|
2001
|
|
|
Dokumentuak konprimitzeko (behinolako) modu kriptikoa soildu zuten estreinako aplikazio
|
haietako
bat izan zen.
|
|
|
Eta diziplina askotako talde tekniko zabala dauka Fundazioak, kontsumitzaileengandik hurbil egonez etengabe
|
haien
beharretara egokituko den proiektu sozial eta gizatiarra garatzeko.
|
|
|
CONSUMERek era honetako parkeetako segurtasunean aditu direnen aholkularitzaz eta
|
haiek
ezarritako parametroetatik abiatuta aztertu dute atal hau eta 30 aldagai baino gehiago aztertu dituzte, parke horiek erabiltzaileari segurtasun kontuetan eskaintzen diotena neurtzeko.
|
|
|
Ahal den neurrian,
|
haien
lana erraztea komeni izaten da, altzariak baztertuz edo koadroak kenduz, laneko denbora (eta, horren ondorioz, fakturako munta) murriztu egingo delako.
|
|
|
Zergatik sinesten ditugu hain erraz ustez atmosferatik zetozen izotz pusketa
|
haiena
eta antzeko gertaerak?
|
|
|
Hautatu banatzailearen markak (lehenago marka zuriak deitzen ziren
|
haiek
): horrela, arropa batzuetan %50erainoko deskontua lortuko duzu.
|
|
|
Azal iezaiezu gauza batzuk erosi ahal izateko ahalegin handia egin behar dela; saia zaitez
|
haiek
ere ahalegina egin dezaten eta aurrezten ikas dezaten.
|
|
|
Bestetik, gure erritmo biologikoak loaldi eta esna aldiak, adibidez aldaraz ditzakete eta,
|
haien
erruz, hormona eta minbiziaren aurkakoa (biak batera) den melatonina giza organismoak ekoizteari uzten diola ere leporatzen zaie: izan ere, sustantzia hori gauez sortu ohi dugunez, oso litekeena da ekoizpena erradiazioek galaraztea.
|
|
|
Aspaldiko kontuak dira belarrian min egiten zuten PC Speaker zahar eta zaharkituen txistu ozen amaigabe
|
haiek
, joko programatzaileen luzaroko kezka gaindiezina.
|
|
|
Juan Antonio Fernández Cordón CSIC (Zientzia Ikerketen Kontseilu Gorena) erakundeko demografiako adituaren arabera, 60 hamarkadan gurasoen etxetik ahalik eta azkarren alde egin zuten gazte
|
haien
seme alaba gehienek ez dute aita amen lekukoa hartu.
|
|
|
Juan Antonio Fernández Cordón CSIC (Zientzia Ikerketen Kontseilu Gorena) erakundeko demografiako adituaren arabera, 60 hamarkadan gurasoen etxetik ahalik eta azkarren alde egin zuten gazte
|
haien
seme alaba gehienek ez dute aita amen lekukoa hartu.
|
|
|
Mahaia paperez beteta dago eta
|
haiek
antolatu nahian ari da Beyuki: paperen artean mehatxuzko anonimoak ageri dira (egunero jasotzen ditugu diosku); jendilajea direla gogorarazten diete gorrotoz mehatxu horiek edo Marokorekiko arrantza hitzarmeneko zailtasunen errudun egiten dituzte.
|
|
|
Bestalde, Guardia Zibilak natura babesteko duen zerbitzuak (SEPRONA) dioenez, harrapaturiko lau animalietatik hiru hil egiten dira
|
haiek
harrapatu, garraiatu edo merkaturatzeko garaian; horren ondorioz, animalia gehiago harrapatu behar izaten dira ezkutuko merkatu horren eskakizunei erantzun ahal izateko.
|
|
|
Populazio horien urritzeak zuzeneko eragina du beste espezie batzuetan, elika katea desorekatu eta intsektu izurriak ugaritu egiten baitira,
|
haien
harrapariak hil ondoren.
|
|
|
galtzeko arrisku handian daude, gizakiak bere mesederako etengabe harrapatzen baititu,
|
haietatik
elikagaia, larruak, garaikurrak, espezimen biziak, turismo gaiak, botika tradizionalak, lurrak, burezurrak eta beste hainbat eta hainbat produktu eta gai eskuratzearren.
|
|
|
Harritu egingo zaituzte
|
haien
hitzek.
|
|
|
Ume txikiak baldin badituzu, kendu
|
haien
eskueratik botikak, bitxiak eta gauza txikiak.
|
|
|
Sareko estreinako bilatzaile
|
haietako
bat izan zen eta, gaur ere, lehentasuna mantentzen du.
|
|
|
Eta azkenik, gure seme alaben heziketaz arduratuko diren irakasleei ikustaldi bat egiteak aukera emango digu
|
haien
jarrera didaktikoaz, eskarmentuaz eta pedagogikoki erabiltzen duten metodologiaz ohartzeko.
|
|
|
Marka bakoitzetik zazpina lata aztertu ziren eta
|
haietako
bakoitzean aurkituriko emaitzen batez bestekoa kalkulatu zen.
|
|
|
Paziente horien% 50 baino gehiago kexu zen sorbaldan, ukondoan eta eskuan arazoak zituelako, eta% 40 gorputzeko beste atal batzuetan arazoak zituelako. Erdiek adierazten zuten, halaber, arazo horien sintomak 6 hilabete baino gehiagokoak zirela, eta lanean eragiten zutela;% 15ek, berriz, uste zuen
|
haien
sintomek aisialdiko jardueretan eragiten zutela. “Etxekoandreek zama fisiko eta mental handia dute lanean.
|
|
|
Bestalde, haragi horiko patatak A probitamina gehiago du haragi zurikoak baino.
|
Haien
balio kalorikoa ez da handia; 80 kaloria/ 100 g, baina frijituta edo gisatuta kontsumitzen bada, balio hori hirukoiztu egin daiteke, sukaldean erabiltzen den gantzaren zati handi bat xurgatzen baitu. Egokiena lurrunetan egosita edo egosita hartzea da, edo labean erreta beren azalarekin, horrela kontserbatzen baitituzte hobeto beren nutrizio propietateak.
|
|
|
Era berean, komeni da oso sendoak ez izatea haurrei afalorduan gosea ez kentzeko.
|
Haien
prestakuntzan parte hartzea komeni da, haien garrantziaz jabetu daitezen. Elikagai elikagarriak eta ez oso energetikoak ematea gomendatzen da, dietako kaloriak ez gainditzeko.
|
|
|
Era berean, komeni da oso sendoak ez izatea haurrei afalorduan gosea ez kentzeko. Haien prestakuntzan parte hartzea komeni da,
|
haien
garrantziaz jabetu daitezen. Elikagai elikagarriak eta ez oso energetikoak ematea gomendatzen da, dietako kaloriak ez gainditzeko.
|
|
|
“Echinácea purpúrea” k rinobirusaren aurkako defentsak sustatzen ditu Municheko (Alemania) Technische Universität München eko Medikuntza Osagarriko Ikerketa Zentrotik, 2000 urtean berrikuspen bat egin zen, Cochrane liburutegian argitaratuta. Kontsumitzaile gehienen eta klase medikoaren zati baten ezjakintasunaren aurrean, autoreek ikusi zuten beharrezkoa zela “Echinacea” edo “Equinácea” terminoekin eskura zeuden produktuak nabarmen desberdinak izatea
|
haien
osaeran eta, beraz, propietateetan. Horren arrazoia, neurri handi batean, landare material aldakorra (sustraia, zurtoina, hostoak) erabiltzea, erauzketa metodo desberdinak erabiltzea eta beste osagai batzuk gehitzea da.
|
|
|
Pertsona batek animalia infektatuak ukitzen baditu edo birusa duen haragia edo esnea irensten badu, intoxikazio bat izan lezake, hots, ahoaren inguruan besikula txikiak agertzea, gaixorik dauden animaliei gertatzen zaien bezala. Hala ere, Bruselak azpimarratzen du birusa batez ere animalia bizietan dagoela, eta pertsona bat
|
haiekin
kontaktuan egonez gero izaten den arrisku nagusia dela gaixotasuna beste animalia batzuei kutsa diezaiekeela, eta gaixotasuna kutsatzeko ahalmen handia dela eraso beharreko arriskua. Batzordeak babes neurri bat hartu du, Erresuma Batuko azienda eta esnekiak Hamabostetara esportatzea debekatuz, baina ezin du bermatu bahitura baino lehen esportatzen diren produktu guztiak osasungarriak izango direnik.
|
|
|
Greenwoodek eta haren lagunek ere aurkitu dituzte aztarnak zenbait giza azterketatan, karbohidratoek oroimena hobetu dezaketela adierazten baitute. Adineko pertsonekin egindako ikerketa txiki batean, ikertzaileek ikusi zuten patata egosien gosari batek
|
haien
errendimendua handitzen zuela zenbait memoria testetan. Greenwoord en arabera, karbohidrato gutxiko dietek murriztu egiten dute garunera iristen den energia.
|
|
|
Gantz edukiari eta A eta bitaminei dagokienez (gantzarekin batera daude), jogurt osoa den, esne gainez aberastua den, gaztarekin edo gaztarik gabe edo gaingabetua den, horren araberakoa izango da kopuru hori.
|
Haien
balio kalorikoa gantz kantitatearen araberakoa da, baina baita elaborazio prozesuan beste osagai batzuk gehitu diren edo ez ere: azukrea, gozagarri ez kalorikoak, marmelada, fruta fresko edo lehortuak, zerealak, fruitu lehorrak, etab.). Osaera elikagarria (125 g jogurt natural azukrerik gabe) Kcal (n) Proteinak (g) Koipeak (g) Karbohidratoak (g) Kaltzioa (mg) Abita.
|
|
|
Balio biologiko handiko proteinak ditu, erraz asimilatzen den kaltzioa, B taldeko bitaminak (batez ere B2) eta A eta bitamina liposolubleak. Laktosarekiko intolerantzia dutenek onartzen dute
|
haien
kontsumoa.
|
|
|
PARIS – 2001/04/11 Afssa Elikagaien Segurtasun Sanitarioko Frantziako Agentziak haragi irinei eta
|
haien
ondorioei buruzko inkesta bat egin du. Afssaren arabera, “osasun arriskuak animalia jatorriko irin eta koipeen erabilera desberdinen eta irin horien tratamendu baldintzen ondorio dira.” Haragi irinek prioi bat dute, behien entzefalopatia espongiformearen (BSE) eragile nagusia.
|
|
|
Jatorrizko deitura eta adierazpen geografikoak kalitate jakin baten adierazgarri dira.
|
Haien
erregulazio juridikoak, markek ez bezala, zuzenbide publikoko arauetan parte hartzen du, eta ez dira zuzenbide pribatuaren mende soilik gelditzen. Horrek areagotu egiten du bere tutoretzak gizartean edo taldean duen garrantzia, batez ere kontsumitzaileen eta erabiltzaileen interesak babestea, lehenik eta behin, eta merkatura bideratzen diren produktuen eskaintzetan beharrezko argitasuna izatea.
|
|
|
Izendapen generikoa aplikatuko zaie Espainiako lurralde osoan gerta daitezkeen produktu multzoei, izaera erkidekoak badira eta antzeko beste batzuen kalitateagatik bereizten badira. Izendapen generikotzat hartzen da ezaugarri komunak eta bereziak dituzten produktuei aplikatu beharreko kalifikazioa,
|
haien
izaeraren, erabilitako ekoizpen sistemen edo eraldaketa, elaborazio eta fabrikazio prozeduren ondorioz. Izen generikoak jatorri izendapenen aurrean Jatorrizko deituren eta izendapen generikoen arteko mugaketaren argitasuna gero eta gehiago korapilatu da.
|
|
|
Kalitateak hainbat zeinu bereizgarri ditu, eta, agian, beste baliabide edo irudikapen batzuez hornituko da. Kontsumitzaileen eskubideak babesteko, bai osasunerako eta segurtasunerako eskubideetan, bai
|
haien
interes ekonomikoetan, bitarteko eraginkorrak behar dira, joko etikoaren arauak betetzen ez dituztenak merkatutik berehala baztertzeko. Etika, enpresa estrategia gisa, erantzukizunaren eta lan onaren prebentzio sistema gisa irekitzen da.
|
|
|
Hala ere, ez da eskala handian esportatzen, garraio baldintzak ongi jasaten ez dituen fruta delikatua baita. Beraz, gure herrialdean
|
haiek
gozatzeko garairik onena negua da. Nutrizio balioa:
|
|
|
Hiruzpalau egun irauten du eta, printzipioz, ez da larria, nahiz eta sortzen duen ondoezak oporrak alda ditzakeen. Tratamenduak likido eta gatz mineralak (edari isotonikoak, farmaziako seruma edo etxeko ahoko seruma) azkar eta behar bezala aldatzea eskatzen du, bai eta dieta leuna ere, bai elikagaietan erraz digeritzekoak, bai
|
haien
prestaketan. Printzipioz, ez da gomendatzen antibiotikorik edo beherakoa mozteko bestelako botikarik hartzea, hobe baita beherakoa bere bidean egotea.
|
|
|
“programa ludiko batzuk, gauzatzean, automatikoki aldatzen dira, erabiltzaileari Interneten sartzeko erabili duen zenbakia jakinarazi gabe, eta, beraz, tarifazioa ez da lokala izango”. Erantzun horrek “agerian uzten du kontsumitzaileen interesak direla-eta ez dagoela batere kezkarik
|
haiek
defendatzeko betebeharra dutenen artean”, adierazi du OCUk, egoera horrek “zerbitzu baten erabiltzaileek aldez aurretik zerbitzu horren kostua ezagutzeko duten eskubidearen aurka egiten duela eta haren segurtasun ekonomikoaren aurka egiten duela”.
|
|
|
Komertzializazioa arau hauen bidez arautzen da: osasun eta polizia betekizunak, untxien hiltegietako, zatiketa aretoetako, industrializazioko eta haragien komertzializazioko araudi tekniko sanitarioa, untxiak hiltzea,
|
haien
kanalak, haragia eta hondakinak lortzea, eta horiek ikuskatu, zaindu, garraiatu, inportatu, esportatu eta merkaturatzea. Untxi haragiaren ekoizpenari eta merkaturatzeari eragiten dioten osasun eta osasun arloko betebeharrak Europar Batasunean ezarri dira eta 1994az geroztik gure zuzenbidera behar bezala egokitu dira.
|
|
|
Ekoizpenari eta merkaturatzeari buruzko araudia Produktua ekoitzi eta merkaturatzeko araudiak, eremu jakin batzuetako landa kontsumo eta ekoizpen handiari jarraiki, administrazio autonomikoei aukera ematen die ekoizle txiki batek untxi haragia azken kontsumitzaileari zuzenean lagatzeko. Zuzeneko lagapenaren oinarria da untxi ekoizle txikiek haragi freskoaren kantitate mugatuak eskaintzea
|
haien
ustiapenetik gertuen dauden merkatu txiki edo noizbehinkako merkatuetan edo xehekari bati, azken kontsumitzaileari zuzenean saltzeko. Xehekariak ekoizlearen herri berean edo inguruko herri batean egin behar du lan.
|
|
|
hanburgesak, patata frijituak, irabiatuak, oilasko frijitua, txakurtxo beroak, pizza… fast food establezimenduetako elikagaiak. Egia esan, ez legoke ezer janari lasterreko establezimendu horiek kritikatzeko,
|
haiengana
jotzen duenak noizean behin egiten badu. Baina, zoritxarrez, gero eta jende gehiagok bihurtzen du elikaduraren oinarri, horrek dakartzan nutrizio arriskuez jabetu gabe.
|
|
|
Gainera, animalia jatorriko koipekiak gehiegi kontsumitzeak gaixotasun kardiobaskularren eta obesitatearen arriskua areagotzen du denborarekin. Establezimendu horietako erakusmahaiak, oro har, tartaz, izozkiz eta pastelez beteta egoten dira, eta ez dute lekurik izaten denborako frutek edo zuku naturalek,
|
haien ordez
edari karbonikoak edo azukredun gaseosoak erabiltzen baitituzte. Obesitatea, diabetea edo hortzetako txantxarra dira, besteak beste, elikagai energetikoak maiz kontsumitzearen ondorioz sortzen diren arazo ohikoenak, gantz eta azukre sinple asko dituztenak.
|
|
|
Lakatu beharreko gainazala ondo garbitzeko, detergente eta amoniako nahasketa erabil daiteke Liburu denda lakatu aurretik, zer materialez osatuta dagoen zehaztu behar da. Aglomeratuzko edo DMzko taulak badira (dentsitate ertaineko zuntzezko taulak, MDF ere esaten zaienak), hobe da ez lakatzea,
|
haiek
egiteko kalitatea dela eta hondatu egin baitaitezke. Beste zur batzuen kasuan, lakatzea eragozpenik gabe egiten da.
|
|
|
Gazteek kirol guztietan eta adin guztietan gero eta gehiago parte hartzen dutenean aurrea hartzeko eta tratatzeko oinarriak ezartzea du helburu, haurra “ez baita, ezta gutxiago ere, heldu txiki bat” delako premisapean. Gaitzik ohikoenak eta
|
haien
tratamenduan izandako azken aurrerapenak ez ezik, hainbat gai ere jorratuko ditu biltzarrak: lesioen prebentzioa, berotze teknika modernoak, atleta gaztearen nutrizioa eta kirolaren eta droga kontsumoaren arteko konbinazioa.
|
|
|
Espainian 46 Nazioarteko Txertaketa Zentro daude, Munduko Osasun Erakundeak onartuak. Urtetik urtera bisita gehiago jasotzen dituzten arren, oraindik bidaiari askok ez dakite
|
haien
osasuna ere haiekin oporretan joango dela. Ministerioak hartutako informazio neurriak areagotu egin ziren, urtetik urtera herrialde tropikal, exotiko edo garatze bidean dauden herrialdeetara bidaiari kopurua nabarmen handitu zelako.
|
|
|
Espainian 46 Nazioarteko Txertaketa Zentro daude, Munduko Osasun Erakundeak onartuak. Urtetik urtera bisita gehiago jasotzen dituzten arren, oraindik bidaiari askok ez dakite haien osasuna ere
|
haiekin
oporretan joango dela. Ministerioak hartutako informazio neurriak areagotu egin ziren, urtetik urtera herrialde tropikal, exotiko edo garatze bidean dauden herrialdeetara bidaiari kopurua nabarmen handitu zelako.
|
|
|
Okreak (buztinez egindako substantzia) ez dira toxikoak eta eskuekin zuzenean manipula daitezke, eskularrurik gabe. Horrekin ere errazagoa da
|
haiekin
lan egitea. Gainazala lixarekin prestatu ondoren eta okreak uretan disolbatuz nahi den tonua lortu ondoren, egurrari aplikatzen zaio.
|
|
|
Aitzitik, teknika zailtzen duena zura hondatua egotea da, eta nahasteak edo urratuak izatea. Nolanahi ere, altzarien benetako berrikuntza da ñabardura, aukera ematen baitu
|
haiek
gaztetzeko eta zaharberritzeko, altzari zahar batetik abiatuta askoz gazteagoa den altzari bat izateko. Altzarien ñabardura egiteko ur tindagaiak Lehenik eta behin, tratatu beharreko gainazalak lixatu behar dira.
|
|
|
Are gehiago, kasu askotan, espezia bera baino gehiago kutsatzen da jaki espeziatua. Horrela, bada,
|
haien
kontrola funtsezkoa da. Puntu honetara iritsita, beste arazo handi bat dugu.
|
|
|
Salmonella elikagaietara iristen denean, abiadura handian ugaldu daiteke edozein elikagai freskotan.
|
Haien
kopurua 15 edo 20 minutuan behin bikoiztu daiteke, tenperatura 20 °C tik gorakoa bada. Hori dela eta, elikagaiak azkar hozten ez badira (etxeko hozkailuak 8 °C tik beherako tenperaturan egon ohi dira), mikroorganismoa ugaritu egingo da, eta horrek arriskua ekarriko die kontsumitzaileei.
|
|
|
“Haragi begetalak” erabiltzea dieta begetarianorako pausu progresiboa izan liteke aldez aurretik dieta misto tradizionala egiten zuten pertsonentzat, gero eta progresiboagoa izan dadin. Argi dago
|
haien
erabilerak onura batzuk dituela, elikagai aberastuak baitira eta dieta begetarianoari barietate eta aukera gehiago ematen baitiote. Gainera, erabilgarriak izan daitezke honako kasu hauetan:
|
|
|
|
Haien
kontsumoa edozein kirolariren dietaren oinarri bihurtzen denean, osasuna arriskuan egon liteke
|
|
|
. infekzioa sukarra agertzen da inkubazio aldia egun bat edo bi, eta beherakoa, oso ugaria eta urtsua izaten dena, baita odola ere. Nahiz eta
|
haien
tratamendua ez den erasokorra, batzuetan ospitaleratzea beharrezkoa izaten da. Campylobacterren arazo nagusia elikagaietan detektatzeko zailtasuna da.
|
|
|
Ur ontziratuen etiketatik,
|
haien
osaerari, jatorriari edo kontsumo data lehenetsiari buruzko informazio zehatza lortzen dugu. Baina inork ez zuen, orain arte behintzat, behar bezala kontserbatu eta manipulatzeko orientaziorik ematen.
|
|
|
Osasun agintariek, etiketetan nahiz publizitatean, populazioaren sektore jakin batzuentzako kontraindikazioei buruzko oharrak sartzera behartu dezakete. Hauek dira zilegi diren aipamenak eta
|
haien
betebeharrak: Oso mineralizazio txikia (50 mg/ l hondakin lehor bitarte) Oligometalikoak edo mineralizazio txikikoak (hondakin lehorreko 500 mg/ l bitarte) Mineralizazio handia (1.500 mg/ l hondakin lehor baino gehiago) Bikarbonatatua (600 mg/ l bikarbonato baino gehiago) Sulfatatua (200 mg/ l sulfato baino gehiago) Kloruratua (200 mg/ l kloruro baino gehiago) Kaltzikoa (150 mg/ l kaltzio baino gehiago) Magnesikoa (50 mg/ l magnesio baino gehiago) Fluoratua edo fluoruroak dituena (1 mg/ l fluoruro baino gehiago) Ferruginosoa edo burdina duena (1 mg/ l burdina bibalente baino gehiago) Azidulatua (250 mg/ l CO2 libre baino gehiago) Sodikoa (200 mg/ l sodio baino gehiago) Egokia da haurrentzako elikagaiak prestatzeko edo sodio gutxiko dietak prestatzeko (20 mg/ l sodio bitarte).
|
|
|
Goizeko hamaiketatik eguerdiko ordu biak arte egongo dira aktibo unitateak Valentziako Erkidegoko hainbat hondartzatan. Aholkularitza jaso edo azala berrikusi nahi duen edonor joan daiteke
|
haietara
. Hala, Valentziako San Antonio de Cullera hondartzan uztailaren 4tik 6ra egongo dira; Valentziako Malvarrosan, uztailaren 9tik 11ra, eta El Salerren, uztailaren 12an eta 13an.
|
|
|
Hori, ordea, ez da ohikoa gaur egun, hegaztien granjetan xantofilina oiloei eta beste pigmentu batzuei pentsua ematen baitzaie. Horrela lortzen da arrautza guztiak nahi den koloreko gorringoarekin jartzea, edozein dela ere
|
haien
elikadura. Nutrizio osaeraren taula (100 g elikagairen):
|
|
|
Elikagai honetan pentsatzean, kolesterol edukia ez ezik, nutrizio egoera eta osasuna (kardiobaskularra eta orokorra) hobetzen lagun dezaketen gainerako osagaiak ere begiratu behar dira. Datu horiek erakusten dutenez, arrautzak elikagai baliotsuak dira, eta hiperkolesterolemia izanez gero,
|
haien
kontsumoa zaindu egin behar da, baina ez dago arrazoirik arrautzak dietatik erabat kentzeko. Garrantzitsuena dieta osoa aztertzea da, ez elikagai isolatu baten kontsumoa.
|
|
|
Eskatu dute Gobernuak
|
haiekin
negozia dezala saltzea debekatzen duen aginduaren zuzenketa
|
|
|
Neurria betearaztea autonomia erkidegoetako agintarien eskumena da, eta merkatuan neurriz kanpoko desadostasunak saihestuko dira. Iraupena
|
haiek
eragin zituen kasuari egokituko zaio eta, betiere, ez da urtebetetik gorakoa izanen. Produktu jakin baten arriskugarritasunari buruzko ebidentziak haren erabateko debekua ekarriko du, legegintzako baliabide egokien bidez. Europako Erkidegoari informazioa ematea Neurri hori Osasun eta Kontsumo Ministerioaren, autonomia erkidegoen eta Europako Batzordearen arteko jakinarazpen eta truke sistemaren bidez hartu da.
|
|
|
Hartu diren neurriek saihestu nahi den arriskuarekiko proportzionalak izan behar dute beti. Horien artean,
|
haien
komertzializazioa aldi baterako debekatzen dute, kontrolak egiteko behar den denboran, haien arriskugarritasunaren zantzurik baldin badago. Kasu honetan gertatu den bezala, produktuak arauzko baldintzak betetzen dituen arren, jokatu egin da, zalantzak daudelako produktuak kontsumitzaileen osasunerako eta segurtasunerako duen arriskuaz.
|
|
|
Hartu diren neurriek saihestu nahi den arriskuarekiko proportzionalak izan behar dute beti. Horien artean, haien komertzializazioa aldi baterako debekatzen dute, kontrolak egiteko behar den denboran,
|
haien
arriskugarritasunaren zantzurik baldin badago. Kasu honetan gertatu den bezala, produktuak arauzko baldintzak betetzen dituen arren, jokatu egin da, zalantzak daudelako produktuak kontsumitzaileen osasunerako eta segurtasunerako duen arriskuaz.
|
|
|
XIV. mendean, arabiarrek Yemenera eraman zuten landarea, eta han agertu ziren lehen landaketak eta bakarrak. Sultanatoa bakarrik kontrolatzen zuen
|
haien
salerosketak. Kontsumo hori oso azkar hedatu zen kultura islamiarreko eskualdeetan, edari alkoholdunak kontsumitzea debekatua zegoelako eta haien ezaugarri indartsuak zirela eta.
|
|
|
Sultanatoa bakarrik kontrolatzen zuen haien salerosketak. Kontsumo hori oso azkar hedatu zen kultura islamiarreko eskualdeetan, edari alkoholdunak kontsumitzea debekatua zegoelako eta
|
haien
ezaugarri indartsuak zirela eta. Urte askoan, islamiar guztiek hain preziatua zen fruitu horren esportazioa debekatu zen.
|
|
|
Hasteko, hutsunea behar bezala neurtu eta armairuaren banaketa argi eduki behar da. Garrantzitsua da hasieratik erabakitzea zer banaketa izango duen armairuak, gehien komeni den ate sistema aukeratzea (gidaridunak, eraisgarriak, bandak dituztenak…), baita apalen kopurua,
|
haien
kokapena eta abar ere. Zuloaren eta armairuaren neurriak hartu ondoren, eredu mistoa eraikitzea erabaki da.
|
|
|
hankak, torlojuak, espikuluak, giltzak, etab. Sukaldeko moduluen kasuan, altuera erregulagarriko hankak ere badituzte. Hala, bada, lasaitasunez muntatu ahal izango dira, ez baitute axola
|
haien arteko
altuera diferentziak, ez eta hartzen ere, arazo horiek prozesuaren amaieran konponduko baitira. Altzari baxuetarako zein altuetarako, komeni da muntaia gelako txoko batetik hastea.
|
|
|
Puntu honetara iritsita, zailtasun handieneko zatia amaituta egongo da. Zokaloa altzari baxuen behealdean (besarkagailuen bidez lotzen da
|
haien
hankei; burlete batek, berriz, zoruan doitzen du) eta gainaldean, noski. Estalkian bitrozeramika edo indukzio plakari eta harraskari dagozkien hutsuneak egiteko, nahiz eta pieza horiek nola egin behar diren azaltzen duten txantiloiekin etortzen diren, lehenik eta behin honako hau gomendatzen da:
|
|
|
Estalkian bitrozeramika edo indukzio plakari eta harraskari dagozkien hutsuneak egiteko, nahiz eta pieza horiek nola egin behar diren azaltzen duten txantiloiekin etortzen diren, lehenik eta behin honako hau gomendatzen da: piezei buelta ematea, estalkiaren gainean jartzea eta errotuladore baten bidez
|
haien
silueta marraztea jarri nahi den leku zehatzean. Uste izan zen tokian egongo zirela ziurtatzeko modu bat da.
|
|
|
Brikolaje tresnak zaindu eta mantentzeak
|
haien
bizitza baliagarria luzatzen du eta zerbitzu eraginkorra eta segurua bermatzen du. Hautsa, hezetasuna, beroa eta berniz, pintura eta bestelako materialak dira tresna horien etsai nagusiak.
|
|
|
Espeziek ukitu bero, gozo eta sakona ematen diote nahasketari. Beste ontzi batean, gainerako osagai lehorrak botatzen dira kilo bat petalo usaintsu eta 50 gramo usain belar, eta
|
haien gainean
botatzen da esentzia, espezia eta finkatzaileen nahastea. Osagai guztiak berriro nahasten dira, osoan homogeneoki bana daitezen.
|
|
|
Sabai aizuna konpontzea Hezetasuna eskaiolazko sabai aizunen etsai nagusietako bat da. Denborak aurrera egin ahala, igeltsuzko xaflak pitzatu egiten dira, edo
|
haien arteko
lotura agerian geratzen da estaltzen dituen masilla galtzean. Horren ondorioz, arteka antiestetiko txikiak agertzen dira, baina konpontzen errazak.
|
|
|
Zabalerari dagokionez, 6 eta 12 cm artean egon behar du. Hurrengo urratsa da zenbat taula behar diren kalkulatzea,
|
haien arteko
tartea bakoitzaren zabalerari dagokiola kontuan hartuta. Materiala, taulen zabalera eta aipatu diren gainerako alderdiak aukeratu ondoren, estalkien inprimazioa egin daiteke, eta, ondoren, lixatu eta berniz geruza eman.
|
|
|
Bisuteriako pieza eta osagarrietarako ere badira modulu erauzgarriak, inskripzio laukiekin. Kaxeta horietako bakoitzean, lepokoak, belarritakoak, eskumuturrekoak edo beste pieza txiki batzuk gorde daitezke, eta, sistema horri esker, erraz sar daiteke
|
haietara
. Zapatariek eta gorbateroek ere ordena mantentzen laguntzen dute.
|
|
|
Bainuetarako estaldurarik erresistenteena alikatatzea bada ere, poliestireno isolatzailezko orri batekin indartu daiteke. Iragazketen aurkako bainu estaldurarik seguruena alikatatua da Gelak igeltsuzko trenkadak baditu eta hezetasuna
|
haietan
sartzen bada, estaldura konpondu da. Halakoetan, igeltsu hidrofugozko panelak aukeratzea komeni da.
|
|
|
Arazo hori konpontzeko metodorik egokiena lorategiaren egituraren ikuspegi berria egitea da. Horretarako, gomendagarria da espezie batzuk tokirik egokienera eramatea,
|
haien
ezaugarrien arabera, beste batzuk eremu irekietan landatzea eta kaltetutako adarrak edo gehiegi hazi direnak inaustea. Horrez gain, soropila birmoldatzea komeni da, belarra hondatuta badago edo ikusmen ez oso uniformea badu.
|
|
|
Jatorri tropikala dutenez, ondo jasaten dituzte tenperatura altuak Tropikalak direnez, ongi jasaten dituzte tenperatura altuak. Aire korronteek eta giro hotzek, ordea, moteldu egiten dute
|
haien
hazkundea, eta hostoen erorketa eragiten dute. Landarea kanpoan lantzen bada, sei metroko altuerara irits daiteke.
|
|
|
Parkeak eta lorategiak zaintzeko produktuak dituzten enpresen elkartearen (APJ) datuen arabera, Espainian bost milioi pertsonak erabiltzen dituzte baliabide horiek “etxeetako lorategietan eta familiako baratze txikietan”. Landareen izurriak eta gaixotasunak kontrolatzea da helburu nagusietako bat, baina
|
haiek
edertzea ere bilatzen da. Irudia:
|
|
|
Landareek hotzari aurre egiteko babesa Irudia: thebarrowboy Neguko hotzek, batez ere tenperaturak zero gradutik behera jaisten direnean, landareei eragiten diete eta
|
haiek
hil ditzakete. Baina izaki bizidunak ez ezik, loreontziak eta loreontziak ere honda ditzakete.
|
|
|
García Gómezek bere azalpenean nabarmendu zuen Espainian 1978koak diren lanbide gaixotasunen zerrenda eta horiek aitortu eta erregistratzeko prozedurak zaharkituta zeudela. Ildo horretatik, adierazi zuen aldaketa soziopolitikoek eta gaixotu eta hiltzeko patroiek, besteak beste, lanbide gaixotasunen taula hori eguneratu beharra ekarri dutela, eta helburu bakarra izan dela lanetik eratorritako kalteak ezagutzea,
|
haien
prebentzioa aktibatzeko. Hizlariak azaldu zuen gaur egun Segurtasun eta Osasun Batzorde Nazionalaren barruan lau alderdiko talde bat eratu dela, estatuko eta autonomia erkidegoko administrazioek eta enpresaburuek eta langileek parte hartu dutela, eta indarrean dagoen sistemaren gabezia nagusiak aztertu dituztela eta garatu beharreko sistema berriaren ildoak proposatu dituztela.
|
|
|
Flavonoideak (flavonak, isoflabonak, flavononak). Azido aromatikoak eta
|
haien
esterrak (azido kafeikoa, zinamikoa eta beste batzuk). Aldehido aromatikoak (banillina eta isobainillina).
|
|
|
Hortxata naturalaren konposizioari dagokionez, ez du zehazten gutxieneko almidoi edukia; hala ere, solido disolbagarrien, koipeen eta azukreen eta PHaren edukiak hortxata naturalerako ezarritakoak izango dira. Txufa hortxata esterilizatuak prozesu teknologiko bat behar du, almidoi edukia erabat edo partzialki kendu edo eraldatzen duena, eta ontziratu ondoren prozesatzen da, tratamendu termiko baten bidez. Tratamendu horrek mikroorganismoak suntsitzea eta
|
haien
erresistentzia formak ez erabiltzea bermatzen du, legez ezarritakoaren arabera. Produktuak gutxieneko eduki hauek izanen ditu:
|
|
|
UHT hortxata almidoi edukia erabat edo partzialki ezabatzen edo eraldatzen duen prozesu teknologiko batetik abiatuta egiten da, eta tratamendu termiko baten bidez prozesatzen da (UHT). Tratamendu horrek, aseptiko ontziratu ondoren, mikroorganismoak suntsitzea eta
|
haien
erresistentzia formak ez erabiltzea bermatzen du, legez ezarritakoaren arabera. Produktuak gutxieneko eduki hauek izanen ditu:
|
|
|
Elkarte ekologistak baztertu egin zuen talde ekologista batek bisoiak askatzeko izan zezakeen inplikazioa; izan ere, asteartean landetxe horretako kaiolak ireki zituzten pertsonek erakutsi zuten horrek eragiten duen ingurumen inpaktua “ezjakintasun edo mespretxu larria” zela. “Zoritxarrez —gaineratu du—, ez da lehenengo aldia bisoi amerikarrak askatuak izan direla edo landetxe horietatik ihes egin dutela”; oso ugariak dira, eta dozenaka mila bisoi amerikar egoera txarrean daude, ekologisten arabera; gainera, “oso sistema mingarriak eta onartezinak erabiltzen dira
|
haien
heriotza eragiteko”. Espezie ez autoktonoa denez, bisoi amerikarrak ez du etsai naturalik, eta ez da harraparien ohiko dietan sartzen, gaineratu zuen Ecologistas en Acción ek, eta, gainera, ugaltzeko gaitasun handia duen espezie bat da, eta harrapari sena handia du, anfibioak, arrainak edo ugaztunak bata zein bestea elika ditzakeena, eta, beraz, inguruko espezie autoktonoen zati bat suntsi dezake.
|
|
|
Ikastaroa indigena gazteei zuzenduta dago, eta honako hauek ditu oinarri: landareak ezagutzea, landareak hazten ikastea eta animaliak parasitoak kentzeko, animalien zauriak tratatzeko edo
|
haien
abeltzaintza tratatzeko xaboia nola egin behar den (antxoak, zaldiak eta behiak) jakitea. Ikastaroaren emaitza onei esker, ikastaroarekin jarraitu ahal izan da, eta, orduan, komunitate indigenek beren ordezkariak aukeratuko dituzte berriro, gizonak eta emakumeak, ikastaroan parte hartuko dutenak, eta, ondoren, beren ezagutzak beren komunitateko gainerakoei jakinaraziko dizkiete.
|
|
|
Erabiltzen den airea ingurumeniragazia edo presiopean iragazitako airea da, eta azken produktuaren artean behar bezala banatuta egon behar du. Jakina, kontsumitzaileak ezin ditu burbuilak hauteman,
|
haien
bolumenak 200 mikromilesimatik beherakoa izan behar baitu. Izozki baten kalitatea, neurri handi batean, barneratutako airearen proportzioaren araberakoa da.
|
|
|
Hasieran, nitrato asko duten barazkiak saihestu behar dira, hala nola erremolatxa, espinakak, zerbak eta arbia, egunero sartu gabe. Zenbait kasutan, haur txikitan, elementu horietan aberatsak diren landare birberotuak kontsumitu dituzte, eta
|
haien
azala urdindu egiten da, oxigeno garraioari eragiten baitiote. Koadro itxuratsua da, baina ez du larritasunik tratamendu egokiarekin.
|
|
|
Bularreko haurraren elikadurarekin lotutako zenbait patologia ere badaude: ...snearekiko intolerantzia, zeliakia edo glutenarekiko intolerantzia, elikadura alergiak… Elikadura osagarria sartzeko ohiko modua da bularreko haurrak jasotzen dituen esne hartuneak elikadura osagarriko osagaiekin (zereal ahia, fruta, barazki purea…) banan banan ordeztuz joatea, pixkanaka, haurrak elikagai berriak onar ditzan tarte nahikoa utzita, haurrak elikagai berri bat sartu aurretik
|
haiekiko
tolerantzia probatuz eta bere organismoa egokitzeko denbora emanez. Oso garrantzitsua da aldi horretan elikagai kopurua egun batetik bestera eta aste batetik bestera aldatzea, haurraren gosearen arabera.
|
|
|
Araudi hori ostalaritzako industrialariei ere aplikatuko zaie, baita beren establezimenduetan izozkiak prestatu eta saltzen aritzen direnei ere.
|
Haien
betebeharrak ez dira hemen amaitzen; izan ere, izozkiak egiteko erabiltzen diren produktu eta gehigarri bakoitzaren berariazko araudia bete behar dute, besteak beste, higiene arauak, manipulazioa, garraioa, biltegiratzea, kontserbazioa eta elikagaien etiketak. Gainera, beren jarduera autokontrolatzeko betebeharra ezartzen zaie, bai eta arriskuak eta kontrol puntu kritikoak aztertzeko sistema bat ezartzeko ere.
|
|
|
Alde horretatik, interesgarria da adieraztea zergatik den arina produktua, zer mantenugairen kontura, produktu bat arina izan baitaiteke mantenugai bakar bat edo gehiago murriztuta batez ere karbohidratoak, proteinak eta lipidoak. Ezinbestekoa da
|
haien
osaera zehatz mehatz ezagutzea, dieta egokia egiteko.Kontrako beste faktore bat kostua da, produktu gehienen prezioa jatorrizko aurkezpenena baino% 20 edo 30 garestiagoa baita. Maionesa light versus maionesa tradizionala Maionesa emultsio lodi bat da, oinarrian landare olioa, arrautza osoa edo arrautza gorringoa, ozpina edo limoi eta gatz zukua dituena.
|
|
|
Administrazioak erruduntasun testigantza jurisdikzio penalari pasatuko dio egitatea delitua izan badaiteke, eta ez du zehapen prozedura jarraituko agintaritza judizialak epai irmoa ematen ez duen bitartean. Gainera, pertsonen osasuna eta segurtasuna babesteko neurriak har daitezke bide administratiboan, eta neurri horiei eutsiko zaie harik eta agintari judizialek
|
haien gaineko
iritzia eman arte. Auzitegi Gorenaren epaia Auzitegi Gorenak, 1999ko apirilaren 14an, maionesa kontsumitzeari buruzko epai bat eman zuen, ezgaitu baten gurasoen, egoitzaren eta bertan zegoen arduradunaren arteko auzi luze bati amaiera emateko.
|
|
|
Gaur egun, produktu horien eskaintza zabala dugu merkatuan, gure organismoarentzat zaporeak, propietateak eta onurak dituena. Ontziratutako zuku komertzialak elikagai iturri interesgarriak dira gaur egun.
|
Haien
elaborazio prozesuetan lortutako aurrerapenei esker, fruta freskoaren ia substantzia elikagarri guztiak proportzio bertsuetan kontserbatu ahal izango dira, eta, aldi berean, hainbat kontserbazio metodo erabiliz (pasteurizazioa edo esterilizazioa), egoera higieniko sanitario ona lortzen da. Kontserbatzaile baimenduren bat izaten dute, ontzian adieraziko duena.
|
|
|
Batzuetan, haurrek ondo jasaten dituzte kaseinazko prestakin hidrolizatuak, gehienetan ordezko onak baitira. Neurri batean hidrolizatuta dauden formulak ez dira inoiz erabili behar esnearekiko alergiaren hasierako tratamenduan,
|
haien
proteinen portzentaje batek ahalmen alergeniko osoa izan baitezake. Era berean, ahuntz esnea eraginkorra da behi esnearen ordez, behi esnearen proteinekiko alergia duten haurren kasuan.
|
|
|
Azkenik, azpimarratu behar da gerta daitekeela ECVTk eragindako kolitis hemorragikoaren maiztasuna gutxietsita egotea, bai muga teknikoengatik, bai beherako odoltsua eragiten duten serotipoek ez dutelako zerikusirik koadro kliniko honekin (O157: H7) maizenik lotzen denarekin. Azken hori, gainerako serotipoek ez bezala, erraza da lagin klinikoan antzematea; hala ere, egileek uste dute orain arte argitaratutako gorabeherak errealitate epidemiologikoaren isla fidela direla, eta, behar handirik ez duten arrazoiengatik —horien artean, ez da azpimarratzekoa
|
haien
bilaketa zehatzagoa—, benetako hazkunde txiki bat gertatzen ari dela. Denbora gehiago behar da mikroorganismo enteropatogeno arriskutsu horren prebalentziaren joera ebaluatzeko.
|
|
|
Pertsonengan edo animaliengan gaixotasunak eragiteko gaitasuna duten izaki bizidunak (birusak, bakterioak edo parasitoak) egoteko arriskua duten elikagaietan,
|
haien
kaltegabetasuna ziurtatzeko edo hobetzeko aukera ematen du. Europako Batasunak dioenez, tratamendu mota hori hainbat helburutarako erabil daiteke:
|
|
|
– Otorduek sarriak eta bolumen txikikoak izan behar dute, eta elikadura 5 edo 6 hartunetan banatu behar da. – Saihestu egin behar dira hondatutako esofagoaren azala narritatzen duten elikagaiak, hala nola zenbait gozagarri (ozpina, piperbeltza), fruta zitrikoak (laranja, mandarina, pomeloa, limoia) eta
|
haien
zukuak, tomatedun platerak edo tomate saltsa (urdaileko azidotasuna areagotzen dute eta sintomak okertu egin ditzakete). – Urdailaren hustuketa atzeratzen duten elikagaiak alde batera uztea gomendatzen da, hala nola edari karbonatatuak (gasarekin), kafea, tea, txokolatea eta elikagai edo prestakin koipetsuak (frijituak, gisatuak edo gisatu koipetsuak), baita piperita mendazko infusioak ere, esfinterra erlaxatu eta errefluxua errazten dutenak.
|
|
|
Hainbat arrazoi direla medio, une jakin batzuetan, haurrak haurrentzako elikagai homogeneizatuak jaten ditu, “haurrentzako eltzekariak” izenarekin ezagunagoak. Barazkiak, frutak, haragia, arraina, esnekiak edo horien nahasketa dituzten elikagaiak dira, eta
|
haien
helburu bakarra haurren elikadura araubidea ezartzea da. Produktu horien nutrizio osaera eta kalitateari, ekoizpenari eta elaborazioari buruzko arauak 96/ 5/ EEE Zuzentarauan jasota daude.
|
|
|
Osagaiak hertsiki kontrolatuta daude, bai landareak bai animaliak, eta potetxo horien kalitatea eta nutrizio ekarpena bermatzen dira, haurrak garapen egokia izan dezan. Beren produktuak hornitzaile ebaluatu eta homologatuen lehengaiekin egiten dituzte, eta
|
haien
elikagaien kontrola ziurtatzen dute, hasieratik elaborazio instalaziora iritsi arte.Marka batzuek oliba olioa erabiltzen dute, eta guztiek gutxieneko gatz edukia dute. Kontserbagarririk edo pestizidarik ez izatea, lehen kalitateko produktua eskaintzeko.
|
|
|
Frutarismoa elikadura natural bakarrera itzuli nahi duen teoria da, historiaurreko gizakiaren elikadurara. Haren jarraitzaileen arabera, begetarianoa zen, eta ez zituen kontuan hartzen lekadunak eta barazkiak.Fruitu lehorrek eta fruta freskoak garrantzi handia dute
|
haientzat
: frutarianoek 300 g fruitu lehor eta kilo bat fruta fresko kontsumitzen dituzte egunero.
|
|
|
Budismoari eta Indiako erlijio primitiboei egozten zaie jatorria, eta animaliak hiltzeko debekuarekin lotzen da. Baina pertsona askok pentsatzen dutenaren aurka, debeku hori ez da
|
haiekiko
ontasun eta erruki sentimenduagatik, baizik eta arimak transmigratzeko doktrinagatik, hau da, animalietan berraragiztatzeagatik. Begetarianismoak nolabaiteko ospea lortu zuen Europan XVIII. mendearen bigarren erditik aurrera, eta bizitza sinpleagora itzultzearen ideiarekin, “naturalarekin” eta boteretsuen gehiegikerien aurreko erreakzio gisa lotu zuen.
|
|
|
Izotzaren araudi tekniko sanitarioak izotz naturala eta izotz artifiziala bereizten ditu, azken hori bakarrik erregulatzen badu ere, hori baita elikatzeko izotz gisa onartzen den bakarra. Araudi horrek eragina du bai izotzaren industrialari edo fabrikatzaileei, bai banatzaileei, merkatariei eta, bereziki, ostalaritzako edo sukaldaritzako profesionalei,
|
haien
establezimenduetan izotza sartzen baitute kontsumorako produktuetan. Edateko ura lehengai gisa Janari izotza edateko uraren bidez egin behar da, eta, beraz, berariazko legeriara jo behar dugu, eta berezko ezaugarriak izan behar ditu:
|
|
|
Randy Lemoine Elikagai banaren eskuragarritasun txikiko egoera berezietan, organismoak beste energia substratu batzuk erabiltzen ditu, hala nola laktatoa eta zenbait aminoazido (kate adarkatuko aminoazidoak edo BCAA eta glutamina). Baldintza normaletan, aminoazidoek ez dute energia gastu osoan ekarpen handirik egiten, zeren eta, printzipioz,
|
haien
eragin fisiologikoa beste bat baita, muskuluaren nutrizioa, esaterako. Hala ere, iraupen luzeko kirol aerobikoetan (txirrindularitza, maratoia…) edo muskulu jakin batzuen gaineko intentsitate handiko kiroletan (indar entrenamendua pisuekin), muskulu metaketek oso jaitsiera handia izaten dute, eta, gainera, guztiz kontsumitzen dira.
|
|
|
Gaur egungo kirolak, lehiakorregia denak, garaipen baten beharrak eta arrakasten sari sozial eta ekonomikoek kirolariak
|
haien
errendimendua edozein modutan hobetzen saiatzera bultzatzen dituzte. Gaur egun, zenbait produktu eta praktika ezagutzen dira, eta horiei egozten zaie maila goreneko jarduera fisikorako beharrezkoa den muskulu indarra eta potentzia garatzeko gaitasuna (ez da beti frogatu), hau da, kirolariaren errendimendu fisikoa handitzeko gaitasuna.
|