|
2012
|
|
|
Marta Benguria Irungoa da eta maiatzean lanean hasi zen beka batekin Eusko Jaurlaritzaren Kanpo Harremanetan. Gasteiz, Euskal Herriko hiriburu ezezaguna zen
|
berarentzat
eta orain arte gehien gustatu zaiona “ekintza kulturalak dira. Magia, zientzia, telebista, jazz a… hainbat festibal eta jaialdi bizi izan ditut denbora gutxian, zinera joaten gara astero hiru euro ordainduta eta ezin dugu ahaztu osteguneko pintxo potea, gaueko giroa paregabea da! ”.
|
|
|
Mayte Galardi getxotarra
|
bere
bekakidea da eta hona etorri baino lehen hiriaren topikoak ezagutzen zituen: “Hotza, patatak, saskibaloia, euskal erakundeak eta Gamarrako igerilekuak, Bizkaiko beste edozein ikaslek bezala”.
|
|
|
“Hotza, patatak, saskibaloia, euskal erakundeak eta Gamarrako igerilekuak, Bizkaiko beste edozein ikaslek bezala”.
|
Bere
egoera berezia da aurretik ere hemen praktikak egin zituelako eta bere mutila gasteiztarra delako: “Hiriak bere gertutasunez irabazi nau, jendea Bilbon baina hurbilagoa (eta ez hain harroa) da eta Altubeko beste aldean uste duten baino giro biziago dago”.
|
|
|
“Hotza, patatak, saskibaloia, euskal erakundeak eta Gamarrako igerilekuak, Bizkaiko beste edozein ikaslek bezala”. Bere egoera berezia da aurretik ere hemen praktikak egin zituelako eta
|
bere
mutila gasteiztarra delako: “Hiriak bere gertutasunez irabazi nau, jendea Bilbon baina hurbilagoa (eta ez hain harroa) da eta Altubeko beste aldean uste duten baino giro biziago dago”.
|
|
|
Bere egoera berezia da aurretik ere hemen praktikak egin zituelako eta bere mutila gasteiztarra delako: “Hiriak
|
bere
gertutasunez irabazi nau, jendea Bilbon baina hurbilagoa (eta ez hain harroa) da eta Altubeko beste aldean uste duten baino giro biziago dago”. Kostaldearekin alderatuz, Gasteiz asko gustatzen zaio “neguan, irudi polit asko baitago elurra egiten duenean, Getxon aurkitzen ez duguna”.
|
|
|
Gasteizen ez ditugu bakarrik euskaldunak, txoko guztietako ikasleak EHUan ikasketak egitera etortzen direlako. Hauen artean, María del Corral eredu ona da, Cáceres probintzian dagoen Arroyo de la Luz herrian jaioa, Sevillan burutu ditu ikasketak eta kurtso honetan etorri da ‘Elikadura kalitatea eta segurtasuna masterra’ egitera,
|
bere
den Elena Romerorekin. Maríak hiria gogoko du baina, hegoaldekoa izanda, hotzaren zain dago:
|
|
|
“saldak eta lapikoko beroak”. Elenak,
|
bere
lagunak, Euskal Herriko beste txoko asko ezagutzen zituen, Gasteiz ez ordea, bere ustez “kanpoan gutxi sustatzen baita, hiri guztiz ezezaguna zen niretzat”. Gazte honek “kaleak beti jendez beteta” ikusten ditu “agian oraindik hotz handia egin ez duelako.
|
|
|
“saldak eta lapikoko beroak”. Elenak, bere lagunak, Euskal Herriko beste txoko asko ezagutzen zituen, Gasteiz ez ordea,
|
bere
ustez “kanpoan gutxi sustatzen baita, hiri guztiz ezezaguna zen niretzat”. Gazte honek “kaleak beti jendez beteta” ikusten ditu “agian oraindik hotz handia egin ez duelako.
|
|
|
Aurtengo Green Capital arekin, ezin dira ingurugiroaren erreferentziak falta. Salamanca-ko Bea Oleak master
|
bera
ikasten du eta “Alde Zaharreko eta Erdiguneko denda eta giroaz gain”, hiriaren gune berdeak deigarriak egin zaizkio: “Zuhaitzak eta parkeak hirian bertan daude eta nonahi zaudela aire freskoa arnasten ari zarela sentitzen duzu”; beste faktore on bat “leku hauetara guztietara iristeko tranbia edo autobusak daudela” dio.
|
|
|
Salamanca-ko Bea Oleak master bera ikasten du eta “Alde Zaharreko eta Erdiguneko denda eta giroaz gain”, hiriaren gune berdeak deigarriak egin zaizkio: “Zuhaitzak eta parkeak hirian
|
bertan
daude eta nonahi zaudela aire freskoa arnasten ari zarela sentitzen duzu”; beste faktore on bat “leku hauetara guztietara iristeko tranbia edo autobusak daudela” dio. Azkenik, Alvaro Senda madrildarra dugu, ikasketak aurreko bi neskekin egiten dituena.
|
|
|
Ekimena aurrera ez badoa, udal zergak igotzeko arriskuaz ohartarazi gaitu alkateak, inolako disimuluz. Ezaguna da zein alderdi politikotan dabilen lehenengo edila, eta ezaguna da ere
|
bere
ideologia kapitalista eta neoliberala. Alderdi edota ideologia horrek agintzen duen tokietan aurrera eramandako pribatizazio prozesuak ikusita, ez da harritzekoa “copy paste” delako formula bera errepikatu nahi izana gure paregabeko hiriburuan.
|
|
|
Ezaguna da zein alderdi politikotan dabilen lehenengo edila, eta ezaguna da ere bere ideologia kapitalista eta neoliberala. Alderdi edota ideologia horrek agintzen duen tokietan aurrera eramandako pribatizazio prozesuak ikusita, ez da harritzekoa “copy paste” delako formula
|
bera
errepikatu nahi izana gure paregabeko hiriburuan. “Copy paste” horrek Paris, Bartzelona, Indiasko Cartagena, Grenoble, Huelva edo Leon bezalako tokitan gertatutako porrota bermatzen digu Gasteizen, euskal hiriburuen artean abangoardia pribatitzailearena eginez, eta Euskal Herri osoan eraginkor eta errentagarria izan den ur kudeaketa publikoaren esperientzia bikaina alde batera utziz.
|
|
|
Gure hizkuntzaren normalizaziorako bidean,
|
bere
garaian, indar handia jarri zen haurren hezkuntzan, baina ia batere ez transmisioan; hau da, gurasoei begirako euskalduntzean, Helduen Euskalduntze Alfabetatzean. Egindako zenbait ikerketaren arabera, azken hamarkadetan euskarak 300.000 hiztun irabazi ditu, eta horien herena euskaltegiei zor zaie, alajaina!
|
|
|
Egindako zenbait ikerketaren arabera, azken hamarkadetan euskarak 300.000 hiztun irabazi ditu, eta horien herena euskaltegiei zor zaie, alajaina! Ametsetan hasita, zein egoeratan geundeke euskalduntze alfabetatzea buru belarri bultzatu izan balitz eta, hezkuntzak euskaldundutako umeekin batera, indar
|
berarekin
eta neurri berean helduak euskaldundu izan balira?
|
|
|
Egindako zenbait ikerketaren arabera, azken hamarkadetan euskarak 300.000 hiztun irabazi ditu, eta horien herena euskaltegiei zor zaie, alajaina! Ametsetan hasita, zein egoeratan geundeke euskalduntze alfabetatzea buru belarri bultzatu izan balitz eta, hezkuntzak euskaldundutako umeekin batera, indar berarekin eta neurri
|
berean
helduak euskaldundu izan balira?
|
|
|
Gaur egun, gezurra badirudi ere, herri honetan berezkoa dugun hizkuntza ikasteko ordaindu egin behar da. Gainera,
|
bere
garaian emandako pausu egoki batzuk (azterketak gainditzeagatik jarritako bekak, administrazioko langileendako laguntzak eta liberazioak...) oso ondo baloratuak izan arren, eta doakotasunerako bidean ezinbesteko hobekuntzak izan arren, azken urteotan murriztu edota desagertarazi dira krisiaren aitzakipean. Helduen Euskalduntze Alfabetatzea da, euskaltegiok modu egokian bideratuta eta baliabidez jantzita, esparru administratiboan, sozialean eta lan munduan ezagutza hori bermatzeko tresnarik eraginkorrena, baita erabilera eta normalizazioa bultzatzeko ere.
|
|
|
Bestalde, lehen aipatu dugun bezala, hizkuntza bat normaltasunez baliatzeko erabilera espazioak/ guneak behar dira; haatik, tamalez, sarri askotan gertatu izan da, eskolak eta euskaltegiak euskalduntzeko guneak izan diren modu
|
berean
, kalea edota gizartea bera gai izatea jendartea erdalduntzeko. Euskarak, hortaz, erabiltzeko espazioak irabazi behar ditu, gune publiko zein pribatuak.
|
|
|
Bestalde, lehen aipatu dugun bezala, hizkuntza bat normaltasunez baliatzeko erabilera espazioak/ guneak behar dira; haatik, tamalez, sarri askotan gertatu izan da, eskolak eta euskaltegiak euskalduntzeko guneak izan diren modu berean, kalea edota gizartea
|
bera
gai izatea jendartea erdalduntzeko. Euskarak, hortaz, erabiltzeko espazioak irabazi behar ditu, gune publiko zein pribatuak.
|
|
|
“bueno, nola egingo dugu bilera, euskaraz ala gaztelaniaz? Bakoitzak egin dezala nahi duena? ” Izan ere, euskarak
|
bere
espazio propioa behar du, bestela alferrik da. Luistxo Fernandezek oso ondo deskribatu zuen egoera hori Sustatun. Batzuetan ez da posible izango, baina segregazio linguistikoa da bide bakarra.
|
|
|
Gune honetan
|
bertan
euskara gehiago erabiltzeko errezeta interesgarri batzuk eman zituen lehengoan Iñaki Mtz de Lunak. Izan dadila neure hau errezeta zehatz praktiko eta eraginkor baten aldeko proposamena.
|
|
|
kafe bat hartzeko geratu dira A eta B. A ez da oso eroso sentitzen, denbora luzea eman dute elkarrekin eta lagunek egiten dituzten gauzak egitearena ez du oso ondo eramaten. B k jariotasunez hitz egiten du, A k bitartean, nahigabe, baina tik tak gehiegi entzuten ditu
|
bere buruan
. Etxera joateko garaia heldu da, A ordaintzen geratu da eta B, berriz, kanpoan zain dago.
|
|
|
Iñigo Urkulluren alderdia garaile atera zen atzo ospatu ziren Eusko Legebiltzarreko hauteskundeetan eta botoen %34, 64 baino gehiago jasota (383.565 boto) 27 legebiltzarkide izango ditu. EH Bildu, 276.989 botoekin, bigarren indarra bilakatu da, (%25, 00) eta 21 izango dira
|
bere
legebiltzarkideak. PSE EEk botoen %19, 13arekin (211.939 boto) 16 eskuratu ditu, PPk, berriz, 10 kide, botoen %11, 73arekin (129.907 boto).
|
|
|
Igogailuak energia gastu handia egin behar du honaino iristeko. Lur eremu latza izan da hau, urtetan, bertsoak
|
bere
bidea eroso egin dezan…
|
|
|
Kontua da orain arteko bideak
|
berak
adierazten duela ondoen gaur egungo arabar bertsogintzaren izaera. Arabako bertsolaritza ez da normala:
|
|
|
Kazetaritza ikasketetan erakutsi ziguten objektibitatea ez dela existitzen, akaso ukitu dezakegula, baina zailtasunez. Antza denez, bakoitzak
|
bere
egia dauka!
|
|
|
Oraingoan ez dakit arrazoia izango dudan, baina nire ustetan, mundu ofizialean kontsumo jasangarriaren aldeko ekimenak modan jarri edo zalapartatsuagoak bihurtu dituzte. Dirudienez, krisiak eraginda bat batean konturatu dira orain arte egindako ibilbide azkar eta kontsumitzaile honek
|
bere alde
txarrak izan badituela. Alde txarrak baino, eutsiezinak esan genuke.
|
|
|
Elizak horrela agintzen zuen.
|
Bere
etxean, ordea, ez zuten agintea betetzen, baina gero, kontzientzia txarrak bultzatuta, konfesatzera joaten zen. Etxean egindakoa eta eskolan esandakoa, beraz, ez zetozen bat, eta bera, gixajoa, anbiguotasun horretan hazi zen.
|
|
|
Bere etxean, ordea, ez zuten agintea betetzen, baina gero, kontzientzia txarrak bultzatuta, konfesatzera joaten zen. Etxean egindakoa eta eskolan esandakoa, beraz, ez zetozen bat, eta
|
bera
, gixajoa, anbiguotasun horretan hazi zen.
|
|
|
Era
|
berean
, ENPRESAREANen bitartez, enpresei negozio aukerak handitu nahi zaizkie eta produktu/ zerbitzu berriak sortu nahi dira, euskaratik eta euskaraz. Horrez gain, euskaraz lan egin nahi duten edo eta zerbitzua euskaraz eskaini nahi duten organizazioei erraztasunak eman nahi zaizkie eta salmentarako gune bat eskaini.
|
|
|
Kontua da arratsalde horretan neuri ere horixe
|
bera
egitea bururatu zitzaidala: lurretik jaiki, eta bizkarra bermatuta neukan pagoari besarkada handi bat eman nion.
|
|
|
Eta, eguna joan eta eguna etorri, nire paseoetako unerik gozoena bihurtu zitzaidan pagoak besarkatzeko momentu hori. Denborarekin pagoak hobeto ezagutzen hasi nintzen, elkarrengandik bereizten, eta zuhaitzek ere bakoitzak
|
bere
nortasuna dutela konturatu nintzen. Errepidean goazela autoko leihotik artalde bat ikusten dugunean, ardi guztiak berdinak iruditzen zaizkigu, baina badakigu artzainak den denak ezagutzen dituela, bakoitzaren izaera ondo frogatuta daukala.
|
|
|
Errepidean goazela autoko leihotik artalde bat ikusten dugunean, ardi guztiak berdinak iruditzen zaizkigu, baina badakigu artzainak den denak ezagutzen dituela, bakoitzaren izaera ondo frogatuta daukala. Niri ere beste horrenbeste gertatu zait, nahiz eta ez naizen, artzainak bezala, nori
|
bere
izena jartzera iritsi.
|
|
|
Egun batean, arratsalderoko paseora ateratzeko prestatzen ari nintzela, orain urte batzuk film txinatar batean ikusitako eszena bat etorri zitzaidan gogora. Pelikularen bukaera aldera, protagonistak zuhaitz bati hitz egiten zion, harekin mintzatuz husten zuen
|
bere
barrua, arbolak zituen zuloetako batean ahoa jarri eta hari esaten zizkion beste inori aitortzen ez zizkionak. Nire arbola laztanak ere albo batean zulo bat zuela gogoratu nuen orduan, eta filmeko ideia hori buruan nuela iritsi nintzen nire bihotzeko pago maitearen ondora.
|
|
|
Nire aitorpena amaitu orduko, zulotik zurrumurru ahul bat zetorrela iruditu zitzaidan. Belarria zuloaren kontra jarri, eta hitz batzuk entzutea iruditu zitzaidan, lurraren barrenetik ateratakoa zirudien ahots sakon baina aldi
|
berean
gozo batekin esandakoak:
|
|
|
Gaur Alde Zaharrean zehar nebilela zentsura horren arrastoak somatu ditut paretetan, “baten batek” presoen irudiak zekartzaten afitxak kendu baititu atzaparkada selektiboz. Ia aldi
|
berean
jakin izan dut “Dignidad y Justicia” izeneko erakunde ultraeskuindar ezaguna Zaharraz Harro jaietako antolatzaileen atzean dabilela; antza denez, Alde Zaharreko festa autogestionatuen egitarauaren barruan auzoko presoen aldeko kalejira antolatu zelako. Hain da zentzugabea lasterketa ero hori non egoera surrealistenen lekuko izaten garen askotan.
|
|
|
Sentimendu bitxi samarra izaten dut azken urteotan Zeledonen jaitsiera egunean: botilez ongi hornitutako koadrilak, txanpan(?) euria plazan, tapoi jaurtiketa Zeledonen aurka, jaietan ligatzeko Zeledonen txapela edo Zeledon
|
bera
ukitzeko memelokeria hori (urtero telebistan aipatzen dutena) …
|
|
|
Argi gera dadin: ados nago tradizioak aldatu behar direla eta jaiak ezin ditugula fosil bat bezala betiko gorde behar; Zeledon
|
bera
berria izan zen gure gurasoentzat duela ez horrenbeste. Tradizioa, hizkuntza eta kultura bezala, bizirik badago, etengabeko aldaketan dago, noski.
|
|
|
Titinen erasorako ahalegin askok txapazpian eta kontrakantxan bukatu zuten. Huts gehiegi ziren partidua aurrera atera ahal izateko, eta errioxarrak inolaz ere asmatzen ez zuelarik(
|
bere
haserrearen ondorioz keinu itsusiren bat ere izan zuen), erabat ihes egin zien finalerako txartelak. Azkenean, 22 erakusten duen moduan azken txanpak emozioa faltan izan bazuen ere, ikusleek bi aurrelarien arteko jolas nahasia eta bi atzelari jotzaile handiren eskuinkada indartsuak ikusteko parada izan zuten, baita txalokada gehien jaso zituen Zubietaren erremate dotore pare bat ere.
|
|
|
Ez zen hala izan ordea. Ordurarte gutxitan bezain oker zebilen Olaizola II.ak
|
bere
gain hartu zuen partidua iraultzearen zama, eta baita lortu ere. Erasoan arriskatu eta asmatu egin zuen, dexentetan Beroizi botez laguntzera jaitsi zen, eta Beroizen jokoak ere horren ondotik gora egin zuen.
|
|
|
Pistoa, finean, barazki gisatu bat da, eta oinarrian kuiatxoak ditu (kuia= kalabaza, kuiatxoa=...). Handik aurrerakoak, maixu koxkorra eta liburuxkarenak dira, bakoitzak
|
berea
. Eta nik, nirea.
|
|
|
Momentu honetan tomatea gehitu, eta segi beste hamar minutuz egiten. Tipulak eta kuiatxoak
|
bere
ura botako dute, eta akaso nahikoa izango da ordu laurdentxo horri heldu, eta kuiatxoa egiteko. Edonola ere, lehortu dela ikusten baduzue, lehenago eman tomatea...
|
|
|
Lehen plo plo eta pla pla erabili ditut. Plo plo niri otu zait (badakit ez dela harrotzeko modukoa, baina bakoitzak hel diezaiola
|
bereari
), baina, zer da sukaldean, PLA PLA. Ea nork dakien.
|
|
|
Izan ere, zazpigarren urtez Jazzaharrean gurekin izango da berriro eta Parral tabernako Iñigok,
|
bere
antolatzaileetako batek esan bezala, aurtengoa edizio “jazzeroena” izango da. “Jaialdi orekatu bat egiten saiatu gara, mota guztietako jendea ekarriko dugu, estilo anitz besarkatzeko asmoz.
|
|
|
2004an Parral, Gora eta Kitsch tabernen ekimenez San Francisco kantoian jaio zen Alde Zaharreko jazz jaialdi hau pixkanaka eta xumeki hazi da eta egun bederatzi dira eskaintzen dituen agertokiak. Izan ere, hiriko muinotik haratago joan da oraingoan eta Hell Dorado Kultur Elkarteraino eramango du
|
bere
musika, datorren uztailaren 13an bertan ospatuko den ‘Ray Collins Hot Club’, ‘Los Mambo Jambo’ eta Diego RJ en kontzertuekin. Horrez gain, Erdizka Taberna, Gorbeia Bodegoia, Artium museoa eta Santa Maria katedraleko agertokiei Elorza Taberna eta Matxete plaza gaineratu behar zaizkie.
|
|
|
Pierre de Lancre Burdeosen jaiotakoa zen, baina jatorri euskaldunekoa, (Arostegi baitzen
|
bere
abizena). 1609 urtean iritsi zen Lapurdira, eta liburu bat baina gehiago idatzi zituen, besteak beste," Tableau de l' inconstance des mauvais anges et demons".
|
|
|
|
Bere
liburuetan esaten duen bezala, ez zitzaizkion batere gustatu euskaldunen ohiturak, Lapurtarrak euskaldun sentitzen zirela konturatu zen, ez Frantsez eta ez Espainiar. Ez zitzaizkion gustatu ezta, emakumearen garrantzia, dantzak, hizkuntza, janzkerak... eta guzti hau deabrukeriatzat jo zuen.
|
|
|
Lapurdi osoa sutan zela ikusiaz, Pierre de Lancrek alde egin behar izan zuen, hala ere
|
berarekin
hainbat atxilotu eraman zituen.
|
|
|
Aitorpenak lortzeko, torturatu egiten zuten jendea eta errudun ustekoei (gehienak, salatu gutxi izaten baitziren errugabe deklaratuak) zigor arin bat (ondasunen bahitzea) edota gogor bat (urkatzea
|
bere
bekatugatik damutzen bazen, errea ez bazen damutzen) aplikatzen zitzaien.
|
|
|
Ildo
|
berean
, Espainiako ministerioak ez du ingurumen eraginen ebaluaziorik eskatu proiektu itzel honen putzuen esplorazio baimenetarako. Putzuen eskaerak banan banan egin izanak horretan lagundu du, proiektuaren ikuspegi orokorra galdu eta eragin metatua beharrezko zehaztasunarekin neurtzea eragotziz (3).
|
|
|
Guk argi dugu, ikerketa hau ekoizpenaren lehen urratsa baino ez dela, eta behin esplorazioa burututa ustiapena dela helburu beste edozeren gainetik.
|
Beraz
esplorazioa eta ustiapena bat dira. Honen adibide argia dugu, esplorazio fasean erauziko duten gasa sarean sartzeko duten asmoa, ustiapena beraz.
|
|
|
Zer nolako ardura ekologikoa da hori?
|
Beraz
interes ekonomikoa ardura ekologiko eta sozialei gailentzen zaien beste proiektu txikitzaile baten aurrean gaude.
|
|
|
Triskantza ederra. Dena den egun, putzu kopuru hori ukatzeko orain Shesak
|
berak
zalantzan jartzen du hasieran esandako gas bolumena eta azkenaldian esploraziorako bi putzuez baino ez du hitz egiten. Berriro ere esplorazioa.
|
|
|
Fracking a teknika aurrerakoi gisa saltzen diguten arren, ez da dioten pagotxa, esaten ez dizkiguten ingurumen kalte andana sortzen baitu. Hasteko, haustura prozesuan zehar erabiltzen den nahaste kimikoan jarriko dugu arreta,
|
bere
izaera toxikoa azpimarratuz, besteak beste azido klorhidrikoa, biozida arriskutsu eta gasolina eratorriz osatua dagoelako. Proiektuen ingurumen txostenaren arabera, prozesuan zehar injektatutako nahastearen portzentaje oso handia lur azpian geratuko da bertako dinamika ezezagunen menpe.
|
|
|
Hasteko, haustura prozesuan zehar erabiltzen den nahaste kimikoan jarriko dugu arreta, bere izaera toxikoa azpimarratuz, besteak beste azido klorhidrikoa, biozida arriskutsu eta gasolina eratorriz osatua dagoelako. Proiektuen ingurumen txostenaren arabera, prozesuan zehar injektatutako nahastearen portzentaje oso handia lur azpian geratuko da
|
bertako
dinamika ezezagunen menpe. Gainera, prozesu osoan zehar gainazalean zein zundaketetan isuriak ere egon daitezke, lurzoruaren eta akuiferoen kutsadura larriagotuz.
|
|
|
Larunbatean, maiatzak 19an, ‘Goazen plazara’ ekimena antolatu du Herrira mugimenduak. Gasteizen ez ezik, Euskal Herriko (eta munduko beste hainbat puntutan ere) 200 bat herri eta hirietan, aldi
|
berean
gizartea presoen eskubideen alde mugiaraziko du deialdi honek. Enara Hernandez Herba, Gasteizko Herrira bilguneko partaideak, ekimen honen nondik norakoak azaldu dizkigu.
|
|
|
Denbora honetan eguneroko eskubide urraketei erantzuna emateaz aparte mugimendua
|
bera
antolatzen ibili eta ibiltzen gara, ‘Herrira’ k mugimendu zabal bat izan nahi du, bilgune ezberdinetan osatuta, denon parte hartzea ezinbestekoa dena. Lana ez da erraza, baina sortze bidean nabarmena izaten ari da zenbat lagun dituen gure/ denon mugimendu honek.
|
|
|
12:00etan hasiko da ekimena Bilbo plazatik, bidean zehar hainbat plazekin topatuko gara,
|
bertan
mugimendua aurkituko dugu, esan bezala, etengabe mugitu eta mugiaraziko dugu jendea Foruen enparantzara ailegatu arte. Bertan mugimendua ez da geldituko eta Teatro del Oprimido, Txurrigonotxa, Galder Perez eta Ane Zabalarekin, elkarrekin disfrutatzeko ekitaldia prestatu dugu.
|
|
|
12:00etan hasiko da ekimena Bilbo plazatik, bidean zehar hainbat plazekin topatuko gara, bertan mugimendua aurkituko dugu, esan bezala, etengabe mugitu eta mugiaraziko dugu jendea Foruen enparantzara ailegatu arte.
|
Bertan
mugimendua ez da geldituko eta Teatro del Oprimido, Txurrigonotxa, Galder Perez eta Ane Zabalarekin, elkarrekin disfrutatzeko ekitaldia prestatu dugu. Poztasunez aurkeztu nahi dugu Herrira Gasteiztarren artean eta dudarik gabe larunbateko plana ezin hobea izango dela uste dugu.
|
|
|
Zein izan da ekimenaren bilakaera? Filosofia
|
bera
mantentzen al du?
|
|
|
Beti izan da Kanpuseko ikasle mugimenduaren jaialdia eta beti Unibertsitate euskaldun eta nazionala aldarrikatu du. Hau baita ikasle mugimendua batzen duen aldarrikapena. Jaialdiaren arrakastak
|
berak
sortutako tamainak, forma aldetik eraldaketa batera eraman du jaialdia bera. Duela bost urte udalak zein kanpusak baldintza berriak ezarri zituzten jaialdia burutzeko, hala nola kokapena, horrek dakarren guztiarekin.
|
|
|
Beti izan da Kanpuseko ikasle mugimenduaren jaialdia eta beti Unibertsitate euskaldun eta nazionala aldarrikatu du. Hau baita ikasle mugimendua batzen duen aldarrikapena. Jaialdiaren arrakastak berak sortutako tamainak, forma aldetik eraldaketa batera eraman du jaialdia
|
bera
. Duela bost urte udalak zein kanpusak baldintza berriak ezarri zituzten jaialdia burutzeko, hala nola kokapena, horrek dakarren guztiarekin.
|
|
|
Ekintzen artean, talde gazte berriei aukera bat ematen dien Maketa Lehiaketa antolatu ohi duzue eta saria, hain zuzen, Arabatakadan
|
bertan
jotzea da…
|
|
|
Zaila da aurreikuspenez aritzea, baina berez iazko zenbaki berdinak errepikatzera eta hobetzera helduko garela uste dugu. Sarrerak Gasteizen bakarrik saltzea erabaki zen, baina aldi
|
berean
Internet bidez ere eskuragai jarri ditugu. Sarrerak erritmo bizian saltzen ari gara momentuz, eta oraindik aste bete baino gehiago falta da.
|
|
2013
|
|
|
Egin Ayllu Alde Zaharreko auzolagun taldeak pairatu berri duen zigor neurrigabearen albistea eman du
|
bere
webgunean (lagenterula.wordpress.com). Milaka euroko (4000 euro inguruko kopurua aurreikusten dute) kalte ordainari egin behar diote aurre hiriko ostalaritza enpresari talde baten azpijokoak argitaratu eta salatzeagatik.
|
|
|
Argitalpen horretan salatu egin zuten erakunde publikoek lehentasunezko tratua ematen ziotela ostalari talde horri, diru-laguntzak eman eta euren gorazarre publikoa egiten zutela. Aldi
|
berean
, enpresari horiek zorrak zituzten administrazioarekin, desjabetze aginduak, eta zenbait espediente irekita, besteak beste, kontratazioetan ustezko trikimailuak egin zituztelako. Salaketaren jomugan punta puntako zenbait taberna zeuden (ez ditut izenak idatziko neure burua auzotar horien trantze berean ez ikustearren… baina lagenterula webgunera jo besterik ez duzue egin behar jakiteko zein tabernataz ari naizen).
|
|
|
Aldi berean, enpresari horiek zorrak zituzten administrazioarekin, desjabetze aginduak, eta zenbait espediente irekita, besteak beste, kontratazioetan ustezko trikimailuak egin zituztelako. Salaketaren jomugan punta puntako zenbait taberna zeuden (ez ditut izenak idatziko neure burua auzotar horien trantze
|
berean
ez ikustearren… baina lagenterula webgunera jo besterik ez duzue egin behar jakiteko zein tabernataz ari naizen).
|
|
|
Udalak Egin Aylluren txosteneko argudio nagusiak baliatuta tabernarien aurkako auzia irabazi zuen epaitegietan. Alegia, auzokoei salaketa publiko hori egiteagatik zigorra ezarri zieten bitartean, Udalak euren argudio berberak erabili zituen
|
bere aldeko
epaia lortzeko eta tabernarien helegitea ezerezean uzteko.
|
|
|
Ahaztu dezagun publikoa, kultur ekintza
|
bera
hainbeste baldintzatzen duena (ezinezkoa da hori egitea, baina egin dezagun), eta jar dezagun begia produktu kulturalean. Igandeko bertso saioa oso ona izan zen, oro har.
|
|
|
Joan den azaroaren 29an, Gasteizko Udaleko osoko bilkuran, Gasteizko Euskalgintzak herritarren txanda eskatu zuen, Euskara Biziberritzeko Plan Nagusia (EBPN) eta udal gobernu taldearen aurrekontu proposamenaren inguruan
|
bere
iritzia plazaratzeko. Hemen jasotzen da hitzez hitz bertan esandakoa.
|
|
|
Gainera, euskararen inguruko 2014 urteko aurrekontuak ondorio latzak ekar ditzakeela uste dugu, izan ere, hainbat hitzarmen desagertu egin dira eta beste batzuk larriki murriztu. Urtero euskararen inguruan lanean dihardugun eragileok estutasun ekonomiko
|
bera
(babes instituzional eza, alegia) pairatzen dugu eta hori onartezina da.
|
|
|
2013an, epealdirako EBPN berria landu eta onartu genuen, Gasteizko udaleko euskara zerbitzuarekin eta hamarnaka eragilerekin batera. Urtea amaitzera doan honetan ordea, udal gobernu taldeak oraindik ez du onartu eta
|
beraz
epealdia dagoeneko izango da.
|
|
|
Era
|
berean
, Euskara Sektore Kontseilua EBPNaren eta orokorrean Gasteizko Udalaren hizkuntza politikaren jarraipena egiteko oso baliagarria dela iruditzen zaigu. Beti ere, edukiz hornitu eta barne araudia errespetatzen baldin bada.
|
|
|
Euskal Hedabideen etxea. Euskal komunikabideen bateragunea litzateke figura hori eta etorkizuna irudikatzea da asmoa; etxe hori eraikiz,
|
bere
egitura, solairu, atal eta korridoreekin.
|
|
|
Zehaztu duenez, eraginkortasun hori kontsumitzailearen ikuspegitik aztertu behar da. Gipuzkoako Foru Aldundiko Euskara Zuzendariak, Zigor Etxeburuak,
|
bere aldetik
, nabarmendu du, lurralde osoari begiratuta," euskaraz bizi diren herriak arnasgune" direla eta horretarako ezinbestekoak direla euskarazko komunikabideak. Aurkeztutako hausnarketak ere fokua esparru eta maila guztietan ipintzen du.
|
|
|
Haizea da bertako arrantzaleen belaontzien hauspoa eta haize errota tradizionalen motorea. Eta haizea omen da, halaber,
|
bertakoen
izaera bereziaren erantzulea. Euren berezko ezaugarriaz gain euren hondamendia ere bada, haizea energia iturritzat baliatzeko gaitasunak enpresa transnazionalak erakarri baititu eztiak euliak bezala (edo manifek euskaldunak bezala).
|
|
|
Mendebaldeko Sahara ia ehun urtez okupatu eta kolonizatu ondoren, gaur dela 38 urte Espainiako gobernu frankistak – Borbondar Juan Carlos estatuburu lanetan zelarik –
|
bere
papera Marokoren eskutan utzi zuen.
|
|
|
Nazioarteko erakundeek, NBEk edo EBk ez dute bestelakorik egin. Baina horien gainetik, gerraren gainetik, nazioarteko politika edo Espainiako gobernuen zitalkeriaren gainetik Saharar Herriak bizirik eta harro dirau; injustiziaren kontra eta
|
bere
eskubideen aldeko borrokan, POLISARIO frontearen gidaritzapean eta munduko herri guztien elkartasunarekin batera; baita Euskal Herrikoarekin ere.
|
|
|
Larossi eta beste preso politiko guztiak ere libre uzteko exijitzen diogu Marokoar gobernuari. Eta Espainiakoari gogoratzen diogu
|
berak
ere erantzukizun legala, politikoa eta morala duela arazo honetan eta herriek eta historiak lehenago edo beranduago kontuak eskatuko dizkiola.
|
|
|
Chagoyaren erakusketan komikietatik, marrazki bizidunetatik, herri kulturatik, artearen historiatik, politikatik, ekonomiatik, erlijiotik eta
|
bere
harrobitik ateratako pertsonaien errepertorio osoa dago ikusgai. Mexikon jaio eta orain hogei urte baino gehiago Estatu Batuetan bizi den artista honen lanari satiraz eta parodiaz kutsatutako umorea dario.
|
|
|
Mexikon jaio eta orain hogei urte baino gehiago Estatu Batuetan bizi den artista honen lanari satiraz eta parodiaz kutsatutako umorea dario. Erakusketan
|
bere
kodex ezagunak —azteken kodexen erara eginak— eta Goyaren Desastres de la guerra eta Caprichos serieetan oinarritutako bere irarlanak daude ikusgai, besteak beste. Honako hau da Chagoyak Europako museo batean egiten duen lehendabizikoa erakusketa eta Iparra Aretoan izango da ikusgai.
|
|
|
Mexikon jaio eta orain hogei urte baino gehiago Estatu Batuetan bizi den artista honen lanari satiraz eta parodiaz kutsatutako umorea dario. Erakusketan bere kodex ezagunak —azteken kodexen erara eginak— eta Goyaren Desastres de la guerra eta Caprichos serieetan oinarritutako
|
bere
irarlanak daude ikusgai, besteak beste. Honako hau da Chagoyak Europako museo batean egiten duen lehendabizikoa erakusketa eta Iparra Aretoan izango da ikusgai.
|
|
|
Aurreko ikasturtean sortu zen Gasteiz Gure Hezkuntza plataformak Wert ministroaren LOMCEri" ezetz borobila" ematen dio eta Euskal Herrirako hezkuntza sistema eredu propioa aldarrikatzen du. Jaio zenetik, plataforma osatzen duten hezkuntza komunitateko parte hartzaile guztiek, hots, hainbat guraso, ikasle eta langilek, eragile ezberdinek, herritarrek eta bestek, lege honen edukiak aztertzeko, eztabaida zabaltzeko, beharrezkoa den hezkuntza sistemaz hausnartzeko eta proposamenak partekatzeko bilerak egin dituzte eta horrez gain, eta asmo
|
berarekin
, eskoletan ere eskaini dituzte hitzaldiak.
|
|
|
Postu kaletik eta Foru kaletik San Prudentzio kalera abiatuko da eta bertan dagoen Hezkuntza Delegaritzaren aurretik pasatuko da.
|
Bertatik
Gasteizko Legebiltzarrera joango da”, azaldu du plataformak.
|
|
|
Gizajoak ez zekien, nonbait, debeku horretatik salbuetsita daudela hiru metrotik gorako zabalera duten espaloiak. Baina bost axola
|
berari
legeak zer dioen, araudi berriak aitzakia ematen dio bere frustrazioa azalarazteko eta inork eman ez dion autoritatea txirrindulariari aurpegiratzeko. Egun batetik bestera kaleko usadio onen zaindari bilakatu da, barruan daraman polizia esnatu egin da.
|
|
|
Gizajoak ez zekien, nonbait, debeku horretatik salbuetsita daudela hiru metrotik gorako zabalera duten espaloiak. Baina bost axola berari legeak zer dioen, araudi berriak aitzakia ematen dio
|
bere
frustrazioa azalarazteko eta inork eman ez dion autoritatea txirrindulariari aurpegiratzeko. Egun batetik bestera kaleko usadio onen zaindari bilakatu da, barruan daraman polizia esnatu egin da.
|
|
|
Oporretan hiritik atera aurretik Hirigunean Bizikleta Erabiltzeko Araudiarena iragarpena baino ez zen, itxuraz, irailean abian jartzekoa zen proiektua. Dagoeneko ordenantzak lortu du
|
bere
emaitza, bizikleteroak kaleetako arerio arriskutsuenak bilakatzea.
|
|
|
Txirringaz errepidean zebilela autokoa irainka eta mehatxuka hasi zitzaion, nola ez, bizikletaren ordenantza berria argudiatuz, errepidetik atera eta bidegorrian ibiltzeko exijitu zion, inguruan inongo bidegorriren arrastorik ez bazegoen ere. Eta horrela joan ziren, hurrenez hurren, nork
|
bere
esperientzia txarrak kontatzen. Kaleetako zaindari bolondresak oldartuta dabiltza bat batean, horixe izan zen aho bateko konklusioa.
|
|
|
Kristau Eskolak baita IZEAk ere, EAEko hitzarmenaren negoziazio mahaia bertan behera uztea erabaki zuten eta estatuko hitzarmena ezartzeko
|
bere
asmoa agertu zuten. “Erabaki hau epaitegien aurrean salatua izan da eta epaiaren zain daude”, diote Gizarte Ekimeneko ikastetxeetako negoziazio mahaian ordezkaritza duten sindikatuek.
|
|
|
Hasieratik pentsatu genuen
|
bertan
egitea. Kokapenagatik erabaki genuen gehienbat.
|
|
|
Europako urteko azken jaialdia. Aldi
|
berean
, data hauetarako jendea oporretatik itzuli egin da, klaseak hastear daude… Uda agurtzeko modu bat da azken finean. Bestalde, oraindik eguraldi ona egingo duela espero dugu, edo ez oso txarra gutxienez.
|
|
|
Bestalde, zaila egin zitzaigun hasiera batean ideia definitizea. Ez genekien diru-laguntza zenbatekoa izango zen,
|
beraz
ez genuen oso argi gauza handi bat pentsatu genukeen edo jaialdi apalago bat prestatu genukeen. Orain esan dezakegu oso pozik gaudela eta jaialdi potente bat antolatu ahal izan dugula.
|
|
|
19.00etan, Matxete plazan, Euskaraz bizi topa! egingo dugu,
|
bertara
hurbiltzen diren euskaltzale guztiekin argazki erraldoia ateratzeko, eta 19:30etik aurrera kalejira izango da Euskaraz gozatu nahi duzu, lelopean, trikitilari, puxika eta goxokiekin alaitu eta gozatuko dugularik.
|
|
|
Horma irudia egiteaz gain, gaira hurbiltzeko bisita gidatuak, hitzaldiak, eztabaidak eta ekintzak bilduko dituen egitaraua prestatuko dute. Esperientzia hau guztia aurrera eramateko, Martxoak 3 elkartearen aholkularitza izango dute, baita beste aditu batzuena ere, hala nola, historialariak, bakea lortzeko bitartekari adituak, arte terapiak eta Belfasteko unibertsitateko transizio justizian aditu bat, aldi
|
berean
, Irlandako muralen azterlaria dena.
|
|
|
Javier Hernández Landazabal artista gasteiztarrak, Verónica Werckmeister artista eta IMVGren sortzaileetako batek zein bertan parte hartuko dute bestelako osatuko dute lan hau burutuko duen talde artistikoa. Antolatzaileen esanetan, “arte komunitarioaren prozesuak oso inportanteak izan daitezke erlazioak sortzeko orduan, gizartean zubiak eraikitzeko, bizikidetza sustatzeko eta
|
bere
indarra agerian uzteko”.
|
|
|
Bai, ondotxo zekiat zertaz ari haizen! Halere, nik ezin diat gauza
|
bera
esan. Nire neska ere horrela zebilek, ezin zulotik atera.
|
|
|
Bada, azkenean ezin izan ziaten ordaindu, eta orain abokatutan sartu dituk langile guztiak. Horiek okerrago zeudek hire aldean,
|
beraz
lasai, aterako haiz.
|
|
|
Nekanek ere pentsatu dik hori egitea. Gainera,
|
berak
errazago zeukak, unibertsitate ikasketak ditik eta orain masterren bat edo egingo ote dian zebilek, horrela praktikak bukatu eta enpresaren batean hartuko diten esperantzan.
|
|
|
Kazetari Gazteak I.Lehiaketak Arabako gazteen artean kazetaritza zaletasuna eta euskararen erabilera sustatzea izan du helburu eta
|
bertan
hiriko ikastetxe ezberdineko ikasleek hartu dute parte. Lehiaketan aurkeztu diren lan guztiak baloratzeko eta irabazleak erabakitzeko kazetariz osatutako epaimahaia izan dugu; David Mangana, Itsaso Estarrona, Ane Pedruzo, Ruth Larretxi eta Saioa Fdz.de Arangiz izan dira epaimahaikideak.
|
|
|
Berriro matraka
|
bera
, baina hainbeste errepikatzeak hitz horiei emandako lizun usaina kentzeko helburuarekin. Lan gaitza, zinez:
|
|
|
Datu hori Hizkuntz Eskubideen Behatokiak kaleratua zen 2011ko txostenean. Beste lau intzidentzia jaso ditu Eusko Jaurlaritzaren Elebide zerbitzuak, urte
|
berean
. Guztira bost dira, beraz, erakunde horri dagozkion 2011ko salaketak.
|