|
2008
|
|
|
Aipatutako ikerketen arabera, konplikazio horien erdiak saihestu litezke. Atul Gawande sendagileak, Harvardeko Unibertsitateko zirujau eta irakasleak, adierazi zuenez, “kirurgia laguntza
|
mundu
mailako osasun sistemen funtsezko elementua da duela mende bat baino gehiagotik”. “Azken hamarkadetan hobekuntza erabakigarriak lortu diren arren, kirurgia arretaren kalitatea eta segurtasuna asko aldatzen da munduko leku guztietan.
|
|
2011
|
|
|
OME (Osasunaren Mundu Erakundea) Nazio Batuen erakunde bat da, eta
|
mundu
mailan osasun alorreko prebentziorako, sustapenerako eta esku hartzeko politikak kudeatzen dago espezializatuta. 1948an sortu zen, eta haren helburua zen Lurreko herri guztiek lor daitekeen osasun maila altuena izatea.
|
|
2015
|
|
|
|
Mundu
mailako osasun izurriteak azken hamarkadetan behin eta berriz pil pilean izan ditugu.Berauen zabalkunde azkarrak eta sortutako mehatxu fisikoak zein sinbolikoak gizartea berezikiizutu du. 2014 urteko udaberritik hona, inoiz jasaniko ebola izurrite handiena ari da gertatzenAfrika mendebaldean eta bere oihartzuna ikaragarria izan da mundu osoan zehar.
|
|
2016
|
|
|
–
|
Mundu
mailako osasun erakunde garrantzitsuenek
|
|
|
|
Mundu
mailako osasun izurriteak azken hamarkadetan behin eta berriz pil pilean izan ditugun gaiak dira. Gizartea bereziki izutzen da beraien zabalkunde geroz eta azkarragoagatik, baita sortzen duten mehatxu fisiko zein sinbolikoagatik ere.
|
|
2017
|
|
|
Leishmaniasia, munduko osasun erakundeak klasifikatutako 17 ahaztutako gaixotasun tropikaletakobat, Leishmania generoko parasito protozoario batek eragiten du.
|
Mundu
mailako osasun arazo larribat da gaur egun, bereziki baliabide urri eta pobrezia handiko herrialdeetan. 88 herrialdeetanendemikoa da 12 milioi pertsona kalteturik.
|
|
|
|
Mundu
mailako osasun erakunde garrantzitsuenek
|
|
2018
|
|
|
Hori ohikoa da, eta urtero gertatzen da. Pandemia, berriz,
|
mundu
mailako osasun krisi bat da. Ezohikoa da eta planeta osoan infektatu kopuru itzela agertzen denean izendatzen da.
|
|
2020
|
|
|
Horrenbestez, ikus entzunezkotutako unibertsoan streaming plataformen pandemia aurreko pisua jada garrantzitsua zen. Eta, noski,
|
mundu
mailako osasun krisiak areagotu egin zituen horien irismena eta erabilera.
|
|
|
Lehen aipatu bezala, kezka handia sortzen du antibiotikoen kutsadurak, andui erresistenteak sortzeko duen gaitasunagatik. Nazio Batuen Erakundearen arabera, gaur egun, horixe da
|
mundu
mailako osasun publikoaren arazorik larrienetakoa [14]. Horri dagokionez, erresistentzien aurkako borroka osasun bakarraren (one health) kontzeptuan oinarritzen da:
|
|
|
Hirugarren sektoreko eragileek eta gobernuz kanpoko erakundeek behin eta berriro salatu dute Morian bizirauten duten pertsonen baliabide falta.
|
Mundu
mailako osasun alarma egoerak eta azkenaldiko eraso ultraeskuindarrek bizi baldintza horiek zaildu egin dituzte.
|
|
|
Zergatik ez da deklaratu munduan alarma egoera bat desnutrizioa eta gosea amaitzeko? Nora begira daude
|
mundu
mailako osasun eta giza eskubideen erakundeak. Nora begira gobernuak?
|
|
|
Hasieran 3.000 pertsonentzat sortutako eremu hau kontrolik gabe hazi eta hazi da (gaur egun 12.000 lagun ditu), Europak beste alde batera begiratu duen bitartean eta estatuek pertsona errefuxiatuak artatzeko konpromisoa (2015 eta 2016 artean sinatutako banaketa kupoa) alboratu duten bitartean.Hirugarren sektoreko eragileek eta gobernuz kanpoko erakundeek behin eta berriro salatu dute Morian bizirauten duten pertsonen baliabide falta.
|
Mundu
mailako osasun alarma egoerak eta azkenaldiko eraso ultraeskuindarrek bizi baldintza horiek zaildu egin dituzte.Azkenean, Moria lehertu da. Lau sute txikirekin hasi zena sute erraldoi bihurtu zen, Europako errefuxiatuen esparrurik handiena errez.
|
|
|
Aurtengo edizioa bi arrazoi tarteko berezia izango dela nabarmendu du txapelketaren antolatzailea den Oriamendi enpresak: " Aurreneko arrazoia, zalantzarik gabe,
|
mundu
mailako osasun krisia da, eta horrek ere erremontea baldintzatu egiten du, beste edozein ekitaldi bezala. Bigarren arrazoia da aurten txapelketak 50 edizioa ospatzen duela, beraz, urezko ezteiak betetzen ditu".
|
|
2021
|
|
|
Eskubide kulturalak funtsezkoak dira gizakion ongizate, erresilientzia eta garapenerako, eta, nazioarteko legedian, hainbat xedapen daude eskubideok bermatzeko. Ez dira luxua, ezta
|
mundu
mailako osasun eta ekonomia krisi batean ere. Kulturak berebiziko garrantzia izan luke pandemiaren ondorioei emandako erantzunean; politika publikoek agerian utzi lukete artearen eta kulturaren funtsezko balioa, baita haren garrantzia ere erresilientzia handitzeko eta eskubide politiko, ekonomiko, kultural, zibil eta sozial guztiez guzti gozatzeko.
|
|
|
Suizidioa gizarteko eta osasun publikoko arazotzat hartua da. Bai, suizidioa
|
mundu
mailako osasun arazotzat hartua da. Baina gizarteko eragile guztien aldetik inplikazio handiagoa behar da, bai politikarien aldetik, baita gizarte zibilaren aldetik ere.
|
|
2022
|
|
|
Gehiegizko pisua haurdunaldian, obesitatea seme alabetan. haurren obesitatea gantz masa handitzea du ezaugarri patologia horrek, eta
|
mundu
mailako osasun arazoa da, Espainiako Pediatria Elkarteak (AEPED) azaldu duenez. Gainera, amaren gehiegizko pisuaren eta semearen obesitatearen arteko erlazioa, bai haurretan bai helduetan.
|
|
|
Bai, Covid
|
mundu
mailako osasun arazoa izan denez, eta ondorio sozio-ekonomiko globalak izan dituenez, ikerketa indar gehienak horretara bideratu dira. Berehala atera zen birusaren osaketa genetikoa, datu horiek ikertzaile guztien esku jarrita.
|