Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 21

2002
‎Nekazaritzarako eta Elikadurarako Nazio Batuen Erakundeak (FAO) Ekialdetik inportatutako elikagaien mendekotasunaren arriskuaren berri eman die Mendebaldeko herrialdeei. Haren iritziz, mendekotasun hori elikagaien segurtasunerako mehatxua izan daiteke, bereziki fruta eta barazkiena, Europako Batasuna baita kanpo merkatu nagusia. FAOk Ekialdeko herrialdeei, hala nola Aljeria, Libano, Maroko eta Irango Errepublika Islamiarrari, eskatzen die beren gaitasun instituzionala garatu eta indartu dezatela elikagaien kaltegabetasun eta kalitateari buruzko nazioarteko arauak betetzeko.
‎Horixe izango da munduko erronka nagusia, Louise Fresko Nekazaritzarako eta Elikadurarako Nazio Batuen Erakundeko (FAO) zuzendariorde nagusiaren arabera. Haren iritziz, gobernu ordezkariek eta, oro har, gizarteak ur eskasiaren arazoari eta horrek elikagaien segurtasunean duen eraginari irtenbideak bilatzea sustatu behar dute. Eztabaida sozial hori sustatu eta alternatibak bilatzeko, aurten FAOren Mundu Jardunaldiak, elikadurari buruzkoa, urrian egingo denak, ordezkari guztiak elkartuko ditu “Ura:
‎Kontuan hartu behar da izoztea kontserbazio sistema bat dela, eta tenperatura jaitsiz doan heinean, patogenoen ugaltzea 4 °C tik beherako tenperaturan mugatuko dela. Horrek elikagaiaren segurtasuna bermatuko du, baina izoztutako elikagaien tenperatura gorabeherek mikroorganismo mota horiek ugaltzeko aukera eman dezakete. Elikagai freskoetako mikroorganismo gehienak azalean daude, eta zona horretan izango dute eraginik handiena fluktuazioek.
2003
‎Frantziako adituek ohartarazi dute lurzoruaren poluzioa eta horrek elikagaien segurtasunean duen eragina
‎Gomendioa haragiari ere gehitu zaio; elikagai horretan, “salmonella” eta “Campylobacter” patogenoak eta “listeria monocytogenes” edo “Escherichia coli” bezalako patogenoak daudenez, prebentziozko tratamenduak egin lirateke. Definizioz, tratamendu horrek elikagaien segurtasun baldintzak hobetzen ditu, baina parametro horrek ez du beti azken produktuaren kalitatearekin zerikusirik. Normalean, edozein tratamenduk elikagaien ezaugarri organoleptikoak aldatzea dakar, eta irradiazioa ez da salbuespena.
‎Lehenago, 1988ko Zuzentarau batek, lurrinen esparrurako onartutakoak, beharrezkotzat jotzen zuen ke aromak sortzeko erabilitako oinarrizko materialei buruzko xedapen egokiak hartzea, bai eta horiek prestatzeko erabilitako erreakzio baldintzak ere. Indarrean sartzen denetik, kasualitatez Gabonetako atarian gertatzen baita, EBn merkaturatutako ke lurrinek beren segurtasuna ebaluatzeko prozesu bat bete dute, eta prozesu hori Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzak egin du berehala. Era berean, Batzordeak «baimendutako lehen mailako produktu»en, hau da, ke aromatzat hartzen direnen eta horiek ekoizteko oinarrizko materialen, zerrenda positibo bateratua egingo du.
2005
‎Europako Batasunean ezarri zen Rapid Alert System for Food and Feed, herrialde kide bakoitzeko agintari eskudunei laguntza eman ahal izateko. Laguntza hori elikagaien segurtasunaren arloan hartutako azken neurriei buruzko informazioarekin gauzatzen da. Orain, RASFFek (178/ 2002 (EE) Erregelamenduan zehazten dira haren lege oinarriak) 2004 urtean emandako elikadura alertei buruzko azken datuak aurkeztu ditu.
2006
‎Hasieratik, RFDI teknika elikadura kateari buruzko informazio osoagoa emateko panazea izan da, dio Henri Barthel Bridgeko koordinatzaileak. Elikagaien arloan, egoera txarrean dauden elikagaien presentzia nola murrizten den frogatu nahi du proiektuak, eta horrek elikagaien segurtasuna hobetzen lagunduko du. Barra kodetik txipera RFDI teknologia aurrera doa elikagaien identifikazio eta jarraipenerako metodo gisa Irrati frekuentzia bidezko identifikazioan oinarritutako teknologia gero eta gehiago da ohiko barra kodeen ordezko potentziala, elikagaiak identifikatzeko elikagaien industrian modu orokorrean erabiltzen direnak.
2007
‎Tresna eraginkorrak Segurtasunaren eta elikaduraren arteko loturak indartzeko 2006an hasitako ahalegin komunitarioak estutu egin dira 2007an Europako programaren apustu indartsuenetako bat Arriskuen Analisia eta Kontrol Puntu Kritikoak (APPC) sistema da. Sistema hori elikagaien segurtasunerako tresna eraginkorrenetakoa da. Sistema horren bidez, EBn oso zabalduta baitago, arriskuak aztertu eta arriskuak prebenitu, ezabatu edo murriztu behar diren puntuak identifikatzen dira.
2008
‎Espainian, lehen pausoa 2005ean eman zen, Nutriziorako, Jarduera Fisikorako eta Obesitatearen Prebentziorako Estrategia (NAOS) abian jarri zenean. Estrategia hori Elikagaien Segurtasunerako eta Nutriziorako Espainiako Agentziak sustatu zuen, Osasun eta Kontsumo Ministerioarekin lankidetzan. Gizabanakoaren bizitza osoko esku hartze gisa planteatzen da, arreta berezia eskainiz haur eta gazteei.
‎Prozesu horrek elikagaien segurtasuna areagotzen lagunduko du, eta ez ditu aldatzen produktuaren jatorrizko propietateak
‎Nina Papadoulaki Europako Erkidegoko Osasun arloko bozeramaileak jakinarazi duenez, Europako Batzordeak debekatu egingo du esnea duten haurrentzako era guztietako elikagaiak Txinatik inportatzea, melaminaz kutsatzeko arriskuak saihesteko. Neurri hori Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzaren (EFSA, ingelesezko siglak) txosten bat jaso ondoren erabaki da. Txosten horretan, substantzia horrekin kutsatutako esne hondarrak dituzten gozokiak edo galletak kontsumitzeagatik intoxikatzeko arriskua dagoela ohartarazten da.
2010
‎Bi abantaila nabarmen ditu: kostuak murriztea eta kontrola areagotzea, eta horrek elikagaien segurtasuna hobetzea dakar.
‎Anisakis horren larba arrain freskoan aurki daiteke. EFSAren irizpenaren arabera, eremu horretako elikagaien segurtasuna ebaluatzeko Europako Batzordearen (EB) eskaera jaso zuen, eta, haren arabera, alergia arriskua handiagoa da larba biziekin kutsatutako produktuak kontsumitzen badira. Anisakisaren larba hil edo inaktibatzeko beroaren eta izozte tratamenduen eraginkortasunari buruzko xehetasunak eman ditu irizpenak.
‎Era berean, Elikagaien Segurtasunaren Kontrol Ofizialeko Laborategien Espainiako Sarea ezarriko da, AESANek koordinatua. Sare horrek elikagaien segurtasunaren zaintza indartuko du, kalitatearen kudeaketa hobetuko du eta elikagaien segurtasunaren metodologia analitikoaren ikerketa lagunduko du, besteak beste. Nutrizioaren arloan, Lege Proiektuak obesitatearen aurkako borrokarekin eta gaixotasun kroniko deribatuen prebentzioarekin zerikusia duten hainbat alderdi lantzen ditu:
2011
‎Sektorearen higiene eta babes neurri gero eta zorrotzagoak hartu dira mikroorganismo patogeno horien eta beste batzuen aurrean, eta, horri esker, izugarri murriztu dira patologia horiek, bai eta produktu bat ere, oilaskoa, elikagaien segurtasuna bermatzeko. Hala ere, horrelako sistemen aplikazioa, NUPen egindako doktoretza lanak proposatua, babes gehigarriko plusa izango litzateke, eta horrek elikagaien segurtasun maila handituko luke. Ez da lehenengo aldia ezaugarri horiek dituen azterketa batek jatorri naturaleko substantzia jakin batzuen mikrobioen aurkako jarduera azaltzen duela eta kontserbazio sistema gisa aplikatzen dituela.
‎Araudi berri horrek 2010eko Europar Batasuneko zuzentarau batek ezarritako aldaketak jasotzen ditu. Zuzentarau horrek Elikagaien Segurtasunerako Europako Agentziak ebaluatutako substantzien zerrenda eguneratzen du, elikagai lehengaiak tratatzeko baimendutako laguntzaile gisa. “Onartutako substantziei, beraz, aurretiazko ebaluazio zientifikoa egin zaie, eta, horren bidez, kontsumitzailearentzako erabilera segurutzat sailkatu ahal izan dira”, nabarmendu du Gobernuak.
2012
‎Pertsona horiek, FAOren aurreikuspenen arabera, 2050 urtean biziko dira munduan. Hori elikagaien segurtasunaren esparruan lortu behar da, hau da, elikagaien beharrak asetzeko behar diren elikagai kaltegabeak eta elikagarriak eskura izatea fisikoki eta ekonomikoki. Eginkizun zail hori lortzeko estrategiak aldatu egiten dira planteatzen dituenaren arabera, baina bi korronte nagusitan laburbiltzen dira.
2014
‎Horretarako, diziplina anitzeko talde baten laguntza behar da. Talde horretan elikagaien segurtasunean adituek, osasun arloko agintariek, administrazio publikoek, Ebk eta nazioarteko erakundeek parte hartu behar dute. Espainiako Kontsumo Agentziaren, Elikagaien Segurtasunaren eta Nutrizioaren (AECOSAN) arabera, elikagaien arriskuen kudeaketak barne hartzen du arriskuaren ebaluazioa, arriskua prebenitzeko edo gutxitzeko neurriak hautatzea eta osasunaren babes maila altua bermatzea.
2020
‎mycola_ adams Nekazaritza, munduko elikaduraren oinarria Nekazaritza beti izan da garrantzitsua pertsonen biziraupenerako, eta, gaur egun, ezinbestekoa da munduan dauden elikadura arazo handiei aurre egiteko. Fenomeno horri elikagaien segurtasunik eza esaten zaio, eta ia 1.000 milioi pertsonari eragiten die, nahiz eta gaur egun elikagai ekoizpena soberakoa den. Behar baino janari gehiago sortzen dugu, eta, aldi berean, zazpi pertsonatik batek gosea du.
2022
‎Gosea desagerraraztea oso arazo konplexua da, eta ekintza bateratuak behar ditu, beste ikuspegi eta diziplina zientifiko batzuek parte har dezaten. Nola lagun dezake diziplina horrek elikagaien segurtasuna bermatzen. Nekazaritzako ekologiaren printzipioak elikadura subiranotasunean oinarritzen dira, hau da, herriek beren kabuz elikatzeko duten eskubidean, elikagaien segurtasunean baino gehiago, elikagaien kopuru eta kalitate nahikoak elikatzeko eskubideari dagokionez, elikagaiak non ekoizten diren kontuan hartu gabe.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia