|
2003
|
|
|
Oihan horiek eraldatzen ari diren arren, jatorrizko biodibertsitatearen gordailu garrantzitsu izaten jarraitzen dute. Adituek diotenez,
|
haien
kontserbazioa funtsezkoa da, izan ere, germoplasma landare berri bat hazteko erabil daitekeena aberastasun biologikoa duen landarearen zati bat da, gizateriaren ondare naturalaren zati dena eta aprobetxa daitekeen ahalmen genetikoa duena. Gaur egungo prozesu suntsitzailearen ondorioz, Mexikoko oihan tropikal hezearen soberakinak eremu aldakorreko oihan zatien edo uharteen bilduma bihurtu dira, eta isolamendu istorio desberdinak dituzte Mexikoko hegoaldean, Veracruz, Tabasco, Campeche, Chiapas, Yucatán, Quintana Roo eta Oaxacako zenbait estatutan.
|
|
2004
|
|
|
Klima aldaketa eta deforestazioa bezalako mehatxuei aurre egin behar die
|
haien
kontserbazioak.
|
|
2005
|
|
|
Ordainbide honen erabiltzaileei ohartarazten die
|
haien
kontserbazioaz eta erabilera egokiaz arduratu behar dutela.
|
|
|
Horrela, espezie horietako asko jatorrizko espezieekin lehiatzen diren izurrite bihurtu dira, haien hazkuntza edo ugalketa eragotziz eta portaeran eta eboluzio aldaketetan aldaketak eraginez, batzuetan aurreikusteko edo detektatzeko zailak direnak. Halaber, espezie batzuk legez kanpo harrapatzeak
|
haien
kontserbazioa ere arriskuan jartzen du. Adibidez, marrazoak zopa famatuentzako hegalek harrapatzen dituzte, eta, gainera, animalia baztertzen dute, edo itsas pepinoak, Asian afrodisiako gisa saltzen direnak, desagertzeko arriskuan daude.
|
|
2006
|
|
|
Europako Batzordeak (EB) duela 14 urte Natura Sarea sortzeko hasitako prozesua itxi berri zuen, EBko Habitat Zuzentarauan oinarrituta. Sare horrek bermatu du Europar Batasunaren intereseko habitat eta fauna eta flora basatiak mantendu edo lehengoratuko direla, eta zaintza sistema bat ezarriko dela
|
haien
kontserbazio egoera egokia ziurtatzeko. Orain arte babestuta ez zeuden naturguneak gehitu dira Natura 2000 osatzen duten eremuak bi motatakoak dira.
|
|
2007
|
|
|
Aztertutakoetatik 46 publikoak ziren, 49 pribatuak eta 39 itunduak. Gainera, aldizkari honetako teknikariek, senitarteko bat sartzeko eskatzen zuten itxurazko bezero gisa, 134 eguneko zentro horietako bakoitza bisitatu zuten urrian, besteak beste, instalazioen egoera eta
|
haien
kontserbazioa, argitasuna, adinekoentzako espazio erabilgarria (pasealekuak, gelen zabaltasuna), garbitasuna, segurtasuna eta azpiegituren irisgarritasuna aztertzeko. Emaitzen balantzea positiboa da (azterketaren batez besteko kalifikazioa 7,3 puntukoa izan da), eta 2002ko antzeko txosten batean azaldutako egoerarekiko nolabaiteko hobekuntza adierazten du.
|
|
2008
|
|
|
Lorategiak bisitatutako 144 kaleetatik hamaika besterik ez zituzten (Alacanten, Granadan, Gasteizen, Madrilen, Iruñean eta Valentzian), eta A Coruñan, Bilbon eta Donostian ez zen zuhaitz bakarra aurkitu (azken bi hiri horiek, Gasteizen bezala, ez dute lorontzirik kale horietan, Iruñean, Murtzian eta Granadan bezala). Valentzian bisitatutako kaleetan ez zen zuhaitzik falta, baina
|
haien
kontserbazio eta garbitasun egoera, lorezainen erdiena bezalaxe, eskasa zen. Taula orokorra:
|
|
|
Hezkuntza, Zientzia eta Kulturarako Nazio Batuen Erakundeak (UNESCO) Gizateriaren Ondare Kultural eta Naturalaren Zerrenda bultzatu du hamarkada askoan. Haren helburua da planetako paradisu naturalak ezagutaraztea eta gizartea
|
haien
kontserbazioaz kontzientziatzea. Zerrenda etengabe berritzen da (936 sarrera ditu dagoeneko), berriki sartu diren lau berriak bezala.
|
|
|
Elikagaien industriak ontzi konplexuak behar dituzten produktu fresko ugari ditu. Elikagai horiek balio bizitza laburreko sistema dinamikoak dira, eta
|
haien
kontserbazio eta ontziratze beharrek zenbait segurtasun parametro behar dituzte. Horien artean, propietate optikoak nabarmentzen dira, hala nola gardentasuna edo hesi propietateak, hala nola urarekiko, argiarekiko edo aromekiko erresistentzia.
|
|
2009
|
|
|
Edertasun paregabeko inguruak dira, mende luzeetan aldaketa handirik gabe iraun dutenak. Baina
|
haien
kontserbazioa eta egungo egoera ez da halabeharraren emaitza izan, artzainen eta ganaduaren emaitza baizik.
|
|
|
Hirigintza garapenak edo azpiegituren eraikuntzak eremu natural mugakide horiek sakabanatu edo zatitzen ditu. Horregatik, natur gune horiek babes berezia izan lukete,
|
haien
kontserbazioa ez ezik, herritarren bizi kalitatea ere bermatzeko. Erakunde publikoak gero eta gehiago jabetzen dira horretaz, eta haiek zaintzen eta hobetzen saiatzen dira.
|
|
|
Estatu Batuetako ikertzaile talde batek arriskuan dauden animalien finantza merkatu bat sortzea proposatu du, erakundeek kudeatua,
|
haien
kontserbazioa inbertitzaileen mende egon dadin. Plana bere gain hartuz gero, Gobernuak espezie baten babes kostua zehaztuko luke, eta funts bat erabiliko litzateke kontratuak inbertitzaileekin betetzeko.
|
|
|
Beste adibide garrantzitsu batzuk eukaliptoak eta beste espezie exotiko batzuk ezabatzea dira. Eta nola uztartzen dira
|
haien
kontserbazioa eta mantentze ekonomikoa? “1969an, Parke Nazionalak 34.425 hektarea ditu.
|
|
2010
|
|
|
20 MHz-etik gorako soinuak izaten dira, giza entzumenak atzeman ezin dituenak.
|
Haien bidezko
kontserbazioa oraindik fase esperimentalean dago eta entzimen eta mikroorganismoen inaktibazio eraginkorra lortzeko, presioarekin eta beroarekin konbinatzen da.
|
|
|
Hala, azkar irits daiteke krokodiloaren azalarekin lotutako bolumen komertzialera, eta Kolonbia da produktu horren esportatzaile handienetako bat. CITES hitzarmenak basa fauna eta flora espezie mehatxatuen eta haien produktuen munduko merkataritza arautzen du,
|
haien
kontserbazioa zaintzeko. Horretarako, denda honetarako baimen ofizialak erabiltzea eskatzen du.
|
|
|
Egoera hori ez dator bat 2006an izandakoarekin, proportzioa %23koa baitzen. «Birika» berdea, eurotan Herritarrei berdegune eremu zabalak eskaintzeko, beharrezkoa da
|
haien
kontserbazioa eta mantentzea bermatuko duen diru kopuru handia. Udalek, batez beste, aurrekontuaren %2, 5 bideratzen dute beren hiriko «birikak» mantendu eta kontserbatzeko, hau da, urtean, batez beste, 28,7 milioi euro.
|
|
2011
|
|
|
Deshidratazioa. Teknika horren bidez, elikagaietatik ura kentzen da
|
haien
kontserbazioa luzatzeko, eta, gainera, haien pisua murrizteaz gain, zenbait baldintza organoleptiko aldatzen dira, besteak beste, kolorea. Lurruntzea.
|
|
|
Elikagaiak etxean antolatzea, denak jan daitezen. Menuak pentsatzea, barietateari eta nutrizio ezaugarriei dagokienez ez ezik,
|
haien
kontserbazio egoerari dagokionez ere, eta kantitatearekin ez pasatzea. Elikagaiak egoera txarrean badaude bakarrik bota, eta etiketak adierazten duen iraungitze data igaro baino lehen kontsumitu.
|
|
|
“Hedadura horretatik, futbol zelai gutxi batzuen baliokidea den eremu bakar baten laginketa egin da biologikoki. Badakigu biodibertsitate garrantzitsua dagoela eta ezagutzen ez diren baliabideak daudela; etengabe aurkitzen ditugu habitat berriak, ezagutzen ez genituen organismoak… baina industria askoz azkarragoa da
|
haien
kontserbazioa bermatzeko behar den zientzia eta legeria baino”, esan zuen Ramírez Llodrak. Lanean, adituek etorkizunean presio handiagoa izango duten beste eremu batzuk ere nabarmentzen dituzte, urpeko meatzaritzaren ondorioz.
|
|
|
Mundu osoko leku zoragarrietan hautatutako 28 finalistetatik, internautek azaroaren 11 arte aukeratu ahal izango dituzte zazpi onenak. Planetako paradisu naturalak hobeto ezagutzeko eta, bide batez,
|
haien
kontserbazioaren garrantziaz jabetzeko ekimena da.
|
|
|
Instalazioen egoera:
|
Haien
kontserbazioa, mantentze eta garbiketa baloratu da, areto, aldagela, dutxa, komun eta bainugelak barne. (4).
|
|
2012
|
|
|
Hemendik aurrera, oreganoa, erromeroa, ezkaia, azafraia, piperbeltza edo perrexila, besteak beste, elikagaien kalitate sistema hobea izango dute. Europako GreenFooDec eko ikertzaileek teknologia berriak garatu dituzte espezien segurtasuna hobetzeko,
|
haien
kontserbazioa optimizatzeko eta jatorrizko zaporea, kolorea, aroma edo testura bere horretan mantentzeko. Gainera, espeziekin batera, lore jangarriak berpiztu dituzte, osasunari mesede egin diezaioketen bitamina, mineral edo proteinak ematen baitituzte.
|
|
|
15 bat urteko lanaren emaitza da. Espainiako ornodunen entziklopedia birtuala Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Gorenaren (CSIC) Natur Zientzien Museo Nazionalak Espainiako Ornodunen Entziklopedia Birtuala sortu du, animalia horiei buruzko informazio zientifiko berriena eta zehatzena publiko orokorrari hurbiltzeko eta
|
haien
kontserbazioaz kontzientziatzeko. Alfredo Salvador argitaratzaileak azaldu duenez, Espainiako arrainei, anfibioei, narrastiei, hegaztiei eta ugaztunei buruzko oinarrizko informazioa eskaintzen dute, baita informazio aurreratuagoa ere gehiago jakin nahi dutenentzat.
|
|
|
Adituek museo ikusgarrienak aipatzen dituzte, naturaren mirariez gozatzeko eta
|
haien
kontserbazioaz kontzientziatzeko
|
|
2014
|
|
|
Saguzarrak ikertzearen helburu nagusietako bat da
|
haien
kontserbazioan laguntzea, ezagutzen diren saguzar asko arrisku egoeran baitaude. Galtzeko zorian dauden espezieen EAEko katalogoan, katalogatuta dauden 30 ugaztunetatik 21 saguzarrak dira.
|
|
|
Ikertzaileek uste dute lubrifikatzaileetara egokitzea lortuz gero, ihesik gabeko hiesaren transmisioa geldiaraz daitekeela. Koralak ez desagertzeko neurriak Klima aldaketaren aurkako borroka; hondakinen eta ongarrien kudeaketa iraunkorra, koralezko arrezifeak desagertzea saihesteko funtsezko neurri batzuk dira, funtsezko neurri batzuk dira, besteak beste, koral arrezifeak desagertzea saihesteko, hala nola, lorezko arrainak, eta
|
haien
kontserbazioan laguntzeko, funtsezko zenbait neurri, hala nola, lorezko arrainak, edo koralak kontserbatzeko ikerketa zientifikoak. Kontsumitzaileak ere lagungarri izan daitezke koralak salbatzeko.
|
|
2015
|
|
|
Baina ez dira bakarrak. Natur monumentuak balio paisajistiko, geologiko, historiko edo bestelakoa duten naturako espazio edo elementuak dira, hala nola uharte bat, koba bat, baso bat, labar bat, ur jauzi bat, etab.
|
Haien
kontserbazioak kontserbazio mota berezi bat gomendatzen du, oro har babesgune batetik kanpo egoten baitira, lehen aipatu ditugun espazioetatik kanpo. Zenbait autonomia erkidegotan sailkapen zehatz hori ezarri da haiek ezagutarazi eta kontserbatzeko, eta merezi du haiek bisitatu eta mirestea.
|
|
2016
|
|
|
–Erkidegoz kanpoko salgaiak, zona frankoetan dauden bitartean, manipulatu egin daitezke,
|
haien
kontserbazioa bermatzeko edota gerora saltze aldera prestatzeko, haien itxura komertziala aldatuta.
|
|
2017
|
|
|
Tankera horretako etxebizitzek eta eraikinek elementu, material eta diseinu arkitektoniko berriak erantsi dituzte, ingurumenera hobeto egokitzen direnak, tokian tokiko bitartekoetara moldatuta eta horietan integratuta; hala, baliabide energetikoak eta eraikuntza materialak optimizatzen dituzte,
|
haien
kontserbazioa, mantentze lanak eta birziklatzea sustatuta.
|
|
2020
|
|
|
Nafarroako Administrazioa, Pirinioetako beste lurralde batzuekin batera, Europako Poctefa deialdi batera aurkeztu zen, eta HABIOS proiektua sortu zen, FEDER funtsekin, 2016an, Pirinioetako hegazti bioadierazleak kontserbatzeko helburuarekin. Nafarroako ingurumen teknikarien helburu garrantzitsuena zen proiektuan okil gibelnabarrei buruz ikastea,
|
haien
kontserbazioa basogintza produktiboarekin uztartu ahal izateko.
|
|
|
Osasun publikoko krisi bat da, planetako osasun krisiari eta biodibertsitate galerari zuzenean lotua.
|
Haien
kontserbazioa eta defentsa etorkizuneko pandemiei aurrea hartzeko eta etorriko direnen aurrean indartsuago izateko bermea da. Planeta bakarra daukagu, eta haren osasuna estu estu lotuta dago gure planetarekin.
|
|
|
Gertatzen dena da produktu osasungarriek oso maniobra tarte txikia dutela. Hau da, elikagai horiek dira —gehienbat begetalak, gutxi prozesatuak, hala nola frutak, barazkiak, lekaleak—,
|
haien
kontserbazioa hobetzeko teknologia berriak ezar daitezke, eta ikerketarako tarte bat dago, baina bereizteko aukera gutxi. Garbantzu egosiak ez dira lehiakideen garbantzu egosietatik bereizten, eta hori beste produktu fresko, osasungarri eta gutxi prozesatuekin gertatzen da.
|
|
|
Indusketa arkeologikoak: interes arkeologikoa edo ustezko interes arkeologikoa duten eremuetan egindako esku hartze arkeologikoak,
|
haien
kontserbazioari eragin diezaioketen ekimen pribatuko obrak direla medio. Diru kopurua: 213.000 euro.
|
|
|
«Hegazti sarraskijaleek funtsezko eginkizuna betetzen dute kate trofikoan, eta gure azienden erabilera tradizionalarekin batera bizi izan dira historikoki. Hala ere, uste dugu hegaztien ugaltzea arazo bihurtu dela, eta aurre egiteko garaia dela,
|
haien
kontserbazioa kudeatzen duten erakundeen eta erasoen eraginpean daudenen artean adostutako konponbideak bilatuz».
|
|
2021
|
|
|
Alderantziz. Tenperatura baxuek
|
haien
kontserbazioa errazten dute, narriadura erreakzioak moteltzen baitituzte, esaterako, koipeen oxidazioa. Erreakzio horretatik abiatuta, toxikoak izan daitezkeen konposatuak sortzen dira, eta errantzuan usainak eta zaporeak ematen dituzte.
|
|
|
Tanino horiek desagertu egiten dira fruta heldu ahala. Kaki gogorragoak eta kurruskorragoak kontsumitu ahal izateko —eta
|
haien
kontserbazioa errazteko—, astringentzia kentzeko teknikak garatu dira: fruta oxigenotik isolatuta edukitzean datza, eta horrek taninoak forma disolbaezin bihurtzen ditu, efektu hori eragiten ez dutenak.
|
|
|
Arrisku handiko espezieak desagertzen ari dira oraindik, eta lehen arruntak eta orokorrak ziren espezieak gainbehera bizian daude.Estatuko hegazti arrunten% 37, eper edo enara arrunta bezain espezie ezagunak barne, egoera txarrean daude. Hori horrela, hegaztiek naturan duten garrantzia aldarrikatzeko eta
|
haien aldeko
kontserbazio neurriak eskatzeko ospatzen da urtero SEO BirdLife elkarteak antolatutako Hegaztien Eguna.
|
|
2022
|
|
|
Landareetan plagizida hondarrik dago? Pestizidak edo produktu fitosanitarioak erabiltzen dira landareak izurriteetatik babesteko,
|
haien
kontserbazioa hobetzeko eta belar txarren hazkuntza saihesteko. Horien erabileraren ondorioz, hondakinak ager daitezke fruta eta barazkietan.
|
|
|
Aurpegia berritu edo garbitu? 50 urtetik gorako eraikinen ezaugarri bat, maiz,
|
haien
kontserbazio egoera txarra da. Horregatik, erosketekin batera erreforma integralak egiten dira.
|
|
2023
|
|
|
Babes tratamenduen zeregin nagusia olioak, lasurak, pinturak edo bernizak zura modu homogeneoan estaltzea eta ur lurruna pasatzen uztea da, bai barrurantz, bai kanporantz. Tratamendu horien helburua
|
haien
kontserbazio egoera hobetzea da, eta, aldi berean, karkoma agertzea edo onddoak agertzea saihestea. Eguneroko ekintzak Etxea isolatzea.
|
|
|
Halaber, ez da komeni oso plater prestatuak erabiltzea.
|
Haien
kontserbazioa eta kudeaketa eta garraioa askoz ere zailagoak dira. Hobe da beti prestakin errazak lehenestea, hala nola fruta, fruitu lehorrak, ogi integralak, humusa edo landare pateak edo kontserbak.
|
|
|
Imagen: anna.pustynnikova Udako kalabazak
|
Haien
kontserbazio aldia neguko kalabazena baino txikiagoa da, eta batez ere uztailean eta abuztuan egoten dira. Denboraldi honetako berezko barietateak botoiak dira, zuriak, horiak edo berdeak; ‘espageti’ kalabaza horia eta ‘rondin’ kalabaza, laranja kolorekoa eta haragi zurikoa.
|