|
2000
|
|
|
Hartara, bi maitaleen arteko istorioaz gain, garai bateko egoera sozial eta politikoaren alderdi bat ere islatuko da liburuan. Sinesgarritasuna eta egiantzekotasuna irudikatzeko asmoz, noski, gertaera guztiak
|
herri
ezagunetan kokatu ditu: besteak beste, Zumaia, Donostia, Bilbo aipatzen dira.
|
|
2001
|
|
|
Idiazabal Gazta Hego Euskal
|
Herriko
ezagunena da, eta Jatorrizko Izendapenaren Kontseilu Arautzailearen gerentea orain arteko lanaz pozik badago ere, etorkizuna kezkati ikusten du, artzain gazteen falta dela eta.
|
|
|
Beti gustatu zait, istorioak osatzeko, pertsonaiak ez ezik, etxeak eta herriak ere asmatzea, ez errealitateari ihes egiteko baizik errealitatea aberasteko, eta askatasun handiagoz jokatzeko.
|
Herri
ezagun eta erreal batean finkatuz gero, bere eliza eta kaleen artean, mugatuago eta enkortsetatuago sentitzen naiz, eta horregatik irudikatu nuen edo protagonistak irudikatu zuen Urbiain".
|
|
|
R. Saizarbitoriaren belaunaldiari" 64ko belaunaldia" deitu izan zaio, urte horretan argitaratu baitzuen Gabriel Aresti poeta bilbotarrak() Harri eta
|
Herri
ezaguna, eta euskararen batasuna bultzatu zuen Baionako Biltzarra ere urte horretan izan baitzen.
|
|
2002
|
|
|
begiratuek, distantziek eta laztanek leku pertinentea dute euren arteko harremanean. Autobus geltokian gaudela, gainerako bezeroekin gordetzen dugun distantziak argiro dio guk besteez dugun jarrera (eta, barkatu adibide arrazista, distantzia bera gordetzen al dugu ijitu batekiko ala
|
herriko
ezagun batekiko?).
|
|
|
Zein herrialdetakoa zen galdetu omen zitzaion eta ez dakit zer erantzun omen zuen doinu aztoratuaz eta ahots nahasiaz; ez omen zitzaion hizkuntza ulertzen: ez omen zen ez grekoa, ez latina, ez eta inongo
|
herri
ezagunen hizkuntza ere.
|
|
2003
|
|
|
–Izena bazuela, ziur. Baina
|
herrian
ezaguna zen eta, horixe da honen guztiaren giltza. Ezaguna zelako lurperatu zuten ezkutuan.
|
|
2005
|
|
|
Bonapartek Italian bizi izan zituen garaiak aipatzen dira lan honetan. Euskal
|
Herrikoak
ezagunak ditugu argitaratu diren ikerlan eta argitalpenetan.
|
|
2007
|
|
|
Nik ez nekien horrelakorik. Bai, ezagutzen nituen halako eta halako,
|
herrian
ezagunak direlako eta denek iseka eta burla egiten dietelako, gaitzizenak jartzen dizkietelako… baina argiak baino argiagoak direnak. Hitz egingo balute, akabo!
|
|
|
FIB Heineken (Castelló) Uztailaren 19tik 22ra izango den hamahirugarren edizioaren aurrean, Beniccàsimeko jaialdia klasikoetako bat da, zalantzarik gabe. Castellóko
|
herri
ezagunean ospatzen da, eta hondartza zoragarriak dira. Musika eta zerbitzuak.
|
|
|
Ian Kroning hoteleko animatzaileak kontratatzeko Espainian dagoen enpresarik handienaren zuzendariaren arabera, hizkuntzak behar bezala ezagutzen ez direnean, espainiarrak izango dira animatzaile onenak, haien ustez langile alaiak eta oso lagunkoiak baitira. Turismo enpresa handiak, batez ere turismo
|
herri
ezagunenetan finkatutako establezimenduak dituzten hotel kateak, animazio sail ugarienak dira. Plantillaren %45 eta %60 artean kontratu finkoa du.
|
|
2008
|
|
|
Iruñetik zortzi kilometrora, inguru osoa ikusteko talaia paregabea da, muino batean baitago. Dena den, ez da hori Altzuzak duen interesgune nagusia, Oteiza Museoa eta haren etxea dira
|
herria
ezagun egin dutenak.Ibilbidea Iruñeko hainbat tokitatik hasten ahal da; izan ere, Arga ibaia da txangoaren lehen zatiko gida. Urte luzez hiria ibaiari bizkarra emanda bizi izan da, erdi ezkutuan zegoen hesi fisiko eta psikologikoa zen.
|
|
|
Hurrengoa be entzuna da, baina kasu honetan sermolaria eta
|
herria
ezagunak ditut. Gure herritik urrun barik ejerzizioak emotera eroan eben abade hori.
|
|
2009
|
|
|
Alkoholiko Anonimoak AA elkartean biltzen diren lagunek ez dute euren burua publiko egiten, ez dira
|
herrian
ezagunak, baina elkarteak ateak zabaldu ditu eta alkoholarekin arazoak dituztenen eguneroko errealitatea eta arazoa gardentasunez erakusteko asmoa azaldu dute elkartearen 74 urteurrenean. Asteartean Lasarte Oriako AA taldekoak topaketa antolatu zuten kultur etxean.
|
|
|
(zorionak egileari). Uztapide eta Basarriren garaitik azken belaunaldirainoko izenak ikusiko dituzu sokan, izen ezagun eta
|
herrian
ezagun direnak, saio jendetsu eta lagunartekoak... Bertsolaritzaren aniztasuna, bizitza osoan hor dabilenaren esperientzian jasoa.
|
|
|
Ahal nuenik eta arinen ibiltzen hasi nintzen hamaikak hogei gutxiagoko autobusa harrapatzeko asmoarekin. Neurean murgilduta nindoan batetik, eta bestetik" agur, Teresa"," agur, Teresa"... esaten hasi zitzaizkidan artean; ematen zuen
|
herriko
ezagun guztiok genbiltzala kale berberetatik une berean. Halako batean Mila ikusi nuen neure barru zetorrela espaloi beretik.
|
|
|
Egun hartan, ostera, taxi bat hartu nuen. Ez eguerdiko eguzki galdatan bero negargarria egiten zuelako, inorekin hitz egiteko gogorik ez neukalako baino, eta are gutxiago
|
herriko
ezagunen batekin.
|
|
2010
|
|
|
Bailara eta
|
herri
ezaguna da Nabaz Nafarroan, eta Lesakako auzo baten izena izateaz gainera, Nafarroan aski deitura hedatua. Begira non ageri den bat 1510ean, Goizueta eta Orreaga arteko hitzarmena sinatzen:
|
|
|
Supergizonaren etxean bildu ziren gonbidatuen artean
|
herriko
ezagun ugari genituen eta nire kuttuna denentzat izan zen gaueko izarra. Pentsa nezake estratejia ona erabili nuela, baina argi dago oso gaizki irten zitzaidala.
|
|
|
Donostiako sagardotegi batean labana sartu eta hil omen zuen norbait. Errenterian, mikeleteek preso hartu zutenean,
|
herriko
ezagunen batzuk inguratu eta burla egin zioten. Hasarre, bueltakoan hil egingo zituela zin egin omen zien.
|
|
2011
|
|
|
Nola oroitzen duzu garai hura. Bai, lehen kantu horiek, Songs of Pain [minaren kantuak] diskoan argitaratu zirenak zintetan grabatu nituen nire lagunentzat. Nire hasierako asmoa
|
herrian
ezagun egitea zen, herrian famatu bihurtzea nuen ilusio. Lehenengo kantuak kasetean grabatu nituen, eta gero hasi nintzen kanpoan jotzen.
|
|
|
Don Urbano, izan ere, Oxoeko erretorearen lagun mina zen, don Venancio Rubiorena?, eta Oxoe, oso
|
herri
ezaguna, bai bere Ama Birjinagatik bai bere elizagatik, nora joaten baitziren eskualdeko herriak erromes, udaberriko igandeetan: igande batean herri bat eta hurrengoan bertzea, jendea tunikaz jantzirik, banderatxoak edo estandarteak eskuan.
|
|
|
Martinek, Aroaren aitak, emaztearengandik banatzean izan zituen bikote batzuk;
|
herrian
ezagunena liburutegiko neska izan zen, baina aspaldian ez zitzaion inor alboan ezagutzen eta bakarrik bizi zen. Egun haietan ez zen tabernetan sartzen beharrezkoa ez bazen, eta autotik jaistean azkar eta burumakur ibiltzen zen; serio.
|
|
|
Orain dela ordubete inguru, komunikazio guztiak eten dira Gingertownekin, Mendebaldeko Hiritik hurbil dagoen
|
herri
ezagunarekin.
|
|
|
Behin, elkarrekin gindoazela, nik
|
herriko
ezagun bat ikusi nuen eta euskaraz mintzatzen hasi ginen biok. Jesus bero bero jarri zitzaigun.
|
|
2012
|
|
|
Agertuko dira izen ezagunak, Lucio Urtubia, Noam Chomsky, Jorge Oteiza. Bai eta jende anonimoa ere, kaleko topaketa, lagunartea, afari legea,
|
herriko
ezaguna. Harkaitz Canoren hitzak hona ekartzeko," gizon arruntaren sega lan apala".
|
|
2013
|
|
|
zelan ez zen, bada, errudun izango, Pankraxiri traizio egin bazion, baita Pankraxiren aitari ere, don Zeledonio zenari! Haiei esker zen
|
herrian
ezaguna, haiei esker egin ahal izan zuen fortuna txiki bat, haiei esker zen zèn guztia: behar zuen berarekin hain zintzo portatu zirenei era maltzur eta desegoki hartan ordaindu zienak, putz ustel bat lurrinik onenaren truke?!
|
|
|
1956ko uztailaren 3an jaio zen Mikel Goikoetxea, Derion (Bizkaia). Bost anai arrebatan hura zen gazteena, Txapela neba arrebetatik gazteena, izen horrekin baitzen
|
herrian
ezaguna Goikoetxea sendia. Nerabezaroan, herriko hainbat talde eta elkartetan aritu zen, eta dantza eta mendia zituen bereziki gustuko; txistua ere jotzen zuen.
|
|
|
jambo (kaixo), karibu (ongi etorri). Kondaira aldetik
|
herririk
ezagunena masai herria da Tanzanian. Masai jendeak harreman berezia izan du betidanik lehoiekin.
|
|
|
zelan ez zen, bada, errudun izango, Pankraxiri traizio egin bazion, baita Pankraxiren aitari ere, don Zeledonio zenari! Haiei esker zen
|
herrian
ezaguna, haiei esker egin ahal izan zuen fortuna txiki bat, haiei esker zen zèn guztia: behar zuen berarekin hain zintzo portatu zirenei era maltzur eta desegoki hartan ordaindu zienak, putz ustel bat lurrinik onenaren truke...!
|
|
2014
|
|
|
Arlo turistikoan ere onura nabarmenak ikusten dizkiote antolatzaileek egitasmo honi: " Azpeitia Cup izena jarri diogu, Azpeitiaren izena agertu dadin, gure
|
herria
ezagunagoa egin dadin". Rodriguezek azaldu duenez, aurreko urteetan hemen izan diren kanpoko taldeak" maiteminduta gelditu dira herriarekin eta inguruekin" eta, gaineratu duenez, horrek berak" gauzak egiten jarraitzeko gogoa pizten du".
|
|
2015
|
|
|
Gipuzkoako sabaia da Aizkorriko mendilerroa, han daude probintziako gailur garaienak, tartean Euskal
|
Herriko
ezagunenetako batzuk. Paraje horixe aukeratu dugu artikulu hau, Ihesi sailak emango duen azkena, betetzeko.
|
|
|
—Esan nizun ez dudala andregairik. Espainiatik iritsi den mutil bat da, nire
|
herriko
ezagun bat. Gaur ezinezkoa da, egongo gara beste egun batean.
|
|
2017
|
|
|
Errotak ugari izanen ziren garai batean (Aitzarrateta, Errotatxo?), mendikate guztian sortzen diren errekak eta errekatxoak profitatuz. Nafarroa Beherean Eiheralarre dugu
|
herri
ezaguna eta honek osagai berberak izanen lituzke.
|
|
|
Ziurrenik Euskal
|
Herriko
ezagunenak dira Iruñeko erraldoi, buruhandi eta kilikiak. Ondo baino hobeto ezagutzen ditu Jesus Mari Ganuzak (Iruñea, 1959), 1978tik Iruñeko erraldoi eta buruhandien konpartsako kide baita, eta 1990etik presidentea.
|
|
|
Etxauzia egitasmoa izen bereko gaztelua erosi eta bertan Nafartarren Etxea egiteko asmoa duten 215 kidek osatzen dute egun. Euskaldun bat Euro bat kanpaina abian jarri ostean 2.500 sostengatzaile lortu dituzte: sortzaileak, elkarteak, enpresariak eta instituzioak, tartean Euskal
|
Herriko
ezagun asko. Etxauziaren komunitatea zabaltzeko asmoz, proiektua herri desberdinetan aurkezten ari dira.
|
|
2018
|
|
|
Sinesten du zortean. Bestela ez baitzuen Itzi ezagutuko,
|
Herriko
ezagun hark anaiarena kontatu izan ez balio; ezer sentitu ez arren, amari zerbait esatera joan behar zuela pentsatu izan ez balu; erdi inertziaz bazen ere, Drogaren Aurkako Elkartera joan izan ez balitz amaren eskutik; han agertu baitzen Itzi, bere ile beltzaran luzea bezain luze eta ilun pausoa, behor baten antzera, Gaizkaren begietara. Haurdun geratu izana.
|
|
|
Bereziartuak oroitzen duenez,
|
herrian
ezaguna zen beren aita, eta beraiek ere musikomaiorrenekoak bezala ezagutzen zituzten. " Txikitan jendeak nor ginen galdetzen zigunean' musikomaiorrenekoak gara', esaten genuen".
|
|
|
Tailugilea zen Francisco, eta tailer bat zeukan parrokiaren ondoan. Egun oraindik ere
|
herrian
ezagunak diren hainbat kontu egin zituen hark bere garaian: parrokiaren ondoko haitzuloa, hilerriko kapera, agintarientzat gordeta parrokian lehen lerroan dauden bankuak, berak zuzendu zuen Urolako trena...
|
|
|
Nafarroan, Gipuzkoan, Araban eta Errioxan, honako toponimo hauek daude: Irun (Gipuzkoako
|
herri
ezaguna), Irunaga (Elgoibarko baserriak), Irunberri (egungo Lumbier Irunberri), Iruña, Iruñela, Irañeta, Uruna, Uruñuela.
|
|
|
Pixka bat ekialderago, Itoizko urtegiak urpean edo erdi urpean utzi dituen Itoitz, Nagore edo Artozkin barna, Aezkoa: Orbaizeta, bere arma olarekin, edo Garralda ditu
|
herri
ezagunenak, bazter, mendi eta zintzur ikusgarriekin. Hango herriak ahanzturara kondenatu ditu gaur egungo garapenak.
|
|
2019
|
|
|
Abenduaren 20an, ostegunarekin, biziki ekitaldi ederra izan zen Urruñako auzoa den Pausuko Xaia ostatuan, Gipuzkoako eta Lapurdiko muga aldeko
|
herrietan
ezagunak ditugun Jon eta Josu Galdos anaia hondarribiarrek Hiria argitaletxearen bitartez berriki plazaratu duten Lurretik Lurrera olerki liburuaren aurkezpena bertan egin baitzuten.
|
|
|
–Faktore desberdinak egongo dira, seguruenik: familia
|
herrian
ezaguna zelako, familiak, nik gerora jakin nuenez, aldeko jarrera hartu zuen berarekin eta bere prozesuarekin?, edo agian ondo landu zelako, edo Hernani zelako. Baina oso bestela izan zitekeen, eta iruditu zitzaidan oso delikadeza eta errespetu handiarekin tratatu zela gaia, eta niri hori iruditu zitzaidan ederra.
|
|
|
—Ezer ere ez, bira egin eta aldendu ginen putakume harengandik. Hurrengo batean nire
|
herriko
ezagun batengana joan nintzen hitz egitera, Jose Juan Atiurri izeneko batengana, Euskal Etxean maiz azaltzen baitzen, hitz totel putakume horren adiskidea zelako. Joan nintzen herkide horrengana eta esan nion:
|
|
2020
|
|
|
Oraintxe esan duk egia! Josetxo lagunak Atzo, herriko igeritokian nengoela
|
herriko
ezagun batek Zintruenigon karta botatzaile famatu bat badela aipatu zidaan. Dena igartzen omen dik, baita neskazahar porrokatuenaren benetako adina ere!
|
|
|
Erriberagoitiko lurraldearen bihotzean, Pobes (Araba)
|
herri
ezaguna dago. Baia ibaiaren altzoan goititzen da, eta, historialariek diotenez, aspaldiko bidegurutze garrantzitsu batean kokatzen da.
|
|
|
Eskaintza berezia eta gertukoa izango da hurrengo egunetan ALEAren webgunean. Oinez edo kotxez egiteko hamaika ibilbide,
|
herri
ezagunak eta ezezagunak, bainatzeko tokiak, ondare historiko eta arkitektoniko aberatsa gordetzen dituzten guneak, gailurrak, gazteluak eta basoak… Denetarik bildu du alea.eus ek Ezagutu Gertukoa sail berezian. Atal berritu horretan gainera, mapa bat ageri da, eta klikagarriak diren 80 gune inguru jaso dira, Arabako zortzi kuadrilletan banatuta.
|
|
|
Amezketan beste mito batzuetan ere sinesten zen, nola ez. Azintzin baserritik gorago Iraregi baserria dago, Txindoki azpian, eta
|
herrian
ezaguna da bertako emakumeek, belaunaldiz belaunaldi, agerraldi bereziak ikusteko izan duten dohaina. Iraregi baserritik ederki ikus daiteke Txindokiko Marizulo, euskal mitologiako izaki garrantzitsuenaren bizilekua.
|
|
2021
|
|
|
Hasteko, harremanetarako erraztasunak, zeren egun kalera ateratzeko koadrilla bat behar da. Orain eredua launaka edo seinaka da, beraz, zailagoa da bakarrik ateratzea
|
herrian
ezagunik ba al dabilen ikustera. Irudi aldetik konplexuak dituenak ere nahiagoko du ez atera.
|
|
|
Biktimak
|
herrian
ezagunak ziren, batzuek historia antifrankista argiarekin. Manifestazio handia bildu zen, pankarta baten atzean, ‘Ni una vez mas’ Herri Batasunaren erantzuna:
|
|
2022
|
|
|
Eta zer ekarriko. Egia esan, ez nuke ezer aldatuko. Ubatubak ematen didan askatasuna oso gustuko dut, baita
|
herrian
ezagunen artean egotearen goxotasuna ere. Batzuetan, beste tokiko gauzen falta izatea aberasgarria da.
|
|
|
gurea eta amaren ahizpa batena. Extremaduratik Euskal
|
Herrira
ezagunen bat etortzen zenean, lehendabiziko geltokia beti ganbarako etxea izaten zen. Zenbat jende ez ote zen pasatuko etxe hartatik!
|
|
|
" Obra honekin kulturgiltzan dabilen jendeari argia eman nahi izan diogu, eta horiek erdigunean jarri. Ertzetan egoten den jendea da, eta agian
|
herrietan
ezagunak dira, baina hortik kanpo inork ez ditu ezagutzen eta kulturaren gurpila martxan mantentzen dute. Nolabaiteko aitortza da jende anonimo horri", laburbildu du Elias aktoreak eta antzezlanaren zuzendariak.
|
|
|
" Oihartzun mediatiko oso garrantzitsua izan du zorionez", nabarmendu zuen Agurtzane Solaberrietak. Halere, Artzabalgo bilkuran argi utzi zuten moduan, herrikideak behar duen" diru guztia ez diete emango". Bi lan ildoEgoera honen aurrean, bilkura hasieratik gakoa den eta
|
herrian
ezaguna den hitz gakoa mahai gaineratu zuten; auzolanarena. Uholdeak izan direnean, suteak... eta kasuotan herritarrak kaltetuak izan direnean," herriak oso erantzun ona eman izan du" laguntzerako orduan.
|
|
|
" Oihartzun mediatiko oso garrantzitsua izan du zorionez", nabarmendu zuen Agurtzane Solaberrietak. Halere, Artzabalgo bilkuran argi utzi zuten moduan, herrikideak behar duen" diru guztia ez diete emango". Bi lan ildoEgoera honen aurrean, bilkura hasieratik gakoa den eta
|
herrian
ezaguna den hitz gakoa mahai gaineratu zuten; auzolanarena. Uholdeak izan direnean, suteak... eta kasuotan herritarrak kaltetuak izan direnean," herriak oso erantzun ona eman izan du" laguntzerako orduan.
|
|
2023
|
|
|
Alderantziz ere bai. Emakume maitekorra zen, Salbadoran Fenwich orga jasotzaile bat eraman zuen lehenengo emakumea izanagatik
|
herrian
ezaguna. Sukaldari ederra zen Agustina, eta askotan egiten zuten sukaldean elkarrekin Praixkuk eta berak alabaren lagunek bazkariak antolatzen zituztenean.
|
|
|
Nagi
|
herria
ezaguna da han haurrak hezten laguntzen dietelako gurasoei, eta urtetik urtera handituz joan da ospe hori; horregatik, gero eta gazte gehiago joaten dira hara bizitzera, onura horietaz baliatzeko. Herriak arrakasta izan du, eta ez gazteen artean bakarrik:
|
|
|
Alkateak uste du urtetik urtera esponentzialki handitu direla jardunaldiak, eta herriari nortasuna eman diotela. Inguruko
|
herriak
ezagunak dira produktu gastronomikoengatik; Lerin, izarrengatik izatea nahi dute.
|
|
|
Pierre de Lancre epaileak sarraski bat egin zuen Lapurdin" sorginen" kontrako ehiza aitzaki. Bertan ikusitakoak (eta asmatuta" Nik ikusi dut,
|
herri
ezagunenetariko batean, hamar emakume, segika bat bestearen atzetik, elizan arima debotoen eta karitatedunen alde limosna eskatzeko erabiltzen diren ontziak eramaten. Gero ikusi dut emakume bat, haiek serora deitzen dutena, sakristau laguntzailerena egiten duena, aldareetara hurbiltzen apaiz jantziak, argiak eta antzeko beste gauzak eramaten.
|