|
2005
|
|
|
Hau da, behin iberieraren irakurketa fonetikoa eginda duenean (edo aldi berean) 43, hitzen esanahia beste hizkuntzetakoekin konparatzen du, batez ere greziera, eta maila apalagoan euskararekin. Hau da, irakurketarako oklusiben eta bokalen aukeraketan kontutan hartzen du hitz
|
horrek
beste hizkuntza batean duen forma eta horren arabera finkatzen du transkripzio fonetikoa. Hitzak identifikaturik daudenean, esanahia aurkitu eta itzulpena prestatzen du44.
|
|
2007
|
|
|
Indoeuropar hizkuntzak bata besteagandik guztiz urrun dauden lurraldeetan egiten dira, eta baldin antzekotasun garbiak badira euren artean, enbor beretik sortuak direlako da, ez geroagoko elkarreraginen ondorioz. Hala, esaterako, tokhariera, orain mila urte Txinako bazter baten egiten zena, centum multzokoa zen, eta eredu
|
horretako
beste hizkuntzetatik milaka kilometro askotara urrundurik zegoen.
|
|
2008
|
|
|
Aurreko taulak ez du bere
|
horretan
beste hizkuntzetarako balio, batez ere aldien arteko mugak ez direlako garai horietan gertatu, edo hizkuntza batzuetan urrats batzuk hasi ere ez direlako egin. Dena den, corpusgintzaren historian eragin handia izan du ingelesak (aitzindari, gehienetan), eta bilakabidearen eta joeren eskema orokortzat har genezakeela uste dugu.
|
|
|
Horretarako Euskaltzaindiak hizkuntza orokorrerako ezarriez gain, estandarizazioa bilatuko duten ortotipografia, estilo eta terminologiarako oinarrizko eta gutxieneko arauak ezartzea komeni da. On litzateke, idazle, itzultzaile eta erabiltzaileek onarturiko erakunde edo talderen batek ardura hori hartzea eta erakunde
|
horrek
beste hizkuntza erakundeekin harreman estua izatea.
|
|
|
Euskarazko Komunikazio Garapena Neurtzeko Zerrenda tresnaren eskuliburuak ingelesezko Communicative Development Inventories tresnaren eskuliburuaren (Fenson eta beste, 1993) egitura bertsua du. Irizpide
|
hori
beste hizkuntzetako egokitzapenetan ere kontuan izan da, esaterako Mexikoko gaztelaniaren egokitzapenean (Jackson Maldonado eta beste, 2003) eta Espainiako gaztelaniaren egokitzapenean (Lopez Ornat eta beste, 2005). Jatorrizkoan bezala, KGNZ tresna bi galdetegik osatzen dute:
|
|
|
J.M.: Baina
|
hori
beste hizkuntzetan ere gertatzen ari da. Gurean larriagotu egiten da hiztun gutxiago direlako.
|
|
2010
|
|
|
Eredu hori gaur egun Europako milaka eskolatan erabiltzen da. Hezkuntza ikuspegi
|
hori
beste hizkuntza bat erabiltzean oinarritzen da, beste curriculum irakasgai batzuk irakasteko, ikaslearen hizkuntzan gehiago murgiltzeko.
|
|
|
Ez dago dudarik hizkuntza bat ezagutu gabe hizkuntza horren hiru edo lau mila urteko historia egitea ariketa atsegina izan behar dela. Hizkuntza
|
hori
beste hizkuntza batekin konparatzea, bigarren hizkuntza hori ezagutzen ez bada batez ere, egundoko plazerra izan behar du. Baina lau hizkuntza hartzen badira konparatzeko, hizkuntzetatik bakar bati buruz ere deus jakin gabe, orduan, imajinatu...
|
|
2011
|
|
|
eta nagusikeria antiekologiko hori aintzat hartu nahi ez izateak utopiko, maximalista, diskurtso politikoen gidaritzapeko bihurtu (ko) gaitu. ez da, bada, jada hala? esaiozu, esaiozu anglofono elebakar
|
horri
beste hizkuntza funtzional bat (txinera, arabiera, gaztelania...) ikasi behar duela, nahitaez, hizkuntza ekologia zer den usaintzen hasteko. esaiozu, esaiozu hizkuntza handi hori ez ezik funtzionaltasun handirik eskainiko ez dion beste hizkuntza bat ere ikasi egin behar duela (euskara, ketxuera, norvegiera...), ikasi bai! benetan ulertu eta biziko badu hizkuntza ekologiaren sakoneko adiera. horretaz ere idatzi du Txepetxek, baina gogoeta horiek ez dirudi iristen direnik iparrameriketako jakintsuengana (Txepetx 1999:
|
|
2012
|
|
|
Ez gara ari beste hizkuntzen aurka, ezta gutxiago ere; hizkuntza ofizialen erabilera eta kontsumoa orekatzen aldekoak gara, eta
|
horretarako
beste hizkuntzen laguntza ezinbestekoa dugu hainbat adituk dioen bezala. du parte bertan, horregatik ikastetxeoi dagokigu kide guztien hobe beharrez aritzea. ez gara ari beste hizkuntzen aurka, ezta gutxiago ere; hizkuntza ofizialen erabilera eta kontsumoa orekatzen aldekoak gara, eta horretarako beste hizkuntzen laguntza ezinbestekoa dugu hainbat adituk dioen bezala (Cummins, 2000, 2009)....
|
|
|
...zen aurka, ezta gutxiago ere; hizkuntza ofizialen erabilera eta kontsumoa orekatzen aldekoak gara, eta horretarako beste hizkuntzen laguntza ezinbestekoa dugu hainbat adituk dioen bezala. du parte bertan, horregatik ikastetxeoi dagokigu kide guztien hobe beharrez aritzea. ez gara ari beste hizkuntzen aurka, ezta gutxiago ere; hizkuntza ofizialen erabilera eta kontsumoa orekatzen aldekoak gara, eta
|
horretarako
beste hizkuntzen laguntza ezinbestekoa dugu hainbat adituk dioen bezala (Cummins, 2000, 2009).
|
|
|
Garrantzitsua da hedabide horiek norbere hizkuntzan izatea? ...a, ondorioz, Gu aren ideia komunitate horren baitan sendotzeko. eta komunitaterik gabe, ez dago hizkuntzarik. eta komunitatea ahula bada, edo elkarren arteko harremanak eskasak edo soilik norabide bakarrekoak baldin badira, edo bakarrik maila batekoak, orduan hizkuntzak galtzen ditu berez dagozkion esparruak. eta harremanak indartsuak izanda ere, hizkuntz ordezkapena gertatu bada, hau da, harreman
|
hori
beste hizkuntza batean egiten bada, komunitatea jada ez da lehen zena: beste komunitate batez hitz egiten ari gara. hedabideek lagundu dezakete hizkuntz ordezkapen hori gerta ez dadin, hariak luzatzen dituztelako hiztunen artean, eta hari horiek ugariagoak eta sendoagoak bihurtzen dituztelako. hedabideak, halaber, funtsezkoak dira hizkuntza arautzeko, trinkotzeko eta sendotzeko.
|
|
|
Itzulpenaren teoria postmodernoak aztertuta (itzulpen ikasketa deskribatzaileak, ikasketa kulturalak, dekonstrukzioa, teoria postkolonialak, teoria hermeneutikoak, itzulpenaren poetikak...), ikusiko dugu itzulpenaren epistemologia postmodernoan jatorrizko testua ez dela berezko zentzu objektiboa duen entitate itxi eta bukatutzat jotzen, milaka interpretaziotara irekita eta etengabe mugimenduan dagoen izatetzat baizik. Teoria modernoek testu baten zentzua objektiboki interpretatzea eta zentzu
|
hori
beste hizkuntza batean bere horretan ematea posible zela defendatzen bazuten, teoria postmodernoek aldarrikatuko dute testuek ez dutela berezko zentzurik, eta zentzua irakurleak edota itzultzaileak ematen diela. Teoria modernoek a priorizko egiatzat jo izan duten, jakintza?, beraz, ez da itzulpenean baizik gauzatuko:
|
|
|
Egitekoa zaila den arren, arrazoiaren eta metodologia egokiaren bidez posible da sorburu testuan idatzitakoa, dezifratzea? edo, dekodetzea?, gero funts edo esentzia
|
hori
beste hizkuntza batean emateko.
|
|
|
Erabilera salutatorioa (agurrak)," sartzeko" eta" ateratzeko"; barruko gelak, egongelak... gaztelaniaz daude hornituak. Erabilera indignatua (manifak), kontsignen eta graffitien hizkuntza; eztabaidarako eta hausnarketarako ez...
|
horretarako
beste hizkuntzak daude. Erabilera instituzionala, formala, gaztelaniaz pentsatu, gaztelaniaz sortu, eta, gero, euskaraz jarri; espazio formala bete behar da, legeak hala aginduta, eta ez horren eskaera erreala dagoelako.
|
|
2013
|
|
|
Izan ere, hizkuntzak banaka irakatsi beharrean, beste mota bateko hurbilketa eskaintzen du EuroComek, hizkuntzen senidetasun harremanak baliatuz eta hizkuntza batetik bestera dauden urratsak sistematikoki erakutsiz. Intelligent guessing (asmatze azkarra) delakoaren bidez, gai izaten da ikaslea hizkuntza batean dituen ahalmenak familia
|
horretako
beste hizkuntzetara eramateko.
|
|
|
Auto pertzepzio
|
hori
beste hizkuntza egoera batzuetan azaldu den" ama hizkuntzaren ideologiak" eraginda dago (Skutnabb Kangas eta Phillipson 1989). Izan ere, familian ikasitako hizkuntzak bizitza osoan zeharreko aldatu ezin den hizkuntza identitatea mugatzen eta erabat baldintzatzen duela pentsatzea ohikoa da.
|
|
|
Langile guztiak dira euskal hiztunak, organuek euskaraz funtzionatzen dute, dokumentuak euskaraz dira, graduko ikasle guztiek euskaldunak izan behar dute ikasgai gehienak hala direlako... laburbilduz, euskara da fakultateko hizkuntza nagusi, abiapuntu eta ipar. Euskararen hegemonia
|
hori
beste hizkuntzen presentziarekin bateragarria da. Ikasgai batzuk gazteleraz emateko arazorik ez dago, ingelesez ere ematen dira beste batzuk, graduondoko batzuetan erdarak sartzen dira, graduondoko bat edo beste berariaz atzerritarrentzat antolatzen da beste hizkuntzetan, ikerketetarako hainbat hizkuntza erabiltzen dira, mundu mailako saretxo batzuetan arretagune da fakultatea (hezkuntzan, kooperatibagintzan edo bazterreko hizkuntzen berreskurapenerako trukeetan, adibidez) eta ohikoa da hizkuntza desberdinak aditzea klaustro eta pasabideetan.
|
|
|
Hizkuntzaren alde normalitzatzaile eta kuantitatiboa aipatzea zegoen orduan indarrean euskalgintzan, eta apur bat gidoitik kanpo zegoen hizkuntzaren sormen balioaz, gozamen balioaz eta aspektu kualitatiboez kezka agertzea. Jendeari apur bat gogorra egiten zitzaion bertsolari euskaltzale bati entzutea —probokatu gabe ez dakigu egoten eta— hizkuntza sortzeko, gozatzeko eta bizitzako funtzioak taxuz betetzeko zela, eta horretara iristen ez zenak hobe zuela
|
hori
beste hizkuntza batean egitea, edo nahiago nuela nire semea gazteleradun taxuzkoa izatea, euskaradun eta gazteleradun erdipurdikoa baino.
|
|
2014
|
|
|
Ez naiz historiaz ari baina antzerkiaz, zirtzilen azkenaz ariko bainaiz hor. Hizkuntza poliziatu
|
hori
beste hizkuntza baten kontra altxatzen da, karrikan roletan sartzeko eskarniatzen ziren horien euskara baitzen, latz, motz, tinki, esanahitsu eta krudel. Beti gibelekoz aitzina toberan Mattin Irigoienek loratzera uzten duena.
|
|
2015
|
|
|
Colerak uste du elkarrizketa sortzeko eta gure paradigmak auzitan jartzeko tresna dela literatura. " Hasieran obraren hizkuntz komunitatearen barruan gertatzen da, baina itzulpenak aukera ematen du elkarrizketa
|
hori
beste hizkuntza komunitate batzuekin ere egiteko. Gainera, paradigma filosofiko gehienak hizkuntza inperialetatik datozkigu, eta horregatik iruditzen zait hain garrantzitsua gure hizkuntza ez hegemonikoak ere itzultzea, mundu ikuskera nagusia alde askotatik pentsatu eta zalantzan jarri ahal izateko".
|
|
|
Bestela, nazioa deitzen duzun espazio komunikatibo horretan euskararen hegemonia baztertzen badu euskal komunitateak, ez al ginateke ‘Irlanda’ bihurtuko? Nazioaren eraketa
|
horretan
besteekin hizkuntza konpartitu behar badugu, ez gara matriosketan bezala barruan besterik gabe panpin txiki bezala geratuko. Nola ekidin hori?" (RM)
|
|
2017
|
|
|
UNESCOk hizkuntza gutxituez dioenaren arabera, oro har, estatuen babesik jasotzen ez duten (edo oso gutxi jasotzen duten) hizkuntzak dira. Hauek ez dira ofizialak estatuan, estatus
|
hori
beste hizkuntza batek baitu. Batzuetan, ofizialki onartuak badaude ere, gizarte mailan baztertuak dira.
|
|
|
Zadarreko arbanasierak hiri
|
horretako
beste hizkuntza batzuekin maila lexikoan dituen kontaktuak erakutsi nahi dira corpusean, modu horretan jatorriherrialdetik ekarritako eta behin xedeherrialdean egonda eremu semantiko bakoitzeko mailegatu den lexikoaren arteko ratioa eta harremana zehazteko. arteko konparaketa egiteko. Bestetik, Zadarreko arbanasierak hiri horretako beste hizkuntza batzuekin maila lexikoan dituen kontaktuak erakutsi nahi dira corpusean, modu horretan jatorri herrialdetik ekarritako eta behin xede herrialdean egonda eremu semantiko bakoitzeko mailegatu den lexikoaren arteko ratioa eta harremana zehazteko.
|
|
|
Zadarreko arbanasierak hiri horretako beste hizkuntza batzuekin maila lexikoan dituen kontaktuak erakutsi nahi dira corpusean, modu horretan jatorriherrialdetik ekarritako eta behin xedeherrialdean egonda eremu semantiko bakoitzeko mailegatu den lexikoaren arteko ratioa eta harremana zehazteko. arteko konparaketa egiteko. Bestetik, Zadarreko arbanasierak hiri
|
horretako
beste hizkuntza batzuekin maila lexikoan dituen kontaktuak erakutsi nahi dira corpusean, modu horretan jatorri herrialdetik ekarritako eta behin xede herrialdean egonda eremu semantiko bakoitzeko mailegatu den lexikoaren arteko ratioa eta harremana zehazteko.
|
|
|
Halere aitortu behar da monarkia zaharrak bere hizkuntza politika mugatu zuela, frantsesa akta ofizialetan soilik inposatuz; irakaskuntzan ordea ez, adibidez. Frantsesari lehentasun orokor bat emanez,
|
horren aldean
beste hizkuntzak onartzen ziren erresumako hizkuntza bezala. Tolerantzia horrek maila ezberdinak izan zituen probintzia batetik bestera.
|
|
2021
|
|
|
12.3.2k Dena den, egia izanik ere izen bereziak artikulurik gabe ditugula euskaraz, eta alde
|
horretatik
beste hizkuntza batzuetan baino muga itxiagoak ditugula (Antton/ baina el Antonio), zenbait hizkuntzatan izen bereziek badute beste ezaugarri bat: ezin dute adjektiborik hartu; euskaraz, aldiz, ez da arazorik, betiere determinatzailea ageri bada, lehentxoago esandakoaren arabera:
|
|
|
Miren dator/ Miren dakar. Bigarrenak subjektu" paziente" horrez gain, osagarri agente bat izango luke," Jonek", alegia, eta
|
hori
beste hizkuntzetako por Jon/ par Jean/ by John horien parekoa litzateke (ohart gaitezen, bide batez, osagarri agente hori euskaraz ergatiboa erabiliz eman daitekeela: haizeak astindua/ agitado por el viento).
|
|
2023
|
|
|
Horrek horrela behar du izan, euskarak erabateko inputa behar baitu, 3 eta 7 urte bitartean irakurketa idazketa prozesua egiten delako, eta prozesu hori eskolan euskaraz egitea da ereduaren gakoa. Horrek ez du esan nahi, baina, ikasleek (guztiek) aldi berean prozesu
|
hori
beste hizkuntzan edo hizkuntzetan egingo ez dutenik. Irakurketaeta idazketa mekanismoa bakarra da, eta ikasleek ezagutzen dituzten hizkuntza guztietan erabiltzen dute.
|
|
|
Gramatika eta sintaxia nagusiagotan ikastea ere oso gaitza izaten da. Behin arkitektura dena eginda daukazunean, askotan arkitektura
|
horregaz
beste hizkuntzako berbak sartzen dituzu. Adibidez, erdaldunek euskara ikasten dutenean aditza hasieran jartzen dute askotan.
|
|
|
Besteak beste, lerroen artean dagoena irakurtzeko gaitasuna, sentsibilitatea, itzulpena hartuko duen herrialdearen testuingurua ezagutzea eta belarria izatea. «Testu bakoitzak badu bere tonua, erritmoa eta musikalitatea, eta
|
hori
beste hizkuntza batera isurtzeko gai da», zehaztu du.
|