|
2002
|
|
|
Seigarren kapituluan sektorearteko banaketaren bilakaerak nolako bidea urratu duen azaltzen du Mikel Zurbanok, euskal ekonomianere zerbitzuen aldeko egiturazko aldaketa zertu dela ohartaraziz. Hurrengo gaian, Yolanda Jubeto arduratzen da Hego Euskal
|
Herriko
lehen sektorearen egoera etaproblematika orokorra azaltzen. Hemen ere sailkapen funtzionalaren metodoarijarraituz, nekazaritza eta abeltzaintza dira aztergai lehenik; ondoren, basogintza etaarrantzaren egoerak azaltzen dizkigu.
|
|
|
Amaitzeko, esan behar dugu, Euskal
|
Herriko
lehen sektorearen ekoizpenarenbilakaera honen ondorio nagusietariko bat honako hau dela, alegia, biztanleriarenjanariaren beharrak asetzeko nekazaritza gaiak inportatu behar izatea. Ekonomiaosoan, lehen sektorea da barne eskariaren estaldura tasa txikiena duena; hain zuzen, 1995ean %38raino heltzen zen soilik.
|
|
|
Hego Euskal
|
Herriko
lehen sektoreari dagokionez, bi eremu geografiko bereizdaitezke. Alde batetik, Bizkaia, Gipuzkoa gehi Nafarroako eta Arabako iparraldeak, non abeltzaintza eta basogintza diren jarduera nagusiak, arrantzarekin batera kostaldean.
|
|
2004
|
|
|
Hego Euskal
|
Herriko
lehen sektorearen atzera egite horretan, kausa nagusietako bat da Euskal Autonomia Erkidegoan lanaren bilakaera negatiboa gertatu izana: zehazki, 4.300 pertsona landun gutxiago zenbatu ziren.
|
|
|
Goiko grafikoan Hego Euskal
|
Herriko
lehen sektorean azken 28 urteetan lana nola bilakatu den adierazten da. Datuak irakurrita ondorioztatzen da nahiz eta tartean gorabehera batzuk gertatu, lanpostu galera progresiboa eta larria izan dela, oro har.
|
|
|
Hego Euskal
|
Herriko
lehen sektorearen egoera »laborantza, abeltzaintza eta basozaintza», egunez egun ari da hondatzen, bai ekoizpenean, bai lanean. Azken datu ofizialen arabera, laborantzako azken ekoizpena %7, 3 beheratu zen 2003an, 2002koa kontuan hartuta.
|
|
|
Galarazteko mobilizazioak ikusiko genituzke, ziur aski, siderurgian eta ontzigintzan ikusi ditugun moduan. Bada, adierazitakoa eta gehiago ari da gertatzen Euskal
|
Herriko
lehen sektorean, baina ez iritzi publikoa, ez sindikatuak daude egoera horretaz hain sentsibilizatuak. Sentsibilitate falta horren arrazoien artean, ezbairik gabe, sektore hori kalean mobilizarazteko betiko ezintasuna hartu da aintzat.
|
|
|
Halaxe da, eta egoera larri hori islatu nahi dugu artikulu honetan. Hego Euskal
|
Herriko
lehen sektoreak, hots, laborantza, abeltzaintza eta basozaintza biltzen dituenak, 5.800 lanpostu galdu ditu 2003 urtean. Datu zehatzetara igarota, 27.400 lagun enplegatzen ziren 2003an Hego Euskal Herriko sektore pribatuan, 2002an, aldiz, 33.200 Datu horiek Espainiako INE »Estatistika Institutu Nazionala» erakundeak 2004ko martxoan landutako balioespenetatik jasoak dira, eta biztanle aktiboen inkestako emaitzak dituzte oinarri.
|
|
2006
|
|
|
Eusko Jaurlaritzako Landa Garapenerako zuzendari Juan Karlos Zuloagaren hitzetan, gure
|
herrian
lehen sektorea sektore ekonomiko bat baino zerbait gehiago dela erakutsi nahi dute.
|
|
2008
|
|
|
Prestakuntza funtsezkoa eta ezinbestekoa da gure
|
herriko
lehen sektorearentzat, bide bakarra baita jardueraren errentagarritasuna, segurtasuna eta etorkizuna bermatzeko. Itsas jarduera eta arrantza ez dira salbuespen.
|
|
2009
|
|
|
Gure
|
herriko
lehen sektoreak egin duen erronkaren adibide bikaina da Aroa enpresa. Lurrari eta tradizioei atxikita, ekoizleen lanaren bilakaerak ez du etenik, lehiakorrak izaten jarraitzeko aukera emango dien kalitaterik handiena helburu hartuta.
|
|
2011
|
|
|
Proiektu zehatzei dagokienez, lehen sektorea indartzen saiatuko direla dio Ajuriak: " Aramaio Baserri Barri ikusten dugu
|
herriko
lehen sektorea bultzatu eta mantentzeko motor moduan eta egitasmo horren alde egingo dugu lan. Lehen sektoreak Aramaion merezi duen lekua izatea gura dugu".
|
|
2014
|
|
|
" Udalaren ustez gaur egungo gunea ez da lekurik egokiena azoka egiteko, espazioa zatituta dagoelako". Baina osteguneko azokaz gain,
|
herriko
lehen sektoreari bultzada emango dion beste azoka bat antolatu nahi du Udalak. " Garaiko produktuak bertan ekoiztu eta kontsumitzea bultzatuko duen azoka" izango litzateke.
|
|
|
" Udalaren ustez gaur egungo gunea ez da lekurik egokiena azoka egiteko, espazioa zatituta dagoelako". Baina osteguneko azokaz gain,
|
herriko
lehen sektoreari bultzada emango dion beste azoka bat antolatu nahi du Udalak. " Garaiko produktuak bertan ekoiztu eta kontsumitzea bultzatuko duen azoka" izango litzateke.
|
|
|
Parke natural ez, Europako babes eremu kategoria, ahulagoa, emango zaie Gasteizko Mendiei, eta hasieran aurreikusitako gainazalaren zati txiki bati besterik ez. Argudio nagusia da aintzat hartu dituztela inguruko
|
herrietako
lehen sektoreko langileen alegazioak, haiek ez baitzuten nahi babes figura sendo bat ezartzerik, horrek euren jardun ekonomikoa oztopatuko zuelakoan.
|
|
2015
|
|
|
1 Identifika itzazue, bikoteka, Euskal
|
Herriko
lehen sektoreko hamar eskualde nagusiak, emandako
|
|
|
– Irtenbide horien onuren atala osatzeko, Euskal
|
Herriko
lehen sektoreko
|
|
2016
|
|
|
1 Identifika itzazue, bikoteka, Euskal
|
Herriko
lehen sektoreko hamar eskualde nagusiak, emandako mapan. Idatzi eskualdeen izenak taularen lehen zutabean.
|
|
|
2 Osa ezazu taula eskualde horietan egiten diren jarduerekin. Horretarako, erabili Infogunean eskuragarri dagoen Euskal
|
Herriko
lehen sektoreari buruzko informazioa.
|
|
|
Irtenbide horien onuren atala osatzeko, Euskal
|
Herriko
lehen sektoreko hainbat ekimen artikulua irakurri duzue (49 or.).
|
|
2017
|
|
|
Urola erdialdeko, Gipuzkoako eta Euskal
|
Herriko
lehen sektoreko produktuak identifikatu eta eskuragarri izateko saltoki iraunkorra: horixe izan nahiko luke urte amaierarako Azpeitiko Azoka plazan eraikitzekoak diren Elikaguneak," jatorria, gardentasuna eta erosketa esperientzia pertsonalizatuak" oinarri hartuta.
|
|
2019
|
|
|
Gune horrek ez du ordea Ipar Euskal
|
Herriko
lehen sektorearen errealitatea islatzen: 2013ko emaitzei segiz, ELB Lapurdi eta Nafarroa Beherean lehen indarra izanda ere Zuberoako emaitzak ezin jakin, Biarnoari loturik izaki, departamenduko emaitzek finkatzen dute aulki banaketak, hots, FDSEAk ditu betidanik giderrak atxikitzen.
|
|
|
Alde batetik, ekoizleekin zuzeneko harremana sortzeak Euskal
|
Herriko
lehen sektorea osatzen duten pertsonen baldintzen eta beharren oso kontziente izatera eraman ditu sareko kideak. Elikadura burujabetza sustatu eta tokiko ekoizleei sostengua emateko tresna gisa berretsi ditu.
|
|
2020
|
|
|
Oñatiko Udalak, berriz, azaldu du bere erabakiarekin
|
herriko
lehen sektorea lagundu nahi izan duela, eta berretsi du tokian tokiko eta garaian garaiko produktuen sustapen politikarekin aurrera jarraituko duela. Gogoratu duenez, «bizi dugun alarma egoera» dela eta, higiene eta segurtasun neurriak egokitu zituzten, merkatua lekuz aldatu eta saltzaile kopurua eta aldi berean erosten ari diren bezeroen kopurua mugatu zuten.
|
|
|
Oñatiko Udalak bere webgunean atzo iragarri zuenez, hamalau saltzaile ziren gaur Zubikoa pilotalekuko kantxa urdinean egotekoak, 08:00etatik 13:30era. "
|
Herriko
lehen sektoreari lagundu eta tokian tokiko eta garaian garaiko produktuen sustapen politikarekin aurrera jarraitzen du Udalak larunbatetako azoka hitzorduari eutsiz. Bizi dugun alarma egoerak eskatzen dituen higiene eta segurtasun neurrietara egokituta, Zubikoako kiroldegira aldatu zen eta saltzaile kopurua eta aldi berean erosten ari diren bezeroen kopurua mugatu zuen", diote udalaren webgunean.
|
|
2022
|
|
|
1 Zergatik Udaberri eguna antolatu. Udaberriaren etorrerarekin aspalditik
|
herrian
lehen sektorearekin zerikusirik duen festa bat antolatu nahi izan dugulako. Ideia aspalditik geneukan buruan, baina pandemiagatik ezin izan dugu lehenago egin.
|
|
2023
|
|
|
Baso aprobetxamendu baten ondoren, pagoak gazte zirelako jarri zen debekua. " Zuhaitzak handitu ziren,
|
herrian
lehen sektorean gero eta jende gehiago ari da... Ongi argudiatutako eskaera aurkeztu genion Nafarroako Gobernuari.
|