2000
|
|
Biak hagitz loturik
|
baitaude
. XIV. mendearen hasieran Nafarroa ongi populaturik zegoen, baina erabateko aldaketa mende horren erdi aldean heldu zen, eguraldiaren laguntzaz ere bai (paleoklimatologia aztergai).
|
|
Aragoera baino hegoalderago eutsi dio hizkuntzari gainera. Ribagorza eskualdeko alde bati dagokio katalana eta Goi Aragoin hizkuntza bien arteko etena ez dago zehazterik, erdibideko hizkerak
|
baitaude
. Benabarre herria da muga, hortik hegoaldera muga zehatza da, erresuma kristauen hegoalderanzko ibilbidearen erakusgarri Birkonkista deitu izan zaiona.
|
|
Nafarroako naturaren kontserbaziorako legeak, bost babes figura ezartzen ditu; erreserba integrala, natur erreserba, lekune naturala, natur monumentua eta natur parkea. Nafarroako 8/ 87 Legeak dioenez, erreserba integralek, babes neurri zorrotzak izan behar dituzte, bertan balio biologiko nahiz ekologiko handiak
|
baitaude
, ondorioz, ingurune hauetan ez da inongo giza-jarduerarik baimentzen. Debeku honetatik at leudeke jarduera zientifiko eta dibulgatzaileak, nahiz eta hauek ere murriztuko dituzten.
|
|
Grimm anaiek ziotenez, kontatuak ziren ipuinak fidelki transkribatu zituzten. Gerora frogatu da zenbait detaile asmatu egin zituztela, zazpi edizioetan aldaketak
|
baitaude
: lehenengo ama krudela zena, gero amaorde bihurtu zen; eta dorretik erorita hiltzen zen sakristauak gero hanka hausten zuen bakarrik...
|
|
Elkarte honek krisialdiak jotako urteetan zehaztu zituen bere helburuak. Helburu horiek hein handiagoan edo txikiagoan beteko ziren, era guztietako iritziak
|
baitaude
, eta une honetan garai berriotara eta industriaren egoera berrira egokitzen saiatzen ari da.
|
|
Baina oraindik luze joko duen eta jorratzeko asko daukan gaia da. Besteak beste, orain arteko irakasle berrietatik asko ere ez
|
baitaude
bizkaieraz alfabetatuta.
|
|
Gizartean sakonki errotua dago hobe dela jakitea ez jakitea baino. Nafarroako errealitate elebiduna ukatu dute arlo kuantitatiboan oinarrituz, euskaldunekiko jarrera antidemokratiko eta intoleranteak erakutsiz, giza eskubideak ez
|
baitaude
erlazionaturik gizakien kantitatearekin, baizik eta gizaki izaerarekin.
|
|
Ez naiz ni batasuna nahi duen bakarra, Miarritzeko RPRko hautesleek ere horixe nahi dute. Frantzia mailan RPRko eta UDFko alderdi hauek elkar ulertzea espero dute, nekatuta
|
baitaude
zentro eskuinaren zatiketaz.
|
|
Merlin magoak tesi bat du idatzia" The city as an artifact" izenekoa eta Chicagon 5891 urtean defendatua... Egileak leiendetako, oraingo eta etorkizuneko errealitatea aldi bereko egiten ditu, baina horregatik beragatik pertsonaien askatasuna mugatua da, iraganaldia eta leiendetako gertakariak bezala erremediorik gabeko fatalitatearen menpe
|
baitaude
.
|
|
Hortaz, ipuin hauetan aurreko bildumako ipuinen ezaugarri bertsuak aurki daitezke. " Ipuinek badute gu harritzeko gaitasuna, darabilten umore beltza dela eta (zenbait kasutan makabroa ere badena), fantasiaren eta errealitatearen arteko mugan
|
baitaude
, bukaerako ustekabeak harritzen gaituelako." (Egunkaria VII) Ondorioz, aurreko bildumari buruz esanikoa bilduma honi buruz hitz egiteko ere erabil dezakegu.
|
|
Polaroid deituriko atalean, bestalde, bat batekotasuna gailentzen da, irudi azkarren modura eraturik
|
baitaude
ipuinak. Ipuin oso laburrak dira, eta hauetan argazkiak berak ipuinotan ageri ez diren arren, ipuin hauen bidez egoera jakin bateko argazki txiki bat eskaintzen zaigu, sentsazio ezberdinak iradokitzen zaizkigula.
|
|
Errealismo handiz narratuta
|
baitaude
XIX. mendearen bukaera eta XX. mendearen hasiera bitartean Euskal Herriak jasan zituen arazo nagusiak: Nazionalismoaren sorrera, sozialismoaren indarra, tradizioarekiko haustea, jauntxokeria... baina, batez ere erdal eta euskal kulturen arteko estraineko enkontru garrantzitsua, industrializazioak eraginda neurri handi batean.
|
|
Iraupenari begira, dirudienez bederatzi hilabete edo igaro dira, eleberri hasieran Maria Lurdesen bortxaketa aipatzen baita, eta bukaeran bere haurraren jaiotza. Bestalde, oro har, linealtasuna erabiliz kontatzen zaizkigu bederatzi hilabete hauetako gertakizunak, oso gutxitan
|
baitaude
denboran atzera edo aurrera jauziak:
|
|
Zerrenda honetatik at utzi ditugu kirolari buruzko albistegi berezituak, generokako sailkapenetan kirolen atalean sartuta
|
baitaude
. Kontuan hartu ditugu, ordea, albistegi orokorretan kirolari eskainitako tarteak, nahiz eta batzuetan bestelako albisteetatikaparte ematen ziren (tartean iragarkiak sartuta).
|
|
Argi geratzen ari baita, gatazka nazionalak bere baitanmantentzen dituzten estatuek nekez gaindi ditzaketela zuzenbidearen filosofiarenazpian erortzen diren teoria nagusiak eraikitzeko erabiltzen diren irizpideak. Egitura (beraz, konstrukto) politiko hauek ez
|
baitaude
citizenship delakoan oinarriturik. Aregehiago, beraien kultura politikoak ezgaitu egiten ditu, parametro horietan emanlitekeen birformulazio baterako15.
|
|
Pazientzia eta diligentzia, albisteak ez
|
baitaude
itxaroten; hots, guk geuk abiatu behar dugu albiste bila.
|
|
Irratiemandegi handiak artxibo onak edukitzen ahalegintzen dira, irratien esparru lehiakor honetan kalitatea eta informazio edo dokumentazio zerbitzua aski uztarturik
|
baitaude
. Audio eta letra artxibo onen jabe izateak datu askoren jabe egiten gaitu berehala.
|
|
Europan ez bezala, Amerikako Estatu Batuetan, lokalismoa eta irratiak aspalditik izan ziren bultzatuak enpresa pribatuen moduan ulertuta, eta gaur egun irrati lokalak oso erroturik daude, entzuleriaren atal bakoitzak bere gustuko estazioa sintoniza dezan eskaintza programatiko handia dagoelarik. Etorkizuneko irratia segmentazio programatikoarena izatekotan, Estatu Batuak izango dira aitzindariak prozesu honetan, ezbairik gabe, mikropreferentzia edo mikronahien eredu horretatik bertan Europan baino gertuago
|
baitaude
.
|
|
Ibilbide bakoitzaren deskribapenak fitxa bat dakar ibilbidearen datu orokorrak adieraziz. Fitxa horretan emandako denbora, ibilbidea lasai egiteko pentsatuta dago, baina asko alda daiteke eguraldiaren, ibiltariaren abiaduraren eta bestelako gorabeheren arabera; edonola ere, gomendagarria da martxak lasaitasunez burutzea, Karrantzako haranean naturaz eta kulturaz gozatzeko txoko ugari
|
baitaude
. Hauek hobeto ezagutzeko, komenigarria litzateke prismatikoak eta gidaliburuak eramatea.
|
|
etxeak bide nagusiaren bi alboetara ilaran eraikita daude eta herriaren bukaeran eliza gailentzen da. Auzoaren parakera luzeska hau berezia da, haraneko auzo gehienetan etxeak sakabanatuta
|
baitaude
. Azkenik, Bernales auzotik, asfaltatu gabeko pista jarraitu behar da Pandora iristeko.
|
|
Animalia asko haitzuloetan soilik agertzen dira, eta, beraz, kabernikola izenaz ezagutzen dira. Asko talde zaharrak dira, eboluzio luzea jasan dutenak, eta ondorioz espezie asko zulotik zulora aldatzen dira, haitzuloak bata bestetik isolatuta
|
baitaude
. Medio hauetako animalia batzuek ezaugarri komunak dituzte, alabaina; kaber nikola gehienak itsuak dira eta animalia gehienetan baldintzen egonkortasunak barne erritmo arruntenak ezabatu ditu:
|
|
Alabaina, urtero segatzen ez badira, albitz belarrak larre hauek kolonizatzen ditu. Albitz belardiak, Ubal gainaren inguruan eta Cotobaseron dira ugarien, han
|
baitaude
belar honek behar dituen lurzoru basiko aberatsak. Lurzoru pobreenetan aldiz, Agrostis curtisii ren larrea hedatzen da.
|
|
Izan ere, animalia eta landare asko ez daude ingurune bakar batera mugatuta, eta praktikan, harana bere osotasunean kontsideratu behar da. Era berean, ingurune bakoitzean deskribatutako ekosistemak (pagadia, hariztia, erreka...) ez dira unitate itxiak, beren artean etengabeko harremanetan
|
baitaude
.
|
|
Ez dut denbora larregi izan hiria behar bezala ezagutzeko, etxetik ekarri dudan Irlandako gida honen arabera hamar mila leku interesgarri
|
baitaude
Dublinen, eta beraz, larrialdiko aukeraketa bat eginda, hiru edo lau tokirekin konformatu behar izan dut. O’Connel Street eko postetxe historikoa, Trinity College, Grafton kalea eta kantoiz kantoi egindako ibilbide ez oso zehatzean aurkitu dudan elizaren bat, horiek izan dira nire gidaren iritziz denboraz estu dabilen bidaiariak ikusi beharreko batzuk.
|
|
" Swift logela" eskatu zuen harreran. " Betetzen den azkena da beti, eta nahi eta nahi ez eman dizut logela hori, beste denak hartuta
|
baitaude
", erantzun zion aterpetxeko jabeak, giltza luzatzen zion bitartean. " Kasualitatea", pentsatu zuen Txemak bere kasa," oraingoan zortea izan dut".
|
|
" Zer ote da, bada, zure sekeretu hori?" Eta osabak ihardetsi zion: " Galtzak laxatzeko toki bat, zerbitzu guztiak dituena, zeren, batetik, hosto freskoak eta oihal pedazuak hautan
|
baitaude
, baita ontzi bat arrosa ur ere, eta zeren, bertzetik, ez baitago zerbitzarien beharrik, eskrementuen honat edo harat eramaiteko". Eta dukeak harri eta zur behatu zion, irritsu, erraiten ziola:
|
|
Eta utzi genituen dukea eta kondea beren egiteko hartan, atera ziren bertatik denbora luzean egon ondoren, felizitatu zuen dukeak osaba, eta gero erran zuen: " Gaur etorri naiz, eta bihar ez dut huts eginen, zeren, hauek hemen daudela, soberan
|
baitaude
gure kakontziak ere"; eta osaba Joanikotek, nola baitzekusan ezen dukea txantxazalea zela, ihardetsi zion: " Pena bakarra dut, jaun dukea, zeren, Rabelaisek bere Gargantua n dioena egia bada, antzarakume lumatsuak bailirakete uzki garbitzailerik onenak, eta zuek, aldiz, oihal eta hosto horiekin konformatu behar izan duzue..."; eta dukeak, zeinak guztirako baitzuen errepuestaren bat, halaxe erran zion, irritsu:
|
|
Eta Italia baino eskola hoberik ez diat nehon edirenen. Leonardo, Rafael, Ucello, Botticelli... haiek guztiak nabaritzen ditiat dagoeneko, Joanikot, bihotzean ate joka, zeren, haiek hil ziren arren, bizi bizirik
|
baitaude
ene baitan!", erraiten zidaan. Eta niri inbidia izugarria emaiten zidaan, zeren eta ez baitzitzaidan, artean, bihotzean su hura piztu, jende batzuk zirt edo zarteko deliberamendu haien hartzerat bulkatzen zituena:
|
|
Zeren ene pintura hau, arau horien aldekoa den neurrian, bizitzaren aldekoa baita eta erotasunaren kontrakoa... eta zeren artea, enetzat, bizitzaren alde egoitea baita, azken finean. Eta zeren horretarakotz
|
baitaude
eroetxeak, eroak harat joan daitezen, ez pintoreak eta artistak! Bai, nik orain arte uste izan dudana baino pintore hobea nauk, beharbada...
|
|
—Bai, indiar horiak bihotz onekoak dira, zin zinez, halako tailuz, non lehen argitik azkeneraino lanean aritzen baitira, kexarik eta arrangurarik gabe, zeren sinetsirik
|
baitaude
ezen, baldin gizon zuriekin zintzo eta onest bizi badira, gizon zuri bihurturik piztuko direla bertze bizitzan, eta zaldiak eta burdinazko aizkorak baliatu ahal izanen dituztela, hartaraz gero.
|
|
—Erran dizuedan bezala, bada, tigre honek antilopeak eta ostrukak zituen ehizagai Afrikako ordokietan, non ibiltzen baitira, halaber, hango eta hemengo nekazariak beren gurdiekin baterat eta bertzerat. Eta, nola antilopeek eta ostrukek, halatan, nekazariak baitituzte bizilagun, eta nola usaturik
|
baitaude
, ondorez, nekazarien gurdi gaineko ibilaldietarat eta haien harat honatetarat, hala, haien ohituraz eta konfiantzaz profitatzen dira ehiztariak... eta, hala eta halatan, eskuratzen dute eta hartzen dute ehiztariek gurdi haietarik bat, igaiten dute tigrea gainerat, estaltzen dizkiote begiak, hurbiltzen dute gurdia ehizatik sei zazpi ehun urratserat, libratzen dizkiote tigreari begiak... abiatzen d...
|
|
Baina, hasteko, nik Errege magoen adorazionea eskatu nian: ordea, idia eta astoa dituk marrazki honetan zinezko errege, zeren eta lehen planoan
|
baitaude
; bertzalde, errege magoak hiru zituan, ez sei, eta ez zekiat zertarat datozen bertze hiru horiek, artzainez mozorrotuak... —eta, eskua sudurrerat nardaz zeramala, segitu zuen—:
|
|
Zeren mementuak eta mementuak
|
baitaude
bizitzan, eta neure oina untziaren gainean jarri nuenekoa izan zen haietarik bat. Zeren bizitzako anitz mementu, gehienak erran liteke, berdintsu eta orobatsu dira, egunorozkotasunaren kolorekoak eta, beraz, kolore umilekoak edo kolorerik gabekoak; guti batzuetan, ordea, lehertzen da denbora gure baitan, bolbora balitz bezala, eta bizitza ezin koloretsuago azaltzen zaigu, su festa batean bezala.
|
|
Alabaina, arazoak onera egin beharrean, okertu besterik ez dira egin. Alde batera, Danek bazkalondoan jakinarazi digu agentziara deitu duela eta beranduegi dela Bostonen beste hotel bat aurkitzeko, garai honetan bete beterik
|
baitaude
; bestera, Luisi zer bururatuko, eta galdera hauxe egitea:
|
|
Bere basati gehienak baino, are basatiagoa da Frazer, hauek ez
|
baitaude
afera espiritual batetik XX. mendeko ingeles bat bezain urrun. Ohitura zaharrez Frazerrek egindako azalpenak ohitura hauen zentzua bera baino are zakarragoak dira.
|
|
Bere basati gehienak baino, are basatiagoa da Frazer, hauek ez
|
baitaude
afera espiritual batetik XX. mendeko ingeles bat bezain urrun. Ohitura zaharrez
|
2001
|
|
Serioak izan gaitezen, Euskal Herriko menpekotasunaren eta partizioaren adierazle argiak besterik ez dira. Horregatik, euskal gizarteak jakin behar du Kontzertua eta Komenioa defendatzea gaur egungo marko konstituzionala eta autonomista defendatzea dela, gaur egun agortuta dauden tresna hauen arautegien azpian
|
baitaude
. Horregatik, ez da garaia zenbait zerga biltzeko eta beste batzuetan aldaketa txiki batzuk proposatzeko.
|
|
Baina hirurak oso egoera txarrean daude. 2.000 kilo oliba bildu eta Aragoira joan ginen, han olioa egiteko oso instalakuntza modernoak
|
baitaude
. Bertan olioa egin eta analisiek kalitate handikoa zela erakutsi zuten.
|
|
Carlos Pera Barakaldoko alkateak iazko urte amaiera aldera esan zuzenez, ordea, epe laburrean ez da museorik izango: " Legegintzaldi honetan ez dirudi museo berririk aurrera aterako denik, diru partida guztiak loturik
|
baitaude
dagoeneko". Bitartean udalerri honetan 2002 urtean abian jarriko direnak Familia Aisialdirako Parke Tematikoaren lanak izango dira.
|
|
Bada, hauxe: liburuaren arrakastak eta salmenta handiak gero eta zerikusi gutxiago du liburuaren kalitatearekin, zeren arrakasta eta salmenta gero eta lotuago
|
baitaude
marketinarekin eta merkatu trikimailuekin.
|
|
Kontsulta Autonomia Estatutuari buruz eta bere bideak urratzeari buruz galdetzeko bada xedapen gehigarriaren eta eskubide historikoen bitartez aurrera egiteko kontsulta ez da beharrezkoa, herritar gehienak ados
|
baitaude
. Kontsulta Euskal Herriak autodeterminazioa erabiltzeko posibilitateaz galdetzeko bada, galdera tranpa bat izango da.
|
|
Batzuen politika beste batzuena baino egoistagoa da, baina Hirugarren Munduan lan erreala eta positiboa egiten dute eta baita herrialde garatuetan ere, desberdintasun handiak
|
baitaude
oraindik lehen munduan ere.
|
|
Bildutako informazioaren ondorioz esan daiteke kutsadura hori oso ahula dela edo ez dagoela kutsadurarik, gune horietako nekazaritza giroari dagokion bezala, foku kutsatzaileetatik urruti
|
baitaude
herriok.
|
|
Eskatzailearen prestakuntzak ere baldintzatzen eta bideratzen du lana bilatzea: unibertsitateko tituluak ez du arrakasta bermatzen, teknologia berriekin erlazionaturiko lizentziaturen kasuan izan ezik, horiek indarrean
|
baitaude
orain.
|
|
Panda hartza ere halaxe dago, betiko galtzeko arriskuan, 1.000 eskas
|
baitaude
aire librean, eta beste 100en bat zoologikoetan. Eta hobe dute biziaraztea panda, ze Txina turismoari ateak zabaltzen ari da, eta horretarako, beren burua, pandaren herri?
|
|
Heziketarako materiala idatzikoduten irakasle eta teknikarientzat, HABEn heziketan arituko diren teknikarientzat etamaterial horiek erabiliko dituzten irakasleentzat. Euskaltegietako irakasle askoaldaketarako prest
|
baitaude
une honetan, baina, aldaketarik egin ahal izateko, material hezitzaileak behar dituzte, aldaketa hori nola gauzatzen den azalduko dutenereduak (Azkue, 1999).
|
|
Orain interpretazio berria eman zaie material hauei guztiei, Antzinaro Berantiarreko material modura hartuz. Aurreko indusketa eta lanetan jasotako materialekAntzinaro Berantiarrean kokatuak izateko tipologia osoa erakusten dute, Aldaieta, Finaga eta San Pelayo n agertu diren materialen antzekoak baitira, eta haiek ondoidentifikatuta
|
baitaude
VI VIII. mendeen artean22 Material hauek honako hau adierazten dute, alegia, muinoa gutxienez VI. mendetik aurrera populatuta zegoela etajende horrek Aldaieta eta San Pelayo n hilobiratzen zirenen antzeko kultura materiala zuela.24
|
|
V eta VI.mendeetan spatha arrunten eskutokiak arinak izan ziren, material galkorrezeginikoak. Salbuespen bakarra printzeen ezpatak dira, urrez eta perlazeginiko errematxez apainduta
|
baitaude
. VII. mendean zehar, burdinazkoeskutokiak agertu ziren.
|
|
Halaber, literatura, nahasi? honen edukia estandarizatuz, biak lotuta
|
baitaude
, ene gustuko. Jadanik idazle zenbait bide hortarikdoaz:
|
|
Hegoaren egoiliarrek 10 IM ko kopurua eskatzen dute Hegoaren diruan, hau da, 8 IM beren merkataritza inportazioen ordainketarako eta 2 IM beren kanpo zorraren zerbitzu korronterako. Iparraren egoiliarrek ez dute 10 HM ko kopurua eskatzen, beraien nazioarteko gastu korronteak 8 HM ko kopurura murrizturik
|
baitaude
; beste aldetik, Hegoaren egoiliarrek ezin dituzte beren gastuak gelditu 8 IM ko mailan, zeren H ren zorpeko egoiliarrek, merkataritza inportatzaileek bezalaxe, beren kanpo hartzekodunei ordaintzeko beharrezkoak diren kanpo monetak erosi baitituzte.
|
|
perfume monolitikoa deritzona, hain zuzen ere. Honelako perfumeen egituran oso material gutxi erabiltzen dira, eta esan ahal da perfumearen usaina aldaezina dela hasiera hasieratik amaitu arte; hau da, usaina ez dela bilakatzen, perfume horiek akorde bakar batez edo akorde gutxi batzuez osatuta
|
baitaude
.
|
|
Manuel González zatiketa aretoen elkarteko kudeatzaileak azaldu zuenez, hiltegietan ezin da bizkarrezurra kendu, hiltegiak ez
|
baitaude
prestatuta.
|
|
Erabaki horrek “maila guztietan” arazoak ekarriko dituela uste du. Gonzálezek azaldu zuenez, hiltegietan ezin da bizkarrezurra kendu, hiltegiak ez
|
baitaude
prestatuta, salbu eta erantsitako zatiketa gela bat jartzen bada eta bi edo hiru pertsonaren artean eskulana handitzen bada. Haren iritziz, eragiketa hori baimendutako piezakatze geletan egin litzateke, eta horiek edukiontzi bereziak erosi lituzkete, bizkarrezurra biltzeko eta errausteko zentroei arrisku material berezi gisa (MER) irtenbidea emateko.
|
|
Hala ere, proiektu horrek hainbat arazo ditu abian jartzeko, gobernuaren eta autonomia erkidegoen arteko koordinaziorik eza baitago, Angel Acebes ministroak adierazi duenez. Halaber, “egungo desoreka” dagoela ere gogorarazi du, eskumen transferituak dituzten automiak eta arlo horretan inolako eskumenik ez duten beste batzuk
|
baitaude
. Egoera horrek “oso modu negatiboan” eragin dezake etorkizuneko “sare judizialaren” definizioan.
|
|
Egia esan, fruta hau luxua da ahosabaiarentzat eta ikusmenarentzat. Eta, gainera, osasungarriak dira, A eta bitaminaz aseak
|
baitaude
, eta %85 ura eta zenbait gatz mineral baitituzte. Kaloria gutxi ematen dituzte, 40 kaloria ematen baitituzte 100 gramo bakoitzeko.
|
|
Loreekin beste horrenbeste gertatzen da. Eta, oro har, ez da komeni mahaitxoaren gainazala “poltsiko hutsune” moduko bat bihurtzea, non sartzen ez diren objektu guztiak
|
baitaude
. Horretarako, hobe da espazio bat beste leku batean prestatzea.
|
|
DIU matrizean dagoen bitartean erregela baliogabetu dezakeen erregulazio efektu hori da, Martinezen aburuz, haren abantaila nagusietako bat. “Odol asko galtzen duten emakumeentzat, hainbeste egunetako hilekoarekin nazkatuta
|
baitaude
, askapena da”, dio gizarte zientifikoko lehendakariak, sinetsita baitago umetoki barneko gailu hori dela metodo antikontzeptibo itzulgarririk eraginkorrena. “Emakumeak hilekoa berreskuratu du, eta DIU hau erretiratu eta hilabetera haurdun geratzeko gaitasuna”, azaldu du Martínezek, beste abantaila ugari dituela nabarmendu aurretik:
|
|
Bai Aranda, bai Soledad Fernández Doctor, Espainiako Bankuaren Euroaren Kanpainako zuzendaria, eta José Alberto González Ruiz, Eurorako Trantsizioko Estatuko Elkarteko (Sete) presidentea, bat etorri ziren forora, eta beldur ziren urtarrileko lehen egunetan banku bulegoetan isatsak izango ote ziren pezetak eurotan trukatzeko. Zehazki, Fernándezek izapide hori orain kontuak irekiz egitea gomendatu zien partikularrei, eurotan izendatuta
|
baitaude
. Halaber, esan zuen aldaketa behar duten ostalariek eta merkatariek abenduaren 1etik aurrera eska dezaketela trukea beren erakundean, segurtasun kontratua sinatu ondoren.
|
|
Ez al da grisa deritzogun kolore berria sortzen? Baina ez pentsa grisa kolore bakarra denik, bere barman zuriari eta beltzari kontrajartzen zaizkion kolore guztiak
|
baitaude
: horia, gorria, berdea, urdina...
|
|
Ranchin, adibidez, 4.000 neskarentzat 4 komun publiko daude. Maiz ezin erabili, ordea, horren zikinak
|
baitaude
.
|
|
Lotsagarri eta penagarri eta halaz guztiz nahitaezko. Hizkuntzarekiko auziak ez
|
baitaude
oraindik egon behar luketen egoeran, nahaspilarik larrienean baizik.
|
|
Irakaskuntzan, erabat harturik goitik beheraino, istilu larriak ikusi beharrean gara, lehengoez gainera, oker ez banabil, erdian harrapatuko gaituzten indarrak prest
|
baitaude
dagoeneko, zizpaz armaturik. Alde batetik Espainiako ezkertiarrak, bai baitute kexakizunik aski berrogeizaro aspergarri honetan ikusi eta nozitu izan behar dituzten bidegabeekin:
|
|
Leherrenak egiten ditu egileak frogantza beharrik ez duten puntuak frogatzeko. Frogatuak izateaz gain, aho betean aitorturik
|
baitaude
: " En cuanto al guipuzcoano, parece haber estado en una clara situación de inferioridad con respecto al vizcaÃno âno hablemos ya del labortanoâ, en cuanto a su uso como lengua escrita, durante los siglos XVI y XVII. Sólo en el siguiente, por obra sobre todo del padre Manuel de Larramendi, alcanzó un cultivo literario que ya después no se ha interrumpido12".
|
|
Gure arteko aberatsok, holakoak ere ba omen ditugu eta? ondasunak ugaritzeko
|
baitaude
gehienbat; bakanka baizik ez, onenean ere, barreiatzeko".
|
|
Bi biotan, bistan da, kontrakarreko jokaerak eta iritziak, batzuen eta besteen pentsamoldeak biltzen dituztenak. Arazoa, nolanahi ere, bi bion uztardura nola egokituho rretan egongo litzateke gure ustez, bi erronka horiek erro errotik loturik
|
baitaude
euskararen biziraupen prozesuan.
|
|
Gehienetan, ardi marrakez eta ipularretan eraiki lekuan lekuko uzta saltegi hutsen presentziaz kontsolatzen nintzela aitor dut. Ez nuen hargatik etsitzeko arrazoirik, haurtzaroko sutondo zokoetan entzunik neukalako, herritar bakarrek, ur karroinduaren ezpondetan, goizalde arrosa batez, andere zuria, bere urrezko orrazeaz ile apaintzen kukuzkatu zutela; egiaz bazukeen aspaldi, ezen gaur egun andere zurien partez, ibaiak zikinkeriaz, urde pizorrez eta hondar industrialez mukurutuak
|
baitaude
.
|
2002
|
|
Egia da. Izan ere nik baino askoz interes handiagoa duten eta interesgarriagoak diren ehunka pertsona
|
baitaude
munduan. Eguneroko bizitzan garrantzizkoak diren gauzak egiten dituzten pertsonak, adibidez.
|
|
Grupo Correotik datozen Ybarra Bergarechetar familiak dira Correo Prensa Española talde berria orain kontrolatzen dutenak. " ABC" bereganatu eta harekin bat egin ondoren, beren esku baitituzte talde horren akzio gehienak eta gizarteko postu garrantzitsuetan
|
baitaude
. 1989 urtean Luis Bergarecheren lekua hartu zuen Santiago de Ybarra y Churruca da talde honen lehendakari berria, eta zenbaitek dagoeneko" Polanco berria" deitzen dute.
|
|
Ibaizabal argitaletxeak kaleratzen duen «Tento» bilduma etxeko txikienei zuzendua dago, bost urtetik aurreragoko irakurleei. Tento txakurtxoa daukate protagonista, baina hari gertatzen zaizkionekin erraz identifika daitezke neskato eta mutikotxoak, beraiek ere bizi izan dituzten edota dauzkaten esperientzietan
|
baitaude
oinarriturik Ricardo Alcantarak idatzi, Iñaki Zubeldiak euskaratu eta Gustik marraztutako istorio hauek. «Tento eta pelutxezko hartza» deitu ipuinean, horrelako panpin bat oparitzen diote txakurtxoari.
|
|
Heideggerek esaten zuen ere heriotzerako jaio garela, eta horrela izango da noski. Beraz, bitartean, bizirik gaudela ospatzea dugu onena, gauza asko
|
baitaude
ederrak eta ez ditugunak behar bezala miresten, gauza handitan galduak gabiltzalako eta ez daukagulako batere serenidaderik.
|
|
Komisaldegian, polizien eskuetatik iragan ondoren, hauek forensearen aurrean zer esan behar duen kontuan hartzeko esaten dioten atxilotuari, neurtzeko, berauek ondoan
|
baitaude
. Atxilotuaren segurtasun eza hainbestekoa denez, atxilotuak forensea bera egiazkoa ote den zalantzan jartzen du.
|
|
Horren arabera tratamenduaren lehen pausua menpekotasuna sortzen duten estimuluak saihestea izango litzateke. Egoera hau ordea, ezin da luzatu, estimulu horiek eguneroko bizitzan
|
baitaude
. Horregatik, modu erregular eta progresiboan, gaixoak elementu arriskutsuetara hurbildu du eta bere burua kontrolatu du horien aurrean.
|
|
Ingelesa Euskara Gaztelania» liburua, bere ariketa bereziak eta guzti. Hizkuntza horien irakasleentzat ere lagungarri gerta daiteke lau atal nagusitan banaturik dagoen liburu hau, lagunarteko hizkera, beste hizkera oso informalarekin (batzuetan zakarra ere izan daitekeenarekin) eta hizkera iraingarriarekin tartekatuz
|
baitaude
osatuak «Eguneroko esamoldeak».
|
|
Eleberria, aurrekoa baino askoz laburragoa, lau ataletan dago egituratuta, eta 1944ko abuztuaren 7an eleberriko bi protagonisten bizitzan suertatutako gertakariak kontatzen dira: Martinen eta Martintxo semearen inguruko ger170 takariak, biak erbesteratuta
|
baitaude
, baina elkarretatik milaka kilometrora. 36ko gerra dela eta, Martinen sendi osoak Larresoro herrixka lapurtarrera ihes egin behar izan zuen.
|
|
Atzera pausorik ez dela izango uste dut, EBko herrialde guztiak behartuta
|
baitaude
oso kontrol sistema zorrotza betetzera.
|
|
Nutrizioaz ari garela, organismoak berrogei mantenugairen premia du osasuntsu mantenduko bada; berrogei horietako bakoitza hainbat elikagaitatik lortzen du, mantenugaiak ez
|
baitaude
era homogeneoan banaturik elikagaietan.
|
|
Kondoiak %4ko multzoan sarturik daudela (osasun alorreko produktutzat joak
|
baitaude
, zuzentasun osoz), emakumeentzako konpresa eta tanpoiek halakotzat definiturik ez daudenez, %16 osoa jasan behar dute, hau da, kosmetikoek nozitzen duten berbera, gizarte sektore ugari ugariarentzat ezinbestekoak direla kontuan izan gabe, dirudienez.
|
|
gizaki asko eta asko bizitza penagarria izatera zigorturik
|
baitaude
eta beste asko aberastasunean igeri.
|
|
Dirua babesteko metodo eroso eta segurua da, erabiltzeko erraza, eta lasaitasuna bermatzen du gainera, txekeak eskuratu diren unetik bertatik babesturik
|
baitaude
.
|
|
Beste alde batetik, txosten horrek jakinarazi zuenez, turista ekologikoek utzi duten dirua nazioarteko aire konpainien, hotelen, bidaia agentzien eta mendebaldeko herrialdeetatiko kontsumo ondasunen inportatzaileen patrikara doa (bidaiariak produktu horiekin
|
baitaude
ohituak).
|
|
Fabrikatzailearen fitxa teknikoa kontuan hartu beharra dago, modelo bakoitzarentzat diseinatzen diren gurpilak errespetatu beharreko hainbat lege fisikoren arabera osaturik
|
baitaude
.
|
|
Baina ez dago gaixotasun erreumatiko bakarra, berrehunetik gora gaitz erreumatiko
|
baitaude
, eta horietako bakoitza modu ezberdinean azaltzen da, izan ere eta tratamenduak ere ezberdinak dituzte.
|
|
Zentzu horretan, Gipuzkoari lurralde orekaeredugarria antzematen zaio, berez berezkoa duena, tamaina ertaineko hiri ugarieta elkarrekin ondo lotuak baititu. Araban eta Bizkaian, aldiz, egitura txit desorekatua nabari da, Gasteizen eta Bilbon kontzentratuta
|
baitaude
biztanleria, jardueraekonomikoak, ekipamendu nagusiak, etab. Gainera, LAAek eta dagozkienLAZPek egitura desorekatu hori indartu dutela eta aurrerantzean ere indartukodutela dirudi.
|
|
Erregio batean berrikuntza jarduerak garatzen dituzten eragileak aztertu bainolehen, interesgarria da erregioak I+Gri ematen dion ehunekoa (Barne ProduktuGordinarekiko) ezagutzea; horrela, Estatuko beste erregioekin erkatuz gero, zeinposizio erlatibo duen jakin dezakegu. Datu gutxi izan arren, INEk 1998an EAEkoI+ G gastua, BPGren ehunekoaz, %1, 34koa zela adierazi du (batez ere, erregioanzentro teknologiko ugari kokatuta
|
baitaude
); tasa hori Estatuko altuenetakoa da.Nafarroako Foru Erkidegoan, berriz, %0, 97koa zen bakarrik, Estatuko batezbestekoaren pare.
|
|
Eskuduntza honen gabezia oso kaltegarria gertatu da Euskal Herriarentzat, enpresen itxierak gehituz. Era berean, arriskuak bere horretan jarraitzendu, izan ere, bizirik irauten duten enpresa handi asko Estatu espainoleko enpresetan edota transnazionaletan enbortuta
|
baitaude
. Beraz, erabakigunea ez dagoEuskal Herrian.
|
|
Plan horrek errealitate desberdinari aurre egitendio, iraganarekin erkatuta. Energiaren dibertsifikazioa dagoeneko handia da, gasnaturala eta energia eolikoa oso garatuta
|
baitaude
. Planaren helburu nagusiak energia berriztagarriak bultzatzea eta energiaren eraginkortasuna edo aurrezkia hobetzea izango dira.
|
|
Bestalde, lan sozietateetan lan harremanak hitzarmen kolektiboen bidez arauturik daude, eta bazkide langileak Gizarte Segurantzaren erregimen orokorrean sartuta daude (goi mailako lanpostuetan dihardutenak izan ezik, azken hauek autonomoen erregimen berezian sartuta
|
baitaude
).
|
|
ASLE barruan dauden enpresak sektoreka banatzen baditugu, argiro islatzenda gehienek industria izaera dutela, sektore horretan 164 enpresa eta lanpostuguztien %82
|
baitaude
. Zerbitzuen sektorean, ostera, 55 enpresak dihardute, enpleguaren %15ekin; eta eraikuntzan 3 enpresa baino ez dira ari.
|
|
teknologia berriek eta nazioarteko merkatuen fenomenoakmalgutasunaren beharra azpimarratu dute, malgutasuna lehiakortasunarengiltzarri bihurtuz. Horrek biziki eragiten die osagaien ekoizpenean eta azpikontratuetan diharduten ekonomia sozialeko enpresei; lan sozietate anonimoei eta elkarteratu gabeko kooperatibei ere modu berezian eragiten die, enpresa hauek produktu helduen ekoizpenean espezializaturik
|
baitaude
nagusiki, eta horrelako produktuen batez besteko bizitza nabarmenki laburtubaita.
|
|
a. Gizarte Segurantzaren prestazio ekonomikoak izugarri gehitzea, azken 25urteotan izandako soldaten igoeraren ondorioz, prestazioak eta soldatenigoera elkarrekin lotuta
|
baitaude
kotizazio oinarrien bitartez (nahiz eta, lehenago adierazi denez, soldatek, bai garbiek eta baita gordinek, nazio errentan lehen baino parte hartze txikiagoa izan, enpresen soberakinenmesedetan).
|
|
Kasu askotan zaila izan da datuak biltzen, ez
|
baitaude
antolaturik titulazioteknikoak eta humanistikoak bereizteko moduan. la datu guztiak Ingeniaritzatitulaziokoak dira.
|
|
1). Guztira? zutabea kalkulatzean ez dira UEUko datuak sartu, horko ikasle askobeste unibertsitateetan
|
baitaude
sartuta jada; 2) Kurtsibazko datuak hurbilketak dira soilik, ± %10eko tolerantziarekin (berdin da taula guztietan).
|
|
Doktoretza programetan euskarazko eskaintza hasi berria da, eta, beraz, beregarapena oraindik ez da inondik ere minimoetara heltzen, erdarazko kurtsoeneskaintzarekin alderatuz %5 soilik
|
baitaude
euskaraz.
|
|
Jakinik azken deialdian nafarren %15eketa EAEko ikasleen %30ek selektibitatea euskaraz egin zutela, NUko ikasleeuskaldunen kopurua kalkula genezake (4 taula). Biologian euskarazko talde batsortzeko adina ikasle euskaldun badago, baina besteetan kopuruak oso txikiak dirahorretarako, ikasle apur horiek bost ikasturtetan sakabanatuta
|
baitaude
. Dena den, euskaldun horien kopuruak gutxienez irakasgairen bat euskaraz eskaintzeajustifikatzen dutelakoan gaude.
|
|
Adibidez, katedradunek osatzen dute erdal lerroan irakasleriaren %11, 5, baina euskal lerroan ezdago katedradunik. Horrek ikerkuntza talde euskaldun finkoak eratzeko gaitasunamurrizten du, irakasle euskaldun gehienak erdaldunen batek zuzendutako taldebatean integratuta
|
baitaude
.
|
|
Ikerkuntzari dagokionez, kontuan izan genuke ezen, hizkuntzarenerabilerari dagokionez, ezin dezakegula euskara maila zientifikoko aldizkarietakohizkuntza modura aurreikusi, gaztelaniak berak ere maila horri ezin baitio eutsiingelesaren indarrari. Beste kontu bat da, eguneroko lanean euskararen erabileralaborategiko ikertzaileen artean, oraindik eskasa dena, zaila delako lantoki horietaneuskaldunen kopuru egokia lortzea, erdaldunen artean murgilduta
|
baitaude
. Denaden, hiztunek maiz erabiltzen dute euskara eta inoiz ikertzaileen mintegi bat eginda UEUren barruan, 1998 urtean Neurozientziak izenburupean antolatu zirenjarduenaldietan adibidez; gainera, jardunaldi haietatik ikerkuntzako liburu batargitaratu zen.
|
|
Herri baten egituraketan oso garrantzitsua da unibertsitatearen antolaketa. Zoritxarrez, EuskalHerriak ez dauka bere burua antolatzeko aukerarik ez unibertsitate arloan, eztabestelakoetan ere, Espainiak eta Frantziak ukatzen baitigute eskubide hori.Horrela, gaur egun indarrean dauden unibertsitate ereduek ez dituzte EuskalHerriaren behar kulturalak, linguistikoak, sozialak, zientifikoak, ekonomikoak... asetzen, eredu horiek interes arrotzen zerbitzuan jarrita
|
baitaude
.
|
|
Bigarrenean gelako antolamenduarierreparatzen diote, ikasleek egin behar dituzten jarduera horiei lotura ematen diehurrenkera logikoak sortuz. Baina, lan egiteko moduari buruz ere aipamena egitendu, eta hori garrantzitsua da, geroago ikusiko dugunez, AOIren lan markoanikasleen zein irakasleen rolak nahiko zehaztuta
|
baitaude
.
|
|
Ariketa horien iturriak desberdinak izan dira; alde batetik, ohiko taldeetanerabiltzen dugun material batzuk egokitu ditugu, eta merkatuan dauden bestebatzuk ere hartu ditugu; hala ere, bai batzuei, bai besteei buelta eman behar zaie, horretarako
|
ez
baitaude prestatuta. Beste aldetik, Euskaldunon Egunkaria, Zabaliketa HABE aldizkaria ere erabili ohi ditugu materiala sortzeko, besteak beste.
|
|
Bestalde, disponibilitate handia eskatzen du, ikasle horiek gehienetan oso lanpetuta
|
baitaude
eta askotan ordutegia aldatzen baitute, beti muga batzuen artean.Honako arau hauei jarraitzen diegu:
|