|
2000
|
|
|
Baina garai hartan ez zen horrelakorik. Garai hartan lapur jendea eta litxarreritan hasitako jendea zen eta tristea zen
|
haien artean
egotea. Kartzelan 42 egun eman nituen.
|
|
|
Zenbat lagun egin ote zituen jarrera horrekin 1968ko maiatz ospetsu hartan? Borrokan zihardutenetatik, bat ere ez, pentsatzekoa da, baina borroka
|
haien aurka
zeudenetatik, asko, bistan da... Z. ARGIAk zioenera itzulita, gauza da, ezezko borobil horiek guztiak mahaigaineratu eta gero, bila zebilen iturrira iristen zela iruzkintzailea:
|
|
|
Askotan aipatu ohi dira alderdi abertzaleen arteko ezberdintasunak. Gutxitan, berriz,
|
haien artean
dauden adostasunak. Baina, izan, badira.
|
|
|
Erranikoaren arabera, Jose Luisen aldeko liburu omenaldi honetan, deliberatu dutene parte hartzea honako hau izanen dela: gure ibilbide komunean (bertzesortzaileekin batera) gertatu zitzaizkigun zenbait egitate eta episodio aipatzea; bai etazelakoa izan zen gure lagunaren jokaera ere
|
haiei
dagokienez.
|
|
|
Euskararen eliz erabilpenerako debeku eta arauak ez ziren izan legeria edo Administrazioko gertakariak bakarrik; gizartera ere jaitsi zen haien eragina, eta
|
haiek
zegozkien agintari eta herritarrek, onerako nahiz txarrerako aintzakotzat hartu behar izanzituzten. Horregatik, galdetzekoa da zein izan zen, haien aurrean, herri eta elizetakoburubidea, pertsonala eta instituzionala.
|
|
|
—Bai, beharrezkoak izan litezkek, baina ez funtsezko, zeren eta, arestian erran diadan bezala, Jainkoak bere unibertsoarekin sortu zuen tenplua
|
haien gainetik
baitago, eta zeren hura baita funtsezko. Izan ere, gizonak egiten duen oro gizonak kutsatua duk, Jainkoaren izenean bada ere, gizona berez eta izaitez kutsaturik dagoenez gero; ordea, Jainkoak xuxenean egina kutsaezina duk, Hura kutsaezina delako.
|
|
|
Errota, bere aldetik, jauregiaren eta bertze etxola
|
haien artean
zegoen, eta, errotarriaren higiarazteko, bazuen urtegi tipi bat, etxeko abereek askatzat hartzen zutena eta ahateek igerilekutzat.
|
|
|
BEHIN sinetsi nuen, itsu, ezen Paradisua lurrean egon zitekeela, eta indiar gorri
|
haiekin
egon nintzenean izan zen, batik bat lehen hilabeteetan, zeren hiru urte egin bainituen oihanean haiekin batean.
|
|
|
Erran dizut ezen bakearen eta soseguaren xerka ibili nintzela, noiz eta indiarren lurraldetik etorri bainintzen, eta bakea eta sosegua ediren nuela, bai trabailuaren aldetik, don Venancioren etxean; bai neure adimenduaren aldetik ere, jende ikasi hartaz inguratzen nintzela eta liburuaren mundua berreskuratzen nuela; eta baita, finean, neure sentimenduen aldetik ere, Rosa de Osoriorekin ezkonduz gero. Eta hargatik guztiagatik sentitu izan nituen ordu arte hain urrun, benturaz, plantazioneko indiarren eta beltzen kantak eta dantzak, noiz eta haiek gauez itzartzen baininduten aldian behin, haien munduarekin zer ikusirik ez banu bezala...
|
haien alde
egon nintekeen arren, bertzalde.
|
|
|
|
Haien ondoan
egoiteko moduan nengoen ni, jaun André...!
|
|
|
Mignon bere pieza bakarreko soineko luzea kentzen hasi zenean eta ni ere biluzten hasi nintzenean izan zen, neure arropak aulki batean uzten nituela, zeina baitzegoen barren leiho bat estaltzen zuèn errezel baten aitzinean, ohearen eta barren leihoko hormaren artean... Zeren baitzirudien ezen etxe hura hainbat gelaz osatua zegoela eta hainbat korridorez, eta batzuen eta bertzeen artean barren leiho
|
haiek
zeudela, erridau edo errezel batzuek estaliak... bezeroei jateko, edateko edo bertze edozein zerbitzu eskaini ahal izaiteko diskrezione osoz, Mignonek erran zidanez, eransten zuelarik: " Baina munduan diren trabailari onest guztiek bezala, trabailua ongi eginez gero eskatuko ditugu guk ere eskatu beharrekoak, ongi baderitzozu..." Eta Mignonek biluztu eta solastu, biak baterat egiten zituen, eta nik ez nekien zerk nindukan liluratuago, haren gorputzak edo haren mintzamoldeak, gorputz hark eragiten zidan sukarrak edo haren hitzen egokitasunak...
|
|
|
Baina zertarako balio zidan trebetasun hark? Izan ere, bagenituen sagarrondo lerdenak, eta
|
haien artean
bazegoen bat, sagarrondo izaiteko izugarri handia zena eta errege sagarrik onenak emaiten zituena. Eta sagar haien artean beti egoiten zen bat, bertzeak baino erregeago zena, eta, noiz eta pentsatzen bainuen ezen sagar hura enetzat izan zitekeela, zeren Mattin baino arinagoa bainintzen, albotik adituko nuen haren boza:
|
|
|
Guardiek muturreko bat zekarten, eta eskatu zidaten ezen ipin niezaiola nik muturrekoa txakurrari. Halakoetan ohi bezala, haien eskea bete eta listuaren garratza irenstekotan egon nintzen berriro, baina, aldi berean, bururatu zitzaidan ezen egiteko hura
|
haiei
zegokiela, zeren huraxe izan baitzitekeen txakurraren gurutze bideko lehen urratsa eta lehen egonaldia, eta nik ez nuen txakurraren kalbarioan parte hartu nahi.
|
|
|
Sabaiko fluoreszenteak itzalita zeuden; nahita piztu gabe utziak ziren, edo ez zebiltzan, hori ez nuen nik argituko etengailuak eskura izan arren. Begiak eskaileretan nituen finkatuak edo, zehatzago erranda,
|
haien buruan
zegoen atean. Zurezkoa zen, zur landukoa, eta horrek aire desegokia ematen zion burdinaren inguruko nagusitasunaren aldean.
|
|
|
Asteazkeneko gertakarien ondotik, Ramirezekin edo bere gisako bertze jendilajearekin kausitzeko desiotan nengoela uste bide zuen Potzolok. Harako Txuma eta Jabito
|
haiei
dagokienez," ikusiko".
|
|
|
trikua, poetak faunatik mitora ekarri duen beste marjinatu hunkigarri hori. Ziklo berri bat hasi da, baina lehen hazia hogei urte lehenagoko poema polimorfo
|
haietan
zegoen. Txepetxak bertsolariaren kantua erakarri baldin bazuen ere, naturako gauza ikusgarriek hartu izan dute gure kantagintza," Arboletan den ederrena da/ oihan beltzean pagoa"...
|
|
|
Etorkizunean, koordinatzaile bat izanen da iparraldeko 14 liburutegiez arduratzeko (bertan dago liburuzain euskaldunen kopuru handiena), eta beste bat Iruñerriko 21 liburutegietarako. Koordinatzaile horiek euskararen normalizazioa lehentasuntzat hartu dute, noski, eta hala izan dadin lortzeko
|
haien esku
egonen da proposamen zehatzak egitea (jendearekin euskaraz aritzeko gutxieneko euskara mailak ezartzea, prestakuntza planak, liburutegien seinalizazioa, euskarazko gai zerrendak sartzea, etab.) eta halaxe eginen dutela espero dugu. Erosketa zentralizaturako prozedura, hala Liburutegien Sareak nola Nafarroako Liburutegiak erabiltzeko pentsatua, tresna funtsezkoa da, eta liburutegiek titulu askoren artean (Nafarroako Liburutegi Nagusian urtero sartzen direnak, 10.000 inguru) beraien bilduBiblinleka metarako egokienak hautatu ahal izateko behar bezain malgua.
|
|
|
Noski hura garbitu behar zuen... Aurrena baina, lehortu behar zuen, ezin zen arropa
|
haiekin
egon...
|
|
2001
|
|
|
bitartean Iparraldean eginikoak eta 1938tik 1962ra Hego Euskal Herrian aurrera eramanak, nahiz azken ekintzotan beste leku batzuetako makiek ere parte hartu zuten. Borrokalariok bereziki komunistak ziren arren,
|
haien artean
bazeuden libertarioak, sozialistak eta nazionalistak ere.
|
|
|
Hiriak denontzat dauka esanahiren bat eta horietako ezezaguna ezagun bihurtzeko ez dugu beldurrik, baina mendiak eta herri txikiek edo auzoek daukaten ezezagunak ez gaitu erakartzen eta batzuk beldurtu egiten gaituzte. Ez gaitu erakartzen, ez dakigulako
|
haietan
dagoenarekin gozatzeko lain; ez dugulako nekazaritza eta basoei buruzko oinarrizko jakituririk eta, beraz, ia ezerk ez digu deus esaten. Gainera, oinez ibili behar dugu eta nekatzen garenean ez dago besterik:
|
|
|
Argi dago: zorpeko herrialdeek beren kanpo zorraren gutxitzeren bat lortuko zuten, baldin eta inflazio tasa
|
haien kontra
egongo ez bazen. Baina, de facto, haiek galera hori konpondu behar izan dutenez, beren defizit berriek zor berri bat ekarri diete, eta horren zama erreala 82 miliardo dolarrei gehitu zaie uler bedi 82 miliardo dolar konstanteei, ez dolar depreziatuei.
|
|
|
Aurreko bidaian gaixotu egin nintzen han eta nantu deitzen diren indio batzuekin egon nintzen.
|
Haiekin
nengoela ikasi nituen gauza batzuk berrikusi nahi ditut.’
|
|
|
Pentsamendu nahasi
|
haietan
zegoela, eta gaua iristear zelarik, helikopteroak bailiran, handiro, lau mariburduntzik zeharkatu zuten hiriko zeru uher bakartia, poliki, beste zerbait terribleagoren iragarkizun moduan,.
|
|
|
Berriro esan dezagun, ordea, ezer ezin dela adierazi hedabide hauen jokabide editorialak Akordio horren aldeko sostengua agerian utzi izanaren aurka. Bidezkoa da hori eta, gainera, kasu horretan, sostengu publikoa merezi zuen proiek  tu demokratiko positibo baten aldera lerratu zirela esan nahi du; aitzitik, badakigu
|
haiengan
dagoela askatasun etorkizunaren giltzarrietako bat. Baina badirudi epe luzerako estrategia politiko horrek gorririk utzi zuela Lizarrako Akordioak berak helburu  tzat zuen bake prozesua epe laburrean bultzatuko zuten taktika eta ekimenen eremua.
|
|
|
Horrela, Filosofia gauzen zientzia edo Ontologia izateari utzi eta adimenaren analitika bihurtzen da. Ez baitago subjektua gauzen menpe;
|
haiek
daude, aitzitik, subjektuaren ekimenak eskatzen dituen baldintzen menpe. Kantek sortzen duen iraultzaren ezaugarri nagusia ezagutza subjektuak burutu beharreko ekimen gisa ulertzea izango da eta ez berez gertatzen den prozesu gisa, edo subjektuak jasan egiten duena.
|
|
2002
|
|
|
Aurreko erakunde haien espazio berean segitzen du, independentismoaren espazioan alegia; gu bezala.
|
Haien ondoan
gaude haiek beti izan diren tokian daudelako. Izena aldatu da baina ideiak ez, hori da inportanteena.
|
|
|
Nire iritziz, Araban biztanleriaren kokapena, non gehien gehiena euskaldun dentsitate urriko demografia eta kontzentrazio espazialari dagokionez udalerri handi eta ertainetan pilatzen den, mahai gaineratutako datuaren arrazoi izan daiteke, beraz, joera aldaketa baten atarian gauden esateko goiz da oraindik. Halaber, Nafarroa eta Iparraldeari dagokienez, administrazioek orobat euskararen inguruan dituzten jarrerak eta abian dituzten hizkuntza politikez gain, gizartearen barne joerak eta askatu ahal diren indarrak dirateke aztertu beharrekoak, ezen
|
haietan
baitago egon euskararen biziraupenaren eta garapenaren giltzarri nagusia.
|
|
|
Bai Hego Euskal Herria eta baiIpar Euskal Herria garai hartako kortsario gune garrantzitsuenetakoak izan zirenEuropa osoan. Conversak, batetik, elkarren erasoak saihesten zituen, honela norbere kortsario ontziteria galtzeko arriskua aldenduz, eta, bestetik, hitzarmen
|
haietatik at
zeuden herrialdeen aurka erasoak lasai egiteko aukera ematen zien denei, inork galarazteko arriskurik ia izan gabe.
|
|
|
Oraingoz, fokua aurkitzeko lanak alferrikakoak izan dira. Ikerketa honen gakoa da aztertzea ea bederatzi legionella kasuak
|
haien artean
dauden, bi udalerrien muga mugan baitaude. Ospitaletarrek, bestalde, ez zioten gardentasun informaziorik eman udalerrian legionella agerraldi berriari buruz.
|
|
|
“Eski estazioen ingurumen inpaktua” izenburua duen lan honen arabera, espazio horiek lurzorua higatzen dute eta landaredia suntsitzen dute; paisaia aldatzen dute pistekin, aparkalekuekin eta igogailuekin; mendia urbanizatzen dute; uraren zikloa aldatzen dute elur artifizialaren biltegiaren bidez; eta ingurunea kutsatzen dute, eski denboraldia iristean kolapsatzen diren zarataren eta errepideen bidez. Espainiak, gaur egun, 1.205,95 kilometro eskiagarri ditu, 33 eski alpinoko (Andorrako eski estazioetakoak barne) 952 pistatan banatuta. Kopuru hori, erakunde ekologistaren iritziz, “nahikoa da gure mendien altitude urrirako, ez baitu elurra erortzen edo
|
haietan
egoten laguntzen”. Ekologistak Martxan taldeak, gainera, arreta berezia jarri du Pirinioetako zortzi haranetan aurreikusitako estazioak handitzeko proiektuetan:
|
|
|
“Euri sasoi laburrean ez zen ur tanta bakar bat ere erori. Euri horiek oso garrantzitsuak dira, abereen larrea
|
haien mende
baitago hein handi batean. Familia bakoitzak 10 animalia galdu ditu”.
|
|
|
Berehala hasi zen bila. Handik bi egunera harategi baten aurretik igaro zen eta, zakurra inguru
|
haietan
zegoenetz jakiteko, txistuka hasi zen.
|
|
|
Txistua entzun eta zintzilika zeuden odolki batzuk gora eta behera hasi omen ziren jauzika eta dardarka. Odolki
|
haietan
zegoen zakurra, eta berehala ezagutu zuen nagusi maitearen txistua.
|
|
|
Ikasle
|
haien artean
bazegoen Arantxa Otaegi izeneko neska bat, Trintxerpekoa, Sararen lagun mina. Arantxaren gurasoak ere, Sararen amona bezala, abertzale sutsuak ziren.
|
|
|
Sorgindutako basoa balitz bezala, harkaitz gorrixkak zeruraino altxatzen dira eta zirrara berezia uzten dute ikuslearen gogoan. Gainera, gu joan ginen egunean udako ekaitz batek bete betean harrapatu gintuen harrizko irudi bitxi
|
haien artean
geundela, eta hodei ertzetik gugana zetozen laino beltzek itxura mehatxagarriagoa ematen zioten paisaia ederrari.
|
|
|
Capon eta Berniard aske geratu ziren biharamunean. Ordurako Marriot ere
|
haiekin
zegoen, Fernandok ohartarazita.
|
|
2003
|
|
|
Gradu hierarkikoan gorago daudenak badira jazarle, erasoa bertikala da; ordea, gradu bereko lankideak badira, erasoa horizontala da. Moralki erasotzeko modu honetan ere enpresaburuak eta zuzendariak dira erantzule, zeren
|
haiei
baitagokie lankideek beren arteko bat mendean har ez dezaten ziurtatzea.
|
|
|
Bere izena adieraztera ausartzen ez den maitasuna omen da sexu bereko pertsonekin harremanak izatea gustuko dutenena. Aldiz, makina bat hitz asmatu izan dituzte menderik mende lesbianak eta gayak izendatzeko beren sexu aukera dela-eta
|
haien aurka
zeudenak (eta zoritxarrez oraindik ere horrela daudenak). Gaiak argitaletxeak plazaratu duen" Beste sexualitateak (Sexu aniztasunerantz)" izenburuko liburuan jokabide sexualek garai eta kultura ezberdinetan izan duten trataera aztertzen da, desira homosexualak ere baudakalako bere historia, sexu bereko pertsonen artean erakarpena sentitzea gizakia bezain zaharra delako, nahiz horrela sentitzen dutenak gehienetan baztertuak eta zigortuak izan diren.
|
|
|
Gauza bat da seme alabei laguntzea, eta beste bat, oso desberdina,
|
haiei
dagozkien zereginak betetzea eta erabakiak hartzea.
|
|
|
Ez dugu lehen baino arazo psikologiko gehiago, baina sentiberagoak gara
|
haiei
dagokienez
|
|
|
m) Adingabeen legezko ordezkariei argibideak eman behar zaizkie adingabeon egoera eta bilakaerari buruz, bai eta
|
haiei
dagozkien eskubideei buruz ere, eta horretan ez da izango beste mugarik lege honetan ezarritakoa baino.
|
|
|
euskaldunak hartzen zituen56 Zerabiltzan erreferentzia historikoak ere tradizio kantabristakoak ziren, eta labur labur izan arren han hemenka azaldu zituen. Adibidez, euskara. Espaiñia güzian, lehen mintzoa izanik, ta dierri [nazio] arrotzek mendietara baztererazirik, hirur mila urthe
|
hetan
dagoela hetan kokatürik, idatzi zuen.57
|
|
|
Beldur diren arren, marrazoak garrantzitsuak dira itsas bizitzaren kontserbazioan, elikadura katearen goialdean baitaude; hau da, beste izaki batzuen etorkizuna
|
haien esku
egongo da. Hala ere, gehiegizko arrantzak populazio eta espezie batzuk kolapsatu ditu, edo, beste era batera esanda, desagertzeko zorian jarri ditu.
|
|
|
Arestian aipatutako printzipioak eztiaren kasuan aplikatzekoak dira. Eskuliburuetan azaltzen den moduan," eztiatzat hartzen da erle meliferoek sortzen duten elikagaia, loreen nektarretik edo landareen zati bizietatik edo
|
haien gainean
dauden jariakinetatik abiatuta, erleek beren substantzia espezifikoak xurgatu, eraldatu, konbinatu eta erlauntzaren paneletan gorde eta heltzen uzten dutena. Elikagai hori jariakorra, lodia edo kristalinoa izan daiteke».
|
|
|
Jatorri geografikoari lotu gabe Ituna sinatzean, Austriak gero Europar Batasunean adierazpen geografikoen eta jatorrizko deituren babesari buruzko 1992ko Erregelamenduak arautu zuenaren antzeko babesa eman zuen. «Bud» izena
|
haien artean
zegoen. Abokatu nagusiak adierazi duenez, erregelamendu hori aplikatzeak ez du esan nahi estatu kide baten eta hirugarren estatu baten arteko hitzarmen bat aplikatzearen aurka dagoenik, jatorrizko produktu bat izendatzen duen adierazpen geografiko bati erabateko babesa ematen diona, nahiz eta haren ezaugarriak ez dauden bereziki lotuta jatorriari.
|
|
|
Pilar Aizpitarte eta Enrike Zurutuza dira Ohorezko Bazkide berriak eta hauek ere Baiteren oroigarriak jaso zituzten larunbatean, Sindikatu Zaharrean. Jende asko bildu zen, eta
|
haien artean
zeuden, Baiteko erakundeetako ordezkariez gain, bi omenduen senideak eta lagunak, Antxieta Antzerki Taldekoak, udal ordezkariak, Patxi Altuna eta Joxe Lizaso...
|
|
|
Pantaila txikirako produktuak, egin, egin diren arren, handirakoak gutxiago dira. Euskarazko zinemaren urrats epiko moduan, Ikuska
|
haiek
daude denon gogoan. Urte ugari joan diren arren, euskarazko zinemaren mundua zeharo ahul dago.
|
|
|
Epaileok ez dute haien espiritua atzematen, eta espiritu horrek justiziaren funtsezko printzipioa barneratzen du. Epaileek, orobat, ez diete erregela horiei ematen
|
haiei
dagokien zabalkundea, eta jasan egiten dituzte hainbat desleialtasun eta bidegabekeria; ez lituzkete, ordea, desleialtasun eta bidegabekeria horiek zigorrik gabe utziko, bigarren legearen espiritua, alegia, gainerako lege guztien oinarria, arau moduan izango balute.
|
|
|
Damu da orain Damian
|
haiekin
egondako denbora gehiago ez profitatu izanaz. Gazteekin egoteko aukera ez erabili izanaz.
|
|
|
–Osasuna, kamarada! –esan zidan
|
haiekin
zegoen agure itxurako batek.
|
|
|
Ze harrezkero ziur nengoen.
|
Haietan
zegoen zerbait jakin guran etorria zen niregana Bernardo hura.
|
|
2004
|
|
|
Hildakoen erregistroetan azaltzen diren datuen arabera, 185 presok, gutxienez, bere bizitzarekin ordaindu zuten beraien askatasun egarria.
|
Haien artean
zegoen hainbeste aldiz aipatu dugun Leopoldo Pico ihesaren bultzatzailea. Dirudienez, gaua iritsi berria zelarik harkaitz batetik bestera jauzi eginez hanka puskatu zuen.
|
|
|
elastiko bat bederatzi eurotan »berdin dio etxeko armairuan kamisetak sobran izatea», edo praka batzuk 18tan »agian guretzako txikiegiak dira, baina, merkeak direnez, zer axola dio». Eta harro kontatuko diegu lagunei zer nolako maukak erosi ditugun,
|
haien gibelean
dagoenaz batere arduratu gabe.
|
|
|
Eta ernatu, bizkortu egiten dute herria, etortzen diren bakoitzean.
|
Haiek
dagozen artean, baserritarrek ongi zaintzen dituzte oilaskoak.
|
|
|
Hamaika ta hamaika, jokalariak aurrez aur dagoz, prest jokatzen hasteko.
|
Haien inguruan
dagozanak (ehun mila aldera) txaloka, txistuka, orroaka, irrintzika ari dira.
|
|
|
Alabaina, arretaz irakurri behar dira polizaren baldintzak, badaezpada ere ebasketa arriskua espresuki
|
haietatik kanpo
balego.
|
|
|
Kontagailuen irakurketa: kontagailu gehienek banatzaileenak izaten jarraitzen dute (alokatzea kobratzen dute) eta
|
haiei
dagokie kontagailuen irakurketa eta etxe komertzializatzaileei datuak jakinaraztea.
|
|
|
Bikoiztuak eginbidearen bidez barneratuko dira
|
haiei
dagokien atalera, zenbaki korrelatibo bat jarrita.
|
|
|
maila taktikoan operatiboak diren elementuekin, borroka moten zilegitasun kontuak?, esate baterako. Gauza bat da, ene irudiko, maila estrategikoan ezinbesteko erreferentzia diren printzipioak eguneroko praxiaren taktika aldakor eta malguan
|
haiek
dauden daudenean ez ezartzea, jarrera hori egokia izan litekeelako, eta beste gauza bat, nazio eraikuntzaren irizpide nagusiak pragmatismoaren aldarean sakrifikatu eta indarkeria bezalako faktore bat komunitate baten kohesio elementu behinena bilakatu nahi izatea. Edo inork pentsa ote lezake, izan ere, adibidez, Espainiaren edo Frantziaren balio nazionalak (hizkuntza, kultura, historia...) bertako herritarrek indarkeriari buruz duten jarrera balioetan funtsaturik daudenik?
|
|
|
Eman dezagun, bada, eskola erdalduna euskalduntzeko urrats malkartsu
|
haietan
bazegoela kontzientzia nazionalaren baliabide linguistiko hori. Euskal Herriari zor zaion eskola eredua sortu eta hedatu nahi zela, nahiz eta jaun eta jabe zen gizartea erraietaraino erdalduna izan.
|
|
|
Alde batetik, edozein aire korronterekin itzaltzea eragozten duten euskarrietan jarri (kristalezko edalontzi edo pote batek konpontzen du eragozpen hori, eta kristala koloretakoa bada, apaintzeko aukera gehiago ematen ditu). Bestetik, leku seguruetan jarri, sua gortinetara edo bestelako elementu sukoietara itsatsi ezin duten tokietan, eta gogoratu, jakina, sua itzaltzea
|
haiek
dauden gelatik ateratzean.
|
|
|
Izan ere, uren araztasun mailaren lekuko dira.
|
Haiek
badaude, ura garbi dago. Zoritxarrez, animalia hori urria da Espainiako ibilguetan.
|
|
|
Jakinarazpen ofizial batean, erakundeak uste du SAFa saihestu daitekeela prebentzio neurri eraginkorragoak hartzen badira. Salatzaileek eta
|
haien alde
daudenek ez dute ulertzen nola produktu berean dagoen arrisku batek produktua ekoizten, banatzen eta merkaturatzen dutenentzat eta produktu hori kontrolatzen dutenentzat– irizpide bikoitza izan dezakeen, produktuaren azken helburuaren (barne merkatua edo AEB) araberakoa izango den, eta, era berean, arau administratibo horrek dioenari bakarrik eta hertsiki erantzungo zaion, nahiz eta hirugarr... Oraingoz, esan bezala, botere betearazle eta legegileak izan du erreakziorik sendoena.
|
|
|
Haren begiek kezkaz begiratzen zidaten, artean arriskuan banengo bezala. Artean Bizkaiko mendi ilun
|
haietan
banengo bezala.
|
|
|
Kanten metodoa transzendentala da, hau da, esperientziaren baldintzez galdetzen duena. Aurrerantzean arazoa ez da izango gauzak nolakoak diren, baizik guk nola ezagutu ahal ditugun; izanere, ez dago subj ektua gauzen mende, baizik eta
|
haiek
daude subjektuaren ekimenaren baldintzen mende. Horregatik," oro har esperientziaren ahalgarritasunaren baldintzak aldi berean objektuen ahalgarritasun baldintzak dira".
|
|
|
|
Haiei
dagokie ardura nagusia. Jakin badakigu aurrekontu murritzak erabiltzen direla eta inertziaren poderioz aldaezinak diruditela, baina aldatu daitezke:
|
|
2005
|
|
|
Miguel Angulok 1: 15.000 eskalan egindako Aneto inguruko mapa honek gailur nagusira zein Maldito, Pico del Medio, Tempestades, Russel, Araguells, Mulleres, Paderna, Tuca Blanca, Alba, Dientes de Alba, Le Bondidier eta Maladetara iristeko bide guztiak agertzen ditu, haiekin lotutako beharrezko zehaztasun oro eskaintzeaz gain. Bide batez, bazter
|
haietan
dauden mendi aterpeen eta bestelako ostatuen berri ere ematen du, hala nola bisitarientzat onuragarri izan daitezkeen telefono zenbakiak.
|
|
|
Handik bizpahiru egunera, Gobernuz Kanpoko Erakundeko hiru kide hurreratu ziren Tomasen lantegira, furgoneta batean, garraioa egiteko asmoz:
|
haien artean
zegoen Teresa.
|
|
|
Arkauti, Derio eta Fraisoroko eskolak elkarrekin konektaturik egon gara eta hainbat agintari izan dira gurekin, besteak beste, Gonzalo Saenz de Samaniego nekazaritza eta arrantza sailburua, Lander Arregi Mendikoiko gerentea, eta Eli Gorospe lanerako eta gizarteratzeko prestakuntza arduraduna. Ekitaldian ikasle berriek duten garrantzia azpimarratu da; azken batean, sektorearen etorkizuna
|
haien esku
egongo da egunen batean.
|
|
|
Artikuluan, El Diario Vascok «Alardea ulertzeko eraz alderdi bakoitzakduen zilegitasuna» ezagutarazten du, nahiz eta aitortu: «irundarrek berek erabakibehar dute nolako jaia nahi duten etorkizunerako eta
|
haiei
dagokie halaber gatazkahau gainditzeko modua ekarriko duten elkar aditzeko bideak eta formulak hausnartzea, Alardearen izaeraren aurrean daudekeen pentsamolde desberdinak argudiobaztertzaile edo gizartean haustura ekarle bilakatzeko aukera guztietatik lekutuz».
|
|
|
Gogora dezagun, Benveniste ren ikasgaien arabera, etorkizunak preskripzioa eta obligazioa dakartzala, modalitate subjektiboak, kasu honetan emakumeen asmoen oihartzunak, iragarritako asmoa egintzek baieztatu arte objektizatu ezin den arren. Izenburuan zita bera ez baina emakumeen diskurtsoa zuzenean hartzeak adierazten du enuntziatzailea
|
haien alde
dagoela. Bestalde, albisteak berak BAEk alkatearen erabakiaz duen iritziari eskaintzen dio protagonismo osoa.
|
|
|
Horren azalpena ingurune heterogeneitatean datza. Esate baterako, espezie dultzikola bat ibai eta lakuetan bizi daiteke, baina ez
|
haien artean
dagoen emergituriko lurrean. Edo basoko espezie bat basoak existitzen diren lekuetan agertuko da gehienez.
|
|
|
Autoetan abiadura mugatzaileak jarriz gero, heriotza eragin duten zirkulazio istripuen %24 eta %59 bitartean murriztu daiteke. Zigorrak eta zaintza gogortzearen ondorioz, espainiarrak gailu horiek onartzen hasi dira, eta, hala, %62 erabat edo nahiko
|
haien alde
egongo lirateke. Trafiko Zuzendaritza Nagusiaren (DGT) azken datuen arabera, 2003an 99.987 istripu gertatu ziren eta 5.399 pertsona hil ziren.
|
|
|
pazienteen %70ek ongi erantzuten die tratamenduei, baina %10 bakarrik joaten da psikiatrarengana arazoa konpontzeko. Obiolsen arabera, horri gehitu behar zaio mediku jeneralista askok ez diotela galdetzen pazienteari nola dagoen gogoz, ikuspegi itxia baitute, eta ez baitute uste psikologikoki sufritzea
|
haiei
dagokien kontua denik. Paziente askok ez dute laguntza profesionala eskatu nahi.
|
|
|
Organismoaren zelula guztietan dauden egitura txikiak dira mitokondrioak, globulu gorrietan izan ezik. Energia zelularraren iturria dira, eta energia asko kontsumitzen duen garuna bezalako organoak, neurri handi batean,
|
haien mende
daude. Mitokondrioko DNA amari baino ez zaio jarauntsiko, eta zenbait patologia transmiti ditzake, baina oraingoz ez da horien tratamendurik ezagutzen.
|
|
|
Batzarretan, berebiziko ika mikak izaten zituzten abertzaleetako batekin, gazte luzanga sesiozale batekin, segituan bere onetik atera eta ez bat eta ez bi irainka hasten baitzitzaien, gogor ekinez hala ORTkoei nola gainerako" espainolistei". ...ten jendea txundituta uzteko moduko ekintzaren bat; dena den, batzarraren erabakiak ez zituzten askorik errespetatzen, esaten baitzuten ORTkoek nahi zuten bidetik eramaten zutela batzarra; horregatik, manifestazioetan beren pankartak eta leloak haizatzen zituzten, eta ETAri goraka amaitzen zuten, gehienak ETAren aldekoak baitziren eta jende ugari baitzuten berekin, nahiz eta ez askorik nabarmendu,
|
haien alde
zeuden gehienak ez ziren-eta protesta ekintzetara agertu ere egiten. Haien artetik ateratzen ziren ETAko ekintzaile eta laguntzaileak, noizean behin gertatzen ziren erorketek agerian uzten zutenez, edo ekintzaileak mugaz bestaldera ihesi joaten zirelarik azaleratzen zenez.
|
|
|
Baina dena ez zen hori. Bere istorio ez sinesteko
|
haiek
zeuden. Bere ogibide ulergaitz eta pentsaezinak.
|
|
|
Erreka zen han ikusten zena, lehengo eguneko erreka zulo berbera. Baina kolorezko pintzelkada
|
haien artean
bazegoen zuk adierazten ez zenekien beste zerbait ere. Ederra zen zinez margoa.
|
|
|
Petrilaren pareta bazterretik hurbildu nintzen, inor ez zen oroitzen txalupaz. Espero nuenaz oso bestera, alga lizun berde kutsu sarkorra zeukan zurak, iratzearen akordua ere ekarri zidan ohol
|
haietan
zegoen hezetasunak, urruneko nonbait ezagun batetik. Txaluparen gerizpera sartu nintzen, eta dena garbia zegoela iruditu zitzaidan, kearen lurrina sumatu arren.
|
|
2006
|
|
|
Prest daude zentro berriak sortzeko Gipuzkoa, Bizkaia eta Arabatik kanpo, Pakea eta BZAko enpresa elkartu askok sukurtsalak edo lantegiak baitituzte EAEtik kanpo. Eta Mutualiaren zuzendaritzak adierazi duen bezala,"
|
haien ondoan
egon eta une oro behar dituzten zerbitzuak eskaintzea gustatuko litzaiguke".
|
|
|
Aldaketa horien ondorioetako bat minbizia izan daiteke. Erradiazio ionizatzaileak ondo ezagunak dira eta nazioarteko legedia, honenbestez, oso zorrotza da
|
haiei
dagokienez.
|
|
|
Azterketa amaitu eta kasuan kasuko adierazpena sinatu ondoren, irakasleek instrukzio epaileari edo arlo kriminaleko sala edo audientziako presidenteari sinatutako oharra emango diote, aztertutako objektu eta gaiei buruz, bai eta aurreko artikuluan xedatutakoaren arabera
|
haiei
dagozkien zerbitzu sariei buruz ere.
|
|
|
camara real: Fiskoa, errege erreginek biltzen zituzten zergak eta isunak edo
|
haiei
zegozkienak biltzen zituen instituzioa da.
|
|
|
Horrenbestez, indibidualiza daitezkeen ekarpenen sortzaileak, publizitate sorkuntzaren barnean substantibitatea baitute (esaterako, marrazki bizidunetako pertsonaia jakin bat)? errespetatu egin behar dira, eta
|
haiei
dagozkie egile eskubideak. Hala ere, ustiapen eskubideak obra kontratuan ematen dira edo emantzat hartzen dira ekarpen originalaren egileak enpresa baten soldatapean lan egiten duenean, alderantzizko hitzarmenik ez badago, behintzat.
|
|
|
Hainbat formatako piezak erabiliz (angeluak, loturak eta itxiturak), gela baten perimetro osoa estaltzen da, instalazio estetiko eta seguru baten emaitzarekin. Errodapiek trenkadak edo erreiak izaten dituzte, eta
|
haietan
egoten dira gidariak. Oro har, errodapiek trenkadak edo erreiak izaten dituzte, zirkuitu elektriko motaren arabera bereizitako eroaleak hartzeko.
|
|
|
Orain, etxebizitzak gero eta txikiagoak direnez eta hogei metro koadroko apartamentuak aurki ditzakegunez, logelak areto funtzioa bete behar du, ezinbestekoa da ohe klasikoaren ordezko aukerak aurkitzea, gelaren espazio txikia hobeto aprobetxatzeko. Haurren logelek zabalak izan lukete,
|
haietan
egoten baitira txikienak, lo egiteaz gain, jolasten eta ikasten. Baina bi haur edo gehiagorentzat gela bakarra badugu, oheek gela osoa hartuko dute, idazmahaiak eta jolasguneak sartzeko aukera kenduz.
|
|
|
Amari zeintzuk erakutsi erabaki nahi du. Txuri beltzezko argazki
|
haien aurrean
dagoela, amak eta German horrek batera argazkiren bat atera ote zuten pentsatu du. Hala bada, amak argazki horiek ezkutuan izango zituen.
|
|
|
Gure buruzagiaren oparia. Berriz ere erabiltzeko prest izan zituztenerako,
|
haien gainean
geunden, bertze ertzean. Han jo eta hemen jo, gibelerarazi genituen.
|
|
|
Yakin egiten hasi zirenean ni ere han nengoen, bai. Bastarrika, Fernando Mendizabal, Iñaki Bereziartua... lagunak nituen eta
|
haien ondoan
egon nintzen, saiatzen, haien konfidente nintzen, baina nik neure bidea egin nahi nuen.
|
|
|
Ea" euskara nintzen" galdetu zidaten hainbatgarrenean ezetz esan behar izan nuen, noski. Umiliazio bat zen, jakina, umiliazio segida luze baten lehena, baina umiliazio horiek eta
|
haiei
dagokien beste aldeko ustezko garaipen airea ere hutsaren hurrengo iruditu zait urte luzeetan, ume anker batzuen jolas ilun bat, baina umekeria bat, azken finean, eta hala iruditzen zait orain ere. Hori ere ez da, ez da, bizitza ukoen, galeren eta errenuntzien batuketa etengabe bat baizik ez denez.
|
|
2007
|
|
|
a) Herritarrei entzutea, zuzenean edo legeak aitortutako antolakunde nahiz elkarteen bidez,
|
haiei
dagozkien administrazio xedapenak prestatzeko prozeduran.
|
|
|
Espainiako beste hizkuntzak ere ofizialak izango dira
|
haiei
dagozkien autonomia erkidegoetan, beraietako estatutuekin bat etorriz.
|
|
|
Konstituzioan tortura egitea eta gizabidezkoak ez diren edo apalesgarriak diren zigor edo tratuak ezartzea zehazki debekatu da, bizitza eskubideari eta giza duintasunari emandako babesaren ondorio logiko moduan. Hori dela eta, botere publikoek zaindu egin behar dute pertsona guztiek giza duintasunarekin bat datorren tratua jasotzea, eta modu berezian, pertsona horiek
|
haien mende
daudenean, bai modu iragankorrean (atxiloketaren kasuan), bai luzaroagoan (presoak, adingabeak beren kargura, gaixo ospitaleratuak, etab.). Torturaren eta Gizabidezkoak ez diren edo Ankerrak edo Apalesgarriak diren beste Tratu edo Zigor batzuen aurkako Konbentzioak, New Yorken 1984ko abenduaren 10ean egindakoak, honela definitzen du tortura: «funtzionario publikoek eurek, edo horien adostasunarekin edo baimenarekin, egindako egintza oro, pertsona bati min edo sufrimendu fisiko edo mentalak nahita egitea badakar, informazioa edo aitorpena lortzeko, edo pertsona hori derrigortzeko edo larderiatzeko baino ez».
|
|
|
Hori dela eta, konstituzio testuak parte hartzeari zenbait aipamen egiten dizkio artikuluetan, eta, besteak beste, hauek aipatzen ditu: parte hartze politikoa (23 art.), atal honetan aztertuko duguna; gazteek politika, gizarte, ekonomia eta kulturaren garapenean parte hartze aske eta eragingarria izan dezaten (48 art.); herritarrei entzutea,
|
haiei
dagozkien administrazio xedapenak prestatzeko prozeduran (105 a art.); herritarrek Justizia Administrazioan parte hartzea (125 art.), interesdunek Gizarte Segurantzan parte hartzea (129.1 art.); enpresetan parte hartzea (129.2 art.), etab. Zehatz esanda, eta parte hartze politikorako eskubideari dagokionez, konstituziogileak eskubide hori modu berezian babestu nahi izan du, kargu publikoak hautat... zein kargu publikoetarako hautatua izateko, sufragio aktiboa?
|
|
|
Baina ez dugu ikusi. Hango zuhaitz
|
haien artean
egon behar du, karibu multzo hartan.
|
|
|
– Irudi batean adierazi haur bakoitzaren testuinguru ekologikoa osatzenduten elementurik garrantzitsuenak eta
|
haien artean
egon daitezkeenharremanak.
|
|
|
Horri dagokionez, ez zuen onartu Gobernuak neurriren bat hartuko duenik autonomia erkidegoei karga horiek ez aplikatzeko. Esan zuen lurralde gobernuak “arduratsuak eta autonomoak” direla finantza gaietan, eta
|
haiei
dagokie horrelako erabaki baten abantailak eta eragozpenak ikustea.
|
|
|
Bi arazo daude: Edukiari dagokionez, gehienetan horrelako entitateentzat berariaz diseinatu ez diren deialdiak izaten dira, eta, beraz, nekez ebatz dezakete modu egokian
|
haiei
dagokien arazo zehatza. Gainera, ez dira kontuan hartzen GKEek eta haien kolektibo onuradunek dituzten arazo espezifikoak neurri integralak eta zeharkakoak diseinatzerakoan; aitzitik, jarduerak, sarritan, orokorregiak edo sektoreegiak dira.
|
|
|
“Ozeanoak kudeatzeko moduan erabateko aldaketa behar dugu. Itsas ekosistemen babesa ezinbestekoa da
|
haien mende
dauden milioika pertsonentzat”, adierazi du Mario Rodríguezek, Greenpeaceko Kanpainen zuzendariak. “Oraingoz, gure ur mediterraneoen %1 baino ez dago babestuta; behar izanez gero, marjina kontinentalaren %10 eta %20 artean egongo litzateke”, zehaztu du Alfonso Ramos Alacanteko Unibertsitateko itsas biologiako katedradunak.
|
|
|
Iruzur mota hori gertatzen denean, arazoa da ez dagoela argi nork erantzun behar duen funtsak desagertzeaz. “Phishing” aren definizioari jarraiki, badirudi bankuaren bezeroa dela beti engainatzen dena bere kontuen gakoak iruzurgileei emateko, eta, beraz, hark erantzun lukeela
|
haietan
dauden funtsekin gertatzen denaz. Horixe da bankuek “phishing” jasaten dutenean erabiltzen duten argudio nagusia.
|