|
2000
|
|
|
Orain arte transmisiorako bide bakarra elkarrekin fisikoki lan egitea izan da eta noski, egoera hau oso gutxitan izaten da posible. Beraz, erakunde gehienetan dagoen jakinduria eta esperientzia pertsonetan esklusiboki metatuta dago eta
|
pertsona
horiek desagertzen edo joaten direnean, erakundeek batzuetan hutsetik hasi behar izaten dute prozesuak eraikitzen.
|
|
|
pertsona horrek eskubide linguistiko batzukdituen bezala, zergatik ez dituen izan behar eskubide politikoak. Egia da, guk planteatzen dugun proiektuan, Nafarroan, laurogei mila lagunek parte har dezaketela.Baina
|
pertsona
horiek beren eskubideak dituzte, Gipuzkoan, Bizkaian edo IparEuskal Herrian beste batzuk dituzten bezala, eta eskubide politiko horiek era praktikoan jarri behar ditugu martxan.
|
|
|
–Hizkuntza alfabetiko batez irakurtzen eta idazten dakiten pertsonek idazten den bezala mintzatzen dela uste ohi dute, hots, hizkera sortzen duen aparatuak hitzezko soinu indibidualak eta aldagaitzak sortzen dituela, idazmakinak letrak banan banan eta aldaketarik gabe inprimatzen dituen bezalaxe.
|
Pertsona
horien hizkuntza ingelesa bada, jakingo dute bai, ebakeraren eta ortografiaren arteko egokitzapena ez dela inola ere bikaina. Dena den, kostatu egiten zaigu, hizkeran segmentu beregain eta aldagaitzik ez dagoela uste izatea.?
|
|
|
Entzuleen gutunen bidez jakin zen lehenengoz irrati estazioek zenbateko entzule indizeak zituzten. Halarik ere, laster konturatu ziren
|
pertsona
horiek ez zirela entzule indizeen elementu errepresentatiboa. Hedabide berriaren inpaktua desagertzen hasia zenean, irrati estazioak opariak eta sariak eskaintzen hasi ziren gogo pizgarri gisa entzuleek estazioetara gutunak bidal zitzaten.
|
|
2001
|
|
|
Duela gutxi Elkarrik egin zuen proposamenera mila pertsona joan ziren gutxi gorabehera. Joan ziren
|
pertsona
horiek ezkerrekoak ziren. Gehienak ezkerrekoak ziren.
|
|
|
Baina, oraindik orain Jose Javier Mujika nafarraren eta Mikel Uribe gipuzkoarraren bizitza ez dira errespetatu. ETAk
|
pertsona
horien bizi eskubidea urratzea erabaki du.
|
|
|
Emaitza pare bat aldiz ikusita onartzera iritsi eta gai naiz gauzak beste distantzia batekin ikusteko, baina egia da asko kostatzen zaidala. Gainera gauzak astiro eta ondo pentsatuta egitea gustatzen zaion
|
pertsona
horietako bat naiz, bat bateko erreflexu hori nahiko geldoa daukat. Antzerkiak gauzak ondo pentsatu, ikusi eta zuzentzeko tartea eskaintzen dizunez ondo sentitzen naiz honetan.
|
|
|
Lan honen emaitzetan ikusten den bezala, testuinguru objektiboak eta testuinguru horrekiko jarrerak, hautemateak, usteak eta gehienbat identitateak eragina duteeuskararen erabileran. Areago joanez, euskaraz egiteko gai direnen artean, aldagisoziodemografiko eta soziolinguistikoek, edo testuinguruak aldagai psikosozialekbaino eragin gehiago dute,
|
pertsona
horien euskararen erabilera azaltzeko lortu deneredu psikosoziolinguistikoak adierazten duen bezala. Azken emaitza hori bat dator orain arte euskarari buruz egin diren ikerketa gehienetan lortutako emaitzekin.
|
|
|
Zahar etxeetan edo zentro espezializatuetan bizi diren adinekoen %30ek bakarrik jarraitzen du dieta osasungarri eta orekatua. Hala erakusten dute zenbait ikerketa zientifikok, eta, gainera,
|
pertsona
horiek beren etxeetan bizi direnek baino elikadura okerragoa jasotzen dutela erakusten dute. Era berean, dementzia, deanbulazioa eta jateko autonomia falta zuten pertsonen nutrizio egoera okerragoa zen, eta nutrizio egoera okerrenak 20 hilabeteren buruan hilkortasunarekin zerikusia zuela ikusi zen.
|
|
|
Bakartzeak, pobreziak, aldaketa fisiologikoek, aurretiko patologien ondorioek eta bizimodu desegokiaren ohiturek bizimodu osasungarria garatzeko zailtasun handiak eragiten dizkiote biztanleriari. Adituek
|
pertsona
horiei gomendatzen diete kaloriak soilik ematen dituzten elikagaiak (gozokiak, alkohola, saltsak…) saihestea, jatorduetan giro lasaia eta lasaia sustatzea, elikagai eta likido guztiak irenstea eta arazo patologikoak, hortzak eta psikologikoak zaintzea. Adineko pertsonentzako elikagai bereziak daude merkatuan, murtxikatzeko eta irensteko zailtasunak dituztenak.
|
|
|
Arrozaren ohiko kontsumoa dieta orekatuaren parametroen barruan gomendatutako maiztasunera hurbilduz, hau da, astean 2 aldiz, herritar guztiei gomendatzen zaie, bereziki hipertentsioa duten pertsonei, elikagai horren ezaugarri bat sodio gutxi izatea baita. Arroz kontsumoak ondorio positiboak izango ditu
|
pertsona
horiengan, baldin eta gatz gehiegi gehitzen ez bazaio. Arrozaren oskolak, zuntz osagaiez gain, fitosterolak ere baditu, odoleko kolesterol maila jaisteko gaitasun nabarmena dutenak.
|
|
|
Gaur egun, hango GKE txiki baten bidez, nekazarien artean ikastaroak egiten ari dira animalia horiek nola erabili eta zaintzen diren ezagutarazteko. Diru-laguntza baino zerbait gehiago Kontua ez da soilik kasu jakin batzuetan nekazariei laguntzea, aholkularitza teknikoarekin edo ekarpen ekonomikoekin; aitzitik,
|
pertsona
horiek beren komunitateko biztanleei laguntzeko eta aholkuak emateko moduan daude, animalien osasunari, gaixotasunen prebentzioari eta tratamenduari eta lanaren errentagarritasuna hobetzearekin zerikusia duten beste alderdi batzuei buruz, hala nola genetikari edo elikadurari buruz, erakundearen iturriek adierazten dute. Kasu batzuetan, laguntza ekonomikoak “kreditu birakariak” dira.
|
|
|
Kasu horietan, hestean edo gizakiarekin kontaktuan dauden mikroorganismoak antibiotiko horietara egokitu daitezke, eta erresistente bihurtzen dira. Ondorioz,
|
pertsona
horietako batek mikroorganismo horietakoren batek eragindako infekzioa jasoz gero, arrisku bereziko egoeran egon daiteke, baita egoera kritikoan ere; izan ere, baliteke infekzioa kontrolatzeko behar adinako potentzia duen antibiotikorik ez egotea. Hori kontsumitzaileen osasuna bermatzeko Europar Batasunak kontrolatu beharreko funtsezko puntuetako bat bihurtzen ari da, eta bereziki zuzendu da etorkizunean.
|
|
|
Garaia. Bere izaera alai eta irekiaz berehala edonori sinpatikoa egiten zaion
|
pertsona
horietako bat.
|
|
2002
|
|
|
Afaltzen daudenean telebistaren bitartez beraien etxeetan sartzen diren
|
pertsona
horien berri jakin nahi izatea logikoa dirudi, bai. Baina niri hain zaila egiten zait...
|
|
|
Bada gizaterian alderik franko gauzak ulertzeko edo ikasteko gaitasunari dakionean, eta ez naiz bakarrik ari Greziako jakintsuen eta ni bezalakoen artean egon daitekeenaz. Dena dela, bada ere adimen kontuetan besteok izaten ditugun arazoak baino gehiago duenik, eta
|
pertsona
horiei, besteok," adimen urriko" edota" atzeratuak" deitu ohi diegu. Bada, hain zuzen pertsona horiek gugandik jasan zuten laguntza zekarren kontura ZERUKO ARGIAk bere azkenengo orrialdean.
|
|
|
Dena dela, bada ere adimen kontuetan besteok izaten ditugun arazoak baino gehiago duenik, eta pertsona horiei, besteok," adimen urriko" edota" atzeratuak" deitu ohi diegu. Bada, hain zuzen
|
pertsona
horiek gugandik jasan zuten laguntza zekarren kontura ZERUKO ARGIAk bere azkenengo orrialdean. Nonbait 1972 hartan" Atzeratuen eguna illaren 23an" zen.
|
|
|
Baskongadista izatea baino gauza txarragoak badira (algarak)... Baina behetik gorako dinamikak bultzatuz,
|
pertsona
horiengan ere kontraesanak sortuko ziren. Baina zergatik ez den egiten, horretaz ez daukat erantzunik.
|
|
|
Bakoitzak bere istorioak kontatzen zituen mozkortu arte.
|
Pertsona
horiek oso ondo gogoratzen ditut. Horregatik, kantu horrek pertsona horien bizimodua islatzen du.
|
|
|
Pertsona horiek oso ondo gogoratzen ditut. Horregatik, kantu horrek
|
pertsona
horien bizimodua islatzen du. Procol Harumena amodiozkoa da, oso erromantikoa eta irreala ere bai.
|
|
|
Polizia ezberdinak ehunka pertsonei buruzko informazioa bilduz doaz, eta halako batean, hauetako batzuk atxilotzea erabakitzen dute.
|
Pertsona
horien inguruko pertsonen datuak dituzte: ezkondua den, seme alabak dituen, gurasoak bizi ote diren, aiton amonak zenduak dauden...
|
|
|
Aznarren Gobernuak aste hasieran jarri ditu mila froga inguru Auzitegi Gorenaren esku, honek Batasunaren ilegalizazioari buruz bere ebazpena eman dezan. Era guztietako' frogak' dira zorro horretan, horien arabera ehunka mila pertsonaren pentsamoldea bildu dezaketen ideiak eta leloak alderdi bat legez kanpo jartzeko balio dezakete eta, beraz, batek daki noiz, berdin milaka
|
pertsona
horiek. Hala izan liteke" Euskal presoak Euskal Herrira" moduko lelo onartuak ETArekiko harremanaren froga badira, edo txupinazo alternatiboak botatzea" demokratikoki eratutako instituzioei aurre" egitea delitu bada, edo...
|
|
|
Garai batean ezkonduta egon zen, baina gero emaztea hil zitzaion, eta berak ezkondu gabe jarraitu zuen. Gauza da, antza denez, sexu grina onartu eta adierazten zuen
|
pertsona
horietakoa zela. Garai hartako feministen kritika izan zuen, berak emakumea ulertzeko zuen erarengatik.
|
|
|
Istorio rural eta (oraingoz) zaharrak kontatu arren ni ez naiz kostunbrista. Ez zaizkit ekanduak, ohiturak interesatzen, pertsonak baizik, eta
|
pertsona
horien portaera nolakoa den, baina pikardiak, apustuak eta horrelakoak, Azkueren Euskal Herri haren alderdi humanoa (ez kostunbrista) nolakoa zen imajinatzeko. Nire belaunaldia horrelakoa da, kontradiktorioa.
|
|
|
Zenbait gaixotasunek, leuzemia forma batzuek, mieloma anitzak eta beste zenbaitek priapismorako (ordu luzetako erekzioa) joera izaten dute eta
|
pertsona
horiek ez dute viagrarik hartu behar.
|
|
|
Baina krater baten oinean bizi izanez hartu duten esperientziak katalizatzaile gisa balio du, hondamendi naturalen aurrean babesteko metodoak garatzeko; izan ere, erupzioei aurre egiteko erari buruz
|
pertsona
horiek egiten dituzten gogoetak eta bizirik irauteko martxan jartzen dituzten teknikek ezagupen baliotsuak eskaintzen dituzte.
|
|
|
Hortik aurrera,
|
pertsona
horietako bat Interneten sartu dela adieraziko dio alarma batek.
|
|
|
Ezkontza kapitulazioek, testamentuek, bainabaita ere lurren edo beste edozein ondasunen salerosketa kontratuek, zentsuek, obligazio gutunek, eta abarrek posible egiten dute lehen aipatutako prozesu horipausoz pauso jarraitzea; eta etxearen gobernua zertan gauzatzen zen ulertzen laguntzen dute. Gainera, dokumentu horien azterketaren bidez, leinuen harreman munduaberregin daiteke, negozioak zein pertsonekin egiten zituzten ikusita(
|
pertsona
horiek beste motatako dokumentuetan lekuko moduan azaltzen ziren) edo eta haiekinizan zituzten harremanak zein motatakoak ziren aztertuta. Gainera, Probintziakoerakundeek sortzen zuten dokumentazioan ez bezala, dokumentu horietan emakumeak azaltzen dira, etxearentzat behar beharrezkoak ziren eginkizun horietan guztietan parte hartzen.
|
|
|
XX. mendearen lehen herenean euskal historia estatus zientifikoan gihartu zen.Gizarte zientzien bilakaeran zatiketa gertatu zen, eta arlo bakoitzean ikertzaileberriak nabarmendu ziren.
|
Pertsona
horien bidez, euskal historiografia aberastuzeta berriztuz joan zen. Geografia general del Pais Vasco Navarro, entziklopediagisa asmatua?
|
|
|
La Gaceta del Norte zelakoan
|
pertsona
horien partaidetzaren berri eman zuten, 1925eko maiatzaren 6an: «(?) varias significadas personalidades bilbaínas de indiscutible autoridad en la ciencia, en la literatura y en la música».
|
|
|
Erregai fosiletan, planetako eremu pobreenetako 2.000 milioi pertsonak egin duten gastua 540.000 milioi eurokoa izango da hurrengo hamarkadan. Hala ere, Rull en arabera, kopuru hori 280.000 milioi eurora murriztuko litzateke erregai fosilen ordez
|
pertsona
horien beharrak asetzeko energia berriztagarriak erabiltzen ez badira. Gainera, klima aldaketa geldiarazten lagunduko luke eta herrialde horien garapen ekonomiko eta teknologikoa bultzatuko luke.
|
|
|
Greenpeacek kanpaina bat jarri du abian, herrialde pobreetan bizi diren 2.000 milioi pertsonari energia berriztagarrien hornidura bermatzeko gobernuek hartutako konpromisoa lortzeko.
|
Pertsona
horiek, gaur egun, osasunerako eta ingurumenerako oso eraginkorrak ez diren, garestiak diren eta kaltegarriak diren energien mende daude, eta horiekin ia ez dituzte asetzen oinarrizko beharrak. Gaur Espainian hasten den eta “Aukeratu energia positiboa” goiburua duen nazioarteko kanpaina horrek hainbat jardueratan parte hartzera bultzatuko du gizartea, mundu osoan energia berriztagarriak hazten laguntzeko, bereziki herrialde pobreetan, klima aldaketa geldiarazteko eta pobrezia ezabatzen laguntzeko hartu beharreko neurrietako bat baita.
|
|
|
Neurri honen helburu nagusia elikadura alergiak dituzten pertsonek dituzten arazoak hobetzea da, alergikoen elkarteen arabera helduen %3 eta haurren %8 gehitzen baitituzte, eta gero eta gehiago. Produktuen osagaiei buruzko informaziorik ez izatea desabantaila da
|
pertsona
horientzat. David Byrne, Europako Osasun eta Kontsumitzailearen Babeserako komisarioak, pozik agertu zen Euroganberaren bizkarraldearekin, eta esan zuen eurodiputatuek Batzordearen proposamena hobetzeko aldaketak egin dituztela.
|
|
|
Interbentzioaren ondoren, txartel honek aukera emango die erabiltzaileei babes aseguru batekin bidaiatzeko, laguntza telefono erabilgarria eguneko 24 orduetan, edozein hoteletan beherapenak izateko eta museoetara eta era guztietako jolas jardueretarako bisitak dituzten gizarte paketeetan parte hartzeko. «Formula dinamiko, moderno eta azkarra da
|
pertsona
horientzat bidaiatzeko, eta lana sortzen du. Datorren urteko lehen hilabeteetarako prest egotea espero dugu», esan zuen Galeronek.
|
|
|
Egoera kezkagarria da, izerdi horrek lanean edo besteekin harremanetan jartzen denean. Ohikoa da
|
pertsona
horiek beren eskuak ezkutatzea, lagun bati edo ezagun bati estutzea, edo etxean isolatzea eta ahal duten guztietan irtetea saihestea. Hiperhidrosia nerbio sistema sinpatikoaren gaixotasuna da (nahi gabe, kontrolatu ezin dena), gorputzeko izerdi guruinen gehiegizko estimulazioa eragiten duena.
|
|
|
Artritis erreumatoidea duten 200.000 espainiar ingururen esperantzari ateak ireki dizkio medikamenduen belaunaldi berriak, eta horixe da, hain zuzen ere, herri medikuntzak reumma izenez ezagutzen duena. Alberto Alonso Bizkaiko Gurutzetako Ospitaleko Erreumatologia Zerbitzuko buruaren esanean, «ez dugu itxaropen faltsurik sortu nahi, baina
|
pertsona
horien etorkizuna asko aldatu da tratamendu berriekin». Erreumatologoek diote gaitza kronikoa izaten jarraitzen duela eta zientziari hutsune batzuk mantentzen zaizkiola.
|
|
|
_ Dagoeneko nekatuta gaude kasu horiekin. Giza berotasuna eman nahi diegu
|
pertsona
horiei. Prozesu osoan zehar, psikoterapeuta baten abokatu eta laguntza emango diegu.
|
|
|
Erakunde honek etxez etxeko laguntza programa bat gauzatzen du, eta horren bidez bakarrik dauden adinekoei boluntarioa eskaintzen die, konpainia eta afektua eskaintzen diena, askotan ez dutena. Eguneroko lanak, adibidez, paseatzea, kafe bat hartzea edo konfiantzako pertsona bat poztu egiten dira adineko
|
pertsona
horientzat, «boluntarioak bisitarien zain igarotzen dira». Gaur egun, 65 urtetik gorako 700 pertsona baino gehiago atenditzen ditu Solidarioak Espainia osoan, 4.000 boluntarioek egindako lanari esker.
|
|
|
). Sindikatuak esan zuen bide juridikoa erabiliko duela
|
pertsona
horiek babesteko beharrezko neurriak hartzen ez badira, alegia, Espainian dauden langileen% 25 Batzordeak esan zuen administrazioek ez dutela ehuneko hori murriztuko duen inolako jarduketarik ezartzen. Hori dela eta, sektoreen azterketak bultzatu behar dira, eta gaixotasun hori harrapatzeko arriskua, ikuskapenak handitu eta zorrotzagoak izan daitezen, eta amiantoa kentzeko modua (isolatzaile kantzerigeno arriskutsua) ezarri behar delako.
|
|
|
Araudi horrek ezin du, inola ere, arau diskriminatzailerik izan jaiotza, arraza, sexua, erlijioa, iritzia edo beste inguruabar pertsonal edo sozial bat dela-eta. Hala ere, turismo establezimenduen jabeek beren establezimenduetan pertsonak onartzea ukatu edo mugatu ahal izango dute, edo
|
pertsona
horiek establezimenduetatik kanporatu ahal izango dituzte, baita, beharrezkoa izanez gero, agintari eskudunaren laguntzarekin ere, “barne araudia, gizarte bizikidetza onaren arau logikoak edo kasuan kasuko zerbitzu edo jarduerarekin zerikusirik ez duen beste helburu baterako instalazioak erabili nahi dituzten pertsonak”. Bibliografía Autonomia Erkidegoaren 6/ 2001 Legea.
|
|
|
Soldatak eta pentsioak ehuneko proportzioa izanen dute, soldataren% 25 gutxienez eta% 85 gehienez.
|
Pertsona
horiek erretirodunak izaten jarraituko dute osasun prestazioak, hala medikoak nola farmazeutikoak, onartu eta jasotzeko, bai eta gizarte zerbitzuak emateko ere. INEMeko bulegoetan izena emanda dauden 48.560 erretiratu horietatik (nahiz eta erakunde publikoak ofizialki langabetzat hartzen ez dituen), 33.036 gizonezkoak dira eta 15.524 gainerako emakumezkoak.
|
|
|
GKEak material informatikoz hornitu dira eta beren web guneak eraiki dituzte boluntarioen laguntzari esker. Hain zuzen, Un Sol Món en arabera, ia kasuen erdietan,
|
pertsona
horiek arduratzen dira webgunea eguneratzeaz, eta haren helburu nagusia erakundea eta gauzatzen dituen proiektuak ezagutaraztea da. Posta elektronikoaren eta Interneten erabilerari dagokionez, asko handitu da, bai erakundeen kanpo komunikazioetan, bai barne komunikazioetan.
|
|
|
Hala ere, MMAko lehendakariak gogorarazi zuen medikuek, gizarte betebeharrez gain, betebehar etikoak dituztela, “eta etika aldatu eta herritarra engainatzen duen eta aberastasun pertsonala bilatzen duen oro, eta ez osasun laguntza, kritikagarria da”. “Egiaztatzen bada
|
pertsona
horiek —esan zuen atxilotutako medikuei buruz eta gero aske utzi zituztenei buruz— irabazteko asmoarekin jokatzen dutela eta erregistratu gabeko formulak erabiltzen dituztela eta legezko baldintzak bete gabe, hori ezin da onartu”. Mediku Formulisten Elkarteak bat egin zuen Guardia Zibilak egindako kritikekin.
|
|
|
Paziente bakar batek ere ez zuen arnasketako, endokrinologiako, gibeleko, giltzurrunetako, hematologiako edo bestelako eritasun baten ebidentzia klinikorik edo analitikorik.
|
Pertsona
horien %93, 5ek gehiegizko pisua zuen eta %6, 5 gizena zen. Azterketaren ondorioak argigarriak dira, eta elikadura egokiarekin lotutako pravastatinaren ondorio onuragarriak nabarmentzen dituzte.
|
|
2003
|
|
|
Zuzenki galdetzen ez zitzaizkionez erantzun baitu zeharbidez herriak. Bi bloke ospetsuek lehen bezalatsu jarraitzen dute, baina' transbertsalak' deitu ohi diren jarrera/
|
pertsona
horiek bizkortu dituzte hautestontziek. Nork bere botere esparruak kudeatzeko aritmetikak lehen baino errazagoak dira, agian, baina besteen esparruez nagusitzeko posibilitateak lehen baino eskasagoak.
|
|
|
Goizeko 4:00etan argia itzalita ordenagailuan txateatzen harrapatu ohi zuten bere gurasoek. Azken finean bere egoera berdinean dauden lagunekin konektatzen dira
|
pertsona
horiek eta elkar ondo ulertzen dute. Horixe da hain zuzen ere Internetekin gertatzen dena, antzekoak diren lagunen zirkulu bat osatzen da.
|
|
|
Hiru istorio daude, Historiako liburuetan azaltzen ez diren
|
pertsona
horienak. Ez dira heroiak, ez dut esango kontrakoak direnik, baina heroiak behintzat ez dira.
|
|
|
Baina hori oso arazo larria da, batzuek ez dutelako onartu nahi besteek sufritzen ari direna, eta alderantziz. Nire iritziz, denok saiatu genuke besteak errespetatzen, eta horrekin ez dut esan nahi ideologia aldetik besteekin ados egon behar dugunik, baina bai haien sufrimendua ulertu genukeela, zeren euskal gatazkari irtenbideak bilatu nahi badizkiogu, beste
|
pertsona
horien sufrimendua ere kontuan hartu da, milaka pertsonaz hitz egiten ari baikara!».
|
|
|
Nolanahi ere,
|
pertsona
horiek gaixotasunaren ondoriozko konplikazioen biktima izateko arriskuan daude.
|
|
|
Horrelakoak harik eta larriagoak dira,
|
pertsona
horiek ez baitute izaten salaketa edo erreklamazioa jartzeko gaitasunik, ezta asmorik ere, Larrialdi Zerbitzuetan batez ere.
|
|
|
Presazko ekintzen helburua
|
pertsona
horiek ahanzturatik eta jasaten duten jazarpenetik ateratzea da, eta aska ditzaten presioa egin.
|
|
|
Haren ustez, Euskal Astea ren elementu positiboen artean jarrera politiko eta sozial desberdinak edota kontra jarriak zituzten pertsonak biltzeko gaitasuna nabarmendu behar zen. Ez bakarrik hori, Euskal Herriaren eraikuntzan
|
pertsona
horiek elkarrekin lan egiteko gai zirela ere bai42.
|
|
|
Europako Batzordearen aburuz, emakumea lan munduan sartzea lehentasunezko giltzarrietako bat da, bai eta genero berdintasuna lortzea ere. “Gizarteratzea hobetu nahi dugu
|
pertsona
horien ikuspena areagotzeko” esan zuen Goelenek, eta eskatu zuen “Ezgaitasunaren Europako Urtearen asmoak 2003ko abenduan ez amaitzea”.
|
|
|
|
Pertsona
horiei laguntza emateko gida aurkeztu zen atzo Madrilen
|
|
|
Osasun eta gaixotasun kontzeptuen, denboraren edo prebentzio medikuntzaren arteko desberdintasunak dira medikuek Espainiako etorkinei laguntzeko dituzten zailtasunetako batzuk, eta komunikazio oztopoei gehitzen zaizkie.
|
Pertsona
horiei laguntza errazte aldera, atzo “Immigranteari Laguntzeko Gida” aurkeztu zen Madrilen. Gida hori Espainiako hiriburuan dauden atzerritarren arabera egin bada ere, “lurralde nazional osoan aplika daiteke”.
|
|
|
Ustezko iruzurrak “bizpahiru hilabete” daramatza Euskal Herrian, eta 3.600 euroko ekarpena egiten duten bazkide/ bezeroak erakartzean datza, eta konpromisoa hartzen dute negozioan baldintza beretan sartzeko prest dauden beste pertsona batzuk aurkitzeko.
|
Pertsona
horiek, era berean, inbertitzaile berriak inplikatu behar dituzte, eta horrela, hurrenez hurren, Koldo Navascués OKUko lehendakariak azaldu zuenez. Ikastaroak eskaintzen dituen enpresa Martínez Serveis Marketing Group da, Gironan helbideratuta dago eta astelehen eta astearte guztietan Barakaldoko (Bizkaia) taberna batean, Errioxako hotel eta jatetxe batzuetan eta Beasaingo (Gipuzkoa) hotel batean egiten ziren bileretan inbertitzaileak erakarri ditu.
|
|
|
“Bestela, tribializazioa izango litzateke.
|
Pertsona
horiek izaten dituzten minak erakutsi behar ditugu”.
|
|
|
María Luisa Fernández Jiménez Ezgaitasunak dituzten Pertsonen Laneratzearen Aldeko Elkarteko (Aproinla) lehendakariak jakinarazi du Malagan zentro okupazional bat jarriko duela abian, ezgaitasunak dituzten pertsonak gizarteratzeko eta laneratzeko. Aproinla ikuztegi bat sortu nahi du,
|
pertsona
horientzako trantsizio modulu gisa balioko duena eta lan merkaturako tranpolina izango dena. Fernándezek adierazi zuen proiektua eskola integraziotik eta egokitutako lanbide prestakuntzatik datozen gazteentzat dela, gizarte bermea duten moduluetan eta ikuztegiko ikastaroetan egin baitituzte ikasketak.
|
|
|
Espainian, 4.000 pertsona inguruk dute ELA izeneko gaixotasun hori. “Teknika hori aurrera eramateaz arduratzen den tresnak
|
pertsona
horiei erakusten die garunaren jarduera elektrikoa kontrolatzen”, dio Birbaumerrek. Atzo jakinarazi zuen teknika berri hori El Escorialeko udako ikastaroetan, non “Emozioak eta garuna” ikastaroan azaldu baitzuen bere hitzaldia.
|
|
|
Atzo, bilera bat egin zuen Bartzelonan, eta ehun bat pertsonak parte hartu zuten.
|
Pertsona
horiek haserretu egin ziren beren egoera dela eta. Espainia osoko 70.000 familia ingururi egin die kalte Eurobanken sukurtsalak ixteak.
|
|
|
Gainera, pertsona askok (batez ere ordenagailua erabiltzen ohituenek) ekintza erreflexu bat egingo balute bezala idazten dute, teklen posizioan pentsatu gabe.
|
Pertsona
horiek abiadura eta zehaztasun handiz idazten dute, baina (teklatuari, oro har, begiratzen ez diotenez) zailtasun gehiago dituzte tekla batek betetzen duen leku zehatza seinalatzeko unean, eta are gehiago, teklatu osoaren kokapena buruz marraztu behar badute. Eskema edo argazkia egin ondoren, teklak kendu egin behar dira.
|
|
|
Hala, 2000 urtean 65 urtetik gorako pertsonen %51, 3k bakarrik jaso zuen gripearen aurkako immunizazioa, nahiz eta arrisku talde batekoa izan.
|
Pertsona
horien eraginkortasuna %30 eta %40 artekoa da, baina ospitaleratzeen eta heriotzen erdiak saihesten ditu. Ikerketak erakusten duenez, txertoa hartzeko errezeloak honako hauen ondorio dira:
|
|
|
Somalian 6 milioi pertsonak utzi behar izan dituzte beren etxeak herri hau hamahiru urtez suntsitu duen gerra zibilaren ondorioz. Bartzelonako alkateak esan zuen
|
pertsona
horien erdiak 18 urte baino gutxiago dituztela. Bestalde, Joan Laportak adierazi zuen gustura dagoela zuzentzen duen kluba, “bakea, integrazioa, elkarbizitza eta herrien eta kulturen arteko batasuna” balio komunak dituen kausa batekin solidario izateko aukera duelako.
|
|
|
Urtean 40.000 eta 60.000 milioi dolar gehiago lirateke
|
pertsona
horien ongizatea lortzeko.
|
|
|
Ekarpen berriek adierazten dute
|
pertsona
horiek nolabaiteko mugikortasuna berreskura dezaketela
|
|
|
Besteak beste, “faktore genetikoak, garuneko aldaketa biokimikoak, gaixotasun kronikoak, muga psiko fisikoak eta asaldura somatikoak” azaltzen ditu Angel Moríñigo doktoreak, Sevillako Valme Unibertsitate Ospitaleko Osasun Barrutiko psikogeriatrak.
|
Pertsona
horiei eragin diezaieketen eta gaixotasuna eragin dezaketen faktore psikosozial gisa, honako hauek nabarmentzen dira, besteak beste: erretiroa, aintzatespen sozialik eza (askotan, familiarentzat zama gisa sentitzen dira, eta jada ez dira erabilgarriak), mendekotasuna, autoestimurik eza eta segurtasunik eza.
|
|
|
Ikertzaileek interpelazioa egin ziotenean, bazterturiko gazte horiek gizarte errefusa pairatzen duten pertsonen atsekabe eta etsipen sentsazio berak adierazi zituzten.
|
Pertsona
horiei berehala egin zitzaizkien azterketek erakutsi zutenez, aurreko kortex zizulatua aktibatu zen, min fisikoari erantzuten dion garuneko eskualde bat. Arbuio sentimendu hori bera eragin zitzaien boluntarioetan, baina eszeptizismo handiagoz ahoz erreakzionatu zutenetan, kortex prefrontalaren zati batean aktibazioa ikusi zen, gure sentimenduak prozesatu eta autokontrola arautzen duena.
|
|
|
Proiektu aitzindari honen helburua da
|
pertsona
horiek etengabeko harremana izatea laguntza zentroekin.
|
|
|
Kaltetutako familiek tratamendu egokia eskatzen dute txikitatik, horrek garapen pertsonal handiagoa sustatzen duelako eta epe ertainera kostu pertsonal, familiar eta ekonomiko handia eragingo lukeen narriadura ekiditen duelako. Aldi berean, topaketan, pertsona autisten inguruneak agerian utzi zuen
|
pertsona
horiek “marjinatuen barruko” talde bat osatzen dutela, Pertsona Ezinduen Europako Foroak argitaratutako “Mendekotasun Handiko Ezgaitasunak dituzten Pertsonak” dokumentuan jasotzen denaren arabera. Legeen esparruan, aukera berdintasuna bermatzeko proiektu berriak daude, Minusbaliatuak Gizarteratzeko Legea (LISMI) garatuz.
|
|
|
Egun batzuen ondoren, bidaiariak etortzen hasi ziren.
|
Pertsona
horiek infekzioa harrapatu ondoren, pasaiaren zati handi batean banatzen zen, eraso tasa handiari esker, eta, ondorioz, bidaiarien zati handi bat kaltetuta geratzen zen. Kasu hori bera gertatzen ari da gaur egun Aurora ontzian.
|
|
|
Gainera, egindako ikerketen arabera, muskulaturaren garapenean karbohidratoak proteinak bezain garrantzitsuak dira, odolean intsulina handitzea eragiten baitute, organismoaren hormona anabolizatzaile nagusia. Beraz, muskulu tamaina handitzeko, interesgarria da
|
pertsona
horientzat elikagai hidrokarbonatuak (ogia, pasta, patatak, arroza, lekaleak, frutak eta barazkiak) beste proteiko batzuekin konbinatzea (haragia, arraina, arrautzak, esnea eta deribatuak). Ariketa egin aurretik edo ariketa egin bitartean konbinatuak hartuz gero, muskulua eratzen laguntzen dute, eta entrenamenduaren ondoren irentsiz gero, glukogenoa berreskuratzen laguntzen da, eta proteinak galt... Era berean, hidratazioa funtsezkoa da errendimendua ezin hobea izan dadin; beraz, kirola egin aurretik, bitartean eta ondoren behar adina likido hartzea gomendatzen da.Egarria dagoenean bakarrik edatea akatsa da, ordurako organismoa deshidratatzen hasi baita.
|
|
|
Aldaketa horrek zaildu edo eragotzi egiten du elikagaiak ahotik urdailera igarotzea. Espezialistak gehitu du
|
pertsona
horiek sistema soziosanitarioa behar dutela “bizitza onargarri eta osasungarria garatu ahal izateko”. Gai hori Paziente Ahularen Disfagiaren IV. Jardunaldian aztertu da, eta Zaragozako medikuntzaren arlo horretan ia ehun profesional bildu ditu.
|
|
|
Doktoreak azaltzen duenez, “garrantzitsua da zaintzaileek argi eta garbi ezagutzea paziente horien problematika eta elikagai egokiekin elikadura egokia izateak duen garrantzia”. Espezialista horrentzat, “ez da beharrezkoa
|
pertsona
horiek bitamina gehigarriak dituzten gaixoak gainelikatzen edo pure formako elikagaiak prestatzen egindako ahaleginaren ondorioz gehiegikerietan erortzea, ez eta haien osasun egoeraren ondorioz ere”. Tratamenduaren helburua da eredu normaletatik ahalik eta hurbilen dagoen elikadura lortzea, desnutrizioa, deshidratazioa eta arnas arazoak saihestuz.
|
|
|
Desnutrizioak
|
pertsona
horiek infekzioak, hausturak edo azalaren hauskortasuna eragin ditzake.
|
|
|
Etorkinen kolektiboak gero eta garrantzi handiagoa hartzen du, eta ez soilik ikuspegi kuantitatibotik. Banku ikuspegitik, adibidez,
|
pertsona
horien etxebizitza beharrari edo jatorrizko herrialdeetara transferitzen duten diru zenbatekoei. Eragiketa horietako edozein kreditu erakundeentzako dirusarreren iturri izan daiteke, eta, horregatik, horietako askok kolektibo horri egokitutako berariazko produktuak eskaintzen dituzte.
|
|
|
Gizon ondratuak alferrikako hitz gutxi eta ekintza on asko izan ohi dituelako. Baina zuk ez duzu inor gorroto, gorrota zenitzakeen
|
pertsona
horiek horrenbesteko garrantziarik merezi ez dutela pentsatzen duzulako. Nietzchek zioen gutxiesten den · hori ez dela gorrotatzen, gorrotatzen duguna gure parekoa edo hobea izaten delako beti.
|
|
|
Pentsatzen hasi zen Martina eta inguruan bizi ziren pertsonen bizitzak errepasatu zituen, baina guztiak ziren dendariak edo ospitaleetan egiten zuten lan edo bulegoetan, eta ordu asko ematen zituzten lanean; hamazazpi edo hamazortzi ordu egunean igual, laneko orduak kalitate handieneko orduak direlako eta doble balio dutelako. Eta lanetik irten eta gero desegin egiten ziren
|
pertsona
horiek, sofa marroi batean, eta ez zeukaten astirik bitxikeriak egiteko.
|
|
|
Gomazko pilota atera nuen poltsikotik.
|
Pertsona
horiek baino hobeto ezagutzen nuen pilotako sugea; banekien, esaterako, barrezka egongo zela. Eta begiratu egin nion sugeari.
|
|
|
Euskal gizarteak intuizioz nozitu zuen Egunkaria ren aurka jotzeak herri zantzuen aurka jotzea bezalakoa zela, eta erdaldunek ere —edo inoiz irakurri gabekoek, Pako Aristik zioen bezala(" Egunkaria eta San Eleuterioren miraria", Egunero, otsailak 26) — sentitu zuten beren izaera bera jartzen zela kolokan. Bestalde, lehen une hartan sumatu zen Egunkaria eta hamar
|
pertsona
horien kontra joz gero, gutariko inor ez zegoela salbu Euskal Herrian, geroago Iñaki Uriak adierazi zuen bezala: " Hurrengoak Euskaltzaindia edo Eusko Jaurlaritza izan daitezkeela erakutsi digute" (Egunero, martxoak 23).
|
|
|
Hortik dator, etorri ere, printzeen borondateari ematen zaion bi interpretazioen erregela, horiek gizabanako zehatz batzuen mesederako dohainak eta pribilegioak ematen dituztela. Halako izaera badute, zabalera osoa eman dakieke hirugarren bati kalte egin gabe; orduan, interpretazioa beti egiten da printzeak bere eskuzabaltasunez goratu nahi izan dituen horien alderako, eskuzabaltasun horri ere neurrizko zabalera ematen zaiola,
|
pertsona
horiek eskatzen duten adinakoa. Baina grazia hark interpretazio hori onartzen ez badu hirugarrenaren eskubideari kalte egin gabe, nahitaezkoa da berori mugatzea hitzez hitz emandako horretara, betiere eskuzabaltasun hartzailearen kalterik gabe.
|
|
|
Hori dela bide, zenbaitetan, legeok gaizki ulertzeaz gain, horiek ondo aplikatzeko eta bakoitzari bere ondore zuzena emateko hausnarketak falta dira; aldi berean, gerta daiteke legeok adimen zorrotzegia ez duen norbaitengana heltzea, hots, bere buruan orotariko legeak dituen norbaitengana heltzea. Bi inguruabar horiek batzen direnean, erraza da legeok ikuspegi faltsu batetik aztertu eta gaizki aplikatzea, batik bat, maiz sarri jazotzen den bezala, zuzentasunaren aldekoak izan eta arrazoiarekin bat datozen legeak bilatu beharrean,
|
pertsona
horiek euren negozioei hobeto datorkien legea bilatzen dutenean, lege hori harago aplikatu barik.
|
|
|
Horren arrazoia zein den ulertzeko, nahiko da hausnarketa txiki bat egitea lehen esandakoari buruz, alegia, familien arteko maitasunaren ezaugarriei buruz. Egin eginean ere, gurasoek eginbehar jakin batzuk dituzte seme alabei begira, eta senarrak, ordea, beste batzuk ditu emazteari begira; guztiak nahastuko lirateke,
|
pertsona
horien arteko ezkontza onartuz gero.
|
|
|
Lagunen arteko elkarrekikotasunaren ondorioz, adiskidetasuna ezartzen da aurretiaz beste betebehar batzuen bitartez lotuta egon diren pertsonen artean.
|
Pertsona
horiek euren artean garatu dituzte aldez aurretik elkar maitatzeko zituzten joera berezkoak. Halako joerak dira, besteak beste, maila berdintasuna, adin proportzioa, ohitura, zaletasun eta sentimenduen arteko bat etortzea, elkar maitatu eta elkarri zerbitzua egiteko lerrakera berezkoa, eta horien antzekoak.
|
|
|
Alderantziz, ez da adiskidetasunik sortzen ez sakontzen —zailtasun handiekin eta oso gutxitan ez bada—, maila, adin edo beste ezaugarri batzuk gogoan izanik desberdinak diren subjektuen artean. Desberdintasun horiek askatasun eta fideltasun eza dakarte, eta, horren ondorioz,
|
pertsona
horien artean ez da gertatzen adiskidetasunaren egoera naturala.
|
|
|
Eta betebehar berezien ondorioz elkarrekin batzen direnean bigarren legearen espirituak bultzatzen dituen pertsonak, orduan, zalantzarik gabe, haien artean lotura estua sortzen da, eta lotura hori bat dator elkarri zor dizkioten eginbeharrekin.
|
Pertsona
horietako bakoitzak bestearengan aurkitzen baditu lotura estuago bat ezartzeko ezaugarriak, lotura horrek, une horretatik, adiskidetasunaren izaera eskuratzen du.
|
|
2004
|
|
|
Gizartea delituaren beldur denean, ordea, ez da
|
pertsona
horien beldur. Hiltzaile anitz baten irudia du buruan eta eguneroko bizitzan ez da ohikoa horrelako kasu bat topatzea.
|
|
|
Aipatu dituzun esaera edo poema horiek, garai bateko gutxiengo txiki kultu baten espresioak dira.
|
Pertsona
horiek Euskal Herriaren edertasunaz eta bere txikian handitasunaz ohartu ziren. Eta hori herriaren buruan txertatu beharra ikusten dut.
|
|
|
Ekintzaile berriak edo enpresaburu berriak gazteak dira oro har. Funtsezkoa da
|
pertsona
horiek zer iritzi duten jakitea, batik bat administrazioetan laguntzak eta subentzioak ematen ari direnentzat. Ondoko lerroetan, Bilboko Merkataritzako Ganberako Informacion aldizkarian aurtengo urtean argitaratu diren iritzietako batzuk jasoko ditugu.
|
|
|
Uste dut gorrototik gehiago dagoela liburuan amodiotik baino. Lau
|
pertsona
horiek elkar bizitzera kondenatuta egon dira garai batean, baina orain jada ez, eta hori batzuentzat liberazio bat da… Psikoanalisitik begiratuta izan daiteke amaren sozializatzeko kontzeptu hori ere: taldea, babesa.
|
|
|
Eta eskubide hori ez erabiltzeaz gain, beren balizko deklarazio borondatezkoetan askotan beste batzuk inkulpatzen dituzte espetxe zigor luzeak ekartzen dituzten delituekin. Pentsatu genuke
|
pertsona
horiek direla isilik egoteko motibo gehien dutenak, ordu gutxitarako arrestatzen dituztenak baino gehiago.
|
|
|
Inola ere ez zait iruditzen abokatuek beren denbora galdu behar dutenik beren funtzioa hori ez delako pertsonen kontra Estatuaren aldeko kondenak lortzen;
|
pertsona
horiek defenditu behar ditugu auzitegietan. Abokatuak ez gara ez apezpiku, ez epaile inor kondenatzeko, eta ez fiskal zigorrak eskatzeko Nere aldetik, espero dut aginte faktiko eta instituzionalen kondena kanpainen gurdira sekula ez igotzea.
|
|
|
|
Pertsona
horiek bizitzako azaleko gauzak asko erlatibizatzen dituzte.
|
|
|
Ospitaleetako laguntzaileei dagokienez, boluntarioak dira eta, halakotzat, ondo edo erdipurdi asmatuz, erromesari arreta eskaintzen diote; hortaz,
|
pertsona
horien ahalegina (latza, askotan) aintzat hartu behar da.
|
|
|
Kontu soziala ere baita, haatik:
|
pertsona
horiek beren inguruan giro mesedegarria sortzen dute familia guztiarentzat baina, batez ere, beraien buruari egiten diote mesede handiena.
|
|
|
Funtsezkoa da horren autonomia aintzat hartzea eta,
|
pertsona
horien osasuna arretaz zaindu behar dugun arren, ez ditugu gizaki pasibo gisa tratatu behar.
|
|
|
Jarduera hori sustatzeko legitimazioa dute Fiskaltzak, Herriaren Defendatzaileak, bai eta zuzenbide publikoko pertsona juridikoek ere, baldin eta
|
pertsona
horiek interes legitimoa frogatzen badute, errekurtsoan prozesuko zein arazo eragin eta arazo horri buruz jurisprudentzia doktrina izan dadin. Benaz, legearen intereserako errekurtsoa ez da benetako errekurtsoa; izan ere, emandako epaiak ez du ezeztatuko irmoa ez den beste epai bat (ezta epai irmoa hutsalduko ere).
|
|
|
3 Artikulu honetan aipatu pertsonek, prozesua bideratu bitartean, edozein egoitza aldaketa komunikatuko diote auzitegiari.
|
Pertsona
horien lehen agerraldian, jakitera emango zaie betebehar hori.
|
|
|
Zitazioan ere alderdiei adieraziko zaie, zitazioa noiz jaso eta hurrengo hiru egunetako epean, horiek euren kabuz aurkeztu ezin dituzten pertsonak zehatz ditzaten, auzitegiak horiei zitazioa egiteko,
|
pertsona
horiek ikustaldian alderdi edo aditu gisa adierazpena egite aldera. Helburu horretarako, zitazioa egiteko beharrezko diren datu eta inguruabar guztiak emango dira.
|
|
|
Idatzizko erantzunak kontuan izanda, edo horiek egiteko ezetza jaso bada edo ez egitea gertatu bada, auzitegiak probidentzia bidez agin dezake, ofizioz edo alderdietatik edozeinek hala eskaturik, zein pertsonaren lekukotza egoki eta erabakigarri izan, eta
|
pertsona
horiek epaiketa edo ikustaldira zitatuak izatea, pertsona juridikoaren edo erakundearen adierazpen iluna edo osatugabea argitu edo osatzeko. Halaber, auzitegiak onar dezake, alderdiak hala eskaturik, adierazpen hori gezurtatzeko froga egoki eta erabilgarrietatik edozein.
|
|
|
Ez da bidezkoa izango 301 artikuluko 2 paragrafoan aipatu alderdi edo pertsonei egindako galdeketa, baldin eta alderdi edo
|
pertsona
horiek jada adierazpena egin, eta adierazpen hori eta galdeketa egitate berberei buruzkoak badira.
|