|
2007
|
|
|
Ofizialtasunaren bidean aurrera egin eta Euskal Herriko selekzioek nazioarteko txapelketa ofizialetan parte hartzeko duten eskubidea bermatu arte, lan indarrak areagotzeko eskatzen dizuegu. Euskal Herria
|
munduaren aurrean
ordezkatu ahal izateko, euskal Herriko kirolari guztiok bilduko gaituzten federazioak behar ditugu.2 Frantzia eta Espainiako eragile politiko eta kirol federazio ezberdinei: Euskal Selekzioaren aurkako erasoak alde batera utzi, eta euskal kirolariak nazioarteko txapelketa ofizialetan Euskal Herria ordezkatzeko dugun eskubidea errespetatu eta horretarako aukera eman iezaguzuela.
|
|
|
Saharako Media Luna Rojak 2007ko irailaren amaieran adierazi zuenez, oso kezkatuta dago saharako errefuxiatuek egun pairatzen dituzten egoera zailekin, bereziki janari otarraren beherakada izugarria dela-eta. Izan ere,
|
Munduko
Elikagai Programak “iraileko kuotaren %44 bakarrik bidali du” eta “ez dakigu ziur MEPek urriko kuota emango ote duen”.Era berean bere kezka adierazi du “behar bezala elikatu gabekoen portzentajeak gora egin duelako eta haurren eta haurdun edo bularra ematen ari diren emakumeen artean anemia kopuru handia dagoelako”.Horregatik, Gizarte Zerbitzuetako sailak eta Hurria ... Egun horretatik aurrera, herriko hainbat janari dendatan, andoaindarrek kanpamenduetara bidali nahi dituzten elikagaiak utzi ahal izango dituzte.
|
|
|
Momentuz behintzat, halterofilian jarraitu nahi nuke. Zer espero duzu halterofilia
|
munduan
–A.G: Ez dakit, ez daukat helburu handirik.
|
|
|
Urtero gai ezberdinak jorratzen dituzte ikastolako kideek. Iaz ipuinen
|
munduan
murgildu ziren: hiru txerritxoak eta otsoak, Hamelingo txistulariak eta saguak, Hansel eta Gretel eta sorginak… pertsonaia horiek guztiak bildu ziren ikastolan.
|
|
|
hiru txerritxoak eta otsoak, Hamelingo txistulariak eta saguak, Hansel eta Gretel eta sorginak… pertsonaia horiek guztiak bildu ziren ikastolan. Aurreko urtetan,
|
munduko
herri ezberdinak irudikatu zituzten, goxokilandia eta musikalandia sortu, itsasoan murgildu, planetak ezagutu… ideiak ez zaizkie agortu eta dagoeneko datorren urteko gaiaren inguruan pentsatzen ari dira.
|
|
2008
|
|
|
Espetxean ikusten duzu gizon eta emakumeoi laguntzen gaituen kuraia, eskuzabaltasuna eta jatortasuna. Beldurra eta desesperazioa baino askoz gehiago.Gartzela gartzela da,
|
mundua
aldiz zu gabe aurrera doa. Egoera hori bere gordintasunean xumetasun osoz onartzeko gai zarenean kartzelako bizitzari aurre egiteko gai zara.
|
|
|
Maialen Lujanbio, Sustraio Colina, Xabi Paia eta Manolo Arozenak amaitu zuten bertso saioa. Umoreari lotuta aritu ziren azken hauek, jende dezente bertsoak entzutera baino pintxoak jatera gerturatu zela azalduz, besteak beste.Iñaki Muruak Bertsozale elkarteko lehendakariak," hemendik
|
mundura
eta mundutik hona zabaldu nahia" adierazi zuen eta gazte nahiz heldu, bertsozale guztientzako lekua egongo dela eraikin berrian. Maixabel Arrieta alkateak Bertsozale elkartea herrian bertan kokatzea pozgarria dela adierazi zuen eta egoitzari etekina ateratzeko eskatu zien elkarteko kideei.Oinkari dantza taldeko kideek eta Loatzo musika eskolako gaztetxoek emanaldia eskaini zuten gero.
|
|
|
Maialen Lujanbio, Sustraio Colina, Xabi Paia eta Manolo Arozenak amaitu zuten bertso saioa. Umoreari lotuta aritu ziren azken hauek, jende dezente bertsoak entzutera baino pintxoak jatera gerturatu zela azalduz, besteak beste.Iñaki Muruak Bertsozale elkarteko lehendakariak," hemendik mundura eta
|
mundutik
hona zabaldu nahia" adierazi zuen eta gazte nahiz heldu, bertsozale guztientzako lekua egongo dela eraikin berrian. Maixabel Arrieta alkateak Bertsozale elkartea herrian bertan kokatzea pozgarria dela adierazi zuen eta egoitzari etekina ateratzeko eskatu zien elkarteko kideei.Oinkari dantza taldeko kideek eta Loatzo musika eskolako gaztetxoek emanaldia eskaini zuten gero.
|
|
|
“Villabonako pisu batean bizi ginen orduan, eta txakurra amonaren etxeko baratzan egoten zen. Ezkondu ginenean, Zizurkilera etorri ginen bizitzera eta orduan izan nuen txakurren
|
munduan
gehiago sartzeko aukera, toki gehiago nuelako. Urkamendi izeneko haztegia dut orain”, dio Luis Marik.
|
|
|
Orain ditudan txakur guztiek badute bere pedegreea ziurtatzen duten papera. Duela hogeita hamabost urte hasi nintzen txakurren pedegree
|
munduan
sartzen. Garai hartan jendeak ez zion baliorik ematen erosi behar zuen txakurrak paperak edukitzeari.
|
|
|
Kumaldi bereko txakurkumeak ere ezberdinak izaten dira.
|
Mundu
honetan dabilen jendearekin hitz egiten asko ikasten da eta liburuak badira txakurrak haztearen inguruan, esperientziak ere erakusten du gauzak nola egin, baina zortea ere beharrezkoa izaten da ofizio honetan”. Setter arrazako txakurrekin egin izan du lan beti Luis Marik eta urteotan, zenbait aldaketa sumatu du:
|
|
|
Pisu handiko zestuak dira eta pilota abaila bizian doa; artikulazioak sufritzen dute pilo bat eta sorbalda izorratzen da. Gorputza ere maiz botatzen dugu lurrera, eta mokorrak kolpeak jasaten ditu.Nola sartu zinen erremontearen
|
munduan
–X. B.: Umetan palan, eskuz, futbolean… denetara jokatzen nuen.
|
|
|
Musika sartzen ahalegindu izan zara. Musika
|
mundutik
zatoz. J.Z.: Salesiarretan musika irakaslea naiz.
|
|
|
“Larraul, Alkiza, Bidania eta beste herri festetara joaten ziren. Gu 15 urteko neska koskorrak izaki, haiek nora joan hara joaten ginen”.Errepublika garaitsua zen eta emakumeentzat ere heldu ziren haize berriak; gizarte arloko hainbat arlotan bezalatsu, dantzaren
|
munduan
ere. Angelesek Tximelaneko Alberta adiskidearen irakasgaiak aipatu ditu:
|
|
|
Nola sartu zinen gai jartzaile
|
munduan
–Lehenik eta behin, bertso munduan sartu nintzen. 16 urte nituela, bertsoarekiko kuriositatea piztu eta Altzan bertso eskola sortu genuen.
|
|
|
Nola sartu zinen gai jartzaile munduan. Lehenik eta behin, bertso
|
munduan
sartu nintzen. 16 urte nituela, bertsoarekiko kuriositatea piztu eta Altzan bertso eskola sortu genuen.
|
|
|
Lehenik eta behin, bertsolaritzaren ezagutza. Bertsolariekin egon behar du, euren kezken eta iritzien berri izan eta nolabait bertso
|
munduan
egosten den horren jakitun izan behar du. Gero, gai jartzaileak jakin behar du gai bakoitza bertsolariari, giroari, lekuari, orduari eta herriari egokitzen.
|
|
|
Herriko kuadrilen arteko txapelketetan, berriz, hainbat taldetan jokatu zuen edo zuzendu zituen; egia esanda, talde askok zuten gogoko Pabloren prestutasuna giza harremanetarako eta jakinduria futbol kontuetan. Arraunaren
|
munduan
, San Pedro izan zen bere guztizko taldea. Euskaldunako urdinaren gainetik jartzen omen zuen San Pedroko kolore morea, ondo ezagutzen duten adiskideek adierazten dutenez.
|
|
|
Ikastolan gure planak egiten joaten ginen eta gure musika talde horretan asko pentsatzen genuen. Urte batzuen bueltan, garai hartan laukote bat elkartu ginen eta behin lokala lortuta, entsaiatzen hasi ginen.Orain, urte batzuk badaramazue musika
|
munduan
. Zer eskaintzen dizue zuei musikak?
|
|
|
Bi herrialdeen historia, kultura..., horiek guztiak modu zuzenago batean ezagutzea da helburua. Ikasleak ireki egiten dira,
|
mundua
beste ikuspegi batetik ikusten ikasten dute. Beste herrialde bat bertatik bertara ezagutzeko aukera oso aberasgarria da hori lortzeko.
|
|
|
Gerora ordea, iruditzen zitzaigun gazte horien loraldia behar baino lehenago ez ote zen ximeltzen”, adierazi du Jon Unanue lehendakariak. Uste horrekin jo zuten bertso
|
munduko
eragileengana, eta hauek uste horiek berretsi zituzten. “Hogeita bost urte artekoentzat txapelketa bat baino gehiago daude, baina hortik gorakoentzat gabezia handia dago”, nabarmendu du antolaketan laguntzaile lanetan aritu den Amaia Agirre bertsolariak.25 urtetik gorakoentzatHorrela, 25 urtetik gorako bertsolari gazteak bere baitan hartuko zituen lehia antolatzea erabaki zuten, baina txapelketaren ohiko seriotasunetik aterata.
|
|
|
Gainera, euskarak baserria utzi eta kaletar bihurtzearekin ez duela gutxi irabazi edonor konturatzen da gaur egun. Ordainez, janzkera modernoa hartu duela ere bai: ikastola, unibertsitatea, prentsa, irrati eta telebista, bulego eta langile
|
mundua
eta oro har kultura mundua batik bat. Pozgarria ez bada gero!
|
|
|
Gainera, euskarak baserria utzi eta kaletar bihurtzearekin ez duela gutxi irabazi edonor konturatzen da gaur egun. Ordainez, janzkera modernoa hartu duela ere bai: ikastola, unibertsitatea, prentsa, irrati eta telebista, bulego eta langile mundua eta oro har kultura
|
mundua
batik bat. Pozgarria ez bada gero!
|
|
2009
|
|
|
Saio ona egiteko koadrila dela uste dut, eta puntuak biltzeko ere orokorrean ere saio ona izatea komeni. Final erdietara ez sartzea, porrota al litzateke. Beno,
|
mundua
ez da bukatuko baina, egia esanda final erdietara ez sartzea pena handia litzateke bai. Euskal Herriko eta Gipuzkoako txapelketak kontatuta, zortzitan hartu dut parte eta zazpitan finalean izan naiz.
|
|
|
Parte hartzaileen artean: Arritxu Iribar (Euskadi Irratia), Abraham Olano(
|
Munduko
txapelduna), Mikel Astarloza eta Haimar Zubeldia txirrindulariak. Sarrera doan.Urriak 3, larunbata.
|
|
|
" Oso jende iaioa dator.
|
Mundu
hau ezagutzen duenak, dagoeneko izango du Mikel Ercillaren berri. Iaz garaipena lortu zuen Zizurkilen eta aurten ere hemen izango da.
|
|
|
Orain Bartzelonan saltzen dugu, Nafarroan ere bai, eta Madrilen ere hasi gara saltzen. Donostiako Tabakaleran egin zen
|
munduko
pintxo txapelketan ere izan ginen postu batekin. Belauntza likoreak sukaldean izan ditzakeen erabilpenak erakutsi nahi izan genituen.Goi mailako sukaldariek ezagutzen al dute. M.M.:
|
|
|
Orduan garagardotegi izatera pasa zen. Hasiera hartan erotu ote ginen galdetzen ziguten.Aldaketa handia inondik ere... M.M.: Zerbezaren
|
mundua
gustatzen zait, eta garagardotegia ireki nuen. Janaria eta edaria aldatu genituen baina sagardotegiaren filosofi berdina mantenduz.
|
|
|
Egunak pasa ahala joan nintzen ikusten parametro tekniko guztiak ondo betetzen zituela. Ondoren
|
mundu
honetako profesionalek probatu zutenean eta “ona dago” esan zidatenean gustura geratu nintzen. Gero, eta normala den moduan batzuei gustatzen zitzaien eta beste batzuei ez.
|
|
|
Ez zuen galtzak janzterakoan kremailerarekin harrapatuta galdu, ezta ere ahuntz batek hozka eginda, dirudienez, 1916an, 23 urte zituela Somme-n, Afrikako gerran jasotako tiro baten ondorioz galdu omen zuen, lastima garai haietan bi tiroko fusilik ez izatea! Ez dakigu ezkerrekoa ala eskuinekoa izan zen, ez dakigu tiroa bota zuenaren izenik, ziurrenik bere punteria onaren berri jakin gabe joango zen
|
mundu
honetatik. Ez dakigu nolaz mantendu zuten ejertzitoan, guri garbi utzi baitziguten, fisikoki eta metafisikoki ere bi arrautzak beharrezkoak zirela Espainiako ejertzitoan.
|
|
|
“Oporrak Bakean” Proiektua saharar umeei zuzendutako elkartasun ikurra da, gerra eta bidegabekeriaren kontra eta bakearen aldeko oihua. Elkartasun proiektu honek helburu hauek ditu: Alde batetik ume saharauiei aukera ematea ordura arte eskola liburuetatik besterik ezagutzen ez zutena, zuzenean ikusteko (ibaiak, mendiak, basoak, itsasoa e.a.). Bestetik, gure haurrekin batera bizitzeko aukera izatea,
|
munduaren
beste ikuspegi bat izan dezaten, errefuxiatuen kanpamenduetan dutenaren desberdina. Errefuxiatuen kanpamenduetan jaiotako 7 eta 12 urte arteko ume saharauiak dira, beren familiekin erbesteraldi luzea pairatzen ari direnak. Erbesteraldi horretan mota guztietako gabeziak jasaten ari dira, bai bizi elikadura aldetik, bai osasun eta hezkuntza aldetik.
|
|
|
Alde horretatik, abantaila daukagu. Gainera, gazte jendea lan
|
munduan
sartzen ari da eta euskaraz ikasi izanak asko errazten du bidea. Euskara ezagutzen dute eta gertukoa dute, gazteagoengan errazagoa da gogoa jarri eta euskara erabiltzea.Mezurik bidaliko al zenieke inguruko enpresetako kideei. Hemen bezala, beste enpresetan ere gaztelaniara jotzeko ohitura nabarmena da, inertziak bultzatuta bezala.
|
|
|
Ttapa, Ttipi Ttapa... Korrika”
|
mundu
guztiak oihukatuz eta txalo beroak eskainiz bere garaian irten zen Kaskante deitu hurrengo herrirantz eta gu ere bai hunkipenez bete gintuen jaialdia buru bihotzetan genuela etxerako bidean zehar.
|
|
|
Nola moldatzen zara familia eta lana uztartzeko. M. V.: Gurasoak eta familia osoa atzean dauzkat, eta beraiei esker.Gurasoak etorkinak izanik, euskal
|
munduan
hezi zaituzte.M.V.: Extremaduratik etorriak dira, baina argi izan zuten seme alabek non egin behar zituzten ikasketak. Egape ikastolan hasi nintzenean, oraindik ez zegoen legalizatuta.
|
|
|
Zizurkil Goian ezagunak badira ere, behean gehienek ez baitakite zer den gurdi ardatza. Goiko
|
mundu
hori gerturatu nahi izan dut.Aitona eta bilobaren arteko txangoaren bidez kontatu duzu istorioa…Bat batean burdinolaren istorioa azaltzen has banintekeen ere, aitzakia bilatu nahi izan nuen: aitonak bilobari kontatzen dion istorioaren bidez, ibilbidea egiten dute Atxulondora eta, modu horretara, gonbite bera luzatu nahi dut.
|
|
2010
|
|
|
Eredu gisa aipa nezake familia bat, gurasoak, bi alaba eta semeak osatzen dutena. Eguberriak etortzearekin, bakoitzak bere kalkuluak egin ondoan, kartazal itxi batean amari entregatzen diote urteko kuota modura beren emaitza, amak dena baturik hirugarren
|
mundura
igor dezan. Gisa horretan ez ote genituzke Eguberriak benetan polit bihurtuko?
|
|
|
Fededun izan ala ez. Fededunontzat Belengo haurra gogo bihotzetan, haur guztien ispilu eta etxeko haur bat bezalaxe maitagarria dena, edota Asia eta Afrika hego herrialdeetan urte oro goseak beste
|
mundura
eramaten dituen milioika haur horiek bezalaxe. Esperantza, bai, baina ez edozein esperantza, eta are gutxiago esperantza ustela dena, egikorra eta bakoitzaren konpromisoa berekin daraman esperantza baizik...
|
|
|
Esan nahi dut, jateko, jantzi, jostailu eta opariei bere neurri bat hartu eta han hemengo beharrari zuloak itxi orde, hor ibili garela umetan bezalaxe zer nahi dugun ez dakigula. Orain ikasiko dugu seguru aski
|
mundura
begiak zabaldu eta esperantzari bere bideak egiten, norbere beharra bezalako irakaslerik ez baita besterena ikusi ahal izateko.
|
|
|
Egia esan, gaur egun han hemenka
|
munduan zehar
behartsuei esku bat luzatuz inoiz baino jende gehiago dabil eta gure artetik ez proportzioz gutxien. Ez dakit Nazareteko kaskabeltzaren erreferentzia dutenik, baina jokabidea bai.
|
|
|
Bide egokia ikusten dut herriko kirolariak ezagutarazteko eta horien sakrifizioa aitortzeko. Aldi berean, eguneroko ahaleginari esker helburu asko lor litezkeen mezua ere zabaltzen da. Erraza izan liteke ni bezala komunikabideetan agertzen den elitekoarekin gogoratzea; benetako meritua oinarri oinarriko kirolaren
|
munduan
dabilen hori nabarmentzen jakiteak dauka.Ni neroni harrituta geratu naiz galan aipatuko direnen zerrenda ikusi eta gero: inoiz ez nukeen pentsatuko Andoainen hainbeste kirol praktikatzen denik, ezta halako kirolari kopuru handia dagoenik.
|
|
|
Horiexek dira Iron Man frogaren zenbaki beldurgarriak. Jabi Migel andoaindarrak ederki hartu zien tamaina urriaren 9an Hawaien jokatu zen
|
munduko
txapelketan.
|
|
|
Gaztetxo nintzenean nik ere futbolerako zaletasun handiagoa nuen. Umetan ez nuen inoiz ere antzerkirik egin.Noiz gerturatu zinen antzerki
|
mundura
–Dakizuna zeure kabuz ikasi duzula esango al zenuke. M.A.:
|
|
|
Dakizuna zeure kabuz ikasi duzula esango al zenuke. M.A.: Hogei urtetik gora nituela
|
mundu
hau erakargarria egin zitzaidan eta nire lehen esperientzia unibertsitateak antolatu zuen graduondoko batean izan zen. Yoga ikastaro bat egiteko izena ematekotan nintzenean, aldatu eta graduondoa egitera joan nintzen.
|
|
|
Yoga ikastaro bat egiteko izena ematekotan nintzenean, aldatu eta graduondoa egitera joan nintzen. Beste
|
mundu
bat deskubritu nuen. Geroztik, ikastaro dezente egin dut; horien artean, 1999 urtean hiru hilabeteko ikastaroa egiten Italian izan nintzela azpimarratuko nuke. Irungo Legaleón antzerki taldeak antolatutako tailer batzuetan ere esku hartu nuen.
|
|
|
Juana Josefa Zipitria Barriola 1845eko maiatzaren 31n Berrozpe baserrian jaio zen. Auzunean Juanitatxo bezala ezaguna zen, eta
|
mundu
zabalean Ama Kandida modura. Erroman, Vatikanoko gorengo erlijiosoak bigarrenez Ama Kandidaren izena eta izana aditzera emango du.
|
|
|
Hala ere, aurrera egiteko erabakia hartu eta zenbait eskola irekitzea lortu zuen, Salamancan eta inguruko herrietan lehendabizi, eta beste hainbat tokitan geroago. Gaztela inguruan hainbat ikastetxe zabaldu ondoren, Euskal Herrira zabaldu zuen bere lana eta inguru hauetan ere eskolak eraikitzen hasi ziren.Hemendik kanpo,
|
mundu
zabalean, Ama Kandidak argi zuen beharrik handiena zegoen tokietara iritsi behar zuela. Hil aurretik Brasilen bi etxe irekita zeuden.
|
|
|
Galdera horri erantzuteko Ruper Ordorikaren kantu bat etorri zait burura: " Inork ez zidan esan euskaldun izatea zein nekeza dan, hobe nuela
|
munduko
hiritar izatea". Baina nekeza den arren, ahaleginak beti merezi du.
|
|
|
Korsikan eman du bere azken hatsa, Euskal Herrira begira eta Euskal Herria gogoan zuela. Bera bezala, milaka dira
|
mundu
osoan zehar sakabanaturik dauden euskal iheslari politikoak.Mikelek bortizki ezagutu ditu errepresioa eta espetxe politika kriminalaren hatzaparrak. 1991an, aita, euskal preso politikoa, Martuteneko espetxean hil zitzaion bihotzekoak jota.
|
|
|
Datorren larunbatean
|
mundu
osoan Ingurumenaren Eguna ospatzen da eta Adunako Udalak aurtengoan ere bat egin du ingurumenaren aldeko ekimen honekin.
|
|
|
Jaialdi berezia izango da datorren igandean Adunibarko belazean egingo dena. Herri kirol
|
munduan
aski ezaguna den Paskualtxo omenduko dute egindako ibilbide oparoagatik.
|
|
|
Jaiotetxearen izenez da ezaguna. Gaztetan, Asteasuko Mintegiaga baserrira etorri zen bizitzera, Eleuterio Tapiaren etxera eta harekin hasi zen herri kirolen
|
munduan
murgiltzen: “Idi apustuak jokatzen hasi nintzen hasieran, hemezortzi urte nituela eta horretan aritu nintzen denbora batez.
|
|
|
Nahiz eta gorputz txikiko gizona izan, garaiko handienekin aritu zen.Ezagutu nuenetik, kirola nola maite duen ikusi izan dut, beti kirolariei laguntzeko prest azaldu da eta horrelako jendeak askotan ez du behar bezalako omenaldirik jasotzen. Herri kirol
|
mundua
berarekin zorretan zegoela iruditu zitzaigun eta nik neronek badut sentipen hori. Paskualtxori omenaldia egiteaz gain, herri kirolari egun berezia eskaini nahi genion.
|
|
|
Erdaldun askoren burmuinetan oraindik ondo itsatsitako kontzeptua da euskalduna eta antzinakoa edo atzeratua lotzea. Ez dira ohartzen edo ez dute ohartu nahi eurak direla
|
mundu
bati bizkar emanda bizi direnak. Euskaldun guztiok ezagutzen dugu gazteleradunen (edo bere kasuan, frantsesen) mundua, bi hizkuntza gutxienik jakiteko zortea dugu.
|
|
|
Ez dira ohartzen edo ez dute ohartu nahi eurak direla mundu bati bizkar emanda bizi direnak. Euskaldun guztiok ezagutzen dugu gazteleradunen (edo bere kasuan, frantsesen)
|
mundua
, bi hizkuntza gutxienik jakiteko zortea dugu. Eurak dira mundu oso bat galtzen ari direnak.
|
|
|
Euskaldun guztiok ezagutzen dugu gazteleradunen (edo bere kasuan, frantsesen) mundua, bi hizkuntza gutxienik jakiteko zortea dugu. Eurak dira
|
mundu
oso bat galtzen ari direnak.
|
|
|
Eta han zirenak erdal medioetako kideak ziren. Ez dauka ez lan makala Goenaga andereak Etxepare institutuan, hain justu, euskara eta euskal kultura
|
mundura
zabaltzea izango baitu zeregin nagusi. Bien bitartean, nik nahiago Euskadi profundatik idazten segi.
|
|
|
" Urak etengabeko presentzia izan zuen Leitzaran Bisitarien Etxeak eta Andoaingo Udalak martxoaren 21ean, igandean,
|
mundu
mailako uraren egunaren inguruan antolaturiko ospakizunetan. Hala ere, ekintza guztiak normaltasunez burutu ziren".
|
|
|
Gainera Decathlonek emandako mendi bizikletaren zozketan parte hartu ahal izan zuten.Saioa jai eta famili giroan egin zen eta hamaiketako bat ere izan zen bertara hurbildu zirenentzat. Euria egin arren, Leitzaranen antolaturiko II
|
Mundu
Mailako Uraren Egunak oroitzapen oso ona utzi du. Dagoeneko Andoaingo Udala, Leitzaran Bisitarien Etxearen laguntzarekin, maiatzean ospatuko den Ibilbide berdeen eguna antolatzen ari da Plazaolako ibilbidean egingo den egitarau interesgarri batekin. Mundu mailako uraren egunaren inguruan Leitzaran Bisitarien Etxeak antolaturiko ekintzei bukaera emateko, hitzaldi erakusketa bat antolatu zen astelehenean Andoaingo Urigain kultur etxean.
|
|
|
Sariak, Petri Romerok banatu zituen, Andoaingo Udaleko Sustapen Ekonomiko, Enplegu eta Gazteriako zinegotziak.Igandean Leitzaran Bisitarien Etxera hurbildu zirenak euli tailerrean aritzeko, jaurtiketan jarduteko eta errekan arrantza egiteko aukera izan zuten. Aldi berean, UNICEF Gipuzkoak utzitako Hirugarren
|
Munduan
ur edangarria eskuratzeari buruzko argazki erakusketa eta Uraren Interpretazio Zentroa ikusteko aukera ere izan zuten. Gainera Decathlonek emandako mendi bizikletaren zozketan parte hartu ahal izan zuten.Saioa jai eta famili giroan egin zen eta hamaiketako bat ere izan zen bertara hurbildu zirenentzat.
|
|
|
Martxoaren 8a egun seinalatua da Urnietan eta
|
mundu
osoan zehar. Emakume Langilearen Nazioarteko egunaren ospakizunak direla eta, kaleak kolore morez atondu ohi dira, berdintasun edo parekidetasunaren aldeko aldarriek herriko plazak betez.
|
|
|
Oso esperientzia betegarria izan da eta halaxe izaten jarraitzen du, ez bakarrik 8000 emakumek baino gehiagok ikasi dutenagatik, baita niri emakume, pertsona eta irakasle bezala eragin didanagatik ere. Gizartea aldatu eta ‘emakumeen aurkako biolentziari ez’ leloa elkarbanatu eta konpromisoa zabaltzeak asebete egiten du.Gogotsu etorriko al zara Zizurkilera. Lehen aldiz arituko naiz Zizurkilen, ondorioz, bertako emakumeekin lan egiteko gogoa daukat eta biolentzia sexistarik gabeko
|
munduan
bizitzeko eskubidea aldarrikatzeko ikasten eta elkarbanatzen jarraitzekoa.
|
|
2011
|
|
|
Politika endogamia prozesuan sartzen ari da. Gaurko egunean zaila da enpresa
|
munduan
edo gizartegintzan dagoena instituzioetara erakartzea. Adibide bat jarriko dizut.
|
|
|
Ziurtasun horrek nire esparruan lan egiten jarraitzera narama. Politikara iristen banaiz gerta liteke hori horrela ez izatea, eta gainera markatuta geratuko naiz". Bestetik, enpresa
|
munduko
jendea udalgintzara erakartzeko zailtasunak ditugu. Eraman ezinak dira biak, kasu gehienetan. Eta, orduan, nire galdera da:
|
|
|
Eraman ezinak dira biak, kasu gehienetan. Eta, orduan, nire galdera da: Zer nolako gizartea egin behar dugu lan
|
munduko
esperientzia instituzioetara erakartzeko modurik ez badugu. Udalgintza utziko duzue, Udalarekiko lana ere inplizituki alde batera utziko al duzue. M.I. Ez. Egia da ez garela instituzioan egongo, baina gure taldeak udalgintzan jarraituko dugu.
|
|
|
Euskarak, eta euskarak bezala Europan eta
|
munduan barrena
izaera hegemonikorik ez duen beste hainbat hizkuntzak ere, gizarte globalizatuaren eredu honetan gailentzen ari diren informazio eta komunikazioaren teknologia berrien aurrean erronka itzela dauka etorkizun hurbilari begira.Hizkuntzen eta hizkuntza komunitateen arteko elkarlana eta elkarrekiko hausnarketa suspertzeko xedez, Andoaingo Udalak, Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuorde... Eta horretarako mintegiak nazioarteko parte hartzea izango du:
|
|
|
Hemen, berriz, Urtzirekin eta ez dut inongo arazorik eduki komunikatzeko, noski, eta oso abegikor jokatu dute nirekin.Mexikotik azken aldian datozkigun ia berri bakarrak, narkotrafikoarekin eta hilketekin dute zerikusia… A.E.: Gurea nekazari
|
mundua
da eta ez dugu bortxakeri giro hori bizi; jende baketsua gara. Hala ere, esan behar dizut komunikabideek Mexikoren irudi faltsua ematen dutela gehienetan, alderik sentsazionalistena azaltzea gustatzen zaie.
|
|
|
Buruntzaldeko lan
|
munduan
euskararen erabilera sustatzeko eskualdeo sei Udalek “Baietz gurean” egitasmoa aurkeztu zuten aurreko ostiralean, Urnietan.Buruntzaldeko Udalek diru laguntzak emango dizkiete euskararen erabileran urratsak eman nahi diztuzten enpresei, eta egitasmo horren nondik norakoak jakitera eman zituzten.
|
|
|
“Sindikatuok kezkatuta gaude inkesta soziolinguistikoek adierazten digutelako jaisten ari dela euskararen presentzia gizartean. Lan
|
munduan
ere ohartzen ari gara gero eta gehiago garela langile euskaldunak, baina gero errealitate hori ez dela harremanetan islatzen”.Denok euskararen alde gaudela esan arren, gero hori ez dela gauzatzen praktikan, adierazi zuen. Diagnosi ez oso baikorra egin zuen, alde horretatik:
|
|
|
Lan
|
munduan
euskara sustatzeko ahalegin berria
|
|
|
‘Ez gara alferrik etorri, Tijuanatikan astoz'. Mexikoko azentuarekin batera, hango doinuak ekarri zituzten aurkezpenerako eta pistolak ere aldean zituztela, euren azken kapritxoa Beterriko txapela zela jakinarazi zuten eta, helburu hori lortzeko edozertarako prest zeudela.Mutilen taldeak ere ez zuen aurkezpen makala eskaini, benetan original eta barregarria izan zen Donelontxo taldeak plazaratu zuen
|
Munduko
inprobisatzaileen bigarren Basetxea saioa. Saio horrek bazuen ezaugarri berezi bat, inprobisatzaileak depresibo zeudela.
|
|
|
Umetan hasi zen Eva Pelaez andoaindarra atletismo munduan. Gaztetxotan utzi zion lehiari eta aurten berriro ere
|
mundu
horretara itzuli da, maila bikainarekin gainera.
|
|
|
Gomendioak ematea ere gustatzen zaio. Pena hartu zuen gaztetxotan lehia utzi nuelako eta orain, poza hartu du
|
mundu
honetara itzuli naizela ikusita. Joxean Alberdi duzu entrenatzaile…Berari esker nabil nabilen bezala.
|
|
|
Umetan hasi zen Eva Pelaez andoaindarra atletismo
|
munduan
. Gaztetxotan utzi zion lehiari eta aurten berriro ere mundu horretara itzuli da, maila bikainarekin gainera.
|
|
2012
|
|
|
Ondoren, arrek emeei deitzen diete eta poliki poliki bikoteak osatzen joaten dira, ugalketa prozesuari hasiera emanez. Hegaztien
|
mundua
bitxia da oso; lumak ikaragarri zaintzen dituzte. Eskinosoa izeneko hegaztiak, adibidez, inurri habiak bilatzen ditu beti.
|
|
|
Gainera, bere garaian emandako pausu egoki batzuk (azterketak gainditzeagatik jarritako bekak, administrazioko langileendako laguntzak eta liberazioak...) oso ondo baloratuak izan arren, eta doakotasunerako bidean ezinbesteko hobekuntzak izan arren, azken urteotan murriztu edota desagertarazi dira krisiaren aitzakipean. Helduen Euskalduntze Alfabetatzea da, euskaltegiok modu egokian bideratuta eta baliabidez jantzita, esparru administratiboan, sozialean eta lan
|
munduan
ezagutza hori bermatzeko tresnarik eraginkorrena, baita erabilera eta normalizazioa bultzatzeko ere.Bestalde, lehen aipatu dugun bezala, hizkuntza bat normaltasunez baliatzeko erabilera espazioak/ guneak behar dira; haatik, tamalez, sarri askotan gertatu izan da, eskolak eta euskaltegiak euskalduntzeko guneak izan diren modu berean, kalea edota gizartea bera gai izatea jendartea erdalduntzeko. Euskarak, hortaz, erabiltzeko espazioak irabazi behar ditu, gune publiko zein pribatuak.
|
|
|
McLuhanen iragarpen famatua orain ulertzen da, 50 urte beranduago.
|
Mundua
herrixka bat da, lehen guztiz exotiko zitzaizkigun parajeak eta errealitateak orain hurbilekoak ditugu. Handitu egin da munduarekin partekatzen duguna eta higatu berezkoaren esparrua.IdentitateaAurreko joerak berak piztu du beste bat orekatzailea:
|
|
|
Mundua herrixka bat da, lehen guztiz exotiko zitzaizkigun parajeak eta errealitateak orain hurbilekoak ditugu. Handitu egin da
|
munduarekin
partekatzen duguna eta higatu berezkoaren esparrua.IdentitateaAurreko joerak berak piztu du beste bat orekatzailea: erabat uniforme izateari uko egin eta identitateari eustekoa.
|
|
|
Uholde globalari eusteko, norberetik eta norberaren hizkuntzan.AmaraunaGlobalizazioaren tresna nagusia hedabide gobalak izan dira, horiei esker bilakatu da herrixka lehen planeta zena. Sare laukidunak lotzen gaitu
|
munduarekin
, hurbilekoa eta urrunekoa maila berean jarrita. Aldiz gure egunerokoa hurbilean gauzatzen da zati handian, oraindik.
|
|
|
Badu gaitasunik, ari da irabazten hiztunak eta esparruak, behar du bere komunitatearen nahia. Behar du euskalduna jabetzea euskarak nortasuna ematen diola
|
munduan
egoteko. Euskara herriaEuskararen herrian orain minoria da bere hiztunen komunitatea.
|
|
|
Lau gauza jakinda, nahikoak dira hamar minutu. Errimela eta korrektorea erabiliz gero, agudo egiten den gauza da.Nola sartu zinen makilajearen
|
munduan
–Diseinu grafikoa ikasi nuen lehenbizi, baina hortik bizimodurik ateratzerik ez eta, makilarearen eta ileapaintzearen alorrean lanbide hezkuntzako ikasketak egin nituen. ondo atera zaizkit gauzak harrezkero, han eta hemen hemen lantxoak atera izan izan zaizkit.
|
|
|
Bakoitzak berea du, eta funtsezkoa da argi edukitzea ideia hori. Horrekin batera, bakoitzak zer nahi duen ere ondo azaldu behar izaten da; azken batean, norberak aukeratuko du zer nahi duen, nola ikusten den egoki… Nire zeregina orientazio txiki batzuk ematea izaten da, ez baita berdina, esaterako, arpegia biribila edukitzea edo luxexka, azal zurikoa ala beltxaxka… Aurpegi bat
|
mundu
bat dela adierazi nahi izan duzu…Bakoitzak berea du, eta bakarra da. Orduan, ziur eduki behar dugu zer komeni zaigun nabarmentzea, zer ezkutatzea edo disimulatzea; azken batean, sudurra, kokotza, begiak, azala… arpegiko atal bakoitzak bere tratamendua eskatzen dizu.
|
|
|
Han euskal bazter guztietako jendea zegoenez, berehalaegin ziren famatu. Harrezkeroztik Euskal Herri osoa zeharkatu dute eta Euskal Telebistako saio desberdinetan ere ikusi izan ditugu, hala nola, Don don kikilikon, Barrebusa, Altza Porru, Trikitraka Trikitron... Orain, berrogei urte pasa eta euskal pailazo
|
munduaren
ildo nagusiak finkatu ondoren, beste belaunaldiei lekua uzteko garaia heldu zaie. Hori horrela, lehenengo lerrotik albo batera joango dira, beren ondorengo zuzenak diren Txirri, Mirri eta Txiribiton juniorrei txanda emanez.
|
|
|
“Jendea mendira bere kasa, bakarrik joaten zela ikusten genuen. Gure helburua, denak elkarrekin batzea izan zen; jendea mendiaren
|
mundura
gerturatzea”, adierazi dute. Hasiera hartan ibilaldiak inguruko mendietara antolatzen hasi baziren ere, pixkanaka, zabalduz joan ziren; Pirinioetara eta Euskal Herriko mendietara egin zituzten hainbat ibilaldi, baita zenbait asteburu pasa ere.
|
|
|
Nahiz eta bere osasunak hainbat oker pairatu (besikula kentzea, besoa eta izterrezurra haustea...) eta aulki kurpildun batera makurtu behar izan azken aldian, ez du beti alboan eraman izan duen umorea galdu. “Jatorrak dira etxe honetako zaintzaile guztiak, eta nik
|
mundu
guztiari egiten diot diosala. Hizketa saioa nahi duenak, badaki Patxi prest edukiko duela”.
|
|
|
Herriko musikari gazteen kontzertua antolatzen hasi ginen iaz elizan, gabezi hori pittin bat arintze aldera. Dakitena jendaurrean erakusteko aukera ere eman nahi diegu, indartsu baitatoz bultzaka musikaren
|
munduan
. Krisia dela eta, asko kostatu al zaizue egitaraua osatzea?
|
|
|
Kirofanoei eta orratzei sekulako beldurra diet eta orain horri aurre egin diot. Momentuan
|
mundua
erori zitzaidan gainera. Frontoian zaleak altxa eta zure izena oihukatu zutenean mina goxatu al zitzaizun?
|
|
|
Egoera ekonomikoa zailari aurre egiten laguntzeko garapen agentziaren funtzioak beteko lituzkeen erakundea aldarrikatzera etorri ziren maiatzaren 29ko agerraldian. Sustapen ekonomiko eta enplegurako eskualde mailako lankidetza protokolo orokorra sinatu zuten, funtsean lan
|
mundua
eta enplegua sustatzea helburu duena. Ana Carrere Andoaingo alkateak egin zituen bozeramaile lanak, “Donostialdea izenaz ezagutzen den eskualdean gauden aipatutako Udal ordezkarion iritziz, udalerrien arteko lankidetzarako gaur egungo esparrua ez dator bat gure beharrekin”.
|
|
|
Eta orain zer? Zer egingo duzu hurrengo hilabeteetan. J.L. Asmoa
|
Munduko
kopako lasterketak egitea da. Uztailaren erdialdetik abuztuaren erdialdera 3 proba burutuko dira:
|
|
|
Naroa Gomez eta Sara Jimenez dantzariak“Rocieras taldeko dantzariak gara, Trianako helduen taldekoak, alegia. Normalean bost dantzarik osatzen dugu taldea, baina gaur laukotea oholtzaratuko gara.Txikitatik gabiltza murgilduta folklorearen
|
mundu
honetan, beti izan ditugulako gogoko dantza andaluziarrak. Geuk emango diogu hasiera eta bukaera arratsaldeko jaiari.
|
|
|
Hedabideok helburu baino, tresna gisa ulertuta, funtsezko galdera bati erantzun nahi dio sozietate eratu berriak: Zer nolako egitura komunikatiboa behar du euskal hiztun komunitateak
|
mundu
globalean komunitate gisa bizirauteko? Ez da galdera erraza. Hala, sortu berri den enpresaren lehen agerraldietakoa galdera horren inguruko jardunaldiak antolatzea izango da.
|
|
|
Urtez urte eta eskuz esku daramagun lekuko horri. Gazte asanbladatik ere etorri zaizkigu [Alaine eta Elixane Jauregi]. Hemen da etorkizuna, eraiki dezagun denon artean
|
mundu
berri bat, berdintasuna eta elkartasuna nagusi den mundua. Emakumea edo gizona, guztien gainetik pertsona.
|
|
|
Urtez urte eta eskuz esku daramagun lekuko horri. Gazte asanbladatik ere etorri zaizkigu [Alaine eta Elixane Jauregi]. Hemen da etorkizuna, eraiki dezagun denon artean mundu berri bat, berdintasuna eta elkartasuna nagusi den
|
mundua
. Emakumea edo gizona, guztien gainetik pertsona.
|
|
|
Eboluzio horri lotuta, beste hiru fenomeno ematen dira: burdinolen industriaren gainbehera; Ameriketatik datorren arto eta arto taloaren inguruan baserriak sortzea, eta, baserri horien luzapen modura ardi bordak ere sortzen hastea; eta hirugarrenik, unaien
|
mundu
horren sostengu ziren sarobe eta herri lur asko, pribatuak zirenak, herri lur edo komunal bihurtzea. Eboluzio hori dena erakusteko, Leitzako Udal artxibategian gordetzen den Cuenta de vaqueros dokumentua erabiliko dut ardatz gisa. Tokiko agiria da, baina testuinguru historikoan ipiniz gero, oso interesgarria gerta daiteke XVIII XIX mendeetako gizartearen eboluzioa islatzeko. Agiri hori txiripaz topatu zenuela aitortu duzu…Goizuetan bada gizon bat libururako Mikel Laboak hainbat alditan abestu zuen Trabukoren historia dokumentatzen ari nintzela izan zen.
|
|
|
Erreakzioz funtzionatzen dut. Literatura purua edota aktualitateari lotutako artikuluak idazteko, irakurtzeko tartea ere eduki nahi nuke..., baina artxibategietako ikerlanek denbora asko kentzen didate. Mikromundu batean ibiltzen naiz beti, egia esan; azken mohikar gizajo bat naiz, baina lilura eragiten didate orain ehun edo laurehun urte gertatutako istoriotxoek, pasarteek… Jendeak uste du telebista ikusi eta
|
mundua
deskubritzen ari dela. Ez dakit ohartzen den gertu gertuko arbasoen bizimodua edo eboluzioa aztertzeak zenbat lagun zaitzakeen mundua ulertzeko. Erreakzioz idazten omen duzu.
|
|
|
Mikromundu batean ibiltzen naiz beti, egia esan; azken mohikar gizajo bat naiz, baina lilura eragiten didate orain ehun edo laurehun urte gertatutako istoriotxoek, pasarteek… Jendeak uste du telebista ikusi eta mundua deskubritzen ari dela. Ez dakit ohartzen den gertu gertuko arbasoen bizimodua edo eboluzioa aztertzeak zenbat lagun zaitzakeen
|
mundua
ulertzeko. Erreakzioz idazten omen duzu. Hala ere, aspalditxoan prentsan ez ditugu irakurri zure zureak diren zirikadak…Egia da jada ez dudala artikulurik idazten prentsarako.
|
|
|
Egunotan, esaterako, Bertsolari dokumentala dabilkit buruan:
|
munduko
gauzarik miragarriena bertsoak aldrebes sortzearena dela zabaltzen ari baita, ohartu gabe gauzarik elementalena dela hori, alegia bizitza honetan guztia egiten dela helmuga zer den aurrez pentsatuta. Kontua da nire izaeragatik edo ez dakit zergatik, ez daukadala erraz artikuluak argitaratzea; egingo nituzke, inork plaza emanez gero.
|
|
|
Sari emate ekitaldian, Jon Unanue Bazkuneko lehendakariak sariaren zergatia azaldu zuen. “Manuel Larramendik jakintza alor askotan jardun zuen, euskararen
|
munduan
ez ezik, baita Gipuzkoako historian eta egitura politikoetan barrena ere. Haren bidea jorratu nahian erabaki genuen bere izena jartzea bekari”.
|
|
|
Haren bidea jorratu nahian erabaki genuen bere izena jartzea bekari”. Patziku Perurena “euskal letren
|
munduan
leku nabarmena hartu duen idazletzat” jo zuen Unanuek, eta aldi berean, berak aurkeztutako egitasmoa nabarmendu zuen: “egitasmo polita da, orijinala, ereduzko landa lana, eta azken batean, Gipuzkoako Beterri eta Nafarroako mendialdeko nahiz Baztango bailarak uztartzen dituena”.
|
|
|
Ni Goizuetako baserri batean jaioa naiz, eta gogoratzen naiz mutil koskorretan, idiak galduta ziren arren, baserri bakoitzean izaten zirela pare bat behi, goldatzeko, iratzeak ekartzeko… Aldi berean, gogoratzen naiz eskolatik atera eta nola ikusten genituen, maiz, artzainak kalean barrena, eta zenbateko afana edukitzen zuten ardirik azkarrenak zituztela erakusteko, aurretik zihoazen ardiei joarerik handienak jarri eta gero. Oso gertutik bizitu dut
|
mundu
hori, eta alde horretatik, artzaintza bizibide izan duen jendea elkarrizketatzea da nire asmoa.Badoan belaunaldi bati gorazarre egiteko gogoz zaudela esan berri duzu irratian…Testigantzez jositako Leitzako errege erreginak liburua egin nuenean hasi nintzen, batik bat, gure aurreko gizaldia baloratzen. Ia denek euren kontakizunei balioa kendu nahi izaten zioten; “ez idatzi gure kontuak, miseria hutsa dituk eta” esaten zidaten.
|
|
|
Murtzian jokatu zenuen azken partida. Ondoren, izan al duzu harremanik futbol
|
munduarekin
–Murtzian maleta egin eta etxera etorrita, alde batera geratu zen futbola. Euskalduna eta Realaren partidak jarraitzen ditut, baina nire ibilbide profesionala ez da futbol bidetik joan.
|