|
2000
|
|
|
Txabola batean gaztainak erre, sagardo berria etxetik eramango genuen eta herrira jaisten ginenean udaletxeko arkupetan elkarri bertso berritan edo bertso zaharrak kantari jarduten genuen. Eta
|
herrian
pixka bat zabaldu zen, Txomin ere bertsotan aritzen omen zela. Gainera errezildar batzuk zeuden Berrobin apopilo, fabrika batean lana egiten zutela eta haietako bat oso bertsolari ona:
|
|
|
Guk eman genion hasiera demokraziazko boto bidez aukeratutako alkatetzari. Alderdirik ez zegoen Berrobin, baina
|
herrian
beti izaten dira pixka bat mugitzen direnak. Ni buru jarri eta talde bat osatu genuen.
|
|
|
Hargatik, dantza honi atal bat eskaini diogu. Haritz
|
herrian
oso errotuta dagoen taldea da. Urte osoan zehar hainbat ekitalditan hartzen du parte:
|
|
|
Oroitzapen asko. Goxoenetarik bat Game
|
herrian
gogoratzen dut. Semea Parisera abiaturik, aita baten pena kantatzen ari ginelarik Gameko plaza ttipian hara non ikusten dugun gizon adineko bat negarrez ari.
|
|
|
Guk abesten genuen bizi genuen herria, bizi ginen moldean sentitu eta abesten genuen. Herri honetan biziz gero, bakoitzak
|
herrian
bertan bere borroka eraman behar zuen. Gero, bat edo beste preso izatea, taldeko izan edo ez, gauza horiek normaltzat hartzen genituen.
|
|
|
Abertzaletasuna ez zela euskaltzaletasunaz aparte egiten ahal pentsatzen genuen. Euskal Herria behar zela salbatu euskaldunekin, euskaraz bizitzen zirenekin; Game
|
herrian
edo Larrainen. Guk taldearen «politika» abertzaleen mezua euskaldunen etxetaraino eramatea izan zen.
|
|
|
airez heltzen da etxeetara, euskara hutsean. Hain errotuta dago
|
herrian
, non jendeak kazetariak kalean geldiarazi eta berriketan hasten diren kexu nahiz gomendioak egiteko. Seinale ona.
|
|
|
Ez da harritzekoa beraz, mota honetako ekimena aurrera atera izana: euskara hutsezko telebista bat,
|
herrian
egosten den ororen berri emango zuena. Halaxe, Arrasate telebista aitzindariaren lorratza jarraituz, 1991n otsailean sortu zuten, bestelako egoera batek bultzatuta baina.
|
|
|
Halaxe, Arrasate telebista aitzindariaren lorratza jarraituz, 1991n otsailean sortu zuten, bestelako egoera batek bultzatuta baina. Esperientzia piloto baten baitan gauzatu baitzuten, Cabledis kable bidezko enpresak
|
herrian
kablea bota zuenean, hain zuzen. 30 katetik gorako eskaintza ordainpekoa zelarik, amu gisa herri telebista bat sartzea otu zitzaien.
|
|
|
Kirola ardatz izanik ere, ordu laurdeneko informatiboa oso ikusia da
|
herrian
, baita asteburuari begira egiten den saioa eta «Herriko semeak» izenekoa ere, non adineko jendeak garai bateko Zarautz hizpide hartzen duen.
|
|
|
Jendearen sofrimendu hori irakurtzen ahal da. Gizonak hilda, laurogei urteko agureak, gelditzen ziren gaztetxoekin ezkondu eta berriro seme alabak zituen; herriko azken gizona zenak,
|
herrian
norbait bizi zedin. Alabak hil izana ere atzematen da hainbatetan, Txinan bezala, abortoak, nekrofagia.
|
|
|
Kartzela ez zen izan eibartarrari frankismoak ezarri zion zigor bakarra, 68an Granadako Zafarraya
|
herrian
egon zen deportatuta. Han lagun izan zituen emaztea eta semea, ezarri zioten zigorra eramangarriagoa gerta zedin.
|
|
|
INSEEk erakutsi duen biztanle kopuruaren apalketa latza ez da zorigaitza, ez eta ezin kausi daitekeen helmuga bat, helburu argia baitute zuberotarrek: artoski lan egin eta jendea
|
herrian
bizitzen iraunarazi. Lanbideak dira beharrezkoak, nola ez, baina Anne Marie Thornaryk azpimarratzen duen gisan,«
|
|
|
nekazaritzako elikagaietan, mekanikan eta kautxoan, besteak beste. Horiei esker demografia mantendu ahal izango da eta bi mila zuberotarrek
|
herrian
lan egin dute.
|
|
|
Ez baita berdina paisajea maldan gora edo maldan behera ikustea. Leitzara helduz txangoa amaitu dugu, baina gomendagarria da
|
herrian
kalez kale ibiltzea ere. Ingurumenaz gozatzea atsegina da, baina behin bidaia eginez gero, herrian egonalditxoa egiteak merezi du
|
|
|
Leitzara helduz txangoa amaitu dugu, baina gomendagarria da herrian kalez kale ibiltzea ere. Ingurumenaz gozatzea atsegina da, baina behin bidaia eginez gero,
|
herrian
egonalditxoa egiteak merezi du
|
|
|
Hala zioen Joxe Migel Barandiaranek idatzitako" Euskal Mitologia" n. Mari edo" Maya" (aitzinan esaten zen legez)" Villar de Maya" Soriako
|
herrian
ere ageri da. Hauxe da Soria eta Euskal Herriaren harreman estua frogatzen duten bitxikerietako bat.
|
|
|
" Horiek lanetik irten eta ogia ere hango Eroski batean erosten dute. Ez dute inongo ahaleginik egiten
|
herrian
integratzeko. Eurentzat lo hiria da Castro.
|
|
|
1999ko inbertsioak 15.000 milioi pezetara iritsi ziren, baina kopuru hori motz geratzen da urte horretan 2.150 etxebizitza berri egin zirela kontuan hartuz gero. Ur depuradora bat baino ez dago
|
herrian
eta ur deposito bakarra dute. Abuztuan, ohiko 40.000 biztanleak 60.000tik gora direnean, ur arazoak izan ohi dituzte.
|
|
|
Hezkuntzari dagokionez, Hezkuntzaren Aldeko Plataforma (Plataforma por la Educacion) sortu berri da
|
herrian
Kantabriako Hezkuntza Kontseilaritzari zentru berri bat zabaldu dezan eskatzeko. Castron 10 urte bitarteko 1.700 haur dago, inguruko estatistika guztiak hausten dituen kopurua.
|
|
|
Ekainaren lehenengo asteburuan, hilaren 2, 3 eta 4an, egingo da bederatzigarren eta azken AEKanpada Bizkaiko Meñaka
|
herrian
. Sasoiak aldatuz doazela eta, AEK k ezin duela atzean gelditu esan dute arduradunek eta kultur arloan egiten duen ekarpenaz gogoeta egin nahi duela.
|
|
|
Zubi Zaharra Ikastolak hogeita zortzi urte daramatza Enkartazioetan. Euskara makal zegoen 1972an, guraso batzuek euskarazko irakaskuntza
|
herrian
martxan jartzeko beharra sumatu zutenean. Dena den, indarrak batu eta Zubi Zaharra Ikastola abiarazi zuten.
|
|
|
Gerrikagoitia Bizkaiko Bolibar
|
herrian
jaio zen 1909 urtean. Sorlekuari jarraiki, lana bizkaieraz dago idatzia.
|
|
|
Nire jatorriaz galdetu dit segidan, eta arrapostuaren ondorioz, politikara lerratu ene baimenaz, independentziaren aldekoa ote naizen galdez. Bere
|
herrian
1776an gertatuari egoki ote zeritzon galdeginez erantzun diot. Haatik, motza izan da jarduna:
|
|
|
Lekeitioko
|
herrian
, Lea ibaiaren bokalearen aurrean kokatutako harri irla handi hau, egun, itsasbeheretan agerian gelditzen den hondarrezko tonbolo baten bidez lotuta dago lehorrarekin. Hondarrezko istmo hau eta Lekeitio herriarekiko hurbiltasuna direla eta, irla honek ez ditu irlen ezaugarri diren isolamendu baldintzak azaltzen eta horregatik, bertan ez dugu aipamen berezia merezi duten animalia edo landarerik.
|
|
|
Zuentzat, zer da Iparraldean bertsolari izatea? Eta nola hartuak zarete zuen
|
herrian
–
|
|
|
Gure familian eta gure
|
herrian
oraindik ere afizio oso handia dago. Herriko plaza erabat okupatua egoten da pilotan jokatzeko.
|
|
|
Gure garaian
|
herrian
aritzen ginen baina orain umeak herri handitara joaten dira eskolak direla eta, eta han ez badiezu jartzen egokiera bat pilotan aritzeko, zaila da pilotariak ateratzea. Ikastolek lan asko egin dute arlo horretan.
|
|
|
" Oihan Ederra" aldizkaria argitaratu du Arbizuko Zizkerte kultur taldeak,
|
herrian
burutzen diren ekimenen berri emateko asmoz. Herriko iragana eta oraina dituzte hizpide aldizkari kaleratu berrian; alabaina, arbizuarren memoria berreskuratu nahi izan dute.
|
|
|
Desfile moduko ezkontza zahar batekin ekin zion bideari Alprojak duela 23 urte. Ordutik hona, poliki poliki sendotzen joan da
|
herrian
urtero lan bat taularatzeko kemena. Aurten," Labaderoko koadrila" n 100 zarauztar arituko dira:
|
|
|
Zuberoak lehenbizi bere laborarien beharra dauka. Ene
|
herrian
uros bizi dira; ni bezain. Nekez baina laborariek badute beren tokia egungo munduan.
|
|
|
Asmo hori egi bihurtzeko, besteak beste, kamisetak saldu,
|
herrian
bideo emanaldiak eta bestelako ekintzak eskaini eta kontu korronte bat ere jarri dute: Gipuzkoa Donostia Kutxako 2101 0019 51 0123 05 85 6.2.
|
|
|
Donostiako Zinemaldian aurkeztu zuten bere laugarren zenbakia, non, besteak beste, honoko gai hauek aztertuak dauden: euskal irudiaren arkeologia, Euskal Herrian egindako lehen filmaketak; gure
|
herrian
, bertako diruarekin, euskal gai bati lotuta eta zuzendaritzan euskaldun batek parte hartuz egindako lehen fikziozko filma, hots, 1920an egindako" La Capitana Alegria"; Ideal zine aretoa edo zinematografiak Portugaleten XX. mendeko 20ko hamarkadan izandako finkapena; Gernikak jasandako bonbardaketaz zineak gorde dituen oroimenak; Simon Blasco Salas mediku nafarrak zine munduan egindakoak... Honaino aipatutako gaietatik at, Montxo Armendarizen filmen inguruan egindako azterketa bereiz genezake.
|
|
|
Erratzuko (Baztan) koadrila bat 100 bat kontzertura hurbildu omen da eta Gipuzkoako agur kontzertuan, Oiartzungo Pagoan Getariako jarraitzaile taldea ikusi genuen, eurek egindako Joxe Ripiauren elastikoa soinean zutela. Kataluniako Cabrianes
|
herrian
ere badute jarraitzaile sutsu multzoa. Izan ere," Katalunia aldean hemen baino arrakasta handiagoa dugu, zuzenean behintzat".
|
|
|
Lehen orrialdean garbi hitz egin zutela Burgoseko epaiketaz eta, editorialean beste gai bati heltzen zion Z. ARGIAk: euskaldunon
|
herrian
nor izatea zer zen azaltzen zuen. Ez pentsa edonork lor dezakeen kategoria denik!
|
|
|
74,5 kilometroan azkenean, Arrasatera hurbildutako orori ongi etorria ematen dion kartela igaroko dugu. Dena den,
|
herrian
sartu baino, ibilbide honetan egingo duguna segituan ezkerrera jotzea izango da, Aramaio Bilbo norabidean (Arrasate herria lehen ibilbidean jorratu genuen).
|
|
|
Izan ere, bildumaren lehen eta azken ipuinek Berardo liburuzainaren istorioa kontatzen digute: liburuzaina goiz batez T
|
herrian
bakarrik esnatzen da, eta herriko gainontzeko biztanleak desagertu direla ikustean, zoratzear dago. Azkenean, bere nobela idazteko liburutegitik zortzi urtetan ez ateratzea erabakiko du.
|
|
|
Batasuna alderdi askotan azpimarratzen da: batetik, ipuin guztiak Izurkiz
|
herrian
kokatzen dira; bestetik, pertsonaiek ipuin batetik bestera salto egiten dute. Javier Rojok dioen bezala," narrazio hauek elkarrekiko erreferentziaz beterik daudelarik, elkar osatzen dute, azkenean ia ia nobela bat burutuz." (El Correo IV) Etengabeko erreferentzia hauez gain, giro jakin batek harilkatzen ditu liburu honetako narrazioak:
|
|
|
Errotatxipin ustez Stalin den gorpu bat topatzen dute. Beraz,
|
herrian
desagerpena salatuz jendea mugitu egiten da: pintadak, manifestaldiak, rock jaialdia,...
|
|
|
seme kuttun izendatu eta holako... Bere
|
herrian
dagoelarik, behin maite izandako emakume batekin topo egiten du, Gretekin hain zuzen (Greta Garboren omenez noski), eta hari, hain zuzen, bere bizitzako gorabeherak kontatzen dizkio. (El Diario Vasco VI)
|
|
|
Hizpide dugun hamarkada honetan Luis Mari Mujikak bost eleberri kaleratu zituen; lehenik, trilogia bat argitaratu zuen: Loitzu
|
herrian
uda partean (1992), Udarbe eta Urtuella lekuko (1995), eta Bidean ihes... (1996).
|
|
|
Autoreak, Hego Amerikako nobela korrontearen eraginari nolabait jarraituz, bi plano desberdinetan eman digu fikzioa, bi espazio eta bi denbora desberdinetan, baina bi alderdiak elkarren osagarri gertatzen direnak. Bata Loitzu
|
herrian
eta gudu garaian ematen diren gertakariak, bizpahiru hilabeteren buruan eta bestea, gure garaitsuko egunetan ematen dena, hainbat aldiz erabilitako tren geltoki batean. Bigarrena, lehenengoaren ondorio gisara ezarria dago, neure iduriz errealismo eta egiantzekotasun haundiz.
|
|
|
Leku hauek guztiak, bestalde, Loitzu
|
herrian
kokaturik daude: beraz, kronotopo determinatua darabil, bai denbora bai espazioa zehaztu baititu.
|
|
|
Bestalde,
|
herrian
izurritea zabaldu denez, abereak hiltzen ari dira, eta beraz, jendea oso keztatuta dago, eta mirariaren inguruko gertaerek are gehiago aztoratuko dituzte biztanleak.
|
|
|
1993 Loitzu
|
herrian
uda partean, narrazioa, Erein.
|
|
|
Bere jaioterri zuen Barasoain
|
herrian
ospitalea eraiki zuen, Nafarroaganako maitasuna erakutsiz. Gure egunotan, berriz, Eusko Ikaskuntzak ohore egiten dio Zuzenbideko koaderno sailari Azpilkueta izena ematean.
|
|
|
M. Larramendi gizon argi bezain zorrotzak, Espainiak gure
|
herrian
zeraman politikaz kezkaturik egin zituen zenbait salakuntza foruen alde. Hortaz irakurgarria da J. Ig. Tellechea Idígoras ek bere sarreraz, oharrez eta hitzatzez argitaratu zuen Larramendiren So bre los Fueros de Guipúzcoa (1983) liburua.
|
|
|
Gure
|
herrian
, telebista, irrati eta egunkari desberdinek eskuratzen duten audientzia zenbatekoa eta zelakoa den aztertzea da atal honen helburua. Erabiliko duguninformazioaz baliatuz, hedabideetatik bidaltzen diren edukiek beren xedera norainoiristen diren eta, maila horretan, arrakasta izan dezaketen jakitera hurbil gaitezke.
|
|
|
Euskalduna etxean elebakar balitz, hots, bere
|
herrian
elebakar moduan funtzionatuko balu, beste indar bat egin zezakeen komunikazio enpresen aurrean. Hartara, hedabideek, komunikazio enpresek, beste esfortzu desberdin bat egingo zuketenmilioi erdi bat kontsumitzaileren merkatua ez galtzeko.
|
|
|
2 Egunkarien sekzioetan, albisteak sortu diren
|
herrian
edo eragina dutenlekuan kokatu lirateke grafikoki. Horretarako, ondo legoke sekzioarengoialdean Zazpiak bateko mapa txiki bat erakustea, orrialdean agertuko direnalbisteak zein herritakoak edo zein lurraldetakoak diren azpimarratuz.
|
|
|
Aniztasunaren fenomenoa aztertu ahal izateko, geure muga dialektiko estuakgainditu ditugu, beste behin ere. Gure
|
herrian
aniztasunaren fenomenoazarraza eta etnia gainditzen dituen definizio sakonago bat eman dugu, kulturartekotasuna. La casa de Extremadura, ra mugatu nahi ez bada. Beraz, aniztasunaz mintzo garenean, balioen aniztasunaren eta kosmobisio desberdinen elkarbizitzaren zentzuan ulertu behar da; ez kolonialismoaren sinonimo eder gisa.
|
|
|
«Ni gau hartaz oroitzen niz orai hementxeoihal hau bezain untsa (aurrean duen mahain oihala seinalatuz), zer gau zen hura: izigarri zen ihurtziria eta ximista, ximista, ximista ximisten gainean. Gero biharamunean berehala barreiatu zen(
|
herrian
) aire gaiztoak joan zakola supazterretik aztala».
|
|
|
–Erredakzio batzordean Finlandiari buruzko dossierra egitea erabaki genueneanbi helburu bete nahi genuen. Batetik nazioartean gertatzen ari zenari buruzko dossierren sailarekin jarraitzea, eta bestetik, zuengana hurbiltzea orain artean arrasarrotza izan zaigun prozesua, gure
|
herrian
suomiera normaltzeko prozesuak guretzatikasgai ugari zuelakoan? (30, 7).
|
|
|
EHHA proiektuan bildu diren datuen aberastasuna, inkesta metodologia egoki batenondorio baino ez da9 Ohiko hizkuntza atlasetan ez da gehienetan lortzen, inkestatzenden herriko forma guztiak biltzea. Baina EHHAn ahalegin berezia egin da inkestatzenzen
|
herrian
bizitza arruntean erabiltzen ziren berbak jasotzeko.
|
|
|
Hedabideak behar ditu kulturak,
|
herrian
txertatuta biziko bada, gizartearenburmuineraino iristeko adina. Esparru honetan dugu desorekarik handiena.
|
|
|
Hierarkiak ezaguna zuen Monarkiarekiko menpeko tasuna (urteetako Diozesi Buletina irakurri besterik ez dago hori jakiteko), bainabeti ere eliz sistemari bere eguneroko oinezko autonomia ukatzen ez zitzaion bitartean.Mz. Anido k hizkuntz debekua ezarri nahi zuelarik, botere autonomiaren lege horihautsi egin zen, eta, kolpe txar horrekin batera,
|
herrian
eta apaiz artean ongi errotutakohizkuntz tradizio errespetagarria ere, hots, elizgizonen herriarenganainoko zubi naturala. Hizkuntzaren auziak ozpindu egin zituen harmonia onean zebiltzan agintarienharremanak une batez, eta ez dirudi 1940an (testuak bestelakorik iradoki nahi duenarren) adostasun zinez onartura iritsi zirenik.
|
|
|
nahiz eta mundu mailan gertatzen diren jazoerak jendearen interesekoak izan, ekintza edo gertakizuna zenbat eta entzuleengandik hurbilago egon, hainbat eta handiagoa da interesa, salbuespenak gorabehera. Gertaera Japonian gertatzeak ala gure
|
herrian
bertan izan dela jakiteak interes maila desberdinak sor ditzake. Hurbiltasuna ez da faktore nagusia, oso kontuan hartzekoa da baina.
|
|
|
Irratia, hedabide modura, historia luzeko informazio bitartekoa da. Gure
|
herrian
hirurogeita hamar urte bete ditu honezkero, eta, batez ere, informazioari eta musikari esker lortu ditu arrakasta eta entzule kopuru handia urteen joanean.
|
|
|
Suitzako lagunek edo hiritarrek bide demokratiko bat dute bertako telebista eta irrati federalen aurka joateko. Helvetiar
|
herrian
, botere politikoaren menean ez dagoen Epaimahai bat dago, non jendearen protestak entzun eta aztertzen diren. Kontseilu honetan ez dago funtzionario bat ere ez, ezta parlamentaririk edo irrati telebistako pertsonarik ere.
|
|
|
Aipaturikoa telegrafikoki laburtuz: kultura bat, komunitatea, komunitate barruko elkartasun harremanak,
|
herrian
ezberdintasunak sortzen/ bereizten dituen mugarik eza, entitate politikoa, kultur nortasuna duen entitate politikoa, Estatua. Mezu azkar honek funtsean duen mamia honako hau litzateke:
|
|
|
Nire kontzientziaren zoritxarrez, ez da Txema bakarrik izango
|
herrian
aurkituko dudana. Jabi ere hor dago.
|
|
|
badakizu erraz emozionatzen naizela toki berri batera heldu eta nire ametsetan sortu nuen Eire haren tankera hartzen diodanean. Corken itsasoa sumatzen hasi nintzen, Killarneyn kolore biziak, eta orain, Dingle penintsulako Dingle
|
herrian
nagoen honetan, dena nahastu zait: usaimena, ikusmena, entzumena eta dena.
|
|
|
Pittinka pittinka gure harreman hura hasierako komenientziatik urruntzen hasi zen, benetako bihurtzen, eta laster heldu zen momentua zeinetan egiaz disfrutatzen nuen Txemarekin. Jaietara joaten ginen; gustura herriko jaietan, baina askoz hobeto ingurukoetan edo urrunekoetan, eta zer esanik ez igande aspergarrietan supituan antolatzen ziren guateke ia anakroniko haietan (gure
|
herrian
mundu osoan baino hogei urte beranduago deskubritu ziren guatekeak). Ahoz aho hedatzen zen albistea, eta laster betetzen zen jendez eta edariz lonja txikia, atea irekitzeko giltzak nondik irten ziren inork ez zekien arren.
|
|
|
Aurpegi alaiz zetorren Eider, eta gogo nabarmenak erakutsi zituen Txemarekin hizketan zebilen hura ezagutzeko. Aurkezpenen ostean, garai hartan
|
herrian
puri purian zegoen gaiaren azken berria ekarri zuen Eiderrek: " ba al dakizue?
|
|
|
Burua non dudan oso ondo dakizu, Bitakora laguna, eta hori da ezinegona sortzen didana: beldur handia ematen dit deskubritu berri dudan Eider aske hau nire
|
herrian
kokatzeak. Talka egingo dut eguneroko erritmoarekin, hori badakit.
|
|
|
Eta, liburua apaletik hartu, eta zegokion orritik zabaltzen zenuela, irakurtzen hasi, eta hala jakin nuen nola Korintioko
|
herrian
bazen, Aulo Gelioren erranetan, Lais zeritzan emazte eder bat, famatua, amoltsua eta plazer egilea, bere ofizioaren baliatzen ongi zekiena, eta nola, egun batez Demostenes filosofo handi hura emazteki haren aldetik iragaiten zela, kilikatu zen, ernatu zen, linburtzen hasi zen, eta galdegin zion Laisi berari ea zenbana saltzen zuen fruitua, zer balio zuen merkatalgoak. Eta, batean liburuari eta bertzean neuri so egiten zenidala, hala jakin nuen, orobat, nola Laisek, usterik ezen ehiza sarean zuen, suma handi bat eskatu zion, gehiago bortz ehun ezkutu baino, eta nola Demos te nesek, aditu zuenean ema mutiriaren demanda, ihardetsi zion ezen hark ez zuela damua hain garesti erosten.
|
|
|
Gainerat, komunitate tipi bat zen Urbiain, eta han gauzak errazago joan zitezkeen, zuhaurk ere erraiten zenuen bezala, Jainkoaren laguntzarekin. Eta, inguruetako gaixo eta erien begiratzeko, ospitale bat ere eraiki genezakeen komarka hartan, nola egin baitzuen Azpilkuetako Martinek bere
|
herrian
... baina, hark ez bezala, bizirik nengoela egin behar nuen nik hura, zeren jauregi aberats bateko seme eta gizonezko bakarra bainintzen, aita anaiak hil ondoren, eta baliabide guztiak izan nitzakeen, neure xedearen betetzeko, Jainkoaren laguntzarekin. Eta, entseiu hartan neure arartekotasunaz baliatzen nintzela, osaba Joanikot eta ama elkarrenganat biltzea erdietsiko nuen, eta haien eragina erabiliko nuen herriko jende guztien batzeko eta zoriontsu izaiteko, Jainkoaren laguntzarekin...
|
|
|
" Gauza bat duk egia eta bertzea gustu ona, eta ni gustu onekoa nauk, zeren ene egia gustuaren neurrikoa duk". Eta segur nagok hire koadroak miretsiko dituztela... eta Rafaelen berrenkarnazinotzat ere hartuko hautela azkenean, zeren," jiganten
|
herrian
nano den gizona, jigant izan daitekek nanoen herrian...", eta jiganten herria duk Florentzia eta nanoena Urbiain, eta hi erran zaharraren gizona eta protagonista.
|
|
|
" Gauza bat duk egia eta bertzea gustu ona, eta ni gustu onekoa nauk, zeren ene egia gustuaren neurrikoa duk". Eta segur nagok hire koadroak miretsiko dituztela... eta Rafaelen berrenkarnazinotzat ere hartuko hautela azkenean, zeren," jiganten herrian nano den gizona, jigant izan daitekek nanoen
|
herrian
...", eta jiganten herria duk Florentzia eta nanoena Urbiain, eta hi erran zaharraren gizona eta protagonista.
|
|
|
—Baina ni, egia erran, sakonean, ez nauk protestant; edo, banauk, baina katolikoek protestantei hats hartzen ere uzten ez dieten neurrian; zeren, Suitzan jaio izan banintz, Miguel Servet hil zuten
|
herrian
, nork daki katoliko izanen ez ote nintzen...!
|
|
|
Nik ez nezakeen hainbertze erran. Aspaldi egon behar nukeen
|
herrian
, Unairekin. Ordu laurden ere ez zen gure ama sumindu eta berantetsiari telefonoz eskatu niola atzarririk ez itxoiteko.
|
|
|
Semearekiko zorra ere tipiagoa izan zitekeen, biharamunean, atzartzean, aita hitz jalea ondoan aurkituz gero. Errepideari berehala lotuta, ordu bata jo gaberik
|
herrian
izanen nintzen, ortzegunean bezalako lasterraldi arriskutsuen beharrik gabe. Ailegatu, amaren saihets berora bildu eta, xera batzuk eginda, sorgin afari batez gozatzeko parada ez nuen, menturaz, galdua oraino...
|
|
|
—Ez duzu berriz ere
|
herrian
laketuko horrelako itxuran. Zer dio izeba Gloriak zure janzkeraz?
|
|
|
—Ondoko
|
herrian
. Bestak ez dira oraino finitu eta tiraketa zegoen gaur goizean.
|
|
|
Etxetzar hartan nahi adina ganbera eta ohe genuen, ordea, inolako esturarik gabe, familiako guztiak ez ezik bertze hamar lagun gehiago bere hartan egokitzeko. Aldiz, gure amak hiritik alde eginda izeba Gloriarekin
|
herrian
partekatzen zuen bizitegian, bi bizilagunen logelez gain, ganbera itsu ttipi bat baizik ez zen, batendako ere handixko agituko ez zen oheaz hornitua. Erran gabe doa huraxe zela, nire banatzeaz geroztik, Unai eta bion aterpe deserosoa herrira joaten ginenean.
|
|
|
Unaik asteburu osoan
|
herrian
gelditzeko arropa falta zuen. Horra Kristinaren nahikeriari aurre egiteko gogora etorri zitzaidan arrazoi bakarra.
|
|
|
Ortzegunean, hasierako planen ariora biharamunean bueltatzekoak ginenez, egun baterako aldagarriak baizik ez nizkion eraman mutikoari. Orain, derrigorrez
|
herrian
gelditu behar eta, semeak galtzontzilo triste bat ere ez zuen garbi, erabilien ordez larunbat igandeetan janzteko. Ama suerte batzuk negar batean zeudekeen, beren erraietako hezur kuttunak zikin edo fardel jantziak egoten ahal zirelako susmoa hartuz gero.
|
|
|
—Are, mutiko, emaiok musu amari. Amatxi esperoan diagu
|
herrian
...
|
|
|
Deusez ohartu orduko, paper guztiak sinatuak zituen eta ezin eragotzia guk. Apartamentua erosi bai, baina
|
herrian
, familiaren etxetzarra atxiki zuen tokitik berrehun bat metrora eta, deus falta ez zedin, ahizpa neskazahar batekin erdibana.
|
|
|
Inor hil al da
|
herrian
–galdetu zidan Juliok.
|
|
|
Baina berria ematearekin aski ez, eta Karmelo jakitun jartzeko Karmelori tiro egiteko eskatu zion, zehatzago esanik, harreman hura bertan behera uzteko (lotsagatik, Josebari ezer ez esatea exijitu zion). Albistearekin gaizkitua, Karmelo egun batetik bestera desagertu zen eta
|
herrian
zabaldu ere egin zen ETArekin zerikusia izan zezakeela. Dabidek, bestalde, sos batzuk aurreratuak zituen, uda partean Gernikako taberna batean egiten zuen lanari esker, eta Karmelok norabait alde egiteko beharra zuela eta, utzi egin zizkion.
|
|
|
Ez da lortu ipar euskal
|
herrian
euskarak eta euskal kulturak bizi duten esklusio eta ordezkapen prozesuari mugarririk jartzea. 2030ean euskaraz komunikatzerik ez dela izango iragarri zaigu, hizkuntza hila izanen dela.
|
|
|
Askotarikoak dira idazleek aukeraturiko gaiak. Iraganak eta historiak presentzia handia dute oraindik ere, eta baita, nolabait,
|
herrian
bizi dugun egoera politikoak ere (askotan zeharka azaldua). Gaiak, ordea, dibertsifikatuz doaz, idazleen jatorria, adina eta erreferente kulturala ugalduz doazen neurri berean.
|
|
|
Euzko Gogoa ren kasuan, ipar nagusiak filosofia, hizkuntza eta literatura klasikoak izan ziren, agian elitistegiak ziren oinarrietatik abiatuta. Zoritxarrez, gure
|
herrian
ez ziren planteamendu hauek justifikatzeko beharrezko baldintzak betetzen: unibertsitaterik gabe, euskararen irakaskuntza erabat baztertuta, populazio euskaldun gehiena analfabetismoan murgilduta, Euzko Gogoa ren bidea intelektual talde txiki batena izan zen, apenas ondorioak jaso zituena.
|
|
|
Rafael PicaveaAlciba r en bulkadaz, lehenengo zenbakia6 Donibane Lohizunen eta 1943an atera zen. Proiektuaren ideia, aipatutako
|
herrian
egin ziren hitzaldi batzuen ondorioa izan zen. Picaveak berak aitortu zuen bezala, mugimendua Jacques Maritainen pentsamenduari lotuta antolatu zen, mugimendu kristau eta gizazale baten komunikabidea izateko asmoarekin:
|
|
|
Kronika egunkaria. Herri aldizkari bat ateratzeak duen kostu antzekoarekin,
|
herrian
egunkariekin batera kioskoetan banatzen den A3 orri bat da, eta bertako euskara elkartea, Dobera, dago horren atzean. Inguruko bi bertsolarik dihardute oraingoz kazetari lanetan, Unai Agirrek eta Jexux Mari Irazuk.
|
|
|
Nire
|
herrian
arrotza naiz
|
|
|
Hernanikoa zela azaldu zigun mutilak, eta izebari josteko makina bat ekartzera etorria zela handik Goizuetara. Izebaren etxetik irtetean autoa abian jartzerik ez zuela jabetuta, Goizuetara heltzean Hernani aldera auto stop egiten ikusi gintuela gogoratu eta guregana jotzea erabaki omen zuen,
|
herrian
ordu hartan ez baitzegoen lagun ziezaiokeen inor.
|
|
|
Ez ziren artean 60 urte baino, eta hori huskeria bat da, 40 urte bizi izan den edonork ondotxo dakienez, 20 urte baino ez dituenari hala ez iruditu arren. Txikitatik nituen entzunak gerrako kontuak, etxean eta
|
herrian
, baina sekula ez nituen une hartan bezain gertu sentitu. Inguruko aktualitate garaikidea baino askoz ere gertuago.
|
|
|
Erosoago eta etxekoago sentitzen gara leku batzuetan besteetan baino, ezin dugu hori ukatu. Min egiten digu erdaren nagusigo larderiatsuak, geure
|
herrian
erdara beltzean aritu beharrak, karral karral, baina osorik maite dugu gure eguraldiaren mapa, gure aberria, eta gure aberri osoaz gara, ezertaz arduratzerik dugun neurrian, arduratzen. " Aberria ala hil!" esaten da, baina hil eta gero ere hezur hozten ez den maitasuna da abertzaleak aberriari diona, Lauaxetaren eta bion kasuek erakusten dutenez.
|
|
2001
|
|
|
Patsola bat jartzen omen zuten eta bertan pisoiekin erritmo ezberdinak jotzen omen zituzten, irrintzi luzeak botaz. Nafarroan, Baztango Arizkun
|
herrian
esate baterako, hiruko erritmoa mantendu da, hiru pisoiez osatutako soinua, alegia. " Kirikoketa" izeneko kantua kantatzen zuten pisoien erritmo honekin batera:
|
|
|
Bestela gure laborantzak, hogei urteren berantarekin, beste lekuetan ikusten den beherakada segituko du. Jadanik gure
|
herrian
ere sentitzen hasiak garena.
|
|
|
Hau ez da Gipuzkoa bezala. Gipuzkoan jabegoa oso sakabanatuta dago, eta hemen berriz jendea
|
herrian
bizi da eta lanera atera egiten da. Antza denez defentsa arazoei aurre egiteko prestatutako bizimodu antolaketa da.
|
|
|
Gure aburuz, klase" izan" ahal izateko ezinbestekoa da helburu bat izatea. Zentzu honetan, langileriak baino ezin dezake bururaino eraman nazio euskal prozesua gure
|
herrian
, herri gehiengoaren beste sektoreekin batera: baserritarrak, intelektualak, klase ertainak, abertzale nagusi txikiak, eta abar.
|
|
|
Nahiz eta aspalditik egina izan, gaur egungo perfekzioa Normandiako Camembert herrixkako Harel izeneko etxalde andreari zor dio. Frantzian gazta honek duen garrantziaren lekuko, XVIII. mendeko emakume honi bere
|
herrian
monumentua eraiki zitzaion.
|
|
|
Historia Urbiain
|
herrian
garatua dago:
|
|
|
Ardiak zakurren bizkarretan eta bekerekeak itsasoan ibiltzen diren
|
herrian
izan berria naiz. Pinuaren beltza eta eukaliptoaren urdina dira egun hango mendien soinekoen koloreak.
|
|
|
Zer nolatan ote daude ere euskeraren alde egin behar eta lezaketen bertako apaizak? Itxura danez, ez bide dago
|
herrian
kontzientzia askorik. Baina bai kontzientzia hori esnatu behar luketen zenbait.
|
|
|
LEHENENGO aldiz izango dira Frantziako Annecy
|
herrian
aste honetan bertan egiten ari den Animazio Zinemaren Nazioarteko Azokan EAEko bost animazio ekoiztetxe. Dibulitoon, Irusoin, Lotura Films, Merlin eta Pausoka dira bertan izango direnak, Eusko Jaurlaritzak eta Media Antena Euskal Herria ikus entzunezko enpresak antolatutako" Niniak 2001" egitasmoari esker.
|
|
|
Euskaltegia, baina, badaukate Argantzunen. Ikastoletatik ateratako belaunaldi berrien eta euskaltegiaren lanaren ondorioz, euskal kontzientzia indarra hartzen ari da
|
herrian
. " Zerbait ikusten da, mugimendua badago", Marta Martinezen iritziz.
|