|
2000
|
|
|
Gu, aurrez, aste horretan bertan hartu gintuen Iruñeko Jolaskide gimnasioan eta urduri somatu genuen," debut" aren zain. Ez da ez ohikoa 45 urteko zakur zaharraren ahotan beldur hitza entzutea, baina bazuela, ez
|
zekiela
gorputzak nola erantzungo zion eta duen maila ez erakusteko kezka zuela aitortu zigun. Baina, horrez gain, bere karreraz mintzatu ginen, pilotaren osasunaz, materialaz, apustuez, afizioaz.
|
|
2002
|
|
|
Kultura kristauan, adibidez, gurutzeak zerua eta lurra batzeko funtzio sintetizatzailea du, gurutzean egiten dute bat denborak eta espazioak, kreazioak eta apokalipsiak; hori ikasi beharra dago. Arte erromanikoak sarritan erakutsi digu bere harri landuetan, existentzia lurtarrik ez duen hegadun lehoia, arrano lehoia; kristau atormentatuak baino ez
|
daki
gorputzaren eta arimaren arteko batasuna aurkitzen munstro horretan.
|
|
2003
|
|
|
Hotza sentitu zuen nolanahi ere. Gorputzeko ile guztiak hoztu zitzaizkion oinak bainuontzian jarri zituenean; mundu guztiak
|
baitaki
gorputzean hozten diren lehenengo gauzak sudurra eta zilborreko ileak direla. Manpara itxi zuen eta aparteko esfortzurik egin gabe konturatu zen opakoa zela manpara edo, beste era batera esanda, ezin zela barrutik kanpora ezer ikusi, ezta kanpotik barrura ere.
|
|
|
Baina sufrimen fisikoak ere ez dira makalak. Infernuko sua ikaragarria da," adimentsua" nolabait,
|
badakielako
gorputzeko zein atal erabili duen gehien kondenatu bakoitzak bekaturako, eta hortxe egiten diolako minik handiena. Oinaze horietara ohitzea ezinezkoa da:
|
|
2005
|
|
|
–Iritzi profesional bat eskatu didazu, eta nik eman egingo dizut, komunikabideetako profesionala naizen neurrian. Oraindik gaxtea zara, bon, eta nik baino hobeto
|
dakizu
gorputz bakoitzak bere bidea egiten duela. Hala ere, begi bistan ditudan datuekin, ezin uka bide onetik zoazela:
|
|
2007
|
|
|
Azterketa handiagoak ere egin dira, eta antzeko emaitzak izan dituzte. Dena den,
|
badakigu
gorputzak hidratatuta egon behar duela bizirik irauteko; beraz, Susiek nondik lortu du ura? ... Frutak, barazkiak eta haragiak daukan ura iturrikoa edo botilakoa bezalakoxea da, berdin berdina.
|
|
2008
|
|
|
Intuizioz, denok sentitzen dugu ni bat dagoela gure izaera definitzen eta gure portaera gidatzen.
|
Badakigu
gorputzarekin zerikusirik baduela, horren egoerak harengan dituen ondorioengatik, eritasun mentalek kaltetzen dutelako, heriotzak haren zantzu guztiak desagertzen dituelako. Ez dugu zalantzarik besteak ere ni baten jabe direla, eta beraiekiko harremanetan uste horretaz baliatzen gara une oroz.
|
|
2009
|
|
|
Bihotz tasa egoera psikologikoarekin estuki lotzen den aspektua da, bai lehenengo baita azkeneko grabaketan ere talde esperimentalean, baina ez da horrela gertatzen kontrol taldean. Pentsa daiteke, talde esperimental bateko partaide izatearen kontzientziak eta ikerketaren helburua bihotz tasaren eta lokuzioarekin lotutako hersturaren arteko erlazioa ebaluatzea zela
|
jakiteak
gorputz erreakzioaren gaineko zaintza handitu duela, norberaren aktibazio mailaren adierazle modura erabiliz.
|
|
|
Azkenean, hobeto pentsatu nuen, eta, dakizunez, jostun bati eskatu nion egiteko. Batetik, ez
|
nekielako
gorputzak nola erantzungo zidan. Eta bestetik, ez nuelako aita tristetu gura:
|
|
|
Zaharrari ezagunak zaizkio adinaren aldrebeskeriak.
|
Badaki
gorputzaren hilkortasunaren halabehar madarikatuaz. Badaki gizakiok hauskor jaio eta hauskor hiltzen garela, bi muturrek elkar ukitzen dutela hor nonbait.
|
|
2010
|
|
|
Banekien sasoiko nengoela Bidasoako itzulia egitetik nentorrelako, baina euripean ere ibili ginenez, katarro apur bat nuen. Beraz, ez
|
nekien
gorputzak zelan erantzungo zuen. Lehenengo kilometroetan kostatu zitzaidan, baina lasterketak aurrera egin ahala gero eta erosoago ibili nintzen.
|
|
|
Hala ere, oso garrantzitsutzat jotzen da drogek animalietan nola funtzionatzen duten aztertzea. Batez ere drogen eragina ezagutzeko eta
|
jakiteko
gorputzaren zer mekanismok hartzen duten parte; hau da, ikusteko nondik nora eragiten duen droga jakin batek, gaineratu du.
|
|
|
Orain
|
badakigu
gorputz ildaskatu bentralean askatu eta berehala gorputz ildaskatu dortsalean ere askatzen dela dopamina, dio de la Fuentek. Parkinsonak jotako pertsonek, hain zuzen, dopamina falta izaten dute gorputz ildaskatu dortsalean.
|
|
|
Prestatzaile garaian, kirolari zenean baino urduritasun handiagoak pasa omen ditu Paskualtxok: “Zerorri ari zarenean,
|
badakizu
gorputzari tamaina hartzen. Froga hasi baino lehen urduri egoten nintzen, baina saioa hasi orduko lasaitu egiten nintzen.
|
|
|
Folletoi txar bateko aktorea sentitzen zen Kepa; une batez negar zotinka hastea ere pasatu zitzaion burutik, baina ez
|
zekien
gorputz hizkuntza horrenbesteraino menderatzeko gauza izango zen. Hori gabe ere aski melodramatikoa ari zitzaion ateratzen antzezpena.
|
|
|
" Gaur ez dirudi gizagorputza billakaeraz lortu edo sortua dala esatea debekatua dagoanik. Ez
|
dakigu
gorputzaren sortze berezi ori zelan aitu bear dan; eta Idazteuneko" lurreko buztiñez" esaera horrek ez dau esan nai Jainkoak berak bitarteko barik egiña danik. Giza gorputza tankeratu al izateko izadiko billaka indar ori be Jainkoarena litzake, eta ori aitortu ezkero, ezin esan giza gorputza billakaeraz sortua dala esatea galazota dagoanik.
|
|
|
Bosgarren gin tonica eskatu diot denon eskariak zerrendatzen ari den Galarretari. Ez
|
dakit
gorputzak nola erantzungo didan. Ohitura galdua daukat.
|
|
2011
|
|
|
Zergatik joaten zaigu kontrako eztarritik adin fisikoak buru adinari laguntzen ez dion fasea? Ez dakit lotsa nola garatuko zaidan, ez
|
dakit
gorputzak noiz arte erantzungo didan... Dakidana da neure kabuz jaitsiko naizela oholtzatik.
|
|
|
–
|
Badakizue
gorputza erre erre eginda zegoela; baina, hemen dator sorpresa: ez zen horrela hil.
|
|
|
Zer ez ote
|
dakien
gorputz batek bere buruaz?
|
|
2012
|
|
|
buruaz, buruzagiak
|
jakin gabe
gorputzari atsegina ematen
|
|
|
Ezgaituari inolako ezgaitasunik izango ez balu bezala biziarazten zaionean, ingurukoek ez dute beren aurreiritziak gainditzeko beharrik. Esate baterako, pertsona batek bere protesia ezkutatzen badu ere, arropak eranzten ikusi duten guztiek eta ezgaituak berak
|
badakite
gorputz atal bat falta zaiola. Hala ere, litekeena da protesia jendaurrean aldatzen hasiz gero, norbaitek hori gaitzestea, edo ezgaituak begirada desegokiak jasan behar izatea.
|
|
|
Muskilak kenduta jarri behar zitzaizkion platerean, oso osorik sartzen baitzituen makatzak ahoan eta horrek, itotzeko arriskua sortzeaz gain, bestelako sustorik ere eman ziezaiokeen. Haatik, orduko hartan sukarra joaten ez bazitzaion ez zegoen
|
jakiterik
gorputzak jatekorik onartuko zion, nahiz eta gustukoena izan.
|
|
2014
|
|
|
Ba al
|
dakizu
gorputz geometriko batzuk planora eraman daitezkeela. Inoiz sortu al duzu kaxa bat kartoi pieza batekin?
|
|
|
Ikastaldia potretik gabe bukatu zen, parte hartzaileak makurtu ziren prezeski gorputz espresioaren gainean. Geroztik
|
badakit
gorputz espresioa ez dela antzerkia. Gillom Irigoienek etxera mezua helarazi zidan bilkura bazela segidari buruz.
|
|
|
...kian villa Maria Jose, mende hasierakoa, aurreko guztiak baino eleganteagoa, itsasora begira, neskame internoa izango zen Lina, itsasoa begiratuko zuen, lehenengoz, hondartza zapalduko zuen lehenengoz, oinutsik, ura ukitu, erreka bailitzan barrura sartu, arroparekin sartuko zen akaso, goitik behera jantzita, emakumea eta ezkongabea izanda, eta gorputza busti, oraindik lau seme alaba izango zituela
|
jakin gabe
gorputza busti, laugarrenaren erditzean hil egingo zela jakin gabe gorputza busti, hori dena jakin gabe hemen lehenengoz urratsak eta hiriko hotsak, eta akaso, gorputza busti ondoren, biziberrituta, oinutsik egingo zuen berriro kalera atzera, neskame hartuko zuen etxera iritsi baino lehen.
|
|
|
...anteagoa, itsasora begira, neskame internoa izango zen Lina, itsasoa begiratuko zuen, lehenengoz, hondartza zapalduko zuen lehenengoz, oinutsik, ura ukitu, erreka bailitzan barrura sartu, arroparekin sartuko zen akaso, goitik behera jantzita, emakumea eta ezkongabea izanda, eta gorputza busti, oraindik lau seme alaba izango zituela jakin gabe gorputza busti, laugarrenaren erditzean hil egingo zela
|
jakin gabe
gorputza busti, hori dena jakin gabe hemen lehenengoz urratsak eta hiriko hotsak, eta akaso, gorputza busti ondoren, biziberrituta, oinutsik egingo zuen berriro kalera atzera, neskame hartuko zuen etxera iritsi baino lehen.
|
|
2015
|
|
|
90 orduren buruan zeharkatu nahi du meta. Dena den, Moranek ez du inoiz halako lasterketa luze batean parte hartu, eta ez
|
daki
gorputzak nola erantzungo dion. 170 kilometro inguruko probetan lehiatu izan da, baina ez luzeagoetan.
|
|
|
Oroitu behar da ere mitologia eta jakin min arrazionala nahasten zituztela oraino grekoek. Ilargia jainkosa bat zen, baina nahi zen
|
jakin
gorputz solido ala gasdun zen, planeta ala arimen egoitza, jenderik bazen edo ez.
|
|
|
Kontuan hartu behar duzue, ez dela hangoa Gaztelakoa bezalakoa, askoz ere nekagarriagoa baizik. Ohe batean etzanarazi ninduten; nik lurrean etzatea hobe zela uste nuen; izan ere, ohea alde batzuetan eta besteetan gorago eta beherako zen eta ez
|
nekien
gorputza nola kokatu, harri zorrotzezkoa baitzirudien. Zer den, gero, gaixotasuna!, osasuna izanez gero, guztia baita eramaten erraza.
|
|
|
Dolu Berri hitsa hedatu da gure herrian,
|
jakitearekin
gorputz harrapatu izan dela Marie Dutey. 85 urte zituen.
|
|
2017
|
|
|
Hiru emakumeekin kafetegi bertsuetan biltzen nintzen. Inoiz edo behin dantzalekuren bat zapalduko nuen Mararekin, bera oso zalea zelako, baina oso gutxitan, ez bainaiz ni batere zalea edo, hobeto esateko, ez
|
baitakit
gorputza mugitzen, ez bada hanka batekin, eskuinarekin normalean, lurraren kontra ostikoak jotzen ditudala, zigarrokin bat itzaltzen edo gutxienik zerbait gorrotoarekin zapaltzen ari naizela emateraino. Marari grazia egiten zion nire dantza egiteko moduak, ez baitzuen oso ondo ulertzen, gorputz osoa gutxi edo gehiago sano edukita, zergatik zango bat eta burua bakarrik mugitzen nituen.
|
|
2018
|
|
|
Horrek asko laguntzen du, badakizulako noiz estutu eta noiz mantendu erritmoa. Hala ere, hilabete geldi egon ostean, ez
|
nekien
gorputzak nola erantzungo zuen.
|
|
2019
|
|
|
–Ez al dugu hitz egin arestian Athleticen gorputz mistikoaz? Eta ez al
|
dakizu
gorputz batean organo guztiak jabetzen direla, istantean, beste organo batek dioenaz edo egiten duenaz. Gibelak bai baitaki biriken berri, eta birikek, berdin, gibelarena, gorputzaren hizkuntza berean mintzatzen baitira organo guztiak, azken batean.
|
|
|
Mina zuen nonahi. Ikusi ezin zuen arren,
|
bazekien
gorputza ubelduraz josita zeukala. Esku ahurrak, non bihotz taupadak pilpiraka sentitzen baitzituen, haragi bizian zeuzkan hartxintxarrek eragindako urratuengatik.
|
|
2021
|
|
|
Arrazoi izan dut kasko gogorra izatea. Ez
|
zekiten
gorputza prest nuela. Behar dena da mugimenduaren inteligentzia bat eta determinazioa, arte guzietan bezala.
|
|
|
Uda hau bainurik hartu barik pasatuko duzu, eta sentitzen dut; ura etxe ondoan edukita bainu barik geratzen zara. Guztiz txarto egin duzu, ze itsasoko bainuek, laburrak izanez gero, polito bizkortzen dute norbera,
|
badakite
gorputza sendotzen".
|
|
|
Barruan daroan Minak are bortitzago tarratatu dizkio barrenak Sarari,
|
badaki
gorputz hori zabaltzeko eta argitara libre ateratzeko gertu dagoela, azken haragi geruzak soilik falta zaizkiola jateko, murtxikatzeko, eta hazka eta hozka dabil, aztarrika, atzaparka, mamia urratuz, askatasuna usnatuz, bidea zabalduz.
|
|
|
gerren, epidemien edo hondamendi kosmikoen aukera orok axolagabe uzten gintuen erabat. Ez
|
genekien
gorputzean hainbeste beldur, hainbeste hauskortasun genuenik: behin ere ez genuen susmatu hain lotuta sentituko ginenik bizitzarekin beldurrezko, samurtasun lazgarrizko lokarri batez.
|
|
|
Besteak beste, hor zehazten dira gorputzaren gorpuzkera, balizko zuzentasuna, kanpo/ barne mugak, zati ezberdinen esanahia edota zati horien erabilera zilegiak. Generoa, berriz, matrize eta arau
|
jakinen baitan
gorputz hori berrinterpretatu, berregin eta bizitzeko prozesua da: " generoa iraganeko eta etorkizunezko arau kulturalak antolatzeko modu garaikidea da, arau horietan eta horien bidez kokatzeko modu bat, munduan gorputz propioa era aktiboan bizitzeko estilo bat" (ibid.:
|
|
|
—Badakik, Jalil, ni medikua nauk, eta
|
bazekiat
gorputza nola bilakatua den 14 urtetan. Handia haiz, eta ez diat uste hamalau urte dituan; hamabost edo hamasei dituk segurik.
|
|
|
|
Badakizu
gorputzean
|
|
2022
|
|
|
Azken tragotik hau ere hoztu egin dela dirudi. Ez
|
dakit
gorputza hoztu zaidalako den edo barruan urtu zaizkion izotzengatik, baina muztioa epeltzeko eskatuko nuke oraintxe, pixka bat, izotzen hotza kentzeko baino ez.
|
|
2023
|
|
|
Ametsek begiak zabal zabalik zituen. Ez
|
zekien
gorputzaren dardara giroak ala hizketaldiak eraginda ote zen.
|
|
|
pertsonen tenperatura hartzea leku horietara iritsi ala ez erabakitzeko. Praktika honen legezko zalantzak alde batera utzita, eta Datuak Babesteko Espainiako Agentziak dagoeneko agerian jarri duenez, sukarra COVID gaixotasunaren sintoma ohikoenetako bat da, baina zer
|
dakizu
gorputzeko tenperatura igotzeari buruz. Hari buruz jakin behar duzun guztia kontatuko dizugu.
|
|
|
Sylvia Plathen Estherren gorputzak ez zuen mugitzeko, irakurtzeko, idazteko eta lo egiteko energiarik. Edo mugitu nahiko duzu, baina ezin
|
jakin
gorputza nora eraman. Szymborskaren poema batek jabea hil zaion katuaren dolua kontatzen du, katuaren perspektibatik.
|