|
2000
|
|
|
Politiko" zoli" honen irudikotz, gainera, euskaldunok beti mus jokoa erabiltzen dugu, hordago une guztietan botatzen, Madrilen dagoen botereari preseski,
|
jakin gabe
gure jokoak, Europan bezala, tutea izan beharko lukeela. Madriletik datorren dena irentsi dezagun, alegia.
|
|
|
Arazoak ez dira programarenak berarenak izan, errealizazioarenak baizik. Adibidez, zentro pilotuak aukeratzeko garaian ez zen informazioa garbi iritsi, eta zentro askok zertan sartzen ziren
|
jakin gabe
eman zuen izena. Ondorioz, izugarrizko esfortzua egin behar izan genuen programa zertan zen esplikatzeko:
|
|
|
Ni 95ean hasi nintzen idazten. Nire lehen ipuinak kasualitatez iritsi ziren bere eskuetara, nik ezer
|
jakin gabe
. Egun batean emazteak euskaltegira deitu zidan Xabier Mendigurenek nirekin hitz egin nahi zuela esanez.
|
|
|
Polonia katolikoan euskal jokalarien harrera polemikoa izan zen, jende gehienak" komunista eta gorri" tzat hartzen zituelako. Gero, igandean mezara joan eta bertan banan-bana jaunartzen zutela ikusi zituztenean poloniarrak harrituta eta zer esan
|
jakin gabe
geratu ziren. Katowice-n Silesiako selekzioaren aurka jokatu zuten, eta baita 4 -5 irabazi ere.
|
|
|
Zenbat ote gabiltza faltsifikatuta! (Abizena aitarena, baina benetan haren semea garen
|
jakin gabe
...) Pertsona hobea egiten al du nortasun agiri batek, edo nongoa den esateak, edota koloreak?
|
|
|
Batzuetan gure objektu kulturalei buruzko halako galdera ezkorrak egiten dizkigutenean, gure burua ukatuta izatearen sentimena dugu. Ez dugu ondo ulertzen inoriegiten ez dizkioten galderak guri egitea, eta nahastuta sumatzen dugu geure burua, zeresan
|
jakin gabe
. Erantzuna, ordea, erraza da:
|
|
|
Euskal komunitatea ez dute ukatzen zuzenean eta orokorrean, baina harenadierazpen eredugarriak eta euskal komunitatearen identifikazioa posible egiten dutenerrepresentazioak ukatzen dituzte. Eredu eta errepresentaziorik gabe komunitate batbiluzik dago, bere bizitza soziala antolatzeko euskarririk gabe, nortasunik gabe, norden
|
jakin gabe
, noraezean dabilen eta ezereza izatearen sentimena duen giza multzodefinigaitz bihurtuz. Eta jakina, nortasunik gabe, komunitate-izena merezi ez duengiza multzo mugagaitz bilakatuta, pertsona-multzo hori, benetako?
|
|
|
Joera hark irratia ere jo zuen. Urteak joan eta urteak etorri, lokalismo, tradizionalismo eta erregionalismoari gerra deklaratu zioten pertsonetariko asko damuturik-edo ikusten ditugu, oraindik ingelesez ere
|
jakin gabe
eta kazeta erregionalak erosten edota proiektu erregionaletan buru-belarri sartuta, Europaren eraikuntzan herrialde eta estatugabeko nazioek zer paper garrantzitsu jokatzen duten jabeturik. Bistakoa da globaltasuna eta lokaltasuna azken urteotan etengabe garatuz joan diren joerak direla.
|
|
|
Hura ahaztu nahi eta ezinik dabilela, Eiderrek aurreko urtean Irlandara egindako bidaiaren egunkari bat topatuko du Txemak, klabe sekretuz babesturiko disketean. Eiderren arimarekin bat egiteko eta ondoren betiko ahazteko asmoz, bidaia hori bera berregitea pentsatu du Txemak, eta Irlanda mitiko horren bila abiatzen da, disketa poltsikoan, zer topatuko duen
|
jakin gabe
.
|
|
|
Lehenengo ilaran jesarri zen, zergatik
|
jakin gabe
. Elizara zergatik sartu zen ere jakin gabe, berak bezalako ateo batek han aurreko gurutziltzatuaren babesa zertarako behar zuen oso ondo ulertu gabe.
|
|
|
Lehenengo ilaran jesarri zen, zergatik jakin gabe. Elizara zergatik sartu zen ere
|
jakin gabe
, berak bezalako ateo batek han aurreko gurutziltzatuaren babesa zertarako behar zuen oso ondo ulertu gabe. Baina zer egingo zuen berak?
|
|
|
Ez nuen oroitzen, beharbada hau izan delako musuaren zain lasaitasunez itxaron dudan lehen aldia, gertatu behar zuenak ordutegi jakinik ez zuela ulertu dudan lehen aldia. Presarik gabe, gure helburuan sekula pentsatu gabe, helburua zela ere
|
jakin gabe
, gertatuko zen ziurtasunaz eta, bien bitartean, gure arteko begiradekin gozatuz.
|
|
|
Aipatutako beste hiru elementuak hain dira neurrigabeak, hain amaigabeak, hain infinitu eta absurduak, ezen bere aulkitxoan jarrita lasai pentsatzen ari den gizon hori baita paisaia zoragarri hau orekatzen duena, paisaia hau existitzearen arrazoia. Munduaren zentroa da gizon hori, berak
|
jakin gabe
.
|
|
|
Txema isilik geratu zen, zer esan
|
jakin gabe
.
|
|
|
—Liburuak halaxe erosten dituk, batzuetan jakinaren gainean, eta bertzeetan
|
jakin gabe
...
|
|
|
Eta lagunek, bitartean, hitz egiten zidaten, eta nik baietz edo ezetz ihardesten nien,
|
jakin gabe
garbi zer erraiten zidaten eta zer erraiten nien, zeren bistaren gibeletik bainituen bertze zentzu guztiak, begiak harat eta honat, kale-kantoietako emazteki haiei beha... harik eta, halako batean, Manexen boza aditu nuen arte:
|
|
|
Zeren eta Dioskoridesen liburua ikusi bezain fite osaba Nikolasen oihu haiek etorri baitzitzaizkidan bururat... nahiz eta gero neure arrazoina errepuesta iduriko hartan ezkutatu behar izan nian, erraiten niala: " Liburuak halaxe erosten dituk, batzuetan jakinaren gainean, eta bertzeetan
|
jakin gabe
..." Beraz, berriro erraiten diat, Joanes: hago trankil...
|
|
|
Eta, bide batez, neure ikerketak egin zitzakeat eta egiten ari naizen liburuan txerta... Zeren eta hik ez baituk kanoia etxe aitzinean nahi izanen,
|
jakin gabe
hura nola erabil, alferrik herdoiltzen...
|
|
|
Izan ere, ba ote nekien, Venezian porturatu eta hango karriketan ibiltzen hasi ginenean, non nengoen eta norat nengoen, egiazko paisaje bati edo amets bati beha? Zeren eta, Alessandrok bere etxerat ginderamatzala, laino batean bezala bainindoan, ongi
|
jakin gabe
oin-zolak ere lurrean ote nituen edo airean... Dakizun bezala, jaun André, munduan zerbait ibilia naiz eta lur ederrak eta hiri ederrak ikusi izan ditut, baina Venezia baino hiri ederragorik ez.
|
|
|
Dena den, baldin gure buruko minik handiena hori bada, zaldi bat eskain geniezaiokek apezari, eta kito... —ihardetsi zion aitona Nikolasek,
|
jakin gabe
artean don Frantziskok uko eginen ziola eskaintza hari.
|
|
|
Latinezko orazinotan egoiten ginenean, hiruzpalau hitz ikasten dituen belearen edo papagaiaren antzera egoiten ginen, buruz ikasia behin eta berriro erranez baina
|
jakin gabe
usu zer erraiten genuen, edo, jakinik ere, hitzen signifikantzari gehiegi erreparatu gabe; ordea, apezak eman zigun euskarazko errepuestan ere gauzak ez ziren hain klar geratzen, eta ez nintzen isildu:
|
|
|
Ezpata bat zen, bai, eta
|
jakin gabe
bertze fardelak zer gorde zezakeen, ezpata hura nahi nuen nik ere jadanik.
|
|
|
Aditurik apezaren hitzak, odol-hozturik geratu nintzen,
|
jakin gabe
norat beha, zeren nik ihes egiteko asmotan hartu bainuen, guztiz ere, erabaki hura, jauregitik eta osaba Joanikotenganik ihes... eta zeren, ondorez, erle joan-nahiak bezala geratu beharko bainuen, ez ezti ez abaraska.
|
|
|
Eta amak irri zabal hura egin zidan, ezin uler daitekeena
|
jakin gabe
zein zen amaren orduko egoera, amak berak bere azken aitorrean adierazi zidana, zeren eta baitakizu zein den, etxeko auziaz denaz bezainbatean, etxeko jaun eta etxeko andereek izan ohi duten pentsamoldea, etxearen eta leinuaren irautea guztiaren gainetik jartzen dutela. Eta, hala, bada, iguriki zitekeenaren kontra, amak irri hura egin zidan, eta irriarekin baterat halaxe mintzatu zitzaidan:
|
|
|
Eta nik zeruraino zabaldu nituen begiak,
|
jakin gabe
zer erran... baina, osaba irri-karkaraka hasi zenean, berdintsu eta orobatsu egin nuen nik, kasik segidan.
|
|
|
Eta zezenak panpinak adarkatu, eta hauek zutik erortzen ziren beti ere, zangoen gainean. Eta jendeak irri egiten zuen eta irri egiten zien...
|
jakin gabe
ezen, halatan, beren buruei egiten zietela irri, zeren eta, zer gara, bada, panpina haiek baino gehiago, bizitzak adarkatzen gaituenean. Hobe, bai, haiek bezain gogorrak bagina, jaun André, zeren, adarkada bakoitzaren ondotik, berriro izanen baikinateke bizitzari buru egiteko gai, eta ez ginateke geratuko zeinahi bide-bazterretan abandonaturik, bentzuturik eta amore emanik, nola gertatzen baita usu!
|
|
|
Ohartuko zinen bezala, jaun André, zurturik behatzen nion osaba Joanikoti,
|
jakin gabe
artean nora eraman nahi ninduen.
|
|
|
Zehaztasun gehiago eskaini ez zuenez,
|
jakin gabe
gelditu nintzen nor zen" gizajoa", nire lagun zendua edo ni. Muntarik ere ez zuen.
|
|
|
Malkotan lehertzekotan ematen zuen berriz. Nola eragotzi
|
jakin gabe
, eskuin eskua beso gainean pausatu nion.
|
|
|
Haren hitzetan erratera, dotorea, baina ez karioa; ikusgarria, baina ez deigarriegia; modernoa, baina ez nabarmenegia. Kristina, eraman handiz, hain baldintza estuetako jantzia aurkitzera ahalegintzen ari zen, hurbiletik barrandatua zela
|
jakin gabe
. Emaztekia ospakizunaren xehetasun guztiak xehatzen ari zen —non, noiz, nola, zenbat... — eta bere mintzo taigabeari tartekatzen zitzaizkion berarekin zegoen neska gaztearen iritzi ozenak:
|
|
|
Supituan, arriskuaz jabetzen naiz. Ahalik eta azkarren-baina libratuko naizen
|
jakin gabe
-, bide ertzean gelditu dut autoa. Zer egin behar dudan ongi jakin gabe, autotik irteten naiz arnasestuka.
|
|
|
Ahalik eta azkarren-baina libratuko naizen jakin gabe-, bide ertzean gelditu dut autoa. Zer egin behar dudan ongi
|
jakin gabe
, autotik irteten naiz arnasestuka. Atzetik datozkidan autoak geldiarazi nahi nituzke, bazterrera daitezela esan.
|
|
|
Hainbat helduren aztal mehe zuriek gomitalarria sortzen zidaten. Atso batzuk zeuden nire aldamenean, beren bainu-jantzi beltz estuen barnean, nazka eragiten zutela
|
jakin gabe
. Edo nire nazkak axola gutxi sortzen zielarik.
|
|
|
Badago lasai egoteko premia, mesfidantza sortzen duen froga mota baten aurrean: lekukoak ustelarazi edo erosiak izan daitezke, horien oroitzapenak nahas;
|
jakin gabe
ere, ideia arrotzek eurengana ditzakete. Lekukotza soilen aurrean, beraz, erne egon behar da.
|
|
|
Hala, Austria-Hungariako Inperioan sortutako artista, zientzialari eta pentsalariak (Freud, Weininger, Schonberg, Webern, Berg, Mahler, Brahms, Strauss, Kokoschka, Schiele, Klimt, Klinger, Kubin, Loos, Otto Wagner, Kraus, Hofmannsthal, Schnitzler, Roth, Trakl, Rilke, Kafka, Hertz, Boltzmann, Kelsen, Schumpeter, Hayek, Mauthner, Vaihinger, Avenarius, Mach, Schlick, Neurath, Godel, Brouwer, Popper, Zweig, Musil eta Kakaniako beste seme-alaba batzuk) gizaki modernotik haratago daude, Robert Musilen esanetan, hil ondoko edo hil osteko gizakiak direlako. Haiekin Aro Berria krisian sartu zen, kultura postkantiarrean, Nietzschek sortutako ildoan, giza gaindikoak zirelako, hori
|
jakin gabe
, Habsburgen inperioaren eta jainkoen gainbeheran.
|
|
|
1984ko otsailean hasi genuen txapeoa, zenbat iraun zezakeen
|
jakin gabe
; hori ez zegoen asmatzerik. Txapeoari ekin genion goizean, egunero bezala, errekuentoa egiten hasi ziren kartzeleroak.
|
|
|
Bizitzen ari nintzen egoera beldurtzeko modukoa zen, baina ez nuen izurik sentitzen. Neuk zergatik
|
jakin gabe
, sakonean pozgarritzat hartzen nuen pistolarekin mehatxu egiten zigun neska gozakaitz harekin topo egin izana. " Hara zer neurritaraino heldua den nire etsipena", esan nuen neure artean.
|
|
|
Neuk zergatik
|
jakin gabe
, barruak astindu eta asaldatu egin zizkidan bisita hark. Barne-iraultza bat izan zen nire erraietan.
|
|
|
Lau pareta artean egoteari utzi eta lurrari lotu, lurra lantzeko eta eguneroko lagun egiteko ez bazen ere –beranduegi bainuen nekazari egiteko–, lurra neure oinekin zapalduz ibiltzeko gutxienez. Norabide jakinik gabe, noraino helduko edo noiz itzuliko nintzen
|
jakin gabe
, bidez bide, joan eta joan, euskal txara, zelai, baso, mendi eta herrietan barrena, aspaldiko partez bizitzarekin aurrez aurre topo egiteko esperantzan. Albiste ahalik eta garrantzitsuenen inguruan bizitzeari utzi eta bestelako albiste batzuen bila jo nahi nuen, albiste askoz txikiago baina batez ere askoz neureagoen bila.
|
|
|
1925ean hildako gizon baten izena zegoen idatzia harrian, iragandako urte luzeek ia-ia irakurtezin bihurtzeraino higatua. Bizkar-zorrotik argazki-makina atera eta, zergatik edo zertarako
|
jakin gabe
, argazkia egin nion.
|
|
|
" Hori ba", esan zuen Bonifaziok; bere perspikaziaz harro, irribarre egin zuen, hortz zuri-zuriak erakutsiz; Xani begira, esku bateko hatzekin bibotexkak lixatzen zituela, pentsakor gelditu zen; haren kopetan zimur batzuk agertu ziren; sudurretatik hats-aldi bat botaz, interpretatzen gaitza zena: ...sorbaldak apur bat kixkurtu zituen;" hi ez al hintzen hemen aritu... denbora batean?", galdetu zion; Xanek ezezkoa egin zuen; Bonifazio purutxo bat piztuz entretenitu zen; haren eskuan eraztun batek diz-diz egin zuen; Xani Raissa gogoratu zitzaion; ez ote zuen hura zela-ta Bonifaziok hara eraman; inondik inora jakin ote zuen, bere etxean izan zela?; ez zen probablea; eta, Bonifazio hori
|
jakin gabe
zegoela, Xan lasaiago zegoen: nahiz hura enpresako buruzagietarik izan, eta nahiz bera orain, era batera, haren menekoa zen, haren emaztea... nolabait, une batez, berea izan zuen;" eta", esan zuen Bonifaziok," hire lehenbiziko egunaz zer balantze egiten duk?".
|
|
2001
|
|
|
Ez da, baina, lan erraza izan. Egileak berak aipatu duenez, «liburu hau, nik
|
jakin gabe
hasi zen ernaltzen, duela urte anitz[...] Bertako historiaren adabakiak atzematen jarraitu nuen adineko herritarren laguntzaz. Jakinminaren harrak ukiturik, udal eta parrokia artxiboetan miatzen hasi nintzen.
|
|
|
Baliabide honen bidez, egileak nobelan bertan esaten denaren egiazkotasunaz haratago, bere unibertso literario eta sozio-kulturalaz datuak ematen dizkigu. Argi dago bertan azaltzen diren pertsonaia horiek zer diren edo benetakoak diren
|
jakin gabe
nobela" irakurri" eta" uler" daitekeela, baina helburua ez da irakurgarritasuna erraztea, nobelaren eta egilearen munduaren berri ematea baino.
|
|
|
Ume askok eta natura maite dutela dioten zenbaitek harrapatu egiten dituzte anfibioak (arrabioak, igelak), narrastiak (sugandilak), intsektuak (tximeletak, kakalardoak), oskoldunak (ibai-karramarroak), etab., animalia horietako asko desagertzeko arrisku larrian daudela
|
jakin gabe
-eta areago, axolarik gabe-.
|
|
|
Gaitz arriskutsua da, pertsona bat infektaturik egon eta gaitza transmiti baitezake, gaixorik dagoela
|
jakin gabe
, C hepatitisa sintorik gabekoa izan daiteelako urte luzez.
|
|
|
(Nondik hasi
|
jakin gabe
) Zuk ez duzu nire amona ezagutzen, ezta?
|
|
|
Arazo hori duten pertsonek, egun, aste edo hilabeteetan, ohiko jardueretan interesa galtzen dute, ez dira kontzentratzen, apatia handia izaten dute eta loaren eta gosearen asaldurak izaten dituzte. Nahasmendu horiek dituzten pertsonak hamar urte arte egon daitezke gaixotasunarekin bizitzen
|
jakin gabe
. Gaixo maniaiko-depresiboen %50 baino gehiago diagnostikatu gabe daude edo, gainera, eskizofrenia-edo depresio-kasu bat dute.
|
|
|
Alga sinple batzuk zelula bakar batez osatuak daude, eta beste batzuk hain handiak, itsas hondoetan horma naturalak eratzen dituztenak. Dieta guztiz begetarianoa ez duten pertsona askok ia egunero algak hartzen dituzte, agian
|
jakin gabe
. Begi hutsez ikusten ez diren arren, beste erabilera askoren artean esnez egindako postreak gatzatzea, izozkiak, fruta-zukuak… Algek elikagaiei testura eta itxura atseginagoa ematen diete.
|
|
|
Mendeetan zehar kolera Europa osoan, eragile kausala zein zen
|
jakin gabe
, harik eta agerian geratu zen infekzioa barreiatzeko iturria ura zela, bibrazio kolerikoaren bektore gisa jarduten zuena. Gaur egun, arazo hori ez dago gure herrialdeetan; izan ere, besteak beste, edateko uretan dauden mikroorganismoak deuseztatu egiten dira, substantzia edangarri edo higienizatzaileak gehituta.
|
|
|
-Kontu egizu, bada, arestian bakarkako lantzat izendatu duzula Dialektika eta horrenbeste, ezagutza errealarekin topo egitea norberaren ardurapean isolatu duzu. Baina hori, Sokrate, ez al litzateke eguna definitzen saiatzea bezala, gauaren izaera zertan den
|
jakin gabe
–Posible al da egun hitza erabiltzea, gau hitza oraindikan asmatzeke bada?
|
|
|
Ni haien atzetik. Disimuluan, gona eta soinekoak begiratzen zituzten bitartean, ni jertse batzuekin entretenitu nintzen eta, aldageletan sartzen zirela ikustean, pare bat praka eta alkandora zuri bat hartuta, han joan nintzen neu ere, zer egin behar nuen zehatz-mehatz
|
jakin gabe
. Ondoko aldagelan sartu nintzen.
|
|
|
Arantxak begiak zabal-zabal eginik begiratu dio Tasiori, ezagutzen ote duen gogoratu nahian seguruena, espero gabe atera den zuldar zatar bat aztertzen den arreta berarekin. Zer esan
|
jakin gabe
.
|
|
|
Onenean lehenago dibertituko hinduen zerbait. Langabe geratu eta egun guztia zer egin
|
jakin gabe
pasa huen garai hartan. Inutil bat sentituz.
|
|
|
Berea dela ziurtzat hartuta ere, Arantxarengana eraztunarekin jotzeak istripuaren unean autoan zela eta SOSera deitu ondoren ez zela bertan geratu salatzea esan nahiko luke, izan ere. Nolabait nire kartak azaltzea litzateke, argudiatu dio bere buruari Tasiok, benetan gertatu zenaren berri gehiegi
|
jakin gabe
gainera.
|
|
|
Hor dagoela pentsatze hutsak lasaitu egiten nau. Uste dut ezingo nukeela bizi alde guztietatik lurrez inguratuta, puntu batean ez mendi, ez etxebizitza, ez ezer ez dagoen leku bat dagoela
|
jakin gabe
. Ihesbiderik gabe.
|
|
|
Beldur pixka bat ematen zidan horrek egia esanda, kosta ezaguna atzean laga eta itsaso zabalera igeri sartzearen pareko sentsazioa nolabait. Bizitzaren korronteak nora eramango ninduen zehazki
|
jakin gabe
.
|
|
|
Berrogei bat urteko gorbata sartu zen trenean, nazka-aurpegia nabarmenduz eta" kotxea tailerrean daukat, badakizu" argitu zion ondoan zuen ezezagunari, egia absolutua
|
jakin gabe
gera ez zedin. Ondoren, Bere Kotxearen marka, modeloa eta ezaugarri behinenen zerrenda zehatza eman zion, ahalmen analitiko txalogarriz.
|
|
|
Ama negarra negarraren gainean ikusi eta, zer egin
|
jakin gabe
, Goio gelara sartu zen.
|
|
|
Polizia, besoak hazta eginda, haien atzean zegoen, baina Charlot eta umea urduri zeuden aurrera begira, atzean zutena
|
jakin gabe
, eta haien begietan beste hainbat jenderen begietan bezala irakur zitekeen tristura, bakardadea, ezgaitasuna. Ez zuten ulertzen bizi zuten egoeraren arrazoia.
|
|
|
Bestela, etorkizun urrunean Rioquemado ikertuko duten paleografoek topatuko dute, antigoaleko fosil eta zeinu grafiko ugariren artean, testua euskaraz dela identifikatu ezinik, eta euskara lengoaiaren antzinako trastornoetako bat dela
|
jakin gabe
.
|
|
|
‘Ez, niri oraindik ez, ’ diot, Honoratok zer egiten duen
|
jakin gabe
.
|
|
|
Halakoetara nork edo zerk behartzen gaituen
|
jakin gabe
, bideari ekiten diot, ene itzalarekin lerroz lerro. Batzuetan, biziak berak ere nazka ematen du.
|
|
|
Bestela esan, letrarik ezagutu gabe, irakurtzen
|
jakin gabe
, buruz ikas daitezke otoitzak, are errazago otoitz horiek bertsutan ezarriak daudenean.
|
|
|
Orduko jendeak, diodan bidenabar, bazekien, ohartuki
|
jakin gabe
noski, zer zitekeen gero izendatuko zuten pragmatika. Txunditurik geldituko zen, esaterako, entzun izan balu Kaixo!
|
|
|
barkaezina da erdaldunek gure berri gehiago eta maizago ez izatea. Alferrik ariko gara" euskararen alde" lanean, erdaldunei ez badiegu erakusten euskararik
|
jakin gabe
mundu oso bat ari direla galtzen. Horretarako gai izan behar dugu, hortxe dago koska.
|
|
|
Haatik, lehen gauean bertan, Basaburuko herrien euskarazko izenak zeramatzaten seinale xume haiek suntsituak izan ziren. Balentria txar honen egileak gutxi izango ziren, euren euskal izaerari, batere
|
jakin gabe
zergatik, arbuio zioten haietatik taldetxo bat.
|
|
|
Eta? Eskulturari gagozkiolarik, ezagutu al duzu Metionen seme Dedalo9, Panopeoren seme Epeio10, Samosko Teodoro11 eta gainerako eskultoreen arteko beste bakar bati buruz ondo zer egin duen zehazki adierazten dakienik, baina gainerako eskultoreen lanei buruz, zer esan
|
jakin gabe
, zalantzak izan eta lotan dagoenik, lon.
|
|
|
Sok. Nire ustez, txirularen, zitararen, zitararen laguntzaz abestearen edo rapsodikaren arteetan, ez duzu inoiz gizonik ezagutu Olinpo12 edo Tamio13, Orfeo14 edo Femio15 Itakako rapsodari buruz adierazpen zehatzak egiteko gai dena, baina Efesoko lonen gainean zer esan
|
jakin gabe
aurkitzen denik, eta lonek ondo zer deklamatzen duen eta zer gaizki guri adierazten ez dakienik. lon. Honi dagokionez ez dut zure aurka ezer esatekorik, Sokrates; baina, hala ere, beste honetaz jabetzen naiz, hots, Homerori buruz gizonek esandakoen artean nik esaten ditudala ederrenak, eta berari buruzko nire ideiak ugariak direla; eta denek baieztatzen dute Homerori buruz ondo hitz egiten dudala, baina gainerakoei buruz, ez.
|
|
|
Esanahia duena halabeharrez izango da egiazkoa ala faltsua, esanahiaren ikuspegi egibalioduna defendatuz. Eta ez dago interpretaziorik interpretatzen den hori egiazkoa ala faltsua den
|
jakin gabe
, kasu honetan, olerkariak adierazitako esanahiaren egiazkotasuna ala faltsutasuna bereizteko gaitasunik gabe. Beraz, interpretariaren lana ez da ulertzen ez den mezuaren argitze-lana bakarrik.
|
|
|
Kantek dioenez, gauzaren nolabaiteko esperientzia fenomenologikoa edo zentzumenezkoa daukagu; objektuaren beraren berri ezer
|
jakin gabe
. Nire tesiaren arabera, aldiz, eskuan daukadan gauzaren ezaguera objektiboa da izan; eta nire gogora eramaten dut, eta gogoak esaten dit onargarria den, ala arbuiagarria, ala oraindik ezbaikoa.
|
|
|
Zientziaren arloan ezin daiteke ulertu gizabanakoaren sorrera, gizakia eratzen duen gizaginkode holistiko horren berri ezer
|
jakin gabe
. Ontzat edo adibidetzat ematen badugu, sarritan ohi denez118, gizabanakoaren genesia giza naturaren genesiaren bilduma, laburpena edo eredua dela; onartuz gero gizabanakoaren genesia bere gizaginkodeari esker burutzen dela, onartuta legoke, baita ere, giza naturaren genesia naturen genesiaren bilakakodeak eraginda sortu dela.
|
|
|
Bero sapa harekin zainetako odola irakiten. Mendian goiti nora
|
jakin gabe
joaki zirela, bertze talde batekin egin zuten topo.
|
|
|
zein bazterretan geratzen ginen
|
jakin gabe
|
|
|
Carbayok, Borgesek Tukumangoa akabatuko zuela jakinik, nola ez zekien, ordea, Mendizaleak edo Pioletadun Hiltzaileak bera akabatuko zuela? Baina orain, galderaren erantzuna
|
jakin gabe
ere –bihotz onekoa, finean–, gogoratzen zaion lehen gauza da Ministroari gaztigua ematea, bere bizitza arriskuan dagoela jakinaraztea. Horretara doala, ordea, beste ezuste bat pairatu behar du, nik modu honetan idatzi dudana:
|
|
|
Horiek horrela, eta B -12k zer eskatzen zigun oso zehatz
|
jakin gabe
, hasieratik beretik oso garbi ikusi genuen zu zinela orientabide egokiak emango lizkigukeen pertsona. Ez dizut ukatuko zuregana iristeko egin behar izan dudan periploan hainbat gauza ikasi dudala, eta horien artean, kanon batek balio duela –uste dut– hizkuntza gotorragotzeko, idazleak hobetzeko, hiztunak biderkatzeko, erakundeak sortzeko, unibertsitatea pizteko, kritika sendotzeko eta abar.
|
|
|
Grazia egin omen zion komunitateari nire izaerak, itsusi mortala izan arren arlo fisikoan, gehiegi maite ez nautenek diotenez, eta ez hain azkarra izpirituzkoan, eta inude batenean hazi ondoren, mundu anker hau ez zela niretzat iritzirik, nonbait, Arantzazuko fraideek hartu ninduten besoetako. Eta hantxe pasatu nuen nire gaztaroa, lehen ikasle eta gero baratzezain, munduaz eta bere ponperiaz deus
|
jakin gabe
, hogeita bost urteko adina bete nuen arte; orduan, nahi izan zuen halabeharrak ni aizkolari australiar baten erakustaldian suertatzea, eta ni neu aizkorarekin nahikoa trebea izaki, euskal ebakera erakusteko aitzakiarekin Australiara joan nintzen; han hamabost urtez, munduaren maleziak oro ikasi nituen; gerora, baina, munduaz enoaturik, Arantzazura itzuli nintzen, non seme bati egiten zaion bezala...
|
|
2002
|
|
|
Nik bekarik jaso ez banu, ezingo nuke Madrilera joan, dirutza izugarria behar delako. Gainera 14 urteko neskatxa bati Madrilera joateko aukera ematea da dena jokatzea,
|
jakin gabe
bihar dantzari izatera iritsiko den edo ez. Beka, niretzat, probatzeko aukera izan zen, Madrilen egun osoz lan eginda dantzari izatera iritsiko ote nintzen probatzeko aukera.
|
|
|
Bertsioak euskal kantu zaharrak (eta baita ahaztuak edota modernoagoak ere) ezagutzera emateko bitarteko ezin egokiagoak izan dira betidanik. Bertsioei esker, gazte anitzek kantu honen edo beste horren berri izan dute,
|
jakin gabe
ere entzuten ari direna abesti originala ez dela. Zerrenda amaigabea osa genezakeen geure etxeko diskotekan miatzen hasiz gero.
|
|
|
«B» irakurlea akademikoagoa litzateke, hemengoa bizi duena, hemen zer dagoen
|
jakin gabe
.
|
|
|
Interneten bilatzen badituzu, bata www.udalbiltza.net helbidean aurkituko duzu eta bestea www.udalbiltzainfo. com gunean, baina ataritik pasa arte ez duzu jakingo segur noren etxean sartu zaren. Prentsan Udalbiltzak antolatutako zerbaiti buruzko albistea irakurri ondoren, justu nortaz ari zen
|
jakin gabe
gera zaitezke. Eta bi erakunde direnez, kostako zaizu bakoitzari nola deitu ere kontsentsuatzea, biak baitira Udalbiltza.
|
|
|
Ez dago burujabetza biderik legalitate espainiarra errespetatuz, ez da posible. Horregatik daude horrela, irtenbiderik gabe eta nora doazen
|
jakin gabe
.
|
|
|
Azkenean, gizartea gertatzen ari denaz
|
jakin gabe
gelditzen da, eta badirudi politikoei ere ez zaiela gehiegi interesatzen jendeak jakin dezan, agian ezagutza zientifikoa eta teknologikoa oinarri-oinarrian kritikoak direlako. Oinarrian kritikoak direla diot, zeren zientzialariek sinetsi izan balute bere aurrekoek esaten ziotena, sekula ez lirateke garatuko ez argindarra, ez makinak eta ez Internet.
|
|
|
Haurrak zerbait ikasi nahi badu, lehenengo bizi eta esperimentatu egin behar du, eta gero azalpena bilatu. Nik intuizioz erabiltzen nuen neure pedagogia propioa, ongi edo gaizki ari nintzen
|
jakin gabe
. Geroago etorri ziren teoriak.
|
|
|
Elikagai funtzional esakuneak hasi berria dugun milurteko honetako hitza badirudi ere, gutariko askok elikagai funtzionalak probatuak gaude honezkero-hori bai, horren berririk deus
|
jakin gabe
, sarri-: esne aberastuak, probiotikoak, gai antioxidatzaileak, etab.
|
|
|
Arrasate Irratiaren sorreran parte hartu zuen kazetari horrek azaltzen zuenez, udalek berek bultzaturiko emisoren egoera ez zen bat ere ona 1990eko hamarkadaren bigarren erdian, eta herriko bizitzan zeukaten eginkizuna edo eskaintzen zuten zerbitzua zein zen
|
jakin gabe
:
|
|
|
Sentsazionalismoaren bidetik eramaten direnean, edo kontsumitzailearen arreta eurenganatzeko emozioaren indar hutsaz profitatzen diren heinean, tituluek distortsionatu egin dezakete erreala. Albistearen beraren osotasunezko irakurketa barik, tituluek gaiarekiko edo protagonistekiko aprobazioa edo erreprobazioa proboka dezakete kontsu-mitzailearengan, gaiaren mamia zein den
|
jakin gabe
.
|
|
|
Baina non nagoen salgai
|
jakin gabe
ez geratzeko, hara eta hona
|
|
|
Haiek engainaturik, berarekin zeramatzan brontzezko irudiak, guztiak bere aberastasunekin bete eta etxeko ataurrean botata uzten ditu. Gortiniarrek, bitartean, arreta handiz zaintzen dute tenplua, gehienbat Hanibal beragandik, ez ditzan beraiek
|
jakin gabe
jaso eta berarekin eraman.
|
|
|
Hizketaldi honetan ari zirela lehenbizi ihesean zihoan hirikide-tropela eta gero etsaiak etorri zitzaizkien gainera. Nor zen
|
jakin gabe
geziz josi zuten kontsula eta Lentulori ihes egin zion zaldiak zalaparta hartan.
|
|
|
Baina non nagoen salgai
|
jakin gabe
ez geratzeko, hara eta hona
|
|
|
Bestalde, gogora dezagun nekazaritzako aurrerapen gehienak mutante genetikoen garapenean oinarritzen direla, gurutzatze genetikoetan, emaitza hobeak lortzeko. Arazoa zen ezen, duela gutxi arte, modu naturalean egiten zela hori, hori bai, baina motela, itsua eta intuitiboa, aldez aurretik
|
jakin gabe
zein izan litezkeen emaitzak. Biologia berriari esker, printzipioz behintzat, planu halofiloak eta erresistenteak ez direnak bereizten dituzten oinarri genetikoak azter daitezke, eta transgenesi-teknikak erabil daitezke, ohiko landare batzuk lur edo ur gazietan landu ahal izateko.
|
|
|
Jakina, programa ere doakoa dela iragartzen da, baina ez du esaten erabiltzailearen modema deskonektatzen duenik Internetera berriro konektatzeko, baina 906 linea batean dago. Internautak, linea horretara konektatuta dagoela
|
jakin gabe
, 10.500 pezeta ere ordain ditzake Sarera konektatutako ordu bakoitzeko. Azkenik, beste bi iruzur oso ohikoak dira eskaeren berrespenenak eta gaur egun telebistako lehiaketetan oso modan daudenak.
|
|
|
Baina gaiari buruzko txostenetan, bat datoz asebetetze-maila handiagoa aurkitzearekin gizarte-onarpen maila jakin bat duten interes pertsonalei eragiten dieten jardueretan, hala nola erretiratuen kooperatiba-taldeetan egiten diren jardueretan, talde horiek beren trebetasunen aprobetxamenduan oinarritutako proiektuei ekiten baitiete, eta, bereziki, pertsona gazteenen irakaskuntza eta aholkularitzara bideratzen badira. Pertsona heldu orok, batzuetan
|
jakin gabe
, bizi-ezagutza handia garraiatzen du, eta horrek onura handia ekar diezaioke bere buruari eta besteei. Pixkanakako trantsizioa Batzuetan, erretiratuentzako gizarte-ongizateko politikek gehiegizko paternalismoa dute, eta horrek areagotu egiten du ustezko onuradunen alferrikako sentipena.
|
|
|
6.000 euroko kalte-ordaina eman diote aluminosia duen pisu bat erosi zuen bikote bati,
|
jakin gabe
.
|
|
|
Bartzelonako Lehen Auzialdiko 30 Epaitegiak ia 6.000 euroko (1 milioi pezeta) kalte-ordaina eman dio bikote bati etxebizitza bat erostean jasandako kalte moralarengatik, aluminosia zuela
|
jakin gabe
; izan ere, saltzaileek eta bitartekari-lanetan aritu zen higiezinen agentziak ez zieten egitura-akats horren berri eman. Epaileak emandako epaiak higiezinen agentzien erantzukizuna ezartzen du pisuen salerosketaren bitartekaritzan, saltzaileek etxebizitzak arazoak dituela jakinarazi ez arren.
|
|
|
Hazkunde horren “erruaren” zati bat gizonek dute, eta orain arte emakumezkoak bakarrik ziren produktuak sartu dituzte beren nezeserrean. “Publizitate-esaldiak egiazkoak edo faltsuak diren alde batera utzita, zer saltzen diguten
|
jakin gabe
ulertzen dugu. Jendeak uste du iragarkian produktuaz esaten dena ulertzen ez badu ona izan behar duelako dela.
|
|
|
Batzuetan, lorezaintzan adituak ez garenok gure landare eta lorategietan elementuak eta materiak erabiltzen ditugu, zein funtzio betetzen duten eta zein osagai dituzten ondo
|
jakin gabe
. Hori izan daiteke, adibidez, manteloaren kasua; izan ere, denok dakigunez lurrarentzat oso onuragarria dela, ondoren aipatuko ditugun zenbait alderdi ez ditugu ezagutzen.
|
|
|
Mirari bera ere, pentsatu zuen Julenek, Mirari ere ez zegoen askoz hobeto. Soziologia ikasi eta katalogo bidezko salmenta-enpresa batean zebilen, zer egiten zuen oso ondo
|
jakin gabe
. Eta askotan, noiz kobratuko zain ibili behar gainera.
|
|
|
Menderaezin. Zergatik
|
jakin gabe
, Alexen irudia etorri zitzaion gogora. Min hartu zuen.
|
|
|
Doña Remedios hitzik gabe gelditu zen hasieran, bonba fetido haiek hankaz gora jarri baliote bezala Fernando Katolikoaren armada guztiz ahaltsua, lantzariak eta alkabuzariak, oinezkoak eta zaldizkoak. Eta ikaskideak, noraezean, elkarri so, baina zer aurpegi jarri
|
jakin gabe
, hauek sudurrari helduz, horiek keinu ezohikoak eginez, eta haiek barreari eutsi ezinik...! Eta doña Remedios, espero zitekeen bezala, sutan jarri zen handik gutxira.
|