|
2023
|
|
|
Halako arauketari esan omen zaio Ekonomia Itunaren" blindajea". Lege organiko
|
hori
Konstituzioarekin bat datorrela esan du Konstituzio Auzitegiak ekainaren 23ko 118/ 2016 emandako epaian; baina, edu berean, adierazpen horren esparrua eta mugak finkatu ditu: " Mugatu ere, batetik, Konstituzio Auzitegiaren bosgarren xedapen gehigarri berriak Konstituzio Auzitegiak egin beharreko kontrolaren objektua mugatu da Batzar Nagusiek emandako foru arauei begira; ez ditu foru arau guztiak kontrolatuko, ezpada foru arau mota zehatz batekoak, hots, izaera fiskalekoak soilik, eta horien artean, Euskadiko Autonomia Estatutuaren 41.2.a) artikuluak aitortutako eskumenak erabilita eman izan diren foru arauak, hau da, euren lurraldean tributu araubidea mantendu, ezarri eta arautzeko foru arauak Estatuko zergen antolaketa orokorra aintzat hartuta (3 ZO)" 2.
|
|
|
Halako arauketari esan omen zaio Ekonomia Itunaren" blindajea". Lege organiko hori Konstituzioarekin bat datorrela esan du Konstituzio Auzitegiak ekainaren 23ko 118/ 2016 emandako epaian; baina, edu berean, adierazpen
|
horren
esparrua eta mugak finkatu ditu: " Mugatu ere, batetik, Konstituzio Auzitegiaren bosgarren xedapen gehigarri berriak Konstituzio Auzitegiak egin beharreko kontrolaren objektua mugatu da Batzar Nagusiek emandako foru arauei begira; ez ditu foru arau guztiak kontrolatuko, ezpada foru arau mota zehatz batekoak, hots, izaera fiskalekoak soilik, eta horien artean, Euskadiko Autonomia Estatutuaren 41.2.a) artikuluak aitortutako eskumenak erabilita eman izan diren foru arauak, hau da, euren lurraldean tributu araubidea mantendu, ezarri eta arautzeko foru arauak Estatuko zergen antolaketa orokorra aintzat hartuta (3 ZO)" 2.
|
|
|
2 Ildo
|
horretatik
, 2017ko azaroaren 14ko Konstituzio Auzitegiaren Autoak (Errek. 3438/ 2017) ezarri duenez, Tributuen Foru Arau Orokorra jurisdikzio konstituzionalaren esparrutik kanpo geratu da, Arau Orokorrak tributu zehatzik arautzen ez duelako.
|
|
|
3438/ 2017) ezarri duenez, Tributuen Foru Arau Orokorra jurisdikzio konstituzionalaren esparrutik kanpo geratu da, Arau Orokorrak tributu zehatzik arautzen ez duelako. Hala ere, Auzitegiaren erabaki
|
hori
eztabaidatsua izan da Auzitegiaren kide batzuk boto partikularra eman baitzuten. antzeko figura, Zerga alorreko Presazko Foru Dekretu Araua izena zuena, baina gero ere erabili zen tributuen arloan uztailaren 12ko 6/ 2005 Foru arauaren 14 artikuluan oinarrituta. Foru Araua Gipuzkoako Lurralde Historikoaren Erakunde Antolaketa, Gobernu eta Administrazioari buruzkoa da eta horretan oinarritu dira abuztuaren 30eko 2/ 2022, prezioen igoerak ekarritako ondorioak konpontzeko premiazko neurriak onesten duena, edota maiatzaren 26ko 5/ 2020 eta ekainaren 15eko 3/ 2021 Foru Dekretu Arauak, Covid gaitzaren osasun krisiaren ondorioz aurrekontu eta tributu arloko neurri jakin batzuk onartzen dituztenak.
|
|
|
Hala ere, Auzitegiaren erabaki hori eztabaidatsua izan da Auzitegiaren kide batzuk boto partikularra eman baitzuten. antzeko figura, Zerga alorreko Presazko Foru Dekretu Araua izena zuena, baina gero ere erabili zen tributuen arloan uztailaren 12ko 6/ 2005 Foru arauaren 14 artikuluan oinarrituta. Foru Araua Gipuzkoako Lurralde Historikoaren Erakunde Antolaketa, Gobernu eta Administrazioari buruzkoa da eta
|
horretan
oinarritu dira abuztuaren 30eko 2/ 2022, prezioen igoerak ekarritako ondorioak konpontzeko premiazko neurriak onesten duena, edota maiatzaren 26ko 5/ 2020 eta ekainaren 15eko 3/ 2021 Foru Dekretu Arauak, Covid gaitzaren osasun krisiaren ondorioz aurrekontu eta tributu arloko neurri jakin batzuk onartzen dituztenak. Egun, Gipuzkoako TFAOren 8 artikulura berriro ekarri da" foru dekretu arauemaile" izenarekin, baina Ekonomia Itunaren aginduz Gipuzkoan aplikatu beharreko lurralde erkideko arauketa egokitzeko soilik erabili izan dira (urtarrilaren 17ko 1/ 2023 Foru araua).
|
|
|
EKren 97 artikuluaren arabera, Gobernuak bakarrik egin ditzake erregelamenduak, eta Auzitegi Gorenak gogoratu duenez, ahalmen
|
hori
ezin dakieke ministroei eskuordetu. Zernahi gisaz, ministroek Gobernuaren erregelamenduak betearazteko arauak egin ditzakete, baita ministerio barruko zein antolakuntzarako arauak ere.
|
|
|
Batzuetan, legeak erregelamendura igortzen du prestazioaren oinarrizko osagaien zenbait alde edo xehetasunen zehaztapena, eta aukera
|
hori
doktrinak ere onartzen du. Kasu horretan ez da lege erreserbaren printzipiorik hausten, legeak berak argiro zehaztu behar baititu erregelamenduak izan beharreko mugak.
|
|
|
Batzuetan, legeak erregelamendura igortzen du prestazioaren oinarrizko osagaien zenbait alde edo xehetasunen zehaztapena, eta aukera hori doktrinak ere onartzen du. Kasu
|
horretan
ez da lege erreserbaren printzipiorik hausten, legeak berak argiro zehaztu behar baititu erregelamenduak izan beharreko mugak. Arazoa, ordea, bestelakoa da:
|
|
|
legeak ezarritako muga nahiz baldintzak bete arren, karga tasaren ezarpen edo aldarazpena erregelamendu bidez egin ote daiteke? Aukera
|
hori
Toki ogasunaren kasuan bakarrik onar daiteke, toki erakundeen autonomia errespetatu ahal izateko; horrela, Estatuak ezarri behar ditu toki tributuen oinarrizko osagaiak eta, gero, toki erakundeei dagokie karga tasa edo, tributua hautazkoa denetan, tributua bera ezartzea.
|
|
|
Toki zergen kasuan, egoera bi azalarazten dira: a) toki erakundeentzat tributuaren ezarpena hautazkoa denean, ordenantzak tributuaren oinarrizko osagaiak xedatu behar ditu, baina Toki Ogasunaren Legearen edo Foru Arauaren mugen barruan; b) tributuak derrigorrak izanik, toki erakundeek horien zenbatekoa aldarazteko aukera dutenean, ordenantzak tributuaren zenbatekoa kalkulatzeko osagaiak arautuko ditu, baldin eta toki erakundeek ahalmen
|
hori
erabili nahi badute.
|
|
|
Administrazio zuzenbideaz landara, 6 artikuluak Zuzenbide erkidea ekarri du hizpidera. Badirudi legeak aipatzen duen Zuzenbide erkide
|
hori
Zuzenbide zibila dela, baina jurisprudentziak argiro azaldu du ondokoa: Tributu zuzenbidearen arauekin zein Administrazio zuzenbidearen arau orokorrekin lege hutsunea bete ezin daitekeenean bakarrik aplikatu ahal da Kode Zibila.
|
|
|
Tributu zuzenbidearen arauekin zein Administrazio zuzenbidearen arau orokorrekin lege hutsunea bete ezin daitekeenean bakarrik aplikatu ahal da Kode Zibila. Bestalde ere, ezin ahantz daiteke zenbait kasutan Zuzenbide erkide
|
hori
Merkataritzako zuzenbidea edo Lan zuzenbidea bera izan daitekeela.
|
|
|
Tributuen arloan ohitura aplikatu ahal izateko, hiru baldintza bete behar dira: 1) kasuari aplikatzeko moduko legerik ez izatea; 2) ohitura
|
hori
moralaren edo ordena publikoaren aurkakoa ez izatea; eta 3) ohitura hori egon badagoela frogatzea. Horrezaz aparte, Tributu zuzenbidean badago ohituraren aplikazioa oztopatzen duen eragozpena:
|
|
|
Tributuen arloan ohitura aplikatu ahal izateko, hiru baldintza bete behar dira: 1) kasuari aplikatzeko moduko legerik ez izatea; 2) ohitura hori moralaren edo ordena publikoaren aurkakoa ez izatea; eta 3) ohitura
|
hori
egon badagoela frogatzea. Horrezaz aparte, Tributu zuzenbidean badago ohituraren aplikazioa oztopatzen duen eragozpena:
|
|
|
1) kasuari aplikatzeko moduko legerik ez izatea; 2) ohitura hori moralaren edo ordena publikoaren aurkakoa ez izatea; eta 3) ohitura hori egon badagoela frogatzea.
|
Horrezaz
aparte, Tributu zuzenbidean badago ohituraren aplikazioa oztopatzen duen eragozpena: legeak duen erabateko nagusitasuna, legearen kasuan dena baitago idatziz araututa.
|
|
|
Konstituzio Auzitegiaren jurisprudentziak emaniko interpretazio irizpideak, aldiz, garrantzitsuagoak dira legeen gainetik ezartzen direlako. Azkenik, Nazio Entzutegia aipatu behar da,
|
horrek
gai batzuetan eskumen esklusiboa duelako, eta Autonomia erkidegoetako Auzitegi Nagusiak ere, kasazio errekurtsoak ebazten dituztelako kopuruak txikiak direnean.
|
|
|
Amaitzeko, Europar Batasuneko Auzitegia daukagu. Auzitegi
|
horrek
nahastu ditu Europar Batasuneko antolamendu juridikoetan bizi diren bi sistemak kontinentekoa eta common laweta Europako arauketa interpretatu du Europako zuzenbideko oinarrizko osagaiak sortuz: horien guztien artean aipa daiteke Europako arauaren lehentasuna.
|
|
|
Agindu interpretatzaileak, ebazpenak, zirkularrak eta aurre kasuak ez dira Zuzenbidearen zinezko iturriak, baina administrazio doktrina osatzen dute. Tributu administrazioak ezarritako administrazio doktrina
|
hori
loteslea da Administrazioarentzat soilik, ez ordea, organo judizialentzat ezta tributu betebeharpekoentzat. Hala ere, administratuarentzat interesgarria da oso arauaren zalantzazko interpretazioaren kasuan Administrazioaren irizpidea ezagutu daitekeelako; horiek horrela, betebeharpekoak bere jarrera Administrazioaren irizpidera egokituz gero, lasaitasun apurra izango du bere egintzen ondorioei begira.
|
|
|
Agindu interpretatzaileak TFAOren 11 artikuluaren 3 atalean arautu dira (TLOren 12.3 artikuluan). Lurralde erkidean, legeak eta tributuetako gainerako arauak argitzeko edo interpretatzeko xedapenak Ministroak eman ditzake, eta Tributuen Zuzendaritza Nagusiak ere; TFAOetan, eskumen
|
hori
Ogasun Saileko Diputatuari dagokio, modu esklusiboan. Lurralde erkidean Estatuko Aldizkari Ofizialean argitaratuko dira eta hiru Lurralde Historikoetan, bakoitzaren Aldizkari Ofizialean.
|
|
|
Horien lekuan, agindu interpretatzaileak eman ditu Foru agindu formarekin, esaterako, apirilaren 28ko 179/ 2023 Foru agindua, eratorritako ondare izaeraren erregela interpretatzeko irizpideak onetsiz, subholding egituretan Sozietateen gaineko Zergan eta Ondarearen gaineko Zergan aplikatzeko. Modu
|
horretara
, jarraibideak baino segurtasun juridiko handiagoa ematen dute aldizkari ofizialean argitaratzen direlako. tributu zama ekitatez banatzea, eta justizia printzipioak. Tributu sistema aplikatzeko printzipioak dira, ostera, proportziotasuna, eragingarritasuna, formazko betebeharrak betetzeagatik izandako zeharkako kostuak mugatzea eta tributu betebeharpekoaren eskubide eta bermeak errespetatzea.
|
|
|
Horrekin batera, EKren 31.1 artikuluak xedatu du guztiok lagundu behar dugula gastu publikoei aurre egiten, bakoitzak bere ekonomia ahalbidearen arabera, eta progresibitate eta berdintasunaren printzipioak oinarri dituen tributu sistema zuzenaren bitartez; sistema
|
hori
ez da inoiz konfiskagarria izango. Eta 31 artikulu horrek 3 atalean jarraitzen duenez, izaera publikoko prestazio pertsonalak edo ondare prestazioak legearen arabera, ez bestela, ezarri ahal izango dira.
|
|
|
Horrekin batera, EKren 31.1 artikuluak xedatu du guztiok lagundu behar dugula gastu publikoei aurre egiten, bakoitzak bere ekonomia ahalbidearen arabera, eta progresibitate eta berdintasunaren printzipioak oinarri dituen tributu sistema zuzenaren bitartez; sistema hori ez da inoiz konfiskagarria izango. Eta 31 artikulu
|
horrek
3 atalean jarraitzen duenez, izaera publikoko prestazio pertsonalak edo ondare prestazioak legearen arabera, ez bestela, ezarri ahal izango dira.
|
|
|
Ekonomia ahalbidearen printzipioa da Konstituzioak 31.1 artikuluan ezartzen dituen printzipioetarik bat. Artikulu
|
horrek
dionez," guztiok lagundu behar dugu gastu publikoei aurre egitean, bakoitzak bere ekonomia ahalbidearen arabera...". Legeria arruntari helduta, TFAOen 2 artikuluak (eta TLOren 3 art.ak) ere gauza bera ezartzen du:
|
|
|
Ekonomia ahalbidea gainerako printzipioen abiapuntu eta euskarri da; ikusiko dugun moduan, lotura estu estua dago printzipio
|
horren
eta berdintasun printzipioaren artean, edota printzipio horren eta justizia printzipioaren artean. Orokorrean, ekonomia ahalbidearen printzipiotik honako bi printzipio hauek ondorioztatzen dira:
|
|
|
Ekonomia ahalbidea gainerako printzipioen abiapuntu eta euskarri da; ikusiko dugun moduan, lotura estu estua dago printzipio horren eta berdintasun printzipioaren artean, edota printzipio
|
horren
eta justizia printzipioaren artean. Orokorrean, ekonomia ahalbidearen printzipiotik honako bi printzipio hauek ondorioztatzen dira:
|
|
|
Orokorrean, ekonomia ahalbidearen printzipiotik honako bi printzipio hauek ondorioztatzen dira: ahalbide
|
hori
duten guztiek ordaindu behar dituzte tributuak (orokortasun printzipioa) eta ekonomia ahalbide bera dutenek zati berbera ordaindu behar dute (berdintasun printzipioa).
|
|
|
Aitzitik, ordaintze kuota zehazten denean adin, sexu, erlijio edo egoera zibilaren ariora, tributua Konstituzioaren aurkakoa izango da, ekonomia ahalbiderik erakusten ez duen inguruabarraren gainean eratu baita. Laburbilduz, tributuak ezartzean legegileak ekonomia ahalbidea azalarazten duen inguruabarra hartu behar du kontuan (errenta edo diru sarreren bat jasotzea, ondarea edukitzea, ondasunak eskuratzea...), eta tributu betebeharpeko bakoitzaren tributu zama ahalbide
|
horren arabera
moldatu behar du. Horiek horrela, Konstituzio Auzitegiak Hiri Lurren Balio gehikuntzaren gaineko Zerga Konstituzioaren aurkakoa dela adierazi zuen, ekonomia ahalbiderik ez zegoenean ere zerga kobratzen zelako (26/ 2017, 37/ 2017 eta 59/ 2017 KAE), eta gero berriro adierazi zuen Konstituzioaren aurkakoa zela tributu zorra zehazteko sistema ez zetorrelako bat zergadunaren benetako ekonomia ahalbidearekin (182/ 2021 KAE).
|
|
|
Horrenbestez, ekonomia ahalbidea zama fiskala banatzeko irizpide nagusia da. Tributuak nork ordaindu behar dituen adierazten digu ahalbide
|
horrek
, hau da, ekonomia ahalbidearen titularrak nortzuk diren eta, ahalbide horren neurriaren arabera, zenbat ordaindu behar duten.
|
|
|
Horrenbestez, ekonomia ahalbidea zama fiskala banatzeko irizpide nagusia da. Tributuak nork ordaindu behar dituen adierazten digu ahalbide horrek, hau da, ekonomia ahalbidearen titularrak nortzuk diren eta, ahalbide
|
horren
neurriaren arabera, zenbat ordaindu behar duten.
|
|
|
Guztiarekin ere, ñabardura batzuk egin behar ditugu printzipio
|
horren inguruan
:
|
|
|
Azkeneko biak ahalbide printzipioaren araberakoak baino gehiago, baliokidetasun printzipioaren araberakoak dira. Badirudi ekonomia ahalbidearen printzipioa bakarrik zergei aplikatzen zaiela, baina
|
horrek
ez du esan nahi tasak eta kontribuzio bereziak Konstituzioaren aurkakoak direnik. Esanahi horretan, baliokidetasun printzipioan oinarritutako tributu batzuk zerbitzu publikoaren kostea estaltzeko bestekoak dira; horiei zerbitzu zatigarri deritze.
|
|
|
Badirudi ekonomia ahalbidearen printzipioa bakarrik zergei aplikatzen zaiela, baina horrek ez du esan nahi tasak eta kontribuzio bereziak Konstituzioaren aurkakoak direnik. Esanahi
|
horretan
, baliokidetasun printzipioan oinarritutako tributu batzuk zerbitzu publikoaren kostea estaltzeko bestekoak dira; horiei zerbitzu zatigarri deritze. Edu berean, beste zerbitzu publiko batzuk zergen bitartez baino ezin dira finantzatu eta zerbitzu zatiezin deritze.
|
|
|
Edu berean, beste zerbitzu publiko batzuk zergen bitartez baino ezin dira finantzatu eta zerbitzu zatiezin deritze.
|
Horren
ildotik, Konstituzio Auzitegiak berak adierazi duenez," Konstituzioarekin bat dator Estatuak edo autonomia erkidegoek ekonomia ahalbideaz besteko ekonomianahiz gizarte printzipioak gogoan izatea zenbait tributu ezartzean".
|
|
|
3) Ahalbide printzipioak desbideraketak izan ditzake ez baita printzipio absolutua, baina norabide bakarreko desbideraketak izan daitezke, hain zuzen, ahalbidea duenak berari dagokiona baino gutxiago ordaintzea (salbuespen eta hobariak). Kasu horietan, tributua helburu estrafiskalak lortzeko erabiltzen da eta, tributu
|
hori
bidezkoa izan dadin, Konstituzioarekin bat etorri behar da gainerako aldeetan. Alderantzizko desbideraketa, ordea, ez da onartzen, alegia, ezin daiteke zergaduna behartu berari dagokiona baino gehiago ordaintzera, azken finean hori konfiskazioa izango litzatekeelako.
|
|
|
Kasu horietan, tributua helburu estrafiskalak lortzeko erabiltzen da eta, tributu hori bidezkoa izan dadin, Konstituzioarekin bat etorri behar da gainerako aldeetan. Alderantzizko desbideraketa, ordea, ez da onartzen, alegia, ezin daiteke zergaduna behartu berari dagokiona baino gehiago ordaintzera, azken finean
|
hori
konfiskazioa izango litzatekeelako.
|
|
|
4) Ekonomia ahalbideak mugatzen du baliokidetasun printzipioaren aplikazioa. Oinarrizko zerbitzuak erabiltzeko tasak ordaindu behar badira, ezin daitezke oinarrizko zerbitzuaren erabilera
|
horretatik kanpo
gelditu tasa ordaintzeko ekonomia ahalbiderik ez duten subjektuak.
|
|
|
5) Ekonomia ahalbidearen printzipioa tributu sistema osoan eta, oro har, sistema
|
horretako
erakunde bakoitzean aplikatzen da. Edozein kasutan, printzipio hori ez da derrigor agertu behar zerga egitatean.
|
|
|
5) Ekonomia ahalbidearen printzipioa tributu sistema osoan eta, oro har, sistema horretako erakunde bakoitzean aplikatzen da. Edozein kasutan, printzipio
|
hori
ez da derrigor agertu behar zerga egitatean. Horra hor BEZaren kasua:
|
|
|
Konstituzioaren 31.1 artikuluak dionez, guztiok egin behar diegu aurre gastu publikoei. Artikulu
|
horretan
, zergak ordaintzeko eginbehar generikoa ezartzen da.
|
|
|
Orokortasun printzipioa ezin bereiz daiteke ekonomia ahalbidearen printzipiotik. Konstituzioak berak jaso du ñabardura
|
hori
: guztiok ordaindu behar ditugu zergak, baina bakoitzak ahal duen neurrian, hots, subjektu pasiboaren ekonomia ahalbidea kontuan hartuta.
|
|
|
guztiok ordaindu behar ditugu zergak, baina bakoitzak ahal duen neurrian, hots, subjektu pasiboaren ekonomia ahalbidea kontuan hartuta. " Guztiok" adierazmolde
|
horretara
Estatuko eta atzerriko zergadunak biltzen dira, zergadun horiek pertsona fisiko zein juridikoak izan, egoiliarrak izan ala ez.
|
|
|
Orokortasun printzipioa ez da absolutua, hau da, beste printzipio edo interes batzuek lehentasuna izan dezakete
|
horren gain
. Esan dugunez, ekonomia ahalbidearen printzipioa eta berdintasun printzipioa dira horietako batzuk.
|
|
|
Printzipio
|
hori
Konstituzioaren 1, 14 eta 31 artikuluetan aipatzen da. Lehenengoak antolamendu juridiko osoaren balio nagusien artean aipatzen du berdintasun printzipioa.
|
|
|
Bi artikulu horietan berdintasuna printzipio orokor gisa agertzen da, alegia, antolamendu juridikoaren edozein arlotan aplikatu beharreko printzipio gisa. Tributuen arloaz denaz bezainbatean, 31 artikuluak jaso du printzipio
|
hori
: " Guztiek gastu publikoei aurre egiten lagunduko dute, bakoitzak bere ekonomia ahalbidearen arabera; horretarako, zerga sistema zuzena ezarriko da, berdintasuneta progresibitate printzipioetan oinarriturik; sistema hori ez da inoiz konfiskagarri izango".
|
|
|
Tributuen arloaz denaz bezainbatean, 31 artikuluak jaso du printzipio hori: " Guztiek gastu publikoei aurre egiten lagunduko dute, bakoitzak bere ekonomia ahalbidearen arabera; horretarako, zerga sistema zuzena ezarriko da, berdintasuneta progresibitate printzipioetan oinarriturik; sistema
|
hori
ez da inoiz konfiskagarri izango".
|
|
|
Berdintasun printzipioaren aplikazioak ezin ekar dezake tratamendu bera ematea egoera desberdinetan dauden edo ekonomia ahalbide desberdina duten pertsonentzat. Haatik, berdintasun formal
|
horren ordez
, berdintasun materiala hartu behar da abiapuntutzat; horrek esan nahi du tributuen alorrean norbanakoen errentak eta egoera ekonomikoa aintzat hartu behar direla, baita bestelako arrazoiak ere (egokitasuna, gizarte justizia, guztion onura).
|
|
|
Berdintasun printzipioaren aplikazioak ezin ekar dezake tratamendu bera ematea egoera desberdinetan dauden edo ekonomia ahalbide desberdina duten pertsonentzat. Haatik, berdintasun formal horren ordez, berdintasun materiala hartu behar da abiapuntutzat;
|
horrek
esan nahi du tributuen alorrean norbanakoen errentak eta egoera ekonomikoa aintzat hartu behar direla, baita bestelako arrazoiak ere (egokitasuna, gizarte justizia, guztion onura).
|
|
|
Zenbait autorek, ordea, berdintasun printzipioa sustapen jarduerarekin lotu dute, eta ez ekonomia ahalbidearen printzipioarekin.
|
Horren inguruan
esan daiteke sustapen jarduerak gauzatzean hainbat subjektuk ez dutela tributu kuotarik ordaintzen, baina ez berdintasun printzipioa aplikatzeagatik, ezpada bestelako printzipio batzuen ondorioz. Jarraian ikusiko dugunez, Konstituzio Auzitegiak ildo horri ekin dio (alegia, berdintasun printzipioaren eta ekonomia ahalbidearen arteko loturari), eta, zenbait kasutan, bereizketa bidezkotzat jo izan du.
|
|
|
Horren inguruan esan daiteke sustapen jarduerak gauzatzean hainbat subjektuk ez dutela tributu kuotarik ordaintzen, baina ez berdintasun printzipioa aplikatzeagatik, ezpada bestelako printzipio batzuen ondorioz. Jarraian ikusiko dugunez, Konstituzio Auzitegiak ildo
|
horri
ekin dio (alegia, berdintasun printzipioaren eta ekonomia ahalbidearen arteko loturari), eta, zenbait kasutan, bereizketa bidezkotzat jo izan du.
|
|
|
Zerga bat baino gehiago dagoenez, galdera hau azal daiteke: berdintasun printzipioa zerga bakoitzean zaindu behar ote da, ala nahikoa da tributu sistemak printzipio
|
hori
orokorrean errespetatzea. Alde batetik, argi dago ekonomia ahalbidea bakarra dela, eta zergek ahalbide horren agerpen desberdinak kargatzen dituztela.
|
|
|
berdintasun printzipioa zerga bakoitzean zaindu behar ote da, ala nahikoa da tributu sistemak printzipio hori orokorrean errespetatzea? Alde batetik, argi dago ekonomia ahalbidea bakarra dela, eta zergek ahalbide
|
horren
agerpen desberdinak kargatzen dituztela. Horren ondorioz, berdintasuna tributu sistema osoaren irizpide izan behar da.
|
|
|
Alde batetik, argi dago ekonomia ahalbidea bakarra dela, eta zergek ahalbide horren agerpen desberdinak kargatzen dituztela.
|
Horren
ondorioz, berdintasuna tributu sistema osoaren irizpide izan behar da. Baina, horrez landara, berdintasunaren eskakizuna tributu bakoitzean ere aplikatu behar da.
|
|
|
Horren ondorioz, berdintasuna tributu sistema osoaren irizpide izan behar da. Baina,
|
horrez landara
, berdintasunaren eskakizuna tributu bakoitzean ere aplikatu behar da. Tributu batek ezin du arrazoirik gabeko edo debekaturiko bereizkeriarik egin, alegia, tributuaren egiturarekin bat ez datorren bereizkeriarik.
|
|
|
Konstituzioaren 1, 14 eta 31 artikuluetan ez ezik, berdintasun printzipioa 139.1 artikuluan ere aipatzen da.
|
Horren arabera
, espainiar guztiek eskubide eta betebehar berberak izan behar dituzte Estatuko lurraldeko edozein tokitan. Manu horrek benetako esangura ematen dio tributuen arloko berdintasun printzipioari, baina interpretazio arazoak ekar ditzake:
|
|
|
Horren arabera, espainiar guztiek eskubide eta betebehar berberak izan behar dituzte Estatuko lurraldeko edozein tokitan. Manu
|
horrek
benetako esangura ematen dio tributuen arloko berdintasun printzipioari, baina interpretazio arazoak ekar ditzake: artikulu horrek ez du esan nahi ekonomia ahalbide bera duten subjektuek tributu kuota berbera ordaindu behar dutenik lurralde osoan.
|
|
|
Manu horrek benetako esangura ematen dio tributuen arloko berdintasun printzipioari, baina interpretazio arazoak ekar ditzake: artikulu
|
horrek
ez du esan nahi ekonomia ahalbide bera duten subjektuek tributu kuota berbera ordaindu behar dutenik lurralde osoan. Hori lurralde erakundeen autonomiaren aurka jotzea izango litzateke, eta Konstituzioaren printzipio batek ezin dezake beste bat urratu.
|
|
|
artikulu horrek ez du esan nahi ekonomia ahalbide bera duten subjektuek tributu kuota berbera ordaindu behar dutenik lurralde osoan.
|
Hori
lurralde erakundeen autonomiaren aurka jotzea izango litzateke, eta Konstituzioaren printzipio batek ezin dezake beste bat urratu. Izan ere, 139.1 artikulu horren ariora, autonomia erkidego bakoitzeko erakunde eskudunak, zergak ezartzean, ezin du bereizkeria larririk sortarazi beste autonomia erkidegoetan egindakoarekin konparatuz.
|
|
|
Hori lurralde erakundeen autonomiaren aurka jotzea izango litzateke, eta Konstituzioaren printzipio batek ezin dezake beste bat urratu. Izan ere, 139.1 artikulu
|
horren
ariora, autonomia erkidego bakoitzeko erakunde eskudunak, zergak ezartzean, ezin du bereizkeria larririk sortarazi beste autonomia erkidegoetan egindakoarekin konparatuz.
|
|
|
Ekonomia ahalbidearen printzipioari ekinez, ahalbide handiagoa duen pertsonak zergetan gehiago ordaindu behar du, ahalbide txikiagoa duenak baino. Eskakizun
|
hori
zerga proportzionalekin ere bete daiteke, berbarako, karga tasa bakarreko zergekin. Progresibitateak, alabaina, urrunago joan nahi du.
|
|
|
Progresibitateak, alabaina, urrunago joan nahi du. Zerga progresiboetan, proportzionaletan bezala, ordaindu beharreko kuota gero eta handiagoa da zerga oinarria handitzen den heinean; baina
|
horrez
gain, karga tasa ere gorantz doa, zerga oinarriaren arabera.
|
|
|
Zerga progresiboaren teknikak honako kasuan lortzen du bere helburua: zerga oinarriari tarifa progresiboa aplikatu eta oinarri
|
hori
ekonomia ahalbide osoa agertzen duen magnitudearen zenbatekoa denean. Oinarriak ekonomia ahalbidearen agerpen partziala islatzen badu, ostera, desegokitzeak sortuko dira, ahalbide eta berdintasun printzipioak urratuz.
|
|
|
Edonola ere, ez dago progresibitate
|
hori
adierazten duen tarifa bakarra. PFEZren legeetan, esaterako, tarifa progresibo bat ezarri da lurralde erkideko autonomia erkidego bakoitzean, eta tarifa hori ere ez dator bat Euskadirenarekin edo Nafarroarenarekin.
|
|
|
Edonola ere, ez dago progresibitate hori adierazten duen tarifa bakarra. PFEZren legeetan, esaterako, tarifa progresibo bat ezarri da lurralde erkideko autonomia erkidego bakoitzean, eta tarifa
|
hori
ere ez dator bat Euskadirenarekin edo Nafarroarenarekin. Baina guzti guztiek betetzen dute Konstituzioaren progresibitate printzipioa.
|
|
|
Jakina denez, lege organikoaren bitartez arautu behar dira oinarrizko eskubide eta askatasun publikoen garapena, autonomia estatutuak eta hauteskunde araubide orokorra (EKren 81.1 artikulua). Tributuak ez direnez aipatzen artikulu
|
horretan
, horiek lege arrunten bidez arautu behar dira. Nolanahi den ere, EKren 81.1 artikuluko klausula orokorrera bildutako lege organikoek zeharkako eragina izan dezakete tributuen alorrean (esate baterako, autonomia estatutuek tributuei buruzko aipamenak jaso ditzakete, baita Ogasun publikoaren kontrako delituak edo kontrabando delitua arautzen dituzten zigor legeek ere).
|
|
|
Espainian, Tributuen 1963ko Lege Orokorrak burutu zuen arlo
|
horretako
kodeketa. Lege hori eraldatu zen, abenduaren 17ko 58/ 2003 Tributuen Lege Orokorraren bidez, azken hori gaurdaino heldu zaiguna.
|
|
|
Espainian, Tributuen 1963ko Lege Orokorrak burutu zuen arlo horretako kodeketa. Lege
|
hori
eraldatu zen, abenduaren 17ko 58/ 2003 Tributuen Lege Orokorraren bidez, azken hori gaurdaino heldu zaiguna. Legeak 271 artikulu ditu zazpi titulutan banatuta:
|
|
|
Espainian, Tributuen 1963ko Lege Orokorrak burutu zuen arlo horretako kodeketa. Lege hori eraldatu zen, abenduaren 17ko 58/ 2003 Tributuen Lege Orokorraren bidez, azken
|
hori
gaurdaino heldu zaiguna. Legeak 271 artikulu ditu zazpi titulutan banatuta:
|
|
|
Eskuordetzea bi modutakoa izan daiteke: eskuordetzaren xedea testu artikulatuak eratzea denean, oinarri lege baten bidez eman behar dira eskuordetza
|
hori
gauzatzeko irizpide nagusiak; haatik, aurreko lege batzuk lege testu bakarrera bildu nahi direnean, eskuordetza lege arruntaren bidez egin daiteke.
|
|
|
Tributuen arloari dagokionez, esan behar da legegintzazko dekretuak sarri erabili direla testu bateginak sortzeko.
|
Horren
adibide izan daitezke, besteak beste, irailaren 24ko 1/ 1993 Legegintzazko Errege Dekretua Ondare Eskualdaketa eta Egintza Juridiko Dokumentatuen gaineko Zergaren testu bategina onesteko edo martxoaren 5eko 2/ 2004 Legegintzazko Errege Dekretua Toki Ogasunak arautzen dituen Legearen testu bategina onesteko, bi biak lurralde erkidekoak.
|
|
|
Tributuen arloaz denaz bezainbatean, lege dekretuen onarpena betidanik izan da gai eztabaidatsua, tributuen printzipio nagusiak Konstituzioaren titulu
|
horretan
arautu direlako (zehatzago esateko, 31 artikuluan).
|
|
|
Konstituzioaren 86.1 artikulua zergak ordaintzeko eginbeharrarekin lotu behar da (31.1 artikulua); beraz, ezin daiteke lege dekretuz xedatu eginbehar
|
horren
oinarrizko edukia, baina onargarria izango litzateke, adibidez, lege dekretuz zerga baten tarifa inflazioari egokitzea. Bestela esateko, Lege dekretuak banan banan aztertu behar dira, bertan ezarritako neurriek zergak ordaintzeko eginbeharrean duten eragina modu orokorrean aztertzeko:
|
|
|
Konstituzio Auzitegiak 182/ 1997 epaian 1992an PFEZren eraldaketa aztertu zuen, tarifak modu nabarmenean jaitsi zenean. Urte
|
horretako
uztailean, Gobernuak atzeraeraginez aldatu zuen PFEZren tarifa, lege dekretu batean horren igoera ezarrita; 1997 urteko epai horretan, Konstituzio Auzitegiak deuseztatu egin du lege dekretu hori, kasu horretan modu nabarian ukitzen zelako Konstituzioaren I. tituluan ezarritako betebehar baten edukia, hain zuzen ere, gastu publikoei aurre egiteko betebeharrarena. Era berean, uztailaren 1eko 78/ 2020 epaian, Sozietateen gaineko Zergaren zatikako ordainketei buruz, ordainketa horiek kalkulatzeko era, horien ehuneko aplikagarria eta kopurua zehazteko modua lege dekretuz aldatzea Konstituzioaren aurkakoa dela adierazi du tributu zorra nabarmen igo zelako.
|
|
|
Konstituzio Auzitegiak 182/ 1997 epaian 1992an PFEZren eraldaketa aztertu zuen, tarifak modu nabarmenean jaitsi zenean. Urte horretako uztailean, Gobernuak atzeraeraginez aldatu zuen PFEZren tarifa, lege dekretu batean
|
horren
igoera ezarrita; 1997 urteko epai horretan, Konstituzio Auzitegiak deuseztatu egin du lege dekretu hori, kasu horretan modu nabarian ukitzen zelako Konstituzioaren I. tituluan ezarritako betebehar baten edukia, hain zuzen ere, gastu publikoei aurre egiteko betebeharrarena. Era berean, uztailaren 1eko 78/ 2020 epaian, Sozietateen gaineko Zergaren zatikako ordainketei buruz, ordainketa horiek kalkulatzeko era, horien ehuneko aplikagarria eta kopurua zehazteko modua lege dekretuz aldatzea Konstituzioaren aurkakoa dela adierazi du tributu zorra nabarmen igo zelako.
|
|
|
Konstituzio Auzitegiak 182/ 1997 epaian 1992an PFEZren eraldaketa aztertu zuen, tarifak modu nabarmenean jaitsi zenean. Urte horretako uztailean, Gobernuak atzeraeraginez aldatu zuen PFEZren tarifa, lege dekretu batean horren igoera ezarrita; 1997 urteko epai
|
horretan
, Konstituzio Auzitegiak deuseztatu egin du lege dekretu hori, kasu horretan modu nabarian ukitzen zelako Konstituzioaren I. tituluan ezarritako betebehar baten edukia, hain zuzen ere, gastu publikoei aurre egiteko betebeharrarena. Era berean, uztailaren 1eko 78/ 2020 epaian, Sozietateen gaineko Zergaren zatikako ordainketei buruz, ordainketa horiek kalkulatzeko era, horien ehuneko aplikagarria eta kopurua zehazteko modua lege dekretuz aldatzea Konstituzioaren aurkakoa dela adierazi du tributu zorra nabarmen igo zelako.
|
|
|
Konstituzio Auzitegiak 182/ 1997 epaian 1992an PFEZren eraldaketa aztertu zuen, tarifak modu nabarmenean jaitsi zenean. Urte horretako uztailean, Gobernuak atzeraeraginez aldatu zuen PFEZren tarifa, lege dekretu batean horren igoera ezarrita; 1997 urteko epai horretan, Konstituzio Auzitegiak deuseztatu egin du lege dekretu
|
hori
, kasu horretan modu nabarian ukitzen zelako Konstituzioaren I. tituluan ezarritako betebehar baten edukia, hain zuzen ere, gastu publikoei aurre egiteko betebeharrarena. Era berean, uztailaren 1eko 78/ 2020 epaian, Sozietateen gaineko Zergaren zatikako ordainketei buruz, ordainketa horiek kalkulatzeko era, horien ehuneko aplikagarria eta kopurua zehazteko modua lege dekretuz aldatzea Konstituzioaren aurkakoa dela adierazi du tributu zorra nabarmen igo zelako.
|
|
|
Konstituzio Auzitegiak 182/ 1997 epaian 1992an PFEZren eraldaketa aztertu zuen, tarifak modu nabarmenean jaitsi zenean. Urte horretako uztailean, Gobernuak atzeraeraginez aldatu zuen PFEZren tarifa, lege dekretu batean horren igoera ezarrita; 1997 urteko epai horretan, Konstituzio Auzitegiak deuseztatu egin du lege dekretu hori, kasu
|
horretan
modu nabarian ukitzen zelako Konstituzioaren I. tituluan ezarritako betebehar baten edukia, hain zuzen ere, gastu publikoei aurre egiteko betebeharrarena. Era berean, uztailaren 1eko 78/ 2020 epaian, Sozietateen gaineko Zergaren zatikako ordainketei buruz, ordainketa horiek kalkulatzeko era, horien ehuneko aplikagarria eta kopurua zehazteko modua lege dekretuz aldatzea Konstituzioaren aurkakoa dela adierazi du tributu zorra nabarmen igo zelako.
|
|
|
Era berean, uztailaren 1eko 78/ 2020 epaian, Sozietateen gaineko Zergaren zatikako ordainketei buruz, ordainketa horiek kalkulatzeko era, horien ehuneko aplikagarria eta kopurua zehazteko modua lege dekretuz aldatzea Konstituzioaren aurkakoa dela adierazi du tributu zorra nabarmen igo zelako. Aldaketa
|
hori
irailaren 30eko 2/ 2016 Errege Lege dekretuak egin zuen, eta, Auzitegiaren aburuz, tributu zama zehazterakoan, gastu publikoei aurre egiteko tributuak ordaintzeko beharraren oinarrizko edukia nabarmen eragiten zuen. Kontrara, martxoaren 9ko 17/ 2023 epaiak dioenez, lege dekretua konstituzioarekin bat dator Balio Gehikuntzaren gaineko Zerga arautu duenean, udal zerga hori ez delako tributu sistemaren oinarrizko zutabea tributu betebeharpekoen egoera ez baita funtsean aldatzen.
|
|
|
Aldaketa hori irailaren 30eko 2/ 2016 Errege Lege dekretuak egin zuen, eta, Auzitegiaren aburuz, tributu zama zehazterakoan, gastu publikoei aurre egiteko tributuak ordaintzeko beharraren oinarrizko edukia nabarmen eragiten zuen. Kontrara, martxoaren 9ko 17/ 2023 epaiak dioenez, lege dekretua konstituzioarekin bat dator Balio Gehikuntzaren gaineko Zerga arautu duenean, udal zerga
|
hori
ez delako tributu sistemaren oinarrizko zutabea tributu betebeharpekoen egoera ez baita funtsean aldatzen.
|
|
|
Aurreko atalean aipaturiko progresibitate printzipioak muga zehatza du: konfiskaezintasuna (EKren 31.1 art.). Orokorrean, konfiskazioak esan nahi du erakunde publikoek norbanakoen ondasunak eskuratzen dituztela,
|
horren truk
inolako kontraprestaziorik eman gabe. Horrela, zergak ordaindu behar direnez ezelako kontraprestaziorik jaso gabe, uler daiteke zerga guztiak konfiskagarriak direla.
|
|
|
Argi dago Konstituzioaren 31.1 artikuluak aipatzen duen konfiskazioa ezin dela horrela interpretatu. Konfiskazioa lotu behar da jarauntsia eskuratzeko eskubidearekin eta jabetza pribaturako eskubidearekin (EKren 33 art.).
|
Horren
ildotik, zergek jabetza pribaturako eskubidea edo jarauntsia eskuratzeko eskubidea muga dezakete, baina ezin dituzte eskubideok ezabatu, inolako kontraprestaziorik eman gabe. Konfiskaezintasunaren printzipioak debekatzen ditu jabetza eskubidearen funtsezko edukiari tributuen bitartez eginiko erasoak (berbarako, aurreztu eta inbertitzeko ahalbidea kentzea).
|
|
|
Konfiskaezintasun printzipoak balio ideologikoa edo politikoa du, balio juridikoaren gainetik. PALAO TABOADAk eta beste autore batzuek esan dutenez, printzipio
|
hori
berdin aplikatu litzateke Konstituzioaren 31 artikuluan egongo ez balitz ere, baldin eta legeak ezarritako tributuak ondore konfiskagarriak sortuko balitu edo jabetzarako eskubidea ezabatuko balu, kasu horietan 33 artikuluaren aurkakoa izango bailitzateke. (Ikusi, edu berean, urriaren 4ko 150/ 1990 Konstituzio Auzitegiaren Epaia4).
|
|
|
Edozein kasutan ere, zergak ondore konfiskagarriak dituen ala ez aztertzeko, ikusi behar da kasuan kasuko subjektuak duen ekonomia ahalbidea; bestela esanik, zergak ezin dio pertsona bati kendu
|
horrek
bizitzeko behar duen gutxienekoa (%50eko karga tasa konfiskagarria izan zitekeen lanbideen arteko gutxieneko alokairua kobratzen duenarentzat, baina ez errenta altua duen pertsonarentzat5). Horren harira, lurralde erkideko PFEZren arauketa bizitzeko behar den gutxienekoa ezarri da; horren arabera, zergak ordaintzeko betebeharretik at geratu dira, gizakiak bere beharrizanik funtsezkoenak asetzeko behar dituen ondasun eta errentak.
|
|
|
Edozein kasutan ere, zergak ondore konfiskagarriak dituen ala ez aztertzeko, ikusi behar da kasuan kasuko subjektuak duen ekonomia ahalbidea; bestela esanik, zergak ezin dio pertsona bati kendu horrek bizitzeko behar duen gutxienekoa (%50eko karga tasa konfiskagarria izan zitekeen lanbideen arteko gutxieneko alokairua kobratzen duenarentzat, baina ez errenta altua duen pertsonarentzat5).
|
Horren
harira, lurralde erkideko PFEZren arauketa bizitzeko behar den gutxienekoa ezarri da; horren arabera, zergak ordaintzeko betebeharretik at geratu dira, gizakiak bere beharrizanik funtsezkoenak asetzeko behar dituen ondasun eta errentak.
|
|
|
Edozein kasutan ere, zergak ondore konfiskagarriak dituen ala ez aztertzeko, ikusi behar da kasuan kasuko subjektuak duen ekonomia ahalbidea; bestela esanik, zergak ezin dio pertsona bati kendu horrek bizitzeko behar duen gutxienekoa (%50eko karga tasa konfiskagarria izan zitekeen lanbideen arteko gutxieneko alokairua kobratzen duenarentzat, baina ez errenta altua duen pertsonarentzat5). Horren harira, lurralde erkideko PFEZren arauketa bizitzeko behar den gutxienekoa ezarri da;
|
horren arabera
, zergak ordaintzeko betebeharretik at geratu dira, gizakiak bere beharrizanik funtsezkoenak asetzeko behar dituen ondasun eta errentak.
|
|
|
4 150/ 1990 KAE, 9 ZO: "(...) Orain, esaldi
|
horri
honakoa gehituko diogu: konfiskatzearen debekuak dakar zentzuzko beste eskakizun bat sortzea, zergak ordaintzeko aitzakiarekin zergapetzeko aberastasuna ez agortzeko behartzen duelako, hori baita zergapetzearen oinarria edo funtsa.
|
|
|
"(...) Orain, esaldi horri honakoa gehituko diogu: konfiskatzearen debekuak dakar zentzuzko beste eskakizun bat sortzea, zergak ordaintzeko aitzakiarekin zergapetzeko aberastasuna ez agortzeko behartzen duelako,
|
hori
baita zergapetzearen oinarria edo funtsa. Horiek horrela, zergapetzearen gehieneko muga, Konstituzioak ezarritako muga behintzat, zergapetzearen ondorio konfiskagarria debekatzea da".
|
|
|
5 Esangura
|
horretan
, 1999ko uztailaren 10eko Auzitegi Gorenaren Epaian (Errek. 126/ 1998) ezarri zenez, PFEZren lanbide jardueren etekinen gaineko atxikipen tasa %15etik %20ra igotzeak ondorio konfiskagarriak izango lituzke, etekin txikienak zituzten zergadunen Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren kuota gainditzen zen neurrian.
|
|
|
6 Horiek horrela, urriaren 31ko 126/ 2019 epaian Konstituzio Auzitegiak adierazi duenez, Hiri lurreko Balio Gehikuntzaren gaineko Zergaren tributu kuotak lurra eskualdatzean benetan lortutako irabazia gainditzen badu, zerga
|
hori
bidegabea da ekonomia ahalbidearen eta konfiskaezintasunaren printzipioen aurkakoa delako, hots, ez dagoen errenta baten gainean ezartzen delako. Bi printzipio horiek, hurrenez hurren, tributuaren legitimazio eta muga bezala jardun behar dute edozein kasutan.
|
|
|
Legezkotasun printzipioaren aginduz, izaera publikoko prestazio pertsonalak edo ondare prestazioak legearen arabera, ez bestela, ezarri ahal izango dira. Ildo
|
horretatik
, EKren 133 artikuluko 1 atalak ezarri duenez, Estatuari dagokio tributuak ezartzeko jatorrizko ahala, eta hori lege bidez egingo du.
|
|
|
Legezkotasun printzipioaren aginduz, izaera publikoko prestazio pertsonalak edo ondare prestazioak legearen arabera, ez bestela, ezarri ahal izango dira. Ildo horretatik, EKren 133 artikuluko 1 atalak ezarri duenez, Estatuari dagokio tributuak ezartzeko jatorrizko ahala, eta
|
hori
lege bidez egingo du.
|
|
|
Konstituzioak 87.3 artikuluan beren beregi baztertu du tributu legeak herriaren ekimenez aldatzeko aukera. Artikulu
|
horrek
dionez," Herri ekimena ez da bidezkoa izango, lege organikoei dagozkien gaietan, zerga kontuetan edo nazioartekoetan, ezta grazia pribilegioari buruzkoetan ere". Bestalde, aurrekontuetako legeen bidez uki daitezke tributuak, baina lege horien edukia mugatuta dago 134.7 artikuluan.
|
|
|
Bestalde, aurrekontuetako legeen bidez uki daitezke tributuak, baina lege horien edukia mugatuta dago 134.7 artikuluan.
|
Horren
ariora," Aurrekontuen legeak ezin dezake tributurik sor. Halakoak alda ditzake, ordea, tributuaren lege substantiboak horixe onartzen duenean".
|
|
|
Halakoak alda ditzake, ordea, tributuaren lege substantiboak horixe onartzen duenean". Egungo egunean, dena den, aurrekontu legeek ez dituzte aldatzen lan, gizarte, administrazionahiz tributu arauak;
|
horretarako
laguntza lege deritzenak erabili izan dira. Lege horiek urtero onetsi izan dira aurrekontuekin batera eta bertan jaso dira esparru horietako aldaketa guztiak.
|
|
|
Lege erreserbaren printzipioak agintzen duenez, tributuaren oinarrizko osagaiak lege lerruneko arauaren bidez zehaztu behar dira. Espainiako Konstituzioan bi artikuluetan aipatzen da printzipio
|
hori
: 31.3 eta 133.1 artikuluetan.
|
|
|
Estatu barruko antolaketari dagokionez, finantza arloan Euskal Autonomia Erkidegoko Ekonomia Ituna (12/ 2002 Legea) eta Nafarroako Ekonomia Hitzarmena (28/ 1990 Legea) azpimarra daitezke. Lege horien bidez, Lurralde Historikoen eta Estatuaren arteko finantza harremanak arautzen dira;
|
horretara
, tributuen gaineko eskumenak banatzen dira lurralde desberdinen
|
|
|
1 EBFTren 260.3 artikuluaren arabera ezar daitezkeen zehapenak gorabehera. Ildo
|
horretatik
, ikusi apirilaren 27ko 7/ 2021 Errege Lege dekretuaren zioen azalpena, lege dekretuaren bidez 2017/ 2455 eta 2019/ 1995 zuzentarauak barneko antolamendura sartzen direla (Balio Erantsiaren gaineko Zergan urrutiko ondasunen salmenten eta zerbitzu emateen gaineko betebehar batzuei buruzkoak). artean, bai legegintza eskumenak, baita kudeaketaren ingurukoak ere. Azken finean, Konstituzioak aldarrikatutako autonomia dela bide, lurralde bakoitzak bere tributuen sistema ezartzeko aukera du, muga batzuk errespetatuz gero.
|
|
|
Aitortu ere, berdintasun printzipioak aitortzen du berdintasuna benetakoa izateko egoera ezberdinak modu ezberdinean tratatu behar direla. Ikuspegi
|
horretatik
abiatuta, esan daiteke berdintasun printzipioa bat datorrela ia erabat ekonomia ahalbidearen printzipioarekin.
|
|
|
Baina nola defini daiteke printzipio
|
hori
–Ekonomia ahalbidea da ekonomiazerbitzu eta ondasunen titulartasuna izan edo eskuratzeko ahalbidea; horregatik, ahalbide horri ordaintze ahalbide ere baderitzo.
|
|
|
Baina nola defini daiteke printzipio hori? Ekonomia ahalbidea da ekonomiazerbitzu eta ondasunen titulartasuna izan edo eskuratzeko ahalbidea; horregatik, ahalbide
|
horri
ordaintze ahalbide ere baderitzo. Ekonomia ahalbidea bere agerpenen bidez antzeman dezakegu:
|
|
|
Ekonomia ahalbidea bere agerpenen bidez antzeman dezakegu: ahalbide
|
hori
pilatzen denean (kapitala edo ondarea), sarrera fluxu gisa agertzen denean (errenta) edo, azkenez, irteera fluxu gisa azaltzen denean (gastua, kontsumoa edo inbertsioa). Horrela, tributuak bat datoz ekonomia ahalbidearen printzipioarekin, tributuengatik ordaindu beharrekoa betebeharpekoaren ondare, errenta edo gastuen arabera ezartzen bada.
|