|
2000
|
|
|
Eta
|
horrek
legearen aldaketa ekarriko luke?
|
|
|
Zer egin behar du legegileak?
|
Horren
legeak ezin hutsgabekoak izan, noraino eta jasanezinak suertatzeraino hartzaile dituzten gizakientzat. Herriaren ordezkotza du legegileak; hortaz, herri horren ohiturak, aiurria, egoera politikoa eta erlijiosoa ezagutu behar ditu.
|
|
|
Ezkontza deuseza, bi ezkontidek edo eurotariko batek onusteaz egina bada, ez da duda mudazkoa seme alaben egoera zibilerako. Lege positiboak ez dira
|
horretan
lege naturaletik aldentzen. Hartara, halakorik egiteko itxura ematen badute ere, funtsean, ez dute besterik egiten lege naturalaren gogoa gizartearen premiei egokitzea baino.
|
|
|
Gizaki mota oso bat dago zientzia horretara emana. Gizaki mota
|
horrek
legeak gogoz aztertu eta aholkuak ematen dizkie herritarrei; bide beretik, euren buruak eurenez zuzendu eta jagoteko adina ez diren herritarrak eurak ere babestu egiten ditu horrek. Horixe da magistraturaren haztegia.
|
|
|
Egia esan, publizitateak ezin du sortu herritar bakoitzarengan eta une berean, herritar horrek bete behar duen lege horren ezagutza. Hala ere, nahikoa izan luke aurreko publizitate mugatu
|
horrek
legea noiz betearazi behar den horretan edozein nahikeria saihesteko.
|
|
|
Estutasun nabarmenak zekartzan horrek legeria eta jurisprudentzian. Bazen, lehendik ere, betidaniko gatazka apaizgoaren eta aginpidearen artean, gai pisutsu
|
horren inguruko
legeak egin eta epaiak eman behar zirenean. Ezkontza bera zer zen, lege zibilak lege naturaletan eta lege erlijiosoak lege zibiletan zertan ziren osagarri, lege horien aginpidea noraino luza, horiek guztiak ziren ezjakin eta zehaztugabekoak.
|
|
2001
|
|
|
" Beste arazo bat au da: Kristoren borondate
|
ori
lege juridiko biurtu al daiteke?". Galderatxoak bazuen bere korapiloa, zeren:
|
|
|
Egoera
|
horren aurrean
legez zer egin daitekeen jakin nahi nuke.
|
|
|
Felido
|
hori
legez babesterik dago eta oraindik aurki daiteke erreserba batzuetan, untxi kopurua gehitzeko neurriak hartzen direlako eta katamotza gatibutasunean hazteko ahaleginak egiten direlako, berriro ere basoan sartzeko.
|
|
|
Sarritan frogatu izan denez, arlo
|
horretan
legea urratzen dutenak eta legez kanpoko arma eta drogen salerosketan dabiltzanak pertsona berberak izan ohi dira.
|
|
|
Gainera, kritikatu du Gobernu zentralak bere laguntza eman nahi izan diela aseguru etxeei, joan den urtarrilean aseguru araudi berri bat onartu baitzuen. Erregelamendu horretan, espresuki salbuesten dira nahitaezko harpidetza aseguruaren estalduratik ezbeharra eragin duen ibilgailuko gidariaren lesioek edo heriotzak eragindako kalte eta galera guztiak, kasu
|
hori
legean jasota ez dagoenean. AEAk auzitegian errekurritu du erregelamendu hori, Aseguruen Legearen aurka bakarrik ez doalako, istripu mota jakin bateko kaltetuen eskubideak larriki kaltetzen dituelako, hala nola, bere automobila beste ibilgailurik gabe bidetik ateratzen denean hiltzen diren gidari familienak.
|
|
|
Horretan dihardutenak, nire aburuz, legearen kontra ari dira eta gizarte honek behar duen barneo reka hausten dute. Gogora ekar bitzate horiek gizarte honetan arauzko direnak, alegia, Espainiako Konstituzioak eta
|
horren azpiko
lege testuek behin etabe rriro aldarrikatu dutela hizkuntzen arteko ofizialkidetza. Badakigu ofizialkidetza mugatua dela euskararena.
|
|
|
Ez ziguten bakarrik egotera uzten.
|
Hori
lege zorrotza baita gure artean. Esposatu aitzinetik ezin izate hori, alegia.
|
|
2002
|
|
|
Ez dut uste erreferenduma eginen denik. Legeak ez du baimentzen,
|
horretarako
legea aldatu litzateke. Egungo presidentegaiek ez dute erreferendumaren ideia gogoko.
|
|
|
ORAIN, Bake Konferentzia amaitzeko eredua finkatzean, alderdi politikoak, talde moderatzailea eta antolatzaileak elkarrizketa saioetan ari zirela, Batasunak iraila arte luzatzea proposatu zuen, erakunde
|
hori
legez kanpo jartzeko ahaleginak direla eta, Bake Konferentzian parte hartzeko gaitasuna nabarmen muga diezaiokeelako. Berriro bat etorri dira indar guztiak eta urria arte luzatzea erabaki da.
|
|
|
Ordura arte jabetza anitzekoa zeritzon sistema horri, baina izen
|
hori
lege bidez debekatu zuten, nahasketarik ez sortarazteko: formula horren bidez ez da eskuratzen higiezin baten jabetzarik, haren erabilera baita erosten dena.
|
|
|
2001eko lehen hiru hilabeteetan, 35 kilometrotan barna, 1.700 zulo egin eta 3.500 kg dinamita inguru leherrarazi zituzten, lurbarruan petroliorik edo gasik ote zegoen ziurtatzeko. Okerrena da NafarroaGaraiko Gobernuaren baimenarekin egin zirela leherketok, nahiz eta25.000 hektareako parke natural
|
hori
legeak babestua den eta lege horrekespreski debekatzen dituen dinamitaren erabilera, merkantzia kutsagarri etaarriskutsuen garraioa eta meatzeen ustiaketa industrialak, besteak beste.
|
|
|
1646anDonostiako San Pedro kofradiako maiordomoak, urte horretan Bizkaiak Gipuzkoaren antzera Ipar Euskal Herrikoekin komertziatzeko baimena lortu ondoren, BilboraNorvegiatik zetorren balea saina eramaten zutela kexatu ziren; ziotenez, Conversaren arabera Ternuatik ekarritako bakailao barrunbeen koipea baino ezin zezaketenekar36 Hau ez zen horrela, ordea, 1619az geroztik lapurtarrek ekarritako sainabertakoa bezala kontsideratzen baitzen saltzeko garaian37 Urte batzuek geroago, 1669an Donostiako balea ontzien jabeek Arrasateko Biltzar Orokorretan eskatuzuten beren sainak lehentasuna izan zezala Lapurdikoarekiko; baina biltzarrak ezzuen eskakizuna onartu, Conversaren arabera saina libreki sal baitzezaketenLapurdiko arrantzaleek38 Bestetik, dirudienez, hitzarmen horiek sinatuagatik ere, bateko edo besteko kortsarioek erasoak egiten zituzten aldizka; esate baterako, 1655ean Donostiako San Pedro kofradiako maiordomoa eta Gipuzkoako arrantza ontzien jabeak La Rochelleko kortsarioen erasoez kexatzen ziren39 Kortsarioekedozein aitzakia nahikoa zuten erasotzeko; horrela, 1696an Hondarribiako Miguelde Yarzagaray kapitain kortsarioak Lapurdiko ontzi bat atzeman zuen, eta, kontrabandoa zekarrenez, harrapaketa ontzat emateko eskatu zuen. Aldiz, ontziaren jabeekConversaren arabera harrapaketa
|
hori
legez kanpokoa zela argudiatu zuten40.Egoera berdintsua gertatu zen urte horretan bertan Lazaro de Castillo Hondarribiako kapitain kortsarioak Baionako pinaza bat atzeman zuenean41.
|
|
|
Funtsik gabeko eskandaluak dira, hedabideek probokatutakoak gizarte egituretan eraginik lortzen ez dutenak. Beste batzuen artean, horrelakoak izaten dira pertsonaia publikoen bizitza pribatuetako eskandaluak, baldin eta portaera pribatu
|
horretan
legea hausten ez bada, edo ezarritako moral soziala iraultzen ez bada. Zaila da pentsatzea eskandalu batek ondoriorik ez izatea; izan ere, beti eragiten baita zelanbaiteko min bat.
|
|
|
Egia esan, Publizitateari buruzko Lege Orokorra bete besterik ez du egiten. Lege
|
horrek
legez kontrako publizitate gisa definitzen du «Konstituzioak onartutako pertsonen duintasunaren eta eskubideen aurka egiten duena, bereziki haurtzaroari, gazteriari eta emakumeari dagokienez». Publizitatearen zaintzaile horrek bi ekintza adar ditu:
|
|
|
Horrela, kontratuan ezarritako baldintza berberekin gauza bat erosten duenaren ordez subrogatzeko eskubideari legezko atzera eskuratzea deitzen zaio. Eskubide
|
hori
legeak ematen du kasu batzuetan, besteak beste, “komuneroen atzera eskuratzeko” eskubidea, zeinaren bidez zerbaiten jabekide orok baitu hura arrotz baten gainean eskuratzeko lehentasuna, eta “mugakideen atzera eskuratzeko” eskubidea, zeinaren bidez, mugakide den lur baten jabeak, baldin eta hektarea bat baino azalera txikiagoko landa finka bat saltzen badu, lehentasunez eskura... Bi eskubideak erabiltzeko, bederatzi eguneko epea dago, erregistroan inskribatzen denetik zenbatzen hasita, eta, halakorik ezean, eskuratzaileak salmentaren berri izan duenetik hasita.
|
|
|
Espainian merkataritza elektronikoa izugarri garatu denez, gero eta artikulu gehiago erosten dira Internet bidez. Sarea azalera handia bihurtu da, eta diskoak, liburuak eta elikagaiak eros daitezke, baita botikak ere. Azken merkatu
|
hori
legez kanpokoa da, baina gero eta jarraitzaile gehiago ditu. Erabiltzailearentzako arriskua Horrelako produktuak Internet bidez salerostea da Osasun Ministerioaren irakasgaietako bat.
|
|
|
Gainera, asistentzia psikiatrikoan diharduten profesionalak oso urriak dira munduan, 680 milioi pertsonak baino gehiagok, batez ere Afrikakoak eta Asiakoak, milioi bat biztanleko psikiatra bat baino gutxiago baitute. Ildo horretatik, osasunaren antolaketak adierazten du herrialdeen %40k ez dutela osasun mentaleko politikarik, eta %25ek ez dutela arlo
|
horretako
legerik, hala nola Txina, Nigeria, Iran, Thailandia eta Turkia. Era berean, herrialdeen erdiek baino gehiagok beren osasun aurrekontuen %1 baino gutxiago erabiltzen dute patologia horiekin lotutako jardueretan.
|
|
|
Gainera, hainbat laginetan dexametasona positibotasuna detektatu da. Substantzia
|
hori
legez kanpoko gizentzeko erabiltzen da ß agonisten ondoan, baita araudian debekatutako beste substantzia batzuetan ere, nitrofuranoetan bezala.
|
|
2003
|
|
|
Egia esan, iurretarrok ez genduan sekula santan hori ontzat hartu eta geure nortasunari sendo eusten ahalegin handiak egiten genduzan. Durangogaz bat eginda bagengozan,
|
hori
legez holan zan, baina ez geure borondatez: Durangok iruntsi egin ei eban Iurreta, ni jaio baino urte gitxi batzuk lehenago.
|
|
|
Eskubideei dagokienez, erkidego
|
horretako
legeek xedatutakoa betetzearren, sorosleen presentzia eskatu behar da.
|
|
|
...bada edo beste izaera batekoa, kondenatuari zaintzapeko askatasunaren neurri soila ezar dakioke kondena betetzeko falta den denbora horretan; horretarako, nahitaezkoa da Fiskaltzak hori eskatzea, adingabeen epaileak adingabearen letraduari, haren legezko ordezkariari, adingabeak babestu edo eraldatzeko erakunde publikoari eta epaiaren menpean dagoenari berari entzutea, eta epaile horrek adieraztea
|
hori
lege honen hezkuntza helburuarekin bat datorrela. Bestela, adingabeen epaileak betetzat jo dezake zigorra, eta azkendutzat, epaiaren menpean dagoenaren erantzukizuna.
|
|
|
Zigor prozedura batzuk aribidean badaude lege hau indarrean jartzean, eta, prozedura horietan, erruztatutako pertsonei egotzi bazaie oraindik hemezortzi urte ez zituztela delitu egintzak burutu izana, epaile edo auzitegi eskudunak gauzatutako jarduna igorriko dio Fiskaltzari,
|
horrek
lege honetan araututako prozedura instruitu dezan.
|
|
|
4 Lege testu honek Espainiako Zigor Kodearekin 1995 urtean hasitako bideari eutsi nahi dio. Kasu hartan gertatu zen bezala, oraingo honetan ere, oreka egokia lortu nahi izan da terminologia eta diskurtsoaren artean, oreka
|
hori
lege testu ororen helburua baita, maiz sarri halakorik erdietsi ez arren. Irizpide berberak erabili dira, orobat, testua zutabe bikoitzean aurkezteko orduan; hartara, ahaleginak egin dira, jardule juridikoak begi bistan izan ditzan jatorrizko testua eta euskarazko bertsioa.
|
|
|
Indonesiako oihan tropikala, 120 milioi hektareako azalera hartzen duena, desagertu egingo da hamabost urtean, inguru
|
horretan
legez kanpoko mozketak jarraitzen badu, Indonesiako Ingurumen Ministerioak egindako beste azterketa baten arabera. Azterketa horretan, indonesiako agintariei eta hainbat konpainia eta partikularri munduko oihan tropikal handienetako bat suntsitzearen erantzule dira.
|
|
|
“Batzuetan, irakasleak ingelesa edo irlandarra da eta herri batean bizi da, eta inguruko familiekin egonaldiak antolatzen ditu.
|
Hori
legez kanpokoa da”, dio, eta, aldi berean, bermeak eskaintzen dituzten elkarteetara joateko eskatzen die interesdunei. Kontsumitzaile elkarteek gomendatzen dute idatzizko kontratu bat eskatzea beti, bidaiaren ezaugarri guztiak zehazten dituena, bai eta aseguru indibidual bat, espezializatua eta gastu medikoetarako, ekipajea galtzeko eta aberriratzeko ahalik eta estaldura zabalena duena ere.
|
|
|
Codex Alimentariuseko Batzordeak esne hartzituei buruzko araua onartu du. Arau horrek ez du “jogurt” izena onartzen termikoki tratatutakoentzat, baldin eta esnekiak pasteurizatu egin badira iraungitze data zabaltzeko, baldin eta herrialde saltzaileek
|
horri buruzko
legerik ez badute. Zehazki, artikuluetan adierazten da “termikoki tratatutako esne hartzitua” izena nahasgarria izango balitz kontsumitzailearentzat, produktuari salmenta herrialdean onartzen den bezala deituko litzaiokeela.
|
|
|
Zehazki, artikuluetan adierazten da “termikoki tratatutako esne hartzitua” izena nahasgarria izango balitz kontsumitzailearentzat, produktuari salmenta herrialdean onartzen den bezala deituko litzaiokeela.
|
Horri buruzko
legerik edo erabilera arrunteko beste izenik ez dagoen herrialdeetan, produktuari “termikoki tratatutako esne hartzitua” deituko zaio. Arau berriak “jogurt pasteurizatu” gisa etiketatzeko aukera ematen du, legeriak izen hori onartzen duen herrialdeetan, hala nola Estatu Batuetan, Erresuma Batuan, Herbehereetan, Alemanian, Kanadan, Australian eta Espainian.
|
|
|
sexu eritasunen aurkako babesik eza, bular uhertasuna izateko aukera, goragalea, oka egitea, depresioa eta, hartualdiak egunerokoa izan behar duenez, betetze txikia(% 20 gaizki). Kontrazepzioari dagokionez, AEPAPek gogorarazi du ez dagoela
|
horri buruzko
lege argi eta zehatzik, baina “etika medikoaren espirituaren arabera jokatu behar dela eta, ahal den neurrian, nerabeen arrazoizko eskaerei erantzun behar zaiela”. “Mediku garen aldetik, lagundu egin behar diegu gizarteari ulertzen haurdun geratzeko adina duen nerabeak antisorgailuak jasotzeko adina duela”, nabarmendu zuen elkarteak.
|
|
|
Horrek sufrimendu fisiko eta psikiko handia eragiten die, ez baitira ausartzen seme alabei hori egiterik ez dutela esatera”, dio Pedro Nuñezek. Hain zuzen ere, aitona hezitzailearen profil berri
|
horrek
lege aurreproiektua ekarri du, eta haren paragrafoetako batean onartzen da figura kutun hori juridikoki sartu behar dela, Kode Zibilean indarrean dauden arauek tratamendu eskasa ematen baitiote. Aurrerago, azaldu artikulatu berria zergatik agertzen den:
|
|
|
Espainiak ekainera arte funtsak desizozteko asmoa zuten herrialdeetako taldea osatzen bazuen, oraingo honetan, aipatutako iturrien arabera, “profil anbiguoa” hartu zuen. Juan Costa Industria ministroak esan zuen Espainia gai
|
horri buruzko
lege bat izapidetzen ari dela bere barne antolamenduaren barruan, eta Philippe Busquin Europako Ikerketa komisarioari bere planak zehazteko eskatu zion. Espainiako Kongresuko Osoko Bilkurak gaur eztabaidatuko du, hain zuzen ere, 1988ko Laguntza bidezko Ugalketa Teknikei buruzko Legea aldatzen duen lege proiektu osoa.
|
|
|
Corografia de Guipúzcoan (1754an idatzia), horrela, Maiorazkoaren nozio tradizionala eta Probintzia forala kontzeptu abstraktuaren artean sinbiosi lan fina egiten du, Gipuzkoako probintzia" divino mayorazgo" moduan aurkezturik. Larramendiren arabera, maiorazkoa denboratik at dagoen erakunde sagaratua da, beti ere atxiki egin behar dena; maiorazko jainkotiar
|
horren
legeak, foruak, ez dira eskubideak, pribilegioak baizik, Jainkoaren borondateak, ez Erregearenak, emanak.
|
|
|
Aurreratu dugu 2001 urteko ekoizpena 1.488 titulutakoa dela. Urte
|
horretako
lege gordailua daukatenak bildu ditugu hemen. Ia ia guztiak dira ISBNdunak, baina ez ehuneko ehun.
|
|
|
Gauza bera esan daiteke ordena horri begira eta lehenengo bi legeen ondoriozko betebeharrei begira oinarrizkoak diren beste erregela berezi guztien inguruan. Ildo horretatik, tutore karguaren oinarrizko betebeharra da, bere zaintzapeko umezurtzaren aita bihurtu eta horren pertsona nahiz ondasunak jagotea, eta, horregatik, betebehar
|
hori
lege aldaezinen taldean sartzen da. Hari berari segiz, oinarrizko erregela da inork maileguan emandako gauza artatzeko betebeharra; eta arrazoi berberagatik, lege aldaezina izango litzateke eginbehar horren kontrako hutsegiteen ondorioz erantzun behar izatea.
|
|
|
Bestalde, ezkontzaren helburua giza leinua ugaltzea denez gero, ezkontzatik kanpo izandako sexu harremanak ez dira zilegi, eta, era berean, halako harremanetatik jaiotzen dena ez da legitimoa. Egia
|
hori
lege zibil eta kanonikoen oinarria da, eta, horregatik, legeok halako harremanen kontrakoak izan behar dira. Arrazoi berberaren ondorioz, legeok oinarri hori izan behar dute kontuan, harreman ez zilegietatik jaiotakoen egoera zehazterakoan.
|
|
|
Gertukoa. Eta
|
horren
legera jokatzen hasi zen.
|
|
2004
|
|
|
Realean ere ez dute lehengo urteko guztiek jarraitu eta Tau Basconian ere ez. Baina
|
hori
legea da. Gainera, kasu bakoitza ezagutu behar da; norberak daki zergatik hartzen duen erabaki hori!
|
|
|
Gertakari
|
hori
legeak onetsia duenez, overbooking egoeran eta aire konpainien ekimenez, erabiltzailea hainbat eskubidek babesten dute.
|
|
|
Epaiketan agertzea egingo da, epaiketaz zein auzitegi arduratu eta
|
horren aurrean
legez jarduteko gaituta dagoen prokuradorearen bidez.
|
|
|
Ondoren, informatuko dute, dagokien hurrenkerari jarraituz, auzi jartzaile eta demandatuak, edo errekurtsogile eta alderdi errekurrituak, euren abokatuen bitartez edo alderdiek eurek ere, euren kabuz, azken
|
hori
legeak baimendu badu.
|
|
|
3) Titulu betearazlearen arabera zorduna izan ez arren, zorra ordaintzeari beren beregi lotuta dauden ondasunen jabearen aurka, betiere lotura
|
hori
legeak agintzen duenean edo agiri fede emaileak egiaztatzen duenean. Pertsona horiei dagokienez, betearazpena mugatuko da, beren beregi lotutako ondasunetara.
|
|
|
2 Magistratu ezinduak ezin badu modu horretan ere botorik eman, auzia erabakiko dute ikustaldira joan diren gainerako magistratuek, horiek nahiko badira gehiengoa osatzeko. Ez badira nahiko, beste ikustaldi bat egingo da, aurreko ikustaldian izan direnekin eta ezinduak ordeztu behar dituztenekin; kasu
|
horri
lege honen 190 artikulutik 192.erakoetan xedatutakoa aplikatuko zaio.
|
|
|
Emantzipatu gabeko seme alabek epaiketan agertzeko gaikuntza dute,
|
horretarako
legearen arabera baimenduta ez badaude, edo guraso ahala duen aitak edo amak baimenik ematen ez badie.
|
|
|
Era horretan, legeak ez ditu prozesuko tresnak modu hertsian arautu, kontsumitzaile eta erabiltzaileek horien hartzaile bakarrak bailiran. Aitzitik, babes
|
horri buruz
lege sustantiboetan egin daitezkeen aldaketen mende geratu da legea.
|
|
|
Ezkongaiek adierazi badute atzerrian ezkondu nahi dutela ezkontza zein tokitan egin eta toki
|
horretako
legeak ezarritako formaren arabera, eta, lege horren aginduz, ezkontzeko gaitasuna adierazten duen ziurtagiria aurkeztu behar bada, espedientea amaitzen denean ezkontzaren aldeko autoa irmoa izanik, izapidegileak haiei emango die ziurtagiria. Ziurtagiri hori baliozkoa izango da beraren datatik sei hilabetera bakarrik.
|
|
|
Arauak hautsiz ezarritako izena, hala denean, itzuli egingo da, eta, gainerako kasuetan,
|
horren ordez
legeekin bat datorren izena jarriko da, eskatzaileak erabili ohi duena izanik; hori izan ezean, eskatzaileak edo legezko ordezkariak aukeratutakoa, eta, azken tokian, ofizioz ezarritakoa.
|
|
|
Lege aldetik, euskararen erabilerari buruz, hau egiteko edo hori egiteko baldintzapen mugarik ez dagoela dioenak, zalantzarik gabe, zuhurkiago erreparatu luke zer esaten ari den: izan ere, hizkuntzen bizitza arautzen duen legerik ez dagoenean ere, bizitza
|
hori
lege eraginez zeharkatuta baitago goitik behera eta behetik gora, berez eta izatez. Legetasunaren eragina, zinez eta benetan, giza bizitzaren jarduera material errealean txertatzen den zerbait da, legearen aitorpen formalean baino areago.
|
|
|
Egungo Estatu nazio gehienek hain zuzen ere, hizkuntza bakar baten nagusitasunean oinarritu dute beren egitura politikoaren gainbizipena. Eta
|
horretarako
legeak onartu eta indarrean paratu dituzte. Horregatik Espainiako eta Frantziako estatuetako herritarrek espainola edo frantsesa behar dute jakin.
|
|
|
era edo ara atzizkiari dagokionez, dio, Azkuek esanahi bat baino gehiago eman dizkiola, lau bederen bai; hori batetik, eta bes tetik, Aranaren defentsan euzk era hitz konposatua edo elkartua dela frogatze ko, baieztatuko du era hitzak, ele tik datorrenez gero, berez duela esanahia, ez baita bere esanahia ez duen hitz osatzailerik. Eta nola era hitza ele tik da torrela frogatu ezinik ez dagoen metatesi fenomenoaren bidez, zeinaren arabe ra euskaraz sarritan gertatzen baita l hizkia r bihurtzea, zuzena logikoa da,
|
horri
lege etimologikoa aplikatuz, era (ele) kasu honetan hizkuntza dela on dorioztatzea.
|
|
|
Legeak kontingenteak eta inperfektuak dira, alabaina eta, horregatik hain zuzen, politika da kontrajartzeko zein bateratzeko artea.
|
Hori
Legeak liburuan ikusten da hobeki.Esan ohi da Platon jite gogorragoz agertu zela liburu horretan, kasu guztiak lege tinkobatean hetsi zituelako. Baina zuzenbidearen arloak liburuaren herena baizik ez du betetzen.Gainera, orain erregimen ideala mistoa da, monarkiaren esentzia (gizarte batasuna) etademokraziarena (herriko iritziari errespetua) elkarretaratuz.
|
|
|
Denok dakigu zuzenbidea konbentziohutsa dela, hau da, legeak eta arauak garai batean moldatu eta beste batean utzi eta aldatuegiten direla. Zein da, hortaz, zuzenbidearen teoria eta Filosofia Politikoaren arteko lotura. Eta zuzenbidea ezagutza historikoa bada, ez al da historia bera Filosofia Politikoan islatzen,
|
horrek
legeak eta arauen unibertsaltasuna ikertzen duenean. Filosofo grekoentzat etika etapolitika batuta zeuden; baina, kontuan izan ote behar iuke gaur egungo Filosoña Politikoakbi jakite horien arteko batasun hori?
|
|
|
Erakundeak produktu
|
hori
legez kanpo uztea aldarrikatzen du
|
|
|
Osagai kimiko hori haurdunaldiko ohiko gonbitoak edo zorabioak arintzeko agintzen zen, eta 50eko hamarkadaren amaieran eta 60ko hamarkadaren hasieran malformazio larriak eragin zituen mundu osoan jaio ziren 20.000 haurretan. Talidomidaren biktimek produktu
|
hori
legez kanpo mantendu behar dela aldarrikatzen dute, eta ohartarazten dute Medikamentuaren Legearen bi artikuluk berariaz debekatzen dutela substantzia berriro legeztatzea; uko egiten diote farmazietan egoteari “kontrol asko egongo direla esan arren”, eta osasun agintariek “biktimak aintzatestea eta guztientzako kalte ordain ekonomikoa adostea” eskatzen dute. Azken horri dagokionez, elkarteak adierazi du Espainia dela “talidomidak kaltetutako 50 herrialdeetako bakarra biktimei aitortu ez diena, nahiz eta 1980an Medikamentuaren Zuzendaritza Nagusiak baietsi zuen idazki batean Espainian talidomidadun zazpi produktu merkaturatu zirela”.
|
|
|
Gainera, Legockik azpimarratu zuen bioteknologia berdeak aukera emango duela energia fosilak biomasaz ordezkatzeko, nekazaritza ekoizpenak ingurumen eskakizunak betetzen dituela bermatzeko, eta produktibitate mailari eusteko, klima aldaketa eta lurraren mugak kontuan hartuta. Bestalde, Feike Sijbesmak gogorarazi zuen landare genomaren ikerketak egungo arazo sozioekonomikoei irtenbideak eskainiko dizkiela, nahiz eta arlo
|
horretan
lege esparru baten beharra azpimarratu zuen.
|
|
|
Gainera, kasuen %80an, “publizitatea engainagarria da, enpresek eskaintzak aldatzeko eskubidea beretzat gordetzen dutelako”.
|
Hori
legez kontrakoa da, Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Legeak esaten baitu “publizitatea loteslea dela”. Produktua entregatzeko epeei dagokienez, txostenak dio luzeegiak edo zehaztugabeak direla, eta horrek, kasuen %30ean, indarrean dagoen legeria urratzen du, 30 eguneko gehienezko epea ezartzen duena.
|
|
|
Adostasun politikoa Adostasun hori bera dute etorkizuneko komisario europarrak ere. Europako Parlamentuak bidali zion galdetegiari emandako erantzunetako batean, etorkizuneko komisario guztiek gainditu behar dituzten entzunaldiei begira, Kyprianouk esan zuen begi onez ikusten duela zentzu
|
horretan
lege nazionalak aldarrikatzea. Osasun arloko eskumenak estatuen esku daudenez neurri handi batean, eta ez Europar Batasunaren esku, komisario izango denak zehaztu zuen muga horiek “guztiz eguneratuak” dituela, baina hau adierazi zuen:
|
|
|
Bangkokeko (Thailandia) Desagertzeko Arriskuan dauden Fauna eta Flora Espezieen Nazioarteko Merkataritzari buruzko Konbentzioaren (CITES) konferentzian bildutako ordezkariek erabaki dute kabiarra saltzeko denbora mugak ezartzea, produktu
|
horren
legez kanpoko merkataritza geldiarazteko. Hala, aurten prozesatutako kabiarra 2005eko martxoaren 31n esportatu da beranduenez.
|
|
|
Hark esan zuen, kasu askotan, aurrerapenak babesteko modurik onena “pazienteen segurtasuna kontsultategi eta ospitaleetan hobetzea” dela. Hainbat herrialdetan ikusi dituzte gai
|
horri buruzko
lege plan eta neurriak. “Mundu mailako ekimen honi esker, nazio guztiek lagundu ahal izango dute osasun arreta eta pazientearen segurtasuna hobetzen, muga geografiko guztiak gainditzen baitituzte”, esan zuen AEBko Osasun eta Gizarte Zerbitzu Saileko Osasun Laguntzaren Ikerketa eta Kalitaterako Erakundeko zuzendariak.
|
|
|
Berak gizabanakoari burujabetza kenduko dio, nahierara jokatuko du, guratsua izango da eta lege fisiko eta matematiko guztiak aldatu ahal izango ditu bere gurariagatik. Horrela Jainko
|
horrek
legerik gabeko mundu bat sortu ahal izango luke, eta bera eta bere jokaera edozein legeren indarretik kanpo geratuko litzateke. Balizko Jainko engainatzaile honek eragin ahal izango luke ez bakarrik lurraren, zeruaren eta gorputzaren hautemate sentigarria ez izatea fidagarria, ametsetan gertatzen zen legez, baizik eta irudia, neurria eta lekua ez existitzea ere.
|
|
2005
|
|
|
Ordea, Legearen edukiari jurisprudentzia moduko bat ezar liezaioke. Eta ez dut
|
horregatik
Legea erreformatuko denik uste. Jurisprudentzia politiko horrek baina, epailei adieraz liezaieke Gobernuaren asmoa dela Legea aplikatzea bortizkeria kasutan inplikatuta dauden alderdiei soilik.
|
|
|
Epea agortu baldin bada, interesatuak badu beste hiru hilabete oraino kontratua iraungitzeko, agiri
|
horrek
Legeak xedaturiko aipamenak jasotzen ez dituenean.
|
|
|
Jabetza Erregistroan finkaren inguruan egiten den lehenengo inskripzioa jabari inskripzioa izango da. Inskripzio
|
hori
lege honen VI. tituluan araututako prozeduren arabera egin behar da.
|
|
|
1 Legearen 82 artikuluko lehenengo lerrokadaren ondoreetarako, inskripzioa edo idatzoharra noren izenean egin eta pertsona
|
horren
lege ordezkariek idazkun horien ezereztea burutzeko, ondasun higiezinak nahiz horien gaineko eskubide errealak besterentzeko baimenak lortu eta lege formalitateak bete behar dituzte.
|
|
|
Ondasun higiezinaren nahiz eskubide errealaren gaineko eskubidea idatzoharrean jaso ostean
|
hori
legez azkendu bada eta idatzohargileak zein hirugarrenak ondasun edo eskubide erreal hori eskuratu badu, inskripzioa eskuratzailearen izenean egingo da, gainerakoak egin diren moduan, hori bidezkoa izanez gero, baina bertan aipamen egokia egin behar da, eta, interesdunak hala eskatuz gero, idatzoharra ezereztu dela adieraziko da, nahiz eta ezerezte hori agintzen duen manamendu judizialik ez aurke...
|
|
|
Inskripzioa eskatzeko asmoarekin norbaitek kasuan kasuko agiriak aurkezten baditu Erregistroan, ulertzen da pertsona
|
hori
legearen seigarren artikuluaren d) idatz zatiko aipamenean sartzen dela.
|
|
|
Eraikitze lizentziaren babespean obra berria egin ostean lizentzia
|
hori
legearen aurkakoa dela adierazi denean, aplikatu beharreko hirigintza antolamendua ez betetzeagatik, hori guztia bazterreko oharraren bidez agerraraziko da. Oharra egiteko, lizentzia legearen aurkakoa dela eta prozeduran Erregistroko titularrari zitazioa egin zaiola adierazten duen administrazio ebazpen irmoaren ziurtagiria erabiliko da, edo, hala denean, epaiaren ziurtagiria.
|
|
|
3 Jabetza erregistratzaileak kapitulu honetan aipatu diren ondasunak eskuratzeari buruzko agiriak inskriba ditzan, egiaztatu behar da kasuan kasuan artikulu honen 1 eta 2 paragrafoetan ezarritako jakinarazpenak egin direla, betekizun guztiekin. Egiaztatze hori ez egiteak ongitzeko moduko akatsa ekarriko du, eta inskripzioa eten egingo da; horren aurreneurrizko idatzoharra egin daiteke, idatzoharrak egutegiko ehun eta laurogei egun iraungo du, eta epe
|
horretan
legeak agindutako jakinarazpena egin dela egiaztatzen bada, idatzoharra inskripzio bihurtuko da.
|
|
|
horrek dakar ezerezte komisioa atzera egitearen gaineko zigorraren antzekoa izatea. Eta Kode Zibilaren 1154 artikuluaren arabera, epaileak ekitatez aldarazi ahal duenez zigorra, pentsa daiteke aldarazpen
|
hori
legeak ere egin dezakeela, bereziki krisialdi ekonomikoa dagoenean, eta kontratuek ondoz ondoko betearazpena ekartzeaz gain, kontratuok iraupen luzekoak eta saldoz eginikoak direnean; egin eginean ere, halakoetan kontsumitzaileak duen aukera bakarra da, finantza erakundeak aldez aurretik ezarritako kontratuaren testuari atxikitzea. Eragozpen moduan ezin aipa daiteke horrela Administrazioak eskua sartzen duenik merkatuaren ibilera askean; haatik, bidemendua unean uneko beharrizanei ego horretatik sistema juridiko instituzionala hobetzen da, merkatuaren antolakitzeko.
|
|
|
Beharrizan nabari hori asetzeko, Justizia Ministerioak legelarien batzorde bat izendatu zuen. Batzorde
|
horrek
lege testu bategina idatzi zuenaren ereduari ekin eta oso epe laburrean burutu du ondoko erregelamendua, zeregin horrek dakarren ahalegin izugarria ahaztu gabe.
|
|
|
Espainiak itsasoz bestaldean zituen antzinako probintzietan aplikatutako Erregelamenduak indarrean zirauen 1915eko abuztuaren 5az geroztik; erregelamendu
|
horrek
legearen titulu berdinak jaso zituen, legean azaldutako izendazio eta hurrenkerari eutsiz, eta azra formal huts horretan, Administrazioatergai dugun Erregelamenduak ere plan berbera erabili du, horretara hagitz errazten delako legearen eta erregelamenduaren arteko alderaketa. Esanguren beste erregelamendu batzuetan erabilitako berrikuntza sartu da, alegia, gai berari buruzko artikuluetan oharrak jartzea bazterreko idazpuru edo epigrafeen bidez, horien kontsulta errazteko.
|
|
|
Ehun eta laurogei eguneko epe horretan, jaraunsleak bere izenean inskriba ditzake jarauntsiko ondasunak edotatura publikoan. Esanbidezko uko egite idatzohar dezake jarauntsi eskubidea, baldin eta
|
horretarako
lege eragozpenik ez badago. Aldez aurretik, legatuhartzaile guztiek uko egin behar diote idatzoharra lortzeko eskubideari eskririk egon ezean, legatu hartzaileoi hogeita hamar egun lehenago jakinarazi behar zaie jaraunsleak egin duen eskaera, epe-muga horretan eskubide hura erabiltzeko aukera izan dezaten.
|
|
|
Erregistroaren araubideari estu estutako eskubide errealen exekuzio proze lotzen zaion prozesu eremuaren aldetik, arau xeheak eman dira inskribatudura bereziari begira. Prozedura
|
hori
lege testu bateginaren 41 artikuluak ezarri du, 1944ko Legeak Erregistroaren izen ona eta eragingarritasuna indartzeko sartu zuen berebiziko berrikuntzarekin bat etorriz; edu berean, irakaskuntza esperimentalei ekinez, erregistratzaileek eginiko kalifikazioen kontrako gobernu errekurtsoen izapidetza eraldatu da, izapidetza hori labur dadin eta, betiere, agiria eskuetsi duen notarioak errekurtsoa ...
|
|
|
Kideok euren eginbeharrak modu larrian edo behin eta berriro betetzen ez dituztenean, baldin eta
|
horrek
lege, erregelamendu edo korporazio manuren bat haustea badakar.
|
|
|
Diruz edo efektu publikoez osatutako fidantza Gordailuen Kutxa Nagusian eratuko da, edota
|
horretarako
legez baimendutako establezimenduetan; fidantza horrek nahitaezko gordailuaren izaera izango du, eta hauxe adierazi behar du:
|
|
|
3 Zuzenean edo zuzendariordearen bidez, hori ikuskatzaile nagusia izanik, jabetza erregistroen goi ikuskatzailetza eta zaintza egikaritzea; ondore horretarako, zuzendari nagusiek zuzeneko harremanak dituzte lurralde audientzietako presidenteekin, lurralde horretako ikuskatzaile iraunkor gisa. Kasu zehatzetan, eta zerbitzua hobea izan dadin beharrezkoa denean, eginkizun ikuskatzaile
|
hori
legearen 267 artikuluak zehaztutako organoei eskuordetu ahal zaie, kasu bakoitzean beharrezkoak diren eskumen guztiekin.
|
|
|
VI. kapitulua obra berrien inskripzioari buruzkoa da, eta
|
horren gaineko
lege arauketa 1992ko ekainaren 26ko Testu Bateginaren 37.2 artikuluan aurki daiteke. Arauketa horren bitartez, lege manuaren helburua erdietsi nahi da:
|
|
|
Iruzur legalaren aurrean aurkitzen gara guztiz zilegia den forma legal edotalege baten babesa bilatzen denean (elkarte pribatuak eratzea eta hauek Alardeaantolatzea), baina babes legal
|
hori
legeak debekatzen duen ekintza edo helburualortzeko erabiltzen denean (emakume soldaduen parte hartzea ukatzen jarraitzeko). Finean, estalki edota forma juridiko bat erabiltzen da (gure kasuan elkarte pribatuak sortuz eta Alardearen antolakuntza beren gain hartuz) emakumezkoen ukatzen jarraitu ahal izateko.
|
|
|
Hala ere, elkarteak uste du “bideraezina” dela ekoizleek, inportatzaileek edo banatzaileek beren gain hartu behar izatea bilketa erabiltzaileen etxeetan finantzatzeko ardura. Ekipo elektriko eta elektronikoen fabrikatzaileen %80 baino gehiago biltzen dituen elkartearen adierazpenen arabera, baldintza
|
horrek
lege araua ez betetzea eta produktuak garestitzea eragin dezake. Horregatik, erantzukizun partekatuaren printzipioa defendatzen du, eta uste du tokiko erakundeek arduratu luketela bilketa eta horren finantzaketaz, hiri hondakinen kudeaketan dituzten eskumenen barruan.
|
|
|
Halaber, OCUk Ekonomia eta Gizarte Kontseiluan (EGK) lan eremuetan erretzea debekatzearen alde agertu duen jarrera azpimarratu da, negoziazio kolektiboan enpresek kerik gabeko guneak arautzearen aurka dagoena, erretzailerik ez dutenen eskubideak lehentasuna izan behar duela esanez. Era berean, Ekintzan Dauden Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA) oniritzia eman dio araudi
|
hori
legearen bidez gauzatzeari, azkar eta eraginkortasunez aplikatuko dela bermatzeko. Era berean, Nofumadores.org plataformak legearen eraginkortasunari buruzko eszeptizismoa adierazi du, legea hertsiki betetzeko ekintza sendoekin batera ez badago.
|
|
|
Zinema askok ezin dute aretoan sartu tabernan saltzen ez den janariarekin.
|
Hori
legez kanpokoa da, Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Erakundeak (OCU) salatu duenez, Espainiako sei hiritako zinemetan saltzen diren 47 krispeta lagin konparatu ditu: Alacant, Bartzelona, Bilbo, A Coruña, Madril eta Sevilla.
|
|
|
Neurri batean, araudi berriak kontrolik gabeko egoera bat sortuko du, elikagaiei beren borondatez bitaminak, mineralak eta beste substantzia batzuk gehitzeari dagokionez, baina modu mugatuan. Elikagaien Segurtasunari buruzko Liburu Zurian argi geratu zen gai
|
horri buruzko
lege araubide berri bat hartu beharra, non Batzordeak iragarri baitzuen Europako Batasunean elikagaiei elikagaiak gehitzeari buruzko arauak harmonizatzeko proposamena aurkeztuko zuela. Izan ere, Europar Batasuneko agintariek onartzen dute gai horri buruzko arau nazionalak asko aldatzen direla Estatuen artean, eta traba ugari sortzen dituztela Batasunaren barruko merkataritzarako.
|
|
2006
|
|
|
Ados nago, zenbait egoera bizitzea oso dramatikoa da, baina planteamendu hori ontzat emanez gero, alzheimerra duten gaixo guztiekin, harreman bizitzarik ez duten guztiekin, arazo neurologiko bat dutenekin, zer egin behar litzateke? Nik ulertzen dut bideragarritasunik ez duen bizitza bat ezin dela luzatu, eta
|
hori
legeak onartu lukeela, baina hortik beste egoera batzuetan modu aktiboan sartzera... ez dakit ba. Ni kasu bakoitza banaka aztertzearen alde nago, gainera gaur egun badira min fisikoa ia guztiz desagerrarazi dezaketen farmakoak eta drogak, beraz oraintxe zerbaiten alde egin behar banu, esango nuke, eutanasia pasiboa bai, eutanasia aktiboa ez.
|
|
|
Aitor dezagun bada legea eskuetan hartuta oraindik gauza asko lortzeke dagoela. Baina ez dago indarrik legeak ezartzen duena betearazteko,
|
hori
legea dagoenean jakina; horrexegatik herri mugimendua ezinbestekoa da.
|
|
|
Bildukiaren baldintza edo mugapen
|
hori
legeak ez du berariaz babesten.
|
|
|
4 Hartzekodunen konkurtsoa dagoenean, Konkurtso Legean, eta, hala denean, Aurrekontu Orokorrei buruzko Legearen 39 artikuluan xedatutakoa aplikatuko da; hori gorabehera, kasuan kasuko probidentzia eman daiteke eta premiamendu gainordaina sor daiteke, baldin eta
|
horretarako
lege baldintzak eman badira, konkurtso adierazpenaren aurretik.»
|
|
|
2 Eguneratze
|
hori
lege honetako IV. tituluaren II eta III. kapituluetan xedatutakoaren arabera egin eta onetsiko da. Konkurtso administrazioaren txosten berriaren eta eguneratutako agirien publizitatea eta horien aurkaratzea arautuko dira IV. tituluko IV. kapituluan xedatutakoaren arabera; hala ere, epaileak ofizioz eta ostean inolako errekurtsorik gabe ukatuko ditu eguneratzearen xede diren arazoak zehazki aipatzen ez dituzten uziak.
|
|
|
d) Konkurtsoaren Eraldaketarako Sail Bereziak egindako Konkurtso Legearen aurreproiektua. Sail hori aurreko legealdian sortu zen Kodegintzarako Batzorde Nagusiaren barne, Justizia Ministerioak 1996ko abenduaren 23an emandako Aginduaren bidez. 2000 urteko maiatzean amaitu zen aurreproiektu
|
hori
lege honen jatorrizko proiektuaren aurrekaria izan da. Horrela, Gobernuak Prozedura Zibilari buruzko urtarrilaren 7ko 1/ 2000 Legeko azken xedapenetatik hemeretzigarrena betearazi du.
|
|
|
1 Hartzekodunek edo hirugarrenek eskubide errealak dituztenean zordunaren orotariko eskubide edo ondasunengain, denboran zehar alda daitezkeen eta konkurtso adierazpena egiteko unean beste estatu bateko lurraldean egondaitezkeen ondasun multzoak barne, estatu
|
horretako
legeak bakarrik arautuko ditu konkurtsoak eskubide horien gain dituen ondoreak.
|
|
|
Zordunak eskubideak dituenean erregistro publikoetan inskribatu beharreko ondasun higiezin, itsasontzi edo aireontzien gain, erregistroa zein estatutako agintaritzapean egin eta estatu
|
horretako
legean xedatutakoari egokituko zaizkio konkurtsoak eskubide horiei begira dituen ondoreak.
|
|
|
Zordunak xedatze egintzak gauzatu dituenean kostu bidez erregistro publikoan inskribatu beharreko ondasun higiezin, itsasontzi edo aireontzien gain konkurtso adierazpenaren ostean, egintza horien baliozkotasuna arautuko da, ondasun higiezina zein estatutako lurraldean egon edo itsasontziak nahiz aireontziak zein estatutako agintaritzapean erregistratu eta estatu
|
horretako
legearen arabera, hurrenez hurren.
|
|
|
Kontuko idatzoharren bidez ordezkatutako balore negoziagarrien gaineko eskubideetan konkurtsoak dituen ondoreak arautu dira, balore horien idatzoharrak zein estatutan erregistratuta egon eta estatu
|
horretako
legearen aratako baloreen erregistro oro, lege ikusbera. Arau horretan sartzen da aitortukapenaren mendeko finantza erakundeek egindakoak barne.
|
|
|
Ebazpen berean, errekurtsoaren onarpena oinarriren baten ondorioz ukatuta, eta beste batzuei begira hura onartzen denean, edo, interesdun batek aurkeztutako errekurtsoa onartuta, beste bati dagokionez hura ukatzen denean, ebazpenak oinarria izan du zati ukatzaileari begira, eta
|
hori
lege bilduman argitaratu da.
|
|
|
Lehenengo eginbidetzat jotzen dira desager daitezkeen delitu frogak gordetzea; delitua egiaztatzea eta delitugilea identifikatzea ahalbidetzen duen guztia jaso eta jagotea; hala denean, delituaren ustezko erantzuleak atxilotzea; eta delituaren ondoriozko ofendituak edo kaltedunak, horien familiakoak nahiz beste pertsona batzuk babestea. Ondore
|
horretarako
lege honen 544bis artikuluan ezarritako kautela neurriak edo 544ter artikuluan jasotako babes agindua erabaki daitezke.
|
|
|
Hori guztia dela eta, oso gogorra da auzitegia osatzen duten magistratuen kontzientzia torturatzea, haiei bi aukera hauek bakarrik eskainiz: akusatua kondenatzea, nahiz eta jakin
|
horrekin
legea hausten dutela edo deuseztasuna eragiten dutela; eta, gisa bertsuan, akusatua absolbitzea, uste osoz kriminala dela pentsatu arren. Azken kasu horretan, akusatu absolbituak, bere presentzia eta garaipen jarrerarekin, biktimari eta horren familiari iseka egiten die, eta hori gertatzeko arrazoi bakarra izan da, besterik gabe, Fiskaltzak delitua ez kalifikatzea, horri dagokion izaeraren arabera eta Zigor Kodean ezarritako manuen arabera, hori egiten jakin ez duelako edo ezin izan duelako hori egin.
|
|
|
Artikulu honetan xedatutakoa ulertuko da, ez emate
|
horrek
legeen arabera erantzukizuna sortzen ez duenerako.
|