|
2007
|
|
|
Maiz entzun izan dugu euskara herri txikietako hizkuntza dela eta eremu horretan erabiltzen dela batez ere. Euskal
|
Herriko
euskararen kale erabileraren neurketak ordea, bestelako errealitatea erakutsi digu.
|
|
|
Euskal
|
Herriko
euskararen kale erabileraren neurketa honek interes handia piztuko du, zalantzarik gabe, euskalgintzan eta hainbat gizarte eragileengan. Izan ere, bost aldiz errepikatu den eta hamazazpi urteko bilakaera jasotzen duen neurketa bat ez da, euskal soziolinguistikan, ahutzaren gauerdiko eztula.
|
|
|
Baina, horretaz gainera, aukera ematen dute hizkuntza egoeraren bilakaera aztertzeko. Izan ere, 1989 urtetik hona bost aldiz neurtu da Euskal
|
Herriko
euskararen kale erabilera, neurketa horietan guztietan metodologia bera erabiliz. Nire ustez, azken informazio hori –kale erabileraren bilakaera, alegia– askoz garrantzitsuagoa da unean uneko kale erabilera zein den jakitea baino.
|
|
2016
|
|
|
Lan handia egin ohi du Soziolinguistika Klusterrak, Euskal Herriko hainbat
|
herritan
euskarak kale giroan zer erabilera neurri eta zer erabilera mota ageri duen arakatuz109 2011ko neurketaldian Euskal Herri osoko 97 udalerri aztertu ditu, 154.277 elkarrizketa eginez eta 363.616 hiztunen informazioa bilduz110 Neurketa lan horrek ondoko emaitzak eskaini ditu:
|
|
|
Bizkaiaren kasuan (8 grafikoa), erabilerak 1997ra arte gora egin eta urte bitartean bere horretan mantendu ostean, azken hamar urteetan behera egin du. Bizkaian Euskal Herriko biztanleriaren %40 bizi den heinean, kontuan izan behar dugu Bizkaiko erabileraren bilakaerak zuzenki eragiten duela Euskal
|
Herriko
euskararen kale erabilerarenean ere.
|
|
|
Ezagutzaren datuak euskararen kale erabileraren datuekin konparatzean ere, informazio interesgarria lortzen dugu. 9 eta 10 grafikoetan ikus daitekeenez, ezagutza datuen arabera bereizten ditugun zonalde linguistikoen erabilera datuak kalkulatuz gero, joera nagusia da euskara gaitasuna handiagoa den
|
herrietan
euskararen kale erabilera ere altuagoa dela. Bilakaerak aztertzen baditugu, ordea, desberdintasunak sumatzen ditugu Hego Euskal Herriko zein Ipar Euskal Herriko ezagutzaren araberako eremuetan.
|
|
2017
|
|
|
bata, elkarrizketak, eta ez pertsonak, direla analisi unitatea (nahiz eta elkarrizketetako partaideen kopurua ere jasotzen den neurketetan); eta, bestea, inkestetan ez bezala, emaitza ez dagoela ikerketa objektuaren, hau da, ikertuak diren pertsonen subjektibotasunaren menpe, eta horrek balio handia du emaitzen fidagarritasunari begira. halaber, behaketa horietan, elkarrizketetako hizkuntzaz gain, bestelako informazioa ere jasotzen da, hala nola solaskideen adina, sexua, kopurua eta haurren presentzia. hona ikerketaren emaitzetatik ateratako ondorio nagusiak, gain gainetik: euskal
|
herrian
euskararen kale erabilera %12, 6koa izan zen 2016an, nahiz eta eremu batetik bestera alde handiak egon (adibidez, gipuzkoan %31, 2koa da); oro har, zenbat eta gazteagoa izan, orduan eta erabilera altuagoa; adinekoetan izan ezik, emakumeek gizonezkoek baino gehiago erabiltzen dute euskara kalean; eta umeen presentziak eragin handia du erabileran, haurrekin nabarmen egiten duelarik gora.3...
|
|
|
Legeak hezkuntzan jarri du fokua euskararen ezagutza zabaltzeko, eta, gaztetxoenen artean euskaldunen kopurua nabarmen hazi da. Hortaz gain, legeak hedabideak ere nabarmendu ditu zeregin horretan. ezagutzan aurrerapausoak emateaz gain, hizkuntza bat hil ez dadin ezinbestekoa da hiztunek erabiltzea. erabilerari dagokionez, datuak apalagoak dira eta 1989tik 2016ra euskal
|
herrian
euskararen kale erabilera %10.8tik %12.6ra baino ez da igo. deigarria da urte bitartean eskuratutako datua 2016koa baino positiboagoa izan dela, hots, %13tik gorakoa; beraz, nahiz eta hogeita zazpi urteren ondoren hazkundea izan den, azken urteotan behera egin du erabilerak (Soziolinguistika klusterra, 2017). arestian aipatutako legeak hezkuntzan jarri du fokua euskararen ezagutza zabaltzeko, eta...
|
|
|
Erabileraren inguruko hainbat galdera erantzungo dituzte: Kalean zein egoeretan egiten den euskaraz eta noiz jotzen den gaztelerara, ezagunekin edo ezazagunekin aritu alderik badagoen, Otxandiotik kanpora dabiltzanean zer kasu ematen diren… Ondoren, aurrera begira
|
herrian
euskararen kale erabilera handitzeko zer egin daitekeen hausnartuko dute. Bihar jasotako ekarpenekin aurrera begirako ibilbide orri bat diseinatu gura dute.
|
|
2022
|
|
|
1 Grafikoa. Euskal
|
Herriko
Euskararen Kale Erabilera (2021), Adin Taldeka
|