|
2000
|
|
|
–
|
Pertsona
(fisiko zein juridiko) bakar batek ezin du kapital osoaren edo botoguztien %49 baino gehiago izan, ez Estatu osorako emititzen duten lurrazaleko telebista analogikoen soziateteen kapitalean, ezta satelite bidezkoenetanere.
|
|
|
Adibidez, gaur egun Nafar Parlamentuko lehendakariaden Castejon jaunak, PSNko kidea izanik ere, onartzen du Euskal Herria badela kulturalki, sozialki eta historikoki; eskubide politiko batzuk ere badituela onartzeabakarrik falta zaio.
|
Pertsona
horri, eta Baztanen bere burua euskal herritar gisa hartuarren UPNri botoa ematen dion hainbati, une batean ea lapurtarrekin, gipuzkoarrekin, zuberotarrekin, arabarrekin eta bizkaitarrekin batera bere etorkizuna eraiki nahiduten planteatuko balitzaie, gaur egungo indar korrelazioa ez litzateke ordukoarenparekoa izango.
|
|
|
Naturaltasuna norberaren adierazpenaren araberakoa da.
|
Pertsona
bat zenbat etabiziago egon, hainbat eta naturalagoak dira haren mugimenduak. Gorputza espresiboa da berez, eta haren tonizitatea etengabe ari da aldatzen barne sentipen etasentimenduak adieraztearren.
|
|
|
Bere gorputzera esnatu ez den pertsonarengan, gorputzeko zenbait aldesentipen gabeak dira, eta kontzientzia falta zaie.
|
Pertsona
hori ez da konturatzenbere aurpegiak goibeltasuna, sumina edo nazka adierazten duela. Aurpegi edo aurpegi zati batzuek halako min espresio nabarmena izaten dute, non harridurasortzen baitu pertsonak bere sufrimendua sentitzen ez duela ikusteak.
|
|
|
|
Pertsona
proiektiboak, ez du bere inpultsuetatik askatzeko joera soilik (besteeiegotziz); inpultsu horiek sortu direneko bere zatietatik askatzeko joera ere badu.14
|
|
|
Familiabarneko harremanen egituraketa legeari lotuta dago; beraz, beren erregulartasun, errepikakortasun eta aurresankortasunetik ondoriozta daitezke.
|
Pertsona
anitzenarteko harremanak arautzen dituzten legeen izaerak, gizabanako gisa harturikpartaideek dituzten ezaugarri psikologikoek, egitura psikikoak, eta sistemarenantolaketaren bi maila horien arteko harremanak erabakitzen dute patologia.Familia bakoitzak, edozein giza erakundek bezala, taldearekiko partaidetzaarautzen duen leialtasun sistema berezkoa du.
|
|
|
Ohargarria da,* Teofiloren ezaugarriak sorginenen antzekoak izan arren, ez direlaberdin berdinak.
|
Pertsona
ezagun batengan berraragitzearren, haren egiazko moldatu behar zaie mitoa: kondairak, sinesgarritasun den mendrena izatekotan, errealitate nabarienekin bateragarri izan behar du, eta esku ebakiaren motiboa aipatuabaizik ez da, gauzatu bariko asmoa.
|
|
|
|
Pertsona
bakoitzak ezagupenaren bidez lortutako jakintza meta du bere kultura.Herri bati dagokionez, gizarte mailan ere, herri baten kultura nolabait aipa daitekeherri horren herritarrek batera duten kultura komuna adierazteko.
|
|
|
|
Pertsona
baten kultura eta nortasuna elkarrekin eta hain nahasiak agertzenzaizkigu, ezen ezin bereizi baititugu praktikoki geure ekintzetan. Biak batera doaz, etanahiz eta teorikoki bi kontzeptu ezberdini erantzun, gaurko artikulu honen helburuetarako gauza bera direla esan dezakegu.
|
|
|
|
Pertsona
batzuek jazarzaletasuna eta ausarkeria nahastu ohi dituzte. Elkarrizketa ez da jarraituzko borroka bat izan behar, kazetaria pixka bat jazarzale izatea ona den arren.
|
|
|
–Hizkuntza alfabetiko batez irakurtzen eta idazten dakiten pertsonek idazten den bezala mintzatzen dela uste ohi dute, hots, hizkera sortzen duen aparatuak hitzezko soinu indibidualak eta aldagaitzak sortzen dituela, idazmakinak letrak banan banan eta aldaketarik gabe inprimatzen dituen bezalaxe.
|
Pertsona
horien hizkuntza ingelesa bada, jakingo dute bai, ebakeraren eta ortografiaren arteko egokitzapena ez dela inola ere bikaina. Dena den, kostatu egiten zaigu, hizkeran segmentu beregain eta aldagaitzik ez dagoela uste izatea.?
|
|
|
Dagoeneko badira Interneten ahalbideetan irrati estazioak kokatzeko konfiantza duten pertsonak.
|
Pertsona
bakarrak abiaraz dezake estazioa; horren adibidetzat hartu ohi dena, Radio Cable izenekoa dugu. Fernando Berlinen irratiak nazioarte mailako ospea lortu du Microsoft enpresari esker, zeren, azken honen aburuz, baita Washington Post eta Wall Street Journal kazeten ustez ere, Sareko onenen artean egon baita 7 hilabetez.
|
|
2001
|
|
|
|
Pertsona
batek (edo herrialde multzo batek) epealdi batean 82 miliardo dolarreko zor berri bat bereganatzen du; hala ere, epealdi berean pertsona berberak (edo herrialde multzo berak) 18 miliardo dolarreko kopurua maileguz ematen du. Kontraesana bistakoa da:
|
|
|
NMFko autoreek herrialdeen zor nominalaren gutxitzea, 1000 100, kontuan izan dute, baina ez berorren aurreko gehiketa, 900+ 100 Eragiketa soil eta bakar batek, alegia, interes erabat nominalen ordainketak, herrialdeen zor nominalaren gutxitzea eta aurreko gehiketa ahalbidetzen ditu aldi berean.
|
Pertsona
baten egoiliar edo herrialde zor monetarioa berez ezin da gehitu: zorpekoei dagozkien ordainketa fluxu efektiboek (interesen gehiketa bat tasa gehitu batean) beren zama nominal edo monetarioen gehiketa defini dezakete soilik.
|
|
2002
|
|
|
Ekonomia Itunaren azken aldaketatik aurrera (1997), araugintza ahalmenautonomoa duten zergen artean honako hauek daude, zenbait arlotan muga batzukbadituzte ere:
|
Pertsona
Fisikoen Errentaren gaineko Zerga, Ondarearen gainekoZerga, Sozietateen gaineko Zerga (EAEn soilik zergapeturik dauden enpresentzat), Oinordetza eta Dohaintzen gaineko Zerga, Ondare eskualdaketen eta EgintzaJuridiko Dokumentatuen gaineko Zerga (zenbait alorretan estatuaren arauak onartuz) eta tokian tokiko tributuak. Araugintza ahalmen autonomoa baina mugatutaduen tributua Jokoaren gaineko Tasa fiskala da.
|
|
|
c.
|
Pertsona
, kapital, ondasun eta zerbitzuen zirkulazio askatasuna bermatubehar da.
|
|
|
Oinordetza eta Dohaintzen gaineko zergaren kasuan, senidezuzenen arteko oinordetzak eta dohaintzak zergetatik aske utzi dituzte, eta gainerako kasuetan jaitsi egin dira tipoak.
|
Pertsona
fisikoen errentaren gaineko zergarenkasuan, 1997ko erreformara arte lurralde historikoen araugintza ahalmena nahikoatxikia zenez, aukera gutxi zeuzkaten foru aldundiek arauak ezartzeko. Dena den, errenta profesionalen eta enpresarialen kasuetan zenbait hobari fiskal ezarri ziren, eta kuotaren gaineko kenketa pertsonalak sartu ziren.
|
|
|
Nafarroan, hain zuzen, zeharkako zergen garrantzia handiagoa izan da EAEn baino (%49, 9koa eta %44, 6koa, hurrenez hurren), lehenengo postuan Balio Erantsiaren gaineko Zerga egonik. Aldiz, zerga zuzenen garrantzia handiagoa izan da EAEn, bereziki
|
Pertsona
Fisikoenerrentaren gaineko zergarena, eta finantza eragiketek ere oso pisu nabarmena izandute, batez ere zorraren ondorioz lorturiko sarrerak; azken horiek 1998ko sarreraguztien %6, 1 izan ziren EAEn, eta Nafarroan %1, 6 besterik ez.
|
|
|
Bigarren lekuan
|
Pertsona
Fisikoen Errentaren gaineko zerga daukagu, bilketaosoaren %31, 6 eta %30, 3 izan dena, EAEn eta NFEn, hurrenez hurren.
|
|
|
Euskal erkidegoetan kudeaketa fiskala ez da beti egokia izan. PFEZ delakoak(
|
Pertsona
Fisikoen Errentaren gaineko Zerga) birdoikuntza batzuk izan ditu azkenurtean, eta horien ondorioz murriztu egin da zergak biltzeko ahalmena. Hori kezkatzekoa da, Hego Euskal Herriko presio fiskala (BPGrekiko) Europako kideenabaino baxuagoa baita.
|
|
|
Saihestu behar da inorbehartzea edo deseroso sentiaraztea.
|
Pertsona
batek MintzaTratu bat bainogehiago egin ditzake. Norberak aukeratu luke zeinekin nahi duentratua egin.
|
|
|
|
Pertsona
heldu horiei heziketa etengaberako eta birziklatze profesionalerakosistema malgu eta baliagarria eskaini behar zaie. Horrez gain, aisialdiaren balizkohazkundea ere gizabanakoaren heziketa eta kultura maila hobetzera bideratukoda.
|
|
|
XX. mendearen lehen herenean euskal historia estatus zientifikoan gihartu zen.Gizarte zientzien bilakaeran zatiketa gertatu zen, eta arlo bakoitzean ikertzaileberriak nabarmendu ziren.
|
Pertsona
horien bidez, euskal historiografia aberastuzeta berriztuz joan zen. Geografia general del Pais Vasco Navarro, entziklopediagisa asmatua?
|
|
|
|
Pertsona
orok giza harremanak mantenduz bizirauten duenez gizarte eta komunitate baten baitan, norberaren mugak eta bestearen desberdintasuna onartzea ezinbestekoak dira bizikidetzarako. Ondorioz, norberarekiko desberdina den bestearekin harremanak izateak mugak ezartzen dizkie giza garapenerako eta autonomiarako aukerak gero eta handiagoak dituen norbanakoari zein komunitateari.
|
|
|
«a) Berriemanketen gauzak direneantxe ikustea, egiatasuna eta alderdikeriarik eza. b) Berriemanketa eta iritziaren arteko zehazketa eta bereizketa, azken honek adierazten dutenak nor diren hertsiki eskatuz. ...rriemanketak erabilkera zehatz eta berezi bera eskatuko du hertsiki. c) Berdintasun sortarauarekiko, politika, erlijio, gizarte, kultura eta linguistika aniztasunarekiko begirunea. d) Orotariko interesaren alde, AutonomiaEstatutoan eta Konstituzioan onartutako elkarbizitzaren herri balioen aldezpen eta suztaketa. e) Konstituzioak eta Autonomia Estatutoak onartzen dituen eskubideekiko begirunea. f)
|
Pertsona
ohorearekiko, izen onarekiko begirunea eta, bereziki, urkotasun eta berarizko irudirako eskubidearekikoa. g) Gazteriaren eta haurtzaroaren babesa?».
|
|
|
Leioako KV zelakoak zorte gutxiago izan zuen.
|
Pertsona
partikular batek bultzatuta, 1983ko abenduan hasi zen emititzen, Bizkaiko herri horretako ganbara batetik. Beranduago, Udalak utzitako lokaletara eraman zen, baina ez zuen tokiko administrazioaren inplikazio osoa izan, eta Jaurlaritzaren maiztasun banaketan lizentziarik lortu ez zuenez, itxi egin behar izan zuen 1990eko hamarkadaren hasieran udal emisora bihurtu ezinik.
|
|
|
Hizkuntzek, ofizialek eta ez ofizialek, aintzatespenaren beharra dute, pertsonen tresna komunikatibo diren heinean, hiztun taldeen kode linguistiko diren heinean?.
|
Pertsona
guztiak legearen eta administrazioaren aurrean berdinak baldin badira, logikoa da horien hizkuntzak ere aintzakotzat hartuak izatea eta berdintasun egoera batean kokatzea, administrazioetatik eta botereetatik hiztunen artean maila diferenteak sortzea bilatzen ez baldin bada, modu zuzenean nahiz zeharka?, behintzat.
|
|
|
|
Pertsona
bakoitzak bere erara hautematen ditu bere inguruko egitateak. Nork bereak diren irudikapenak dauzka egitateez; egitateak irudikapenak dira gizabanakoarentzat.
|
|
|
Itsasoa ur masa erraldoia da, basoa zuhaitz masa da.
|
Pertsona
multzo handia, era berean,, masa, da.
|
|
|
ARR Izen arrunta PIB
|
Pertsona
izen berezia LIB Leku izen berezia IZB Erakundeak eta
|
|
|
PER
|
Pertsona
izenordaina
|
|
|
|
Pertsona
izen bereziek motibatiboa genitibotik pasata nahiz pasa gabe osa dezakete. Bi analisiak, beraz, egokiak dira.
|
|
|
|
Pertsona
izenordainek Pertsona eremua ere badute, zein den zehaztuz. Izenordain zehaztugabeek mnl mugagabea dute, aurrekoen prozesu bera jarraituz.
|
|
|
Pertsona izenordainek
|
Pertsona
eremua ere badute, zein den zehaztuz. Izenordain zehaztugabeek mnl mugagabea dute, aurrekoen prozesu bera jarraituz.
|
|
2003
|
|
|
oinarri positibista duensubjektu/ objektu dikotomia gaindituz, subjetu subjektu eredua garatzeko tenoreangaude; harreman eta praxi kokatuetan (eta horren ondorioz, mugatuetan) etengabeko autoeraketan dauden subjektu sareak15 Gizartea ez da kanpoaldea gizabanakoentzat, ez da sistema edo egitura, eratuta dagoena etengabe ari baita biziberritzen praktika zehatzetan; eta, aldi berean, praktika horietan geure nortasuna eratzenari da.
|
Pertsona
, beraz, ez da gizabanakoa, giza artekotasuna baizik; gizartea ez dasistema, giza artekotasuna baizik.
|
|
|
Nondik dator nahasketa?
|
Pertsona
bera, Haritschelhar, zelako Ikas eko presidentea eta Euskaltzaindiako buruordea. Euskaltzaindiako zenbait langilek, Lizundiak berak hasieran eta Juanjo Zearretak gero, garrantzi handia izan zuten UEUren lehen ibilbidean, izan ere, Zearretak diru kontuak eraman zituen 1980ko hamarkadaren hasierara arte.
|
|
2004
|
|
|
maila txikiko antolaketatik hasirikgizarte proiekturainoko eredua.
|
Pertsona
eta komunitateen erabakimenean oinarriturik, gizarte bizitzako eremu guztiak (hezkuntza, politika, ekonomia, gizarte mugimenduak, kultura) erabakimen autonomoaren hariz lotzen dituen paradigmazabala.
|
|
2005
|
|
|
Gizakiak bere ingurua edomundua esplikatzen duten zenbait ezagupen ditu, eta ezagupen horiek ziurtasunkognitibo bat ematen diote.
|
Pertsona
batek, ezagupen berriak lortzeko, lehendikdituen ezagupenak ordezkatu, aldatu edo osatu behar ditu. Ikaskuntza esanguratsualortzeko (ikaskuntza mekanikoki memorizatuaren aurkakoa da) aldakuntzabeharrezkoa da.
|
|
|
hemen pertsona bakarreko enteak aipatuko ditugu, hauda, zuzendaria, ikasketaburua, idazkaria, irakaslea, gurasoa, laguntzaile ezdozentea, eta abar.
|
Pertsona
hauek Urteko Plana gauzatzeko duten zereginaebaluatuko da.
|
|
|
|
Pertsona
bakoitzak taldean integratzeko zerbait eskaintzen die besteei.
|
|
|
|
Pertsona
bakoitzak bere mugak eta eremuak zehazten ditu, bere interesakfinkatzen joaten da. Taldekideek euren interesak argi azaltzen dituztenean, bateratu egiten dituzte.
|
|
|
erabakia hartu behar duen taldeko kideek rol bat jokatzen duteerabakia hartzeko.
|
Pertsona
batek pertsona baikorraren rola jokatuko du, besteak ezkorraren papera(, deabruaren abokatua?) eta beste kide batekmoderatzaile papera jokatuko du. Rolak jokatu ondoren eta alderdi positiboak eta negatiboak ebaluatu ostean, erabakia hartzen da bozketa eginez.
|
|
|
|
Pertsona
bakoitzak duen egoeraren ikuspegiak gatazkaren pertzepzioabaldintzatzen du Z O
|
|
|
|
Pertsona
bakoitzak dituen balioek gatazkaren pertzepzioa baldintzatzendute Z O
|
|
|
|
Pertsona
bakoitzak duen informazioa asimilatzeko gaitasunak gatazkarenpertzepzioa baldintzatzen du Z O
|
|
|
–
|
Pertsona
bakoitzak duen gatazkaren ikuspegia: arazo honi buruz dugunikuspegia argitzea izango litzateke.
|
|
|
|
Pertsona
horrek, erabakiak hartzeko, ez ditu alternatiba guztiak ezagutzen, eta, horren ondorioz, joerak bilatu eta aurkitu behar ditu. Erabakia hartuondoren pertsonaren helburua lortzen ez bada, irtenbideak bilatzen jarraituko du.
|
|
|
|
Pertsona
eta taldeen arteko komunikazioa, lotura eta elkarlana oztopatzenditu.
|
|
|
Gatazkabaten ikuspegia eraikitzeko beste aldean dauden pertsonen irudiak zeresanhandia du.
|
Pertsona
egoki eta zuzenak badira, gatazkak era konstruktibobatean ikusiko dira eta, alderantziz bada, gure ikuspegia zorrozten joangoda. Gatazka motaren arabera, beste taldekideei buruz ditugun iritziak erealda daitezke (mehatxuak, tentsioa, tirabirak, eta abar badaude).
|
|
2006
|
|
|
Posible denean, komeni da aprobetxatzea haurraren eguneko loorduak, amak edo aitak atsedena hartzeko.
|
Pertsona
bakarra dagoeneanetxean, lagun bat geldi daiteke haurraren zaintzan (adibidez haurra ere lodagoenean) amak edo aitak lo egiteko aprobetxatzeko.
|
|
|
|
Pertsona
heldu gehienek bizitzan zehar aita edo ama izateari aurre egin behar diote.Aita edo ama bihurtzeko prozesu osoa normalean erromantizismo kutsuarekin dator.Baina, guraso ona, izateari gero eta garrantzi handiagoa ematen zaion gizartehonetan, askotan ahaztu ohi dira guraso berriengan prozesu honek sortzen dituententsioak eta estres mailak.
|
|
|
neba arrebek oso ezberdinak diren elkarrekintza inguruakbarneratzen dituzte, eta inguruok pertsona beragandik datozen aldagaiek etatestuingurutik datozen aldagaiek eraikitzen dituzte.
|
Pertsona
beragandik datozenaldagaien artean, genetika aipa genezake, eta testuingurutik datozenen artean, familia sistemaren funtzionamendua edo neba arreben arteko erlazioen ezaugarriestrukturalak aipa genitzake, hala nola, generoa, adin ezberdintasunak edo familiaren tamaina.
|
|
|
Tenperamentu errazeko haurrak funtzio biologikoetan erregularrak direnhaurrak dira.
|
Pertsona
eta estimulu berriei modu baikorrean erantzuten diete, aldaketen aurrean egokitzapen maila altua dute, eta oro har, nahiko umore onekoakdira eta intentsitate baxu edo neurritsua dute. Ezaugarri tenperamental hauekzaintzaileen (guraso eta irakasle) eta seme alaben arteko elkarrekintza erraza izatealortzen dute.
|
|
|
|
Pertsona
bakoitza kontinente zatia da, lurraren partea.
|
|
|
|
Pertsona
zen lekuzko mikrotoponimoa, gaztelaniaz, de, bidez ageri zena eta euskaraz, ko?
|
|
|
pertsonetako batzuek publikoa osatzen duteneko egoeran, hain zuzen.
|
Pertsona
bakoitzak publiko aurrean irudi jakina aurkezten du: Goffman en autoeszenifikazioa dago muinean.
|
|
|
Alemanian,, kapitalismoaren espirituak? elikaturiko gizakiak egun antiklerikal hutsak dira edo erlijio kontuez ez dute inongo kezkarik(?)
|
Pertsona
horiei jarduera nekaezin horren, zentzua, zein den galdegingo balitzaie(...) eta erantzunik ematen asmatuko balute, honelako zerbait ihardetsiko lukete:
|
|
|
b.
|
Pertsona
fisikoek edo juridikoek, pribatuek edo publikoek, enpresapribatuek edo publikoek egina.
|
|
2007
|
|
|
pertsona bat bereetxera iristen da; bere etxean garbitzailea dago.
|
Pertsona
horrek erre dezake ala ez. Batek baietz esaten zuen, leku pribatua dela etxea. Besteak ezetz esaten zuen, ordea:
|
|
|
Guk uste genuen arrakasta handiagoa izateko pertsonek parte hartu beharzutela, motibazioa eta inplikazioa parte hartzetik zetozelako.
|
Pertsona
bat ezinbaita inoiz ere motibatuta egon ezertan ere parte hartzen ez badu. Eranaturalean sortu zen erlazio estilo bat mantendu nahi genuen; eta pertsonaguztiek jakin behar zuten zer egiten zuten, zergatik eta nola hobetu zezaketen.
|
|
|
Guk ez dugu komertzial tradizionalik, baizik eta bezeroekin harremanak dituzten pertsonak.
|
Pertsona
horiek lantaldeetan sartuta daude eta zona bakoitzeko hiruzpalau pertsona arduratzen dirabezeroekin harremanak edukitzeaz. Pentsa zenezakete 15 lan-talde badauzkagu, 45komertzial izatea bezala dela.
|
|
|
Hori dela eta, jaso dudan informazioa Irizar-en zeinentzako deninteresgarria pentsatu behar dut.
|
Pertsona
horiek konbokatuko ditut nire ezagutzapartekatzeko.
|
|
|
deitzen dugu, eta asko erabiltzenda.
|
Pertsona
bakoitza bere argazkiarekin agertzen da eta arrakasta izan du. Atalhonetaz gain, albiste agentziak ere baditugu hemen, zerbitzu gida bat, hiztegiak...
|
|
|
|
Pertsona
bakoitzak ezagutzaren bidez lortutako jakintza meta du bere kultura.Herri bati dagokionez, gizarte mailan ere, herri baten kultura nolabait aipa daitekeherri horren herritarrek batera duten kultura komuna adierazteko.
|
|
|
|
Pertsona
baten kultura eta nortasuna elkarrekin eta hain nahasiak agertzenzaizkigu, ezen ezin bereizi baititugu praktikoki geure ekintzetan. Biak batera doaz, eta nahiz eta teorikoki bi kontzeptu ezberdini erantzun, gauza bera direla esandezakegu.
|
|
|
Kanario izeneko txorien hazkuntzazari garenean, betiere gaztelaniaz, canaricultura diogu, nahiz hitzak berezi samarradirudien.
|
Pertsona
batez, berriz, jantzia dela, jakituna dela esateko, cultivada ereerabiltzen dugu culta zentzuarekin, nahiz kasu honetan ez dugun erlijiozkoloturarik egiten, culto hitzarekin, alegia.
|
|
|
|
Pertsona
gizarte jardueretan eratzen da (gizarteratzean) eta gizarte jarduerahoriek sinboloen bidez bideratzen dira (horretatik geroago sortu zen, interakzionismo sinboliko, izena).
|
|
|
|
Pertsona
eta herrien paralelotasunean oinarrituz, esan dezakegu herrietan lurraldetasuna dugula giza gorputzaren parekoa. Gorputzik gabeko gizakirik ez dagoen bezala, ez da lurralderik gabeko herririk.
|
|
|
Era berean, hirugarren argudioakdioenez, zientziaren helburuak, prozesuak eta aukerak ezagutzen dituztenek moduzentzuzkoagoan jokatuko dute.
|
Pertsona
horiek zientziarengandik itxarondaitekeena modu orekatu eta arrazionalean epaitzen dute. Laugarren argudioakdioenez, ordea, herritarrek ez dute soilik zientzia babesteko aukera izango.
|
|
|
Oinarrizko premia horiek guztiak asebete ahal izateko, jaioberriak bereinguruko pertsonen beharra du.
|
Pertsona
horiek gizarte talde bateko kide dira, eta, horiekin dituen eragin trukeen bitartez, jaioberria talde horretako kide izaterapasatzen da. Talde horrek eskaintzen dion babesari esker lortzen du jaioberriakbizirik irautea.
|
|
|
haurraren eta haren gizarte ingurunearen arteko eragin trukeakantolatzen dituzten pertsonen ezaugarri kulturalak.
|
Pertsona
horiek beren kulturaingurunearen emaitza dira; izan ere, haien historia pertsonalak biltzen ditu, kulturahorretako kideekin batera dituzten bizipenez landa, familian, eskolan, lagunarteaneta antzeko testuinguruetan izandako bizipen pertsonal bereziak. Hala, haurrarenbanakako bizipenak bere zaintzaileak garatu diren testuinguruaren eragina jasotzendu.
|
|
|
II. mailari ikuspegi hartze autogogoetazkoa eta elkarrekikoa deritzo, eta 8urtetik 10 urtera bitartean garatzen da.
|
Pertsona
kontzeptuari dagokionez, aurrerapen nabariak gertatzen dira. Batetik, haurrak buruz bere burutik at jartzekogaitasuna garatu, eta kanpoko behatzaile baten ikuspuntua hartzen du.
|
|
|
Espezifikotasunaren, adostasunaren, sendotasunaren eta haien artean egondaitezkeen konbinazioen arabera, behatzaileak barneko edo kanpoko kausakegozten ditu.
|
Pertsona
baten jokabidea espezifikotasun, adostasun eta sendotasunhandikoa bada, litekeena da kanpoko kausak egoztea. Adostasuna etaespezifikotasuna txikiak eta sendotasuna handia badira, berriz, litekeena dakanpoko kausak egoztea.
|
|
|
|
Pertsona
haurtzaroan hasten da bere autokontzeptua definitzen, eta nerabezaroangehiago lantzen du. Baina autokontzeptuaren garapena ez da nerabezaroanamaitzen; pertsonak bizi den artean egiten dizkio ekarpenak eta aldaketak bereautokontzeptuari, eta horiek gertatzen zaizkion aldaketak eta bizipenak islatzendituzte (Wallon, 1932).
|
|
|
Hain zuzen ere, jaio ostekolehen hilabeteetan, haurtxoak hainbat eragin truke izaten ditu premiak asetzendizkioten pertsonekin.
|
Pertsona
horiek janaria, lasaitasuna eta estimulazioa ematendizkiote. Hala ere, askotan oinarrizko premiak ez dizkiote berehala asetzen, eta, horren ondorioz, haurrak bere burua besteengandik bereizteko gaitasuna garatzendu.
|
|
|
Objektuaren aurrean zeudenean, haurrak urduri zeuden, objektuari adi adi zeuden, eta ikusmenaren bitartez aztertzen zuten.
|
Pertsona
batenaurrean zeudenean, berriz, lasaiago zeuden, gehiago irekitzen zituzten begiak, ahoairekitzen zuten, eta irribarre egiten zuten, pertsonarekin nolabait komunikatu nahibalute bezala. Sylvester Bradley (1986 in Durkin, 1995) ikertzaileak ere, bestehainbeste egiaztatu zuen 10 astebeteko haurrez osatutako lagin batean.
|
|
|
Lagunarengan konfiantza osoa izatendu, eta harekin zintzo eta leialtasunez jokatzen du.
|
Pertsona
adiskideari laguntzekoprest egoten da. Halaber, lagunen arteko komunikazioa estua eta konbentzionalismorik gabekoa izaten da.
|
|
|
Hierarkiaren ulermena izugarrizko aurrerapausoa da bai politikaren ezagutzarako bai gizartearen ulermen orokorrerako.
|
Pertsona
garrantzitsuakdaudela jakin eta hierarkiak ulertu ondoren, haurrek rol politikoaren kontzeptuagaratzen dute eta horretan agintearekin zerikusia duen guztia sartzen dute (Connell, 1971). Hasieran, haurrek kargu politiko gutxi ezagutzen dituzte, eta ez dituztebereizten haien izenarengatik, eskumenengatik edo eginbeharragatik.
|
|
|
Halaber, Nlk barne talde nazionalaren eta kanpo talde nazionalen ingurukoestereotipoak biltzen ditu; alegia, talde horien ezaugarri tipikoei buruzko usteak.Besteak beste, ingelesak ordu orduan heltzen dira eta serioak dira; euskaldunakegoskorrak gara, eta abar.
|
Pertsona
batzuek erabat barneratuta dituzte estereotipohoriek, eta uste dute talde nazionaleko kide guztiek ezaugarri berdinak dituztela.Beste batzuk, berriz, malguagoak izaten dira, eta taldearen barnean pertsona batetik bestera ezberdintasunak egon daitezkeela onartzen dute. Hori guztia kontuanhartuz, garapenaren psikologiaren ikuspuntutik, oso interesgarria da, batetik, estereotipo nazionalak nola garatzen diren aztertzea eta, bestetik, estereotipaziomaila eta horretan eragina izan dezaketen aldagaiak aztertzea.
|
|
|
Pertsonak bereburua deskribatzeko erabiltzen dituen gizarte kategoria horiek guztiak bereautokontzeptua osatzen duten identitate sozialak dira.
|
Pertsona
batzuen iritziz, identitate horietatik guztietatik garrantzitsuena NI da; beste batzuen ustez, berriz, ez. Litekeena da zerikusia izatea garrantzi subjektiboak eta nork bere NIren inguruan egiten duen balioespenak; hau da, pertsonak positiboki balioesten badu ingelesa izatea, litekeena da ingeles identitateari garrantzi handia ematea; negatibokibalioesten badu, berriz, litekeena da ingeles identitateari garrantzirik ez ematea.Alde horretatik, interesgarria da aztertzea NIren balioespenaren garapena etahorretan eragina izan dezaketen aldagaiak.
|
|
|
Demagun ingeles bat Londresen barrena dabilela paseatzen.Litekeena da pertsona horrentzat testuinguru horretan ingeles identitateak garrantzihandirik ez izatea.
|
Pertsona
hori Frantziako estatuan badago, berriz, litekeena datestuinguru horretan ingeles identitateari garrantzi handiagoa ematea. Hori guztiakontuan izanik, garapenaren psikologiaren ikuspuntutik jakingarria da aztertzeazein diren NIren garrantzi subjektiboan eragina izan dezaketen aldagaiak.
|
|
|
13.3 irudia.
|
Pertsona
batek senti dezake nazio harrotasuna bere aberriarenordezkari batek Olinpiar Jokoetan argazkikoa bezalako urrezko domina batirabazten duenean (argazkia: olimpiadas.fisica.edu.uy)
|
|
|
Bi teoria horien abiapuntu dira jendeak gizartemundua sailkatzeko erabiltzen dituen kategoriak.
|
Pertsona
batek bere burua kategoria horietariko batean sailkatzen duenean (gizarte klasean edo generoan, adibidez) eta kategoria horrekin subjektiboki identifikatzen denean, identitate soziala garatu duela esaten da. Identitate soziala autokontzeptuaren zati bat da, talde bateko kide izatearen kontzientziatik eta taldekidetza horrek gizabanaemozionaletik eratortzen dena (Tajfel, 1978).
|
|
|
Ariketa Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalaren 15 artikuluari dagokio: 1
|
Pertsona
orok du herritartasuna izateko eskubidea. 2 Inori zaio arrazoirik gabe herritartasuna kendu, ez eta herritartasuna aldatzeko eskubidea ukatu.
|
|
|
|
Pertsona
eta ekintzaren arteko lotura 105
|
|
|
|
Pertsona
baten irudia eraiki edo eraits lezakeen seinale bat da diogun ekintza edo fenomenoa. Sarritan, ekintzari aitortzen diogun balioa da horren egileari aitortzen diogunaren parekoa.
|
|
|
Diskurtsoan baieztatutakoaren berme eta babes moduan, aintzakotzat har daiteke hirugarren baten zina, aipatzen den pertsona hori sinesgarria den heinean entzuleentzat.
|
Pertsona
bat edo talde bat sinesgarria denean eta tesiarekin bat erabiltzen da autoritate argudioa diskurtsoan. Argudio horrek gogora ekartzen du pertsona edo talde horrek lehenago egindakoa, zeina ongi baloratzen baitu entzuleria jakin batek.
|
|
|
|
Pertsona
eta ekintzaren artekoaz lehenago esan duguna beste era batera ikustera goaz orain. Zenbait kasutan, ez datoz bat guk pertsona bati buruz ditugun sentipenak eta haren ekintzei buruz ditugunak.
|
|
|
Azkenik, 1997ko abuztuaren 4ko 38/ 97 Legeak jasotzen ditu Ekonomia Itun honek ezagutu dituen aldaketa garrantzitsuenak, gainera, aldaketa horrek zerga batzioen arteko harmonizazio eremua aldatzen da, ez egoiliarren zerga,
|
Pertsona
Fisi baino gehiago ukitzen ditu. Hasteko, zeharkako zerga berri bat sortu zen Espainiako estatuko zerga sisteman; Aseguru Primen gaineko Zerga.
|
|
|
Zerga berri gutxi sortu da, baina dauden zuzeneko zergei gainkarga aplikatu zaie. Bide hau, ahalgarria da autonomia erkidego guztientzat, aurrerago aipatua den moduan, eta EAEren kasuan, 1983ko uholdeek eragindako kalteei aurre egin ahal izateko, gainkarga bat ezarri zitzaion
|
Pertsona
Fisikoen Errentaren gaineko zerga taulari (PFEZ). Baina behin behinekoa izan zen, gero zerga taula arruntetara itzuli baitziren hiru Foru Aldundiak.
|
|
|
Izan ere, Itunak bideak irekitzen ditu zenbait zerga arautzeko EAEn. Horrela,
|
Pertsona
Fisikoen Errentaren gaineko Zerga (PFEZ) eta Sozietateen gaineko Zerga (SZ), garrantzienen artean, arautu dituzte lurralde bakoitzeko Biltzar Nagusiek; zerga hauek arautzeak arazo ugari sortu dituzte, kasu gehienetan epaitegietan amaitu baitira, batik bat SZ arautu denean. Guztia azalduko da kapitulu honetan.
|
|
|
|
Pertsona
Fisikoen Errentaren gaineko Zerga (PFEZ) eta Ondare Netoaren gaineko Zerga (ONZ) zerga itunduak dira eta arautegi autonomoa aplikatzeaz gain, ordainketa dagokion Foru Ogasunari egingo zaio. PFEZa Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan 1998ko abenduan onetsitako hiru Foru Arauek jasotzen dute.
|
|
|
Ekonomia Itunak euskal erakundeei onartzen die arauak emateko gaitasuna eta eskumen hori erabili egin dute hiru lurraldeetako Biltzar Nagusiek eta ondorioz,
|
Pertsona
Fisikoen Errentaren gaineko Zerga (PFEZ) ezarri dute bertako ohiko egoiliarrei aplikatzeko.
|
|
|
|
Pertsona
juridikoa denean, egoitza soziala Nafarroan baldin badago, baina administrazioak gestioak eta zuzendaritzak ere lurralde honetan egon behar lukete. Beste kasuetan, enpresa kudeaketa eta zuzendaritza Nafarroan badaude.
|
|
|
«Le caractère des peuples influe sur celui des langues», dio Condillac-ek.
|
Pertsona
bakoitzak dauka bere hizkera («chacun a le sien»), nazio bakoitzak berea; pertsonaren hizkeran bere karakterea errebelatzen den moduan, baina ziurtasun handiagoz, gutxiago disimulatzen duelako, nazioaren hizkuntzan bere karakterea errebelatzen da832 Humboldt-ek sanskritoaren aiurri erlijioso eta filosofikoaren adibidea ematen duen eran, Condillac-ek latinarena ematen du: laborantzako hizkera latino guztia nobletasun konnotazioz («idées accessoires») jantzita dago.
|
|
|
|
Pertsona
bat ezagutu dut [zortzi hizkuntza dakizkienA]
|
|
2008
|
|
|
Errejidorea izan zen 1827an, I. Karlistaldian, 1841ean eta 1846ko udal foruzalean.
|
Pertsona
berdinaren aurrean bagaude, 1875ean gutxienez 73 urte izan behar zituen; litekeena da bera barik, bere semea edo biloba izatea, eta karlismoarekiko atxikimendua tradizio bidezkoa izatea. Lizarriturriren kasuan ere, abizen bereko beste bat aurkitu dugu I. Karlistaldiko 25 boluntarioen artean.
|
|
|
Ohiartzabal, L. (2001): ?
|
Pertsona
, bere ingurunea eta bere ekarpenak?, hik hasi, Vigotski monografikoa, 5, 4
|
|
|
|
Pertsona
ezezagunek, ustekabean elkar topatzea, izenekoa da gertaera eznormatiboen adibide egoki bat (Bandura, 1982); topaketa garrantzitsuak dira, baldin eta, garapenaren ikuspegitik, pertsona jakin batentzat, ondorio funtsezkoak badituzte:
|
|
|
|
Pertsona
batek duen egokitzapen gaitasunarekin du zerikusia.
|