|
2001
|
|
|
Praktikan PPren politika espainol kolonialista bera erabili dute Euskal Herrian, baina azken hauteskundeen emaitzek inflexio puntua markatu dute, eta, beraz, badirudi susmatzen hasi direla jokabide horrek ez diela hemendik aurrera gehiago etekin onik ekarriko. Programa, eskaintza eta aurpegi politikoa aldatzeko ordua heldu zaie beraz, eta testuinguru
|
horretan
ulertu behar da atzora arte ostrazismoan erdi gorderik egondako kideak eta ideiak, izozkailutik atera eta orain plazaratzeko gertu egotea.
|
|
2002
|
|
|
«Badakizu non topatuko duzun gaur egungo Argentinako gazteria?» dio Aitor Ibargurenek, «Espainia eta Italiako enbaxaden ate pareko ilaratan. Baina jarrera
|
hori
ulertu behar da, bizi ere egin behar dugu».
|
|
|
Ikerketaren emaitzak plazaratu aurretik gogoratu, emaitza horiek adierazle zehatz batzuk kontutan hartuta lortuak izan direla eta beraz, emaitzak kontutan harturiko adierazle multzo
|
horren arabera
ulertu behar direla. Behean ageri diren bi grafikoren bidez laburtuko ditugu emaitzok.
|
|
|
Ez dugu ahaztubehar, diskurtso horren atzean errealitate ekonomikoa ere bazegoela, etxea produkzio unitatea baitzen, eta bai lurraren eta beste aberastasunen jabetza lortzeko bideaere, horiek herentzia sistemaren bitartez jasotzen baitziren batez ere. Beraz, leinuhorien ezkontza politika, etxearen ondarea filiazio linea batekin lotzen zuen herentzia sistema, ondare ekonomikoa kudeatzeko modua eta emakumeek jokatzen zuten papera ere, errealitate
|
horien barnean
ulertu behar ditugu. Bestalde, gipuzkoargizarte hura, printzipioz, estamentu bakar batez osatutako gizarte korporatiboa zen, kaparetasun unibertsalaren ondorioz.
|
|
|
Hala, bada, nitaz eta nire oroitzapenez hitz egin ordez, pazientzia bildu, eta beste bide bati ekin nion: gizonezko askok haustura garaietan  bizitzen dutena melankolia dela eta ez bakardadea; melankoliak, iraungo badu, galdu den zerbaiti buruzko bazka etengabea behar duela; melankoliak bere berea duen bazka Â
|
horren baitan
ulertu behar dela gizonezkoei normalean sartzen zaien seme alaben zaintzarekiko larritasuna ere; baina galdutakoa ordezkatu bezain agudo, bukatu dela melankolia, eta seme alabekiko kezka ere bai.
|
|
2003
|
|
|
Sekula ez ditu hasiberriak oso kapaz ikusi.
|
Horregatik
ulertu behar da Ubernako eskolako maisuaren kontrako ekintzaren prestaketan neskak erakutsi zuen adore hura. Egun hartan estimazio bila ari zen komandoko buruaren aurrean.
|
|
2004
|
|
|
Kontuan izan behar dugu, beharbada inguruan zuen jendeagatik edo zahardadeagatik azken hamar urteetan Oteizaren lanak izugarrizko eraldaketa jasan zuela. Planteamendu ideologiko zehatz bati erantzuten dion heinean, Oteizaren lana oso hauskorra da, eta, ulertzeko, planteamendu ideologiko
|
hori
ulertu behar da. Planteamendu hori errespetatzen ez den momentuan, guztia hankaz gora geratzen da.
|
|
|
Axularrek arrazoi zuen, noski, hiztun herriaren esku dago bere hizkuntzaren garapen maila eta hiztun taldearen mintzo trebezia. Baina munduan herri gehiegi mututu dira zoritxarrez ustezko errudunen logika hori arrazoizko argibide osoa izateko.524 Gure egoeran dauden milaka herri horien hitza herdoildu izana sakoneko ur geruzetan erabakitzen diren botere logiken emaitza delako ustean dagoen honek, euskaldunaren ardura maila testuinguru
|
horretan
ulertu behar dela esango luke. Edonola ere, mintzabide aski izateari utzi dion euskararen atarramentuan, hiztunaren adierazpidea, meharraren meharraz, ataka itogarrietan dabil denbora ezin luzeago honetan. Axularren garaitik gutxienez.
|
|
|
Mistiko denari buruz galdegitea ez da, inondik ere, zentzurik gabea, mistiko dena zentzu ororen zentzua baita. Egia esan, mistiko denari buruz ezin mintza gaitezke natur zientziei buruz mintzatzen garen bezala; zentzu
|
horretan
ulertu behar da, hain zuzen ere, Wittgensteinen azken perpausa (7 zenbakia daramana). Baina esan ere behar da zentzugabekeria —eta munduaren hondamena— litzatekeela mistiko denari buruz galderarik ez egitea eta erantzun biderik aurkitzen ez saiatzea.
|
|
2005
|
|
|
Potxo Argitalzuloaren asmoa hiru autore handi hauen obra eta olerkigintza, oro har, gazteei hurbiltzea izan da. Eta hain zuzen ere, esparru
|
horretan
ulertu beharra dugu Bitoriano Gandiagak egindako lana. Egungo gazteentzat arrotza gerta zitekeen Lauaxetaren hizkera moldatzeaz arduratu baitzen Arantzazuko olerkaria.
|
|
2006
|
|
|
Eta, krisian murgildurik, nobleek euren estatus ekonomiko zein politikoa mantendu nahi izan zutela. Testuinguru
|
horretan
ulertu behar ditugu, beraz, bi jurisdikzio horien arteko lehiak: lurralde, errenta, merkataritza... azken finean, diru sarrerak dira bien helburu.
|
|
|
Ikuspegi
|
horretatik
ulertu behar dira sozialdemokraziari ikusi eta egotzi dizkion hutsuneak. Frankfurteko Eskolako lehendabiziko belaunaldiaren ikuspegi politiko kritiko eta antikapitalista galdu izana egozten badiote ere, erreformismo sozialdemokrataren bide bigunetik irristatu dela diote batzuek?, hementxe hartzen du Habermas ek, sozialdemokraziaren kritika horretan, esker eraldatzaileagotik gertuago dagoen pentsalariaren jitea.
|
|
|
Zuzen zuzen itzulita aristoj gorena eta indartsuena da. Testuinguru
|
horretan
ulertu behar da Homerok heroiarentzat darabilen agindu saihestezina: beti nabarmentzeko eta ororen gainetik gailentzeko (aien aisteuein kai upeiroon emmenai allwn) 19 Nabarmentzea adierazten duen aditza ere familia beretik eratortzen da:
|
|
|
Beraz, nahi edo desio bat arrazoizkoa dela (edo arrazoimenarekin bat datorrela) esaten dugunean oker gabiltza, zorrotz mintzatuz gero. Ildo
|
horretatik
ulertu behar da hainbeste iruzkin eta interpretazio izan dituen Humeren esaldi ospetsua:
|
|
2007
|
|
|
Zuloan taldeko protagonistek elkarrekin bizitzeko aukera egin dute, Bilboko pisu batera doaz, lagun izatera, lan talde izatera, lankide izatera, modu
|
horretan
ulertu behar da familia izaera.
|
|
|
Hortaz, orain arte azaldutako testuinguru
|
horretan
ulertu behar da gure lana: euskararen normalizazio prozesuan gizarteari eskaintzen diogun zerbitzu bezala.
|
|
|
Testuinguru
|
horretan
ulertu behar da esaten ari garena. Enpresak errazagomugitzen dira legearen esparruan, etikaren esparruan baino.
|
|
|
Hoffman-ek proposatzen duen afektu enpatikoari dagokionez, argudia daitekeizan daitezkeela egoeraren ezagueran oinarritzen ez diren erreakzio moralak, oinarrizko sentimenduek edo senek sortutako erreakzioak hain zuzen (errusentimendua, esate baterako). Beraz, arau hauste baten kontrako erreakzioak ezdakar, berez, hauste
|
hori
ulertu beharra; izan ere, arau hauste horrek dakartzanondorioen aurreko erantzun emozionala izan daiteke, besterik gabe. Baina moralaal da hori?
|
|
2008
|
|
|
Nik hori NaBairen aurkako ziria bezala interpretatu nuen. " Profil eskaseko abertzale nafarra" esaldia testuinguru
|
horretan
ulertu behar da, ironiaz esana, nik NaBairi bozka eman bainion azken hauteskundeetan.
|
|
|
Beraz, berebiziko garrantzia dute itzulpen automatikoko egitasmoak garatzeko orduan itzulpenmemoria edo corpus paralelo deritzen baliabideak. Ildo
|
horretan
ulertu behar da Europako Batzordeak bideratutako ekimena6: Europako hizkuntza ofizialen corpus paraleloak askatzea.
|
|
|
Esparru eta gai guztietara heltzea nahi genuenez, metodologian eta ikaskuntza irakaskuntza prozesuan eragitea ezinbestekotzat jo genuen. Testuinguru
|
horretan
ulertu behar da gure lehenengo blogen sorrera: IKTeroak6, Jakinstein7, Ordizia, eta euskaljakintza8 soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain
|
|
|
1900 urtetik, Azkuek euskara katedraren itzala bazuen ere, aurreko urteetan plataforma gisa balio izan zion Euskaldun Biltoki gabe zegoen. Testuinguru
|
horretan
ulertu behar da Azkueri Euskal Akademia sortzeko piztu zitzaion gogo bizia. Eta hortik Abadia anderearen inguruan 1900 urtean Akademia lortzeko egin zituen saioak, aurrerago zehaztuko direnak.
|
|
2009
|
|
|
Nietzscherentzat halaber, Heraklitori espreski erreferiturik, kosmos osoa jolas bat da, ongiaren eta gaizkiaren haraindi, eta hala izan behar du filosofiak ere. Eta ildo
|
horretan
ulertu behar dira hiru eraldakuntza famatuak, existentzia moldeen eta espirituaren garapideko periodoen metaforak: espiritua nola gamelu bihurtu zen, eta gamelua lehoi, eta lehoia azkenik haur. Espirituaren emantzipazio historian, giza askatasunaren, burujabetzaren gailur gorena, behiala gamelu bilakatu zen haurra, lehoitatik pasa, eta berriro haur, altxatzean?
|
|
|
antzinate horixe baitute oinarrian, barruan. Historia
|
horrekin
ulertu behar ditugu, are gehiago Euskal Herrian. (Gu Atenas eta Jerusalemgo haurrak ez ezik, Santimaminekoak ere bagara).
|
|
|
Batzuetan ez dago legerik eta, haiek errebindikatzen dutelako, politikakmartxan jartzen dira, baina gero, metodologia zientifikoa eskatzen duten gauzetan, metodologia zientifikoa aplikatu beharra dago eta aplikatuko ez balitz, haragojoango bagina, ideologiak hori kolonizatuko baldin balu, orduan prozesu horiahulduko genuke. Orduan, nik uste,
|
hori
ulertu beharra dagoela eta batzuetan ezdela ulertzen iparra eta eredua galduta dauzkagulako. Inongo instituzio demokratikorik gabe 40 urtetan luzatutako diktadurak kalte instituzionalak eragin dituzentzu horretan ere.
|
|
|
serbiarrek Eliza ortodoxo propioa izatea ukatzen diete, bulgariarrek naziotasun mazedoniarra badela ukatzen dute (horren harira bulgariar pasaporteak eman dizkie milaka mazedoniarri, bidenabar EBko biztanle bihurtuz), eta Greziaren jarrera ezaguna da. Albaniarrok gara onartzen ditugun bakarrak,
|
horregatik
ulertu behar dute aintzat hartzeko faktorea garela. Honela zioen Albin Kurti Kosovoko Vetevendosje mugimenduko buruak:
|
|
|
...n berriro eztabaidatzekoa eta kontraesanak aurpegiratzekoa eta ETAren bortxakeria muturrera botatzekoa; umeak baldin baditugu, gustatuko litzaidake aitona amonekin jolas daitezen, baina zuk ez zenuke onartuko arraza berriaren oinordekoak garbia ez den jendearekin nahasterik, hori ez da normala, Ananda, zerbait gaixoa dago horretan guztian, zu pertsona onbera zara, asmo garbiko haur baten antzekoa,
|
horregatik
ulertu behar didazu, zoriontsu izan gaitezke, eta zuk diozun Kailas espiritualera iritsi ere bai, eta Hiru Erregeen Mahaian ernaldu gure umeen haziak, zergatik ez, ederra izango litzateke, zuk niri atzetik bueltan eman eta gero aurrez aurre elkar besarkatu, animalien grina eta eguzkiaren garbitasun elurrezkoa bateratuz. Bai, nahi dut hori, Ananda, baina aldi berean ni neu izaten utzi behar didazu, bizimodu normal bat nahi dut, lagunei telefonoz deitu, haiekin noizbehinka geratu, nola doakien jakin, familiarekiko harremana berreskuratu; besteek ere badaukate zer erakutsirik, ez yoghiek soilik, Ananda, zatoz, jar ezazu burua nire bularren gainean, honela, honela, ikusten zein ongi gauden.
|
|
|
Oreka hori aurkitzea da gakoa, eta horretan datza etorkizuneko giltzarria. Zentzu
|
horretan
ulertu behar da hizkuntzen batuketa, hizkuntza aniztasunak berezko baldintza baitu hizkuntza bat bera ere itolarrian ez jartzea edo behar beste airerik gabe ez uztea.
|
|
2010
|
|
|
Artean, XVII. mendearen atarian, gaztelaniaz idatz zitezkeen halako idazlanek susmopean ageri zaizkigu Inkisizioko komisarien kritiketan. biblia zale eta herri hizkuntza zaleek bazuten tarteren bat lanerako: itzulpenak batez ere atalka egingo ziren (testu idatzi pastoralen barruan), nahiago lan hori Biblia Vulgata tik egiten bazen13, eta itzulpena bere soilean eman partez betiere ohar eta iruzkin ordodoxoz lagunduta. arau horrek bereziki balio izan zuen espainian eta gaztelaniaz. testuinguru
|
horretan
ulertu behar dira ondoren hona dakargun autorea (pedro Malon etxaide), beronen obra (La conversion de Magdalena, 1588) eta gaztelaniaren erabilpen teologiko pastoralari buruz erakutsi zuen jarrera aurrerakoia. euskal munduarekiko arrotza dirudien Manifestu honek orrialde hauetan hemen agertzeko badu bere arrazoirik. Mendeak zehar euskaldungoak hainbat aukera historiko galdu ditu hizkuntza idatzita emateko, eta eremu idatzian kultura eskolatuari bidea urratzeko. erdi aroan egon zen halako balizko abagunerik, eta aro Modernoan are sarriago. une historiko galdu horiek beti piztu didate gure iragan horri buruzko galdera:
|
|
|
Bestalde, Google apustu argia ari da egiten cloud computing aren alde, normala denez, mota horretako zerbitzu ugari baititu (Gmail, Google Docs, Google Calendar, Google Wave...). Testuinguru
|
horretan
ulertu behar dira azkenaldian egin dituen hainbat mugimendu. Adibidez, Google Chrome Interneteko nabigatzailea atera du, orrien kargatzea eta Javascript kodearen exekuzioa azkarrago egiten dituena, laino ko aplikazioak hobeto exekutatzeko.
|
|
|
Kontestu
|
horretan
ulertu behar dira, beraz, ohartarazpenak eta erregulazioak. Gizona bekatuan dagoelarik, ezin izan daiteke Jesukristoren lagun.
|
|
|
KOLDO. Elkar ulertzera helduko ginen agian, ez dakit, baina beharrean bateraezinak ginen;
|
hori
ulertu behar duzu.
|
|
|
ANDONI. Kar harrapatu izanak, adi egotera behartzen gaitu.
|
Hori
ulertu beharra daukazu, Abel.
|
|
|
Etxebizitza Ministerioaren eraketak ekarrizuen organigrama berria; gainerako ministerioen politiken garapena, ikuspegisektorial hutsetik eramana; eta politika ekonomikoaren izaera liberala, zeinak ezbaitzuen egoki ikusten garapen ekonomikoari traba, muga edota nolabaitekoordenarik jartzea. Testuinguru
|
horretan
ulertu behar dira ondoren aztertzen direnplangintza esperientziak.
|
|
|
Beraz, Europar Batasunari etengabe leporatzen zaizkion burokrazia, gehiegizko arautzea eta karga administratiboak, neurri handi batean, benetakoak dira (nahiz eta, jakina, horrekin loturiko kritika asko gehiegizkoak izan, arrazoi politikoen ondorioz). Egoera horri aurre egiteko borondatea adierazten duten Batzordearen adierazpenak testuinguru
|
horretan
ulertu behar dira. Eta, hori dena horrela izanik, hemendik aurrera, adierazpen horien eta Europar Batasunaren benetako industri politikaren arteko aldea murrizten joan litzateke.
|
|
|
Lurrean horren eragin zuzena izan dezakeen espazioko eguraldiari buruz gehiago ezagutzeko beharra agerikoa da. Eta alde
|
horretatik
ulertu behar da Solar Dynamic Observatoryren (SDO). Atzo jaurti behar zuten, baina eguraldi txarrak atzeratu egin zuen jaurtiketa.
|
|
|
Ikerketaren helburua, bada, ustea finkatzea da. Zalantza, uste, sinesmen, iritzi eta ikerketa hitzak zentzu zabal
|
horretan
ulertu behar ditugu.
|
|
|
Askatasuna giza arrazoimenak bermaturik dago, giza arrazoimenak beharrezkotasunez gertatzen denari zentzua ematen dion aldetik. Testuinguru
|
horretan
ulertu behar da Epiktetoren iritzia: Gertakariek ez dute gizakia aztoratzen, gertakariei buruzko iritziek baizik (Enkhiridion, 5).
|
|
|
Pentsamolde horren kide da Suarez, eta pentsamolde
|
horretan
ulertu behar dira, iritziak iritzi, haren ekina eta emaitza.
|
|
|
Hala, adierazi du askatasuna ematen diela alderdiko ordezkari eta buruzagiei gura duten sinesmen erlijiosoa izateko. Alde horretatik, agintariek kargudun publiko gisara ekitaldi erlijiosoetan izaten duten partaidetza askatasun
|
horren baitan
ulertu behar dela argudiatzen dute jeltzaleek.
|
|
2011
|
|
|
gEro ETA DigloSiA TXiKiAgoA Al Dugu? exodiglosiaz ari izan gara gaurkoan, eta muga esparru
|
horretan
ulertu behar da galdera parea: euskara gaztelanien (iparraldean euskara frantsesen) artean dagoen edo ez dagoen diglosiaz ari gara. ez dugu hitzik esan, aitzitik, endodiglosiaz:
|
|
|
euskara gaztelanien (iparraldean euskara frantsesen) artean dagoen edo ez dagoen diglosiaz ari gara. ez dugu hitzik esan, aitzitik, endodiglosiaz: ez zaharraz26 eta ez berriagoaz (euskara baExodiglosiaz ari izan gara gaurkoan, eta muga esparru
|
horretan
ulertu behar da galderaparea: euskaragaztelanien (iparraldean euskarafrantsesen) artean dagoen edo ez dagoen diglosiaz ari gara.
|
|
|
2) Testamentugileak, edozein titulu nahiz arrazoiren ondorioz, legatupeko gauza edo horren zati bat besterentzen duenean; azken kasu
|
horretan
ulertu behar da legatua ondorerik gabe geratzen dela besterendutako zatian bakarrik. Besterentzeaz geroztik, gauza testamentugilearen jabarira itzultzen bada kontratuaren deuseztasunaren ondorioz edo bestelako arrazoien ondorioz, egitate horren ostean legatuak ez du indarrik izango, salbu eta berreskuraketa atzera eskuratzeko itunaren ondorioz gauzatzen denean.
|
|
|
Ez da onargarria. Eguzki sistemaren zati
|
hori
ulertu beharra dugu, unibertsoaren zati hori. Gure etxea da!
|
|
2012
|
|
|
Taldekide guztiok
|
hori
ulertu behar izan genuen Ez Dok Amairu martxan jartzeko. Azken finean, ume moko batzuk ginen, ordura arte egin ez genuen zerbait ikasten ari ginen.
|
|
|
806). Testuinguru
|
horretan
ulertu behar dira Orixeren lehen itzulpenak, Don Quijote, Tormes, ko itsu mutilla edota Mireio. Honela laburbiltzen du Orixek berak, 1935ean Mokoroari bidalitako gutun batean, itzulpen haien benetako helburua:
|
|
|
gastuaren politikaren bidez, Madrildik transferitutakoeskumen gehienak kudeatzen dituzte. Haien kudeaketa eskumenen legediarentestuinguruaren baitan sartzen da, eta horko esparru lege guztiak Madrildik datoz (Madrilen legegintza ahalmen goren
|
horretatik
ulertu behar dira ustez eskumenautonomikoetan sartzen diren alorren inguruko gatazka etengabeak).
|
|
|
Ezzen erraza ETAk egin nahi zuen lan ideologikoa, hots euskal nazionalismoaren etaezkertiartasunaren sintesia egitea. Bide
|
horretan
ulertu behar dugu nazionalismoesentzialistatik dialektikora egiten duen jauzia.
|
|
|
Erantzun bat eman beharra zegoen dibulgaziomailan. Testuinguru
|
horretan
ulertu behar dira Azurmendiren azken liburu hauekere, hala nola garai berean atera ziren Marx eta Nazioa (Garate, 1972), Iraultzaz (Torrealdai, 1973) eta aurretik aipatutako Joxe Azurmendiren beraren Kolakowski etaKultura proletarioaz. Euskararekiko kezka ere agerian dago urte horietan.
|
|
|
Erantzun bat eman beharra zegoen dibulgaziomailan. Testuinguru
|
horretan
ulertu behar dira Azurmendiren azken liburu hauekere, hala nola garai berean atera ziren Marx eta Nazioa (Garate, 1972), Iraultzaz (Torrealdai, 1973) eta aurretik aipatutako Joxe Azurmendiren beraren Kolakowski etaKultura proletarioaz. Euskararekiko kezka ere agerian dago urte horietan.
|
|
|
Ezzen erraza ETAk egin nahi zuen lan ideologikoa, hots euskal nazionalismoaren etaezkertiartasunaren sintesia egitea. Bide
|
horretan
ulertu behar dugu nazionalismoesentzialistatik dialektikora egiten duen jauzia.
|
|
|
Elgoibarko Udalak azken urteetan zinearen alde egin duen apustua “oso garrantzitsua” izan dela nabarmendu dute Kultura saileko arduradunek, eta Herriko Antzokiko zine emanaldiak digitalizatzea apustu
|
horren baitan
ulertu behar dela azaldu dute proiektore digital berriaren aurkezpen ekitaldian.
|
|
|
Azken baieztapen horrek kontraesankorra badirudi ere, aurreko tradizio literario modernoarekin apurtzeko lehendabizi tradizio
|
hori
ulertu behar da, nahiz eta ukapen bortitza gauzatzeko lehen pausoa besterik ez izan.
|
|
2013
|
|
|
Horrela, Weber (1967) 119 soziologoari jarraituta, legitimitatea da eskubide zehatz bat aldarrikatzea, eta aldarrika118 ZAPIRAIN, Salbador (1984) Zigorpean. Tolosa, Auspoa. pen
|
horretan
ulertu behar da nola taldeek bilatzen duten legitimitatea beste aurkarien kontra.
|
|
|
Zati
|
horretan
ulertu behar da euskaldunen gerlako diziplina aitzindari militarrekiko baino gehiago lotua zela Jainkoarekiko diziplinarekin. Lehen aipatu dugu nola euskaldunen gerlarako leialtasunaz harro agertu zen Eskualduna.
|
|
|
Abuztuaren 16ko lehen artikulua Oxobi-rena zen. Beraz, Eskualduna k aipatu zuen isiltasun luze
|
horretan
ulertu behar da editorialik ez agertzea Blaise Adémaren isiltasunaren ondorio zela; hots, editorialak Blaise Adémak idazten zituela.
|
|
|
Zerbitzari edo Saint Pierreren artikuluetan, maiz irakur zitekeen «pausuan» zirela.
|
Horrekin
ulertu behar zen lehen lerroetatik urrun zeudela hori idazten zuten unean, baina François Cocheten ustez, «pausa» hitz desegokia zen gibel lerroetako egonaldiaren izendatzeko. Alabaina, soldaduek egunero egiten zituzten ariketak, ez alfertzeko.
|
|
|
Komunikabideetan, esate baterako. Giro
|
horretan
ulertu behar da ETBren beraren sorrera eta beste hainbat euskal elkarte eta erakunderena ere.
|
|
|
Testuinguru
|
horretan
ulertu behar dira, hain zuzen ere, Erdi Aroko zuzenbidearen hastapenak. Ez litzateke zuzena izango zuzenbide erromatarra eta ohiturazko zuzenbide germaniarra zeharo bereizita agertzen zirenik ulertzea.
|
|
|
Agian arlo horretan izan den ekarpen interesgarrienetako bat hizkuntzaren ekologiarena izan da (Haugen 1972). Euskal Herrian gero eta gehiago zabaltzen ari den ikuspuntu horren arabera, hizkuntzaren dinamikak bere testuinguruari lotuta agertzen dira, eta harreman
|
horretan
ulertu behar dira. Ikuspuntu hori proposatzen du M. Cormackek komunikabideek hizkuntza gutxituen dinamikan izan dezaketen lekua ulertzeko ere (Cormack 2007).
|
|
|
Aristotelesek, HAren tradizioan, arima natural bihurtzen du, hain natural ezen arimadun izatea eta bizidun izatea gertu gertuko kontzeptuak baitira. Gizakiak badu berezko gaitasun bat, adimena hain zuzen, baina gaitasun
|
hori
ulertu behar da bizidunek orokorrean dituzten gaitasunen testuinguruan. Adimenaren gaineko ikerketa bizidunen testuinguruan jorratu behar da.
|
|
2014
|
|
|
Hitz horiek, nik Hasier Arraizek politika orokorreko eztabaidan erabili zituen hitzen harian esandakoak dira, testuinguru
|
horretan
ulertu behar dira. Berak esan zuen prest zeudela pausoak emateko Bake eta Elkarbizitza ponentziaren funtzionamendua bideragarria izan dadin.
|
|
|
|
Horretara
ulertu behar dira, era berean, haren beste jarrera xele bre batzuk, aldizka eskandalu neurtuak sortu eta orduko euskal gizarte egonkor, lasai eta euskal arloan arduragabea asaldaraz teko pentsatuak, ea behingoz iratzartzen zen. Eta oso garbi adie razita utzi zigun hori Tolstoi> izeneko bere bertso batean:
|
|
2015
|
|
|
" Beraien kultura oso ezberdina da, eta zaila. Guri normalak zaizkigun egoera asko arrotzak zaizkie, eta
|
hori
ulertu behar da.
|
|
|
Bai, aitzakia gara beti, sistemaren parte, baina guk tirita jartzen dugu, ez gara konponbidea, eta gizarteak
|
hori
ulertu behar du: laguntza humanitarioa da zartakoa hartzen duzunean jartzen dizuten anbulantzia, baina anbulantziak ospitalerik gabe ez du ezertarako balio.
|
|
|
Gure proposamena testuinguru
|
horretan
ulertu behar da. Guzti hori, gainera, zaildu egin da krisi egoerarekin; hala ere, lehentasunak nahiko zehaztuta genituenez —mantsoago edo azkarrago—, beti bide horretan egin dugu aurrera, perspektiba (norabidea) galdu gabe.
|
|
|
Udal eta foru hauteskundeak hain gertu izanik, espero izatekoa zen eztabaida garratza izango zela, eta hala izan zen. Beharbada, testuinguru
|
horretan
ulertu behar dira batzarrean entzundako zenbait baieztapen, seguru asko hilabete batzuk barru beste modu batera ikusiko direnak. Baina afera honek berriro jarri du mahai gainean gardentasunaren beharra, instituzio publikoek herritarrei azalpenak ematean.Ez da beti kontu erraza.
|
|
|
Nazionalismoaren jite politikoaren beste ondorio bat da haren helburuak ere marko
|
horretan
ulertu behar direla. Testuinguruak, beraz, koiuntura analisiak berriztatuko ditu, eta helburu taktikoen aldakortasuna ekarriko du.
|
|
|
AEBak, berbarako, ALCA ituna kosta ahala kosta indarrean ezarri guran dabiltza, eta Europako Batasunak ere ekialdera zabaltzen dihardu, 100 milioi kontsumitzaile baino gehiagoko merkatu bati ateak parez pare ireki eta hango ondasunez jabetzeko bidea errazte aldera (merkatu europar erraldoiak zaindaria ere behar duenez, horra duela gutxi onarturiko 60.000 kideko Esku hartze Bizkorrerako Armada Europarraren jaiotza ere). Prozesu
|
horren baitan
ulertu beharrekoa da halaber Europako Konstituzioaren osaketa prozesua, sortzen ari den makrobloke ekonomikoari nola halako kohesioa emateko.
|
|
|
Komunikabideak, beraz, albisteak beste modu batera kontatzen hasi dira. Eta, testuinguru
|
horretan
ulertu behar dugu autore batzuek deitu duten transmedia narratiba (Scolari, 2011): ingurune tekno komunikatiboak eragin du transmediatasuna sortzea, hau da, informazioaren joan etorria eta lotura ahalbidetzea, hainbat medio erabilita.
|
|
|
Digitalizazioaren eta konbergentziaren bultzadek medio desberdinen izaera birdefinitu dute eta, beti gertatzen den bezala, indartu dituzte jendearen eskaerei eta desioei ondoen erantzuten dieten medioak. Testuinguru
|
horretan
ulertu behar da Interneten arrakasta. Izan ere, Interneten kasuan, «kontenedore teknologiko unibertsala» izaki, aurretik zeuden medio guztiak bere baitan biltzeko gune bilakatu da, baita komunikazio praktika eta komunikazio funtzio berriak ahalbidetzeko eremua ere (Prado, 2011:
|
|
|
Era berean, egungo eduki analisietan deskribapen soiletik harago ere badoaz, inferentziak ere egin daitezke beraz. Zentzu
|
horretan
ulertu behar da guk egingo dugun eduki analisia. Are gehiago, ikerketa genero ikuspuntutik egin ahal izateko, ezinbestekoa da inferentziak eta azterketa kualitatiboak ere egitea.
|
|
|
Nor garen jakiteko keinuak behar ditugulako. Zentzu
|
horretan
ulertu behar dira afektibitateok, egunero ikusi behar ditugulako aldaezinak diren elementuak, horrek segurtasun bat ematen digulako garenaren inguruan, gure jatorriaren inguruan, baita, agian, etorkizunaren inguruan ere.
|
|
2016
|
|
|
Noski, esan behar da ere, zergatik irabazi zuten islamistek. Aljeriarrak zergatik iritsi ziren egoera
|
horretara
ulertu behar da: erregimenaren politikaren akatsengatik, ustelkeriarengatik, boterearen kudeaketa txarrarengatik.
|
|
|
Euskal Herrian, esate baterako, nazio arazo latza dago, nabarmen, ezin indartsuago, gero eta sakonagoa. Bidezko litzatekeenez, nazio arazo bizi
|
horren
ulertu beharra izan balitz eragilea, Proudhon topatu genukeen gidari, Memmi, Connolly, Sartre, Otto Bauer bera; alegia, nazio arazoa funtsezkotzat daukaten sozialistak. Alta, Marx eta Engels hatxematen ditugu gidari, Rosa Luxemburg eta Trotsky ere ez gutxitan; alegia, Euskal Herriko arazo nagusia murritzen, ukatzen, nahasten eta mila eratara txikitzen eta lardaskatzen dutenak.
|
|
|
–Jende
|
hori
ulertu behar duzu, erran zuen?. Dena probatu dute, eta gehiago nahi dute.
|
|
|
Horretaz gain, baina, euskal nazionalismo tradizionalarekiko aldentzea argi eta garbi zertu zen Pott bandaren proiektuan. Atxagak Euskadi Ofizialari egindako kritika zuzenak gisa
|
horretan
ulertu behar ditugu, eta baita itzulpengintzaren alde egindako lana ere, maila teorikoan zein praktikoan.
|
|
|
Testuinguru
|
horretan
ulertu behar dira, lehenengoz, Bizkaiko Foru Aldundiak (1917an), eta geroago, Gipuzkoako Foru Aldundiak (1918an) hartutako erabakiak: euren lurraldearen barruko udal eta herritarrentzat agiri eta jakinarazpenak euskaraz idaztea, alegia.
|
|
|
Prentsaurrekoan Javier Zubizarreta Azkoitiko alkateak hartu du hitza, eta honako hau azaldu du: " Azkoitia pilotaren hiriburua, pilotaren bihotza, izatea nahi dugu; pelota bere osotasunean eta indar guztiekin sustatu nahi dugu. Eta saikera
|
horren baitan
ulertu behar da pilotaren federakuntzarekin batera ekin diogun bidea. Hasi gara eta horretan jarraituko dugu".
|
|
|
Testuinguru
|
horretan
ulertu behar da, gure ustez, hondakinen kudeaketari dagokion eztabaida. Eztabaida horren harira, zurrunbilo izugarria ezagutu dugu Gipuzkoan azken urteotan.
|
|
|
Hasieran herri horiei soilik aitortu nahi izan zitzaien nahikoa zilegitasun nazioarteko zuzenbidearen arabera estatu independente bat bihurtzeko. Ingurumari
|
horretan
ulertu behar dira NBEren Batzarraren 1.514 (1960), 1.541 (1960) eta 2.625 (1970) erabakiak. Erabaki horietan oinarritu da nazioarteko zuzenbidearen doktrina ofiziala kanpo autodeterminazioaren aplikazioa koloniei soilik mugatu eta beste errealitate batzuei ukatzeko.
|
|
2017
|
|
|
Katalana ezagutzeko derrigortasun
|
hori
ulertu behar da Kataluniako administrazioak hezkuntzako eta administrazio orokorreko bere funtzionarioekin dituen erlazio bereziaren esparruan, langile publiko horiek behartuta daudelako Kataluniako herritarrei zerbitzuhizkuntzaren aukera bermatzeko. auzitegiak, lehenik eta behin, gaztelania ezagutzeko konstituzioak ezarritako derrigortasuna gogorarazten du, eta gaineratzen du konstituzioak ez du... (14.2 oinarri Juridikoa) epai honetan, auzitegiak ebazten du gaztelania ezagutzeko derrigortasun konstituzionala oinarritzen dela estatuak herritarrekin komunikatzeko duen beharrean eta kataluniako administrazioek ez dutela katalanera hutsez herritarrekin komunikatzeko konstituzio eskubiderik.
|
|
|
Ontasuna. Ardatz nagusi
|
horren arabera
ulertu behar dira nobelan zehar ageri diren beste hainbat anekdota eta pasadizo, hainbat motatako gatazkak, desorekak eta desparekotasunak testura ekartzen badituzte ere, harmonia falta horiek bazterrean uzteko joera nabaria ere erakusten dutenak. Emakumezkoen aurkako genero diskriminazio adibiderik bada, 18 urteko Benignari gurasoek utzi ez izana Arteta margolariarentzat modelo aritzea, adibidez," emagalduen kontua" zela esanda; Benigna, ordea, arras buruargia izaki, gurasoen ezkutuan gustuko zuen lan hartan nola jarraitu asmatu zuen.96 Uribek, beraz, ez du arazoan sakondu.
|
|
|
Gizarteak errezeloz begiratzen dio zientziari, baina den
|
horretan
ulertu beharra dago: tresna bat da, aukera ematen diguna inguruan dugun mundua ulertzeko eta kezkatzen gaituzten arazoak konpontzeko, adierazi du.
|
|
|
Hobsonek ez luke sekula onartuko Shumpeterren teoria, izan ere, Hobsonen iritziz arazoaren muina ez litzateke izango presio talde autokratikoen eta bizkarroien grina atabiko bat; aitzitik, esparru publikoak estatuaren eta politika publikoen kontrola galdu izana irudituko litzaioke arazoaren egiazko kausa (Hobson, 1938; Cain, 2002), politika horiek esparru publikoari egin bailiokete mesede, ez bizkarroiei. Gainera, politika horiek sistema kapitalista jakin batekin daude loturik, eta
|
horien barruan
ulertu behar ditugu, ez osagai arrotz moduan, baizik eta kapitalismo jakin horren osagarri gisa. Hortaz, Hobsonen eta Leninen ikuspegitik, menderakuntza harreman bat zegoen kapitalismo monopolistikoaren eta herrialde kapitalista monopolistikoek hartu zituzten herrialde edo merkatu berrien artean, eta horren oinarrian arrazionaltasun ekonomiko berria zegoen (Lenin, 1963: 26).
|
|
|
Ikuskizuna zen nire posiziotik Claudine idazten ikustea, eta
|
hori
ulertu beharra dago, niretzat ondorio latzak izango zituen istorio honen amaiera ulertu ahal izateko. Nire mahai gainean normaltasuna erabatekoa zen, eta ikasgelan ere bai.
|
|
|
Ikuspegi
|
horretatik
ulertu behar dira gure inguruan sortzen diren bestelako adibide arrakastatsuagoak ere: Mission Pays Basque, Ocho apellidos vascos edota Vaya semanita k ere ‘normaltasun’ nazional jakin baten irudia helarazten baitute, bertute batzuk goraipatuz beste batzuk kolpatu bitartean.
|
|
|
Bi kontzientziaren arteko muga, berau kontzientzia mugatzaileak ezarria eta kontzientzia mugatuak aitortua, horixe da nire Ni objektua. Eta
|
hori
ulertu behar dugu ‘muga’ hitzaren bi zentzuetan. Mugatzailearen aldetik, bada, muga hartzen da naukan eta inguratzen nauen edukitzat, ni jokoz kanpo uzten nauen eta osotasun gisa salbuesten nauen hutsezko zakutzat.
|
|
|
"... el idioma es elalma de las nacionesy[...] el pueblo quepierde su idioma espueblo muerto". Testuinguru
|
horretan
ulertu behar dugu Daniel Lizarralderen jarduna:
|
|
2018
|
|
|
bere lan asko zeuden ikusgai, baina baita bere eragin literarioak, erreferentzia teorikoak eta zutabe ideologikoak ere. Eta osotasun
|
horretan
ulertu behar da bere lana, eta baita Gaur taldean jokatu zuen papera ere.
|
|
|
Garaiak aldatu egiten dira eta herritarrek uste dute zenbait praktikak jada ez dutela tokirik gaur egun, gure planetako gainerako izaki sentiberekiko errespetu handiagokoa izango den mundu baterantz aurrera goazen une honetan. Eta gobernu taldeak ere
|
hori
ulertu behar du eta akats burokratiko hori jarrera politiko bihurtu etorkizunean Bilbon animaliak erabiliko dituzten ikuskizun gehiago ez dela izango ziurtatzeko”.
|
|
2019
|
|
|
Mende berria hasi da, eta lehen urteetan euskaraz kantatzeko hautuak bere horretan eutsiko dio. estiloei dagokienez pluraltasun handiagoa azalduko da, eta ordura arte euskaraz apenas entzun zen rapa edo elekBelaunaldi berrien artean" kultura konpromisoa ez da premiazko zerbait bezala bizitzen. Eta ildo
|
horretan
ulertu behar da ingelesez kantatzen duten musika taldeen gorakada". tronika areagotu egingo da. Aniztasun horrek, gainera, euskal azentua izango du batez ere5.
|
|
|
1990eko hamarkadan euskaraz erruz kantatu bazen, hautu hori aldatzen hasi zen hogei urte beranduago. del Amoren arabera, belaunaldi berriarentzako euskalduntasuna euskal herrian jaiotze hutsagatik emana dagoen zerbait litzateke, euskaraz hitz egin ala ez (2016, 164). Belaunaldi berrien artean" kultura konpromisoa ez da premiazko zerbait bezala bizitzen. eta ildo
|
horretan
ulertu behar da ingelesez kantatzen duten musika taldeen gorakada" (ibid, 164). Zentzu horretan, 1990ko hamarkadan hizkuntzak, politikak eta musika estiloak osatu zuten kontrakulturako komunitateak indarra galduko duela dio. testuinguru horretan, azken urteetan musikarien artean asko zabaldu den beste joera bat azaltzen da:
|
|
|
Festa giroko erasoak ere testuinguru
|
horretan
ulertu behar dira, eta ezin dira ulertu bizitza soziala baldintzatzen duten genero arteko botere harremanetatik aparte. Horregatik, Iruñeko bortxaketaren berri jakin zenean, mugimendu feministak berehala ikusi zuen egoera hura ulertzeko gakoak eskaini behar zituela, hartara beste eragile batzuek bultza zitzaketen irakurketa morboso eta despolitizatuak saihesteko.
|
|
|
Zentzu
|
horretan
ulertu behar da jarrera horietako musikaren indarra. Eneko Bidegainekadierazten du Euskal Herriaren lurraldetasunaren kontzientzia eragile nagusiak izan zirelakultura eta euskalgintza (Bidegain, 2018:
|
|
|
Zapaltzaileen desjabetzea eta (langile) demokrazia batera ulertu zituzten beraz. Eta logika
|
horretatik
ulertu behar dira Marxek eta Engelsek eginiko adierazpen ugariak, non sozialismo komunismoa demokraziaren konkista moduan ulertzen duten; gizarte zibilaren parte erreal bihurtuko lituzkelako enpresarien menpekoak izandako langileak. " Esan genuen langile iraultzaren lehenengo pausoa langileriak Boterea eskuratzea izango dela, demokraziaren konkista" (Marx eta Engels, 1977:
|
|
|
Boliviako eta Peruko ayllu sistema ekar dezakegu gogora, edo XXI. menderaino iritsi diren Afrikako herri lurren sistemak, guztiak ere Marxek irudikatutako" landa eremuko bizitza bakartua" zalantzan jartzen dutenak.63 Europan ere, kapitalismoak komunez osatutako gizarte bat suntsitu zuen, zeinaren erro materialak ziren ez bakarrik lurraren erabilera kolektiboa eta lan harreman kolektiboak, baita botere feudalaren aurkako eguneroko borroka ere, bizitza molde kooperatibo berriak eragiten zituena; adibidez, Caliban and the Witch [Caliban eta sorgina] liburuan aztertu ditudan mugimendu heretikoek (kataroek, waldensiarrek) abiatu zituzten modukoak.64 Ez halabeharrez, kapitalismoak indarkeria eta suntsiketa ankerrenak erabili behar izan zituen beste ereduen aurrean gailentzeko. Testuinguru
|
horretan
ulertu behar da bi mendetan zehar egindako sorgin ehiza, milaka emakumeren hilketa ekarri zuena eta XVI. mendean nekazariek gidatutako gerren bidez gauzatu zen erresistentzia hautsi zuena. Kapitalismoak ez zuen aurrerabidea ekarri, ezta hurrik eman ere; kapitalismoaren garapena kontrairaultza bat izan zen, azpikoz gora ipini baitzuen borroken bidez eratzen hasitako komunalismo molde berrien sorrera, bai eta feudoetan lehenagotik zeuden komunalismoak ere, komunen erabilera partekatuan oinarritzen zirenak.
|
|
2020
|
|
|
Gero eta garrantzitsuagoa izango da hartzailearen iritzia ere kontuan hartzea, hartzailearen interesak, nahiak edo gurariak kontuan izatea. Zentzu
|
horretan
ulertu behar da komunikabideak gero eta gehiago" eduki kudeatzaileak" izango direla dioen ideia.
|
|
|
Euskararen kasuan, ordea, historian zehar izan ez den aldagarritasuna berariaz antolatu beharrekoa da, hasiera batean behintzat, gero bere kabuz (kanpoko antolaketaren beharrik gabe) egingo du hizkuntzak, hizkera mailen araberako aldagarritasunari dagokionez, bere bidea. Testuinguru
|
horretan
ulertu behar da EBAZ arau edo proposamenen malgutasuna (ikus Oñederra 2004 laneko" fonoestilistika eta euskara" atala).
|
|
2021
|
|
|
Askotan egun hutsaren ordez gaur egun erabili izan da tradizioan. Iparraldeko idazleek egun erabili dute gehiago, eta Hegoaldekoek maizago gaur egun, hori da joera nagusia, baina ez da
|
hori
ulertu behar zurruntasun itxian, mota guztietako adibideak ikusten ahal baitira. Gaurko testuetan ere mantentzen da joera hori bera.
|