2000
|
|
Ezagutu dezagun bada. Idahon oro har, euskal jatorriko 10.000 pertsona inguru daude, halarik ere, horietako guztiek ez dute euskal nortasuna mantentzen edo ez diete
|
haien
seme alabei transmititu. Boisen, euskal jatorriko 800 bat familia dira euskal etxeko kide," Euzkaldunak Incorporated" delakoaren kide.
|
|
—Berandu. Zuen arreba Marixa egun pasa etorri da senarrarekin eta haurrekin batean —eltze betea seinalatu zuen desgogara, bere aitzinean bor bor—
|
Haien
seme Pello zuena bezainbat denez, aldagarriak eskatu dizkiot goizean.
|
|
Aljeriako gerraren zantzuak bizirik; Frantziaren alde gerra egin ondoren Frantziara bizitzera joandako aljeriarren kontua, harki en arazoa, eta abar. Oraindik ere arazoak dituzte harki
|
haien
seme alabek, Marseilla aldean batik bat. Juduen Sei Eguneko Gerra aurreko urtean izan zen...
|
2001
|
|
" Agur" aldizkariak garai hobeak bizi izan ditu Pierre Trounday ren hitzetan: " Bordelen finkaturiko eskualdunak zahartzen ari dira eta
|
haien
seme alabek ez dute beti segitzen aita amen bidetik. Gurasoek euskararen aldera zeukaten atxikimendua abantzu galdua da".
|
|
Europako abangoardistak bat batean konturatuko dira hausketak eta muntaiak literaturarako izan dezaketen garrantziaz. Atxaga,
|
haien
seme izanik, saiatuko da zinemaren teknikak erabiltzen. Hauxe da Etiopiakoen eszenatokia, fikziozko espazioa.
|
|
Juan Antonio Fernández Cordón CSIC (Zientzia Ikerketen Kontseilu Gorena) erakundeko demografiako adituaren arabera, 60 hamarkadan gurasoen etxetik ahalik eta azkarren alde egin zuten gazte
|
haien
seme alaba gehienek ez dute aita amen lekukoa hartu.
|
|
Juan Antonio Fernández Cordón CSIC (Zientzia Ikerketen Kontseilu Gorena) erakundeko demografiako adituaren arabera, 60 hamarkadan gurasoen etxetik ahalik eta azkarren alde egin zuten gazte
|
haien
seme alaba gehienek ez dute aita amen lekukoa hartu.
|
|
Bere lehenengo operaren arrakasta gozatu ondoren, Un giorno di regno bigarren operarekin sekulako porrota izan zuen, lur jota geratzeraino. Gainera, egun
|
haietan
semea eta alaba hil zitzaizkion, eta handik hilabete batzuetara, emaztea. Hala eta guztiz ere, ez zuen etsi, ta gogoz heldu zion berriro lanari.
|
|
Beren seme alaben berri jakingo balute... Izan ere,
|
haien
seme alabak ere ezagutzen ditut. Haien bizitzan ere osagarri garrantzitsu bat nintzela sentiarazten zidaten.
|
2002
|
|
Martigoi baserriaren parera iritsi ginenean, berriz, ez zekitèn datua jakinarazi nien: nola bertako nagusiak osaba izeba nituen eta
|
haien
seme alabak lehengusu. Eta sanmartzialetan hara joaten nintzela gurasoekin eta arreba Liberekin San Pedro eguna pasatzera, parrokian meza nagusia entzun ondoren.
|
|
Beraz, nik uste dut hizkuntza dela, behar luke izan behintzat, abertzaletasunaren ezaugarri oinarrizkoa eta ideologia hau bermatzen duen argumentu funtsezkoa. Abertzalearen ikuspuntutik diot hau, nahiz abertzale anitz, batez ere abertzale ofizial anitz, ez datozen bat honekin, praktikan ikusten da hori, ez baitute inoiz ere ahalegin txikienik egin ez haiek ez
|
haien
seme alabek hizkuntza hau ikasteko. Nekez esan dezakete, hortaz, euskara dutela haiek ere beren ideologiaren euskarri.
|
2003
|
|
Zorigaitzez, gerlari ohi haien taldea itzaltzera zihoalarik,
|
haien
seme alaba franko ikusi ditugu, 60 hamarraldietan, zinez etsiturik eta, behin, haietarik batek ateraldi hau ere jalgi zuen: Ni hasteko, Jainkoak begira nazala, edozein gisaz, euskararen agonia luzatzetik!
|
|
–Orduko
|
haien
semeak dira gaurko horiek –erantzun nion– Eta beharbada zure abizena ere hor dago.
|
2004
|
|
Ez dute seme alabarik. Txakurrak dira
|
haien
seme alaba ordeak.
|
|
Beste alde batetik, ama askok ez zekiten euren seme edo alabak ez zirela legez agertzen
|
haien
seme edo alaba gisa; eginera traketsen ondorioz, seme alaba horiek inskribatzen ziren hirugarrenek egindako adierazpen hutsaren bidez. Horrek ondorio larri eta bidegabeak zekartzan, batez ere, borondatezko aitorpena ezinezkoa zenean, bat bateko eragozpenak zirela medio. Testu berriak kontuan hartzen du naturaren araberako ama gehienek euren ondorengoen seme alabatasuna inskribatu nahi dutela Erregistroan, ondorengo horiek ezkontzaz kanpokoak direnean.
|
|
Frantziako kasua Frantziako agintariek alkohola kontsumitzeak dakartzan arriskuez ohartarazteko betebeharra onartzen dute. Frantziako hiru amek salaketa jarri dute –
|
haien
seme alabek Fetuaren Alkoholismoaren Sindromea dute, eta, salaketa horren ondorioz, Lilleko (Frantzia) fiskaltzak aurretiazko ikerketa bat egin du, osasun publikoaren aurkako delituagatik, produktuagatiko iruzurragatik eta nahi gabeko lesioengatik izan daitezkeen erantzukizun penalak argitzeko. Salaketaren oinarria hauxe da:
|
|
Aipatutakoarekin batera, ikerketaren beste konklusio osagarriak honakoak dira: euskara erabiltzera eramaten duen behar adinako gaitasun linguistiko hori familia barruko transmisioari esker lortzen dela gehienbat, eta itxaron egin dela hurrengo belaunaldia aztertu arte, jakin ahal izateko nagusiki erdaraz diharduten elebidunek
|
haien
seme alabei euskara transmitituko ote dieten, honela izanez gero euskaraz jardungo duten elebidunak sortuko baitira.
|
2005
|
|
Bigarren uhinaldia, probintzia osoan bezala, XX. mende erdialdeanbaina Irunen immigrazio prozesu hau oso handia izan da. Horrek guztiak gizarteeraketa berezi bat sortzen du Irunen, Gipuzkoako hiri handienetan bezalatsu.Horrela izanik, gaur egun etorkinen eta
|
haien
seme alabak dira biztanle gehienak.
|
2006
|
|
Entzunaldian zehar, guardiako epaileak neurri egokiak hartuko ditu erasotzailearen eta biktimaren artean,
|
haien
seme alaben artean eta familiako gainerako kideen artean liskarra saihesteko. Ondore horietarako, entzunaldi horretan adierazpena bananduta egitea aginduko du.
|
|
Hala ere, ez da beti erraza hori ematea, lan hori zailtzen duten oztopoak baitaude, hala nola, hizkuntza, genero desberdintasunak eta kolektibo horrek gaixotasunari buruz duen pertzepzioa. Kontsultatutako osasun adituen iritziz, beharrezkoa da etorkinen artean kontzientziazio lana egitea, haien osasuna eta, bereziki,
|
haien
seme alabena zaintzeko. Gaixotasun psikosomatikoak Etorkinek osasun ona dute.
|
|
Lluis Muntanerren eskelan, haren emazte hilaren izena agertzen zen, Margarita Canals, baita
|
haien
seme alabena, Francesc eta Ana. Interneteko Kataluniako telefono gidan sartuta," Francesc Muntaner Canals" izena bilatu zuen.
|
|
Budapesteko hiria inoiz baino ederrago zegoen garai hartan, inoiz baino aberatsagoak ziren hiriburu hartako aberatsak, eta László, hogei urteko gazte loratua, familia onenen etxe eta jauregietan ibili ohi zen, etxe oneko etxekoandre lanik gabeko eta aspertuak bisitatzen. Hipnosi saioak egiten zizkien señora haiei, eta, haiei ez bazen, etxe on
|
haietako
seme melankolikoei edota etxeko alaba txolin eta apetatsuei. Batzuk eta besteak bisitatuz, pinpilinpauxa herratua zelaietako loreetan bezala ibili zen László, bere zalgurdiarekin hara eta hona, Budapesteko aberats eta aberats-kumeen gizarte txinpartatsu hartan.
|
|
Otsaileko lehenbiziko igandean, Migel Mailu eta haren alaba Katalina, eliza berriko kide egin ziren Garrüzeko kaperan. Nire lau urteetan, haiekin nintzen, amaren eskutik lotua, baita Domingo Abaurre eta haren andre Estefania,
|
haien
seme alabak eta goarnizioko bertze soldaduren batzuk ere. Lapurdiko kutsuko hizkeran egin zitzaigun ongi etorri.
|
|
Ez dut uste haren tresneria genetikoak teknikariaren nortasunaren osagaiak erantsita ekartzen dituenik. Gurasoek, horrenbestez, ezin izanen dute aldez aurretik jakin
|
haien
seme alaba euskara teknikaria izanen ote den.
|
|
Borroka horrek belaunaldien arteko gatazka itxura hartzen du, nabarmen: alde batetik, jainkozkoen lehen belaunaldia saiatzen da botereari eusten eta, beste aldetik,
|
haien
seme alabak, Zeusen gidaritzarekin, boterea eskuratzen83.
|
2007
|
|
Nafarroan irakaskuntzaren bidez euskara pixka bat ezagutu edo euskalduntzeko bideak hain murriztuak izatea larriagotzen da jakinda azken urteotan Nafarroara etorritakoen eraginez populazioa% 8,3 hazi dela. Egun kanpotik etorritakoei nola gure artean sortu diren
|
haien
seme alabei euskararen bidez bertakotzeko aukera eman behar zaie eta horretarako bide eraginkorrena irakaskuntza dugu, helduena (euskalduntzea) nola haurrena (Hezkuntza sistema).
|
|
Eta maketo, koreano eta txurrianoei baino barre gehiago egiten genien casheroei: gure auzo inguruko baserritarrei, baserritar
|
haien
seme alabei, inguruko herri euskaldunagoetatik gure ikastetxera etortzen zirenei. Cashero:
|
|
Oraindik ere antzeko esperimentuak gizakiekin egin baino urte batzuk lehenago egin behar badira ere, zelula ama horien eskuragarritasunak etorkizuneko ikerketa erraztuko du, amniozentesiak bezain esku hartze sinpleak ahalbidetzen baitu horiek lortzea. Amniozentesiak bezain erraza da horiek lortzea Wake Forest Unibertsitateko taldeak proposatu du haurdun dauden emakumeek likido amniotikoa gorde eta izoztea, orain egiten den bezala, zilborrarekin, etorkizunean haiek edo
|
haien
seme alabak tratatu ahal izateko, errefusatzeko arriskurik gabe. “Likido amniotikoa fetu zelulez beteta dago”, eta AEBn urtean lau milioi haur baino gehiago jaiotzen badira, oso erraza izango da zelula amen banku bat gordetzeko behar adina lagin biltzea, nazio osoaren birlandatze beharrak asetzeko.
|
|
Chagasen gaixotasunaren diagnostikoa bi irizpidetan oinarritzen da: aurrekari epidemiologikoa (zona endemikoetako amek eta eremu endemikoan egonaldiak egiten dituzten bidaiariek sortutako pertsonak edo
|
haien
seme alabak) eta emaitza mikrobiologikoak, parasitoaren isolamenduan eta laborategiko probetan oinarritzen direnak. Eritasunaren fase kronikoan, helduen sendatze tasa %8 eta %25 bitartekoa da, eta ez dago adostasunik nazioartean eritasunaren fase hori tratatzeko.
|
|
Mathieuren etxean, Dimond jauna eta anderea urduri ziren.
|
Haien
semea igandetik ez zen agertu ez etxean, ez eskolan. Haien kezka handitu zen, haien semea aitaren liburuarekin desagertu zela ohartu zirelarik.
|
|
Haien semea igandetik ez zen agertu ez etxean, ez eskolan. Haien kezka handitu zen,
|
haien
semea aitaren liburuarekin desagertu zela ohartu zirelarik. Polizia deitu zuten eta ikerketak hasi ziren.
|
|
Gaur egun, baina, euskararen erronka nagusia ez da Nafarroako erdal herrietan bigarren hizkuntza gisa zabaltzea, lehen hizkuntza gisa hitz egiten den herrietan irautea baizik. Herri horietan bizi diren etorkin berriak eta are gehiago
|
haien
seme alabak guretu ditugu, baina ezin diegu etorkinei eskatu gure buruei baino gehiago. Guk erdaraz egiten badugu, haiek erdaraz eginen dute, euskaltzaletasuna euskaltzaletasun eta ofizialtasuna ofizialtasun.
|
2008
|
|
Zergatik ez diete ez Fernando Arretxek, euskalduna euskaldunik bada, ez Julian Retegik, euskalduna euskaldunik bada,
|
haien
seme pilotariei euskara irakatsi?
|
|
Gure familiak zori ona izan zuen, amatxi ia 90 urte arte bizi izan zelako eta, beraz, beti izan genuen itzal hura. Egia esateko, gure osaba batek bai, euskalduna hartu zuen emazte, eta
|
haien
seme alabek euskara eta frantsesa mintzatzen dituzte, pittin bat bederen. Gure izebak ingelesez izugarri gaizki hitz egiten zuenez izugarri gaizki, ordea, euskaraz edota frantsesez hitz egiten genuen berarekin.
|
|
Langileen Estatutuko 46.3 artikuluak esaten duen bezala, langileek hiru urtez utz diezaiokete gehienez ere lan egiteari
|
haien
seme alabak zaintzeko, bai naturalak eta bai adoptatuak edo harreran hartuak (iraunkorki edo adopzio aurreko aldian).
|
|
Hondarribian paseatzen zebiltzan Oroitz eta Maria, eskutik helduta.
|
Haien
semea harkaitzetik harkaitzera saltoka entretenituta zebilen, katuren baten bila edo. Bartzelonatik familia bisitatzera joana nintzen ni.
|
|
Inork ez zuena ahaztuko, ordea, Laskurain gaztearen jokabidea izan zen335 Gogora dezagun Maria Josefa Lezetaren helegiteak bere senarraren errugabetasuna frogatzea lortu zuela 1797ko apirilean. Abagune hori aprobetxatu nahian beharbada,
|
haien
semea. Laskurain gaztea? 1798ko udal hauteskundeetara aurkeztu zen, eta arrakastaz, alkate izendatu zuten-eta.
|
|
Kasu honetan ere, herrialdeko erakunde gorenaren erantzuna zein izan zen jakin gabe geldituko gara. Edonola ere, bere helegiteak datu interesgarriak eskaintzen dizkigu Ibarzabal Pagaegi familiaren bilakaera ekonomikoari buruz, are gehiago
|
haien
seme nagusia. Gabriel Benito Ibarzabal. Eibarko liberalen aitzindarietako bat izan zela kontuan hartuta.
|
|
Ikertzaile greziarren zenbait lanek adierazten dute haurdunaldian fruta eta barazki ugariko dieta baten bidez elikatzen diren emakumeen seme alabek ez dutela joera handiagoa etorkizunean asma edo alergiak garatzeko. Ikertzaileek beren aurkikuntzak haurdun zeuden 468 emakumeren eta
|
haien
seme alaben jarraipenean oinarritu zituzten sei urte eta erdian, elikadurari buruzko galdetegiak erabiliz. Denbora horren ondoren, ondorioztatu dute barazkiak astean zortzi aldiz baino gehiago jateak, arraina astean hiru aldiz baino gehiagotan jateak eta lekaleak astean behin baino gehiagotan jateak gaixotasun horien aurkako babesa hobetzen duela.
|
|
Haurrekin haurren elikadurari dagokion guztia lantzen bada, errazago ezar daiteke harreman onuragarria alde guztientzat, bai haurrentzat bai helduentzat. Nahiz eta aitona amonak seguruenik belaunaldi gazteenak baino elikadura ohitura osasungarriagoetatik abiatzen diren, hala nola
|
haien
seme alabetatik eta are gehiago bilobetatik, oro har ez dituzte ezagutzen haurren elikadurari buruzko zenbait gai. Adinekoek ulertzen dute, hain errotuta egoteagatik, bizitza osoan jateko ohitura izatea osasungarria dela.
|
|
Horrela, jaten ari direnaren kontzientzia hartuko dute. Horretarako, ordea, gurasoak hezi behar dira lehenik, gero
|
haiek
seme alabei irakasteko. Txikitan bularra ematea ere garrantzitsua da osasuntsuago egoteko.
|
|
115 min. Idazle arrakastatsu baten eta ikasle hiperaktibo baten arteko bikote harremana umorez kontatzen da komedia honetan.
|
Haien
semeak etxetik joaten direnean, bien arteko sentimenduak eta elkarbizitza aldatu egingo da. Gasteiz (Florida), Bilbo (Multi, Renoir), Donostia (Principe), Iru, ea (Golem Yamaguchi).
|
|
115 min. Idazle arrakastatsu baten eta ikasle hiperaktibo baten arteko bikote harremana umorez kontatzen du komedia honek.
|
Haien
semeak etxetik joaten direnean, bien arteko sentimenduak eta elkarbizitza aldatu egingo da. Baiona (L' autre), Gasteiz (Guridi), Bilbo (Multi), Donostia (Principe), Iruñea (Golem Yamaguchi).
|
|
Ez dakigu. Nola egingo dute, abenduaren 23 lan eguna izanik, egun hartan lan egin behar duten gurasoek
|
haien
seme alabek Olentzero ikusi ahal izateko. Urteroko ohiturari jarraituz, 24an Olentzero ikustera agertzen direnean eta Olentzero atzo pasa zela esaten dietenean, nork egingo die aurre umeen atsekabe aurpegiei?
|
|
Hartan guraso berriei azaltzen zaie ibarrean bi hizkuntza ofizial daudela: gaztelania eta euskara eta bien egoeraren berri ematen zaie. AholkuakSakanara etorri diren guraso berriei aholku ematen zaie
|
haien
seme alaba txikiekin ama hizkuntza erabiltzeko, haien berezko hizkuntza. Eta horretan zalantzarik ez izateko aholkatzen du argitalpenak.
|
|
Bestalde, bigarren mundu gerraren osteko epemuga horretan, emigranteak jasotzen zituzten Europako estatuek bizileku eskubidea, nazionalitate eskubidea eta hiritar eskubidea ematen zieten immigranteei, ereduarekin bat egiten bazuten. " Kolore bakarreko" hiritar motarentzat prestatuta zeuden lana eta eskola, eta hura zen erreferentzia immigrante belaunaldi horrentzat eta
|
haien
seme alabentzat.
|
|
Baina beste aldean gaudenok ere, euskal gizartea osatzen dugun sektoreetakoek, ulertu eta onartu genuke immigranteen kolektiboetako pertsonek badituztela iragana, historia eta kultura jakinak, baita behar eta helburu jakinak ere; eta guk ere horiek guztiak errespetatu eta aintzat hartu genituzke. Hortaz, eta aurreko adibide berberarekin jarraituz,
|
haien
seme alabak matrikulatuta dauden eredua eta haien jatorrizko hizkuntzak eta kulturak uztartu egin genituzke. Edo nazioarteko harremanak eta lankidetza bultzatzeko kulturaeta politika egitasmoak garatu genituzke, gure errealitatea zein jatorrizko haien komunitateak kontuan hartuko dituztenak.
|
|
Autoktono ez ijitoek joera daukate haietako batera joateko eta autoktono ijitoek eta etorkinen seme alabek bestera. Lehenengora joango diren umeen familiek kultura maila altuagoa daukate, gizartea eta hezkuntza sistema hobeto ezagutzen dituzte edota
|
haien
seme alabentzako lan eta hezkuntza espektatiba altuagoak dauzkate. Bigarrenean ume gehiago topatuko ditugu ezaugarri horiek ez dituztenak.
|
|
Iritzi interesgarria zalantzarik gabe, batzuetan, baina gutxitan, errealitatearen ispilua dena. Usteak uste dira; erdaldun elebakar askoren ustez
|
haien
seme alabek euskara ezin hobea egiten dutela adierazten digute, lehenengo perfila eskuratu dutelako. Lehengo perfila egiaztatzen duen benetako gaitasuna argia da denontzako:
|
|
Uztailaren biko igande goiz honetan, Ganix Xorroxtegi, Peioren aita, jakinik seme burjes horri emana zioten zafraldi eta laidoa, Hemen Ongi ostatura etorri da, galdeka heian zerbait badakitenez
|
haien
semeaz, bi egun hauetan ez delakotz etxera etorri. Ezetz! Egia erran, nehork ez zakien Peio norat joana zen.
|
2009
|
|
Ez diet galdetu, nire irudipena baino ez da.
|
Haien
semeei dagokienez, pare bat entzun izan ditut euskaraz, primerako euskaraz. Gainerako guztiei hitz erdirik ere ez.
|
|
Narratiba eta historia nahasten dira Nazaretera Pomponiok egiten duen bidaian. Bertan, Jose arotza, haren emazte Maria eta Jesus
|
haien
semea ezagutuko ditu.
|
|
Auzitegi Gorenak 23 urteko espetxe zigorra berretsi dio emaztea hil zuen gizon bati, baina errefusatu egin du
|
haien
seme alabengandik urruntzeko agindua ezartzea, maite dituela erakutsita dagoelakoan.
|
|
Regina enearen atzeko eta goiko aldean, bazegoen beste etxebizitza moduko bat, nagusia baino txikiagoa, bere sua eta bere sukaldea zituena, gonbidatuek eta erabiltzeko? osaba Ismaelek, adibidez, baita izeba Bittorik eta
|
haien
seme alabek ere aurrerago, udako oporretan herritik hirira lauzpabost egun pasatzera etortzen zirenean; ganbara partean, gainera, bazegoen leiho errezeldun bat zuèn gela bat, bakartua eta bildua, non Ismaelek lo egiten baitzuen, ez arrazoi makal batengatik: –Leihotxoa zabaldu, eta itsaso zabalaren jabe sentitzen naiz?; etxebizitza moduko hark, bestelakoan, etxe nagusiaren atzealdetik zuen sarrera, eta ñabardura hark halako independentzia bat ematen zion?
|
|
Arratsalde erdia zen eta iheslarietako batzuk herriko miserikordi etxera bildu ziren, nondik itsasoa ikus baitzitekeen, gaua bertan igarotzeko asmotan; ilundu baino lehen, baina, iheslariek ogi puska bat eta txokolate ontza bat zituzten askari afari?, iheslariak eta
|
haien
seme alabak etsita bezala ikusi zituelako edo, Chaplinek bere ekitaldiari ekin zion: karta jokoak, lehenik; kapelupeko euliaren edo liztorraren saioa, hurrenik, eta Charloten imitatze saioa, azkenik:
|
|
Migratu behar izan duten amek txarto pasatzen badute, ez dabiltza hobeki
|
haien
seme alabak. Hauen emaitza akademikoak bereziki kaxkarrak dira.
|
|
Mendeek gure gurasoei eta
|
haien
seme alabei irakatsi ez zienik?
|
|
Biktima asko ezdago epai baten zain baina gauzak ezkutatzearen kontra dago. Hauek bilatzendutena zera da, familia bezala
|
haien
seme alabei hori guztia transmititzeko moduabilatzea, hau da, aitite edo amama bat izan zutela, duina izaten jakin izan zuela, zentzurik gabe garbitu egin zutela... Gauza bakoitzari bere izenaz deitzea, kaltearen erreparazioaren zati garrantzitsu bat izaten da askotan.
|
|
Isiltasuna, gertatutakoez ezer ez kontatzea,
|
haien
seme alabek ez jakiteko zergertatu zitzaien aitajaun eta amandreei, kasu askotan horixe gertatu zen pertsonafusilatu eta desagertuen senideen artean.
|
|
Gonzalez eta Otero-k (2005) diotenaren arabera, seme alaben kiroljardueran gurasoak beraiek dira oztopo handiena, gurasoak baitira seme alabenganmodu zuzenenean eragiteko gai diren pertsonak. Autore horiek gurasoei egindakoinkesta baten emaitzen arabera, ikasi beharra(% 25), denborarik eza(% 25,4) etainteres falta(% 10,8) dira
|
haien
seme alabek kirola ez egiteko dituzten arrazoinagusiak. Gai honetan sakontzen duten zenbait autore bat datoz gurasoek semealaben kirol ibilbidean eragin handia duten baieztapenarekin (Christensen etabeste, 2000; Lobato eta Fernandez, 2006).
|
|
1884.eko abenduaren 27an erakundearen estatutua aldatzea erabaki zuten (lehenago, 1882an alegia, La Caja Vasco Navarra sortu zuten, Iparraldekoek bertan parte hartuz), horrela, bertako errealitatearekin bat egiteko asmoz; 1876an ezarritako izena aldatzea erabaki zuten: Laurak Bat izatetik, Euskaldun Guztiak Bat izatera pasa zen, Euskal Herri osoko (Iparraldekoak zein Hegoaldekoak) immigranteei laguntza emateko asmoarekin (baita
|
haien
seme alabei ere).
|
|
Mercedes Cabrera ministroak uste du neurri horrek arrakasta izango duela mendekotasunaren alorrean, 35.000 emakumek ere prestakuntza jasotzeko bidea izan baitezakete. Gehienak 25 urtetik gorako etxekoandreak dira, eta ezin dute lan esperientziarik edo ikastarorik erakutsi, baina “bizitzan ikasi dutena egiaztatu ahal izango dute, etxeko bizitza antolatuz, etxea hornituz, mendekotasuna duten pertsonak edo
|
haien
seme alabak prestatuz eta zainduz”. Horrela, Mendekotasunen Autonomia eta Arreta Sisteman (SAAD) sartuko dira zaintzaile gisa.
|
|
Testamenturik ez badago, ondorengotza ordena hau izango da:
|
Haien
seme alabak eta ondorengoak. Gurasoak eta aurrekoak (aiton amonak).
|
|
M.S.: Bai, horrela da, eta urnietarrek gustura jasotzen dute guk eramaten dugun propaganda hori guztia.Extremaduratik etorritako belaunaldia adinean aurrera doa,
|
haien
seme alabak hemen jaioak dira. Nola bizi dituzte horrelako jaiak. M.S.:
|
|
Hau ez da Monopolyko dirua, benetakoa dirua da, esan du Mitch McConnell senatari errepublikanoak. Diru hori itzuli egin behar da, eta itzuli egin dute gure seme alabek eta
|
haien
seme alabek. Errepublikanoen arabera, interes eta guzti planean bilioi bat dolar baino gehiago gastatuko da.
|
|
Senideek, baina, informazio zehatzik jaso gabe jarraitu zuten. 14:30ean
|
haien
seme alabak aske gelditu ziren.
|
|
Burua estalita zuten hainbat ertzain gerturatu eta inolako azalpenik eman gabe, atxilotu eta polizia etxera eraman zituzten. Adingabeko gazteen senideek Ertzaintzaren deia jaso zuten, 09:00ak aldera, eta
|
haien
seme alabak atxilotuta zeudela jakin zuten, ez besterik.
|
|
BERRIAk jakin duenez, adingabeko gazteen senideek Ertzaintzaren eskaera orri bat sinatu behar izan dute.
|
Haien
seme alabak edozein unetan epaitegi ra deklaratzera dei ditzaketela jasotzen du agiri horrek, baina ez du zehazten zer egozten zaien. Auziak irekita jarraitzen du, beraz.
|
|
Gerra osteko miseria bizi eta eskolara joaterik izan ez zuen belaunaldi hari ez baitiogu behar adina eskertu bere ekarpena. Baina oparotasunak dakarren asperdurak eraginda edo, baserri giroko guraso
|
haien
seme alabek uko egin diote maiz ongizate horri. Tentsio hori, gizarteak zer eskaintzen duen eta gurasoek zer egin duten, da eleberriaren ardatzetako bat.
|
|
Garilaren 1etik 30era izanen da, 10:00etatik 13:00etara.
|
Haien
seme alabak udalaren eskaintza horretan izena eman nahi dutenek 012 telefonora hots egin dute. Ezinbestekoa da haurrak Altsasun erroldatuak egotea.
|
|
Konfiantzako medikuaren lehen bisita egun eta erdi igaro ondoren izan zuten atxilotuek. Senideek, berriz, astearte arratsaldean izan zuten
|
haien
seme alaben berri, hiru gazteak Madrilen zirela. Bideo kameren erabilerari dagokionez, TATek kezka agertu du.
|
|
Erlijioari dagokionez, LOEk ezarritakoaren arabera, ikastetxeak behartuta daude LHn hura eskaintzera, eta gurasoek aukeratu behar dute
|
haien
seme alabek ikasiko duten edo ez.
|
|
Regina enearen atzeko eta goiko aldean, bazegoen beste etxebizitza moduko bat, nagusia baino txikiagoa, bere sua eta bere sukaldea zituena, gonbidatuek eta erabiltzeko... osaba Ismaelek, adibidez, baita izeba Bittorik eta
|
haien
seme alabek ere aurrerago, udako oporretan herritik hirira lauzpabost egun pasatzera etortzen zirenean; ganbara partean, gainera, bazegoen leiho errezeldun bat zuèn gela bat, bakartua eta bildua, non Ismaelek lo egiten baitzuen, ez arrazoi makal batengatik: " Leihotxoa zabaldu, eta itsaso zabalaren jabe sentitzen naiz"; etxebizitza moduko hark, bestelakoan, etxe nagusiaren atzealdetik zuen sarrera, eta ñabardura hark halako independentzia bat ematen zion... erabatekoa ere bai, baldin eta etxe nagusiaren eta gonbidatuenaren artean pasabide eskaileradun bat izango ez balitz, bi espazioak batzen eta bereizten zituèn ate batera jotzen zuena.
|
|
Arratsalde erdia zen eta iheslarietako batzuk herriko miserikordi etxera bildu ziren, nondik itsasoa ikus baitzitekeen, gaua bertan igarotzeko asmotan; ilundu baino lehen, baina –iheslariek ogi puska bat eta txokolate ontza bat zituzten askari afari–, iheslariak eta
|
haien
seme alabak etsita bezala ikusi zituelako edo, Chaplinek bere ekitaldiari ekin zion: karta jokoak, lehenik; kapelupeko euliaren edo liztorraren saioa, hurrenik, eta Charloten imitatze saioa, azkenik:
|
2010
|
|
Horregatik da zaila gaur horren inguruko berri eskuratzea.
|
Haien
semeak eta ilobak hemen daude. Batzuk nirekin mintzatu dira argi eta garbi, beste batzuk ez, eta askok ez dakite ezer, gurasoek ez zietelako ezer esan.
|
|
Garai bateko kezka, hainbeste autogorroto sortu zituen hura, baina bertsio modernoan. Erdaraz batere ez dakitenik ezin esanen dute, baina
|
haien
seme alabek ongi ez dakitela iruditzen zaio guraso askori, eta horrek arazoak ekarriko dizkiela sentitzen dute. Euskararen pertzepzioa, alde horretatik, ez da hainbeste aldatu urteotan.
|
|
—, 2001b," unibertsitate ikasleen euskalki eta batuarekiko jarrerak", Euskalkia eta Hezkuntza, 61 bilbao: Mendebalde kultura alkartea. amorrortu, e,; ortega, a., 2009," zergatik eskolaratzen dituzte gurasoek
|
haien
seme alabak euskarazko hizkuntza ereduetan. Euskara Aldizkaria 54:
|
|
Era berean, Grabaketaren Akademiak, sariak urtero antolatzen dituen erakundeak,
|
haien
semeak jasoko duten hil ondorengo aipamen berezia emango dio abeslariari.
|
|
Hiru kohetek zenbait etxeren kontra talka egin dute eta funtzionario baten etxebizitzari ere eraso egin diote. Azken eraso horretan bi senar emazte eta
|
haien
seme alabak hil dira.
|
|
Errate baterako, Kirchhorst en egonik, 1945eko urria hilabete berezia izan zen. Egun
|
haietan
seme hildakoaren argazkiak begiztatzen zituen, argazkilaritzari buruzko zenbait hausnarketa sortuz. Horietako bat izan zen argazkiek berebiziko nolakotasuna dutela, nolakotasun iluna,, azken buruan, argazki bat irudiaren itzala da, silueta?.
|
|
Tronpatuta ere ez dute nire izenik ahoskatzen, telefono zenbakirik markatzen. Aita amek
|
haien
seme alaben gainean nola, hala du munduak nire gaineko debekua jarrita: –Ez ukitu?.
|
|
Baina, bazen beste arrazoi bat ere: gurasoek ikastolak sortu zituzten
|
haien
seme alabei beste heziketa bat emateko, eskola desberdina eraikitzeko. Berrikuntza zen helburua, orduko gizarte ekintza askotan bezalaxe, eta guraso eta herritar sortzaile haiek garaiko estatuaren eskola publikoei eta ikastetxe erlijiosoei alternatiba nahi zuten.
|
|
Helburua da “fase aktiboago batera pasatzea, non amak beren bizitzaren kontrola berreskuratzen dutela sentituko baitute eta sortzen dituzten artikuluen salmentagatik diru sarrera txikiak lortuko baitituzte”. GKEak aurreikusten du hiru hilabetean 5.000 amari eta
|
haien
seme alabei egingo diela mesede. Gainera, Haitin urtarrilaren 12ko seismoak kaltetutako biztanleei laguntzeko egiten dituen gainerako programekin jarraitzen du erakundeak.
|
|
Ana Mari eta Juanito zure gurasoak izan zirela, baina ez bakarrak.
|
Haiek
semetzat maitatu eta heziko zintuzten, ziur nago, baina mundura ekarri zintuena beste ama bat izan zen, eta aita ere beste bat, neu alegia. Sasikoa orduan?
|
|
Etxebizitza arrunt bat besterik ez zen, hiru gela zituena: lehenengoan senar emazteek eta, guk lekua kendu ondoren,
|
haien
seme adoleszenteak egiten zuten lo: Antoniok, Maribelek, eta Quiquek; bigarrenean, Josebak, Trikuk eta hirurok; hirugarrenean, patiora ematen zuten bost metro karratuetan, Toshiro izeneko gizon japoniar batek.
|
2011
|
|
zer egin historiako zati hura eta oroimen haiek ez ahazteko. Izan ere, gutxi dira 1937an etorri zirenen artean bizirik dirautenak;
|
haien
seme alabak ere zahartzen ari dira; eta, dirudienez, bigarren belaunaldiak orokorrean ez du konpromisorik azaltzen gai horri buruz, ez dago interes aktiborik. Jarraipena nola eman eztabaidatuz zebiltzan etengabe, zer egin historiaren zati hori denboran gal ez zedin.Promesa egin nien aipamen bat egingo niela zutabe batean.
|
|
Haurrak beldurtuta zeudela diote haurtzaindegi aurrean solasean bildutako ama batzuek.
|
Haien
seme alabak askotan joaten ziren gaztetxera, han antolatutako ekintzetan parte hartzera. «Atzo ez zuten deus ulertzen, eta negar egiten zuten.
|
|
Nik sekulako seriotasuna ematen diot horri, eta katedratiko batek bezala esaten diet gurasoei:
|
haien
semeak edo halabak 5 urterekin" Mikelen naiz" esaten dienean ospatu egin behar dutela. Oso gauza zaila eta garrantzitsua egin berri baitu:
|
|
Begiratu dugu beraz nolako hezkuntza sistema erabiliko dugun ereduan. Garai hartan ikastolara haurrak eraman zituzten gurasoak oso ausartak izan ziren,
|
haien
seme alaben etorkizuna arriskatu zuten. Agian orain garaia dugu esateko," dena ez dugu administraziotik erdietsiko".
|
|
Gurasoek ez dute kolazionatu behar, euren aurrekoen jarauntsian, aurreko horiek
|
haien
seme alabei dohaintzan eman dietena.
|
|
Ez du ezagutu, jakina, bere amaren haurtzaroa, baina askotan aditu dio haiek ez zirela kanpora joaten oporretan (Bermeora hiruzpalau egun gehien jota, izekoren etxera), eta nola ibili ohi ziren urte osoan kalean jostatzen, auzoko neska mutil guztiak, eskolarakoan edo handik irtendakoan, kalea berena zela esan zitekeen garai hartan. Belaunaldi hura izan zen kaleaz gozatu zuen azkena, Bilbon behintzat, eta urte gutxi batzuen bueltan automobilek jana zieten jolaslekua
|
haien
seme alabei. Itxarok eta aisiarako duten asti apurra, eskola ez ezik, beste hainbat eginbehar asmatu baitizkiete oraingo haurrei, eta astea labur geratzen zaie?
|
|
Eta zu,
|
haien
seme bakarra, Satur.
|
|
Gordeleku hoberen bat aurkituko zioten gero, borda on bat ausaz. Mithikileko erretorearen behialako lagun anitz bizi zen oraindik, emanen ziotenak abegia, eta
|
haien
seme alabek ere emanen zioten. Eta indarrak gorputzera itzultzen bazitzaizkion, nork jakin, Matalasek berriz ibiliko zituen herrialdeko ibarretako bideak.
|
|
Zailtasun ugari agertzen dira, besteak beste, borrokak, berriz elkartzea eta bakeak egitea, desleialtasunak, sentimentalki urruntzea, elkarrizketa etetea. Gurasoen eta seme alaben arteko harremanak. Gurasoen eta
|
haien
seme alaben arteko harremanak zailenak diren bilakaera etapetakoak dira: seme alabak txikiak, nerabezaro aurrekoak edo nerabeak izan.Belaunaldien arteko elkartasuna.
|
|
Ohikoa da, era berean, adingabeen epaitegietan lege prozesu gatazkatsuak sortzea haur horiek legalki hartzen direnean; gurasoek (ez dira gai izaten seme alabak beren gain hartzeko) zaintza aitona amonei itzultzea eskatzen dute, baina aitona amonek laguntzeko duten gaitasuna murriztu egiten da, batetik,
|
haien
seme alaben arazoengatik, eta, bestetik, jada gaindituta zituzten bizi zikloko etapa batzuetara itzuli behar dutelako, hau da, berriro ere guraso papera hartzen dutelako, aitona amonena hartu ordez.
|
|
Migrazio prozesuek familiengan eragiten duten inpaktu emozionaletik eta horrek
|
haien
seme alabengan izan ditzakeen ondorioetatik etorritako premia afektibo eta emozionalei arreta eman behar zaie.
|
|
3.3 jardueraRol jokoa: ...zketa bat prestatu behar duzue.Gelan, zenbait egoera azalduko dira, elkarrizketa testuinguru batean kokatzeko; egoera batzuk hauek dira, baina beste batzuk ere hauta daitezke.Hasierako elkarrizketa, haurra zentroan sartu aurrekoa.Esparru guztietan egoki aurrera doan haur baten gurasoei jarraipen elkarrizketa egitea.Ezohiko elkarrizketa, guraso batzuk kexu agertu direlako aste batean bigarren aldiz
|
haien
semea hozkada batekin itzuli delako etxera, eta eskolan uzten den bakoitzean negar egiten duelako.Bikote bakoitzak gai horietako bat hautatu behar du, eta elkarrizketarako gidoia prestatu.Gelan, zenbait elkarrizketa motaren rol jokoak egin behar dituzue; pertsona batek hezitzailearen papera egingo du, eta beste bik haurraren amarena eta aitarena.Gainerako gelakideek elkarrizketa ikusiko dute, eta... El milagro de Candeal (Candealgo miraria) AzalpenaEl milagro de Candeal (Candealgo miraria) film dokumentala ikustean datza.
|
|
3.5 irudiaGurasoekin egindako elkarrizketak dira gurasoek
|
haien
seme alaben bilakaera ezagutzeko duten prozedura kualitatibo garrantzitsuena.
|
|
Geroago, hiru eta sei urte bitarteko denboraldian, guraso gehiagok hartzen dute parte; seguru asko,
|
haien
seme alabek hezkuntza zentroan jarraituko dutelako hamabi urte arte.
|
|
Emakumeen heziketak haien eta
|
haien
seme alaben bizi kalitatea hobetzen du, eta, gainera, lana lortzen laguntzen die.
|