|
2000
|
|
|
Ez da esatea euskalkiak bakarrik, aldi berean, guztiz osatu gabeko estandarizazio prozesua daukagulako. Batuak aurrera egin behar du hainbat gauza finkatu behar direlako eta, aldi berean, euskara formal
|
horren
oinarri diren euskalki bizi horiekin zer egin behar den eztabaidatu behar da.
|
|
|
Laburbilduz, niretzako hauek dira eleberrigintza honen ezaugarri nabarmenak: alegiazko mundu batez aritu arren, mundu
|
horren
oinarrietan bada beti zientziarekin zerikusia duen zerbait. (Olasagasti:
|
|
|
Begi bistakoa dugu nortasunen mundua osokonplexua dela, eta horregatik ezin dela inkesta soil batez neurtu. Gure asmoa ez da ordea euskalnortasunaren egoeraren analisi sakona egitea, ezta urrunetik ere, nortasun
|
horrek
oinarri ezberdinakdituela erakustea baizik. Beti ere orain arte azaldutako hipotesien arabera.
|
|
|
Beraz,. Sire, k behar beharrezko egitura
|
horrek
oinarri erregularra eta sistematikoa izan zezan lanari ekiteko aginduak eman zituen. Honen ardura hartu zuen Fourccroy ko Kondeak hezkuntza sistemaren honako egituraketa proposatu zuen85:
|
|
|
Garbi mintzatzera, istant horretantxe gogoratu zitzaidan, lehenbizikoz, Unai gertatzen ahal zela argi egiteko errainu, aspaldi horretako nire ilunean. Berez, liburuen kontu
|
horrek
oinarri zehaztu gabeko interes kutsu nola halakoa baizik ez zuen oraindik niretako. Semearekin solasaldi bat gizonez gizon egitekotan, bertze gai batek aise ere gehiago kilikatzen ninduen, susmotik haratagoko soslai errealagoez horniturik, esku artean nituen datu guztien ariora:
|
|
|
Dibortzioa ere elkarrekiko adostasunak ekar dezake, ezkontza bera elkartea delako kari
|
hori
oinarri hartuta. Elkarte hori, esan gabe doa, ez litzateke betierekoa izango.
|
|
|
Ezin halakorik araudietan ezarri. Gai
|
horretako
oinarri nagusia lehia eta askatasunari joko ematea da.
|
|
|
Badirudi eite
|
horretako
oinarriak erabat ahaztu direla, gure aurtemeingo hipoteka legeetan eman diren idatzaldietan.
|
|
|
Ganorazkoa da, gai zibilak soil soilik aztertzerakoan ere, herri bat arautzen duten lege mota desberdinen jakinbide orokorra ematea; lege guztiek, edonolakoak izanda ere, beraien artean ezinbesteko harremanak dituztelako. Ez da kontu pribaturik administrazio publikoak intereseko ez duenik; ezta objektu publikorik ere, interes pribatu horiek arautzen dituen justizia berbanatzaile
|
horren
oinarriak, zabalago zein urriago, ukitzen ez dituenik.
|
|
|
Sistema
|
horren
oinarria, esan bezala, elementuek osatzen zuten edo, modu ez sistematikoan, sentsazioek. Machen ustez, sentsazioen kategoria desberdinak zeuden, hau da, elementu klase desberdinak.
|
|
2001
|
|
|
Bigarren Mundu Gerraren ondoren hiruzpalau frontetan baikortasun handia sortu zen eta pentsatu zen kapitalismoa gainditu edo aldatu zitekeela. Ongizatearen Estatuaren bidez poliki poliki kapitalismoa aldatuko zuela uste zuen sozialdemokraziak eta beraiek deitzen zuten kapitalismo sozial
|
horren
oinarriak guztiz desberdinak izango zirela. Eta, egia esan, bazuen hori pentsatzeko arrazoirik, garai hartan langile mugimenduak izugarrizko aurrerakada egin zuen eta, batez ere Mendebaldean.
|
|
|
denek Realeko, Athleticeko edo Bartzelonako kamisetak zituzten. Eta aldiz, azken urteotan jende gazteena zaletzea lortu dugu, eta
|
horrek
oinarri bat sortzen du hurrengo urteetarako. Gasteizek oso ongi uztartzen ditu saskibaloi eta futbol zaletasunak, badira bi kiroletako taldeen jarraitzaileak direnak:
|
|
|
Alabaina, bi nobela hauetan plano desberdinetan istorio desberdinak kontatzen direla esatea axaleko irakurketa deskribatzailean gelditzea litzateke. Bestalde, aipatutako nobeletan, autoreak euskal nobelagintzan lehenengo aldiz azalduko diren kontateknika berrien esplizitazio hutsa egiten duela baieztatzea ere,, nolakotasun
|
horren
oinarrian dagoen azken pausoa, hau da, nobela interpretagarri egiten duen modu hori kontuan ez hartzea izango litzateke. Honi dagokionez, esan daiteke nobela honi buruz egin diren iruzkin eta azterketa gehienetan forma aberastasun hori nabarmendu besterik ez dela egin eta metodologia kritiko batzuen esplizitaziora mugatu direla azterketa gehienak.
|
|
|
‘Lurraren masa kontinente bakar batean kontzentratzen zen antzina, ’ azalduko du Axelek. ‘Teoria
|
horren
oinarrietako bat kontinenteen arteko ahokadura da. Amerika eta Afrika hurbilduz gero, esate baterako, Afrika ekuatoriala Antilletan ondo sartuko da, eta Brasilgo lurmuturra ere ondo sartuko da Gineako golkoan.
|
|
|
Iruditzen zait gaurko belaunaldi gazteek, Mitxelena bera ezagutzeko egokierarik izan ez zutenek alegia, aurkituko dutela zer ikasia eta zer hausnartua orrialdeotan. Arestian aipatu dudan elkarrizketa alboanitz, zabal eta askotariko Â
|
horren
oinarri asko daude hemen, nire iritziz. Zorretan gaude Mitxelenarekin, euskararen gaurko egoeraz, Euskaltzaindiak 60ko eta 70eko hamarkadan euskararen korpusa eguneratu eta euskara batua sortzeko egin zuen ahalegin eskergagatik.
|
|
|
Hautemapen hauek ez dira une berean gertatzen, baina Lurra eta Ilargia une berean direla esaten digute.
|
Horretarako
oinarria komunitatearen ideia da, hau da, objektuok elkarrekintzan edo elkar harreman dinamikoan daudela. Aldi berean existitzen diren gauzak elkarrekintza harremanean daude.
|
|
2002
|
|
|
Oro har, bi alderdi azpimarratu nahi nituzke. Lehena, teoria ekonomikoa ez dela behar bezala landu, teoria batek aurreikuspenak egiteko ez badu balio, teoria
|
horren
oinarriak ez daudela oso ondo finkatuak esango bainuke; ondorioz, urtean zehar bi edo hiru aldiz ekonomiaren aurreikuspenak doitu behar izaten dituzte arduradun politikoek. Bigarrena, irailaren 11 baino hilabete batzuk aurretik hasiak ziren krisialdiaren ezaugarriak azaltzen, nahiz NYeko ekintza horren ondoren egoera larriagotu den; ondorioz, enpresek lanpostu murrizketak areagotu egin dituzte.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, uka ezina da saio hauen interesa, behe behetik eta modu xumean esperimentatzeko eta ikasteko ahalegina eta ausardia erakusten baitute. Informazioaren gizartea etengabe ikasten ari den gizartea da eta
|
horretarako
oinarrietatik hasi eta saiatu beste biderik ez dago. Hobe horrela, Euskaltelen canal21 bezalako proiektu erraldoiekin baino, non, diru publiko garrantzitsu bat xahutu den inora ez iristeko.
|
|
|
Koldo Zuazok eta Badihardugu Euskera Alkartiak" Deba ibarretik euskararen herrira" liburua plazaratu dute berriki. Erraten ahal da liburu
|
horren
oinarri direla Zuazoren bi liburu hauek: " Deba ibarreko euskeria" (1999) bereziki," Euskalkixak etorkizunian" izeneko III. atala eta" Euskararen sendabelarrak" (2000).
|
|
|
Bat, Espainiako gobernuari bi hilabeteko epean eskumenen transferentziaren egutegi bat aurkezteko; ez dirudi Espainiako Gobernuak hori egingo duenik. Bi, ordenamendu juridiko berrirako tresna izango dena prestatzen hastea, eta
|
horretarako
oinarri batzuk eman ziren. Oinarri horiekin egin behar du aurrera lehendakariak, izan daiteke Estatutuaren erreforma, euskal Konstituzioa, edo beste edozer.
|
|
|
Aurreko eleberrietan bezala, heroirik gabeko unibertso literarioa da Gorde nazazu lurpean liburuan erakusten zaiguna. Jakina denez, nobela modernoaren ezaugarririk funtsezkoenetakoa heroien desagertzea da eta giza izatearen tragikotasuna onartzea dago
|
horren
oinarrian. Alegia, hilko garela jakiteak dakarkigun ezinegon existentzialak, bizitzaren edo literaturaren ikuspuntu heroiko oro ukatzen baitu.
|
|
|
Industriaren hazkunde
|
horren
oinarriak, dena den, ezberdinak izan ziren aldezaurretik industrializatuta zeuden herrialdeetan, Bizkaian eta Gipuzkoan, eta industrializazio berriko herrialdeetan, Araban eta Nafarroan. 2.6 irudian diferentziahorietako batzuk ikus daitezke.
|
|
|
Errenta maila goratu ahala zerbitzuen (zerbitzu batzuen) eskaria ere handituko litzateke, zerbitzu horien errenta elastikotasuna handiagoa dela kontuan hartuta. Dena den, zerbitzu batzuetako elastikotasun handiagoari buruzko aurreiritzi
|
horren
oinarrian ideia hau dago: ondasunekkontsumitzaileen oinarrizko premiak asetzen dituzte, eta zerbitzuek, ostera, goi mailakoak.
|
|
|
Nafarroan bezala, Hego Euskal Herriko beste hirulurraldeetan ere EBrekiko lotura ez da murriztu 90eko hamarkadan zehar, eta eztaELGEarekikoa ere. Merkatu berrietarako bidea kanpo merkataritzaren hazkundegarrantzitsuaren testuinguruan txertatzen da, baina hazkunde
|
horren
oinarrian ohiko mendebaldeko merkatuen, batik bat, europarren, dinamismoa dago.
|
|
|
Oinarrizko ideia honako hauda: ...hau da, zaharrenak eta berrienak, zeren eta helburua hirihorren historia berregitea baita, jatorrian hasi eta gaur egunera artekoa, alegia.Zentzu horretan, gure jakintza-gaiak, hirian egiten den arkeologia ez ezik, hiriarenarkeologia izan behar du6 Azken finean, edozein arkeologia adarretan gertatzenden bezala, gure arkeologiak ere helburu zientifikoa izan behar du nahitaez, etahelburu zientifiko
|
horren
oinarria hiria eta bere garapen historikoa ezagutzea da.Dena den, kontuan hartzeko beste ohar bat ere egin behar dugu: gauza bat izangoda hiriaren elementuak deskribatzea eta zehaztea, baina beste bat elementu horienarteko barne erlazioak ezagutzea, eta etengabeko aldaketak ulertzea.
|
|
|
Etxeak oinetxeabarneratzen zuen, eta, bertan, leinua, ondarea eta ahaidetasun harremanen antolaketa zehatza bateratzen ziren erabateko modu batean. Azken aldaketa
|
hori
oinarri oinarrizkoa da gure ikerketarako.
|
|
|
Bestalde,, esentzien lurraldeetan?, komunitate naturala aitzakia hartuta sortzen diren gatazkek berebiziko garrantzia izaten jarraitzen dute. Ideia
|
hori
oinarri hartuta, IGNATIEFFek (1999) iragan hamarkadan emaniko gerra etnikoen inguruan eginiko hausnarketak adierazgarriak dira. Soldadu serbiarrarekin izaten duen elkarrizketan auzokidea, gauetik egunera, etsai bilakatzeak sortutako arduragabekeriak garbi uzten du konplexutasuna eta inteligentzia baztertzeko dagoen joera.
|
|
|
izan liteke. Irizpide
|
hori
oinarri harturik, nortasunaz azaleko gogoeta hauek lan honen 3.2.2 zatian egingo dira.
|
|
|
Elgoibarko Zazpiki Irratia ere 1984an sortu zen; abenduan, hain zuzen ere. Irrati
|
horren
oinarrietan elgoibartarren eta euskararen alde lan egiteko asmoa jasotzen zen26 Ideologia desberdinetako pertsonek eta taldeek parte hartu dute bertan hasieratik; besteak beste, Gazte Asanbladak, Senideek, Talde Antimilitaristak, eta abarrek.
|
|
|
Hedabideen funtzionamendu arautua eta arautzailea dela medio, munduak inoiz ezagutu ez duen menpekotasun kulturalik handiena eta zabalduena pairatzen du globalizazioaren eskutik. Zeintzuk dira kultura menpekotasun
|
horren
oinarriak. Kultura menpekotasuna prozesu multzo bat da, zeinaren bitartez gizarte bat sartua baita, presioa, faszinazioa, indarra edo korrupzioa dela medio?
|
|
|
Eragin horrek solaskidearen jokaera aldatu gura du, iritziak tartean direlarik. Eragin
|
horren
oinarrian informazioa dago, zuzena nahiz okerra, egiazkoa nahiz gezurrezkoa.
|
|
|
Errituak, erritmoak eta errutinak sortzen dituzte hedabideek; testuinguru horretan, liturgia bera garrantzitsuago da, liturgia
|
horren
oinarrian dagoen afera baino.
|
|
|
Kultura aktiboa, edo bizia, egunero garatzen da taldekideakaz batera. Harremanezko garapen
|
horren
oinarrian, truke komunikatibo horren oinarrian, elkarrekintza edo interakzioa dugu. Interakzioak igorlearen eta hartzailearen beharra du.
|
|
|
Kultura aktiboa, edo bizia, egunero garatzen da taldekideakaz batera. Harremanezko garapen horren oinarrian, truke komunikatibo
|
horren
oinarrian, elkarrekintza edo interakzioa dugu. Interakzioak igorlearen eta hartzailearen beharra du.
|
|
|
Egoera latz
|
horren
oinarrian arrazoi ekonomikoak eta politikoak daude. Inork dudarik badu, gogora ditzala Clinton presidente estatubatuar ohiak behinola esan zuen hura:
|
|
|
Mintzakide diren subjektu komunikatzaileek konpetentzia interpretatzailea dute; hala ere, Shannon en eskemak ez du hori horrela dela ikusteko bidea ematen; izan ere, ulerkera
|
horren
oinarrian informazioaren teoria matematikoa dago, makinen arteko komunikazio ereduak aztertzen dituena.
|
|
|
Elementu piktoriko ugariko idazkera sistema oso garaturik zuen Maien Inperioak Erdialdeko Amerikan. Idazkera
|
horren
oinarrian, eredu piktografikoa zegoen. Baina aurrerago zihoan sistema:
|
|
|
Azkenik, drainatze linfatikoa. Mendebaldeko teknika
|
horren
oinarria likidoak mugitzea da. Atxikitako likidoak kentzeko erabiltzen den masaje leuna da, baina terapia gisa beste batzuen osagarri izatera mugatzen da, adibidez, obesitatearen tratamenduan, zelulitisaren tratamenduan edo operazio estetikoen ondoren.
|
|
|
FEIABen ustez, Etiketatzeari buruzko Arau Orokorraren Erregelamenduko artikulu batzuk (uztailaren 31ko 1334/ 1999 Errege Dekretua) Erkidegoko zuzenbidearen kontrakoak ziren. Erreklamazio egileen inpugnazio
|
horren
oinarria hauxe zen: Espainiako legegileak ez zuela behar bezala egokitu 1997ko Europako Erkidegoko zuzentarau batean xedatutakoa; zuzentarau horren arabera, estatu kideek beren lurraldean debekatuko dute beren etiketatzean nahitaezko zenbait zehaztapen ez dituzten elikagaien merkataritza.
|
|
|
Nola ibiltzen ginen gu irrati emanaldiekin, batetik bestera aldatuz, hala zabiltza zu egun telebistarekin ere. Baina orduan pentsatu genuen ETBren bidetik etorriko zela euskararen etorkizuna segurtatzea, etorkizun
|
horren
oinarri izateko sortu baitzuten. Denek mundu hau uzten genuenean ere, hor egongo zela kristalezko tresna hori harrizko hizkuntza erabiltzen.
|
|
|
Lehenago, nobelaren nagusitasun
|
horren
oinarrietako batzuk aztertzen saiatu naiz: irakurleen artean duen arrakasta azaltzeko mundu osoak eraikitzeko duen balizko gaitasuna aipatu dut.
|
|
2003
|
|
|
Orriotara ekarri dugun hirugarren grafikoak ez dauka indar gutxiago gure begientzat. Herrialde bakoitzaren delako Nazio Produktu Gordina Biztanleko
|
hori
oinarritzat hartuta, mapa normal bat distortsionatu egin du «Le Monde Diplomatique»eko atlas honek. Bere orrietara ekarri du anamorfosi moduan Moskuko unibertsitateko Vladimir Tikhunov geografoak sortu duen mapa hori.
|
|
|
Halaber, euskal gizartearen borondateari zor zaion errespetua, Estatuarekin batasunerako edo behin betiko banaketarako giltzarri izango da. Borondate
|
hori
oinarri izanik, Ibarretxeren proposamenak atxikimendu askea dakarkigu, euskal gizarteak Estatuarekin egun duen harreman politikoa hobetu eta sakondu nahian; gure errealitate politikoa Estatuko errealitate politikoan txertatu nahian alegia, elkarren arteko errespetuan. Hau guztia Ezker Batuak (IU) historikoki proposatu izan duen Estatu Federalaren egitasmoan biltzen da.
|
|
|
Ahalmen
|
horren
oinarrian ez dautza sentsazioak eta nola edo hala irentsitako sinesmenak, errealitatea baizik, helburuak erdiesteko egin beharreko esfortzua, alegia.
|
|
|
Akats larri horrek mota honetako ondorioak eragiten ditu: psikologoen kontsultak itxuraz indartsu, oso lehiakor eta ekonomi eta gizarte mailan ondo kokatuta dauden pertsonez gainezka daude; izan ere, beren bizitzako une batean eta ingurukoentzat ia beti ulertezinak diren arrazoiak direla kausa, krak egin dute, behea jo dute, irmotasun faltsu
|
horren
oinarriak pitzatu egin direlako, oinarrietan espezialista den norbaiten urgentea behar izateraino; eta espezialista hori, garapen pertsonalaren eremuan, psikologoa baino ez da.
|
|
|
Are gehiago, herrialde
|
horrek
oinarrian giza eskubideak dituzten nazioarteko legeak izenpetu ditu.
|
|
|
Adingabeen epaitegiari bidaliko dio espedientea, konbikzio piezekin batera eta kasuan kasuan izan daitezkeen beste efektuekin batera. Horiez gain, alegazio idazkia bidaliko dio adingabeen epaileari; horretan jasoko dira egitateen deskripzioa eta balorazio juridikoa, adingabeak horietan izan duen partaidetza maila, adingabe horren inguruabar pertsonalei eta gizarte inguruabarrei buruzko aipamen laburra, eta lege honetan jasotako neurrietatik bati buruzko proposamena, proposamen
|
horren
oinarri juridikoak eta hezkuntza oinarriak arrazoituz.
|
|
|
3 Erakunde publikoak aurreko paragrafoan aipatutako lekukotza eta likidazioa jasotzen dituenean, berehalakoan profesional bat izendatuko du, eta profesional horren erantzukizuna izango da ezarritako neurria betearaztea; ezarritako neurria barneratzea bada, orduan hori betearazteko zentrorik egokiena izendatuko du, adingabearen egoitzatik hurbilen egon eta plazak hutsik dituzten zentroen artean, kasuan kasuan eskuduna den erakunde publikoak neurria betearaz dezan. Adingarri izatea bera familia eta gizarte ingabea aurrekoak ez beste zentro batera eramateko,
|
horren
oinarria izan behar da adingabearen intereserako komenigurutik urruntzea, eta, edozein kasutan, epaia adingabeen zein epailek eman eta horren onespena izan du.
|
|
|
Hortik hasi behar da erantzukizuna eskatzeko aukera, eta hori hamalau urtean finkatu da.
|
Horretarako
oinarria da haurrak adin hori baino gazteagoak izan eta egiten dituzten arau hausteak ondoriorik gabekoak izatea, eta, gizarte asaldura sor dezaketen kasuetan ere, egoki dira horiei erantzuna emateko familiarteko eta laguntza zibilen esparruak, estatuko epai antolakuntza zehatzailearen parte hartzerik gabe.
|
|
|
–Elementu kognitiboek, normatiboek, erritualezkoek eta politikoek ordenamendubaten proiektu arrazionala, harmonikoa, koherentea eta aurreikusteko modukoalaguntzen dute, baina gizartearen (ordenaren) pertzepzio
|
horren
oinarria jario etabilakaera sinbolikoa da; jario horren emankortasunaren ondorio edo kristalizaziotenporala da, eta bere etengabeko dinamismotik ondorioztatzen dugu denborakronologikoan duen izaera iragankorra eta iheskorra? 7.
|
|
|
Proposamen
|
hori
oinarritzat harturik, 1988an RENFE eta Eusko Jaurlaritzarenartean lankidetza akordio bat sinatu zuten eta horri jarraiki garatu zen Euskal Herriko Trenbide Alternatiben Azterketa. Lan hori egiteko, arestian aipatutako Euskadiko Trenbide Plana hartu zuten abiapuntu; oinarrizko txosten hori gainera, egokitu egin zen Espainiako Ministroen Kontseiluak 1988ko abenduaren 9ko bileranabiadura handiari eta nazioarteko zabalerako lineei buruz onartutako irizpide berriak eransteko.
|
|
|
Dena den, Orberen ustez, beste belaunaldi bat ari zen integratzen UEUn, hizkuntza kezka hutsa gainditu eta lan zientifikora hurbildu nahi zuena. Beraz, erakundea hirugarren etapa baten hasieran zegoen eta
|
horren
oinarria benetako koordinazioa izan behar zen. Baina, horrek dirua eskatzen zuen.
|
|
|
Mikroorganismoak ezabatzea Irradiazioa, dosi egokietan, mikroorganismoak kentzeko gai da Duela 50 urte baino gehiagotik frogatu dute irradiazioa, dosi egokietan, mikroorganismoak kentzeko gai dela. Ekintza suntsitzaile
|
horren
oinarria da gamma erradiazioen energiak material genetikoaren egitura aldatzeko duen gaitasuna, bai eta zelulen biderketa eta jarduera mekanismoak ere. Aldi berean, irradiazioa zelularen oxidazio prozesuekin lotuta dago, eta prozesu hori bera mikrobioak suntsitzeko mekanismo oso ahaltsua da.
|
|
|
Egunkari horrek dio CWTk lantegi bat jarriko duela martxan Missouri estatuan, eta 200 tona animalia hondakin erabiliz 600 upel petrolio gordin lortzeko gai izango dela. Despolimerizazio termikoa da industria
|
horren
oinarri zientifikoa ezkutatzen duen izen teknikoa. Bi ordu eskasean, materia organikoa petrolio bihurtzea lortuko du, eta horrek milioika urte daramatza Lurrera.
|
|
|
Lehenengo tesia izan da XVI XIX. mende bitartean, gutxienez, indarrean egon dena. Zaldibia, Poza eta Garibaik XVI. mendean sortu zituzten dogma apologetikoen artean aurkitzen da uste
|
horren
oinarria: Itun Zaharrak kontatzen dituen garaietan, Tubalek, Noeren bilobak, penintsulako bazter honetara ekarri zituen, aldi berean, Jainko bakarraren fedea, euskara eta" naturaren legea" (apologista horien garaia baino lehentxeago idatziz finkatu ziren euskal probintzietako foruek bermatuko luketen legea, alegia); ondoren, Kristo, Jainkoaren semea, hezur haragitu bezain pronto, lehenengo mendean bertan, Santiago apostolua etorri zen bazter honetara berri ona zabaltzera, eta euskaldunak, zer esanik ez, jada Jaun Goikoa ren fedea bazutenez gero?, gogo onez kristautu ziren laster asko.
|
|
|
Haatik, 2004ko Indiako Foroak asiarren presentzia handiagoa ahalbidetzea espero da. Inoiz da ordezkaritza osoa ezarri, ez baitago
|
horretarako
oinarririk. Eta hauxe da eutsi beharreko beste printzipioa:
|
|
|
Orduan konturatu nintzen barregarri izan nintzela zuekin batera txandaka Maitasuna gorestea zuekin adostu nuenean eta maitasun kontuetan adid tua nintzela esan nuenean, edozer nola goretsi behar zen arazoari buruz ezertxo ere jakin gabe. Nik, ergelkeriak eraginda, goretsitako edozeri buruz egiak esan behar zirela uste nuen eta
|
hori
oinarria zela; eta horietatik ederrenak aukeratuz modu egokienean jarri. Erabat handia zen bada nire harrokeria edozer goresteari buruzko egia nekielakoan ondo hitz egingo nuela uste izanda.
|
|
|
Aldi berean, hauxe frogatu nahi izan da: ordena
|
horren
oinarri edo printzipio lehen lehenak lehenengo bi legeak direla; gizaki eta gizartearen arteko loturak lege horien ondorio direla, baita eginbehar guztien iturri eta beste legeen funtsa ere, printzipio orokor horiek lege zibilen printzipio bereziak ondorioztatzen baitituzte. Beraz, lege horiek nahiz legeon gaiak xehetasunez aztertu baino lehen, euren izaera eta espiritu orokorra aztertu lirateke sakonago, baita mota bakoitzaren ezaugarriak ere, oinarrizko erregela askoren euskarria aurkitu, jakin eta ondo aplikatzeko.
|
|
|
Adibide hori ez da aipatu juriskontsulto ospetsu horren merezimendua gutxiesteko, erabaki
|
horren
oinarria erromatarren antzinako jurisprudentziaren printzipioetan baitzegoen; printzipio horiei ekinez, testamentu bidez xedatzeko askatasunaren alde egin zen, eta hasieran, askatasun hori zela bide, gurasoek jarauntsirik gabe utz zitzaketen euren seme alabak, ezelako arrazoirik aipatu gabe. Printzipio horren ildotik, Papinianok ondoko zorroztasuna asmatu zuen:
|
|
|
Zorroztasun hori koka daiteke ezin onartuzko zaizkigun erromatar zuzenbidearen beste askoren artean; egin eginean ere, Frantzian noizbait erromatar zuzenbidea aipatu bada, hori arrazoi idatzi moduan errespetatzen dugulako da, eta zorroztasun horiek Zuzenbide naturalaren kontrakoak izanik, arrazoi horren kontrakoak ere badira. Zorroztasun horien gainetik Zuzenbide naturala dagoela frogatzeko, ez da beharrezkoa ospe berezirik aipatzea, baina, hala eta guztiz ere, egia
|
horren
oinarri gisa, juriskontsulto horrexen ospea aipa daiteke, antzeko beste egoera batean Zuzenbide naturalaren alde egin behar izan baitzuen. Aitonak edo amonak ordezkoa izendatu zion ilobari, hori hogeita hamar urte bete aurretik hiltzen zenerako; hori egin eta gero, aitonak edo amonak nahi zuen ondasunak bere seme batentzat izatea, hain zuzen ere, ordeztuaren osabarentzat.
|
|
|
Eredua, horrenbestez, osatua zen, lege eta betebeharren aldetik. Osaera
|
horren
oinarriak jarri ostean, enparaua barrunbe bakoitzean bestelako erakundeak sartzearen aldetik zetorren, zuzenbide zibileko edukia oso osorik egokitu arte.
|
|
|
Jainkozko ordena horretan, gizonezkoa emakumezkoaren buru denez gero, horren gainean boterea du; botere hori bat dator ezkontzako batasunean gizonezkoak duen eginkizunarekin, eta, botere
|
hori
oinarri hartuta, lege zibilek senarrari agintaritza ematen diote eta agintaritza horrek zenbait ondorio ditu, hura zein gaitan erabili behar eta gai horietan.
|
|
|
Bitzuok dira, kontrajarriak baino, elkarren osagarri eta banaezinak. Lege guztiak batuketa baten partaide dira, eta batuketa eta sistema oro biltzaile
|
horrek
oinarria eta gailurra du Jainkoak sorturiko Kreazioan. Horra lege guztien araugarritasuna eta aginpidearen sustrairik sakonena.3
|
|
|
Arestian azaldutakoaren arabera, Domat geometria juridiko berri baten egile eta gauzatzailea da. Geometria berri
|
horrek
oinarriak ditu zientzietan, eta horren edukia ere argi dauka Domatek, Lege zibilak hurrenkera batean barruratzea izan da Legeen Tratatua egiteko arrazoi lehena eta pisuzkoena. Izan ere, horixe da behar beharrezkoena lege zibilak egoki ulertzeko, geografia bera ondo menderatzeko kosmografiak ematen digun munduaren sistema osoa ezagutu behar den modu berberean.
|
|
|
Gorputz batera bildu eta hark denak batera ikustea ahalbidetzen du eta berehala igar daiteke, begi kolpe batez, zein zatitan duen bakoitzak bere lekua. Ordena
|
horrek
oinarri du aurretiaz azaldu den gizartearen egitasmoa.
|
|
2004
|
|
|
Beraz, eskema hori gainditu arte, indar guztiak eremu sindikalera bideratuko ditu, are gehiago gaur egun, gatazka soziala gori gorian dagoenean eta neoliberalismoaren esparruetatik gatazka sozial hori ukatzeko joera gero eta irmoago ikusten duenean. Berezko lehia sindikala eta nazio garapenarekiko ikusmolde desberdinak ere hor dira tentsio
|
horren
oinarrian.
|
|
|
Espezieak dira sukaldaritza
|
horren
oinarri oinarri, currya bereziki, eta hogeitik gora espezie erabiltzen dute edozein otordutan: jengibrea, intxaur muskatua, mitxoleta haziak eta abar.
|
|
|
Horregatik, aitorpenaren ordez, zioei erantzuteak» zekarren zurruntasu alderdien adierazpena ezarri da; adierazpen hori asko urruntzen da «posinetik. Alderdien adierazpen
|
horren
oinarriak izan behar dira galdeketa aske batean egindako itaunak. Horrek bermatzen du erantzunak bat batekoak izatea, itaunak egitean malgutasunez jokatzea, eta, azken buruan, prestatu gabeko adierazpenaren osotasuna.
|
|
|
1 Ezespena proposatu behar da,
|
horren
oinarri den arrazoia jakin bezain laster; bestela, ez da horren izapidetza onartuko. Zehatz esateko, ez dira onartuko honako ezespen hauek:
|
|
|
Legeak agiri zehatz batzuk itxura
|
horren
oinarri moduan hartu baditu edo auzitegiak horrela erabaki badu, zordun gisa nor agertu eta horrek aukera dezake ordaintzea edo «kontu arrazoiak ematea». Horrela, zorduna auzitegian agertu ez bada edo aurka jarri ez bada, behar bezala justifikatuta dago betearazpena agintzea, legean xedatutakoaren arabera.
|
|
|
1 Prozedura desegokia dela alegatu eta alegazio
|
horren
oinarria bada prozesuaren objektu den gaia, auzitegiak, entzunaldian alderdiak entzun ondoren, berehala erabaki dezake zioak emanez, bidezkotzat jotzen duena; eta, alegazioa oinarririk ez duela uste badu, entzunaldiak aurrera egingo du, horren gainerako helburuak direla eta.
|
|
|
2 Legeak ezartzen badu aurkako froga onartzen duen presuntzio bat, froga hori zuzen daiteke presuntzio egitatea gertatu ez dela frogatzera, edo, kasuan kasuan, presuntzio egitatearen eta presuntzio
|
horren
oinarri den egitate frogatu edo onartuaren artean loturarik ez dagoela frogatzera.
|
|
|
Demandaren erantzunean alegatu bada prozedura desegokia dela, eta alegazio
|
horren
oinarria bada auzigaiaren balioari buruz dagoen desadostasuna, edo demandaren interes ekonomikoa legezko erregelen arabera zenbatzeko era, orduan auzitegiak alderdiak entzungo ditu entzunaldian, eta berehala bidezkoa dena ebatziko du; horrelakoetan, auzitegiak, hala denean, eutsiko dio alderdiek auzigaiaren balioaren inguruan lor dezaketen hitzarmenari.
|
|
|
Dena den, auzitegi nagusietako arlo zibileko eta zigor arloko salak dira kasazio errekurtsoen arduradunak, errekurtso horiek autonomia erkidegoan egoitza duten auzitegi zibilen ebazpenen aurkakoak badira, betiere errekurtso
|
horren
oinarria denean, zio bakar gisa edo beste zioekin batera, erkidego horretako zuzenbide zibila, foru zuzenbidea edo zuzenbide berezia, eta kasuan kasuko autonomia estatutuak eskumen hori xedatu duenean.
|
|
|
Ez da demandarik onartuko seme alabatasuna zehazteko edo aurkaratzeko, baldin eta, demandarekin batera,
|
horren
oinarri diren egitateen froga hastapena aurkezten ez bada.
|
|
|
2) Errekonbentzioa onartuko da,
|
horren
oinarria bada ezkontza deuseztasuna, banantzea edo dibortzioa eragin dezaketen arrazoietatik bat. Errekonbentzioa onartuko da, halaber, demandatutako ezkontideak nahi badu demandan eskatu ez eta auzitegiak ofizioz erabaki behar ez dituen behin betiko neurriak hartzea.
|
|
|
564 artikulua. Alderdi exekutatuaren defentsa juridikoa,
|
horren
oinarriak direnean betearazpenaren aurka egiteko arrazoien artean jaso gabe dauden egitate eta egintzak
|
|
|
2 Deuseztasuna eskatzeko idazkia onartu eta gero, deuseztasun
|
horren
oinarriak badira artikulu honen aurreko paragrafoan aipatu akatsak, ez dira etengo errekurtsorik gabeko epai nahiz ebazpenaren eragingarritasuna eta betearazpena, salbu eta etendura beren beregi agintzen bada intzidenteak bere helburua gal ez dezan. Halakoetan, idazki hori gainerako alderdiei helaraziko zaie, baita idazkiarekin batera ekarritako agirien kopia ere, agiriok, kasuan kasuan, egiaztatzen badute akatsaren oinarri den eskaera.
|
|
|
Hasteko, demandatzaileak bere erreklamazioa azalduko du eta
|
horren
oinarriak adieraziko ditu.
|
|
|
Jabari hirugarrengotzaren demandarekin batera, hirugarrengotza duenaren uzia zein izan eta
|
horren
oinarriaren idatzizko froga hastapena ekarri da.
|
|
|
«Edozein kasutan, kasazio errekurtsoa jar daiteke,
|
horren
oinarri bada Konstituzioaren manuren bat haustea.»
|
|
|
2 Auzitegi nagusien arlo zibil eta zigor arloko salek prozesuko arauhaustearen ondoriozko errekurtso berezien gaineko eskumenik ez duten bitartean, ez dira aplikatuko 466, 468 eta 472 artikuluak, ezta 488.etik 493.erartekoak eta 476 artikuluko 4 paragrafoa ere. 476 artikuluaren 2 paragrafoko azken lerrokadan xedatutakoa ez da aplikatuko prozesuko arau haustearen ondoriozko errekurtso bereziari on irizten zaionetan; alabaina, errekurtso berezi
|
horren
oinarri izan behar dira 469 artikuluaren 1 paragrafoko 2 zioa edo Konstituzioaren 24 artikulua haustea, arau hausteok ukitzen badute errekurtsoa zein epairen aurka jarri eta hori soil soilik.
|
|
|
Fiskaltza eta kautela neurriak eskatu dituena entzun ondoren, auzitegiak uste badu jurisdikziorik edo eskumen objektiborik ez duela, autoa emango du, auziaren gaineko ardurarik ez duela adieraziz. Horrez gain, auzitegiak alderdiei igorriko die autoa, euron eskubideak egikari ditzaten auziaren gaineko eskumena duen auzitegian, bal neurrien eskabidea egiten duenak epaidin eta abstentzio
|
horren
oinarria bada Espainiako auzitegien jurisdikziorik eza. Gauza bera aginduko da kautelaketa nagusian zer erreklamatu nahi duen aintzat hartu eta horren arabera aplikagarri diren legezko foruak, horiek aginduzkoak izan ala ez, ezin badira izan auzitegiaren lurralde eskumenaren oinarri.
|
|
|
Etnozidioaren bilakaeran ordezkatzen diren gizarte eta nazio osagaiak ez dira soil soilik hizkuntza eta kultura. Horrekin batera, eta
|
horren
oinarrian, mendeko herri nazioaren baliabide ideologikoak ere ordezkatzen dira, bestelakotze prozesu bortitz horren ondotik delako komunitate hori bere kabuz pentsatzeko gaitasunik gabe gelditu baita. Berariazko pentsaeraren kategoria eta adigaiak ordezkatuta, nola ekin hizkuntza ordezkatuaren berreskurapenari, etsaiaren beraren galbahetik igarotako irizpenak baldin badira errealitate soziolinguistikoa hautemateko darabiltzagunak?
|
|
|
Erreakzio horren aurrean, herritar erdaldun horien fabore, Joseba Arregiren mintzoa aski ezaguna dugu, eta jarrera
|
horren
oinarriak zuritu nahi dizkigu hemen Txabarrik. Horretarako, hurrenez hurren, honako arrazoi andana harilkatzen digu:
|
|
|
alegia, funtzioen dikotomian oinarritutako planteamendu hori zuritzeko arrazoiak historian aurkitu izan dira soziolinguistikaren teorian, funtzioen banaketa horren alde onuragarriak baietsiz. Kontu honetan, besteak beste, Xabier Erizeri zor diogu planteamendu
|
horren
oinarriak euskal soziolinguistikaren plazara atera izana, bide batez elebakartasun eta elebitasunaren auzia piztuz: –Gurean diglosia kontzeptua txartzat hartu izan da, baina Fishmanentzat ona da; diglosia funtzioen banaketa egonkorra da eta hori helburu lorgarria eta ona da.
|
|
|
Nolabait ere, eskolaren betebehar bat ikaslearen izaera ideologikoa boterearen araberako balioetan moldatzea izango litzateke. Tesi
|
horren
oinarriak ez dira ahuntzaren gauerdiko eztula, bertatik bertarako behaketa arin batek asko esaten baitigu bere alde. Zentzu horretan, Mirari Bereziartuak egin nahi digun ohartarazpena ez da nolanahi gutxiestekoa.
|
|
|
Nafar agintariak beldurrak jota daude, inondik ere, euskarazko ereduen hazkundearekin, eta hazkunde horren sokak eragin dezakeen identitate eraldaketarekin. Guztiarekin ere, ordea, guk ezin dugu onartu, besterik gabe, beldur
|
horren
oinarrian dagoen hipotesiaren ustezko zuzenatsuna: alegia, euskalduntze mota horrek bihar etziko gazteen nortasun kulturala iraultzeko daukan balizko kemena.
|
|
|
Euskal Herria euskararen herria izan denez, euskal eskolak euskararen hezkuntza eredua erein behar du oroz gain. Jarrera
|
horren
oinarrian dauden balio nazional eta ideologikoen indarrik gabe, eginkizuna ezinkizun geratuko zen ikastolen loraldian, eta gizartearen izaera erdaldunaren argudio pragmatikoa bihar etziko Euskal Herriaren ametsa zapuzteko aitzakia bidea.
|
|
|
Baina, era analogikoan, badago zientifiko alternatibo horien talde handi batkritikatzerik ere. Zientzialari moderno horiek zientzia mekanizista kritikatu etaaldatu dute, kasu honetan, zientzia mekanizista
|
horren
oinarrian dauden mendebaldeko balizko ontoepistemikoak aurrez aztertu gabe. Hori dela eta, bai ekonomialarialternatiboen aldetik eta bai zientzialari alternatibo ugarien aldetik ere, kritikak etaberrikuntzak errotik, biziaturik?
|
|
|
Atal horretan, hasteko, maitasuna zertan datzan eztabaidatukodugu; hori kontuan harturik, zein oinarri filosofiko har dezakegun balioetsikodugu; eta, amaitzeko, aukera filosofiko hori ekonomiaren ezagutzan oinarri gisanola islatu proposatuko dugu. Hirugarren atalean isla
|
horren
oinarriak finkatukoditugu; batetik, ekonomia bera nola ulertuko den jakiteko, eta, bestetik, ekonomiaren ezagutza nola ulertzen den jakiteko. Ondorio gisa, oinarri horien gainean maitasunaren teoria ekonomiko orokorra eraiki dezakegun eztabaidatuko dugu, zenbaitarazo ekonomikotan balizko horien aplikazioa nola egin daitekeen zundatuz.
|
|
|
ezagutza zuzena, subjektu batek objektu bat enpirikoki zuzencan czagutzea, ezagutza ororen oinarrian egongo da. Deskribapen bidczko czagutza cre eman daitckeela onartzen du Russcliek, baina
|
horren
oinarrian nahitaez egongo da czagutza zuz.cnekoekintza bat. Oinarri enpirista hori dela eta, Russeliek Fregeren, zentzua baztertu nahi du, eta hartarako eskema propioa garatzcn du.
|
|
|
Hau da, argudio autonabariak dira, esperientziara jobeharrik gabe ezagut ditzakegunak, geroago a priori deiturikoak?. Ezagutza mota horibeste ezagutza posible baten lehenengo oinarria da; beste ezagutza
|
hori
oinarritik ondorioztatu da, eta kanpoko munduaren ezagutza izango da, bestelako gogamenena, materiazko gorputzena?. (3) ezagutzaren oinarri enpirikoa: nire gogo cgoercn ezagutza beranazkoa, usteak, desioak, etab.?
|
|
|
(3) Konstruktibismo sozialaren ardura aktore sozia] espezifikoen interes eta ikuspegietara murriztuko litzateke, eta crrcalitatc
|
horren
oinarrian leudekeen baldintza sozioekonomiko funtsez.koak ez lirateke aintzat hartuko. Alegia, horien ikerketak zentratuegi egongo lirateke teknologia zehatzen konstituzio lokalizatuetan, azterkcta mikrosozialetan, kontuan hartu gabe izaera makrosoz.iala duten ezaugarri ekonomiko eta politiko orokorrak, zeinak bcrebiziko eragina duten garapen teknologikoen norabidea eta aukerak zehaztekoordtian.
|
|
|
Pianteatzcn duen oinarrizkoaurrecskariak «rtenren eta emozioaren adierazpenaren artcan funtsezko lotura bat dagoeladio. Ondorio orokorrak, bestalde, artea irudizko adierazpena dcla csango du.Teoria
|
horren
oinarria teknika kontzeptuaren analisian datza: Collingwooden arabera, artea eta tcknika gauza erabat desberdinak dira, Platonen artearen teoria teknikoak kontzeptu horiek sustrai komuna dutela esaten badu ere.
|
|
|
Beraz,. Iraultzaren mitoa? gaitzetsi egitendu,
|
horretarako
oinarri finkoak erabiliz; indarkeria ez da eragingarria, gizarteaeraldatzeko orduan porrot egin eta gizartea banatzea besterik ez baitu lortu. Argieta garbi, iraultza eta indarkeria utopiarekin lotzen ditu (Arizmendiarrieta 1971).
|
|
|
Brasilgo Santa Catarina estatuko nekazaritza eta abeltzaintza sektoreko kooperatibetako buru nagusien ordezkaritza bat Asturiasen izan da duela gutxi, sagarrarekin lotutako ekoizpen prozesuen adibide gisa hartzeko, eta, hala, sagarra bere eremu geografikoan abian jartzeko, fruta horren ekoizpenean aberatsa baita. Brasilgo enpresa arduradunek bi egunez bisitatu zituzten nekazaritza eta abeltzaintza sektoreko Asturiasko enpresak, bereziki sagardo naturalaren ekoizpenarekin, sagar gasifikatuaren zukuarekin, sagar gozokiarekin eta fruta
|
hori
oinarri duten beste produktu batzuekin zerikusia dutenak. Asturiasen egon diren kooperatiba gehienak sagarrondoak ekoizten dituzte, baina badira ardoak eta haragikiak ere.
|
|
|
Illinois eta New Yorkeko gobernadoreak aurreratu egin ziren, beren estatuetan substantzia hori zuten produktuak errezetarik gabe saltzea debekatzen zuten legeak onartu ondoren. Hartutako erabakiak eta
|
horren
oinarri diren txostenek eztabaidarako bidea irekitzen dute, haren debekua munduko beste herrialde batzuetara zabaltzeko, herrialde horietan merkaturatzea baimenduta baitago. Oraingoz, horrelako substantziei buruzko arauketa larririk ez dagoenez, kontsumitzaileari informazioa emateko bidea besterik ez da geratzen.
|
|
|
Nahiz eta tripako zarata likidoa edo bat bateko listazioa izan gosearen adierazle fisiologikoak, sentsazio
|
horren
oinarria gorago dago. Izan ere, alarmak dira, eta haien kontrol zentroa garunean dago.
|
|
|
Galiziako arau berriak bere kostetako itsas baliabideak babestu nahi ditu, haien ustiapena eta ingurumenaren defentsa bateragarri izan daitezen. Kasu horietan, ezinbestekoa da arrantza baliabideak kontserbatzeko politika eraginkorra izatea, eta
|
horren
oinarri nagusia da arrantza elikagaien bizi iturri dela eta, gainera, munduko elikagai ekonomiaren faktore garrantzitsuenetako bat dela. Izan ere, batetik, gizakiak mundu osoan kontsumitzen dituen animalia jatorriko proteinen %16 inguru ematen du arrainak, baita mineral eta funtsezko gantz azidoen iturri baliotsua ere; eta, bestetik, FAO berak emandako datuen arabera, 30 milioi arrantzale eta arrain hazle beren familiekin batera bizi dira arrantzatik.
|