|
2000
|
|
|
Zeren, elizak egin ohi zituèn autofede handiusteko
|
haietan
ez bezala, zeinetan inkisidoreak eta autoritate zibilak entseiatzen baitziren, ikusgarritasunaren ikusgarritasunaz, mota bateko zein bertzeko hereseen biltzerat, zenbatenaz gehiago, hainbatenaz nahiago, autofede hartan, aldiz —denborak bertze batzuk zirelako, benturaz—, osaba Joanikot genuen kulpant bakarra. Ordea, baldin eskarmentua bazen autofede haien xede nagusia, zalantzarik ez dut ezen Urbiaingoak ere osoki eta konplituki egin zuela bere xede hartarako bidea, zeren ez ahanzteko moduko ikuskizuna izan baikenuen geure inguru honetan ere, heresea bakarra zen arren.
|
|
2002
|
|
|
Segur naiz egiten duten lana ezinbestekoa dela, hori ez dut zalantzan jartzen, nola ez dudan zalantzan jartzen Euskaltzaindiak egiten duena haiena bezain garrantzizkoa den, eta nola ez dudan zalantzan jartzen
|
haiek
ez bezala Euskaltzaindia erakundea dela eta, hortaz, bai tratamenduan, bai lan egiteko metodologian, haiek ez bezalako bideak erabili behar dituen. Kontua da, ordea, aldez edo moldez, barneko nahiz kanpoko arazo eta arrazoiak direla eta, egia bada orratza makur bidean egon daitekeela, Euskaltzaindiak bere etorkizuna irudikatu behar duela berriz ere eta, euskaltzale guztion onerako, bidean berriz ere indartsu ageri behar duela, eritasunetik atera eta lehenago baino bizkorrago lanean jartzeko.
|
|
2003
|
|
|
Izan ere, Azpil herri guztiak bezalatsukoa da, baina,
|
haiek
ez bezala, Azpil Azpil da eta ezin daiteke beste herri bat izan: esan nahi baita Azpilek bere nortasun berezia duela, halako moldez, non, herri batek bere nortasuna gertaera batzuetan edo bestetzuetan finkatzen duen bezala, Azpilek bere iturri berezkoetan finkatzen baitu berea.
|
|
2005
|
|
|
Tenperatura egokitzeko, orain artekoek abiatze gelditze zikloak errepikatzen zituzten;
|
haiek
ez bezala inverter teknologiari esker aurretiaz aukeratutako tenperatura mantendu egin daiteke; tenperatura egoki horretaraino iristeko baizik ez da energiarik kontsumitu behar.
|
|
2006
|
|
|
Lehenengoz ikusi esan dut, lehen ere askotan ikusia zintudan arren, eta ez dago alferrik esana: aurreko ikuste
|
haietan
ez bezala, orain banekien, eta zuk bazenekien banekiela, eta horrek desberdina egiten zuen dena; lehenengoz ikusi bazintut bezala, hain zuzen ere. Arretaz begiratu nizun, begi berriekin.
|
|
2007
|
|
|
Gomutatu beharrik ez dago, burutapen hauek Krutwig eta Villasantek ere aurretik erabili dituztela teorian. Baina,
|
haiek
ez bezala, Intxausti praxi baten erdian zegoen: organo bat zeukan eskuetan eta gazte andana langina inguruan; eta haiek baino errealismo handiagoarekin, abian zegoen ekintza bat eta ekipo bat pilotatzen jakin zuen, euskara definitiboki gero UZEI, Elhuyar eta gaurko testugintzaren eredua bihurtuko zenaren bidetik sarrarazteko.
|
|
2008
|
|
|
Are gehiago: Nazariok, eszenari begira zegoenak, anaietan zaharrena zen, azken batean, anaiei erakutsi behar ziena ezen,
|
haiek
ez bezala, bera bai, eszena hura ikusteko gai zela, artean umemoko bat zen arren!?, horixe esango zuen aurrerago, ikustekoak ziren mutilaren begiak, izebaren oinaze bizi biluziak bortxatuak, izugarrikeriak izoztutako irudian?, izebaren hagin ateratze hura txerria hiltzearen pareko gertatu zitzaiola, mutilaren begiak, inozentziaren ikur izan zitezkeenak, ez ziren jada?, gordina eta ankerra?... alde handi batekin, haatik, zeren txerria hiltzeak, bai etxekoentzat eta bai Nazariorentzat berarentzat ere, konotazio positiboak baitzituen, biktimaren soin atalak ezin utzizko mokadu gozo bihurtzeko posibilitateak gutxiagotzen du jale potentzialen errukia?, eta izebarenak ez?
|
|
|
Beraz argi geratzen da Azkue, aurreko belaunaldiko literato foruzaleen eraginpean hasi zela. Baina ostera ere,
|
haiek
ez bezala, euskaraz idatzi zuen, horretan eraberritzea ekarriz. Gainera, hizkuntza arloan ez ezik bada beste berrikuntzarik.
|
|
|
Zentzu horretan EuzkoDeya maila bat zuen aldizkaria zen, lehenago Azkuerenak (batez ere Euskalzale) izan ziren bezala. Baina
|
haiek
ez bezala honek, bere jarrera linguistiko eta ideologiko hertsiagatik, ezin izan zuen bere zirkulu politikotik kanpo hedapen esparrua zabaldu, ez geografikoki, ez sozialki.
|
|
|
Espainiarrak baino forofoagoak gara Vueltarekin, nonbait. Euskal kultur magazineak
|
haiek
ez bezala gutxiesten ditugu, nonbait.
|
|
|
El Inquilino Comunista, Los Clavos... Ibon Bilbao (ahotsa eta gitarra), Karlos Alonso (Baxua), Txabi Palacios (gitarra) eta Gontzal Bilbao (bateria), aldiz, Bilboko Ezkerraldekoak ziren, eta
|
haiek
ez bezala euskaraz ere abesten zuten. Musika eraginak ez ezik, zinema eta literatur erreferentziak ere bere egiten zituen Ama Sayk, eta berezko nortasuna zuen mundua sortu zuten bost urte eskaseko ibilbidean.
|
|
|
Are gehiago: Nazariok, eszenari begira zegoenak –anaietan zaharrena zen, azken batean, anaiei erakutsi behar ziena ezen,
|
haiek
ez bezala, bera bai, eszena hura ikusteko gai zela, artean umemoko bat zen arren! –, horixe esango zuen aurrerago –ikustekoak ziren mutilaren begiak, izebaren oinaze bizi biluziak bortxatuak, izugarrikeriak izoztutako irudian–, izebaren hagin ateratze hura txerria hiltzearen pareko gertatu zitzaiola –mutilaren begiak, inozentziaren ikur izan zitezkeenak, ez ziren jada–, g... " Eta zer, izebari gertatu zaiona niri ere gertatzen bazait noizbait?" – barruan zerbait hautsi zitzaiola.
|
|
2009
|
|
|
ez zela kontzentratzen, alegia, aita zuzendariak gurasoei jakinarazi zien bezala, toki batean izan orduko egiten baitzion adimenak jauzi beste toki batera; eta hura ez zen okerrena, mutilak bere graziak egin nahi izaten baitzituen haren kontura; eta ondorioak hantxe zeuden: Teofilo Mariak nota onak ateratzen zituen, Damasok apartak;
|
haiek
ez bezala, baina, Domingok hilero hilero ekartzen zuen eskas bat edo bi, bere lehen ikastaldiko lehen hiruhilabetekoaren bukaeran hiru, aurreko markak hautsiz.
|
|
|
ez zela kontzentratzen, alegia, aita zuzendariak gurasoei jakinarazi zien bezala, toki batean izan orduko egiten baitzion adimenak jauzi beste toki batera; eta hura ez zen okerrena, mutilak bere graziak egin nahi izaten baitzituen haren kontura; eta ondorioak hantxe zeuden: Teofilo Mariak nota onak ateratzen zituen, Damasok apartak;
|
haiek
ez bezala, baina, Domingok hilero hilero ekartzen zuen eskas bat edo bi, bere lehen ikastaldiko lehen hiruhilabetekoaren bukaeran hiru, aurreko markak hautsiz.
|
|
|
Euskara, galego, katalan edo gaelikoaren egoerak ezberdinak dira beren artean ere, eta arazo eta erronka berariazkoak dituzte; baina hizkuntza horien egoerak ez dauka zerikusirik beste hainbat milaka hizkuntzaren osasunarekin:
|
haiek
ez bezala, besteok, ez lege babesik dute, ez hedabideetan edo hezkuntzan tokirik, ez gizartean prestigiorik, ez tradizio idatzirik, ez ortografiarik. Hori da hizkuntza afrikar gehienen kasua.
|
|
|
Teknologia horrek testu elektroniko bat paperezko testu bihurtzen du, inprimategiko edozein makinak bezala bestalde; baina,
|
haiek
ez bezala, momentuan bertan eta ale bakarrean ere bai. Bat bateko zerbitzuan eta eskari txikiari erantzuteko gaitasunean dago aldea.
|
|
2010
|
|
|
orojaleen antzekoa.
|
Haiek
ez bezala, ez du azkar irabazteko
|
|
|
Bigarren itzulian ni nago, noski, bananduta
|
haiek
ez bezala.
|
|
2011
|
|
|
Nirekin berehala egin zuen harreman ona. Agian, ordura arte mojek zaindu zutelako eta ni haien aldean neska gaztea nintzelako edo, agian,
|
haiek
ez bezala nik hizketarako beta ere ematen niolako. Arrazoi batengatik edo bestearengatik izan, kontua da berehala hasi zela nire laguntza eskatzen mojekin ausartzen ez zen moduan.
|
|
|
Epaile arruntak bezala, bake epaileek irakaskuntza edo ikerketa juridikoa burutu dezakete, baina
|
haiek
ez bezala, edozein motatako merkataritza jarduera edo profesionala izan dezakete, baldin eta «beren inpartzialtasuna eta independentzia eragozten edo gutxitzen ez badute eta betebehar judizialen betetze zorrotza oztopatzen ez badute» (BERen 14.2 b) art.).
|
|
|
Partaideak produktua kontratatzen duenean ordaindu behar dituen harpidetza gastuez gain, fondoa kudeatu eta administratzeagatiko, tituluak gordailatu eta zaintzeagatiko komisioak ere ordaindu behar dira. 3 Aseguratutako Aurreikuspen Planak Pentsio planen antzeko produktuak dira, baina,
|
haiek
ez bezala, gutxieneko errentagarritasuna ematen dute titularrak egiten duen inbertsioan, inbertitutako kapitala bermatzeaz gain. Ekarpenek desgrabazio fiskala dute, pentsio planena bezalakoa:
|
|
2012
|
|
|
Izan ere, pentsatzekoa (eta bidezkoa) da filmaren bat ikusteagatik ordaindu behar izatea, baina hori aipatzen badu, beste kritikoek ez bezala, berak, kritikoa izanik, ordaindu behar izaten duelako da.
|
Haiek
ez bezala, honek euskaraz idazten duelako. Beraz, zentzu horretan interpretatu genuke esatariari ordaintzen duena gehiegi iruditzea.
|
|
|
– Azkenik, aposizioen araberakoekin gertatzen zen bezala, aurreko sintagma zehazteko, mugatzeko edo konkretatzeko balio duten sintagmak ditugu;
|
haiek
ez bezala, deklinabideko kasu marka bera eramango ez dutenak. Sistematizatzeko asmoz, ondorengo azpisail hauek bereiziko ditugu:
|
|
2015
|
|
|
Argazki ttipiak dira ia denak, esku ahurrean aise kabitzen zaizkizu, arreta handia eskatzen dute. Egungo galerietan gero eta handiagoak diren eta argazkitik urruntzera derrigortzen zaituzten
|
haiek
ez bezala, mikroskopioaren jarrera galdatzen dizute, eta asko esaten dizute, ikaragarri, ezagutzen ez duzun jende horri buruz: argazkilariak bere intentzioan eta jarreran ez zuen ironia erantsi die denborak argazkioi, interesgarri egin ditu urteen joanak argazki domestiko huts eta teknikoki akastunak.
|
|
|
Petrarca() hasi zen orduko Elizaren latin zabarraren ordez latin dotore eta garbia erabiltzen; bide batez, mendeen joanak testu klasiko paganoetan jalkitako interpretazio biziotsuak saihesten ahalegindu zen. Ezin da Petrarcaren lana aurreko klasikozaleen mailara ekarri,. XII. mendeko Errenazimentu, ko eta ondorengo klasikozaleen mailara, izan ere,
|
haiengan
ez bezala, Petrarcarengan garai desberdinen (iraganaren/ orainaldiaren) kontzientzia historiko ernea zegoelako eta, gainera, filologia klasikoaren egiazko profesionala izan zelako Petrarca.
|
|
|
Antzezleen zuzendaritzan egiten duen lanaren estilo lehor eta lakonikoa eta bere filmen ezaugarri den eszenan jartzearen urruntasuna direla eta, Aki Kaurismäki Robert Bresson eta Jean Pierre Melville bezalako zinegile handiekin konparatu izan da.
|
Haiek
ez bezala, gero eta gutxiago disimulatzen diren umore ukituak nabarmen agertzen dira bere eraikuntza dramatikoetan. Zorigaitzaren aurreko erantzun gisa agertzen den eta Kaurismäkiren zinearen beste ardatz nagusia, baikortasuna, agertzeko aukera ematen duen umorea da.
|
|
2016
|
|
|
Ez zinen laurogeigarren hamarkadaren hasieran jaiotako euskal poeten belaunaldiaren harribitxi berantiarra, ez horixe!
|
Haiek
ez bezala, zu ez zinen ez literaturan aditua, ez humanitateetako edo gizarte zientzietako unibertsitateko tituluduna; ez zinen interesgarria, ez zinen intelektuala, eta eusnob bat izatetik ezin urrunago zeunden; ez zenekien kamera edo mikrofono aurrean hitz egiten, ez aurkezpenik egiten, ezta sarao literariorik antolatzen ere; ez zeneukan literatur eztabaidetan aritzeko mailarik, eta ezin ba zuri... Twitterreko konturik ere ez zeneukan, pentsa; zure beherako mentala blogeko poemetan eta pintaketetan isuri eta hustu behar, derrigorrean.
|
|
|
Ez zinen laurogeigarren hamarkadaren hasieran jaiotako euskal poeten belaunaldiaren harribitxi berantiarra, ez horixe!
|
Haiek
ez bezala, zu ez zinen ez literaturan aditua, ez humanitateetako edo gizarte zientzietako intelektuala, eta eusnob bat izatetik ezin urrunago zeunden; ez zenekien kamera edo mikrofonoen aurrean hitz egiten, ez aurkezpenik egiten, ezta sarao literariorik antolatzen ere; ez zeneukan literatur eztabaidetan aritzeko mailarik, eta ezin ba zuri zutabe bat eskaini Argian, Berrian, Garan edo inongo egunk... Twitterreko konturik ere ez zeneukan, pentsa; zure beherako mentala blogeko poemetan eta pintaketetan isuri eta hustu behar, derrigorrean.
|
|
|
Horiek eginkizun denak denen artean banatuak dituzte, bizi borroka elkarren artean minimora murriztua. Dudarik gabe komunitate gizatiarrak sortu, erleenak edo inurrienak bezalaxe, beharrizan naturalengatik sortu dira.187 Baina
|
haienak
ez bezala, komunitate gizatiarra ez dago instintuak zehatz mehatz arautua. Andre gizonen artean norgehiagoka eta borroka, posibleak ez ezik, errazak dira.188 Elkartasunak iraungo badu, instintuaren urria moralak konpentsatu behar du.
|
|
|
Gogoan dut oraindik galdetzen ausartu ez nintzen bainazkoa. Esaten ziguten, burgesia nobleziari gailendu zitzaion bezala gailendu behar zitzaiola langile klasea burgesiari, eta nire artean pentsatzen nuen, noblezian sartzeko bidea itxita zuen aspaldiko burges
|
haiek
ez bezala, nire garaiko langileek bidea zabalik zutela burges txiki bihurtzeko, eta horrek baldintza aldaketa handi samarra ematen zuela bi egoerak erkatu nahi izateko. Saio haiek dotrinatik debatetik baino gehiago zutenez, ez nintzen inoiz galdera egiten ausartu.
|
|
|
(hau eta beste esan ohi dute su lerroan ibilitakoek guregatik, baina
|
haiek
ez bezala, guk ez geneukan stukei deitzerik kanpandorre guztiak suntsi zitzaten)
|
|
2017
|
|
|
Aitak ez zuen berehala egin bere anaia eskatzen ari zitzaiona. Arrotzek bezala, urpean zuen gerria;
|
haiek
ez bezala, ezinegonez bisaia.
|
|
|
Guk
|
haiei
ez bezala, haiek guri utzi egin ziguten ziegan gure gauzak edukitzen. Poesia ez zegoen debekatuta jada, eta ekarri egin zidaten nire libreta.
|
|
2018
|
|
|
|
Haiek
ez bezala, profesionalizazio eske dabiltza beste batzuk: kontzertuak eman eta kobratu egin nahi dute trukean.
|
|
2019
|
|
|
Asaba haien aholku umotuak hartu ditut bidelagun.
|
Haiek
ez bezala, nik bai, liburu batzuk irakur  tzeko beta hartu dut. Jakitatezko eskarmentu zaharraren baserriko ogi eta tremesa lehorra ahogozatu ditut.
|
|
2020
|
|
|
|
haiek
ez bezala nahi bano gutxiago mintzatu gara
|
|
|
|
haiek
ez bezala nahi baino gutxiago mintzatu gara
|
|
|
Edertasunaren alde objektibo eta neurgarriaren aldetik, guztiak ziren Alain baino ederragoak.
|
Haiek
ez bezala, Alain ez zen bereziki altua, ez zen ilehoria, ez zeukan begi urdin gardenik, ezta greziar estatua baten gorpuzkera ere. Ez zen azkeneko modara janzten eta ez zituen giharrak puzteko esteroideak hartzen.
|
|
|
Eta biraka eta biraka eta biraka eta berriz biraka ibiltzen nintzen, besoak zabalik jirabiraka, ni nintzen ardatzari bueltaka, ezagutzen ez nituen apaiz dervixeen gisan,
|
haiek
ez bezala zorabiatuta eta pozik lurrean amaitzen nuen arte.
|
|
|
Eta ikusi ikusten ditugu zeruko marrazki horiek, baina horrela erakutsi dizkigutelako, liburuetan erakutsi digutelako intentsitate ezberdinetako puntu distiratsu horiek horrela lotzen. Izar bakoitzak ez dauka azalean inskribatuta, denbora pasa zahar
|
haietan
ez bezala, marrazkia osatzen lagunduko digun zenbakia.
|
|
2021
|
|
|
Belaunaldi berriaren indarrak eta abertzaletasun berriak euskarari ematen zion erabateko zentraltasunak Bigarren Pizkundea ernatu zuen, frankismoari arrakala berriak ireki eta zaharrak gehiago zabalduz. Berriro abiarazi zen ikastolen proiektua, eta gerrak suntsitu zituen 1920ko lehen kimu
|
haiek
ez bezala, mugimendu indartsu bat eratu zen. Euskarazko kazetaritza ere indartuz joan zen, gerraurreko garapen maila berreskuratu eta gainditzea lortuz.
|
|
|
Haatik eta horratik, erakuslearen motibatibotik erakarritako DMak dira. Aurrekoak baino berriagoak dira, baina,
|
haiek
ez bezala, hauek diskurtso markatzaile dira beti. Erabilera hori zehazteko eratorriak direla esan liteke beharbada.
|
|
|
Horrexegatik kasu honetan bada atonoa da eta bai edo ez ek bereganatzen dute azentua: ba bái, ba éz; bestean, berriz, bai bá, ez bá ahoskatzen da, eta, aldiz, azken adibideetan báiba, ézpa
|
haietan
ez bezala.
|
|
|
15.4.5g Bera erakuslea aurreko berau eta berori baino orokorragoa da,
|
haiek
ez bezala, euskalki guztietan atzeman baitaiteke. Hauek dira bi erabilera nagusiak:
|
|
|
Nire nebak badaki erabaki tinko bat hartu dudala, gorazarrera joango naizela, domina onartuko dudala, agian ere gure aitaren omenezko pare bat hitz botako dudala. ...tsiko diodala, estimatzen didalakoan nago, baina ez du uste inolako zentzurik duenik, ez baitu ezer espero euren konplizitateaz eta koldarkeriaz herritik bota gintuztenengandik, ez du espero Luzaro inoiz herri abegikor eta irekia izatea hain hedatua eta errotua duen alderdikeria bortitza luzarotarren izaerarekin bat, batez ere gainontzekoen iritziak aintzakotzat hartzerakoan, ezin baitute bururatu
|
haiek
ez bezala pentsa dezakeen norbait ezeren, ezer oso larriren, erruduna izateke. Nire nebak ez du amore emango bere setakerian, ez diot ere eskatzen, ez dut eskubiderik, beranduegi omen da aldatzeko, gehiegi sufritu du, nahikotxo dut ostiraleko kontzertura baldin badator, egia esan hori da biziki nahi dudana, nire nebari erakutsi kanpoan egondako urteak, nire hezkuntza berezian xahuturiko diru guztia, ez direla alferrikakoak izan, ez direla ihesbide hutsa izan, izan badutela euren atarramentu ona.
|
|
|
Udalak ez du gune natural hau zaintzen, dirua irabazteko eta eraikuntza enpresen poltsikoak betetzeko aukera baino ez du ikusten bertan.
|
Haiek
ez bezala, guk uste dugu merezi duela landak zaintzea, hezegunea eta Itze ibaia garbi edukitzea, denon gozamenerako. Borrokan jarraituko dugu.
|
|
|
Eraikuntza txikiak dira, egurrezkoak, trenak ekarri zituen etorkin horiek etxebizitza gisa erabili zituztenen antzekoak. Baina hauek, beste
|
haiek
ez bezala, ez dira bizitzeko erabiltzen, nekazaritzarako lanabesak gordetzeko baizik.
|
|
|
Oraindik epel zegoen, ez ordea garbi, amak txikitan jartzen zizkigun izara garbi eta plantxatu
|
haiek
ez bezala. Pentsatzen jarrita, haurtzaroa kenduta inoiz ez nuen izara garbi eta plantxatuetan lo egin, kartzelako izarak garbi jartzen zizkiguten hamabostero, baina ez ziren amarenak bezain aratzak.
|
|
2022
|
|
|
«Sortzailea, izan idazlea, izan marrazkilaria, izan musikaria, eskolara, ikastolara doakie».
|
Haiek
ez bezala, egungo haurrek irakurtzeko ere «sekulako aukerak» dituztela, eta Idazleak Ikastetxeetan programa horretarako pizgarri dela ere nabarmendu du. Euskal Herritik kanpora, halako egitasmoak ez direla ohikoak azaldu du idazleak, eta salbuespen hori ere aintzat hartzekoa dela.
|
|
|
|
Haiek
ez bezala, Melissaren ikasle hauek unibertsitate publikoko ikasleak dira. Brasilgo ikaslerik onenak, elitea; unibertsitate publikoan gaitasun akademikorik onena dutenak soilik sartzen baitira, galbahe estua pasa ondoren.
|
|
2023
|
|
|
Kontua gogoratzen dudan aldiro Oko militanteak gogoratzen ditut.
|
Haiek
ez bezala, nik ez nuen ezetz esateko adorerik izan".
|