|
2000
|
|
|
Zuberoan apezek eta hauen ingurukoek sozietateko elitea direla pentsatzen dute. Pastorala
|
haiek
baino hobekiago egitea ez dela posible uste dute. Apezek nahi dute pastoraletan haien legimitatea azkartu, lehenik haiena dela ziurtatu.
|
|
|
Ezin da erraz azaldu: zerbait handia, paparrean zintzilik grabitateari aurre egiten zioten muino biki
|
haiek
baino handiagoa. Konparazio ausart samarra ere bazen, baina zerbaitekin parekatzekotan heriotzarekin egin zitekeen.
|
|
|
Eta zezenak panpinak adarkatu, eta hauek zutik erortzen ziren beti ere, zangoen gainean. Eta jendeak irri egiten zuen eta irri egiten zien... jakin gabe ezen, halatan, beren buruei egiten zietela irri, zeren eta, zer gara, bada, panpina
|
haiek
baino gehiago, bizitzak adarkatzen gaituenean. Hobe, bai, haiek bezain gogorrak bagina, jaun André, zeren, adarkada bakoitzaren ondotik, berriro izanen baikinateke bizitzari buru egiteko gai, eta ez ginateke geratuko zeinahi bide bazterretan abandonaturik, bentzuturik eta amore emanik, nola gertatzen baita usu!
|
|
|
...ta nekez lot zitezkeen haien gorputz zatiak, munstro bat eta nahaste borraste guztizko bat sortzeko ez bazen bederen, nola erraiten baitzuen Kopernikok; eta ohartu nintzen, hondarrean, ezen Zeuxisena ez zela ene desira eta ez ene gutiziamendua, zeren bakoitza zen bezala maite nahi bainuen, bere bertuteekin eta bere akatsekin, eta zeren ene besarkada bertute eta akats ororen gainetik baitzegoen eta
|
haiek
baino urrunago zihoan, amorioaren gaineko amorioan, ene baitarik Jainkoaren baitaraino.
|
|
|
Eta, hargatik, Joxe Aberasturik ez zuen indiar gorrien paradisu hartan deus ere sinesten, eta egun osoan maradizinoka eta biraoka ibiltzen zitzaigun, hark Potosirat joan nahi zuenez gero, edo, bertzenaz, etxalderen baterat, non bere ezpata erabil baitzezakeen, baten zerbitzuan, bertze bortz zaldun haiek bezala... edo
|
haiek
baino hobeki, zeren segur baitzegoen ezen haiek baino ezpatari trebeago, bitoreago eta entreguago zela, nola erakutsi baitzuen ezpata joko hartan, Lorenzo Cortés zeritzan zaldunaren kontra, begien herts ireki batean hil zuenean. Ordea, Joxek bazekien ezen oihan hartarik ateratzeko indiarren beharra zuela, eta bazekien, halaber, ezen hauek ez zeudela hartarako prest, ez bederen leku segur baterat iritsi eta leku hartan denbora bat eman arte, indiar horien eta gizon zurien pertsegitze eta akometatze perilosetarik urrun.
|
|
|
Eta, hargatik, Joxe Aberasturik ez zuen indiar gorrien paradisu hartan deus ere sinesten, eta egun osoan maradizinoka eta biraoka ibiltzen zitzaigun, hark Potosirat joan nahi zuenez gero, edo, bertzenaz, etxalderen baterat, non bere ezpata erabil baitzezakeen, baten zerbitzuan, bertze bortz zaldun haiek bezala... edo haiek baino hobeki, zeren segur baitzegoen ezen
|
haiek
baino ezpatari trebeago, bitoreago eta entreguago zela, nola erakutsi baitzuen ezpata joko hartan, Lorenzo Cortés zeritzan zaldunaren kontra, begien herts ireki batean hil zuenean. Ordea, Joxek bazekien ezen oihan hartarik ateratzeko indiarren beharra zuela, eta bazekien, halaber, ezen hauek ez zeudela hartarako prest, ez bederen leku segur baterat iritsi eta leku hartan denbora bat eman arte, indiar horien eta gizon zurien pertsegitze eta akometatze perilosetarik urrun.
|
|
|
Eta Horaziok ideia ausart haiek zituen, eta ideia haiekin nola ez zen, bada, gaizki ikusia izanen, Quitoko unibertsitatean ez ezik bertze edozein unibertsitatetan ere, jaun André...! ...eman nahi izanen banizu, orrien faltan aurkituko nintzateke, zeren, arestian erran dizudan bezala, haiek guztiak, edo kasik gehienak, ikasiak eta buruz ongi jantziak baitziren, eta zeren don Venanciok jende haiek gonbidatzen baitzituen noizik behin bere etxerat, halako suertez, non guztiok izaiten baikintuen orduan solasturi, bazkari baten edo bertze zernahiren aitzakian... eta zeren, geure solas
|
haietaz
baino areago, doña Rosa de Osorioz mintzatu nahi bainizuke orain, eta harekin izan nuen amorioaz, zeina izan baitzen, ordu arte izan nituen bertze amoriozko historia guztien aldean, net diferent.
|
|
|
Eta, ai, nola sentitzen nuen, halatan, ezen, Amsterdameko bertze gailur
|
haiek
baino goitiago egiten nuela, noiz eta Rosarekin egonean egoiten bainintzen! Zeren, gailurrerat igan gabe ere, bertze gailur batean bainengoen orduko, zeina baitzen bakearen eta soseguaren gailurra, eta zeina baitzen, halaber, Amsterdameko gailur haiek baino ederrago eta goitiago.
|
|
|
Eta, ai, nola sentitzen nuen, halatan, ezen, Amsterdameko bertze gailur haiek baino goitiago egiten nuela, noiz eta Rosarekin egonean egoiten bainintzen! Zeren, gailurrerat igan gabe ere, bertze gailur batean bainengoen orduko, zeina baitzen bakearen eta soseguaren gailurra, eta zeina baitzen, halaber, Amsterdameko gailur
|
haiek
baino ederrago eta goitiago.
|
|
|
zergatik ezin daitezke protestantak eta katolikoak elkarrekin bizi, nola bizi izan baitziren gure odola zuten hiru anaia haiek, jaun Esteban, jaun Eusebio eta jaun Pedro?
|
Haiek
baino gutiago izan behar ote dugu guk. Bai, bazekiat ezen gure lana ez dela egun bakarrekoa izanen, zeren eta ez baitut pentsatu ere egin nahi zer gertatuko litzaidakeen, baldin mementu honetan etxean erranen banu protestant naizela...
|
|
|
Zeren gero eta gehiago ulertzen baitut, tigrearen iduri eder hura gogoan, nola anitz erlijionetan erabiltzen dituzten animaliak eta hegaztiak jainkoen errepresentazinoetarako, eta zeren, baldin egia bada —dioten bezala— ezen Jainkoa ezin ikusi dugula, haren behako bakar batek deuseztu eta deseginen gintuzkeelako, berdintsu eta orobatsu gertatzen baitzen tigre harekin, zeinak baitzirudien ezen, begietan su hotz bat zuela, aitzinean zuen etsaia edo ikusle zuhurgabea noiznahi errauts zezakeena, suntsi eta birrin. Zeren, dakizun bezala, jaun André, katu eta basakatuen familiakoak baitira tigreak, eta halatan dira hauek, haiek bezala, beren berotasunean hotz eta beren hoztasunean bero... eta zeren
|
haiek
baino handiagoak eta kementsuagoak baitira, oro har, eta horrek egiten ditu are beldurgarriagoak eta izugarriagoak. Baita ederragoak ere.
|
|
|
Eta, nola gaztetasuna baita, bertzalde, diruz ezin eros daitekeen aberastasun bakarretarikoa, abarizios izanen haiz, baldin gaztetasunaren donuak eta ondasunak, hala nola haragiari eta amorioari lotuak egon daitezkeenak, heuretzat bakarrik gordetzen badituk —eta, esku bat besagainean ipintzen zidala, eta bertzearekin urrezko hamar dukat eta berrogeita hamar errealeko poltsa emaiten zidala, bertze marinelei baino hagitzez gehiago, behatza galdu nuelako, erran zidan—: Aditu dudanez, Indietako itsasoetan barrena dabiltzan filibusteroek ere beren prezioa ditek, galtzen duten menbro bakoitzeko hainbateko saria jasotzen dutela, eta gu ez gaituk
|
haiek
baino gutiago izanen —eta, besagainetik atxikitzen ninduela, erantsi zuen—: Bretai niako kostan behatza galdu huen, baina ez gizontasuna, zeren gizontasuna ez baitu oineko behatzak egiten, baina bertze behatz batek... eta, beraz, ez erran niri ezen Amsterdametik itzultzen haizela gizon egin gabe...
|
|
|
Froga aratzagorik eta garbiagorik Maddalenen hitz
|
haiek
baino, amorioaren handian sinesteko...!
|
|
|
argi dago programa hura ez zela epai bat, edo, hobe oraindik, ni ez nintzela kondenatua izan; zeren, bestela, nola arituko nin  tzen ni orain lekukotza idazki hau zirriborratzen? Zorte hobea izan nuela nik
|
haiek
baino. Hobeto gidatu nituela hariak?
|
|
2001
|
|
|
Aitaren berri ere emango dizu. Lehen pertsonan arituko da, eta amamaren eta amonaren, bien, hizkeren ukitua agertu arren,
|
haiek
baino esaldi motza  goak erabiliko ditu.
|
|
|
Beste guztiek horrela egitea badaiteke, baina guk, hemen gaudenok, ez.
|
Haiek
baino askozaz kaxkarragoak garelakoan gaude eta horrenbestez hobeengandik eginahalean ikastera behartuak. Maiz asko aipatzen digute euskarak aurrekoen ahoan eta lumetan hartu zuen igurtzia, gantzua, arnasa eta lurrina.
|
|
2002
|
|
|
Eleberri horiek bezain handinahiak izan gabe, garai hartan argitaratu ziren ipuin labur ohiturazkoek
|
haiek
baino arrakasta handiagoa izan zuten euskal irakurleengana iristeko orduan. Sail horretan sar daitezke Jean Etxepareren() Buruxkak (1910) kazetaritza kronika eta Berebilez (1934) kazetaritza erreportajea alde batetik, eta Ebaristo Bustintza" Kirikiño" ren() Abarrak (1918) eta Bigarren abarrak (1930) ipuin laburren bildumak.
|
|
|
Ongi gogoratzen naiz, bai, nola begiratu izan diedan umetatik tximinia haiei, inbidia handiz. Eta,
|
haiei
baino gehiago, beste bati. Izan ere, aitak bazuen, egongelako hormetako batetik zintzilik 1910eko argazki bat, non fabrikako instalazio zaharrak agertzen baitziren, lau tximinia txiki zituztenak, eta ia zeruraino heltzen zen beste bat, ezin luzeagoa, hautsa eta kea zeriona, kea eta hautsa.
|
|
|
Gizon eta emakume bakan batzuk, ordu arte ikusi ez ditudanak, irteten dira elizpe ilunetik. Lanpa argiak erakarritako zomorroak ematen dute;
|
haiek
baino fidagaitzago joka  tzen dute, hala ere, ezker eskuin begiratzen baitute eta pauso laburrak ematen, inor erasoka hasiko zaien beldurrez bezala. Bikotearengana hurbiltzen dira.
|
|
|
Oroitzen? Denak euskararekin goiti eta beheiti hasi ginen urte
|
haietan
baino anitzez ere indartsuago sentitzen nintzen.
|
|
|
Halako zerbaiten beharrik balego, ordea, ordain legeak hori eskatzen duelako izango da. Bortxakeriak eta esklabotzak askatasunak eta zuzentasunak baino bide luzeagoa egiten dute, baina hauek
|
haiek
baino zuhurragok dira beren eraginetan. Zein arauk aginduko dio preso bati lau txakur txiki irabaztearen truk bere gorputzak jasan ez dezakeen zama bizkar gainean eraman dezan?
|
|
|
Bistan da ez dagoela une honetan zure musuekin arduraturik. ETA guerrillas eta King Juan Carlosen premia handiagoa bide da
|
haiena
baino. Zu iratzartzeko adinako garrantzia dauka gutxienez.
|
|
2003
|
|
|
Uztapide eta, Basarri eta... horiek ere probatu zuten zerbait gaia jarritako hori, baina gutxi. Geuk gehiago,
|
haiek
baino. Gairik gabeko hori, berriz, haiek bizi guztian.
|
|
|
Izan ere, Patxik segundo baten infernuko garrak bere haragi puska belztuak betirako erretzen eta txingartzen ikusi zituen bere aurrean, zelan iritsi zen ez zekiela, agertu berri zen Unaxen begietan. Oinetatik bururaino harrizko irudi sentitu zen, hilda egotea begi
|
haien aurrean
baino samurragoa izango zelakoan. Jakin zuen bizitza osoan ezaguturiko beldur guztiak ezereza zirela, benetako izua aurrean zeukan eta, lehenengo aldiz.
|
|
|
Gehiago oraino, ene irudipena da, Joanes Paulo II.ak, bere aitzineko aita sainduen bide beretik, baina
|
haiek
baino urrunago aitzinatuz, aita Woronieckiren irakaspenari esker, 1995eko urriaren hastean, New Yorkeko Nazio Batuen Biltzar Nagusian eman zuen hitzaldi garrantzitsuan, giza eskubideen oinarriak eta eremuak finkatu nahi izan zituela, zehazki bereiziz honela munduko estatuburuen aitzinean gizakien eskubideak eta beti ahanzten diren nazioen eskubideak:
|
|
|
Ordutik aurrera, elikagaiek behar adina denbora itxaron zezaketen, kontsumitu arte, eta horrek benetako elikadura iraultza ekarri zuen. Esan behar da, erregistro historikoetatik urrun, erromatarrek, dagoeneko, entseatu zituztela itsasoz haraindiko ardoaren “kontserbak”, nektarrak hermetikoki itxitako anforetan utziz, eta,
|
haiek
baino lehen, grekoek beren odreak pinu erretxinarekin bainatzen zituztela iragazgaitzak izan zitezen. Hala ere, lataren benetako asmatzailea, uzki ontzietan ageri denez, Nicolas Appert garagardotegi frantsesa izan zen.
|
|
|
Carsonek uste du Ladan eta Laleh ren heriotza tragedia bat izan dela, baina esan zuen asko ikasi zuela eragiketatik. “Biek zientzian lagundu zutenak
|
haiek
baino askoz gehiago iraungo du”, gehitu zuen.
|
|
|
Identifikazioa sortu behar du irakurleengan, albisteak kontatzeko moduarekin, titulatzeko moduarekin, eskaintzen diren gogoetekin, kolaboratzaileen izenarekin eta estiloarekin, eta beste txikikeria askorekin. Irakurleak ulertu egin behar du bat batean irakurri duena, gauzak kontatzeko
|
haiek
baino hitz egokiagorik ez dagoela sentitzeraino. Informazioarekin batera mirespena eragin behar zaio irakurleari, datuekin batera jakinduria pixka bat, gertaerekin batera emozioa ere haren bihotzean itsatsi.
|
|
|
Eta, eguna joan, eguna etorri, egoera mendi
|
haiek
baino finkoagoa eta aldaezinagoa zen. Kuartela, kuartelago.
|
|
|
Gizarte eragileen parte hartzearen ikuspuntutik begiratuta, 2001ean Porto Alegren abiatutako Munduko Gizarte Foroa aurretiko ekimen
|
haiek
baino askoz ere zabalago eta konplexuagoa da. Dena den, politikoki esperientzia haiek izan zuten eragina izatetik urrun dago oraindik.
|
|
|
|
haiek
baino lehenago
|
|
2004
|
|
|
Ez dugu ahantzi behar erraldoien bizkarrera igotako ipotxak garela eta haiek baino gehiago bagara,
|
haiek
baino prestakuntza hobea badugu edo haiek baino gehiago badaukagu, hein handi batean, beraiei esker izan da.
|
|
|
Ez dugu ahantzi behar erraldoien bizkarrera igotako ipotxak garela eta haiek baino gehiago bagara, haiek baino prestakuntza hobea badugu edo
|
haiek
baino gehiago badaukagu, hein handi batean, beraiei esker izan da.
|
|
|
Ez dugu ahantzi behar erraldoien bizkarrera igotako ipotxak garela eta
|
haiek
baino gehiago bagara, haiek baino prestakuntza hobea badugu edo haiek baino gehiago badaukagu, hein handi batean, beraiei esker izan da.
|
|
|
–Hemengoak izan eta kanpotar bihurtu nahi gaituzte.
|
Haiek
baino lehenagotik hemengo bizilagunak izan, eta etorkin izaera eta maila ezagutu nahi digute, eta, berauei bezala, funtsezko eskubideak ukatu?. Ni hemengoa naiz, Euskaldunon Egunkaria, 2002/4/7 Iñaki Lasa:
|
|
|
Badirudi Holokaustoak halako inmunitatea eman ziela juduei, eta orduz geroztik ezin da zalantzan jarri beren jokabidea. Ez dute kritikarik ametitzen,
|
haiek
baino jazarpen handiagorik ez duelako inork pairatu. Kritiken aurrean israeldarrek hartzen duten jarrera itxiaren adibide da Jose Saramagori gertaturikoa.
|
|
|
Espezie nagusiak babestea Baterako suntsipena geldiarazteko, kasu batzuetan nahikoa izan daiteke espezie nagusia babestea elkartutakoak kontserbatzeko. Hala ere, espezie horiek espezie nagusi askoren mende badaude edo
|
haiek
baino sentikorragoak badira, desagertzeko arriskua handiagoa izango da bizitzeko behar dituzten espezieena baino. Ikertzaileak ziur daude prozesu horiek aspaldian ez direla kontuan hartu, organismo sentikorrenetako batzuk “parasito ez karismatikoak” direlako, baina ohartarazi dute animalia “herrikoiak” ere arriskuan daudela.
|
|
|
Haren begiradari jarraituta, bi leiho karratu ikusi nituen, hiru bat metrora gure buruen gainetik.
|
Haiek
baino gorago, beste leiho batzuk zeuden, luzeagoak eta argiztatuagoak: Eguzki Beltzaren aretokoak zirela ohartu nintzen.
|
|
|
–Esan nizun nik, Pili –zuzendu zitzaion aita amari, nik umetan hautsitako oinetakoen irudia gogoan–: zapata eta bota
|
haiek
baino inbertsio hoberik...! –eta, aitaren baitan aspaldiko ametsak berriro eztanda egiten zuela, erantsi zuen–:
|
|
|
|
Haiek
baino lehentxeagokoa, berriz, beste esperientzia hura nuen, igande arratsaldeetan tabernara etortzen zen psikiatrarena, gaur egun hobeto ulertzen dudana, baita beste dimentsio batekin ikusten ere, baina garai hartan arrasto berezirik utzi ez zidana, nire jarrera sexualari dagokionez... hutsune afektibo bat bai ordea, bere momentuan kontatu dudanez.
|
|
|
Emisio orduak osatzeko erabiltzen den beste sistema saioen errepikapena da. Errepikapena edo multidifusioa ohikoa da, dagoeneko, baita estatu mailako kanal orotariko arruntetan ere, baina telebista lokaletan maila altuagoa du, nola ez, hauen produkzio gaitasuna eta progr amak eskuratzeko ahalmena
|
haiena
baino askozaz txikiagoa baita. Arlo honetan ere, diferentzia handiak daude katean eta horietatik aparte diharduten telebisten artean, 6 grafikoan ikus daitekeen bezala.
|
|
|
Zaila da zalantzaren balioa ulertzea eguneroko bizitzan hain laguntasun eskasekoa eta aztoragarria denean; zaila, halaber, zientziarekiko eta teknikarekiko dugun sinesmena ia fede bihurtu dugunean eta zientziaren lana eta emaitzak ontzat jotzen ditugunean ia eztabaidaezinak direlakoan. Baina errozko zalantzaren espiritu horixe aurki dezakegu islatuta
|
haiek
baino orainagoko zenbait filosoforengan ere. litzatekeena baino gutxiago seguruena askotan, nahiz eta ia denek aldarrikatuko duten espiritu horren ordezkari nagusiak direla.
|
|
|
Gisa horretako mailegu ugari geureganatu ohi baitugu. Bai ordea aldarri egingo dut irudikatu hitzak eta bere eratorri guztiek errepresentatu hitzak eta bere sokakoek baino jatorri euskaldunagoa dutela eta, gure gaiari zuzenkiago lotuz,
|
haiek
baino egokiagoak direla latinezko repraesentare, repraesentatio adigaiak adierazteko. Gure hizkuntza beste hizkuntzen mendeko bihurtu nahi ez badugu, eta batez ere euskara herren eta zurrun bat nahi ez badugu, bada ordu bere ahaltasun eta ahalbide guztiez baliatzeko, gogoeta filosofikoetarako ere gai izan dadin eta ‘jakite hegoek igoa’, Lizardik amestu zuen bezala.
|
|
|
" Definitively, direna direla, espainol ala basque, ez dira gu bezalakoak" pentsatu zuen Marckek hego aldeko herrien dramatikotasun gehiegizkoa gogoan. Isiltasun deseroso batek hartu zituen, izan ere, ohiturik zeuden Ikeren heriotzari buruzko komentario lekuz kanpoko bezain barregarriak entzutera, susmatzen baitzuten sekula ez zela hilko, edo behintzat, ez
|
haiek
baino askoz lehenago, baina Carlosi horrelakorik inoiz ez entzun izanak azpimarratu egin zituen larruan, begietan, senean nabaritzen zitzaizkion eritasunaren arrasto goseak.
|
|
|
zure egun
|
haietan
baino hotzagoak,
|
|
2005
|
|
|
Entrenamendu batzuk egin nituen harekin eta berak garbi esaten zidan pilotan asko jokatzen nuela. Beste profesionalekin ere ibiltzen zela, eta nik
|
haiek
baino lan gehiago ematen niola. Hala pixkanaka pixkanaka osabak eta Martin Ezkurrak animatu ninduten pilotan probatu nendin.
|
|
|
Eta ezin erran zenbait herriren uste horiek ustelak direnik, gainerako usteak haiek bezain ustel direlako, gutienez; «eten» horren aurre ondokoaz ezeingo usterik gabekoenak barne. Gutiz gehienetan
|
haiek
baino itsusi eta zarpailagoak, denak.
|
|
|
Zaharkituriko disketearen ahizpa nagusiok,
|
haiek
baino sinesgarritasun handiagokoak dira eta 1.000 aldiz eduki handiagoa daukate.
|
|
|
ikuskizun ikusgarriak, mokadu zaporetsuak, lurrin usainak, azal leunak eta musika bikainak, eta haiek ere gogoratzen zituen, nola ez bada! Baina orain, ezer sentitzen ez zelako zegoen, hain zuzen ere, ororen gainetik, eta horregatik, beharbada, bere oroimena hodei bat bezalakoa zen, atsegin haiek guztiak biltzen eta kulunkatzen zituena eta
|
haiek
baino atseginago zena.
|
|
|
Langile Komisioetatik (CCOO) uste dute kontua ez dela aretoak egotea, baizik eta bizikidetza sustatzea. Eta, alde horretatik, sindikatuak uste du gehiago laguntzen dela erretzeko gaitutako eremuekin bizitzea
|
haiek gabe
baino. CCOO aukera hori ez dela ezarri eta enpresak eta lantoki bakoitzeko langileek negoziatu dutela defendatzen jarraitzen du.
|
|
|
Haietariko hiru behintzat bai, Ari chan seguruenik lehenengo orduan galduko zuten eta. Bere aldetik, ez zuen uste
|
haiek
baino lo askoz gehiago egingo zuenik. Gau osoa lan berriak zer ekarriko zion burutik irabiatzen emango zuen, zalantzarik barik.
|
|
|
Urkok,
|
haiekin
baino, bere buruarekin berba egiten du. Badirudi oztopoak topatzeak kilikatzen duela, begiek distira egiten diote eta.
|
|
|
Bailarako auzo eta lantegietan, ORTko ekintzaileak ugaritu ziren batik bat; erakunde maoista hark denbora gutxian irabazi zuen bailarako gazte" mugituen" gogoa. ORTkoek zuzentzen zituzten batzarrak, eta
|
haiek
baino ez ziren gauza lantegietan, eskoletan eta auzoetan lan-uzte bat modu orokorrean hedatzeko, eta, manifestazio bat egin behar zenean ere, haiek biltzen zuten jende gehiena. Batzarretan, berebiziko ika mikak izaten zituzten abertzaleetako batekin, gazte luzanga sesiozale batekin, segituan bere onetik atera eta ez bat eta ez bi irainka hasten baitzitzaien, gogor ekinez hala ORTkoei nola gainerako" espainolistei".
|
|
|
Berdin hartzen zuten atseden parke baten sarreran edo zebra pasabide mortuen erdian.
|
Haientzat
baino ez zuten ordu hartan semaforo argiek dir dir egiten. Edonork ikusi izan balitu, Poliziari parte eman izango ziokeen, seguru.
|
|
|
Zuhariak gorpuak aurkitu zituelakoa 1960ari dagozkion oharretan irakurri ahal izanen du interesatuak A.ren gerraondoko memorietan. Fusilamendu klandestino
|
haiek
baino ia eskandalagarriagoa zen berarendako hildakoek basamortuan ehortziak irautea hogeita hiru urte geroago. Gaztetan abertzalea izan baldin bazen ere, gerra Francorekin egindakoa zen A., kristautasunaren izenean.
|
|
2006
|
|
|
Horiek ziren, beraz, kanpotik jasotako eraginik bortitzenak, eta beste guziak, askotan aipatu izan diren amerikar folkiak eta haien haur besoetakoak, Bob Dylan, Joan Baez, eta abar, urruneko zurrumurru bat besterik ez ziren neretzat.
|
Haiek
baino lehen, Beatles taldea egon zen, eta oso bereziki. Sargeant Peppers Lonely Hearts Club Band, diskoa, oso berezia, sormen haundikoa, hain dibertitua.
|
|
|
Ni gero eta sinetsiago nago gauzak alderantzizkoak direla.Euskal Herria bere osotasunean hartzen badugu, bereziak izatekotan, Bizkaia etaGipuzkoa dira zinez bereziak. Nafarroa, aldiz, arautik edo paradigmatik hurbilagodago
|
haiek
baino. Denborak, tamalez, erakutsi dit orduan salatu, iragarri edobertzerik gabe erran nituen gauza frankok Nafarroarako ez ezik, Euskal Herriosorako ere balio zutela.
|
|
|
Mende honen erdialderako, koralaren %95 baino gehiago desager liteke eta, harekin, arrezifea ezagutzeko erabiltzen diren koloretako ia arrain guztiak; horrek “milaka milioi dolar” galtzea eragingo luke, eta “milaka pertsona” lanik gabe geratzea. Ur tropikaletan dauden koralezko arrezifeez gain, ur sakon eta hotzetako koralak ere badaude,
|
haiek
baino ezezagunak eta aztertuak. Tropikalek ez bezala, ur sakonetako koralak ez daude Eguzkiaren argiaren mende, eta azken urteetan asko aurkitu dira, nahiz eta uste den oraindik ere aurkitu gabeko zati handi bat dagoela.
|
|
|
Badakite, kasuen %90ean, nahigabeko haurdunaldia edo kutsaduraren bat (hiesa, esaterako) izateko arriskua dutela, baina arrazoitzen dute uneko “ustekabekoan edo euforian” arrisku portaera.
|
Haiek
baino gehiago jabetzen dira arriskuaz(% 94,7)(% 86,5). Adituen iritziz, Espainiako gazteen nahi gabeko haurdunaldien ia %40 abortua da, eta hori egiten duten 10.000 neskek 15 eta 24 urte bitartean dituzte.
|
|
|
Estatu Batuetako iparramerikarrek –beti ere hain zaletuak horrelako umekerietara– aukeratu berri dute ikur hori –Juan Valdez eta Conchitarena– azkeneko urteetan eraginkorren izan den ikur edo marka gisa, beste bi lehiakide gogorren aurretik eta
|
haiek
baino adierazgarriagoa izateko ospearekin: Mac Donald’sen M-a eta Nikeren marra.
|
|
|
Elsbeth lagunen ondora joan zen. Nik
|
haiena
baino bost bat ilara atzerago nuen eserlekua. Hara joan nintzen pozez beterik jasotako erantzunagatik.
|
|
|
Errektangelu perfektua. Han atzean eszenatokia, eta musika banda honezkero jardunean; erdi erdian dantzarako leku zabala, oraingoz dantzaririk gabe; hori mugarrituz albo luze bietan mahaiak, antzina gurean tabernetan izaten ziren egurrezko luze luze
|
haiek
baino luzeagoak. Mahaiotako batean, hara.
|
|
2007
|
|
|
Umeak horrela pentsatzen du, esate baterako: Mesedez, ez dakion deus gerta amatxo edo aitatxori, nahiago nuke neroni gerta balekit, nahiago
|
haiek
baino neu gaixotzea.
|
|
|
Urteko lehen sei hilabetetan, Espainiako bost banku handienek 4.001 milioi euroraino sartu zituzten komisioengatik, hots, aurreko urtean eskuratutako 3.558 milioi
|
haiek
baino %12, 4 gehiago.
|
|
|
Lehen horizontalak eta orain bertikalak diren geruza horietan, nabarmena da bi eratako materialak txandakatzen direla. Geruza batzuk gogorrak dira, eta tartekoak
|
haiek
baino bigunagoak, horregatik daude higatuago. Gogortasuna, noski, eratu zirenean jalkinek zuten konposizioarekin lotuta dago.
|
|
|
Ez dakit oso ondo nondik nora sortu ote zen; beharbada susmoa izango genuen neskentzat erakargarriagoa zela Mikel bat Migel Anjel bat baino; agian oker nabil eta ligatze kontu horrek ez zuen zerikusirik izan, baina egia da, oro har, estetikak bere zeresana izan zuela hautu hartan: Espainia kutrea baldin bazen, eta hala zen?, hobe izen euskaldunak eramatea, gure ponteko izen triste eta zaharkitu
|
haiek
baino. Koadrilako Javi Xabi bihurtu zen gauetik goizera, Juanma Jon izan zen aurki, eta beste batzuek aldaketa bortitzagoak egin zituzten ondoren:
|
|
|
edo, mongolidoak? deitzen ziren, lurralde europarretako biztanle primitiboak, berbaren adiera bikoitzean(, historia gabekoak?); bigarrenak,
|
haiek
baino arraza indartsu eta garatuagoak, askoz beranduago Asiatik sartu herri konkistatzaile, ariarrak?, hots, hizkuntzaz sanskritoarekin ahaidetuak. Darwinismo pixka batekin erraza zen herri, mongolido?
|
|
|
Horrela, subjektua bere identitate propioaz definiturik dago, eta ez haren ekintzek eskain lezaketen irakurketen arabera. Objektuaren gainetik dabil subjektua argudio eredu honetan, eta
|
haiek
baino jasoagoa da.
|
|
|
Azkenik, gainontzeko autonomia erkidegoek bezala, baina
|
haiek
baino hertsitasun gutxiagorekin, Nafarroari Zor Publikoa jaulkitzeko ahalmena onartzen zaio eta funts publiko moduan kontsideratuko da. Halere, estatuko gobernuarekin kontatu du zor honen bolumena eta baldintzak finkatzerakoan.
|
|
|
Izkira itsaski mota bat da; zehazki, krustazeo bat da, 10 hankako gorputz luzanga duena, ganben eta otarrainxken oso antzeko itxura duena, baina oskola
|
haiena
baino ahulagoa duena. 5 eta 8 zentimetro bitartean neurtzen dute, nahiz eta tamaina txikiagoa izan, izkira deritzenak.
|
|
|
Sintoma gehiago dituzte, sendagai gehiago behar dituzte eta
|
haiek
baino bizi kalitate txikiagoa dute.
|
|
|
Behin behinekotasunak gehien eragiten dien gazteak atzerritarrak dira; horietatik %36k bakarrik du kontratu mugagabea, eta espainiarren %49, 8k. Txostenak nabarmentzen duenez, emakume gazteak lanean duen egoera oraindik ere desberdintasunaren arabera deskribatzen da, izan ere, gutxiago lan egiteaz gain,
|
haiek
baino %16, 9 gutxiago kobratzen dute.
|
|
|
Ekuadortarrek, kolonbiarrek edo boliviarrek batez beste 210.563 euroko hipoteka maileguak kontratatzen dituzte, espainiarrek baino 31.000 euro gehiago. Hala ere,
|
haiek
baino urte bat gehiago besterik ez dute erabiltzen kopuru hori amortizatzeko (36,55 urte). Batez besteko hipoteka Afrikako egoiliarren kasuan kokatu zen, 167.892 eurorekin, hau da, espainiarren mailatik 13.000 eurora, eta batez besteko amortizazio epea 36,33 urtera arte luzatu zen.
|
|
|
–Zu ez zara
|
haiek
baino gutxiago izango gurekin hazteagatik, esaten zion amak liburuak eskura ematen zizkionean. Haiek bere familiakoak ziren, eta gurekin esaten zuenean jornaleroez ari zen, herriko kale lokaztuetan berarekin batera espartinak zikintzen zituzten lagunen gurasoak, alegia.
|
|
|
Baina, haiek ez bezala, Intxausti praxi baten erdian zegoen: organo bat zeukan eskuetan eta gazte andana langina inguruan; eta
|
haiek
baino errealismo handiagoarekin, abian zegoen ekintza bat eta ekipo bat pilotatzen jakin zuen, euskara definitiboki gero UZEI, Elhuyar eta gaurko testugintzaren eredua bihurtuko zenaren bidetik sarrarazteko. Egan ek literatura kaletarra indartu nahi zuen; jakintza eta akademia" gora", nolabait esateko (Orixek" erri ikasia" deitzen zuenarentzako euskara hori), Euzko Gogoa ren ehizbarrutia zen.
|
|
|
– Tira,
|
haiek
baino hobeak gara gu.
|
|
2008
|
|
|
|
Haiek
baino indartsuago dago euroa, eta ametsak ez dira jada amets huts: Txileko hondartzak, Argentinako Patagonia, Mexikoko Karibe...
|
|
|
Baina bizilekua beste hainbat espezierekin partekatu behar dute, eta ez da arraroa batzuek besteei lekua kentzea. Une batean nagusi diren espezieak bigarren mailako espezie izatera pasatzen dira, edo desagertu,
|
haiek
baino lehiakorragoak diren espezieak iristen direnean.
|
|
|
Inguru jakin batera ondo egokitzen diren banakoak sortzen ditu eboluzioak, eta gauza bera egiten dute algoritmo genetikoek. Adibidez, duela mila urteko gizon emakumeekin alderatuta,
|
haiek
baino hobeto moldatzen gara gaurko gizartean, baina ez ginateke hain ondo moldatuko bat batean garai hartan esnatuko bagina... Algoritmo genetikoek ematen dituzten soluzioak ez dira beti onenak izango, baina egoera jakin batean oso ondo moldatuko dira.
|
|
|
Orduan ulertu nuen onena erotzat hartzea zela.
|
Haiek
baino maila apalagokotzat hartzen baninduten, ez zuten zertan ulertu nire hitzen zergatia, kasualitatetzat har zitzaketen nire profeziak. Eta ez pentsa, erotzeko zorian egon nintzen!
|
|
|
Ingurura begiratu zuen fadistak. Eszenatokian bost musikari portugaldar zeuden, euren burua Harlem go gangsterren pelikuletan makarrek janzten dituztenen gisako arropa eta kapelez mozorroturik, ingeles txarrean kantatzen halako musika estilo nahaste bat; mahai baten lau kankailu britainiarrek
|
haiek
baino zarata handiagoa egiten zuten dado joko lelo batekin pintak irentsi bitartean; zutik zeuden bi mozkorti portugaldarrek txarto zeramaten musikaren erritmoa txaloka; itxura tristeko gizon batek jateko zerbait eskatzen zien bezeroei mahairik mahai,, estou com fome, kexati errepikatuz...
|
|
|
Dinosauroakbaino aurreratuagoak gara, hori bai. Baina
|
haiek
baino gaituago egongo gara mundu mailako bat bateko aldaketari aurre egiteko?
|
|
|
Egia esan Costa ren arrazionalismo gogorraren azpian tradizionalismoaren substratu sendoa gordetzen zen. Hola, Costa k krausistek zuten joera erromantiko kastizista (jatorra, organikoa eta herrikoia bilatzekoa)
|
haiek
baino urrunago eraman zuen. Costa bada, herrikoia, usadiozkoa, tradizionala, jatorra eta halakoak bilatzeko ekimen erromantikoari lotu zitzaion, folklorean eta herri izpirituan aurkituz Espainia erregeneratzeko oinarria.
|
|
|
Beraz oso argi dago Azkueren abiapuntua euskal idazle erromantikoak zirela, eta oso bereziki Arakistain. Baina ikusten ari garenez
|
haiek
baino urrunago joan zen, ez konformatuz legendak idaztearekin, baizik bilketa lan sistematikoagoa egiteko asmoa agertuz. Edozein kasutan, Azkuek egin zuena aurreko belaunaldiko erromantikoek asmotan proposatzen zutena gauzatzea izan zen.
|
|
|
Proiektua asmo handikoa da…" Google Maps plataforma bat da, era guztietako informazioa erakusteko eta antolatzeko mihisea" Prozesu logikoa da, eta ezin da bereizita ulertu. Zerbitzu horiek guztiek ez dute zentzurik
|
haiek
baino lehenago izan ez bada. Eta, batez ere, ez du zentzurik Google Maps en esentzia ulertzen ez bada.
|
|
|
Gaur egun, dirua xahutzen da, baina badaude alternatibak. Ezkontza zerrendan garapen bidean dagoen herrialde baterako ur putzu bat sar daiteke, eta haurrek, urtebetetze egunean,
|
haiek
baino askoz gutxiago dituzten beste haur batzuei laguntzeko poza har dezakete opari gisa.
|
|
|
Hauteskunde adituen batzorde batek esandakoaren arabera, erroldak %98ko fidagarritasuna du. Orain arteko inkestetan ageri denez, presidenteak eta presidenteordeak Gobernuan jarraituko dute; uste izatekoa da botoen %60 lortuko dituztela, 2005 urteko boz historiko
|
haietan
baino sei puntu gehiago (%53, 7).
|
|
|
Mendizale japoniar batzuk izan ziren Manaslura igotzen lehenengoak (1956), eta haiek egin zuten bide berbera egingo dute Pasabanek eta; ezberdintasun bakarra,
|
haiek
baino kanpamendu gutxiago jarriko dituztela. Espedizioaren berri zuzenean jakiteko Pasabanen webgunea hau da:
|
|
|
collage moduko auto bat izatea, metal astunez eta plastiko merkez egindakoa, gasolina zurrupatzaile amorratua zena, eta errepideak hondatzen eta ingurumena kutsatzen zituena. Are gehiago, laster batean apurtzen ziren, ospe txarra zeukaten baina gasolina kontsumoari zegokionez eraginkorragoak ziren eta ingurumena gutxiago kutsatzen zuten
|
haiek
baino askoz ere lehenago.
|
|
|
Estatu Batuetan 2+ 2+ 2 ereduko sistema dute (2 urterekin gure lanbide heziketaren antzeko zerbait ematen da). Labur labur esanez, hau dena ongi ateratzen baldin bada ere, ez da erraza izango Estatu Batuekin lehiatzea, nekez onartuko baitute han gure masterra, eskuratzeko
|
haiena
baino errazagoa denez gero. Baina ez da dudarik hori bukatzen baldin bada lehen baino mila aldiz hobeki egongo garela.
|
|
2009
|
|
|
Ondorio argi samar bat atera genuen haiekin izan eta gero: hedabide kontuan (eta auziari hizkuntzaren ikuspegitik begiratuta beti ere)
|
haiek
baino askoz hobeto gaudela, eta hori, bi arrazoi nagusi direla tarteko:
|
|
|
eta kruasanek, adibidez, gantz gehiago dute galleta horiek baino, eta gantz saturatu gehiago ere bai, eta
|
haiek
baino kaloria gehiago ematen dituzte.
|
|
|
4ko aldea Lagunaki, 5koa Garraitzi, 16koa Tolosaldeko Triatloi Taldeari.Sansebastianek jarritako marka urrun dago halere: arrauna eta bizikletako lanen ostean Ondarroak
|
haiek
baino 30 gehiago ditu. Bikain, beraz, gaur Zaton ergometroan (Antiguako Aman aritutakoa da), eta Beñat Goya bizikletan (taldeko fitxaketa atzerritarra, Lezoko gizona Ondarroan).
|
|
|
Ezkorrenek etorkizun gogorra iragartzen duten bitartean, hainbat adituk eta merkatu analistek berrikuntzan inbertitzea aholkatzen dute, metal arraroen eskasiak ekar ditzakeen arazoei aurrea hartzeko. Bi bide proposatzen dituzte; batetik, elementu horiek birziklatzea errentagarria izateko modua ikertzea, eta, bestetik, metal arraroen ordezkoak bilatzea,
|
haiek
baino ugariagoak eta lurrazalean hobeto banatuak.
|
|
|
Hortaz, garrantzitsua da jakitea zergatik, janarien aukera inoiz baino handiagoa izanda, hain gaizki elikatzen diren asko eta asko. Alegia, zergatik hautatzen dituzten janari batzuk, eta ez
|
haiek
baino osasungarriagoak diren beste batzuk.
|
|
|
Etab. Hala ere, zeintzuk sentituko genituzke arimako gure adiskide? Zilegi bekigu, atzoko nahiz egungo kontsumo gizartean espiritu libre eta menpegabetutzat lausengatzen diren hedonista
|
haiek
baino, bizitzaren gozatzaileak(, onak, ederrak, zoriontsuak?), guk gure aldetik, gizaki tipoaren ahaltasun eta bikaintasun gorenagoa, ikustea(, natura garaiagoa, natura espiritualagoa?), gaixo eta pobreekin errukitu den fededun kristauarengan, edo justizia eta askatasunaren alde behin bere gaztetasuna eskaini zion idealak berari besterik ekarri ez dionarengan, espetxea ez bada eta klandestinitatea urte luzetan barnerrian zein atzerrian.
|
|
|
diosal egin ziguten. Ia txantxa moduan erran ziguten, irribarrez, baina guk, jakina,
|
haiek
baino ozenago bihurtu genien agurra. Ea hamarretakoa hartu nahi genuen galdetu ziguten.
|
|
|
–Teofilo Maria mutila da, eta Damaso ere bai, baina nik gogokoago zaitut zu
|
haiek
baino.
|
|
|
–eta esan zion, halaber?: Alberto gizon garbia zen, eta niri jende garbia gustatzen zait, ez komunista eta ez anarkista naizen arren hurbilago bainago hauengandik
|
haiengandik
baino; komunistak, izan ere, maltzurrak dira, beren helburuak lortzeko edozein bitarteko erabiltzeko prest daudenak, baita gezurra eta engainua ere; Stalinek paradisua eraiki duela diote, baina nik beste datu batzuk ditut: herri osoak punta batetik beste batera eramanak, Siberiako tokirik inhospitoenetara, desterruz desterru?
|
|
|
Auschwitzen, disenteriak jota, taldekideen laguntza jaso behar izan zuen une oro.
|
Haiei esker
baino ez zion eutsi. Azkenean revier era joatea erabaki zuen, etsita, eta han berehala hil zen.
|