|
2013
|
|
|
|
Urte
askotarako.
|
|
|
Nik, berez, ikasketa ertainak ditut musikan. Hamaika
|
urte
pasatu nituen pianoa jotzen. Flautarekin ere zazpigarren mailara arte.
|
|
|
Quebeceko
|
urteak
asko aldatu zidan bizimodua; kirol asko egin nuen, bizimodu ordenatua nuen& Ez dakit noiz, baina ihesalditxoren bat egin nahi nuke. Musikari ere heldu nahi nioke; orain ere, etxera haserre heltzen naizenean, pianoaren aurrean jartzen naiz.
|
|
|
Imanol Urbieta Zarautzen jaio zen 1934
|
urtean
. Musikari oparoa da.
|
|
|
Bizi iraupena: 12
|
urte
Elikadura: egunero 380 g txakur janari.
|
|
|
Hezkuntzaren esparruan ere, kantuen bitartez, irakasteko eredu bat sortu du. Argizaiola sariarekin, Gerediaga Elkarteak
|
urtetan
egin duen eta egiten jarraitzen duen lana eskertuko dio. Omenaldi ekitaldia Atarte Kultur Elkarteak diseinatu du.
|
|
|
Hamahiru bat
|
urte
nituenean, krisi emozionala izan nuen. Haiek ziren kontrasteak!
|
|
|
Mundiala! Duela
|
urte
batzuk ikasleei proposatu nien poema bilduma bat eta errezitaldi bat egingo genituela. Batzuek gogo txarrez
|
|
|
2 Beso kurbatuak dituen gurutze bat da, azken
|
urteotan
sinbolo moduan oso modan jarri dena.
|
|
|
Txistua dantzak laguntzen dituen instrumentua izan ohi da, erromerietan eta gorazarreko udalekitaldietan. Zenbait
|
urtetatik
hona, txistuaren aukera itzelak erakusten dituzten kontzertuak eman izan dira.
|
|
|
Txistua dantzak laguntzen dituen instrumentua izan ohi da, erromerietan eta gorazarreko udalekitaldietan. Zenbait
|
urtetatik
hona, musika tresnaren aukera itzelak erakusten dituzten kontzertuak eman izan dira.
|
|
|
Beste batzuetan, aldiz, gako hitza ez da esplizituki galderan ageri. Adibidez," noiz agertu zen txalaparta?" galderan, bilatu behar dena zenbaki bat(
|
urtea
, mendea&) dela aurrez ikusi behar duzu, eta begiak azkar mugituko dituzu testuan haren bila. Behin data bat identifikatu duzularik, azkar irakurriko duzu haren inguruan dagoena, ea data hori den txalaparta noiz agertu zen adierazten duena, eta ez beste bat.
|
|
|
Egokitze horren adibide da azken
|
urtean
izan duen oihartzuna; Iparraldeko Kalakan taldeak Madonna abeslari ospetsuarekin jo du mundu mailako bira luze batean, txalapartaren doinuak mundu osora hedatuz.
|
|
|
a) Solstizio egunean bedeinkatutako landareak zertarako erabiltzen ziren
|
urtean zehar
–
|
|
|
1 Aldizkariak euskal kultura zabaldu nahi du 10
|
urte
bitarteko gazteen artean. Gazte horiei kultura hitzak zer esan nahi duen argitzeko, honako zuhaitz hau txertatuko dute aldizkariaren sarreran.
|
|
|
Dagoeneko, Izena duenak izana du elkarteko lehendakariak eginiko eskaerari erantzun behar diozue: Gure erroak aldizkarian argitaratuko den dibulgazio artikulu bana idaztea, euskal kultura 10
|
urte
bitarteko gazteen artean zabaltzeko helburuarekin.
|
|
|
Lehiaketan 12
|
urte
bitarteko gazte taldeek parte hartuko dute.
|
|
|
Urteko azken eguna abenduaren 23a bazuten, abenduaren 24arekin hasten zuten
|
urte
berria.
|
|
|
Zeltek 28 eguneko hamahiru hilabetetan banatzen zuten
|
urtea
, eta horietako bakoitzari zuhaitz baten izena ematen zioten.
|
|
|
c) Hurrengo
|
urtean
, Argentinako familia bisitatzeko aukera duzue, eta hemendik harako orduen aldeak kalkulatu nahi dituzue.
|
|
|
Eguraldiaz hitz egin ondoren, klimaz hitz egitera pasatuko gara. Klima toki bateko
|
urte
askotako eguraldiaren bilakaeraren emaitza da. Klima definitzeko, urte luzeetan leku batean izan diren prezipitazio eta tenperatura kopuruak hartzen dira kontuan.
|
|
|
Klima toki bateko urte askotako eguraldiaren bilakaeraren emaitza da. Klima definitzeko,
|
urte
luzeetan leku batean izan diren prezipitazio eta tenperatura kopuruak hartzen dira kontuan.
|
|
|
Lehen Hezkuntzan ikasi zenuten klimograma lurralde jakin baten
|
urte
zehatz bateko tenperatura eta euri kopurua irudikatzen duen grafikoa dela. Orain, klimogramak aztertuko ditugu, zuetariko bakoitzak hautatu duen bizilekuko klimaren ezaugarriak hobeto ezagutu ditzan.
|
|
|
|
URTE
OSOKO PREZIPITAZIOA
|
|
|
f) Zein da
|
urte
osoko prezipitazio kopurua?
|
|
|
|
URTE
OSOKO PREZIPITAZIOA
|
|
|
Itsaso ondoan, tenperatura epelak
|
urte
osoan..., hori da Rio
|
|
|
Eskiatzea gustuko dudanez, ia
|
urte
osoan elurretan dagoen
|
|
|
Itsasoa ondoan eta tenperatura epelak ditu
|
urte
guztian.
|
|
|
Klima: Tropikala, tenperatura epela
|
urte
osoan, euritsua.
|
|
|
Gaztetan abenturazalea nintzen, hemen lanik ez zegoen, eta Kanadarajoan nintzen lan bila; berrogei
|
urte
igaro nituen han, zuhaitzak botatzen.
|
|
|
Orain dela bi
|
urte
etorri nintzen Ekuadorretik Euskal Herrira, gurasoek hemen lana topatu zutelako. Hasieran, faltan botatzen nituen nire herria, familia eta lagunak, baina orain oso gustura nago; euskaraz ikasi dut, eta lagunak ere egin ditut.
|
|
|
Bizileku aldaketa ugari izan ditut nire bizitzan. Tolosan jaio arren, Bartzelonan bizi izan nintzen sei
|
urtera
arte, nire aitak han egiten zuelako lana. Gero, Donostiara etorri
|
|
|
Esako
|
urte
|
|
|
|
Urte
osoko prezipitazio kopurua 1.147 mm-koa da; beraz, klima hezea da. Euri gehien martxoan egiten du eta euri gutxien ekainean.
|
|
|
|
URTE
OSOKO PREZIPITAZIOA
|
|
|
Gizakiok ditugun beharrak (janaria, garraioa, energia...) asetzeko, natura ustiatzen dugu. Azken
|
urteotan
, gure premiak neurrigabe hazten joan dira; naturatik lehengaiak atera, eraldatu, kontsumitu eta botatzen dihardugu etenik gabe. Horrek guztiak naturan ondorio kaltegarri ugari sortzen ditu.
|
|
|
Badakizue
|
urtean zehar
ikastoletako hainbat jai izan ohi direla. Ikasturte hasieran, bi izaten dira:
|
|
|
Askotan entzuten dugu klima aldatzen ari dela, aurreko
|
urteetan
baino euri, elur edo bero gehiago edo gutxiago egiten duela& Zer iruditzen zaizue. Horrela dela uste al duzue?
|
|
|
2 Gertaera bat K.a. 2500 urtekoa bada, duela zenbat
|
urte
izan zen?
|
|
|
3 Mendeak, askotan, zenbaki erromatarrez agertzen dira; ba al dakizu zein
|
urteri buruz
ari garen V. mendea esatean. Eta IX. mendea esatean?
|
|
|
MENDE ERROMATARRAK DAGOKION
|
URTE
TARTEA DUELA...
|
|
|
Bi mila hirurehun laurehun
|
urte
|
|
|
Lau mila zazpiehun lau mila seiehun
|
urte
Mila bederatziehun bi mila urte
|
|
|
Lau mila zazpiehun lau mila seiehun urte Mila bederatziehun bi mila
|
urte
|
|
|
Bi mila ehun bi mila berrehun
|
urte
Seiehun bostehun urte
|
|
|
Bi mila ehun bi mila berrehun urte Seiehun bostehun
|
urte
|
|
|
b) Txerta itzazu honako asmakizun hauek denbora lerro batean. Lehenik, data guztiak ohiko zenbaki sisteman
|
urte
unitatetan jarri.
|
|
|
1500)/ mapa (K.a. VI. mendea)/ idazketa (duela 5.500
|
urte
)/ gurdia (duela 4.000 urte)
|
|
|
1500)/ mapa (K.a. VI. mendea)/ idazketa (duela 5.500 urte)/ gurdia (duela 4.000
|
urte
)
|
|
|
K.a. 2,5 milioi
|
urte
|
|
|
Duela 3.000
|
urte
" Duela 10.000.000 urte
|
|
|
Duela 3.000 urte" Duela 10.000.000
|
urte
|
|
|
Adituen arabera, honako hau esan nahi omen du: Neu 12
|
urte
ditut, hiru arreba ditut, neu ce. Zer jartzen duen jakin ondoren, hainbat galdera egin ditzakegu.
|
|
|
3 Atapuercako aztarnategian, hamar
|
urte
inguruko haur gaixo baten burezurra aurkitu zuten. Horretan oinarritutako txosten bat argitaratu zuten zientzialariek.
|
|
|
Hamar
|
urte
inguruko haur batena da.
|
|
|
Horretarako, lehenik data guztiak K.a./ K.o bihurtu. Gogoratu," duela 10.000
|
urte
"," K.a. 8000" dela, orain 2000ko milurtearen hasieran gaudelako.
|
|
|
8000" dela, orain 2000ko milurtearen hasieran gaudelako. Mendeak agertzen diren kasuetan, mendearen erdiko
|
urtea
idatzi (K.a. V. mendea › K.a. 450).
|
|
|
Willendorf-eko venusa (duela 22.000
|
urte
)
|
|
|
Historiaurrearen eta Historiaren arteko muga idazkeraren hasierarekin lotu ohi da, orduan lortu baitzen komunikazioaren beharra idatzien bidez asetzeko aukera. Lehen idatziak Sumerren (Mesopotamia) idatzi ziren K.a. 3500
|
urte
inguruan. Geroago, munduko beste zenbait lekutan, hainbat eratara erantzun zitzaion idazteko behar horri.
|
|
|
Ötzi," elurretako gizona" deituriko momia bi mendizalek izozpean aurkitu zuten Alpeetan, Ötz bailaran; hortik datorkio izena Ötzi. Lehenbizi, hildako bat zela pentsatu zuten, baina ikertzaileek, gorpua aztertu ondoren, egiaztatu zuten momia K.a. 3300
|
urte
inguruan bizi izan zen gizon batena zela. Nonbait, inguru horietan egiten duen muturreko tenperatura hotzen eraginez momifikatu zen gorpua.
|
|
|
Ötzik 46
|
urte
zituen hil zenean, 159 cm-ko altuera eta 50 kg inguru; artritisa zuen eta hesteetan zizareak. Garai haietako gizakien janzkerari buruzko informazio ugari atera dute zientzialariek, jantzita zeraman arropari esker.
|
|
|
Hondakinen artean lan handia eginda, sei mila aztarna inguru salbatzea lortu zuten. Haien artean, gure artetik duela
|
urte
asko desagertutako animalien hezurrak; besteak beste: hipopotamoa, errinozeroa, lehoinabarra, haitzuloetako hartza, baita lepokoa eta bestelako apaingarriak ere.
|
|
|
Hartzaileek zuek baino gutxiago dakitenez (7
|
urte
dituzte), saia zaitezte edukia beraiek ulertzeko moduan adierazten, hitz zailen esanahia adieraziz, adibideak emanez
|
|
|
Datazioa: 125
|
urtea
|
|
|
Datazioa(
|
urtea
eta aroa):
|
|
|
K.a. 2,5 milioi
|
urte
K.a. 8000 K.a. 3000 K.o. 1492
|
|
|
milioi
|
urte
|
|
|
Orain, erromatarren eskutik, Antzinaroan sartuko gara. Erromatarrek, K.a. 179
|
urtean
euskal lurraldeetara hurbildu zirenean garai hartako euskaldunak Historiaurrean bazeuden ere, mendeak zeramatzaten beren gertaerei eta bizimoduari buruzko testuak idazten.
|
|
|
Aulus Platorius Neposen agindupean Britanian4 daudenei. Hogeita bost
|
urtetan
zerbitzatzen aritu diren soldadu beteranoei& Eurei eta euren umeei etorkizunean erromatar hiritartasuna ziurtatzen zaie. Era berean, lege aurrean baliagarria den ezkontza eskaintzen zaie memento honetan duten emazteei, edo, ezkongabe badira, ondoren ezkontzen direnei, betiere emazte bakarra gizoneko.
|
|
|
H4.000
|
urte
|
|
|
H5.000
|
urte
|
|
|
H3.400
|
urte
|
|
|
Ikusiko duzuen bezala, lotura zuzena du unitatean izango duzuen erronkarekin. Has gaitezen, bada! 1 Azken
|
urteetan
, komunikabideetan ikusten ari gara herritar suminduek egiten dituzten manifestazioak eta kanpaldiak. Mugimendua Madrilen sortu zen maiatzaren 15ean (horregatik hartu du M15 izena), eta harrezkero mundu osora zabaldu da.
|
|
|
Azken PISA txostenekoak (2009) dira datuak, Hegoaldean, Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako azken ikasturtean zeudenen artean,% 76ak 15
|
urte
zeuzkan; alegia,% 24ak mailaren bat behintzat errepikatu zuen. Zenbakitan adierazteko:
|
|
|
Joan den larunbatean, Beti Alai elkarteak ohiko batzar nagusia egin zuen eta, hainbat gairen artean, urteko balantzea aurkeztu zuten bertan. Aurten
|
urte
berezia izan da, elkarteak 50 urte bete baititu.
|
|
|
Joan den larunbatean, Beti Alai elkarteak ohiko batzar nagusia egin zuen eta, hainbat gairen artean, urteko balantzea aurkeztu zuten bertan. Aurten urte berezia izan da, elkarteak 50
|
urte
bete baititu.
|
|
|
1791
|
urtean
Parisen metroa zer zen definitu zuten lehenengoz. Ordutik gaur arte, luzera magnitudea neurtu nahi dugunean, eredu hori zenbat aldiz errepikatzen den kalkulatzen dugu.
|
|
|
Neurketak oso antzinakoak dira eta historian zehar neurketarako hainbat eredu edo unitate erabili izan dira. Horren lekuko dira garai batean Euskal Herrian erabiltzen ziren eta gaur egun herri kiroletan soilik erabiltzen diren ontza, kana, oina, etab. Euskal Herrian bezalaxe, beste lekuetan ere tokian tokiko unitateak galtzen joan dira eta,
|
urteen
poderioz, nazioarteko unitate bateratuak nagusitu dira.
|
|
|
Unitateen Sistema Internazionalak oinarrizko zazpi magnituderen unitateak biltzen ditu. Unitate horiek
|
urteak
joan ahala etengabeko aldakuntzak eta doikuntzak izan dituzte eta aurrerantzean ere izango dituzte.
|
|
|
Aurreko
|
urtetik
banketxean dagoen dirua
|
|
|
Kiroldegia erabiltzeagatik, kide bakoitzak 70 ko kuota
|
urtean
|
|
|
Horietatik% 64 emakumeak izan dira. Emakumeen artean, bostetik hiru hogeita hamar
|
urte
baino gazteagoak dira. Zenbat gizonezkok eman dute izena lan eskaintzan?
|
|
|
Zenbat gizonezkok eman dute izena lan eskaintzan? Hogeita hamar
|
urte
baino gutxiagoko zenbat emakume aurkeztu dira deialdira?
|
|
|
1 Christian Golbach ek Euler-i 1742
|
urtean
bidalitako eskutitz batean agertu zen Goldbach en aierua.
|
|
|
Eulerrek ezin izan zuen garai hartan aierua frogatu eta 300
|
urte
beranduago berdin jarraitzen du. Ordenagailuen laguntzaz zenbaki oso handiekin probatu dute, eta ez dute kontrako adibiderik topatu, baina ez dago beti beteko dela esateko froga formalik.
|
|
|
Nolanahi ere, probabilitatearen teorian oinarrituta, ia ziurra da aieruaren egiazkotasuna. Duela gutxi, argitaletxe batek milioi bat libera eskaini zituen aierua bi
|
urte
baino lehen frogatzen zuenarentzat.
|
|
|
18
|
urtetik beherakoak
: 6
|
|
|
25
|
urtetik beherakoak
edo taldeak
|
|
|
25
|
urtetik gorakoak
|
|
|
Adibidez, Euskal Herriko 7 eta 16
|
urte
arteko gazteen aisialdiko ohiturak aztertzen dituen ikerketa estatistiko batean adin horretako lurralde guztietako 625 gazte aukeratu dira eta galdetegi bat betetzeko eskatu zaie.
|
|
|
BIZTANLERIA: Euskal Herriko 7 eta 16
|
urte
arteko gazteak
|
|
|
Eustat Euskal Autonomia Erkidegoko (EAE) 16
|
urtetik gorako
herritarren ikasketa maila aztertzen ari da. Horien artean, hiru herrialdeetako 475 herritar aukeratu ditu eta, informazioa jasotzeko, inkesta bidez galdetegi bat banatu die erantzun diezaioten.
|
|
|
b) 2002an sortutako enpleguen% 91,5 behin behinekoak izan ziren Euskal Herrian.
|
Urte
horretan 62.150 enplegu sortu baldin baziren, zenbat izan ziren behin behinekoak?
|
|
|
d) Sorginbide kiroldegiko erabiltzaileen asebetetze maila aztertzeko, kale inkesta bat egitea erabaki du kiroldegiko arduradunak. Inkestan 25
|
urtetik
45 urterako 40 pertsonek parte hartuko dutela zehaztu da eta, ezaugarri horiek betetzen dituzten eta kiroldegira sartu diren lehenengo 40 gizon emakumeei galdetu diete.
|
|
|
d) Sorginbide kiroldegiko erabiltzaileen asebetetze maila aztertzeko, kale inkesta bat egitea erabaki du kiroldegiko arduradunak. Inkestan 25 urtetik 45
|
urterako
40 pertsonek parte hartuko dutela zehaztu da eta, ezaugarri horiek betetzen dituzten eta kiroldegira sartu diren lehenengo 40 gizon emakumeei galdetu diete.
|
|
|
2010ean jasotako datuekin alderatzea eta, emaitza horien arabera, hurrengo hamar
|
urteetako
plana zehaztea ur kontsumoari dagokionez
|
|
|
Urizarko Udalak biztanleen osasun ohituren inguruko ikerketa estatistikoa egin nahi du. Horretarako, 10
|
urtetik gorako
herritar guztien artean, 260 elementuko lagina bereizi du eta, datuak jasotzeko, Urizarko biztanleen osasun ohiturak inkesta prestatu.
|
|
|
Gaztea (10
|
urte
)
|
|
|
Heldua (26
|
urte
)
|