|
2000
|
|
|
Penagarria da euskaldun askok Eguberriak kartzelan pasa beharra eta bai kristautasunaren aldetik, bai gizatasunaren aldetik, presoak etxera ekartzea gauza handia izango litzateke Euskal Herriarentzat. Baina hori dena hala izanik ere, esan behar da
|
herri
bezala asko aurreratu dugula. Garai batean ez genituen nortasunak ere gurekin ditugu:
|
|
|
|
Herri
bezala asko aurreratu dugula uste duzu?
|
|
|
Eta, oraindik hastapenean baino ez garela pentsatzen badugu, bada, pena da. Eguneroko zeregin politikoak gauza asko du mahai gainean ipintzeko, ekonomia dela, Europaren eredua dela,
|
herri
bezala nola jokatu... Eztabaida horiek bigarren maila batean gelditzen dira tamalez.
|
|
|
Botere autonomikoari dagokion gerrikoa da hori. Baina Euskal Herriak,
|
herri
bezala eraiki nahi badu, beste neurri batzuk behar ditu. Eta egiazko euskal irakaskuntza izan dezagun, nik ez dut ikusten beste formularik ez baldin bada Euskal Eskola Nazionala, XXI. mendeko Estatu soberano moderno bati dagokiona.
|
|
|
Gatzagako behealdean errepidea hartuko dugu, oraindik ere beherantz, hainbat baserriren artean pasatu ondoren Eskoriatzara hurbilduko gaituena; bertan, hegoaldetik sartu eta herria zuzen zeharkatuko dugu. Aurreko
|
herritik
bezala, hemendik ere errege galtzada igarotzen zen, kale errepidearen alboetako etxeek frogatu moduan. Eraikinen artean San Pedro Parrokia (aurrealde barrokoa) eta Ganuza edo Gaztañadui jauregiak aipa ditzakegu.
|
|
2001
|
|
|
Geure sena izkutuenak esna arazi ditugu.
|
Herri
bezala, Urtainengan ikusi gara. Euskal mitoen uxarrean nabilenez gero, mito susmoak hartu dizkiot Urtain" doneari".
|
|
|
Eta nola daukagu Eskoriatzan euskera? Beste zenbait
|
herritan
bezala jende helduek bakarrik hitz egiten dutela, baina ia ume denak erderaz. Non nahiko kanta zahar beldurgarri bihurtzen ari den kakoa".
|
|
|
Hau da egungo «herri argazkia».
|
Herri
bezala bere xedeak betetzen ez dituen hiru errealitate juridiko ezberdinetan banatutako herri bakar bat.
|
|
|
MAHAI honetan, Eusko Alkartasunak «Liburu Gorri» gisa ezagutzen den marko juridiko politiko berri batera iragateko bidea finkatzen duen dokumentua mahaigaineratuko luke, azken helburutzat Euskal Herriaren independentzia aldarrikatzen duelarik,
|
herri
bezala dagokion eredu politikoa berau baita. Beste alderdi batzuek federazioa defendatuko dute, edota probintzia gisa berregituratzea, eskuduntza maila, kudeaketa hutsera mugatuz, edo beste edozein proposamen.
|
|
|
Oso adierazgarria da 1995eko urrian, Quebecen independentziarako erreferendumaren bezperetan, cree ek, inuit ek eta innu ek antolatu zituzten erreferendumen emaitzak. Ea
|
herri
bezala Kanadatik separatu eta Quebec independente berri batean sartuak izatea onartuko luketen galdetuta, cree en %96k ezetz esan zuten, eta inuit en %95ek eta innu en %90ek ere ezezko botoa eman zuten (ibid.; Niezen 1998: 130).
|
|
|
Grand Conseil des Cris du Quebec (Quebeceko Cree en Kontseilu Nagusia), Conseil Cri de la sante et des services sociaux de la Baie James (osasunaz eta gizarte zerbitzuez arduratzen dena) edo Commision scolaire Crie (eskola batzordea). Eta, oro har, Quebec barruko eskualde autonomia aitortu zitzaien cree ei, praktikan
|
herri
bezala trinkotzea ekarri duena. Halaber, hobekuntza ekonomikoa izaten ari dira cree ak.
|
|
|
Espainiako estatuak, Euskal Herria
|
herri
bezala ez onartzeko eta hala egituratzen ez uzteko hartu duen erabaki irmoaren bidean, oinarrizko diren elementu guztien jakn 204 kontrako estrategia indartu du, eta horren barruan euskara lehentasunezko elementua da. Euskara da Euskal Herriaren izaera propioaren adierazle nagusia eta, horrenbestez, jomuga inportantea.
|
|
2002
|
|
|
PSE EEk bere kongresuan zer izan nahi duen erabaki du. Zergatik hainbat euskaldunek galdu duten konfiantza berarengan, eta halaber, ea sozialistek Euskadin
|
herri
bezala sinesten jarraitzen duten, baita Euskadin proiektu bezala ere. Eta erantzuna baiezkoa bada, ea nola gauzatzen den Euskadiren proiektu hori etorkizunera begira.
|
|
|
Hor kontraesan bat dago.
|
Herri
bezala gure eskubideak ez dira onartzen eta zanpatu egiten dira, horregatik sortu zen Udalbiltza eta diagnostiko horretan bat gatoz guztiok. Batasunako hautetsiek eskubide guztien aldeko aitorpen bat martxan jarri nahi dute, baina Euskalduna Jauregian hori herritar guztien atxikimendu librearen gainean egin behar zela esaten zen, eta modu demokratiko batean.
|
|
|
Gizartearen gehiengoak nahi du herri honek bere hitza izan dezala, baina gaur egun ez dago baldintzarik hori gauzatu ahal izateko. Muturreko posizio politikoek oztopatu egiten dute herri honek hitza izatea, eta
|
herri
bezala aurrera jarraitu nahi badugu hori gainditu beharra dago.
|
|
|
Gizarteak zer nahi duen ikusi behar dute: herrigintzari bai, bakeari bai, eta
|
herri
bezala gure eskubideak onartzeari ere bai. Inposiziorik ez, ez ETAren aldetik ez alderdi espainolisten aldetik.
|
|
|
Horretaz ohartu behar dugu eta estatu gizonen ikuspegia eduki, zuhaitzaren adarren gainetik begiratu eta ohartu elkarren kontra ari bagara antzeko egoeran ari diren
|
herriak
bezala ari garela. Topiko bat dirudi, baina egon naizen instituzioetatik beti aldarrikatu dut negoziazioa irtenbide bakartzat.
|
|
|
Eta, aipatu gabeko beste zenbait ezaugarri ahantzi gabe, justiziaren aldekoekintzaileak. Izan ere, Euskal Unibertsitatearen proiektua orain existitzenez den justizia egoera lortzeko prozesu modura ikusten dugu, orain aitortugabeko egoera berri batera eramango gaituena, eta Euskal Herriak, munduko beste
|
herriek
bezala, bere etorkizuna lantzeko eta kudeatzekoduen eskubidea gauzatzeko izango dena, berdintasunean eta errespetuanoinarrituz.
|
|
2003
|
|
|
Badakit gure egungo erronka zein den, eta erronka oraina eta etorkizuna da, ez historia. Baina etorkizunari begira
|
herri
bezala indartsuago izateko oroitzapenaren berreskurapena garrantzitsua da, hori izan da nire asmoa. Agian gure historia ez dugu ongi ezagutzen eta euskal nazionalismoaren ikuspegitik astakeria asko idatzi dira.
|
|
|
Kontsultarena auzian dagoen kontzeptua da.
|
Herri
bezala urteetarako izan dugun proiektu berri bat abiarazteko kontsulta batetaz ari gara, eta hori indarkeri adierazpiderik gabe egin behar da. Legegintzaldi honetan indarkeria amaitzerik izango al da?
|
|
|
Urzainkiren ustez, hori egia izan arren, egoera hori herri honen konkista eta okupazioaren ondorioa da. Hori kontuan hartu gabe,
|
herri
bezala nekez funtzionatu dezakegula gehitu zuen. Puntu honetan dira alderdi politikoen arteko diferentziak.
|
|
|
Oraindik bizirik omen dago eta horregatik omen gaude gaudenean. Eta nola hori halaxe den, badirudi euskal hiritarrok genukeela
|
herri
bezala ez duintasunik izan, ez benetako demokraziarik eskuratu atentaturik gabe. Bada, mito horri, Bermeoko arrantzale zaharrek sardinaren estrategiaz diotenarekin erantzun diot nik.
|
|
|
Eta sahararren eguneroko bizitza dute kantagai: basamortuaren edertasuna, eguneko gertakariak, maitasuna,
|
herri
bezala dituzten zailtasunak...
|
|
|
Sollube eta Jata mendien babesean, Bakio herria luzatzen da itsasoa egarriz bilatuko balu bezala. Itsasaldeko
|
herri
bezala, izaera propioa badauka ere, Bakioren aberastasuna lehorraren eta itsasoaren beraren arteko orekan datza. Itsasoari begira dagoen herria dela askok uste badute ere, barnealdeak ere badu bere garrantzia Bakion, behialako arkitektura txundigarriak adierazten duen bezala.Arkitektura hori bera da bisitariarentzako espresuki prestatutako ibilbideen gaia.
|
|
|
Haurtzaroa lagunekin euskaraz igaro duenak, Euskal Herritik kanpora joaten bada, gehien gehienetan herrimina sentiduko du (gallegoek morriña esaten diotena) eta herrimin honek beste euskaldunen tratua bilatzera eramango du. Herritik urrun egon arren, euskaraz mintzatzen dala,
|
herrian
bezela sentituko da eta eramangarriagoa egingo zaio esandako herrimina. Honegatik euskaldun asko, eleberritxo honen egileari gertatzen zitzaion bezela, Euskal Herritik urrun bizi dirala eztira ibiltzen erdeldunekin nahi ta ez izan ezik.
|
|
|
Danak ziran euskaldun jatorrak eta eurei eskerrak, benetako euskaldunak bezela mintzatzen dira liburuan agertzen diran guztiak. Fernando, Inasi ta Itziar nere
|
herrian
bezela mintzatzen dira. Euren hitzak idazteko eztut behar izan inoren laguntzarik.1
|
|
|
Ikuspegi horiegoera berdintsu edo antzeko guztietara zabaltzen da. Hortik dator estaturik gabeko herriekiko edo
|
herri
bezala aske bizi ez diren herriekiko nahiz, besterik gabe, beren politika eta ekonomia aske kontrolatu eta antolatu ezin duten herriekikoelkartasuna.
|
|
|
...u diogun diskurtso horretan, sakontzea eta luzatzea da lan honetan interesatzen zaiguna, diskurtso hori globalizazioaren aurkako mugimenduaren barruan sortu dena delako, hain zuzen ere.Globalizazioa interpretazio kontrajarriak, positiboak eta negatiboak, onartzen dituenfenomeno gisa hartzen duten iritzien aldean, diskurtso hau bestelakoa da, etainterpretazio kontrajarri horiekiko jarrera hartu eta
|
herri
bezala irauteko politikakgaratu behar direla aldezten du. –Gure jarrera da negatiboegiak diren jarreretatikihes egin behar izatearena, baina jakina, eragin handia sortuko duten aldaketak gertatuko badira ere, ez dugu pentsatu behar euskal nortasuna galdu egingo denik... Ez dago beste biderik!
|
|
|
Mugimenduen euskal Gizartean kokatuta, zer gertatzen da Zornotzan? Amorebieta Etxanoko udalerria Euskal AutonomiaErkidegoko erdigunean dago, Durangaldean, eta Mugimenduen Gizartearenereduari erantzuten dio beste edozein
|
herrik
bezala:
|
|
|
–Hara: Azpilen aldaketak hain azkar nabaritzen badira,
|
herri
bezala baldintza berezi batzuk dituelako duk, gure historiatik hasita gure estatus politikoraino... Eta, gure estatus politikoaz ari naizela, puntu hori estudiatzen eta sakontzen hasi duk:
|
|
|
Nire senideetan bi txikienek galdu egin zuten euskara. Etena sortu zen
|
herrian
bezala familietan ere, bereziki neskatoen artean. Gizarte giroa pozointzen bada, ‘moda’ bihurtzen da aldaera eta goizetik gauera gal daiteke hizkuntza.
|
|
|
Landesetako eran. Gainerakoa, kostako
|
herrietan
bezala: zapoa erreta edo legatza saltsa berdetan.
|
|
2004
|
|
|
Gu alderdi politikoen legearen aurka egon ginen, Batasunaren eta plataformen AuB edota gainerakoen kasuan, Habea izenekoa Azpeitian ilegalizazioen aurka. Plataforma horiek legezko ordezkaritza izatea gustatuko litzaiguke, gure bailarako hainbat
|
herritan
bezala. Azpeitiari 17 zinegotzi dagozkio.
|
|
|
Pasa den abenduan, Bergarako Proposamena plazaratu zen eta muzin egin zioten EAJ, EA, Aralar, Zutik edo Batzarrek, nahiz eta jakin gatazka bideratzeko ateak irekitzen zituela. Argi dago hauteskunde atarian beti interes partidistak gailentzen direla, baina noiz izango gara gai, talde politiko bakoitzaren interesak alde batera utzita, Euskal Herria
|
herri
bezala onartua izan dadin beharrezkoa den elkarlana abian jartzeko?
|
|
|
Jadanik hasita nengoen bi herrialdeen banaketa egiten; ordura arte Nathan eta niretzat ez zen existitzen Palestina, Israel baizik. Ez nuen ezagutzen Palestinarik
|
herri
bezala, nire gurasoen jaioterria izan arren, haiek sekula ez digutelako esan palestinarrak nazio baten jabe zirela Israelen menpe. Eta ni neu harritzen nintzen, banaketa horren kontzientzia hartzearen zergatia oraindik ezagutzen ez nuelako.
|
|
|
Bene benetan: gure
|
herrian
bezala, milaka herritan gertatu da munduan herrian herrikoak arrotz bihurtzeko etnozidio lazgarri hau. Nicos Poulantzasen pasarte hau ilea lazteko modukoa dela deritzot, eta oso osorik emango diot irakurleari, aukeran luzestekoa den arren:
|
|
|
Gure ikasleak Euskal Herrikoak bezainbat Europako herritarrak dira. Europako historia egitekoa da Euskal
|
Herrikoa
bezala. Biak hutsunez beteak, biek historiaren bideak hartu behar mitologian erori gabe, baina gure nortasuna itzalperatu gabe.
|
|
|
–Europako historia egitekoa da Euskal
|
Herrikoa
bezala, dio Goihenetxek, argi adieraziz euskal historia, Europakoa bezala (eta berdin frantsesa, suediarra zein indonesiarra), ez dela berezkoa, baizik historialarien lanarekin eraikitzen den konbentzio bat dela.
|
|
|
Egun hauetan Algortako Portu Zaharreko jaiak ospatuko ditugu. Kostaldeko hainbat
|
herritan
bezala jaietako ospakizun eta jokuek harreman estua dute itsasoarekin. Mareak direla eta inoiz ezusteren bat izan da, altzadak egin gabe geratu ziren urte hartan bezala, mareak gora behar beste egin ez zuelako.
|
|
|
Ondo dago zinema eta telebista ikustea eta orden agailua erabiltzea, baina irudiaren azterketa teorikoa, bere gramatika, denbora eta espazioaren arteko erlazioa, elementu hauek guztiak beharrezkoak zaizkigu gizaki eta
|
herri
bezala gure nortasuna eta gure identitatea garatzeko.
|
|
|
Ildo honetatik dator proposamen hau. Hau da,
|
herri
bezala auto ezaguera eta berezko imajina berreskuratzeko bideanbegirada ren heziketa oinarrizkoa zaigunez, lerro hauek komuna behar duen zeregin horretarako asmoa eta jomuga besterik ez dira, oraindik jorratzeke dagoen elkarlan baterako akuilua, agian.
|
|
2005
|
|
|
Zer da, baina, Euskal Unibertsitatea? Ezagun da aurretik euskal hori daramaten kontzeptu guztiek buruhauste ugari eragin ohi dutela, batzuek Euskal
|
Herriko
bezala ulertzen dutelako eta, beste batzuek, berriz, euskarari zuzen zuzenean lotzen dutelako. Nire ustez, Euskal Unibertsitate batean pentsatzen hasi zenean, eta ordutik aurrera urte askoan, euskal horren barruan alde biak batzen ziren:
|
|
|
Hau da, orain Europako Batasuna egongo ez balitz eta gure aukera bakarra izango balitz Europako Batasun batere ez egotea edo estatuetan oinarritutako Europa baten alde egitea, nik uste dut bigarren aukera hau hobea dela, baita Euskal
|
Herri
bezala ere, ez egotea baino. Kontuan hartu behar da herri txikia garela, bi estatuen artean kokatua dagoena eta gainera estatu baten barruan zatitua.
|
|
|
Normalizazio politikoa bideratu lezakeen marko berri batek
|
herri
bezala dagozkigun eskubide guztien bideratze praktikoa suposatu ez arren, abertzaleon arteko herri ikuspegi bateratua sendotzea posible egin behar du eta euskal aberrigintzaren eztabaida eguneroko proiektu eraginkorren mailara ekarri behar dugu ekonomia eta enpresa, gizarte eta kultura eta politikaren alorrean. Normalizazio politikoa dagoeneko ez da bidearen amaiera, baizik eta bidea egiten jarraitu ahal izateko ezinbesteko tresna.
|
|
|
kontsumitu eta etxera itzul. Ez dute familia bat egiten zentroko girixtinoekin beren
|
herrian
bezala. Ez dira inplikatuak sendituko han.
|
|
|
Hala ere, zenbait gogoeta orokor azalduko ditut.ETORKIZUNARI BEGIRAAzpiegiturazko ikerlanak burutu behar dira, oraindik gure iraganaz eza gutza urria dugulako Euskal Herriko ikuspegia garatuz. Euskal Herria, edo zein
|
herri
bezala, anitza eta moeta askotakoa dugu eta kostaldeko herrialdeen edo barrualdekoen dinamika eta denborak ez dira berdintsuak. Historiak era kusten diguna zera da, denbora kronologikoez gain, beste denbora eta errit moak bereiztera, arkaikoa, mitikoa, betidanikoa duguna eta erabat errotua gizarteko hainbat arlotan.
|
|
|
Eta arraunak ere egiten dituzte han, ze arraunak behar dira batelak mugitzeko, osaba Simonek bezala. Eta bero handia egiten du Madagaskarren, baina euri asko ere bai, hemen
|
herrian
bezala.
|
|
|
Nornahik zernahi obra zezakeen lurraldea. Hemen zioen, lehendakaria erakutsiz, ororen gainetik libertatea da indarrean, ez
|
herrian
bezala beti auzoak erranen, pentsatuko, kitzikatuko, kontatuko duenaren lotsaz, buruak apal. Bizia ukatzen bailitzan.
|
|
2006
|
|
|
Herriak baditu hainbat eskaintza bisitarientzat, Sorginen
|
herria
bezala ezagutzen baita. Zugarramurdiko haitzuloetarako bidea herriko plazatik irteten da, bisitatu nahi izanez gero.
|
|
|
Zapateroren helburua ETAren desagertzea da eta bestaldetik euskal abertzaletasuna Espainiako Konstituzio sisteman barneratzea. Baina euskal herritarron gehiengo zabalarentzat normalizazio politikoa ezin daiteke horretara mugatu; demokratikoki
|
herri
bezala dagozkigun eskubideak praktikara eraman nahi ditugulako: gure etorkizuna erabaki nahi dugulako.
|
|
|
Euskal Herria inguratzen duten Kantabria, Errioxa edo Gaztelako beste hainbat
|
herri
bezala, Jaca familia euskaldun askoren opor-leku da, gustu guztietarako aukerak eskaintzen baititu Oroelen itzalak babesten duen Donejakue bideko herri zahar eta eder honek: mendi ibilaldiak, kaleko giroa, igerilekuak, ikuskizunak... eta normalean ondo jasan daitekeen mikroklima lehor eta atsegina; freskoa goiz eta iluntzetan eta beroa arratsetan, nahi duenean erretzen ondo baldin badaki ere.
|
|
|
Politiko horrek Miguel Corella du izena. Miguel, gure lehendakaria bezala, eta Corella, gure lehendakariaren
|
herria
bezala. Asisko Urmenetaren marrazkiekareagotzen diote, nik uste, Miguel Sanz txit argiarekin duen eitea.
|
|
|
Baina Sara bezalako herri batean batez ere.
|
Herri
bezala, Sara euskalduna da, baina kanpotik gero eta jende gehiago etortzen zaigu. Azkenean gaztetxea tresna bat da euskal kultura gazteengan zabaltzeko.
|
|
2007
|
|
|
Aro digitala hor dago, Tabakalerak ez du ezer aldatzen, aldaketa badator, baina behar bada ez ditugu aldaketa horiei aurre egiteko erakunde publikoak eta kulturalak. Egoera berri horretan
|
herri
bezala eta norbanako bezala beste indar batekin eta beste gaitasun batekin lan egiteko tresna izan behar du Tabakalerak, erabilgarria izan behar du. Eta erabilgarria den ala ez erabiltzen dutenek erabakiko dute, alegia, gure inguru horrek guztiak.
|
|
|
Europan lekua izatea hurrengo fase batean etorriko litzateke. Uneon,
|
herri
bezala iraunbidea ziurtatu nahi badugu, aipatutako bi printzipioei egitura politikoa eman genieke. Nik hortik ikusten dut irtenbidea, ez beste inondik.
|
|
|
Batak independentzia esango du, besteak elkarbizitza, hurrenak… bakea, presoak askatzea, indarkeria… Nork bere erronka esango du. Nire ustez, bata zein beste esan, gehienek
|
herri
bezala jarraitzea esan nahi dute, hizkuntza babestu, desager ez dadin, horretaz ari gara eta. Funtsezkoena nahi dugu, kultura ez desagertzea, ez dadin hil.
|
|
|
Egibarren mugimenduak Ibarretxeren proposamena babestera datorrela ematen du, baina gu ez gaude inoren proposamena babesteko prest. Bergarako proposamenak arazoari
|
herri
bezala ekitea planteatu zuen, edukiz planteatzea, negoziazio politikoa izan dadin, baina beti ere Euskal Herria erabakitzeko subjektu politikoa dela onartuta.
|
|
|
Alemaniako zientzialari batzuk konturatu ziren horrekin. Beste hainbat
|
herritan
bezala, Alemanian Parisko prototipoaren kopia bat dago; kopia hori neurtuta ikusi zuten zientzialariek prototipoak ez duela pisatzen zehatz mehatz kilogramo bat. Urtetan egindako garbiketa lanek ia 0,1 miligramoko gorabehera eragin diote pisuari.
|
|
|
Kasu honetan ere, liburutegi digitalaren sormenerako ere, ezinbestekotzat jotzen dugu Liburutegi Nazionalaren beharra; erakunde horrek egin dituen funtzioak ezinbestekoak dira nazioarteko liburutegi digitalean Euskal Herria
|
herri
bezala ordezkatu ahal izateko. Oso herri txikia osatzen dugu, eta urteko 1.500 eta 2.000 liburu inguru argitaratzen bada ere, liburutegi digitalen antolamendua erakunde publiko baten mende izan litzateke.
|
|
2008
|
|
|
Garbia da, baita ere, haren asmoa, ondorioa eta arrisku nagusia. Orain pentsatu behar dugu horren aurrean zer egin,
|
herri
bezala.
|
|
|
Eta nola aurre egin karga ilun horri pertsona eta
|
herri
bezala?
|
|
|
Horregatik, jadanik ez dago barne kidetasunik eta identitaterik abertzaletasunaren eta euskalduntasunaren artean: hots, auzo
|
herrietan
bezala, gurean ez dago euskal nazio kulturalaren eta nazio politikoaren arteko osagarritasunik eta identitaterik. Abertzaletasunak, nahita ere, ezin du herri euskaldunaren ahotsik ordezkatu; damurik, bere ahotsa, dagoeneko, herri alienatuaren ahotsa delako.
|
|
|
Basile Diogoye Senghor serere etniako gizon aberatsa izan zen, Bordeleko merkatariekin aberastu zen noblea. Joal
|
herriak
bezala, berak ere salatzen zuen abizenaren portuges jatorria: senhor, jaun?
|
|
|
1930ean sortu lagun arraia, eliza batasunetako eta plazako egina zen orobat: Euskal
|
Herriko
bezala, Biarno aldekotz ere bai berdin berdina. Apeztu ordu Paue alde horietan ukan zuen bere zerbitzua, Nay, Gan, Paue, batean erakasle bestean bikario eta beti pilotari ere berdin trebe.
|
|
|
–Subiranotasuna, erabakitzeko ahalmena, bakarrik Espainiak du?. Argi azalduz, gainera, euskaldunok
|
herri
bezala ez garela existitzen.
|
|
|
Dena berdina ez delako, Herri honek mendeetan zehar jakin du,
|
herri
bezala izandako erabaki egiturak indarrez kendu arren, identitatea bere eskutik eramateko bideak asmatzen. Espainolen eta frantsesen inbasioak gaindituz, eta geuk egindako akatsetatik ikasiz, XXI. menderaino bere burua bizirik ekarri du herri honek.
|
|
|
Gaur abertzaletasuna kinka batean dago. Saio askoren ondotik,
|
herri
bezala ditugun eskubide demokratikoak nola ukatzen diren ikusten ari gara, behin eta berriz. Eta egoera honek gogoeta eskatzen du; gogoeta aurrera nola egin aztertzeko; gogoeta, bide zilegi eta eraginkorrak bilatzeko.
|
|
|
«Haur literaturak balio dezake haurren begiekin mundua ikusten jakiteko, eta gauza konkretuekin liluratzen eta gozatzeko jakiteko. Eta,
|
herri
bezala ez zaharkitzeko ere, haurraren begirada gardena landu behar dugu». Haur literatura soilik haurren ondarea ote den galdetu zuen Añorgak.
|
|
|
Programak inportantzia handia izango du, baina badakit zeini ez diodan emanen; Lopezi ez diot emanen, Euskal Herria ez duelako onartzen, subiranotasunaren kontra dagoelako, eta gatazkaren irtenbidea ia erabat bide polizialetara mugatzen duelako. Ibarretxerekin ere kritikoak gara, diferentzia handiak ditugu, baina gutxienez badago errekonozimendu bat
|
herri
bezala. Herri honek bere etorkizuna erabakitzeko eskubidea duela eta gatazkak konponbide baketsu eta demokratikoa behar duela onartzen du.
|
|
|
Azken urteotan, jende andana espetxera eraman dute edo ihes egin behar izan du soilik herri honen askatasunaren alde aritzeagatik. Egoera horri
|
herri
bezala erantzuteko dugun premia inoiz baino agerikoagoa da.
|
|
|
Euskal Herriko beste zenbait
|
herritan
bezala, Olaztin eta Altsasun ere batek baino gehiagok korrika amaituko du urtea. San Silvestre eguneko lasterketetan bilduko dira korrikalariak.
|
|
2009
|
|
|
–Aita: Israelgo
|
herriak
bezala, Jainkoa izango dugu su, Jainkoa ezpata!
|
|
|
Hemen jendea lasaiago dabil, eta hitz egiten dute? gure
|
herrian
bezala.
|
|
|
edozein
|
herrik
bezala.
|
|
|
Informazio truke hori sustatzeko asmoz, Eusko Jaurlaritzak mezuak Radio Paristik zabaltzeari ekin zion hasiera batean, irrati hark utzitako tarteetan; oposizio komunistak, aldiz, Radio España Independiente (La Pirenaica gaitzizenez ezagunagoa) baliatu zuen, Moskutik hasieran eta Bukarestetik gero. Espainiako estatuko gainerako
|
herriek
bezala, Euskal Herriak ere bere tartea zeukan programazioan («Antena de Euskadi» saioaren bidez, hain zuzen). Pedro Felipe eta Mikel Antia ziren esatariak (azken horrek ezkutuan bidaltzen zituen kronikak Bilbotik).
|
|
|
Nik orduan auzoko egiten nuen lan. Gazteek etxea okupatu eta hurrengo egunetan beste hizketaldirik ez zen izan
|
herrian
bezala dendan, noski. Orokorrean auzotarrek okupazio hura ez zuten gaizki ikusi, okupatzaileak pertsona ezagunen seme alabak izatean bazekitelako ez zirela ez dakit nondik etorritako martzianoak.
|
|
|
Bada, krisia iritsi da Beterri Aiztondo eskualdera ere, eta beste
|
herrietan
bezala, Zizurkilen ere ari dira egoera horren ondorioak sumatzen. Inolaz ere ez dira garai onenak.
|
|
|
Aukera politikoak sortuko dituzu eta aukera politiko horiek arrakasta izango dute. Baina hori gauza bat da eta beste gauza bat da
|
herri
bezala aurrera egin ahal izateko beharrezkoak diren baldintzen inguruan adostasuna lortzea lurraldetasunean, egitura politikoan, gure espazio publikoa antolatzeko moduan.... Eta denbora aurrera doan heinean distantzia horiek zabaltzen ari dira, eta hori izugarrizko arazo bat da abertzaletasunean.
|
|
|
Abertzaletasunaren krisia ez da ideologikoa. Nazionalismoa indar handiz azaleratzen ari den fenomenoa da mundu guztian, eta
|
herri
bezala hor gaude. Ziur nago soziologia nazionalistatik haratago dagoen jende kopuru handi batek onartuko lukeela proiektu autodeterminista bat.
|
|
|
Hortik ateratako marko politiko juridikoak helburu bat izan du urteotan: Euskal Herria,
|
herri
bezala birrindu.
|
|
|
Baina aldaketaren ordua heldu zaigu. Herritarrek, era batera zein bestera, garbi utzi dute sakoneko aldaketak behar direla
|
Herri
bezala bizi ahal izateko.
|
|
|
Gainontzeko
|
herrietan
bezala Uharten ere oraindik ez dute auzitegietara jo, baina ez du aukera hori baztertu Basterrak. Une egokiaren zain gaude, dio.
|
|
|
Jaurlaritza berriak krisitik ateratzeko beharrezkoak diren neurriak hartuko dituela dio Lopezek: Baliabide ekonomiko guztiak erabiliko ditugu, baita
|
herri
bezala daukagun zorduntze gaitasuna ere.
|
|
|
Beste hainbat
|
herritan
bezala, Gernika Lumon (Bizkaia) genero indarkeriaren aurkako taldea sortzekotan daude. Hain zuzen, biharko biltzeko deia egin diete parte hartu nahi duten eragile guztiei.
|
|
|
Besterik gabe, euskal ikasle guztiei guretzat jai egun arrotza den horretan intsumisio jarrera bat izan eta klasera joateko deia egin nahi diegu. Ulertu dezagun guztiok, guztion konpromisoz eta eginahalaz, lortuko dugula herri honek
|
herri
bezala garatzeko behar duen egutegi propioa lortzea.
|
|
|
Bertzerik gabe beraz, nire ekarpena egin nahi nion Susaetaren artikuluari eta garbi utzi urtero Pirinioetan
|
herri
bezala agertzen bagara, gure herrikideek Tourrean zer lortu duten jakin genukeela, probintzia guztietako txirrindulariak kontutan hartuz.
|
|
|
–Donibane herri handia da, beraz, alde horretatik, esperientzia berria da. Zorionez, beste
|
herrietan
bezala, hemen ere bai Herriko Etxeak babesa eman digu, eta ziur gara herritarrek ere berdin eginen dutela?.
|
|
|
Proiektu horren edukiak gaur egunerako ere balio du, eta Aralarrek bere hutsuneak eta puntu ahulak nabarmendu zituen arren, etorkizunera begira abiapuntu bezala balio dezake. Izan ere, edozein konponbidek edo etorkizunerako proiektuk Euskal Herria
|
herri
bezala aitortu du, eta herri horrek bere etorkizuna demokratikoki erabakitzeko eskubidea daukala jaso du. Eta Estatuak Euskal Herriak hautestontzietan hartutako erabakia onartu duela ere jaso du.
|
|
|
Herritarrek eskubidea dute beren hizkuntzaren iraupena bermatzeko.
|
Herri
bezala, eta herri honen herritar gisa, dagozkigun eskubideen bermetik abiatuta soilik lor daiteke herritar guztien hizkuntz eskubide indibidualen berme osoa segurtatzea.
|
|
|
Joan den asteburua ongi hasi zen, etxera itzuli zinen zure familiarekin, lortu zenuen nahi zenuena. Itxurazko ahultasun horrekin, mundu osoari erakutsi diozu zure duintasuna eta zure familiarena, zure
|
herriarena
bezala, guztiaren gainetik daudela, baita gobernu gainetik ere.Associació de Municipis Catalans per a la Recollida Porta a Porta
|
|
|
batak; sahararra zarela adierazteagatik zure herritik botatzeagatik; besteek, haien estatuan pasaporte barik sartzen uzteagatik, espainiar pasaportea eta etxe bat eskainiz. Horiek ez zekiten zure balioak, Sahara
|
herria
bezala, ez daudela salgai.
|
|
|
–Aita: Israelgo
|
herriak
bezala, Jainkoa izango dugu su, Jainkoa ezpata!
|
|
|
Euskal Herriak izango badu
|
herri
bezala geroa.
|
|
|
Eta elkarri kantatzeak izatearen poetika bat eraikitzen lagundu digu, elkarri aurpegira begiratzeari utzi gabe. Kantatzea, beraz, euskaldun eta katalanoi
|
herri
bezala hainbestetan ukatu zaigun babes samur hori emango digun adiskidezko espazio komun bat bilatzeko ahalegin nekaezin horren adierazpena besterik ez da.
|
|
|
Bakoitzean eta guztietan daude beharrizanak, hutsuneak, betebeharrak, asmoak, gogoa, ilusioa, eta debekua ere bai.
|
Herri
bezala jarduteko, asmoei borondatea jarri eta urratsak ematen jarraitzeko inoiz ez da berandu. Eta pentsatzen jarrita, guztietan aurreratu daiteke, guztietan ari gara iparra zehazten, badagoelako nondik eta zelan ibili.
|
|
2010
|
|
|
Nazionalismoa edo abertzaletasunaren izatearen funtsa Euskal nazioan datza eta ez autonomian edo erregionalismoan. Horretarako, lehenik, beharrezkoak zaizkio bere eskubide historikoak
|
herri
bezala aintzat hartzea. Gero gerokoak.
|
|
|
Gure eskubide historikoen berreskurapena. Euskal Herriak bere nortasun propioa izanik
|
herri
bezala aintzat hartzea. Amnistia osoa.
|
|
|
Hori da Nafarroa Baik ematen duen mezua. Ezberdinen arteko elkarketa bat, arazo berezia den toki batean
|
herri
bezala erantzuna emateko ezberdintasunak alde batera uzten saiatuta. Baina ez ukatuta, baizik eta aitortuz ezberdintasunak badaudela, baina horien gainetik egin behar dugula bide bat.
|
|
|
Gasteizen, berriz, Faroloian agertu zen presoen aldeko Olentzero. Azpeitian eta Azkoitian, bestalde, elkarretaratzeak egin zituzten, beste hainbat
|
herritan
bezala. Azpeitian, plazaren erdian jarri zituzten herriko presoen argazkiak, mahai baten bueltan, Gabon gaueko afaria irudikatuz, eta Hator hator abestu zuten.
|
|
|
Eskual
|
herrian
bezala joan balinbada gizon altchatzea bertzetan, eztugu zeren, behin eta behin, Frantziaz etsi, ez eta ere lotsa.
|