|
2000
|
|
|
Pertsona eta kristaua ez dira biak berdin, baiña berdin balira bezela erabilli oi ditu erriak. Baiña euskaldunontzat
|
pertsona
asko izan ditezke nor ez diranak. Nor bere buruaren jabe izateari, nor bere eginkizunak betetzeari, emandako itza ez jateari, nor bere lanetik bizitzeari, nor bere bizibidea moldatzeari, aldakorra ez izateari, nor bere iritziak eta jokabideak eukitzeari... nor izatea deitzen dio euskaldunak.
|
|
|
Joera hark irratia ere jo zuen. Urteak joan eta urteak etorri, lokalismo, tradizionalismo eta erregionalismoari gerra deklaratu zioten
|
pertsonetariko
asko damuturik edo ikusten ditugu, oraindik ingelesez ere jakin gabe eta kazeta erregionalak erosten edota proiektu erregionaletan buru belarri sartuta, Europaren eraikuntzan herrialde eta estatugabeko nazioek zer paper garrantzitsu jokatzen duten jabeturik. Bistakoa da globaltasuna eta lokaltasuna azken urteotan etengabe garatuz joan diren joerak direla.
|
|
|
Liburu honen oinarrizko uste osoa eta pentsamenduaren ildoak(...) ez dira ez pertsona batek sorturiko ezta gizabanako isolatu batek besarkaturiko giro zientifiko baten parte. Liburu honen ideiak ikuspegi zientifiko orokorra duten
|
pertsona
askoren zati komun bat bailiran ulertu behar dira. Metafisikaren errefusatzea soilik ezaugarri negatibo bat da.
|
|
2001
|
|
|
ETAk badaki erreferente politiko inportantea dela, eta halaxe jarraitu nahi du izaten bere ekintzen bidez. Baina, ETAk badaki ere abertzaletasunari kaltea egiteaz gain, norbanakoaren eskubideak urratzen dituela eta
|
pertsona
asko sufritzen ari dela. ETAren amaiera ez da etorriko poliziak komandoak atxilotzen dituelako edota EAJk proiektu politiko baten truke amaitzea eskatzen diolako.
|
|
|
Gai konkretuen inguruan mugitzen dira (herrialde txiroen kanpo zorra kitatzea, Tobin tasaren aplikazioa, herriekiko solidaritatean...). Talde eta
|
pertsona
asko sare moduan antolatzen dira, baina ez dute gune edo zentro finkorik ezta antolakuntza komunik, eta interneten bidez konektatzen dira.
|
|
|
Muturreko planteamendua izan daiteke, batzuetan maitasunak berak ematen baitigu ahaztuta genituen pertzepzio mordoa gogoratzeko aukera, baina
|
pertsona
asko damu izaten dira maitasuna atera iritsi zenean prestaturik ez zeudelako.
|
|
|
Horrenbestez, baliteke
|
pertsona
askok hepatitisa izan eta beste norbaiti kutsatzea, gaixorik daudela ez dakitelako.
|
|
|
Gogoan izan beste
|
pertsona
asko izango dela zure egoera berean.
|
|
|
Bestalde, bidaiariaren beherako mota bat eragiten duten parasitoen heste paretari (giardiasia) haztea eta atxikitzea eragozten duten proteinak, lektinak, dituela zehaztu da. Giardiasiak leku tropikaletara doazen
|
pertsona
askori eragiten die.
|
|
|
Gaixotasun hori duten pertsonentzat, bereziki arriskutsua da glukosa, sakarosa edo maltosa hartzea, odoleko glukosa maila handitzen baitute, eta horrek arazoak sortzen ditu patologiaren bilakaeran. Edulkoratzaileen beste ondorio bat,
|
pertsona
askori eragin diezaiokeena, honako hau da: hortzetako txantxarra. Hori gertatzeko, beharrezkoa da, besteak beste, ahoan mikroorganismo kariogenoak eta substratu egokia egotea.
|
|
|
Alga sinple batzuk zelula bakar batez osatuak daude, eta beste batzuk hain handiak, itsas hondoetan horma naturalak eratzen dituztenak. Dieta guztiz begetarianoa ez duten
|
pertsona
askok ia egunero algak hartzen dituzte, agian jakin gabe. Begi hutsez ikusten ez diren arren, beste erabilera askoren artean esnez egindako postreak gatzatzea, izozkiak, fruta zukuak… Algek elikagaiei testura eta itxura atseginagoa ematen diete.
|
|
|
Campylobacter mikroorganismo ezezaguna da
|
pertsona
askorentzat. Datu epidemiologikoen arabera, elikagaiek bideratutako infekzioen bigarren mikroorganismo arduraduna da, batez ere elikagai gordinen bidez.
|
|
|
Irudia: Andy Wright Adineko
|
pertsona
asko" aho lehorraren" sentsazioaz kexatzen dira maiz. Arrazoi nagusietako bat listu jario txikiagoa da.
|
|
|
· Elikadura ohitura okerrak aldatzea= epe luzeko pisu galerari eustea. Hasierako pisua galdu ondoren, ezinbestekoa da planteamendu hori egitea, galdutako pisuari eusteko; izan ere,
|
pertsona
askok galdutako pisua berreskuratzen dute urtean. Horretarako, harreman estua izan behar da pertsonarekin, bai bakarka, bai taldean, eta, horrez gain, profesional talde bat izan behar da (familia medikua, dietista, etab.). horrelako tratamenduetan bereziki trebatuak.
|
|
|
Denborak aurrera egin ahala, hainbat proiektutan hasi dira lanean, baina, ahaleginak sakabanatu aurretik, bigarren proiektu baten garapenean jarri dute arreta edo eremu berean modu zabalagoan jardun dute. Beren herrialdeetan laguntzarik ez duten
|
pertsona
askorentzat erreferente izatea lortu dute. Beren proiektuen aholkularitza teknikoa izateko edo ekimen jakin batekin nola abiatu jakiteko erabiltzen dituzte.
|
|
|
Desberdintasun energetikoak eta elikagarriak: Maionesa komertzial tradizionala Kaloria gutxiko maionesa komertziala Energia (Kcal) 717,68 394,00 Koipeak (g) 78,90 € 38,50 euro Koipe asea (g) 11,85 4,95 Gantz monoasegabeak (g) 45,50 euro 7,38 Koipe poliasegabea (g) 13,65 21,51 Kolesterola (mg) 260,00 50,00 Gehiegikeriarik gabe Produktu arinen propietateei eta edukiei buruzko ezagutza falta dela eta,
|
pertsona
askok kontrola galtzen dute; beraz, normalean maionesa koilara bat irensten badute plater baten osagarri gisa, maionesa arinak bizpahiru kontsumitzen ditu, ia kaloriarik ez diela ematen uste baitute. Hori da, agian, elikagai tradizionalen ordez light bertsioak erabiltzen dituzten pertsonen alderdirik zailena.
|
|
|
Gaur egun, beren produktuak gutxienez logo berezi batekin identifikatzea espero dute. Gustuen gainean zerbait idatzita dago
|
Pertsona
askok zapore klasikoak nota exotikoren batekin nahasten dituzte Denek ez dute zapore berberen alde egiten izozki gogokoena aukeratzeko orduan. Espainiarren kasuan, gustukoenak zapore klasikoak dituzten artisau izozkiak dira.
|
|
|
Maracuya, kiwi edo jengibre izozkiak ohikoak dira gaur egun, baina itxura guztien arabera, moda iragankorrak dira.
|
Pertsona
askok zapore klasikoak eta marmelada edo fruitu lehor moduko nota “exotikoren” bat nahasten dituzte. Eta izozkiaren testurako gustuen gainean ere bada zerbait idatzita, agian arrazoi meteorologikoengatik.
|
|
|
Budismoari eta Indiako erlijio primitiboei egozten zaie jatorria, eta animaliak hiltzeko debekuarekin lotzen da. Baina
|
pertsona
askok pentsatzen dutenaren aurka, debeku hori ez da haiekiko ontasun eta erruki sentimenduagatik, baizik eta arimak transmigratzeko doktrinagatik, hau da, animalietan berraragiztatzeagatik. Begetarianismoak nolabaiteko ospea lortu zuen Europan XVIII. mendearen bigarren erditik aurrera, eta bizitza sinpleagora itzultzearen ideiarekin, “naturalarekin” eta boteretsuen gehiegikerien aurreko erreakzio gisa lotu zuen.
|
|
|
Gainera, errosazeoen familiako elikagai talde bat dago (mertxika, udarea, sagarra, arbeletxekoa, freskoa), eta horiek izaten dituzte arazo handienak.
|
Pertsona
askok saihestu egiten dute seme alabek marrubiak jatea, alergia dutela uste baitute, baina ez dago hori frogatzen duen ebidentzia zientifikorik. Maizago jaten diren beste fruta batzuk dira, hainbesteko arreta jartzen ez zaienak, horrelako erreakzioak sortzen dituztenak, adibidez, sagarra edo udarea.
|
|
|
Edozein modutan, esan dudana,
|
pertsona
asko zeuden tabernan iluntze aldera, lanpetua nenbilen oso eta horregatik atetik irteten ikusi dudan arte ez naiz ohartu Marlene Dietrich bazihoala. Inori begiratu gabe.
|
|
|
Vishnupur Bhagnagri n, Biharko iparraldean, hauteskundeak izan ziren. Biharamunean, ehunka bildu ziren jauntxoak, eta harijanen txabolak erraustu zituzten eta
|
pertsona
asko hil.
|
|
|
Indarkeriaren arazoari ezker abertzalearen isolamendu politiko eta sozialaren bitartez eman nahi zitzaion konponbidea, Ermuko espirituaren irudi mediatikoaren sinboloaren pean zegoen jende aurrean argudia eta defenda zitekeen iritzi bakarra. Zalantzarik gabe, ETAren arbuioa azaldu zuten
|
pertsona
asko ez zetozen bat iritzi horrekin eta pentsatzen zuten betiere errepresioa emendatuz eta gizarte isolamenduaren bitartez gatazka ez zela konponbidean jarriko eta neurri horiek ezin bideratuko zirela askatasun demokratikoen murrizte handirik gabe. Jende horrentzat guztiarentzat, ETAren arbuioa eta gatazkak irtenbide negoziatua behar duelako iritzia ez zeuden kontrajarriak.
|
|
|
|
Pertsona
askorekin tratatu beharra izan dut nire bizitza eta filosofia lan urte luzeetan. Liburu honen idazlaria benetan aparta iruditu izan zait beti, bere pentsaera kapazitateagatik batez ere.
|
|
2002
|
|
|
Xanti beste adimen urriko
|
pertsona
asko bezalakoa da, gizarteak" ezberdina" izateagatik erakunde berezietan edo familiaren barrukotasunean zokoratzen dituen horietakoa. Xantik, ordea, ez du onartzen berak hautatu ez duen patu hori.
|
|
|
Aktore dotoreak, zuzendari arrakastatsuak, gidoigile xelebreak; hauek dira agian film hitza entzuterakoan bururatzen zaizkigun pertsonaietako batzuk. Baina jakin denok badakigu zeluloide zinta baten atzean
|
pertsona
askoren lana dagoela. Horietako batzuk egia ez dena egi bihurtzen dutenak dira, gezurra errealitate bihurtzen dutenak, efektu berezien egileak, hain zuzen ere.
|
|
|
Nahiz eta kiroletako oinetakoak edo arropak egunero jantzi, ziur aski
|
pertsona
askok ez dute jakingo hirugarren munduko herrialdeetako eskulangileen esplotazioan funtsatzen dela kirolaren arloko multinazional handien negozioaren parte eder bat. Jar dezagun adibide bat.
|
|
|
" Hauekin ez dugu jokatuko, fabrikazioko akatsa daukate eta". Afixako testuan," ez dugu jokatuko" horrez gainera," hirugarren munduko
|
pertsona
askoren eskubideak zapaltzen dituztelako" ere jartzen zuen: sindikatuetan elkartzeko debekua, miseriazko soldatak, gizalegez kanpoko lanegunak, emakumeen diskriminazioa eta egitatea salatu ezin izana.
|
|
|
Baina
|
pertsona
asko ohitu egin da loak hartzeko zailtasunen ondoriozko arazoekin bizi izatera eta bere izaerarekin edo bizimoduarekin loturiko elementutzat hartzen ditu.
|
|
|
Alderdi hau edadeko
|
pertsona
askok kontuan hartu edo ulertzen ez duen arren, horixe dute beren pisuaren etengabeko gehitzea, lehen bezalako bizimodua daramatelarik.
|
|
|
Matxinada militarrak eta haren ondoko errepresioak arrakastaizan zuten, fusilatze masiboek 3.000 hildako baino gehiago eragin zituzten Nafarroan?, eta berekin ekarri zuten herrialdeko ahalegin ekonomikoak altxatutakobandoaren zerbitzuan jartzea. Egia da
|
pertsona
askoren desagertzeak, heriotzagatiknahiz erbesteagatik, aukera kendu ziotela Nafarroari behar zen lan eskua izateko, hain zuzen ere hildakoak gazteak eta haietako asko prestakuntzadunak zirelako: nekazaritza arloko liderrak, intelektualak eta agintariak.
|
|
|
Arazoaren gakoetako bat honako hau da: ingurumena zaintzeko abiaraztendiren politikak eta neurriek dakartzaten onurak, oro har, ikustezinak eta ukiezinakizaten dira (eta, ondorioz, dirutan zenbatzen oso zailak); gainera, epe luzean bainoez dira gertatzen (gozatzen), eta
|
pertsona
askori eragiten diete (biztanleriari bereosotasunean, baina baita etorkizuneko belaunaldiei ere); aitzitik, politika eta neurrihorien kostua monetarioa izan ohi da, dirutan ordaindu beharrekoa, alegia; gainera, epe laburrean, momentuan bertan, pairatzen da kostu hori eta, gutxi izanik ere, botere ekonomiko handia duten zenbait agenteri eragiten die (enpresei eta kasuankasuko sektoreetako ekoizleei, hain zuzen ere).
|
|
|
Baina Estatutuak egokiak izan arren, paper erre bilakatuziren, aplikaziorako borondate politikoa falta baitzen. Iturberentzat «Unibertsitatea euskararentzatoso positiboa dela esan daiteke», bertan egindakoa
|
pertsona
askoren lana izanik.
|
|
|
nola sortu zen, zenbat pertsonak lan egin zuten, haien asmoak eta buruhausteak zeintzuk ziren aurrera jotzeko orduan, egoitza edo ekipamendua eskuratzeko egindako ahaleginak, egunez eguneko anekdotak, eta abar?; datu horiek guztiak ez dira testu honetan sartzen, eta gainera hori ez zen nire asmoa izan. Badakit ere, hemen agertzen diren irrati askoren atzean
|
pertsona
asko gordetzen direla, beren izen eta abizenez, eta norberak hainbat anekdota, hainbat oroitzapen dituela kontatzeko; denak oso interesgarriak. Hemen agertu lukete Amaia, Xabier, Irantzu, Aitzol, Kepa, Txani, Pili, Kike, Agus eta beste hainbat esatari, teknikari, idazle edota kazetari, irratigintzan dabiltzanek, baita horien entzuleek ere.
|
|
|
Carlos Egia eta Javier Bayon en iritziz, irrati askeen krisialdia ez da isolaturik ulertu behar, baizik eta 1980ko hamarkadaren amaieran eta 1990ekoaren hasieran herri mugimenduetan suertatu zen krisialdiaren barruan kokatu behar da. Hori nabariagoa izan zen irratien kasuan, emisorak funtzionatzen hasi eta jarraitzeko
|
pertsona
askoren elkarlanaz gain, finantzabide eta bitarteko indartsuak behar zituztelako, beste ekimenetan baino handiagoak. Beraz, borondatezko lanean oinarritutako beste herri ekimenetan gertatu zen moduan, nekea eta inplikazio falta izan ziren arazorik nagusienak; dena dela, arazo horiei teknikan eta antolaketan ziren hutsuneak ere gehitu zitzaizkien (Egia eta Bayon, 1997:
|
|
|
Erraztasun gehiago Gaixoek beren medikazioa bete dezaten, botika berri batzuek dosia errazten dute, egunean bi aldiz baino ez baitira hartu behar. Hala ere, nahiz eta tratamendu hori dagoeneko erabiltzen den, kostua oso handia da, batez ere kontuan hartuta GIBak kutsatutako
|
pertsona
askok, hala nola heroinazaleek edo prostitutek, ez dutela baliabide ekonomikorik. Espainian, GIBak ia hiru aldiz eragin du emakumeen artean Europan baino.
|
|
|
Aukera horiek pintxoak edo brotxetak dira, sinonimoak biak.
|
Pertsona
askok espezietan beratutako haragiz osatutako" moruno" pintxo tipikoa baino ez dute ezagutzen, baina landare pintxoen aurkezpen ugari daude.Mendeetan zehar, hainbat herrik garatu dute elikagaiak brotxetan eta arrainetan barazkiekin konbinatuta aurkezteko modu bitxi hori. Oso ezagunak dira jatorri arabiarreko haragi ontzutuzko kebabak edo pintxoak, kushis japoniarrak, hainbat haragitako ezpata argentinarrak edo espetak, Madeira uharteko ohiko kanaberaz estaliak.
|
|
|
Te gorriaren propietate batzuk Te gorriak organismoarentzat onurak ekar ditzan, egunean 3 katilu hartu behar dira. Kontsumo hori ohikoa da beste kultura batzuetan, baina hemen, ohituta ez dauden
|
pertsona
askori gehiegizkoa iruditzen zaie. Ikerketa zientifikoek frogatu dutenez, egunero Pu Erh 3 infusio hartzeak odoleko kolesterol maila totala eta triglizeridoak murrizten eta hdl c kolesterol maila handitzen laguntzen du, eta, beraz, gaixotasun kardiobaskularrak izateko arriskua duten pertsonentzat gomendagarria izan daiteke.
|
|
|
Espainian, zehazki, 3,5 milioi pertsonak baino gehiagok dute osteoporosia, eta gehienak emakumeak dira. Aurrerapausoak eman diren arren, oraindik ere badira
|
pertsona
asko, potentzialki kaltetuak izan arren diagnostikatu ez direnak, eta horietako askok ez dute tratatzen. Osteoporosia hezur ehun normala galtzearen ondorioz hezurren dentsitatea murrizten duen gaixotasuna da.
|
|
|
“Kontsumitzaileak, amuarrain ekologikoa dastatzean, trucha amuarrain zaporeaz harritzen dira”, dio Fernando Domezainek, Riofreko (Granada) lehen arrain haztegi ekologikoaren jabeak.
|
Pertsona
askorentzat, animalia ere desberdina da, itxura luzanga eta burua proportzionatua duelako. “Betikoak dira, ez dugu ezer asmatu”, dio Domezainek.
|
|
|
Informazio gehiago nahi izanez gero, deitu 0.800.404.404 doako telefono zenbakira». Telefono zenbaki horren telefonogunea gauetan kolapsatuta geratu zen milaka dei aldi berean egiteagatik; beraz,
|
pertsona
askok ezin izan zuten entzun aipatutako produktua tabakoa zela, eta uste zuten produktu higieniko edo elikagarri bati lotutako arriskua zela. Publizitate testu bera agertu zen atzo hainbat egunkaritan, kanpainaren lehen faseko estrategiaren barruan.
|
|
|
Zistitis interstiziala duten pazienteek arazo larriak izaten dituzte eguneroko bizitzan; izan ere, gernu bakoitzean ezin dute gernu unea eta pixa kantitatea kontrolatu, eta beren zaletasunak alde batera utzi, eta lana utzi ere egiten dute. Iturri horien arabera, bide epiduraletik erroak estimulatzea irtenbide erraza eta ez inbaditzailea izan daiteke gaixotasun hau duten
|
pertsona
askorentzat.
|
|
|
Psikologoen arabera, antsietateak eta depresioak
|
pertsona
askoren gidatzeko moduan eragiten dute.
|
|
|
Hala ere, 1980tik 1998ra bitartean, %25 gutxiago edaten da, ardo kontsumoa murriztearen ondorioz, World Drink Trends en arabera. Edateko kultura Hala ere, estatistika hotza izan arren,
|
pertsona
askorentzat edatea haien bizitzaren parte da. Britainiar uharteetan, haien pubekin, eta Irlandan, esaterako, tabernak gurtza lekuak dira, eta herritar asko joaten dira horietara.
|
|
|
Onartu gabeko salaketa horietan, talde batek hogeita hamar bat kalteturen izenean, eta beste hogeita hamar gehiagok, banaka, enpresari ustezko maula delitua egozten diote. Justiziara jo duten
|
pertsona
askok diote matrikulatu zirenean ez zekitela banku zorra hartzen ari zirenik. “Opening i hilero ordainduko ziola pentsatuz matrikulatu nintzen, ez banku kreditua ixten zuela”, adierazi zuen horietako batek.
|
|
|
Saiakuntza horien arabera, sildenafiloak, Viagra gisa merkaturatzen denak, bihotz gutxiegitasuna duten pazienteen gaitasun fisikoa hobetzen du ariketa fisikoa egiteko orduan, eta patologia hori duten pazienteek tratamendua ez uztea errazten du. Aditu horren iritziz, erekzio disfuntzioa duten bi milioi espainiarretatik 140.000 pertsonak bakarrik jarraitzen badute, neurri batean, desinformazioari zor zaio tratamendua, adineko
|
pertsona
askok uste baitute beren arazoa adinaren ondorio dela eta ez dela medikuarengana joaten. “Ez zaie arrazoirik falta, adinak erekzioaren disfuntzioan eragiten du, baina ikusmen nekatuaren arazoak ere areagotu egiten dira adinean aurrera egin ahala, eta arazo horiek dituztenak espezialistarengana joaten dira”, esan zuen Moncadak.
|
|
2003
|
|
|
Ez zuen oso gustuko barrea Axularrek, eta berak bezala, euskal literatura eta kultura landu duten idazle eta
|
pertsona
askok.
|
|
|
Bi dira, nonbait, horretarako arrazoiak: batetik,
|
pertsona
askok adin horretan urruti ikusten dute erretiroa; bestetik, guraso izateko, etxebizitza propioa erosteko... sasoia da hamarkada hori, eta faktore horiek pisuzkoak dira heriotzako edo baliaezintasunezko arriskuei aurre egiteko aseguruak aukeratzeko.
|
|
|
Baditu elementu teorikoak eta esperientzia praktikoak. Badira erakunde batzuk bidea egin dutenak, badaude
|
pertsona
asko sinesgarritasuna dutenak, eta ikuspegi egokiagoen oinarri izan daitezkeenak. Badugu potentzial hori euskalgintzan, baina poliki doa.
|
|
|
Beraz,
|
pertsona
askok (aldi baterako lanpostua dutenek, gaizki ordainduriko lanean dabiltzanek, Gizarte Segurantzan gutxi kotizatzen dutenek...) kezka latza dute buruan: erretiroa hartutakoan zenbat kobratuko duten, alegia.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, heldutasunera iristen diren heinean,
|
pertsona
asko errealistago, ulerkorrago eta eskuzabalago bihurtzen da.
|
|
|
Estresa eta antsietatea ere, lan arazoak, etxekoak edo bestelakoak direla kausa,
|
pertsona
askorentzat buruko minerako iturri dira.
|
|
|
|
Pertsona
askok haur eta gazteak, batez ere uretara altuera handitik edo era guztietako itzulipurdikoak eginez pulunpa egiteko duen zaletasunak istripu larri asko ez ezik, heriotzak ere eragiten ditu uda guztietan, hondoaren kontra jotzea, sarri askotan ur sakonera kontutan hartu ez duelako jauzilariak edo, bestela, oztoporen batekin tupust (igerilekuaren ertza, beste pertsona bat, etc.) egiten duelako....
|
|
|
Prentsa hori arakatzeko, Ainhoa Ortuondoren laguntza izan dut. Bestalde, lan hau ezinezkoa izango zen
|
pertsona
askok emandako informaziorik gabe. Nirekin patxadaz hitz egiteko astia hartu duten pertsonez gain, liburuaren amaieran duzue zerrenda?, nire galdera ugariei ahoz edota posta elektronikoz erantzuteko arreta izan duten lagunei eskerrak eman nahi dizkiet, bereziki Joseba Agirreazkuenaga lankideari, Jazinto Iturberi eta Xabier Kintanari.
|
|
|
Gaur egun, unibertsitate karrera hori Espainia osoko hamabost unibertsitatetan ematen da, eta horietako lau Madrilgo Erkidegoan daude. “Lanbide irteera aitorturik ez duten
|
pertsona
asko prestatzen ari dira; izan ere, ez da lanpostu publiko ofizialik sortu osasun arloan, ez ospitaleetan, ez lehen mailako arreta zentroetan, ez geriatrikoetan, ez ikastetxeetan, ez osasun publikoan…” salatu zuen Ricok. Dietista nutrizionisten Elkarteak arautzen dituen Europako Erakundeak (EFAD) honela definitzen du dietista nutrizionista:
|
|
|
Gainera, animaliak ez daude bakarrik. Inguru idor horietan, ingurumen presio berei aurre egiten dieten
|
pertsona
asko bizi dira. Beraz, Moehlman ek azaltzen duenez, tokiko artzainak kontserbazioaren kudeaketan sartzearen onurak garrantzitsuak izango dira bizitza basatirako.
|
|
|
Ogasunak ahalegin handia egin du nominan hilabetetik hilabetera atxikitzen zaiguna benetan ordaindu behar dugunera egokitzeko, gure egoera ekonomikoaren, familiaren eta abarren arabera, errenta aitorpenean
|
pertsona
askok ez egitea lortu baitute. Itzultzeko eskubidea dutenek bakarrik eskatuko dute.
|
|
|
Asiako jatorrikoak dira artikulu horiek, eta, Optikako Institutu Teknologikoak (AIDO) aztertu ondoren, etiketatze irregulartasunak izan dituzte; besteak beste, eguzki iragazkiaren kategoria ez dagoela edo segurtasun oharrak ez dituela jasotzen. Eguzkitako betaurreko horiek, oro har, Generalitateko iturriek adierazi zuten merkatu txiki eta establezimendu espezializatugabeetan banatzen direla, eta, horregatik, “prezio baxuaren bila gidatutako
|
pertsona
asko ez dira jabetzen zer arazo larriak dakartzaten”. Kalitate txarreko betaurrekoak, beren beiren tonu ilunaren bidez ikusten den argi intentsitatea murriztera mugatzen direnak, “ezer ez eramatea baino arriskutsuagoak izan daitezke”.
|
|
|
Iodo ugari duelako, tiroideko guruinean jardutean metabolismoa estimulatzen duelako, bitamina aberastasunagatik (kaloria gutxiko dietetan osagarri gisa balio du) eta algina edukiagatik (substantzia muzilagosoa puzten eta osotasuna ematen du, eta jateko gogoa murrizten du).
|
Pertsona
askok entzun dute fukusaren propietateei buruz argaltzeko dieta baten osagarri gisa, eta farmazia askok askatasun osoz saltzen dute. Hala ere, jende askok landare edo alga batzuk bereizi gabe erabiltzen ditu, baina ez ditu ezagutzen osasunerako onurak, eta are gehiago, albo ondorioak, osasun publikoko benetako arazo bihurtzen dira.
|
|
|
Administrazio publikoek agindutako enbargoaren ondorioz, kontu korronteak, gordailuak edo bestelako banku produktuak bahitu dituzten
|
pertsonak
asko dira. Horrela, isunak edo hainbat motatako zergak ez ordaintzeak, Estatukoak, Udalekoak edo Autonomia Erkidegokoak izan, isunak ordaintzera eraman dezake.
|
|
|
Teklak garbitzeko, kendu eta garbitu urez eta detergentez betetako ontzi batean. Gainera,
|
pertsona
askok (batez ere ordenagailua erabiltzen ohituenek) ekintza erreflexu bat egingo balute bezala idazten dute, teklen posizioan pentsatu gabe. Pertsona horiek abiadura eta zehaztasun handiz idazten dute, baina (teklatuari, oro har, begiratzen ez diotenez) zailtasun gehiago dituzte tekla batek betetzen duen leku zehatza seinalatzeko unean, eta are gehiago, teklatu osoaren kokapena buruz marraztu behar badute.
|
|
|
Malagan 3.500 zilbor baino gehiago daude, eta Granada eta Cadizen hezur muinean espezializatuta daude, hezurrak eta korneak gordetzeaz gain. Odol emate gehienak heriotzaren ondoren gertatzen dira, nahiz eta ebakuntzak egiten dituzten
|
pertsona
askok ehunen bat lagatzen duten, hala nola buru femorala, aldakako protesien kirurgia baten ondoren. Iaz 120 bihotz balbula atera ziren Andaluzian, eta 80 bihotz eman ziren.
|
|
|
Gaur egun,
|
pertsona
asko ez dira gai mezu bat mugikorraren bidez bidaltzeko edo Interneten nabigatzeko, itsuak direlako edo mugitzeko ezintasunen bat dutelako. Zorionez, gero eta enpresa gehiagok, erakunde instituzionalekin lankidetza estuan, egoera hori arintzen saiatzen dira.
|
|
|
Nafarroa izan da ekimen hau hartu duen lehen erkidegoa, bere baliabideekin bi terapiak ordainduz. Gaur egun, bupropiona “Zyntabac” izen komertzialarekin merkaturatzen da, erretzeari utzi nahi dioten
|
pertsona
askorentzat disuasio prezioa duena: 76,59 euro.
|
|
|
Gabonetako jostailuak erostea buruhaustea izan daiteke
|
pertsona
askorentzat. Zerrenda luzetik, gurasoek aukeratzen dituzte hezitzaileenak edo didaktikoenak, modak behartzen dituenez gain.
|
|
|
Askotan, orijinala izatearren, era guztietako opari exotikoak erosten ditugu, hauen ondorioetan erreparatu gabe. Beraz, gabon zoriontsu hauek ez dira tamalez hain irrigarriak gertatzen edozein izakiren bizitza arriskuan jartzen dugunean,
|
pertsona
askok animaliak oparitzeko bururapena izaten baitute, orijinala izan nahian edo.
|
|
|
Ala intsektuekin hitz egiteko asmatuak ziren. Baina kontua da errespetu handiz hitz egiten ziela intsektuei, eta esaten zien Ez duzue ikusten, esaten zien,
|
pertsona
asko ari zaretela molestatzen, esaten zien, pertsona asko daukazuela agobiatuta, esaten zien, igual hobeto beste inora bazoazte, esaten zien. Baina ez zien hori bakarrik esaten;" Plika atli" ere esaten zien.
|
|
|
Ala intsektuekin hitz egiteko asmatuak ziren. Baina kontua da errespetu handiz hitz egiten ziela intsektuei, eta esaten zien Ez duzue ikusten, esaten zien, pertsona asko ari zaretela molestatzen, esaten zien,
|
pertsona
asko daukazuela agobiatuta, esaten zien, igual hobeto beste inora bazoazte, esaten zien. Baina ez zien hori bakarrik esaten;" Plika atli" ere esaten zien.
|
|
|
Zahar asko zainduta nago ni. Adineko
|
pertsona
asko zaindu zituela esan zuen Nemiak, baina Santos izan zela espezialena.
|
|
|
Eta, esan zuen gizonak, goizeko zortzietatik hamabiak arte egoten da Malco komunera joan gabe. Eta hori ezin du
|
pertsona
askok egin munduan. Horixe zen gizonaren iritzia, plusmarka bat dela komunera joan gabe hainbeste denbora egotea.
|
|
2004
|
|
|
Sexuak indar latza du gure bizitzan. Sexuak, modu irrazional batean, komeni zaigun
|
pertsona
askorengana garamatza. Adibidez, poema baten abiapuntua Sonia Gonzalezen poema bat da.
|
|
|
Eragozpen eta urraketarik handienak ETAren hilketak dira. Herri honetan
|
pertsona
asko mehatxupean bizi da, askatasuna mugatuta dago. Gizartean dagoen urraketarik handiena hori izanda, horixe da gainditu beharreko lehen eragozpena.
|
|
|
|
Pertsona
asko ezagutu dituzu. Norengana ez zinen iritsi?
|
|
|
Era berean, administrazio demokratiko batek ezin dezake itsuarena egin sinesmen erlijiosoek eragiten dituzten arazoen aurrean. Batzuetan, talka egin dezaketelako zenbait giza eskubiderekin; eta, orokorrean, sinesmen erlijiosoek
|
pertsona
askoren unibertso morala osatzen dutelako eta aginte publikoak gaitasuna izan lukeelako gizarte bizitza antolatzeko herritarren funtsezko balioak bilduz eta euren arteko elkarbizitza bermatuz.
|
|
|
Espainiako komisaria eta kuarteletan atxilotuta ordu gutxi egon diren
|
pertsonetatik
askok isilik egon eta ez deklaratzeko Konstituzioak ematen dien eskubidea baliatzen dute. Baina lege antiterroristaren eremuan sartu garenean pertsonak bost egunez edukitzen dituzte inkomunikatuta, eta horien artean ez dut kasu bakar bat ezagutu epaitegira bere deklarazioa prestatu gabe eraman dutena," borondatezko" deklarazioa noski.
|
|
|
|
Pertsona
askok den dena galdu dute jokoarekin duten mendekotasuna dela eta, dirua, familia, lana, harremanak...
|
|
|
Bikote bat hausteak
|
pertsona
askori eragiten die senar emazteei beraiei eta seme alabei, senideei eta lagunei, eta oso modu desberdinetan, gainera.
|
|
|
Bikote bat hausteak
|
pertsona
askori eragiten die senar emazteei beraiei eta seme alabei, senideei eta lagunei, eta oso modu desberdinetan, gainera.
|
|
|
Espainiako biztanleriaren elikatzeko ohiturei buruzko zenbait datu berrik berretsi dute
|
pertsona
askok gosaria bezala afaria ere bigarren plano batera baztertzen dutela.
|
|
|
Gainera, etxebizitza errentan hartzea erabakitzen duten
|
pertsona
askok aldi baterako baino izango ez delakoan egiten dute, izan ere inork ez du dirutza handirik mugarik gabe ordaindu nahi, azkenean, norberarena izango ez den zerbaitegatik (eta hortxe dago arazoaren gakoa).
|
|
|
Fenomeno honek azal dezake
|
pertsona
askok gehiegizko janari gozo kontsumitzea, ondoeza arintzen eta erorialdiari aurre egiten laguntzen duela sentitzen baitute.
|
|
|
Horra esanda. (...)
|
Pertsona
askoren ametsa gauzagarria zela ikusi genuen, egina zela, goizaldera lagunak etxera lehen ale hura ekarri zigunean. Gurea zen egunkari hura, baina hasiera beretik gu eta beste asko kabitzen ziren gu zabal eta eder hartan.
|
|
|
Baztan, muga ondoan dagoenez, kontrabando lekua da dudarik gabe. Gerraosteko urte gogor haietan, muga ondora
|
pertsona
asko etortzen ziren muga zeharkatzeko laguntza eske. Gerra amaitua ez zegoen garaian, laguntza hau antolaketarik gabe egiten zen, baina denborarekin, EAJ alderdiak sare antolatu bat sortu zuen.
|
|
|
Sare hauek alderdien barrualdeko mezuak eramateko ere balio izaten zuten, informazio garrantzitsua bertatik pasatuz. Baztandar hauen mugalari lanari esker
|
pertsona
askok bizitzea lortu zuten.
|
|
|
Gure elikagaietan patogenoak detektatzea oso konplexua da. Mikroorganismo patogenoak,
|
pertsona
askok uste dutena ez bezala, ez daude beren ingurune naturalean kontsumitzen dugunaren barruan, eta guztiak ezin dira erraz eta azkar biderkatu. Prestakuntza egokirik gabe erabiltzen diren sistema horiek arrazoirik gabeko alarma egoerak eragin ditzakete.
|
|
|
Hala, OMEren arabera, Afrikan dentista bat dago 150.000 pertsonako; herrialde industrializatuetan, berriz, bat 2.000 pertsonako. Bestalde, txostenaren arabera, ahoko txantxarraren eragina murriztu egin da gazteen artean, baina adineko
|
pertsona
askorentzat patologia hori da oraindik ere oinazearen eta osasun txarraren iturri nagusietako bat. Herrialde garatuenei dagokienez, OMEk adierazten du karieak eskola populazioaren %60 eta %90 artean eragiten duela, eta helduen “gehiengo handia”.
|
|
|
Marina Silva Brasilgo Ingurumen ministroak azaldu zuenez, Amazonasko oihanean bi deforestatzaile mota daude gaur egun: legezkoak, ingurumenaren iraunkortasuna bilatzen dutenak, eta ilegalak, “baina bi talde horien artean
|
pertsona
asko daude eta programak erakarri nahi ditu”, zehaztu zuen. Silvak gaineratu zuen Brasilgo Gobernuak uste duela posible dela Amazoniako biztanleen azpiegiturako behar legitimoei erantzutea, horrek deforestaziorik eta ingurumen degradaziorik eragin gabe, baina horretarako “beharrezkoa da aldez aurretik plan estrategiko bat egitea”.
|
|
|
|
Pertsona
askorentzat, olio pintura zaletasuna eta sormena garatzeko eta estresa alde batera uzteko modua izan daiteke. Teknika honetan lehen urratsak egiteko, ez da beharrezkoa ezagutza edo trebetasun berezirik izatea, ezta diru asko gastatzea ere.
|
|
|
Azterketaren arduradunek zehaztu dutenez, birusak kutsatu zituen Hong Kongeko higiezinen konplexuko 187 pertsonetatik 99 eskaileraren letra berean bizi ziren, eta, beraz, aireztapen sistema partekatzen zuten. Gainera, adituek egiaztatu dute goiko solairuetan bizi ziren
|
pertsonak
askoz arrisku handiagoa zutela beheko solairuetan bizi zirenak baino. “Izan ere, aireztapen hodian kutsatutako aire gehiena eraikinetako blokearen erdiko puntu batean zegoen apartamentu batetik zetorren”, eta, ikertzaileen arabera, kutsatutako lehenengo pertsonak behin baino gehiagotan bisitatu ahal izan zuen.
|
|
|
Elikagaien administraziotik eta zientziaren esparrutik egiaztatu ahal izan da kontsumitzaile asko argaltzeko produktu gisa hurbiltzen direla produktu horietara, haien eragin bizigarri ahaltsuak kontuan hartu gabe. Horrek arrisku nabaria eragiten die
|
pertsona
askori, ez baitakite produktu horiek hartzeak bihotz erritmoa bizkortu eta presioa maila arriskutsuetara handitu dezakeela. Deigarriena da AEBetako herritarren %60k baino gehiagok gehiegizko pisua dutela, eta hamarretik hiru gizenak direla.
|
|
|
Erretirora bideratutako aurrezkia ondo planifikatzea
|
pertsona
askoren kezka da, batez ere hori lortzeko finantza tresna ugari daudelako. Pentsio planak Sistema publikoaren osagarri gisa gehien erabiltzen direnak dira.
|
|
|
Oloaren aukerak ugariak dira, eta
|
pertsona
askorentzat ezezagunak.
|
|
|
Ikerketa horren arabera, janari azkarra hautatzen duten
|
pertsonek
askoz kaloria, gantz, karbohidrato, azukre agregatu eta proteina gehiago kontsumitzen dituzte dieta mota horretara jotzen ez dutenek baino. Inkestan parte hartu duten pertsonek gorputz masaren indizearen batez besteko puntu altuagoa dutela eta gehiegizko pisua izateko aukera handiagoa dutela erakutsi dute, Shanthy A nutrizioko espezialistak zuzendutako ikerketaren arduradunek diotenez.
|
|
|
Gaur egun desinformazio handia dago elikaduraren eta elikaduraren inguruan. Ascensión Marcos Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Goreneko (CSIC) ikertzailearen arabera,
|
pertsona
askok uste dute ondo elikatzen direla beren dieta defizitarioa denean.
|
|
|
Lokal horietan, intoxikatzeko arrisku handiena duen elikagaia entsaladilla errusiarra da; izan ere, mota horretako “tapak” erabiltzen dira “mostradorean gorde eta hemendik hara joateko, hotzetan kontserbatzeko eta kutsatzeko arriskua handitzeko”, Vázquez Iglesias doktoreak behar du. “Prestatzen direnetik kontsumitu arte denbora pasatzen bada,
|
pertsona
askok izan dezakete entsaladilla iturri bakarrarekin kutsatuta”, erantsi du. Gastroenteritisa da elikadura arloko intoxikaziorik ohikoena eta digestio aparatuko patologia, zeinak larrialdietan diru sarrera gehiago eragiten baititu salmonellaren ondoan.
|
|
|
Eguraldi ona eta oporrak iristean,
|
pertsona
askok urrutiko lekuetara joatea erabaki dute atsedenaldi hori pasatzeko. Baina gerta daiteke eragozpenak sortzea.
|
|
|
Zirkulazio arazoak sortzen dituen faktoreetako bat da lipidoak pilatzen direla odol hodietako paretetan, nahiz eta zirkulazio arazoak izateko arrazoiak askotarikoak izan daitezkeen. Beroa ez da zirkulazioaren aliatua; beraz, udako hilabeteetan, batez ere egun beroenetan,
|
pertsona
askok gehiago nabaritzen dituzte sintoma gogaikarriak, hala nola likidoen atxikipena, hanken astuntasuna, aletargamendua eta gaueko karranpak. Egokiak ez diren elikagaiak Odolaren zirkulazioan modu negatiboan eragiten duten faktoreetako bat elikagaien gantz aseen edukia da.
|
|
|
Etxeko kroketak egiteko, sukaldean hainbat ordu egin behar izaten dira. emaitza konpentsatu egin daiteke; izan ere,
|
pertsona
askok zaporea hobesten dute, eta kontuan hartu behar da haien nutrizio edukia oro har, handiagoa da, nahiz eta gero eta teknika gehiago erabili. aurrez prestatutako jakiak prestatzean, galerak gehiago murrizten dira elikagarriak.
|
|
|
«Georgiako Errepublikaren kolapso ekonomikoak osasun sistema pribatizatzera eraman zuen gobernua». Horren ondorioz,
|
pertsona
askok «ezin dute ordaindu medikuarengana joatea edo ospitaleko egonaldiak», eta georgiar askok ez dakite botulismoa oraindik doan tratatzen diren gaixotasun gutxietako bat dela. Botulismoa prebenitzea, Georgiako Errepubliketako Eritasun Infekziosoen Zentrotik diotenez, sukaldaritza, gizarte eta kultura ohiturak identifikatu behar dira.
|
|
|
Duela urte batzuetatik hona, azukrerik gabeko turroi eta beste gozoki batzuen eskaintza (mazapanak, bonboiak, txokolateak, etab.) leku nabarmena hartzen du apalategietan denda eta merkatuetakoak. Osasun arazoengatik, diabetesagatik,
|
pertsona
askok eta obesitateak, batez ere, horrelako produktuetara jotzen dute, halakotzat hartzen baitituzte. egokiagoak.
|