|
2000
|
|
|
|
Emakumearen
mintza doinuari ohartuta, erran zitekeen ikaragarri pozten zuela nire aurpegi handituak.
|
|
|
Ni ere neure libretara makurtua bainengoen, bereizten gintuen tartea ez zen arrabete baino luzeagoa.
|
Emakumearen
hatsean hortz ore fluoreztatuaren kutsua ezagun zen oraino. Haren mihiak berriz ere kukuka egin zidan ezpainen artetik, eta ezpain horiek —hein batean bederen— niretzat margotuak zituela gogoratu zitzaidan.
|
|
|
Jendetasunez ahantzi eta gure eskubideen aldarrika zakarrari lotu nintzaion, boza jatetxeko bezeroek aditzeko maneran goitituz.
|
Emakumearen
portzelanazko bisaia belztu bezalaxe atera zen, sukaldetik, karateka itxurako morroi bat. Irriño hilgarrian ezagutu nion ekialdeko nagusitasun komertzial zein filosofikoa agerian uzteko irrikan zegoela.
|
|
|
Potzoloren eta bien arteko mahai apalaren gainean bi katilu zeuden, jadanik kafesnez beteak.
|
Emakumearen
aurpegi izerditsuari herabetasun bozkariotsua zerion, mazela latzen gogortasunaren leungarri. Deus ikustekorik ez, astebete lehenago etxe horretan berean azaldu zitzaidan martini zahagi likitsarekin, eta are gutiago hiru egun aitzin" Lisboan" eraso zidan tigremearekin.
|
|
|
Burroak istant bat geroago etorri zitzaizkidan gogora, iloba ongi hezi batek izeba bati inoiz ere erran behar ez dizkionak.
|
Emakumearen
zangoak, alabaina, korridorean barna urrunduak ziren. Unai, gainera, nire ondoan zetzan, ohe gainean.
|
|
|
EGIA, Maria Luisa
|
Emakumearen
aldaketa psikosozialaren eta euskararen galeraren arteko interferentziak. 60 zk. (1990), 115
|
|
|
45 zk. (1987), 37
|
Emakumearen
deskribapena XV. mendeko gaztelaniazko zenbait kantutegitan. 48 zk. (1988), 81
|
|
|
EGIA, Maria Luisa
|
Emakumearen
aldaketa psikosozialaren eta euskararen galeraren arteko interferentziak. 60 zk. (1990), 115
|
|
|
IRASTORTZA, Tere
|
Emakumearen
deskribapena XV. mendeko gaztelaniazko zenbait kantutegitan. 48 zk. (1988), 81
|
|
2001
|
|
|
|
Emakumearen
bizitzan, haurraldia bera baino nekagarriago gertatzen da edoskaldia; honek dirauen artean amaren premia energetiko eta nutritiboak handiak dira, dudarik gabe (egunean beste 500 kaloria hartu behar ditu, esnea ekoiztea den ahalegin metabolikoa orekatzeko).
|
|
|
|
Emakumearen
behar kalorikoak, adinaren arabera
|
|
|
" Hola Belinda, ¿ oíste las ranas?", galdetu zion.
|
Emakumearen
anaiak aizkora paratu zion lepoan, hura moztea nahi ez bazuen handik joateko. Maripazi soberaxko iruditu zitzaion leihora agertze hura.
|
|
|
Ohatze batean zegoen, biluzik eta gainean bertze berogarririk gabe, Aurelio eta Mila bezala.
|
Emakumearen
bizkarra zuen alde batean eta gizonaren hankak bertzean. Loaldi luze bat egina zuela adierazten zion gorputzaren ongiak.
|
|
2002
|
|
|
Altaffaylla kultur taldeak, Lizarrako Udaleko
|
Emakumearen
Batzordearen laguntzaz kaleratu du «Miradas de mujer. Emakume begiradak», 1996 urtetik 2001 bitartean Maria de Maeztu narratiba lehiaketako ipuin saridunak jasotzen dituen liburua.
|
|
|
Ba... ba... ba...
|
Emakumearen
legea ez da izadiaren legea... ixiltasunari doakonez. Halan be, zuek be ixiltasuna... lurreko ixiltasunaren antzekoa izaten dozuela lo zagozenean.
|
|
|
(1996): ?
|
Emakumearen
egoera Aintzin Errejimenean Andoainen?, Leyçaur, 4, 103
|
|
|
CECUk bere azterlanean nabarmendu du tabakoaren eta alkoholaren publizitatea dela «iraingarriena» emakumeari buruz ematen den irudiari dagokionez, eta sexu objektuaren rol hori nabarmentzen du. Zaintza 2000 urtean 339 salaketa egin ziren sexismoagatik
|
Emakumearen
Institutuko Publizitatearen Behatokian, eta 1997an 451 aurkeztu ziren. Foro hau 1994an sortu zen, eta salaketak jasotzen ditu eta mezu baztertzaileak kentzea edo zuzentzea sustatzen du.
|
|
|
Haren eragina biktimaren hezkuntza mailaren alderantzizkoa da: goi mailako batxilergoko ikasketak edo horien baliokideak egin dituztenen% 11,4, oinarrizko batxilergoan geratu zirenen% 13,4, eta are gehiago, ikasketarik gabekoen% 13,6 edo lehen mailako titulazioa dutenen% 13,6,
|
Emakumearen
Institutuaren 2000ko datuen arabera. Faktore horrekin batera, beste bat ere nabarmentzen da, kasuaren arabera, genero indarkeria astungarri edo aringarri gisa.
|
|
|
Bestalde, Celia Villalobos buru duen sailak 22 erakunderi eman zien diru-laguntza iaz, 943.500 eurotik gorako aurrekontu globalarekin. Halaber, lankidetza hitzarmenak sinatu zituen Espainiako Gazteriaren Kontseiluarekin,
|
Emakumearen
Institutuarekin, Barne Ministerioarekin, Carlos iii.a Osasun Institutuarekin, Espainiako Mikrobiologia Elkartearekin eta Elkargoko Erakunde Medikoarekin. Lankidetza aktiboa Ministerioak aldiko Sektore Anitzeko Lehen Mobilizazio Planaren azken balorazioa egin du, eta haren ondorio nagusiek aholkatzen dute prebentzioari lehentasuna ematea eta administrazioekin lankidetza aktiboa izatea.
|
|
|
Emakumea lan eta gizarte bizitzan sartzeari buruzko zifrek erakusten dute egindako bidea luzea dela, baina oraindik asko falta dela. Irakaskuntzako maila altuenetako ikasgeletan, irakasleen artean (irakasleen %59, 1) edo Administrazioko eliteko kidegoetan (epailetza, esaterako, %54, 6) emakume gehiago egoteaz gain, “gainditzen zailak diren kultura oztopoak geratzen dira” esan du Ana Alberdik,
|
Emakumearen
Euskal Erakundeko (Emakunde) ikasketa arduradunak. Oztopo kulturalak, jasotako hezkuntza, tradizioa… Parekatzeko oztopo bakarrak dira, legeriak berariaz debekatzen baitu sexuagatiko bereizkeria oro.
|
|
|
“Neurri berria da, eta ulertzen ez diren epai guztien jarraipena egiteko balioko du”, esan zuen Dankausek, eta gogorarazi zuen judiziala genero indarkeriaren aurkako borrokako “zulo beltz” nagusietako bat dela, eta biktimen artean kexa gehien pizten dituenetako bat. Atzo, Juan Carlos Aparicio Lan ministroarekin batera,
|
Emakumearen
XII. Konferentzia Sektorialean parte hartu zuen Gizarte Gaietako arduradunak, eta etorkizuneko neurri horrek sistema judizialean egon daitezkeen akatsak eta disfuntzioak detektatzeko duen garrantzia azpimarratu zuen. Dancausa jaunak berriro eskatu zien epaileei, legea errespetuz aplikatuz, erasotzaileei ahalik eta zorroztasun handiena aplika diezaieten, kautelazko neurriak muturrera ditzaten eta “epaietan irmoagoak izan daitezen”.
|
|
|
infekzio seminalak; ohitura toxikoak, hala nola alkohol edo tabako gehiegi kontsumitzea; tokiko bero gehiegi testikuluetan; traumatismo genitourinarioak eta diabetea. Bestalde, Juan Álvarez doktoreak, Coruñako
|
Emakumearen
Unitateko Gizonezkoen Ernalezintasunaren Institutuko zuzendariak, azaldu du urtero 70.000 espainiarrek borondatez erabakitzen dutela basektomia bat egitea, batez ere 30 eta 40 urte bitartekoetan. Basektomiak ez du berehala antzutasuna bermatzen.
|
|
|
Martxoaren 8an,
|
Emakumearen
Eguna dela eta, III. Kartel lehiaketa antolatu du Urola Kostako Emakume taldeak. Aurkeztutako kartelek lema bana eramango dute.
|
|
|
Harrizko gelaren leiho handienetik, juxtu juxtu Ireneren atzean zegoenetik, ilargi betea azaldu zen, apurka.
|
Emakumearen
ileak piztu egin ziren, sugarren modura, astroaren izpiekin. Berehala, baina, laino ilun eta azkar batek, jainko gosetia balitz bezala, haren argia itzali zuen.
|
|
|
Deskolonizazioaren ondoren eratutako erregimen laikoak izaera kulturalari eusteagatik arduratuta agertu ziren.
|
Emakumearen
legezko egoeraren baitako edozein eboluzio identitate galera gisa interpreta zitekeela pentsatuz, gizonak emakumearen gain zuen autoritate tradizionala zilegitu zen.
|
|
2003
|
|
|
Giro politiko hartan, 1975a
|
Emakumearen
nazioarteko urtea izendatu zuten. Eta izendapen hari erantzuna ematen zion Miren Jone Azurtzak astekariko orrialdeetan.
|
|
|
|
Emakumearen
ikuspuntua
|
|
|
|
Emakumearen
duintasunaren alde
|
|
|
Gaur egun, inork ez du eztabaidatzen sexu berdintasunaren teoria, baina ez du aurrera egiten eguneroko jardunean. “Haiek geldituz gero, etxe osoa, herrialde osoa, gelditu egingo litzateke”, laburbiltzen du
|
Emakumearen
Institutuak, eta gogoratzen dute zazpi milioi emakumek lanaldi osoa doan egiten jarraitzen dutela etxean. Horietatik erdiek 65 urte bete dituzte, “baina haientzat ez dago erretiro pentsiorik”.
|
|
|
Emakumeen antzutasuna, berriz, amatasunaren atzerapen progresiboari lotuta dago.
|
Emakumearen
obulutegiak arazoak ditu 35 urtetik aurrera, eta obozitoak sortzeko gaitasuna nabarmen gutxitzen da. Bioteknologiak emakumeen nahasteen %60 sendatzea lortu du, eta ehuneko hori hamarretik laura murrizten da, gizonezkoa bada arazoaren eragilea.
|
|
|
).
|
Emakumearen
gorputza ukitzen duten polutante kimiko guztiek ez dute irauten. Asko urak erakartzen ditu (koipeak baino gehiago), eta arnasketaren, gernuaren edo gorozkien bidez uzten dute gorputza.
|
|
|
Themis Emakume Juristen Elkarteak, Asturiasko
|
Emakumearen
Institutuarekin (IAM) lankidetzan, “Defendatu zure eskubideak” eskuliburua argitaratu du. Tratu txarrak jasaten dituzten emakumeentzako gida praktikoa”.
|
|
|
Honatx proposamenak: Kulturan, Soreasu eraberritu eta kultur erabilera anitzerako bideratzea; Etxebizitzan, etxebizitza sozialak edo publikoak egitea guk Garmendi inguruan badugu proiektu bat; Kirolan, kirol gunea Loiolabidera zuzenduta; Euskaran, EBPNko proiektuaren definizioa eta parte hartzea bermatzea; Auzoetan, beharrezko zerbitzuak jartzea;
|
Emakumearen
saila sortzea udaletxean eta horretarako teknikari postua sortzea; eta Habeari dagokion diru partida ematea. Akordiorako proposamena egin eta aurrekontuak onartzeko udalbatzarra atzeratzea eskatu genien.
|
|
|
Orduan Eskerrik asko esan zion alargunak, eta Hurrengora arte gero.
|
Emakumearen
ahotsak aztoratu egin zuen Matias. Aztoratu.
|
|
|
Neskak lehenagotik amodioak izan bazituen, familiak beheagoko mailan bilatu behar izaten zuen senargaia; ezkonsariak erakarrita, dontzeilatasunaren kontua ahazteko prest zegoen norbait, alegia.
|
Emakumearen
birjintasunari ematen zitzaion garrantzi itzela zela eta, hamaika auzi, prozesu eta iskanbila izaten ziren, estuproak, betetzen ez ziren ezkontzarako hitz emateak, eta ume ez legitimoen haztea zela eta (auziok, dena den, XVII. mendean izan ziren ugarienak, eta XVIII. mende bukaeran beherantz jo zuten). Kasu askotan neskameak izaten ziren auzitara jotzen zutenak (beren aitak, sarriago), lanean aritu ziren etxeko nagusiak edo nagusiaren semeak haragizkora behartu edota haurdun utzi zituela-eta, erreklamazio eske.
|
|
|
Ez du alde egiten sumatu, hala ere.
|
Emakumearen
usaina baino ez da geratu korapilaturik izaretan, itsatsita burkoan, itsatsita bere azaleko biloetan. Gezurra.
|
|
|
Seguru asko ohar hura Elenak bere aurrean idatzi eta eskura eman zion.
|
Emakumearen
keinuetan igarriko zuen oharrak zioena ez zela gozoa izango.
|
|
2004
|
|
|
Feminismoa esan dugu, baina post feminismoaz hitz egiten hasita daude.
|
Emakumearen
gorputza ageri da nire zenbait lanetan, baina ez da izan helburu hori jarri dudalako, poliki poliki hazten jardun den asmoa baizik. Espektakuluaren ikuspegitik landu dut gorputza, mugimenduarenetik, eta alderdi pertsonaletik.
|
|
|
Zenbait elkarrizketatan ez didate horixe besterik esan: "
|
Emakumearen
gorputza lantzen ari zara etaa". Tira, horretan jardun dut aldi batez, lehenago beste hamaika lan egina naiz, eta, oraintxe ere, beste zer edo zertan ari naiz, egon lasai.
|
|
|
Emakumezkoen eskubideen inguruko kezka izugarria nuen, eta ataltxoa sortu nuen. "
|
Emakumearen
jasokundea" zuen izena.
|
|
|
Eta horrelaxe: "
|
Emakumearen
jasokundea".
|
|
|
|
Emakumearen
organo kardiakoa hobeto orbaintzen dela, uzkurtzeko ahalmen handiagoa duela eta arritmia gutxiago sortzen dituela diote.
|
|
|
Espainiako emakumeak Europako luzeenak izaten jarraitzen dute, 83 urteko batez besteko bizi itxaropenarekin. Hala ere, hirugarren adinera iristen dira Europako gainerako herritarrak baino egoera txarragoan, batez ere heldutasunera iristean “gutxi zaintzen direlako”, eta, batez ere, 65 urtetik aurrera,
|
Emakumearen
Osasun eta Medikuntzaren IV. Topaketa Nazionalaren aurkezpenean osasun adituek atzo adierazi zutenez. Hitzordua gaur hasiko da Madrilen, 24 medikuntza elkartetako ordezkariekin.' Zehazki, 45 eta 64 urte bitarteko espainiarren %57k gaixotasun kronikoak dituzte, eta %23k, gainera, ezgaitzen duten gaixotasunak dituzte.
|
|
|
Eta hori lan egiten dutenek; izan ere, Europan eta, batez ere, Espainian emakumearen langabezia oso handia da, nahiz eta urteak joan urteak etorri hobekuntzak izan. Espainian, emakumeen okupazio tasa% 38,55etik (1996an)% 43,90era igo zen iaz, Estatistikako Institutu Nazionalak (INE) eta
|
Emakumearen
Institutuak emandako datuen arabera. Langabezia tasa %13, 62 jaitsi zen azken zazpi urteetan.
|
|
|
Nazio Batuen Munduko Elikagaien Programak (MIP) atzo nabarmendu zuen,
|
Emakumearen
Nazioarteko Eguna zela eta, garapen bidean dauden herrialdeetan gosearen aurkako borrokan eginkizun garrantzitsua betetzen dutela; izan ere, “elikagaien kontrola dutenean, familiak hobeto elikatzen dira eta seme alabek eskolara joateko aukera gehiago dute”. 2003an, 110 milioi pertsonak jaso zuten IEPren elikagai laguntza, eta horietatik %70 emakumeak izan ziren, “izan ere, familiaz arduratzean, aukera gehiago dago kideen arteko banaketa bidezkoagoa izateko”, adierazi zuen NBEko agentziak.
|
|
|
Horien bidez, osteoporosia, gaixotasun kardiobaskularrak eta hormonen mendeko minbizi mota batzuk (bularreko minbizia, esaterako) izateko arrisku txikiagoa dago.
|
Emakumearen
ugalkortasun aldian, giza estrogenoen eraginpean egotea da bularreko minbizia edo hormonen mendeko beste edozein minbizi mota garatzeko arrisku faktoreetako bat. Giza hormona horiek maila altuegiak badituzte, zelulak zatitu egin daitezke, eta, ondoren, zelulak kontrolik gabe hazi, minbizia, alegia.
|
|
|
Espainiako nerabe eta gazteek kontsumitzen dituzten bideojoko gehienek estereotipo sexistak erreproduzitzen dituzte eta balio matxistak zabaltzen dituzte, Hezkuntzako Ikerketa eta Dokumentazio Zentroak (CIDE) eta
|
Emakumearen
Institutuak (gehien saltzen diren jokoetako 250 aztertzen ditu) egindako azterlan baten arabera. Gaur aurkeztu den “Sexu desberdintasuna bideojokoen azterketan” azterlanak agerian uzten du produktu horiek oinarrizko gizarte printzipio gisa ezarri diren hezkuntzaren eta gizartearen balioen aurkako sexu estereotipoak erreproduzitzeko joera dutela.
|
|
|
Zer zen hura?
|
Emakumearen
anatomia gutxi ezagutu arren gizonarena aise ongi azterturik zeukan bakardadearen kontsolamenduan eta behatz puntekin behar lukeen baino ezagunagoa zitzaion zerbait hunkitu zuen gau hartan. Ez zuen bi aldiz pentsatu beharrik izan, Maria gizona zen!
|
|
|
Helbidez okertua nintzelako irudipen nahiko desatsegina gaineratu zitzaidan.
|
Emakumearen
begiek goitik behera arakatu ninduten. Ez zirudien ikusitakoa gehiegi gustatu zitzaionik.
|
|
|
Argazki koloreztatu batzuk zeuden han hemenka zintzilik, paisaia malenkoniatsuak gehienak.
|
Emakumearen
urrats hots arina ezkerreko atetik iraungi zen. Hasperen egin nuen, burgesia apalaren kutsu nahasezina zerion harreragela haren apainketari erreparatuta.
|
|
|
Dianneren arrastoa jarraitu zuen.
|
Emakumearen
iritzi aldaketa guztiz zilegi eta, areago, ulergarria zen. Baina bere harietako bat besterik ez zen hura.
|
|
|
Oppenheimer agintzen ohitua zegoen eta nabari zen.
|
Emakumearen
kopetan izerdi tanta txikiak agertu ziren. Are gehiago gorritu zen.
|
|
|
Ohe gainean etzanda aurkitu zituen.
|
Emakumearen
titi biluziaren gainean atzeman zituen bere senarraren eskua eta haren urrezko eraztunaren distira. Izarak emakumearen gorputz zuriaren erdia estaltzen zuen, gerritik be herakoa.
|
|
2005
|
|
|
|
Emakumearen
maternalizazioa, hots, honek beste gizakiak zaintzea lehenets ditzan moduko baldintzak sortzea.
|
|
|
|
Emakumearen
genitalak
|
|
|
SFk berandu eta gaizki erantzun zuen emakumearen inguruan ematen ari ziren aldaketen aurrean.
|
Emakumearen
presentzia lan esparruan geroz eta nabarmenagoa zen eta berdintasunaren eskaera ekidinezina zen.
|
|
|
Helburu nagusia emakumeak gai sozial eta politikoetan sentsibilizatzea zen, bai izaera orokorreko gaietan (amnistia, langabezia, bizitzaren garestitzea, presoei laguntzea, etab.) eta baita emakumeei zegozkien gaietan ere (diskriminazio legala, diskriminazio soziala, etab.). Sección Femeninak eta Elizak planteatutako emakumearen irudiaren kontrako alternatiba bezala aurkezten zen MDM. Ondorengo testua MDMk apirilaren 20an Bartzelonan zabaldutako testua da, emakumeek maiatzaren 1eko jardunaldietan parte hartzea bultzatzeko asmoz.
|
Emakumearen
eskaera garrantzitsuenak zerrendatzen dira bertan:
|
|
|
Azkenean, 1975eko azaroaren 20an Francisco Franco hil egin zen. Egun batzuk geroago, abenduaren 6, 7 eta 8an,
|
Emakumearen
Askapenerako Lehen Jardunaldiak antolatu ziren Madrilen. Erakunde eta talde feminista ezberdinetako ehunka emakumek parte hartu zuten.
|
|
|
|
Emakumearen
eredu gaztea, argala eta alaia proposatzen zen ama izateko egokiena bezala. Hori lortzeko, neskek soinketa egin behar zuten:
|
|
|
50 hamarkadatik aurrera, emakumearen inguruko jarreran aldaketa xume batzuk nabaritzen hasi ziren eta 60 hamarkadatik pixkanaka aldaketa handiak gertatu ziren, emakumearen egoera hobetuz.
|
Emakumearen
gaia eztabaida handia sortu zuen kontua izan zen, liburuetan, prentsan eta konferentzia publikoetan leku aipagarria bete zuelarik. Poliki poliki, frankismoaren eta gizartearen jarrera, oro har, garatuz joan zen, eta Bigarren Frankismoan,, emakumea ez da gizona baino gutxiago, ezberdina baizik?
|
|
|
|
Emakumearen
egoera Espainian aldatzea bultzatu zuen beste faktore bat turismoa izan zen. Bigarren Frankismoan turisten kopurua asko areagotu zen, denbora nahiko laburrean.
|
|
|
Frankismoak izpiritual eta intelektualki azpitik zegoen izakia bezala ikusi zuen emakumea, gizartean eta politikan lekurik ez zuena eta etxekoandrea eta ama izatera soilik zuzendurik zegoena.
|
Emakumearen
ikuspegi horrek sustrai katolikoak zituen.
|
|
|
Sexualitatearen alorrean ere ezarri zen errepresioa.
|
Emakumearen
gorputzari askatasun txikiena ere debekatu zitzaion; bestalde, abortua zigortu egin zen, dibortzioa debekatu eta jaiotza tasak gora egiteko politika bultzatu (nahiz eta, badakigun bezala, porrot egin zuen).
|
|
|
|
Emakumearen
itxuraren inguruko mezuak ere argiak ziren; frankismoa modaren kontra zegoen, Espainiarentzat gogorrak ziren urte horietan, dirua alferrik gastatzea baitzen. Makillajea ere ez zen egokia, ez zen beharrezkoa eta gainera, kaltegarria zen.
|
|
|
|
Emakumearen
parte hartzearen kontrakoei buruz hitz egiteko tradizionalista hitza erabilikodut, nahiz eta horrekin ados ez egon. Nire ustez, bazterketa da defendatzen dutena, eta ez tradizioa.Baina gaur egun, eta zauriak gori gorian izanik, izendapen onargarriak erabiltzea egokia iruditzenzait, nahiz eta zehatza ez izan.
|
|
|
5
|
Emakumearen
parte hartzea Alardean: ezinezko elkar hartze baten historia
|
|
|
«Hainbeste maitatzen dute alardea, ezen adulteratzeraino prest daudela.
|
Emakumearen
parte hartzea ematen bada hori jada ez da alardea izango». Diego Ochotorena, Diario Vasco, 1996 urteko maiatzaren 8a.
|
|
|
|
Emakumearen
parte hartzearen aldekoen balorazioa baikorra izan zen. Horrela, Alarde munizipalaren Juntaren arabera Alarde ofiziala egiteko beharrik ez zegoen ordutik aurrera.
|
|
|
Izan ere, alderdien artean ezberdintasun handirik ez badago ere, (PNVEAren igoera salbu), alderdien barnean aldaketa oso nabariak gertatu dira.
|
Emakumearen
parte hartzearen alde zeuden pertsonak baztertu dira udal hauteskundehorien zerrendetan eta Alarde tradizionalaren alde daudenak aukeratu. 1999 urteaurreko legealdian zinegotzien artean oso orekatua bazen emakumearen partehartzearen aldekoen eta kontrakoen iritzia; hortik aurrera emakumearen partehartzearen kontrako jarrera azaltzen da argi eta garbi.
|
|
|
Testuinguru global bateankokatzen dira eta horrela ikertu eta landu behar dira.
|
Emakumearen
parte hartzeabizitaren eremu guztietara zabaltzen ari da; jaiak ez dira salbuespen, eta kasu honetan, berebiziko indarra eta garrantzia duten jaiak izanik, bazterketa ezin da onartu.Era honetan,, salbuespen klausulak, onartezinak dira.
|
|
|
|
Emakumearen
partaidetzarekin, batzuen iritziz gauza asko jartzen dira zalantzan: segurtasuna, lotura sozialak, tradizioa, identitatea, etab. Elementu hauek dirajokoan daudenak gaur egun. Alardea hain garrantzitsua izanik eta zeinu identitariobakarrenetariko bat eta nortasunaren neurgailua izanik, zilegi al da biztanleriarenerdia baztertzea?
|
|
|
|
Emakumearen
parte hartzearen aldarrikapenarekin batera beste aldarrikapen batzukere azaltzen dira zeharka, hauetako bat demokratizazioa da. Botere harremanakedota prestigio soziala ere Alardearen barruan zalantzan jartzen dira mementohauetan.
|
|
|
|
Emakumearen
parte hartzearen aldarrikapenarekin botere harreman horiekere zalantzan jartzen dira. Jaiak eta erritoak askotan gizartean dauden harremandesorekatu eta dominanteen isla izaten dira (Juliano, 1997), Alardea ideia horrenerakuslea da.
|
|
|
www.alarde.bizland.com
|
Emakumearen
partaidetzaren aldeko web orrialdea. Bertan informazio ugari eta interesgarria topa daiteke:
|
|
|
Era berean, botere eta prestigio harremanak inoiz baino sendoagoak dira, inork ez baititu Alardearen barruan dauden harreman desorekatuakzalantzan jartzen.
|
Emakumearen
parte hartzearen auzia sortu zenetik beraien prestigioa asko handitu da, betiko Alardearen zaindari nagusi bilakatu dira eta ia borrokalari, mesianiko? 3 bezala agertzen dira Irun hiriko biztanleriaren zati garrantzitsubaten aurrean.
|
|
|
|
Emakumearen
irudia aldizkari femeninoetan Expósito, M., Uztaro 13, 87
|
|
|
Tratamenduak 2.250 euro balio du, eta “erraza eta minik gabea” da.
|
Emakumearen
umetokia enbrioiak jasotzeko prestatzen da, larruazalean ematen diren adabakien eta baginako konprimituen bidez. Egun batzuen buruan, desizoztu eta enbrioiak transferitu egiten dira, “ospitaleratu beharrik gabe, baizik eta hurrengo orduetan etxean atseden hartzea soilik”. 14 egun igaro ondoren, haurdunaldi proba egiten da.
|
|
|
46 kromosoma horietatik bik, sexu kromosomek, dute enbrioi bat gizon edo emakume bihurtzeko informazioa.
|
Emakumearen
bi sexu kromosomak berdinak dira, eta XX. letrekin ezagutzen dira; gizonezkoenak, berriz, desberdinak dira, eta XY letrekin adierazten dira. Haien arteko konbinazio aukeren araberakoa da ondorengoen sexua.
|
|
|
Haren propietate interesgarriak Sojak isoflabonak ditu, ekintza duen fitoestrogeno mota bat antioxidatzailea eta zeinei so ja k bere propietateen zati bat behar du.
|
Emakumearen
emanaldian, erakusketa estrogenoekiko gehiegizkoa gizakiak (hormona sexual femeninoak) dira faktore horietako batzuk. bularreko minbizia eta beste edozein minbizia garatzeko arriskua hormonen mendeko minbizi mota, hala nola endometrioko minbizia edo umetokikoa.
|
|
|
|
Emakumearen
hezkuntza funtsezkoa da garapen bidean dauden herrialdeetako pobreziaren aurka borrokatzeko. Emakumeen populazioa eskolatzen den urte bakoitzean, haurren heriotza tasa bi puntu jaisten da.
|
|
|
Familia Plangintzako Zentroak daude Espainiako ia hiri guztietan. Telefono gidetan eta Interneteko bilatzaileetan agertzen direnez gain, haiei buruz galde daiteke sexu informazioko doako telefonoan() edo dagokion autonomia erkidegoko
|
Emakumearen
Sailean.
|
|
|
Emakumearen aurkako Indarkeria Ezabatzeko Nazioarteko Eguna dela eta aurkeztu den txostena egiteko, 24.000 emakumeri egin zitzaien elkarrizketa, gehienak garapen bidean dauden herrialdeetakoak. Espainian, 246 pertsona hil ziren 1999 eta 2003 bitartean,
|
Emakumearen
Institutuaren datuen arabera. “Salaketa zehatz gehiago behar dira, eskola eta lantokietan ekintza programa gehiago, gizarte buruzagien eta erlijio arduradunen presentzia aktiboa, unibertsitateetan ikerketa gehiago, berdintasunaren alde mobilizatutako gizon eta emakume gehiago” esan zuen atzo Osasun ministroak, Elena Salgadok, txostenaren aurkezpenean.
|
|
|
Afrikako
|
Emakumearen
Eskubideen Protokoloa indarrean sartu da, bereizkeria desagerrarazteko.
|
|
|
Afrikako
|
Emakumearen
Eskubideen Protokoloa, Giza Eskubideetarako eta Herrietarako Gutun Afrikarraren tresna, indarrean jarri da Togo hamabosgarren herrialde bihurtu eta gero, Cabo Verde, Isla Comores, Yibuti, Gambia, Lesotho, Libia, Ruibi, Malibi, Sudamanda, Namanda. Dokumentu horrek konpromisoa hartzen du estatu kideek emakumeen aurkako bereizkeria mota guztiak ezabatzeari buruzko Konbentzioa eta Pekingo Ekintza Plataforma aplikatzeko, emakumeen eskubideak sustatu eta babesteko.
|
|
|
Nitasunaren literatura egiten du, sentipenak biluzik adierazten ditu eta itsasoa, lurra, haizea eta kaioa dira bere imajinarioaren zutabeak.
|
Emakumearen
ahots garaikide apurtzailea ekarri du euskal literaturara.
|
|
|
1930ean euskal olerkigintzan Lizardi eta Lauaxeta nabarmendu ziren. Urte horretako udan, Donostian,
|
Emakumearen
omenaldia euskarari egin zuten. Bi urte beranduago, 1932an, emakumeek boto eskubidea lortu zuten; horrenondorioz, besteak beste, hizlari abertzaleen artean emakumeak ere topatu ahal izango ditugu aurrerantzean (SorneUnzueta adibidez).
|
|
|
|
Emakumearen
problematikaren inguruan, ekologian, etxebizitzen arloan... ezagutzen ditugun egoerak ez dira, inolaz ere, idealak, desiragarriak bere horretan: zoritxarrez, oraindik ez dugu lortu emakumezkoaren eta gizonezkoaren egoerak parekatzea; eraso gogorrek eta tratu txarrek iraun badiraute.
|
|
|
|
Emakumearen
irudia: bestelako begiratu bat/ La imagen de la mujer:
|
|
2006
|
|
|
Bizi edo gogorarazi. Denetik izan zen
|
Emakumearen
Egunean: lasterketa, diskurtso, autobus jira, afari festa, kale izen aldatze...
|
|
|
Egun, ordea, kontrakoa gertatzen da, lehenengo sektorea tradizionalki gizonezkoei lotua baitago eta emakumeak hirira alde egiten du, aukera berrien bila.
|
Emakumearen
irudia lehenengo sektoreari lotzea edo turismoan emakumeek lan gehiago eskuratzea lortu behar da. Gainera, berdintasunaz hitz egiten bada ere, haurrak zaintzeko ardura gehien hartzen dutenak emakumeak izaten jarraitzen dute eta herrietako zerbitzuak eskasak badira, egoera are okerragoa da umeei dagozkien beharretan.
|
|
|
|
Emakumearen
kardiopatia iskemikoa, estrogenoek babes efektua eragiten dutenez, menopausia ostean agertzen da, gizonezkoengan baino dezente geroago, beraz.
|
|
|
Bestalde, lan arauaren helburua da aitaren inplikazioa indartzea seme alabenarretan, Zuzenbide komunitarioak bultzatuta.
|
Emakumearen
sarrera lan merkatuanoztopatzen duen faktoreetako bat da emakumeari bakarrik etxeko lanen arduraematea, etxeko lanen artean umeen zaintza kontuan hartuz. Joera horrekin bukatzeko, aitaren inplikazioa indartu behar da umearen arretan eta horregatik gizonaren eta emakumearen arteko berdintasuna sustatzen duten arauak sortzen dira, non umeen zaintza berdin ama nahiz aitaren gain erortzen baita.
|
|
|
|
Emakumearen
eta gizonaren arteko erlazio koitalaz ari dira definizio honetan.
|
|
|
Ekimen hori 1995ean planteatu zen lehen aldiz. Hamar urteko bideragarritasun azterketa egin ondoren, 2005eko martxoaren 8an,
|
Emakumearen
Nazioarteko Egunean, Europako Batzordeak bere proposamena aurkeztu zuen. Atzo Euroganberak erakunde hau sortzeko behin betiko proiektua onartu zuen.
|
|
|
Harrezkeroztik, GKE honek Pere Casaldaliga saria jaso berri du José Saramago idazlearen eskutik.
|
Emakumearen
eskubideak defendatzen ditu, balio eta estereotipo sexisten aurka borrokatzen du, kanpo zorra barkatzen du eta benetako politika solidarioak garatzen ditu. " Europan dagoen elkartasun laginik handiena Gizarte Segurantza da, karitatetik haratago doan mekanismoa".
|
|
|
Bizkaiko medicusmundi horren aurrean, azpimarratu du Hondurasek Aukera Berdintasunari buruzko Legea, Etxeko Indarkeriari buruzko Legea eta Genero Ekitateari buruzko Plana dituela, garapen alderdi guztiak eta emakumeen osasuna barne hartzen dituena, bai osasun zerbitzuak eskuratzeari dagokionez, bai emakumeei ematen zaien laguntza hobetzeari dagokionez, bai eta osasunean dituzten arazo espezifikoei dagokienez ere. Uhartean
|
Emakumearen
Institutua (INAM) dago eta udalerri bakoitzak Emakumearen Udal Bulegoa du. Bertan, emakumeek parte hartzeko eta benetako arazoei laguntzeko gune erreala eskaintzen da, beren sentsibilitatetik.
|
|
|
Bizkaiko medicusmundi horren aurrean, azpimarratu du Hondurasek Aukera Berdintasunari buruzko Legea, Etxeko Indarkeriari buruzko Legea eta Genero Ekitateari buruzko Plana dituela, garapen alderdi guztiak eta emakumeen osasuna barne hartzen dituena, bai osasun zerbitzuak eskuratzeari dagokionez, bai emakumeei ematen zaien laguntza hobetzeari dagokionez, bai eta osasunean dituzten arazo espezifikoei dagokienez ere. Uhartean Emakumearen Institutua (INAM) dago eta udalerri bakoitzak
|
Emakumearen
Udal Bulegoa du. Bertan, emakumeek parte hartzeko eta benetako arazoei laguntzeko gune erreala eskaintzen da, beren sentsibilitatetik.
|
|
|
Proiektuaren helburu nagusiak Proiektuaren helburua da ugaltzeko adinean dauden emakumeei osasun integralean laguntza ematea eta generoen arteko desberdintasunarekin zerikusia duten gaietan herritarrak sentsibilizatzea, hala nola etxeko indarkeria. Gainera, ekintza horien bidez, bost udalerrietako
|
Emakumearen
Udal Bulegoak eta MAMUCAren Genero Bulegoa indartu nahi dira. Horretarako, modu parte hartzailean lan egiten da, udalerri bakoitzean osasun batzordeak eta emakumeei laguntzeko sareak sortuz.
|
|
|
Helburua da jardunbide egokien irizpideak zabaltzea eta herritarrak sentsibilizatzea genero indarkeria errotik kentzeko, eta Europako Parlamentuari eskatzea legeak betearaz ditzala eta erakundeen eta organismoen dotazioak hobetu ditzala gaitz horren aurka borrokatzeko. Eva Martínez
|
Emakumearen
Aragoiko Institutuko zuzendariak gaur Zaragozan inauguratu duen Genero Indarkeriaren aurkako Nazioarteko Konferentzian eratuko da bihar sare hori. Konferentzian, Europako hogei herrialdetako 40 ordezkarik hartuko dute parte, eta arazo horren aurkako borrokan izandako esperientziak eta praktika onak azalduko dituzte.
|
|
|
Drama areagotu egin da azken urteetan; izan ere, herrialdeko barrutien %80an behera egin du emakumezkoek gizonezkoek baino 1991tik. Renuka Chowdhury
|
Emakumearen
ministroak berak aitortu zuen joan den astean “azken 20 urteetan hamar milioi haur” hil zirela “bere gurasoen” eskutik. “Krisi nazional baten aurrean gaude”, aitortu zuen.
|