2010
|
|
Itun honetako estatu alderdiek konpromisoa hartzen dute, gizon eta
|
emakumeek
itun honetako ekonomia, gizarte eta kultura eskubide guztiak berdintasunez izango dituztela ziurtatzeko.
|
|
i) Alokairu bidezkoa eta berdina, balio bera duen lanarengatik, inolako bereizkeriarik gabea; bereziki,
|
emakumeei
gizonen pareko lan baldintzak ziurtatu behar zaizkie, alokairu bera ordainduz lan bera egiteagatik;
|
|
Itun honetako estatu alderdiek konpromisoa hartzen dute, gizon eta
|
emakumeei
berdintasuna bermatzeko, itun honetan aitortutako eskubide zibil eta politiko guztiak baliatzeko orduan.
|
|
5.Ez da heriotza zigorrik ezarriko hemezortzi urtetik beherako pertsonek egindako delituengatik, eta zigor hori ez zaie aplikatuko haurdun dauden
|
emakumeei
ere.
|
|
2.Gizonaren eta
|
emakumearen
eskubidea aitortzen da, ezkontzeko eta familia osatzeko, horretarako adina badute.
|
|
Gogoraturik, xedatu dena, haurren babeserako eta ongizaterako printzipio sozial eta juridikoei buruzko Adierazpenean, bereziki, adopzioari eta haurrak zaintza etxeetan uzteari dagokionez, maila nazionalean nahiz nazioarteko mailan; adingabeen justizia administraziorako Nazio Batuen gutxieneko Erregeletan (Beijingo Erregelak); eta
|
emakumeak
eta haurrak larrialdi egoeretan eta gatazka armatuetan babesteari buruzko Adierazpenean,
|
|
Kontuan hartuz, giza eskubideen esparruan Nazio Batuetako oinarrizko tresnek ezarritako printzipioak, bereziki, Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalean, Ekonomia, Gizarte eta Kultura Eskubideen Itunean, Eskubide Zibil eta Politikoen Itunean, arraza bereizkeria mota guztiak ezabatzeko Nazioarteko Konbentzioan,
|
emakumearen aurkako
bereizkeria mota guztiak ezabatzeko Konbentzioan eta haurren eskubideei buruzko Konbentzioan,
|
|
d) Gogoraturik, Ekonomia, Gizarte eta Kultura Eskubideen Nazioarteko Ituna, Eskubide Zibil eta Politikoen Nazioarteko Ituna, Arraza bereizkeria mota guztiak ezabatzeko Nazioarteko Konbentzioa,
|
emakumearen aurkako
bereizkeria mota guztiak ezabatzeko Konbentzioa, torturaren eta bestelako tratu edo zigor krudel, anker edo apalesgarrien aurkako Konbentzioa, haurren eskubideei buruzko Konbentzioa eta langile migratzaile guztien eta horien familiakoen eskubideak babesteari buruzko Nazioarteko Konbentzioa,
|
|
q) Aitortuz,
|
emakume
eta haur desgaituek arrisku handiagoa izan ohi dutela, etxebizitzan nahiz etxebizitzatik kanpo, indarkeria, lesioak edo abusua, abandonua edo zabarkeriazko tratua, tratu txarrak edo esplotazioa jasateko,
|
|
g) Gizonaren eta
|
emakumearen
arteko berdintasuna;
|
|
6 artikulua.
|
Emakume
desgaituak
|
|
– Estatu alderdiek aitortzen dute
|
emakume
eta haur desgaituek bereizkeria mota anitz jasan dezaketela eta, horrenbestez, neurriak hartuko dituzte ziurtatzeko halakoek giza eskubide eta oinarrizko askatasun guztiak oso osoan eta berdintasun baldintzetan baliatu ahal izatea.
|
|
– Estatu alderdiek egoki diren neurri guztiak hartuko dituzte,
|
emakumearen
erabateko garapena, aurrerapena eta indartzea ziurtatzeko, asmoa izanik bermeak ezartzea, konbentzio honetan ezarritako giza eskubideak eta oinarrizko askatasunak egikari edo balia ditzan.
|
|
– Estatu alderdiek legeria eta politika eragingarriak egingo dituzte,
|
emakumea
eta haurtzaroa oinarri hartzen dituzten legeria eta politikak barne harturik, ziurtatzeko pertsona desgaituen aurkako esplotazio, indarkeria eta abusu kasuak detektatu, ikertu eta, hala denean, epaitu daitezela.
|
|
b) Ziurtatzea pertsona desgaituek, batik bat,
|
emakumeek
eta haurrek eta desgai diren pertsona nagusiek, eskura izan ditzatela gizarte babeseko programak eta txirotasuna murrizteko estrategien inguruko programak;
|
|
b) Bestelako prozedura penal batzuk gorabehera, inguruabar astungarriak, bereziki, pertsona desagertua hiltzen denean, edo derrigorreko desagertzearen errudun direnentzat, derrigorreko desagertze hori denean haurdun dauden
|
emakumeei
, adingabeei, desgai diren pertsonei edo beste pertsona ahul batzuei dagokienez.
|
2011
|
|
Balio berdineko lanagatik gizonezkoen eskulanaren eta
|
emakumeen
eskulanaren arteko ordainketa berdintasunari buruzko Hitzarmena (100 zk.)
|
|
Aintzat harturik munduko herrialdeek Nazio Batuen Gutunean aldarrikatu dutela euren fedea berresteko erabakia, zertan eta, gizon
|
emakumeen
oinarrizko eskubideetan, gizakien duintasun eta balioan, gizon emakumeen eskubide berdintasunean eta herrialde handi eta txikietan; eta, oro har, gizarte aurrerabidea sustatzeko eta bizitza maila hobetzeko, betiere, askatasun kontzeptu zabalagoaren barruan,
|
|
Aintzat harturik munduko herrialdeek Nazio Batuen Gutunean aldarrikatu dutela euren fedea berresteko erabakia, zertan eta, gizon emakumeen oinarrizko eskubideetan, gizakien duintasun eta balioan, gizon
|
emakumeen
eskubide berdintasunean eta herrialde handi eta txikietan; eta, oro har, gizarte aurrerabidea sustatzeko eta bizitza maila hobetzeko, betiere, askatasun kontzeptu zabalagoaren barruan,
|
|
Larrialdi edo gatazka armatu egoeran
|
emakumearen
eta haurraren babesari buruzko adierazpena
|
|
Adieraziz bere kezka sakona, dela larrialdietan dela bakea, determinazio askea, nazio askapena eta independentziaren aldeko gatazka armatuen aldietan biztanleria zibilaren
|
emakume
eta haurrek jasan ditzaketen sufrimenduengatik, sarri askotan horiek ekintza giza legegabekoen biktima direlako eta, ondorenez, kalte larriak jasaten dituztelako,
|
|
Jakitun izanik munduko herrialde askotako
|
emakume
eta haurren sufrimenduaz, bereziki zapalketa, eraso, kolonialismo, arrazakeria, arrotzen menderatzea eta atzerritarren zapalketaz,
|
|
Erabat arranguraturik, jarraikoen gaitzespen orokor eta zalantzarik gabekoa izan arren, kolonialismoak, arrazakeriak, arrotzen menderatzeak eta atzerritarren zapalketak herrialde asko menperatzen dituztela oraindik euren uztarrian, modurik ankerrenean nazio askapen mugimenduak zapalduz eta galera handiak eta ezin zenbatuzko pairamenak eraginez euren mendean dagoen biztanleriari,
|
emakumeak
eta haurrak barne,
|
|
Gogoratuz bake eta gerra denboretan
|
emakumearen
eta haurraren babesari buruz nazioarteko giza zuzenbideko hitzarmenen xedapenak,
|
|
Gogora ekarriz, beste dokumentu garrantzitsu batzuen artean, ondorengo ebazpenak: ..., 1969ko abenduaren 16ko 2597 (XXIV) ebazpena eta 1970ko abenduaren 9ko 2675 (XXV) eta 2674 (XXV) ebazpenak, giza eskubideen eta gatazka armatuetan biztanleria zibilaren babeserako oinarrizko printzipioen errespetuari buruzkoak; eta baita Ekonomia eta Gizarte Kontseiluaren 1970ko maiatzaren 28ko 1515 (XLVIII) ebazpena, honetan Kontseiluak Biltzar Orokorrari eskatu ziola larrialdi edo gerra egoeran
|
emakume
eta haurraren babesari buruzko adierazpena idazteko aukera aztertzeko,
|
|
Kontuan izanik biztanleria zibilaren parte diren
|
emakume
eta haurrei babes berezia emateko beharra,
|
|
Ospe handiz aldarrikatzen du larritasun eta gatazka armatu egoeretan
|
emakume
eta haurraren babesari buruzko adierazpen hau, eta estatu kide guztiei hertsiki bete dezaten agintzen du:
|
|
1 Debekatu egiten dira eta zigortuak izango dira biztanleria zibilaren aurka egindako eraso eta bonbardaketak, horiek ikaragarrizko sufrimendua eragiten badute bereziki
|
emakume
eta haurrengan, biztanleriaren talde ahulena osatzen baitute horiek,
|
|
2 Operazio militarretan arma kimiko eta bakteriologikoak erabiltzea, 1925ko Ginebrako Protokoloaren, 1949ko Ginebrako Hitzarmenen eta giza eskubideen nazioarteko zuzenbidearen printzipioen urratze nabarienetako bat da, eta biztanleria zibiletan hildako ugari eragiten ditu, babesgabe dauden
|
emakume
eta haurrak barne; hortaz, horrelako egintzak gauzatzea zorrotz zigortua izango da.
|
|
3 Estatu guztiek oso osorik beteko dituzte 1925ko Genebako Protokoloak eta 1949ko Genebako Hitzarmenek ezartzen dizkieten betebeharrak, eta baita gatazka armatuetan giza eskubideen errespetuari buruzko nazioarteko zuzenbidearen beste instrumentu batzuek ezarritakoak ere; horiek guztiek,
|
emakume
eta haurraren babeserako berme garrantzitsuak eskaintzen dituzte.
|
|
4 Estatuek, gatazka armatuetan, atzerriko lurraldeetako operazio militarretan edo oraindik botere kolonialen mende dauden lurraldeetako operazio militarretan parte hartzen dutenek, beharrezko den indar guztia erabiliko dute gerraren txikizioetatik
|
emakume
eta haurrak baztertzeko. Beharrezko neurri guztiak hartuko dira ondorengo egintzen debekua bermatzeko, hala nola, pertsekuzioa, tortura, zigor neurriak, tratu apalesgarriak eta bortizkeria, bereziki biztanleria zibilaren kide diren emakume eta haurrekiko.
|
|
4 Estatuek, gatazka armatuetan, atzerriko lurraldeetako operazio militarretan edo oraindik botere kolonialen mende dauden lurraldeetako operazio militarretan parte hartzen dutenek, beharrezko den indar guztia erabiliko dute gerraren txikizioetatik emakume eta haurrak baztertzeko. Beharrezko neurri guztiak hartuko dira ondorengo egintzen debekua bermatzeko, hala nola, pertsekuzioa, tortura, zigor neurriak, tratu apalesgarriak eta bortizkeria, bereziki biztanleria zibilaren kide diren
|
emakume
eta haurrekiko.
|
|
5.Ekintza kriminaltzat hartuko dira errepresio modu guztiak eta
|
emakume
eta haurrei egindako tratu krudel eta ankerrak, bertan direla giltzapean jartzea, tortura, hilketak, pertsona multzo handien atxiloketak, zigor kolektiboak, etxebizitzak suntsitzea eta norberaren egoitzatik nahitaez botatzea, horiek gerra egileek gauzatutakoak direnean operazio militarretan edo okupatutako lurraldeetan.
|
|
6.Biztanleria zibilaren kide diren
|
emakume
eta haurrak, nahiz larrialdi egoeran direnak, nahiz bakea, determinazio askea, nazio askapena eta independentziaren aldeko gatazka armatu egoeretan direnak, edo okupatutako lurraldeetan bizi direnak, ostaturako, elikagaietarako, mediku laguntzarako eta besterenduezinak diren beste eskubide batzuetaz ez dira gabetuak izango, Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalaren, Eskubide Zibil eta Politikoen ...
|
|
1 Kulturak, gizaki guztien lana eta gizateriaren ondare erkideak, eta hezkuntzak, hitz honen zentzurik zabalenean, euren egokitzapenerako gero eta eragingarriagoak diren bideak eskaintzen dizkiete gizon eta
|
emakumeei
; bideok, aukera ematen die horiei, ez bakarrik duintasun eta eskubideetan berdinak jaiotzen direla baieztatzeko, ezpada ere giza talde guztiek nazio mailan eta nazioartean kultura nortasuna eta berezko kultura bizitzaren garapenerako duten eskubidea errespetatu behar dutela aitortzeko, kontuan izanda talde bakoitzari dagokiola askatasun osoz erabakitzea ustez euren nortasunarentzat ezinbestekoak ...
|
|
|
Emakumearen aurkako
indarkeria ezabatzeari buruzko Adierazpena
|
|
Aitortuz,
|
emakumeari
, berdintasun, segurtasun, askatasun, osotasun eta gizaki guztien duintasunari buruzko eskubide eta printzipioen aplikazio unibertsalaren presazko beharrizana,
|
|
Erreparatuz eskubide eta printzipio hauek nazioarteko instrumentuetan jaso eta horien artean daudela Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsala 1/, Eskubide Zibil eta Politikoen Nazioarteko Ituna 2/, Ekonomia, Gizarte eta Kultura Eskubideen Ituna 2/,
|
emakumearen aurkako
bereizkeria mota guztiak ezabatzeko Konbentzioa 3/ eta Torturaren eta bestelako tratu edo zigor krudel, anker edo apalesgarrien aurkako Konbentzioa 4/,
|
|
Aitortuzemakumearen aurkako bereizkeria mota guztiak ezabatzeko hitzarmenaren aplikazio eragingarriak
|
emakumearen aurkako
indarkeria ezabatzen lagunduko lukeela eta emakumearen aurkako indarkeria ezabatzeari buruzko adierazpenak, ebazpen honetan aipatutakoak, prozesu hori indartu eta osatuko lukeela,
|
|
Aitortuzemakumearen aurkako bereizkeria mota guztiak ezabatzeko hitzarmenaren aplikazio eragingarriak emakumearen aurkako indarkeria ezabatzen lagunduko lukeela eta
|
emakumearen aurkako
indarkeria ezabatzeari buruzko adierazpenak, ebazpen honetan aipatutakoak, prozesu hori indartu eta osatuko lukeela,
|
|
Kezkaturik,
|
emakumearen aurkako
indarkeria oztopoa dela, bateko, berdintasuna, garapena eta bakea lortzeko, emakumearen aurrerapenerako etorkizunera bideratutako Nairobiko Estrategietan 5/ aitortzen den bezala, bertan emakumearen aurkako indarkeria ezabatzera zuzendutako neurri multzoa gomendatu zirela, eta besteko, emakumearen aurkako bereizkeria mota guztiak ezabatzeko Konbentzioa osotasunez aplikatzeko,
|
|
Kezkaturik, emakumearen aurkako indarkeria oztopoa dela, bateko, berdintasuna, garapena eta bakea lortzeko,
|
emakumearen
aurrerapenerako etorkizunera bideratutako Nairobiko Estrategietan 5/ aitortzen den bezala, bertan emakumearen aurkako indarkeria ezabatzera zuzendutako neurri multzoa gomendatu zirela, eta besteko, emakumearen aurkako bereizkeria mota guztiak ezabatzeko Konbentzioa osotasunez aplikatzeko,
|
|
Kezkaturik, emakumearen aurkako indarkeria oztopoa dela, bateko, berdintasuna, garapena eta bakea lortzeko, emakumearen aurrerapenerako etorkizunera bideratutako Nairobiko Estrategietan 5/ aitortzen den bezala, bertan
|
emakumearen aurkako
indarkeria ezabatzera zuzendutako neurri multzoa gomendatu zirela, eta besteko, emakumearen aurkako bereizkeria mota guztiak ezabatzeko Konbentzioa osotasunez aplikatzeko,
|
|
Kezkaturik, emakumearen aurkako indarkeria oztopoa dela, bateko, berdintasuna, garapena eta bakea lortzeko, emakumearen aurrerapenerako etorkizunera bideratutako Nairobiko Estrategietan 5/ aitortzen den bezala, bertan emakumearen aurkako indarkeria ezabatzera zuzendutako neurri multzoa gomendatu zirela, eta besteko,
|
emakumearen aurkako
bereizkeria mota guztiak ezabatzeko Konbentzioa osotasunez aplikatzeko,
|
|
Baieztatuz,
|
emakumearen aurkako
indarkeria giza eskubideen eta oinarrizko eskubideen urratzea dela, eta oso osorik zein zati batean emakumeak eskubide eta askatasun horiek izateko oztopoa dela, eta kezkaturik emakumearen aurkako indarkeria kasuetan eskubide eta askatasun horien babesak eta garatzeak izan duten aspaldiko arduragabekeriaz,
|
|
Baieztatuz, emakumearen aurkako indarkeria giza eskubideen eta oinarrizko eskubideen urratzea dela, eta oso osorik zein zati batean
|
emakumeak
eskubide eta askatasun horiek izateko oztopoa dela, eta kezkaturik emakumearen aurkako indarkeria kasuetan eskubide eta askatasun horien babesak eta garatzeak izan duten aspaldiko arduragabekeriaz,
|
|
Baieztatuz, emakumearen aurkako indarkeria giza eskubideen eta oinarrizko eskubideen urratzea dela, eta oso osorik zein zati batean emakumeak eskubide eta askatasun horiek izateko oztopoa dela, eta kezkaturik
|
emakumearen aurkako
indarkeria kasuetan eskubide eta askatasun horien babesak eta garatzeak izan duten aspaldiko arduragabekeriaz,
|
|
Aitortuz,
|
emakumearen aurkako
indarkeria, historian zehar, gizonaren eta emakumearen artean ezberdinak izan diren botere harremanen adierazpena dela, eta horiek ekarri dutela emakumea menpean egotea eta gizonaren aldetiko diskriminazioa izatea, era berean, haren aurrerabidea eragotziz, eta orobat, emakumearen aurkako indarkeria gizartearen oinarrizko tresna dela, horren bitartez emakumea behartu egiten dela gizonarekiko mende...
|
|
Aitortuz, emakumearen aurkako indarkeria, historian zehar, gizonaren eta
|
emakumearen
artean ezberdinak izan diren botere harremanen adierazpena dela, eta horiek ekarri dutela emakumea menpean egotea eta gizonaren aldetiko diskriminazioa izatea, era berean, haren aurrerabidea eragotziz, eta orobat, emakumearen aurkako indarkeria gizartearen oinarrizko tresna dela, horren bitartez emakumea behartu egiten dela gizonarekiko mendekotasun egoera horretara,
|
|
Aitortuz, emakumearen aurkako indarkeria, historian zehar, gizonaren eta emakumearen artean ezberdinak izan diren botere harremanen adierazpena dela, eta horiek ekarri dutela
|
emakumea
menpean egotea eta gizonaren aldetiko diskriminazioa izatea, era berean, haren aurrerabidea eragotziz, eta orobat, emakumearen aurkako indarkeria gizartearen oinarrizko tresna dela, horren bitartez emakumea behartu egiten dela gizonarekiko mendekotasun egoera horretara,
|
|
Aitortuz, emakumearen aurkako indarkeria, historian zehar, gizonaren eta emakumearen artean ezberdinak izan diren botere harremanen adierazpena dela, eta horiek ekarri dutela emakumea menpean egotea eta gizonaren aldetiko diskriminazioa izatea, era berean, haren aurrerabidea eragotziz, eta orobat,
|
emakumearen aurkako
indarkeria gizartearen oinarrizko tresna dela, horren bitartez emakumea behartu egiten dela gizonarekiko mendekotasun egoera horretara,
|
|
Aitortuz, emakumearen aurkako indarkeria, historian zehar, gizonaren eta emakumearen artean ezberdinak izan diren botere harremanen adierazpena dela, eta horiek ekarri dutela emakumea menpean egotea eta gizonaren aldetiko diskriminazioa izatea, era berean, haren aurrerabidea eragotziz, eta orobat, emakumearen aurkako indarkeria gizartearen oinarrizko tresna dela, horren bitartez
|
emakumea
behartu egiten dela gizonarekiko mendekotasun egoera horretara,
|
|
Kezkaturik,
|
emakume
talde batzuk, esaterako, gutxiengoen artean dauden emakumeak, emakume indigenak, errefuxiatuak, emakume migratzaileak, nekazaritza guneetako eta urruneko erkidegoetan bizi diren emakumeak, emakume behartsuak, erakundeetan giltzapetutako edo atxilotutako emakumeak, neskatoak, desgaitasunen bat duten emakumeak, adineko emakumeak eta gatazka armatu egoeretan dauden emakumeak, bereziki erasokorrak di...
|
|
Kezkaturik, emakume talde batzuk, esaterako, gutxiengoen artean dauden
|
emakumeak
, emakume indigenak, errefuxiatuak, emakume migratzaileak, nekazaritza guneetako eta urruneko erkidegoetan bizi diren emakumeak, emakume behartsuak, erakundeetan giltzapetutako edo atxilotutako emakumeak, neskatoak, desgaitasunen bat duten emakumeak, adineko emakumeak eta gatazka armatu egoeretan dauden emakumeak, bereziki erasokorrak direlako,
|
|
Kezkaturik, emakume talde batzuk, esaterako, gutxiengoen artean dauden emakumeak,
|
emakume
indigenak, errefuxiatuak, emakume migratzaileak, nekazaritza guneetako eta urruneko erkidegoetan bizi diren emakumeak, emakume behartsuak, erakundeetan giltzapetutako edo atxilotutako emakumeak, neskatoak, desgaitasunen bat duten emakumeak, adineko emakumeak eta gatazka armatu egoeretan dauden emakumeak, bereziki erasokorrak direlako,
|
|
Kezkaturik, emakume talde batzuk, esaterako, gutxiengoen artean dauden emakumeak, emakume indigenak, errefuxiatuak,
|
emakume
migratzaileak, nekazaritza guneetako eta urruneko erkidegoetan bizi diren emakumeak, emakume behartsuak, erakundeetan giltzapetutako edo atxilotutako emakumeak, neskatoak, desgaitasunen bat duten emakumeak, adineko emakumeak eta gatazka armatu egoeretan dauden emakumeak, bereziki erasokorrak direlako,
|
|
Kezkaturik, emakume talde batzuk, esaterako, gutxiengoen artean dauden emakumeak, emakume indigenak, errefuxiatuak, emakume migratzaileak, nekazaritza guneetako eta urruneko erkidegoetan bizi diren
|
emakumeak
, emakume behartsuak, erakundeetan giltzapetutako edo atxilotutako emakumeak, neskatoak, desgaitasunen bat duten emakumeak, adineko emakumeak eta gatazka armatu egoeretan dauden emakumeak, bereziki erasokorrak direlako,
|
|
Kezkaturik, emakume talde batzuk, esaterako, gutxiengoen artean dauden emakumeak, emakume indigenak, errefuxiatuak, emakume migratzaileak, nekazaritza guneetako eta urruneko erkidegoetan bizi diren emakumeak,
|
emakume
behartsuak, erakundeetan giltzapetutako edo atxilotutako emakumeak, neskatoak, desgaitasunen bat duten emakumeak, adineko emakumeak eta gatazka armatu egoeretan dauden emakumeak, bereziki erasokorrak direlako,
|
|
Kezkaturik, emakume talde batzuk, esaterako, gutxiengoen artean dauden emakumeak, emakume indigenak, errefuxiatuak, emakume migratzaileak, nekazaritza guneetako eta urruneko erkidegoetan bizi diren emakumeak, emakume behartsuak, erakundeetan giltzapetutako edo atxilotutako
|
emakumeak
, neskatoak, desgaitasunen bat duten emakumeak, adineko emakumeak eta gatazka armatu egoeretan dauden emakumeak, bereziki erasokorrak direlako,
|
|
Kezkaturik, emakume talde batzuk, esaterako, gutxiengoen artean dauden emakumeak, emakume indigenak, errefuxiatuak, emakume migratzaileak, nekazaritza guneetako eta urruneko erkidegoetan bizi diren emakumeak, emakume behartsuak, erakundeetan giltzapetutako edo atxilotutako emakumeak, neskatoak, desgaitasunen bat duten
|
emakumeak
, adineko emakumeak eta gatazka armatu egoeretan dauden emakumeak, bereziki erasokorrak direlako,
|
|
Kezkaturik, emakume talde batzuk, esaterako, gutxiengoen artean dauden emakumeak, emakume indigenak, errefuxiatuak, emakume migratzaileak, nekazaritza guneetako eta urruneko erkidegoetan bizi diren emakumeak, emakume behartsuak, erakundeetan giltzapetutako edo atxilotutako emakumeak, neskatoak, desgaitasunen bat duten emakumeak, adineko
|
emakumeak
eta gatazka armatu egoeretan dauden emakumeak, bereziki erasokorrak direlako,
|
|
Kezkaturik, emakume talde batzuk, esaterako, gutxiengoen artean dauden emakumeak, emakume indigenak, errefuxiatuak, emakume migratzaileak, nekazaritza guneetako eta urruneko erkidegoetan bizi diren emakumeak, emakume behartsuak, erakundeetan giltzapetutako edo atxilotutako emakumeak, neskatoak, desgaitasunen bat duten emakumeak, adineko emakumeak eta gatazka armatu egoeretan dauden
|
emakumeak
, bereziki erasokorrak direlako,
|
|
Gogoratuz 1990ko maiatzaren 24ko Ekonomia eta Gizarte Kontseiluaren 1990/ 15 ebazpenaren eranskinean jasotako 23 paragrafoko ondorioa; horretan aitortzen da familian eta gizartean
|
emakumearen aurkako
indarkeria orokortu egin dela eta diru sarrera, gizarte mailak eta kulturetatik haratago doala, eta presazkoak eta eragingarriak diren neurriekin aurkaratu behar dela, horien eragina ezabatzeko,
|
|
Gogoratuz, era berean, 1991ko maiatzaren 30eko Ekonomia eta Gizarte Kontseiluaren 1991/ 18 ebazpena; horretan Kontseiluak esparru orokorra prestatzea gomendatu zuela,
|
emakumearen aurkako
indarkeriari modu esanbidezkoan heltzen dion nazioarteko instrumentu bat izateko,
|
|
Ikusiz atsegin handiz
|
emakumearen aldeko
mugimenduek bultzaturiko lana, emakumearen aurkako indarkeriaren arazoak dituen izaera, larritasuna eta handitasuna arreta gehiagorekin begira daitezen,
|
|
Ikusiz atsegin handiz emakumearen aldeko mugimenduek bultzaturiko lana,
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren arazoak dituen izaera, larritasuna eta handitasuna arreta gehiagorekin begira daitezen,
|
|
Arranguraturik,
|
emakumeak
, berdintasun juridikoa, soziala, politikoa eta ekonomikoa lortzeko dituen aukerak gizartean mugatuak daudelako, beste kontu batzuen artean, indarkeria jarraitu eta endemikoarengatik,
|
|
Konbentziturik, aurrekoak aintzat hartuta behar direla, besteak beste,
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren definizio argia eta osoa, emakumearen aurkako indarkeria bere forma guztietan ezabatzeko asmoarekin ezarri beharreko eskubideen adierazpen zehatza, estatuen konpromisoa euren erantzukizuna bereganatzeko, eta nazioarteko erkidegoaren konpromisoa emakumearen aurkako indarkeria ezabatzeko,
|
|
Konbentziturik, aurrekoak aintzat hartuta behar direla, besteak beste, emakumearen aurkako indarkeriaren definizio argia eta osoa,
|
emakumearen aurkako
indarkeria bere forma guztietan ezabatzeko asmoarekin ezarri beharreko eskubideen adierazpen zehatza, estatuen konpromisoa euren erantzukizuna bereganatzeko, eta nazioarteko erkidegoaren konpromisoa emakumearen aurkako indarkeria ezabatzeko,
|
|
Konbentziturik, aurrekoak aintzat hartuta behar direla, besteak beste, emakumearen aurkako indarkeriaren definizio argia eta osoa, emakumearen aurkako indarkeria bere forma guztietan ezabatzeko asmoarekin ezarri beharreko eskubideen adierazpen zehatza, estatuen konpromisoa euren erantzukizuna bereganatzeko, eta nazioarteko erkidegoaren konpromisoa
|
emakumearen aurkako
indarkeria ezabatzeko,
|
|
Aldarrikatzen du, ospe handiz,
|
emakumearen aurkako
indarkeria ezabatzeari buruzko ondorengo Adierazpena eta mundu osoan zehar ezaguna eta errespetatua izateko ahalegin guztiak egin daitezen agintzen du:
|
|
Adierazpen honen ondoreetarako,?
|
emakumearen aurkako
indarkeria, esamoldea honetara ulertzen da:
|
|
esamoldea honetara ulertzen da:
|
emakumeengan
oinarritutako edozein indarkeria egintza, emaitza moduan, emakumearentzat kalte edo sufrimendu fisikoa, sexuala edo psikologikoa duena edo izan dezakeena, eta baita, egintza horien mehatxuak, derrigortzea edo nahierara askatasunaz gabetzea, hori bizitza publikoan zein pribatuan gertatu.
|
|
esamoldea honetara ulertzen da: emakumeengan oinarritutako edozein indarkeria egintza, emaitza moduan,
|
emakumearentzat
kalte edo sufrimendu fisikoa, sexuala edo psikologikoa duena edo izan dezakeena, eta baita, egintza horien mehatxuak, derrigortzea edo nahierara askatasunaz gabetzea, hori bizitza publikoan zein pribatuan gertatu.
|
|
|
Emakumearen aurkako
indarkeriak ondorengo egintzak barneratzen dituela ulertuko da, nahiz eta hauetara soil soilean mugatu ez:
|
|
a) Familian gertatzen den indarkeria fisiko, sexuala eta psikologikoa, tratu txarrak barne, etxean neskatoei egindako sexu abusua, ezkonsariarekin lotura duen indarkeria, senarrak eginiko bortxaketa,
|
emakumearen
genitalak moztea eta emakumearentzat kaltegarriak diren beste tradiziozko eginerak, familiako beste kide batzuek gauzatutako indarkeria egintzak eta ustiaketarekin lotutako indarkeria;
|
|
a) Familian gertatzen den indarkeria fisiko, sexuala eta psikologikoa, tratu txarrak barne, etxean neskatoei egindako sexu abusua, ezkonsariarekin lotura duen indarkeria, senarrak eginiko bortxaketa, emakumearen genitalak moztea eta
|
emakumearentzat
kaltegarriak diren beste tradiziozko eginerak, familiako beste kide batzuek gauzatutako indarkeria egintzak eta ustiaketarekin lotutako indarkeria;
|
|
b) Erkidegoaren barruan, orokorrean, gauzatutako indarkeria fisiko, sexuala eta psikologikoa, baita ere bortxaketa, sexu abusua, jazarpena eta lanean, hezkuntza erakundeetan eta beste leku batzuetan egindako sexu larderia,
|
emakumeen
salerosketa eta derrigortutako prostituzioa;
|
|
|
Emakumeak
eskubidea du berdintasun baldintzetan, esparru politikoan, ekonomikoan, sozialean, kulturalean, zibilean edo beste izaerakoan giza eskubide eta oinarrizko askatasun guztiez gozatu eta horien babesa izateko.Eskubide hauen artean daude:
|
|
Estatuek
|
emakumearen aurkako
indarkeria gaitzetsi behar dute eta ezin izango dute inolako usadio, tradizio edo erlijio arrazoirik aipatu, zertarako eta saihesteko indarkeria hori ezabatze betebeharrak.Estatuek, eskura dituzten bide guztien bitartez eta atzerapenik gabe, emakumearen aurkako indarkeria ezabatzera zuzendutako politika bat ezarri behar dute.Xede honekin, ondorengoa egin dute:
|
|
Estatuek emakumearen aurkako indarkeria gaitzetsi behar dute eta ezin izango dute inolako usadio, tradizio edo erlijio arrazoirik aipatu, zertarako eta saihesteko indarkeria hori ezabatze betebeharrak.Estatuek, eskura dituzten bide guztien bitartez eta atzerapenik gabe,
|
emakumearen aurkako
indarkeria ezabatzera zuzendutako politika bat ezarri behar dute.Xede honekin, ondorengoa egin dute:
|
|
a)
|
Emakumearen aurkako
bereizkeria mota guztiak ezabatzeko Konbentzioa berresteko aukera aintzakotzat hartzea, oraindik egin ez dutenek, berari atxiki edo Konbentzio horri egindako erreserbak kentzea;
|
|
b)
|
Emakumearen aurkako
indarkeria ez gauzatzea;
|
|
c) Behar den arretarekin jardun,
|
emakumearen aurkako
indarkeria egintza guztiak saihestu, ikertu eta, nazio legeriarekin bat etorriz, horrelako egintza guztiak zigortzeko, egintza horiek Estatuak edo partikularrek gauzatuak izan;
|
|
d) Nazio legerian, zigor zehapenak, zehapen zibilak, lan arlokoak eta administraziokoak ezarri, indarkeria jasaten duten
|
emakumeek
izan dituzten kalteak zigortu eta konpontzeko, hauei justiziaren mekanismoetara heltzeko laguntza eman behar zaie eta, nazio legegintzan xedatutakoaren arabera, jasan izan duten kalteagatik ordainketa bidezko eta eragingarria egin; gainera, Estatuek emakumeak jakinaren gainean jarri behar dituzte emakumeek dituzten eskubideei buruz, hain zuzen ere, mekanismo horien bitartez ordainketa eskatzeko;
|
|
d) Nazio legerian, zigor zehapenak, zehapen zibilak, lan arlokoak eta administraziokoak ezarri, indarkeria jasaten duten emakumeek izan dituzten kalteak zigortu eta konpontzeko, hauei justiziaren mekanismoetara heltzeko laguntza eman behar zaie eta, nazio legegintzan xedatutakoaren arabera, jasan izan duten kalteagatik ordainketa bidezko eta eragingarria egin; gainera, Estatuek
|
emakumeak
jakinaren gainean jarri behar dituzte emakumeek dituzten eskubideei buruz, hain zuzen ere, mekanismo horien bitartez ordainketa eskatzeko;
|
|
...apenak, zehapen zibilak, lan arlokoak eta administraziokoak ezarri, indarkeria jasaten duten emakumeek izan dituzten kalteak zigortu eta konpontzeko, hauei justiziaren mekanismoetara heltzeko laguntza eman behar zaie eta, nazio legegintzan xedatutakoaren arabera, jasan izan duten kalteagatik ordainketa bidezko eta eragingarria egin; gainera, Estatuek emakumeak jakinaren gainean jarri behar dituzte
|
emakumeek
dituzten eskubideei buruz, hain zuzen ere, mekanismo horien bitartez ordainketa eskatzeko;
|
|
e) Nazioko ekintza egitasmoak lantzeko aukera kontuan hartzea, edozein indarkeria motaren aurka
|
emakumearen
babesa bultzatzeko, edo helburu honekin, dagoeneko existitzen diren egitasmoetan xedapenak gehitzeko, kontuan izanda, kasuan kasuan, gobernuz kanpoko erakundeek eskain dezaketen laguntza, bereziki, emakumearen aurkako indarkeriaren inguruan jarduten dutenak;
|
|
e) Nazioko ekintza egitasmoak lantzeko aukera kontuan hartzea, edozein indarkeria motaren aurka emakumearen babesa bultzatzeko, edo helburu honekin, dagoeneko existitzen diren egitasmoetan xedapenak gehitzeko, kontuan izanda, kasuan kasuan, gobernuz kanpoko erakundeek eskain dezaketen laguntza, bereziki,
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren inguruan jarduten dutenak;
|
|
f) Izaera orokorrarekin, indarkeria mota guztien aurka
|
emakumearen
babesa susta dezaketen prebentzio motako ikuspuntuak moldatu eta neurri guztiak landu, horien izaera dela juridikoa, politikoa, administratiboa eta kulturala, eta legeen ondorioz, legea aplikatzearen egineren ondorioz eta emakumearen aurkako bereizkeria kontuan hartu ez duten beste esku hartze batzuen ondorioz, emakumearen biktimizazioan berrerortzea eragingarritasunez saihestea;
|
|
f) Izaera orokorrarekin, indarkeria mota guztien aurka emakumearen babesa susta dezaketen prebentzio motako ikuspuntuak moldatu eta neurri guztiak landu, horien izaera dela juridikoa, politikoa, administratiboa eta kulturala, eta legeen ondorioz, legea aplikatzearen egineren ondorioz eta
|
emakumearen aurkako
bereizkeria kontuan hartu ez duten beste esku hartze batzuen ondorioz, emakumearen biktimizazioan berrerortzea eragingarritasunez saihestea;
|
|
f) Izaera orokorrarekin, indarkeria mota guztien aurka emakumearen babesa susta dezaketen prebentzio motako ikuspuntuak moldatu eta neurri guztiak landu, horien izaera dela juridikoa, politikoa, administratiboa eta kulturala, eta legeen ondorioz, legea aplikatzearen egineren ondorioz eta emakumearen aurkako bereizkeria kontuan hartu ez duten beste esku hartze batzuen ondorioz,
|
emakumearen
biktimizazioan berrerortzea eragingarritasunez saihestea;
|
|
g) Ahaleginak egin, ahalik eta gehien bermatzeko, indarkeria jasan duten
|
emakumeek
eta, ala behar denean, euren seme alabek, espezializatutako laguntza izan dezaten, esaterako, birgaikuntza zerbitzuak, haurren zaintza eta mantenurako laguntza, sendabidea, aholkularitza, zerbitzuak, hornikuntzak eta gizarte eta osasun programak, eta baita laguntza egiturak ere eta, halaber, euren segurtasuna eta birgaikuntza fisiko eta psikologikoa sustatzeko neurri egoki guztiak hartzea, betier...
|
|
h)
|
Emakumearen aurkako
indarkeria ezabatzearekin zerikusia duten egintzen inguruan baliabide egokiak ezarri Estatuaren aurrekontuetan;
|
|
i) Legea betearazi behar duten agintari arduradunek eta
|
emakumearen aurkako
indarkeria saiheste, ikerketa eta zigortze politikak ezarri behar dituzten funtzionarioek, emakumearen beharrizanen inguruan haiek sentsibilizatuko dituen heziketa jaso dezaten neurriak hartzea;
|
|
i) Legea betearazi behar duten agintari arduradunek eta emakumearen aurkako indarkeria saiheste, ikerketa eta zigortze politikak ezarri behar dituzten funtzionarioek,
|
emakumearen
beharrizanen inguruan haiek sentsibilizatuko dituen heziketa jaso dezaten neurriak hartzea;
|
|
j) Neurri egoki guztiak hartu, hezkuntzaren alorrean bereziki, gizonaren eta
|
emakumearen
jokabidearen inguruko gizarte eta kultura ereduak aldatzeko, sexuetatik bat bestea baino gutxiago edo gehiago dela uste izanagatik edo gizonen eta emakumeen zeregin estereotipatuak direla eta, izan daitezkeen aurreiritziak eta ohiturazko nahiz bestelako eginerak ezabatzeko;
|
|
j) Neurri egoki guztiak hartu, hezkuntzaren alorrean bereziki, gizonaren eta emakumearen jokabidearen inguruko gizarte eta kultura ereduak aldatzeko, sexuetatik bat bestea baino gutxiago edo gehiago dela uste izanagatik edo gizonen eta
|
emakumeen
zeregin estereotipatuak direla eta, izan daitezkeen aurreiritziak eta ohiturazko nahiz bestelako eginerak ezabatzeko;
|
|
k) Ikerketa sustatzea, datuak jasotzea eta estatistikak biltzea, bereziki, etxeko indarkeriari buruzkoak,
|
emakumearen aurkako
indarkeria modu ezberdinen maiztasunari lotuak, eta zeri eta indarkeria horren arrazoiei, izaerari, larritasunari eta ondorioei buruz ikerketak sustatzea, halaber, indarkeria hau saihestu eta bere ondorioak konpontzeko ezarritako neurrien eragingarritasunari buruz, estatistika horiek argitaratu egin behar dira eta baita ikerketen ondorioak ere;
|
|
l) Neurriak hartzea bereziki ahulak diren
|
emakumeen aurkako
indarkeria ezabatzera bideratutakoak;
|