|
2000
|
|
|
Elkarlanean etxearekin argitaratu zituen bost liburuetatik 31 ibilbide aukeratu eta bildu ditu lan honetan Juanma Sotillos mendizale, kazetari eta Luis Pedro Peña Santiagoren lagun minak. Berezia da Peña Santiagoren idazkera, ibilbideen xehetasunak emateaz gain ingurumari
|
horretako
antzinako bizilagunen aztarnak, kultur adierazpenak, ondare historikoak, jendearen kontakizunak eta abar jasotzen baititu. 31 ibilbide hauek Miguel Anguloren mapek osatzen dituzte.
|
|
|
Guk taldeko kideek ez genuen parte hartu disko horretan. Alta bada, disko
|
horretako
kantuak Guk taldeak eginak dira. Nolabait erraiteko, une honetan, Enekok hartu du segida eta ardura.
|
|
|
Irudi kontua da azken finean, EHk ez du gaitzespenik erabiliko, baina berba dontsu eta huts horretatik «bide demokratiko eta politikoetara» tarte handia dago. Hasi dira erabiltzen tarte
|
horretako
adierazmodu asko besteak beste atentatuaren erantzukizuna egiten duenarena dela eta ez litzateke beldurrik izan behar beste asko erabiltzeko ere. EHk edo HBk egunerokotasunean ez dago diferentziarik oraindik gero eta garbiago erakutsi du ETArekiko bere autonomia eta horretarako behar besteko tresneria terminologikoa atera du kapela azpitik.
|
|
|
Besteak beste, Beatles taldearen inguruan idatzi zuen Arantxa Gurmendik 1965ean, Zeruko ARGIAko «Gazte naiz» sailean. Artikulu
|
horretako
pasarte batzuk ekarri ditugu hona, baita Beatles en abesti ezagun baten itzulpena ere:
|
|
|
A autobideak, Bilbo Behobia bezala ere ezagutzen denak kilometro baino zertxobait gehiago izanik, 1998ko ustiapenean 17.206 milioi pezetako dirusarrera izan zuen, aurreko urteko 15.065 milioi pezetak nabarmen gaindituz. Kopuru
|
horretako
16.542 milioi pezeta bidesariekin lortu ziren, eta gainerakoa dirusarrera erantsien bidez. Bere etekinak 11.000 milioi pezetakoak izan ziren.
|
|
|
Eta Espainiatik kanpo, Frankfurtekoa bezalako azoka handietan ikusten ziren horrelakoak. Han era
|
horretako
liburu mota ugari zegoen haurrentzako, helduentzako... Eta bertatik hartu genuen ideia.
|
|
|
Inondikan ere, hor azaltzen dena behintzat. Franco garaian bai, baina desberdina zen, hau gerokoa da, eta ez dut giro
|
horretako
inor izan inguruan.
|
|
|
Azken urteotan, pixkanaka bada ere, hau guztia utzi eta ekosistemak babestera jo da, hau da, lurralde jakin batean gertatzen diren prozesu natural nahiz ekologikoak babestera, ez da animalia edo landare bat babesten, natur gertaera edo prozesuak baizik. Izan ere, ekodibertsitatea babestuz, biodibertsitatea ere babesten da, eta ondorioz, ingurune
|
horretako
animalia nahiz landare guztiak.
|
|
|
Hozkailua, garbigailua eta beste tresnak konektaturik egongo dira," garun" elektroniko baten agindupean. " Garun" hau arduratuko da sare
|
horretako
gailuen gestio eta kontrolaz, baita etxetik kanpora duen harremanaz ere. Izan ere, etxean ez gaudenean, telefono dei baten bitartez edo web orri batean sartuta, sistemari aginduak eman ahal izango dizkiogu.
|
|
|
HEGOALDEAN gertatutako kale borroka kasuak Espainiako Entzutegi Nazionalak epaituko duela erabaki du auzitegi
|
horretako
Penaleko Bigarren Epaitegiak. Kale borrokarekin lotutako epaiketa bat medio, Iñigo Iruin abokatuak, kasu hauek lurralde auzitegietan epai zitezen eskatu zuen, terrorismo delituaren tipifikazioak erakunde baten beharra duelako eta kasu hauetan ez zegoela horrelakorik argudiatuz.
|
|
|
Kale borrokarekin lotutako epaiketa bat medio, Iñigo Iruin abokatuak, kasu hauek lurralde auzitegietan epai zitezen eskatu zuen, terrorismo delituaren tipifikazioak erakunde baten beharra duelako eta kasu hauetan ez zegoela horrelakorik argudiatuz. Epaiaren arabera, ostera, era
|
horretako
delituak" ez dira terrorismoaren ohiko kontzeptuaren barruan sartzen baina biolentzia politikoaren bokazio eztabaidaezina dute".
|
|
|
Ordezkaritza honek banatzaileak aurkitzea, alde
|
horretako
merkatuei buruzko informazioa eskaintzea, ikasketa bidaiak egiteko laguntzak ematea eta EAEko enpresen eskaerei erantzutea izango ditu helburu nagusi. Europako Ekialdeak, hemengo antzeko industria kulturaren jabe izaki, merkatu aukera garrantzitsuak eskaintzen ditu, bereziki makina erremintaren sektorean, ekialdeko errepublikak desegin zirenean galdu egin baitziren merkatu horiek.
|
|
|
Arantzazu Loidiren arabera," baliteke hau neskei nerabezaroa lehenago iristen zaielako izatea: konplexu eta lotsa gehiago ematen die jendaurrean abesteak adin
|
horretako
mutilei baino. Eta ereduek ere garrantzia handia dute:
|
|
|
Baina ez dirudi oso begiko dutenik eurenari bizkaiera esatea, eta euskara batua herriko euskaratik urrun egonagatik, zailagoa dirudi bizkaiera batua zubilanerako onartzea. Izan ere, bizkaiera mota horri ere urrun deritzo inguru
|
horretako
askok, ardurea egia deklinatzea eurenean arduria egixa dena adibidez.
|
|
|
" Jeiki!" k baina, ez zuen luzaz iraun eta geroztik izandako bilakaerek argi utzi dute frantses sozialisten eta ezkerreko abertzaleen arteko elkarlanik ez daitekela egon, hainbeste baitira handi ikuskera eta helburu aldeak. Hala ere, mota
|
horretako
bigarren saio bat izan zen 1980tik 1982ra plazaratu zen" Egia" hilabetekariarekin. Bere erredakzio taldea ezkerreko abertzalez, frantses sozialista bakan batzuez eta ekologista libertario bezala defini zitezkeen bizpahiru lagunez osatua zen.
|
|
|
Fosforo gutxiko hematite bizkaitarra behar zuen bere altzairu produkziorako. Mende
|
horretako
60ko hamarkadan esparru honetako legedia liberalizatu eta exportazioak boom izugarria ezagutu zuen. 1876tik 1913ra bitarte, 133 milioi tona mineral atera zen Somorrostrotik eta horren %70 Ingalaterrako portuetara iritsi zen.
|
|
|
Instalazio berrietako obrak 1995eko otsailean hasi ziren eta, 50.000 milioi pezeta inguruko inbertsioa egin ondoren, 96ko uztailaren 22an atera zen lehenengo labe elektrikoaren lehenengo galda. Lehenengo bobina, berriz, urte
|
horretako
urrian atera zen. 350 langilerekin 1.000.000 tona produzitu daitezke.
|
|
|
Hemendik aurrera, eta EAJk eta EAk proposamen honen aurkako jarrera dutela eta abstentzioa eskatu zutela kontuan izanik, ikusi egin da zer jarrera hartzen duten erreferendumak aurkako aukera onartu ondoren. Ezin da ahaztu neurri
|
horretako
proiektu batek behar dituen inbertsioak aurrera ateratzeko, erakunde pribatuen eta publikoen erabateko laguntza dela. Herriaren borondatea kontuan hartua izango ote da?
|
|
|
jatorriz kamerundarra den Leticia Moth eta Irati Iziar, biak 8 urtekoak eta lagun minak Lasarte Oriako Landaberri ikastolan, casting a egiterakoan, bi neskak lagunak izatea hobetsi zuten-eta. Azkenaldian gainera, tankera
|
horretako
filmak saritzen ari dira film laburren jaialdietan. Esaterako, Madrilgo SGAEk antolatu lehiaketan ume ameslari bat gidari zuen J.A. Bayonaren" Mis vacaciones" ek hirugarren saria eskuratu zuen eta Silvia Munten" Laia" k aldiz, publikoaren saria.
|
|
|
Tekniker, Fedet en bitartez, azaleko tratamenduen arloan bi konpainia berri eratzeko urratsak ematen ari da: bat estalduraren ingeniaritzan egongo da espezializatua, eta bestea arlo
|
horretako
zerbitzuetan. Bere helburua doitasun handian eta miniaturizazioan oinarritutako industria bultzatzea da.
|
|
|
Eta irakasleengan sinisten dugunez, jakin badakigu aukeratuko dituztela beren ikasleentzako egokienak diren testuak. Ikasleen artean nobela beltzeko irakurle apasionatuak badaude, bada, mota
|
horretako
testuak nabarmendu dira bereziki...
|
|
|
Adierazpen askatasuna eta teorian gailurrean ordezkatutako beste zeinbait baloreren garrantziaren adierazle dira debekuok, baina baita kontraesan ikaragarri baten agerle ere: herri bateko herritar askok ezin izan duela jarraitu herri
|
horretako
gertaera oso garrantzitsu bat bertako hizkuntzetako batean. Guztia XXI. mendeko Europan gertatua
|
|
|
Izan ere, hogeita bost urte betetzen zituen" zuzentasuna, pakea, egitea ta zaintzea" helburutzat hartu zituen erakundeak, eta ezin esan epe
|
horretako
emaitzak oso baikorrak izan zituenik. Dena den, gure astekarian agertutako idazlanak zuritu egiten zuen aipatu erakundearen hutsegitea.
|
|
|
Bizibidez irakaslea naiz eta urteak daramatzat unibertsitatean, Hezkuntzaren Soziologia irakasten eta maila
|
horretako
ikerketak egiten, gure lan akademikoa herri honi erantzunak ematea baita. Dena den, aspalditik, jada" Zabal" aldizkaria sortu nuenetik, nire ametsa izan da lan akademikoa eta beste lanak (alegia militantismoan sartzen direnak) bereiztea.
|
|
|
Herri edo eskualde horretan eta leku batzutan hala da bertso mugimendua eramaten duen taldea izan behar du bertso eskolak, ez bertsotan erakusten duen akademia. Esparru horretan transmisioaz arduratzen direnak, saioak antolatzen dituztenak, bertsotan egiten dutenak esparru
|
horretako
saio espontaneo eta antolatuetan... Nik horrela imaginatu nahi nuke etorkizuneko bertsolaritzaren mugimendua:
|
|
|
84 belaunaldian bertsoaren inguruan abiatu zen trenean ez ziren guztiak sartu. Ordurarte Bertsolaritzaren gurdiaren itzai izan zirenak kanpoan gelditu ziren eta hauek ideologi kutsua eman nahi izan zioten hausturari eta era
|
horretako
diskurtso ugari izan da. Zenbait kargudunek Elkarteari instituzioetatik, joera politiko baten pareko tratua eman diote, Txapelketa Nagusietako finaletan kargudunek saria ematerakoan jasotako txistu hotsetan justifikatuz.
|
|
|
Bagenekien gure biratxo honen hirugarren eta azken geldialdian oso bestelako egoera topatuko genuela. Batek baino gehiagok pentsatuko du zonalde
|
horretako
euskaldunen kopuru handiak ikusita (%75 ingurukoa da batez bestekoa) egiteko handirik ez dagoela eskoletako hizkuntz erabileran. Urola bailaran dago Euskal Herriko herririk euskaldunena (Azpeitia, %88, 3) eta kostako herri batzuetan (Zumaia edo Deban kasu) kopuruek zertxobait behera egiten badute ere, eskualdea hizkuntzaren birika dela esan genezake.
|
|
|
Gisa berean, poesiak ez du gizarte funtziorik Sarrionandiaren iritziz. Garai
|
horretako
elkarrizketetan eta liburuetan Sarrionandia, ETAko militante izateagatik kartzelan dagoelarik ere, olerkiak gizarte aldaeretan izan lezakeen eraginaz guztiz eszeptikoa da. Halere," Izuen gordelekuetan barrena" (Luma eta lurra, 1998) artikuluan, Jon Kortazarrek ohartzen du liburu honetan" badagoela borondate engagea Sarrionandiarengan, bereziki Irlandari buruzko poemetan." (68 or.).
|
|
|
Basapiztia horiek gure kulturan izan duten garrantziaren aldarrikapena ere badago liburuan. (...) Animalia horiek Euskal Herritik desagertu direnean, gure kulturaren zati bat ere desagertu da, horien inguruan sinesmenak, mitologia bereziak eta gisa
|
horretako
kontu asko sortu baita mende askotan. (Zabala, Juan Luis:
|
|
|
" Izan ere, ekintza diktadura garaian kokatzen eta garatzen da, 60ko hamarkadaren inguruan. Migeli jaiotetxeak gogorarazten dizkio oroitzapenen haritik, bada, epe
|
horretako
egoeraren tentsioa isladatuta geratuko da." (Grandes, Leticia: Egan 49)
|
|
|
Manual de confesores y penitentes liburu
|
horretako
tesi nagusian zioen: –Erresuma ez da erregerena, baizik komunitatearena, eta erregetzaren ahalmena komunitatearen eskubide naturala denez eta ez erregerena, horregatik ezin du botere hori komunitateak guztiz utzi?.
|
|
|
Arabaren geografia barnean kokaturik egotea, arabar sentitzeaz gainera Gasteiz hiriburua hurbil izatea, merkataritzan era guztietako harreman estua izatea, eginkizunak bizkortzea eta hobetzea, bide berriak irekitzearen bultzapena eta abar. Ez dirudi txantxetakoak direnik eskualde
|
horretako
biztanleen nahiak, ez horixe.
|
|
|
–Zehazki, Real Cédula de 23 de junio de 1768, Karlos III.ak aginduaren arabera, lehenengo eta bigarren mailako irakaskintzak (enseñanza primaria y secundaria) Estatuko eskola guztietan egin zitzatela? únicamente en lengua castellana?. Baina lehenago ere, maisu maistrei isilpean, era
|
horretako
aginduak emanak zituzten Espainiako erregeek, gaztelerari bakarrik bidea emanez. Adibidez, begira 1717an Felipe V.aren zer agindua, Soldevilaren Historia de España-ren bosgarren tomoak 333 orrialdean dakarrena?.
|
|
|
Seme alabak eskolatu nahi zituzten gurasoek ordea, ezin ba kexatu, beren haurrak ikasketarik gabe geldituko ziren beldurrez. Jokaera horren lehen lekukoetariko bat dugu, nik dakidanez behintzat, Nafarroako Galipentzu herriko maisua, 1730 urtean era horretan haurrak zigortzen zituena, Jose Mateo zeritzan galipentzuarrak urte
|
horretako
irailaren 14an Orreagako artxiboan utzi zuen lekukotasunak dioenez; Bernardo Estornés Lasak bere liburuetariko batera oso ongi eraman zituen euskarak historian zehar izan dituen gertakariak, Canto y cantares de Euskalerria. Poemario nacional vasco (1994) delakoan.
|
|
|
Baina gizon zintzo eta jakitun haiengandik era
|
horretako
iritzi gehiago jaso genezake. José Ortega Gasset filosofo aipatuagandik ere beste honako adibide hau jaso dezakegu:
|
|
|
Bizkaian ere, EL CORREOren nagusitasunak baldintzatu egiten du, neurri handibatean, herrialde
|
horretako
panorama. Izan ere, hamar egunkari irakurleetatik seik ELCORREO leitzen dute, ondoko taulan ikusten denez.
|
|
|
geografiari lotutako egitatea den bitartean, lehenengoentzat Euskal Herria egitate politikoa ere bada.Egunkari abertzale eta erregionalisten artean auzi honen inguruan dagoen aldea, gainera, oso nabarmena da: lehenentzat politikazko albisteen erdiek baino gehiagokEuskal Herri osoarekin zerikusia duten gaiak aipatzen dituzte; bigarrenentzat, ordea, mota
|
horretako
albisteak politika gaietako %10etik behera dabiltzala kasu gehienetan.
|
|
|
Autorehorien arabera: . Denbora tarte honek berebiziko garrantzia du jendearengan, kateeiburuz duen irudiaren sorkuntzan, eta, aldi berean, iragarleengan, tarte
|
horretako
kateenbalio komertziala definitzeko.?
|
|
|
Informazio politiko edo orokorreko egunkariak argitaratzen dituen sozietatea izan edo kontrolatzea, kategoria
|
horretako
egunkarien difusio osoaren %20tik gora bereganatuz.
|
|
|
Bada gure artean, bestalde, probintzia bakarra ikusten dueniklurralde bakartzat: eredu
|
horretako
adibiderik argiena, beharbada, beste zenbaitsentsibilitate foralistaren artean, zenbait arabarren eskakizuna da. Bada gure artean, hirugarrenik, sentsibilitate estatutista dei diezaiokegun jarreraren aldekorik; horien arabera, gaur egun ezagutzen diren Gutun autonomikoek ezartzen duten marko juridiko politikoak nahiko lurraldetasun administratibo ezartzen dute eta, beraz, Euskal Herriaondo definiturik dago komunitate berezitutan.
|
|
|
Baina Abertzaleen Batasuna autodeterminazioaren ingurukobarne eztabaidaren erdi erdian aurkitu genuen! Xabier Larralde, gure mintzakidea, ABko bozeramailea da, baina garbi gera bedi ez diola EZBAIKAren deiari erantzunAB edo erakunde
|
horretako
inor ordezkatzeko asmoarekin, eta guri azaldutako guztia bere iritzi pertsonala baino ez dela.
|
|
|
Bizkar sorgorrek ezin dituzte sentimenduakberen gain edo barne hartu. Bizkarrean sentipenik ez duen pertsonak ezin du beresumina abiarazi animalien modura, bizkarra konkortuz eta alde
|
horretako
ileaklaztuz.
|
|
|
Norberaren ideiaren eraikuntzarekin batera, beste prozesu bat gertatzen dagarapenean. Bere buruarekiko ideiarekin batera, gizakumea ingurunearen eta, bereziki, mundu
|
horretako
objektuen barne errepresentazio bat eginez doa.
|
|
|
Arantzazuko Biltzarrari ate bat ireki zion, Euskara Baturantz aurreraegiteko. Lehen urratsa Baionan, Txillardegiri esker, eta ni, guduka
|
horretako
soldadutxarrena, baina han izanki.
|
|
|
izendapen batek leku edo herri batzuetan norabide bat izan lezake, bainabeste batzuetan beste bat. Herri edo ingurune
|
horretako
orografiaren arabera osatzenda izena; batetik, mendi edo tontorrak eta bestetik, haranak izateak ematen dio izena: mendialdetik badator,, goiko haizea, izango da, haranetik datorrena, beheko haizea?. Horrela goiko aize, adibidez, batean, hegoaldekoa?
|
|
|
Komentu
|
horretako
jokabidearen albistegia bi kronikariren eskuetatik iritsi zaigu.Datuak badu interesik, biak ere nortasun oso ezberdinekoak baitziren.
|
|
|
Predikari euskaldun hauen arteaneman ditzakegu A. Mitxelena Nagusia, J. M. Bengoa debarra, J. A. Amundarainorendaindarra, J. Lasa matximentarra, eta besterik. Etxe
|
horretako
prediku lanarenkoantifikazioa eginda dago: etxeko elizan eta beste elizetan 618 mintzaldi eginzituzten fraideek 1937an, eta 972, 1938an (Intxausti 2000:
|
|
|
1937ko abenduaren 17ko Ordena ez zen asmo eta jite
|
horretako
lehenengoa: lehenagoere Gobernu espainolak eginda zuen saioren bat elizetako hizkuntz politika bere gisaramoldatzeko.
|
|
|
3 Irratsaio
|
horretako
aurkezle edo hizlariekiko identifikazioagatik (atseginak direlako, edo gauzak ondo azaltzen dituztelako, ahots polita daukatelako?).
|
|
|
Amerikatik itzulitako aberats berriek, atzerrian lortutako estatusaren adierazgarri ziren etxebizitza dotoreak eraiki zituzten beren jaioterrietan. Garai
|
horretako
arkitekturaren ezaugarri nagusiena estiloen nahasketa izan zen, betiere Kantabriako kutsua galdu gabe. Karrantzako indianoen etxebizitza dotore batzuk Hernaiz senideena (Conchan), Victoriano eta Alejandro Olazabalena (biak Ambasaguasen) eta Cándido Hernaiz y Rojasena (La Revillan) dira.
|
|
|
Azken finean, benetako arduraduna Estatua izango zen: ...dispositiboen sarea sortu zuen (buletin ofiziala, irakasleen agiriak, batzorde ezberdinen osaera, azterketa programak, ikuskariak, etab.). Urte gutxi batzuen buruan makineria hori martxan egon zen eta esan genezake Estatuak kontrolpean izan zuela oinarrizko irakaskuntza, berau laster garatuz93 Edonola ere, esan behar da, halaber, nahiz barealdia ekarri, eskola politikaren bilakaerak ez zuela garai
|
horretako
gerra eskolarra erabat amaitu, irakaskuntzaren askatasunarekin lotuta zegoena hain zuzen; baina nabarmenak dira gerra horrek izan zituen aldaketak, Estatuaren eskola indartsua sortzeko erabakiak itzulbiderik ez baitzuen izan (aurrerantzean Estatuak ez zion jaregin erregulazio sozialerako funtsezko tresna den honi).
|
|
|
legearen alderako herritar guztien atxikimendua/ sumisioa; Mairet en ustez, askatasunaren ideologia legearekiko berdintasunaren ideologia besterik ez da64 Beraz, aise uler daiteke Estatuak jokatu beharreko zeregina, eta alde horretatik eskola arloko politikak izango duen garrantzia. Horrela, nahiz beren arteko ezberdintasunak txikiak ez izan, garai
|
horretako
protagonista nagusiak bat datoz arestian azaldutako irakaskuntzaren estatalizazioaren inguruan. Adibidez, Talleyrand ek, Mirabeau ri65 txanda hartu ondoren, haurra herritar aprendiza zela uste zuen, eta, beraz, Estatuak ezin zion uko egin herritar hori formatzeko ardurari.
|
|
|
Hain zehatzak ziren aginduek, gure ustez, oso adierazgarria zen egoeraren aurrean jartzen gaituzte; gainera, zehaztasun hori eskola pribatuei legean eskaintzen zitzaien arreta eskasarekin konparatzen badugu (bigarren mailako zentro pribatuekin gertatzen ez zen bezala), diagnosi interesgarria egiteko moduan aurkituko gara. Alde batetik, legeak horrelako minimoak ezartzeak populazioaren hezkuntza arloko baldintza penagarriak zeintzuk ziren adierazten du (ikusi besterik ez dago, garai
|
horretako
analfabetismo tasak); bestalde, zentro pribatuak bete behar zituzten baldintza ez oso zorrotzek212 (zer esan Elizarenak baldin baziren213) derrigorrezkoa zen oinarrizko eskolaratzearen erronkari erantzuteko Estatuak zuen ahulezia (ezina esango genuke) erakusten dute eta ez dezagun ahaztu, gobernu berak ezarritako derrigorrezkotasunaz ari garela; azkenik, nahiz eta esandakoa nabarmena izan, ezin d...
|
|
|
Ordura arte, mendeetan zehar izandako senide pobrea izan zen oinarrizko irakaskuntza, eta boterean egondako taldeek ez zioten ia jaramonik egiten, horien interesgunea unibertsitatera mugatuta egonik. XIX. mendean, ikusteko aukera izan dugun bezala, zeharo aldatu zen oinarrizko eskolari buruzko ikuspegia; Ruiz Berrio k202 dioenez, nortasunik gabeko erakunde galdua izatetik (maila
|
horretako
irakasleekin gertatzen zen moduan), testuinguru politiko, sozial eta ekonomiko berrian (Estatu Nazioaren eraikitze prozesua kokatzen zen testuinguruan, alegia) helburu nagusienetarikoa izatera pasatu zen. Hau hezkuntza sistema nazionalen garai historikoa da; irakaskuntza sekularizatu egin zen, eta Estatuek eskola sistemak arbitratzeko aukera egin zuten, beren irizpide ekonomiko, sozial, politiko eta ideologikoen arabera203 Eta oinarrizko irakaskuntza irakaskuntza sistema nazionalaren barruan bildu zen, Moyano legeak mende erdiko prozesuaren gailurra jorik.
|
|
|
Op.; 263). Aipatu besterik egiten ez badugu ere, eskola
|
horretako
zuzendaria izandako Montesino ren garrantzia azpimarratu litzateke (ikus SUREDA, B. (1984): Pablo Montesino:
|
|
|
barruan kokatu behar da. Alde horretatik, Estatu Nazioaren garrantziaz jabetzeko, ikusi besterik ez dago, esate baterako, neurri, pisu eta diru sistema legalari eman zitzaion lehentasuna; merkatu nazionala eraiki nahiak ekarritako eskaerari erantzun zion arlo
|
horretako
batasun beharrak, eta arazoari soilik Estatu nazioaren markoan kokaturiko irakaskuntza uniformatuak eman ahal zion erantzun egokia.
|
|
|
Esan diot nolakoa den nire Irlanda hori, musika zeltaz betetakoa, itsasoa eta lurra musu etengabean elkarren barnean sartzen direnekoa, eta buruan dudan guztia. Bide batez nire gidako azaleko argazkia erakutsi diot, eta esan dit estilo
|
horretako
tokiak gorago aurkituko ditudala. Connemaran?, galdetu diot; eta berak baietz, Irlanda osoa ederra izan arren, Connemara pastelaren ginga dela.
|
|
|
Hala ere jende larregi dela iruditzen zait. Zerrenda
|
horretako
bakarra Txema balitz ere (eta, egia esateko, bera da nire kezka hauen atzean dagoen bakarra), jende larregi irudituko litzaidake.
|
|
|
Lehen xurgada mentolatuarekin batean sumatu nuen nola indarberritzen zen apaltzera egindako buruko mina. Kaiola
|
horretako
sabaiko egitura metalikoari so egin nion.
|
|
|
Lau hilabete lehenagoko kalapita behin betiko hartan bezain gupida guti erakutsi zuen Kristinak abuztuko larunbat
|
horretako
eguerdian. Inguratzen nindutenek beren joan etorrietako lagungarriak —motxilak, bidai poltsak— nire noragabearen erdian uzteko usadio deitoragarria Bosniako mapa zehatuaren eiteko bihurtzen ari zen nire aurpegia.
|
|
|
Sukaldera abiatu, kafeontzia su gainean paratu eta kajoiak miratu nituen. Aspirina eferbeszenteen kaxa hor zen, nire ekarpen bakarrenetariko bat etxe
|
horretako
zuzkidurei. Hiru bota nituen erdizka betetako baso urean.
|
|
|
—.. Alabaina —segitu Charlyk—, gure Ximurra, ahaleginduagatik ere, ez duk oraino aski goiti klub hauta
|
horretako
ateak ireki dakizkion. Nolahai ere, hilketa pare bat sarbide ona duk beti.
|
|
|
erdi ikuste horretan, Edurneren titi beteak —bat baizik ez nion ezagutzen—nire bihotzarekin batean pilpiratzen zirela imajinatzen ahal nuen, tanga motako kulero tikien gainean jantzirik zeraman kamiseta laburraz bertzaldera. Hain laburra non, besoaren edozein mugimenduk agerian uzten zidan xilko eraztun urrekaraduna, gau nahasi
|
horretako
ustekabe atsegingarria. Neskak irriño egin zidan, eta nik, begi bat sabel erdiko begi distiratsutik kendu gabe, ihardetsi nion.
|
|
|
Ahoz beheiti emateko eskatu zidan, eta haur bat bezain manukor izan nintzaion. Egoera berriak ez zuen eztitu, aitzitik baizik, galtzontziloen gaineko zalantza, baina nire erizaina atal
|
horretako
larruazalaren gainean haztaka hasi zenean, hatz zoli eta beratz horien ibileretan, ez bertze deusetan, kontzentratzera deliberatu nintzen. Alde zafratuan zanpatu zuenean, oihu egin nuen.
|
|
|
Baina semea ez izaki. Itxuraz, Kristinak edo Maitek bertze norabaiteko nahi zuten abuztuko ortziral
|
horretako
eguerdian. Norako?
|
|
|
Nik ere, Potzolok bezala, badakit laburbiltzen eta neure uztaren eramaten. Bazkalondo
|
horretako
kontuak fite burutzekoak ziren. Poliziarengandik, Rosarioren desagerpena ikertzeko promesa baizik ez nuen erdietsi.
|
|
|
Haizeak haize, abuztuko ortziral arratsalde
|
horretako
ikuskizunak depresioa sorraraz ziezaiokeen lagunik pozbera eta jostaerrazenari ere. Zerbitzari ezkibelaz aparte, bezero bakarra zegoen ni sartzean:
|
|
|
Trabestismoa maite duten gizajo koadrila bat, odola ikuste hutsak xoratuko lukeena. Harrituko hintzateke jakinen bahu nor den sekta
|
horretako
apez buru edo dena delakoa. —Harri nazak.
|
|
|
Kopetako izerdia xukatu nuen. —Nekrofiloak eta klase
|
horretako
jendaila?
|
|
|
Abuztuko astearte
|
horretako
arratsean, nire planek ez zuten" Lisboa" helburu. Ari ahala ari izana nintzen erredakzioan, delako Felicitas/ Amagoiaren adierazpenak itxurako erreportaia batera ekartzen.
|
|
|
Abuztuko ortziral
|
horretako
goizean ere, telefonoa jotzen hastean, ordubete baino gehiago nuen atzarririk, ganberako paret biluziei begirik ireki nahi ez niela. Tabakoaren eta edariaren karga ohi baino handiagoa dudalarik, aspirina pare bat hartzen dut ohatzeratu aitzin.
|
|
|
Egunkariko nagusiek ezin eraman, ordea, hutsune horrek nire zerbitzu orrira ekar zezakeen zikin deitoragarria: abuztu horretan zazpi hilabete nituen atal
|
horretako
buru eta buztan. " Kazetari balioanitza" zaio horri gure lanbideaz aritzen diren aditu burutsuen ahotan.
|
|
|
Abuztuko ortziral
|
horretako
eguzki goiztiarrak kalean itsutu ninduelarik, ez nintzen puta bat baino aise ere gehiago sentitzen. Trenputxartua, burumindua, neska puska baten aitzinean irrigarri gelditua...
|
|
|
Abuztuko ortzegun
|
horretako
goizean, aitzin gaueko irudiek uko egiten zioten ahanzturaren besarkada eztian lurrintzeari. Buru barnea pantaila eginik, bata bertzeari kateaturik ageri ziren, zuri beltzezko filme zahar bateko fotometrajeen gisara, eta haietan ni Buster Keaton nintzen, ziztu bizian emandako tren makina geldiarazi nahi eta ezinean.
|
|
|
Andrea ez ezik, agerian zen semea ere ederki aspertua zela nirekin bidez bide: abuztuko ortzegun
|
horretako
arratsean, lorian zegoen errepidean, miretsirik horretarainokoan ezagutu gabeko aita ausartarekin. Martxa aldagailua ukitzen nuen aldiro harrotu eta guzti egiten ninduen, aupa eta iufa, haurrei ustez bederen ez dagokien hizkera erabiliz:
|
|
|
Ikusgarria zen, baina dezepzio tiki bat ere bai niretako: paparra begitik kentzen zidan, azken aldi
|
horretako
ene fantasia guztietan nire eskuek aparteko ibilaldia egiten zutelarik, alderdi orain estali horretatik abiatuta, haren eguneroko kamiseta tirantedunen baten barneko errai menditsuetara. Ordainez, minigona beltza jantzirik zuen, lantokirako ohiko blue jeanek anarteraino ezkutatutako izter sendo eta beltxaranen abiaburu.
|
|
|
Jatetxe japoniar ireki berri batean erreserbatua nuen mahaia. Asiako herri
|
horretako
sukaldaritza dastatu gabea nintzen, eta ez naiz bereziki kanpoederra jatekoei dagokienez —txinatarrak, kasurako, hastio ditut—, baina gogoratu zitzaidan kosmopolita eta bon vivant agertzeak on eginen ziola gure gau hasierari. Hain berandu abiatu izanak salbatu ninduen urdaila probatzetik:
|
|
|
Gainera, ez diat sobera behar: klase
|
horretako
aferetan dabiltzanen deskripzio bat, halako girotze bat...
|
|
|
Badakit ez zitekeela gauza handirik ondorioztatu izen bat, helbide bat eta telefono bat baizik irakurtzen uzten ez zuen paper muturretik, ezta gustatuko zitzaidalako promesa uherretik ere. Bertzerik gabe, abuztuko astearte
|
horretako
ordu bata inguru, Ttipik markatu tokia jo nuelarik, bertzelako laguna espero nuen. Zaharxeagoa, hasteko eta bat, kiloz zamatuagoa, arabiar edo gutienez ere ekialdetar aireko arropa luzeekin beztitua, betile beltz luzeduna eta atzerriko doinuaz mintzatuko zena.
|
|
|
Lepo gainean fereka llabur bat eginda bidali ninduen armairu tikira. Unai munduratu baino lehen, maiz egiten zizkidan gisa
|
horretako
ferekak. Axal axaleko ukitu bat, grinaren bide bihurgunetsuen erretenetik egina, bertze deus baino gehiago gogoeta handirik gabeko ongizate laño eta artez baten baieztapentzat hartzen nuena.
|
|
|
—Ez, batere. Emakumeak harribitxi garestia zeramaan eri
|
horretako
eraztunean, esmeralda bat. Ezin bertzela aterarazi, moztea erabaki zitean hondarrean.
|
|
|
Ximurraren azken bidaia hiriko hedabideen atentzio gune izan zitekeenik aurreikusi ez nuen bezala —ergelkeria galanta, nirea, aitzineko egunak ehorzketaz ehorzketa egunkarirako emanda—, ez zitzaidan gogoratu ere Eskalatzaileak praktiketakoa igor zezakeenik gertakariaren berri jasotzera. Arestian, bertze beleen artean Patxi baizik ez ikustean, gure zuzendariordeak egun
|
horretako
orrialdeak hileta kutsuz arindu eta argazki bat eta azpiko testu laburra askietsiko zituela uste izan nuen. Ustel, ordea.
|
|
|
Egun makurrari Anarekiko zitak ekarri zion zuzenbidea. Nire aurreikuspenik eroenak hobetuz," garagardoren bat hartzeko" ez, baizik eta" afaltzeko" elkartzekotan hitzartu ginen ortzegunerako, aste
|
horretako
bion egun libre bakarraren bezperan. Handik aitzina, dena aiseago joan zitzaidan.
|
|
|
Horixe damu zitzaidan gehien, asteburuan Unairi eginiko hamaika promesen artean. Aita lanetako azterketa gainditu beharraren sukarpean nengoen horrela mintzatu nintzaiolarik baina, une hartan, egiazki murritzak ziren, aste
|
horretako
edozein egunetan" goizik" bukatzeko aukerak. Zuzendariordeak egoera aldatua zuen ordutegia nire esku utzirik.
|
|
|
Areago eguzkiak izaki bizidun oro bere sugarren besarkadan xigortu nahi iduri jotzen duenean. Abuztu madarikatu
|
horretako
igande madarikatu horretan, anaia Josuren eskuzabaltasunak partzuergoan utzitako etxeko komunaz jabetu eta bainuontzia ur hotzez bete ondoan, hortxe kieto egon oheratzeko tenorea etorri arte; horrexetan baizik ez nukeen atsegin eta bake izanen. Ondikotz, lantokian orrialde garbi eta guztiz birjinal baten zuritasuna neukan eginkizun, noiz beteko —noiz belztuko— zain.
|
|
|
Aurkezpenak orain. Goiz
|
horretako
Josu ezagutezinak suelto segitzen zuen, ni aho bete hortzekin uzteko eginahaletan.
|
|
|
Jaka harrotu nuen, Klararen giltzatakoa gordetzen zuen poltsikoaren gainean. Goiz
|
horretako
nire azken okerra. Itzulbiderik gabeko bidaiarako txartela hartua nuen.
|
|
|
ordu laurden baino gehiago neraman lagunaren hilketa ikusitako bulegoan jarrita. Atezainak, solairu
|
horretako
eskailburua bakarrik ez, etxe osokoak eta are aldamenetakoak ere garbi, xahu eta distiratsu uzteko astia izana zukeen jadanik. Hor segitzeak ez zuen inondik ere zentzurik.
|
|
|
Hogei urteko atzerapenaz nire txanda ailegatua ote zen, galdera horrexek erasan zidan, behin eta berriz, abuztuko asteazken
|
horretako
goiz amaigabean. Oinarririk gabeko beldurra?
|
|
|
Ramirezen ukabilak lehengo larunbatean lortu ez zuena erdietsia zuen: betaurrekoak puska tiki eginda, begietako lausoak ilunagotzen zuen toki zoldazu
|
horretako
ilunpea. Aurpegia zafratua nuen hainbat tokitan, eskumuturretan eskuburdinen markak nabari nituen eta zangarteko oinazeak nire gernu arazoak bi atzipetzaileek iragarritako une beltza baino lehen gerta zitezkeelako susmotan nindukan.
|
|
|
Bila etorri zitzaizkidalarik, ziegako paretak, atea eta lastaira —barne
|
horretako
altzari bakarra— eskuz, zangoz eta buruz kolpatzeari emateko prest nengoen. Polizia uniformedunen itxurazko gizabideak —zinez ohargarria, harat eraman nindutenen zakarkeriaren aldean— ez zuen nire kolera apaldu, ezta eskuburdinarik paratzen ez zidatela ikusteak ere.
|
|
|
Horra zeure burua leihotik beheiti botatzeko eskatu dizun putakumeak ezpain artean darabilen hitza. Bertze inork ez eginen eta abuztu
|
horretako
gertakizunen kontatzaile lana bizkarreratzean, urrun izan dut duin agertu nahia. Neure irudiaz sobera arduratu gabe ari izan naiz hitzari hitza harikaltzen, ulergarritasuna helburu.
|
|
|
Unai sortu aitzineko urteetan bere gogoa honako edo harako" taldeen" menera jartzen zuenetan, nire bizilagunak lasterka urruntzeko guraria eragiten zidan, gure izate osoa eraberritzeko premiaz mintzatzen zelarik. Abuztuko asteazken
|
horretako
goizean, berriz, aldaketaren ezinbertzea ispilu bat bezain garbi azaldu zitzaidan. Hots, nire premien neurriko Lema Ukaldi baten beharra.
|
|
|
Aurkikuntzak ez zizkidan kemen piztu berriak itzali. Goiz hasiera
|
horretako
nire kezka bakarra bertzelakoa izatera deliberatua nintzen, eta ez nengoen prest giltza zirtzil batzuek horretatik barreiatzeko. Zortziak eta sei ziren.
|
|
|
Abuztuko asteazken
|
horretako
arratsa ere hagitz probetxugarria gertatzen ari zitzaidan Antonio Musu tristeren jabegoetan. Bi ordu baino gehiago neramatzan, barra pareko jarleku garaitik ikararik egin gabe, ene burmuinetako kaka artean txipli txaplaka.
|
|
|
Eta atsegingarri ez ezik, baliagarri ere bai. Garbi mintzatzera, istant horretantxe gogoratu zitzaidan, lehenbizikoz, Unai gertatzen ahal zela argi egiteko errainu, aspaldi
|
horretako
nire ilunean. Berez, liburuen kontu horrek oinarri zehaztu gabeko interes kutsu nola halakoa baizik ez zuen oraindik niretako.
|
|
|
Azken asteetan, semearekin puska aitzinatua nintzen minutu bat baino luzeagoko eleketetan. Hala ere, oraino ez nintzen ohitu adin
|
horretako
ohiko zehaztasun ezera.
|
|
|
Handik gutxira, nire harridurarako Rubenek inpentsan eskutik heldu, eta, oraingoan kasik arrastaka, behera eraman nau (eta gustatu zait). Adela eta Estherrek esan bezala, behean boleroak, baladak eta gisa
|
horretako
musika jarria zuten, eta Rubenek zuzenean atera nau dantzara. " Barkaidazu, oso dantzari kaxkarra naiz.
|
|
|
etxera sartu da, ganbarara igo, eta, han, sabaitik esekiak, bi zaku handi eta lirdinga  tsu ikusi ditu, barnean bizia dutenak eta arnasketa ikaragarri horren sortzaile direnak; gero, amona batek emango dio usadio bitxi horren berri: elurraren eta ilunaren etorrerarekin, hibernatzen duten animalien antzera, herrixka urrun
|
horretako
biztanleak zaku horietan bil  tzen edo babesten dira neguari aurre egiteko; eta irakasleak orduantxe ulertu du, izularriturik, arotzaren desagerpenaren arrazoia eta hark egindako proposamena: gaua eta negua elkarren berotan igarotzea eskatzen zion, elkarren arnasa birikaratuz, elkarren isurkinetan babestuz...; eta erotuko ez bada, emakume gaztea lehenbailehen joango da herrixka hartatik iheska.
|
|
|
Bala batek giza gorputzean zelako txikizioa eragin dezakeen ikusteko, ez dago hori baino froga hoberik. Orain badakigu marka
|
horretako
pistola batek, sei bat metrotik tiro eginez gero, hori bezalako zulo bat sortuko lukeela zure gorputzean (ongi oroitzen naiz" zure" hitza erabili zuela, edo" lizukeela" bestela). Eta harrigarriena zera da:
|