2011
|
|
Gas toxiko hau kantitate handitan askatzen da ibilgailuen ihes hodietatik, batez ere barne errekuntzako motorren tenperatura
|
dagokiena
baino baxuagoa denean (ohikoa izaten da hori, esate baterako, udazkeneko eta neguko goiz hotzetan). Karbono monoxidoa toxikoa da, eta haren kontzentrazioa altua denean (toki itxietan, adibidez), hilgarria ere izan daiteke.
|
|
Dena den, kanpoko erreferentziaren bati eutsi behar zaio. Bestalde, bermatu egin behar da ez dela
|
egongo
inguruko beste foku garrantzitsuen interferentziarik. Eskuarki, bilketa etxolak toki garaietan kokatzen dira.
|
|
Immisio neurketak edo aire kalitatearen neurketak kutsatzaileen dispertsioa gertatu eta gero egiten dira, hau da, iturritik urruti
|
dauden
puntuetan.
|
|
Laginketak luze jotzen badu, hobe da tresna toki itxian kokatzea, bilketa onila leihotik kanpora aterata. Horrelakoetan, ahoa behera begira jartzen da, eta, ahal bada, lurretik 3 m ra (jendearen eskuetatik urruti
|
egon
dadin).
|
|
Ezin du
|
egon
lurzorutik 1,5 m baino gutxiagora (3 m tik gora jartzea aholkatzen dugu).
|
|
Kaptadorearen osagai guztiak onilaren ahotik 0,5 m ra
|
egongo
dira gutxienez.
|
|
Burbuila garbigailua (impinger): iragazkian partikula solidoak harrapatu ondoren, aire laginari bor bor eragiten zaio beirazko flaskoan
|
dagoen
berariazko disoluzio biltzaile batean; flaskoak Dreschel motako borosilikatozko aire garbigailuak izaten dira, gardenak eta kolorgeak; laginketa metodoaren araberako neurria izaten dute (oro har, 100 ml-tik 150 mL-ra bitartekoak dira); burbuila garbigailuaren burua hainbat motatakoa izan daiteke (esate baterako, nitrogeno oxidoak jasotzeko, beirazko kanula zulodunak, eta sufre oxidoak jasotzeko, ...
|
|
Erabiliko den material guztiak garbi garbia
|
egon
behar du. Laginketa hasi baino lehenago, airea ponpatzen da emari maila handienean, ur destilatutan eta bor bor eragiten zaio, burbuila garbigailuaren barnean zipriztinak botatzea ekidinez.
|
|
Laginketa hasi baino lehenago, airea ponpatzen da emari maila handienean, ur destilatutan eta bor bor eragiten zaio, burbuila garbigailuaren barnean zipriztinak botatzea ekidinez. Horrela, laginketa hodian itsatsita
|
egon
litezkeen partikulak edo aerosolak kentzen dira. Kasuaren arabera, ur destilatuaren ordez berariazko beste disoluzio batzuk erabil daitezke flaskoan.
|
|
Kaptadoreak laginketa puntuan ongi kokatuta eta bertikalki
|
egon
behar du. Arreta jarri behar zaie inbutuaren kokapen eta orientazioari:
|
|
lurretik gutxienez 1,5 m ra jarri behar da beti (3 m ra kokatzea hobesten da). Airearen xurgapenari
|
dagokionez
, pantaila egiten duen oztoporik ezin da egon inguruan. Tutuan ukondoak eratzea saihestu behar da.
|
|
Berariazko material iragazlea ezarri behar da iragazkian, ponpa itzalita
|
dagoela
eta protokolo analitikoaren arabera. Gero, disoluzio biltzailea isuri behar da flaskora.
|
|
Lagina berehala identifikatu behar da, eta, ondoren, garraio kutxa berezi eta egoki batean jarri; garraioa berme osoz egin behar da, hausturak saihestuz edo argiaren eragina ekidinez. Garraiatu bitartean, flaskoak edo ontziaak bertikal
|
egon
behar du, isurketak saihesteko. Laborategira, berme osoz eta ahalik eta lasterren igorri behar da.
|
|
Laborategian, analizatzeko zain
|
dauden
laginak hozkailuan eta ilunpean gordeko dira. Hala ere, substantzia mota bakoitzak bere zainketa arauak ditu, eta horiei jarraitu behar zaie une oro (denborak, tenperaturak, disoluzio finkatzaile edo kontserbatzaileak gehitzea, etab.).
|
|
tripodea, flasko biltzaileari heltzeko egitura berezi batekin prestatua. Gainaldean, babes sareta bat dauka gorputz arrotzik eror ez dadin; aire librean
|
egon
behar duenez, altzairu herdoilgaitzezkoa izaten da.
|
|
Laginketa puntuak ahalik eta urrutien
|
egon
behar du kebideko edo hodiko oztopo guztietatik.
|
|
Haizeak materia mota hori garraia dezake, distantzia luzean edo laburrean, pisuaren eta ezaugarri meteorologikoen arabera. Partikula jalkikorren pisua eta egoera kondizio meteorologikoen baitan
|
daude
(haizearen abiadura, airearen goranzko korronteen eragina, eurite edo elurteena...). Dena den, horrelako partikulak erraz eta nahiko azkar jalkitzen dira, grabitatearen eraginez.
|
|
Erreferentziazko metodoan, inguruneko airean zenbat materia jalkikor oso
|
dagoen
zehazteko, BSG (British Standar Gauge) kolektorea erabili izan da urte askoan; eta, ondoren, laginaren analisi grabimetrikoa ere bai. Laginketa tresna partikulen jalkikortasunean oinarritzen da:
|
|
Eskuarki, jasotako partikulak askotakotarikoak izaten dira: hondarrak, kedar eta errauts hegalariak, landareen polenak, oxido metalikoak, etab. Onila airean denbora luzean
|
egoten
denez, paper puskak, zuhaitz hostoak eta beste ere eror litezke barnera. Hori dela eta, bahe moduko sare bat ezartzen zaio, laginketa tangetan horrelako material ezegokirik ager ez dadin.
|
|
BSG kolektorea toki irekian kokatu behar da. Garrantzitsua da kokapenaren inguruan oztoporik ez
|
egotea
, material jalkikorrak zailtasunik aurki ez dezan jalkitze prozesu naturalean. Oro har, onila eta lagin ontzia plastikozkoak, altzairu herdoilgaitzezkoak edo beirazkoak izaten dira (material inerteak erabiltzen dira, partikulen eta bilketa tresnen arteko interakzio kimikoak ekiditeko).
|
|
Airean dagoenean, euri azidoa bultzatzen du, beste gas batzuekin batera. Gainera, usain arazoak sortzen ditu, oso kontzentrazio txikitan
|
egon arren
.
|
|
Jakin behar da, airean aldehidoak
|
badaude
interferentziak sor daitezkeela.
|
|
Atmosferan hezetasun handia, intsolazio txikia eta partikula esekiak
|
daudenean
, katalisiaren bitartez, aipaturiko erreakzioen produktu diren sufre oxidoak H2SO4 bihurtzen dira, eta konposatu hori euri azidoaren oinarrizko osagaia da:
|
|
Ikatz aktibatuzko kartutxoa lagina hartzeko,
|
dagokion
iragazkiarekin
|
|
D1 BTEX konposatuaren jatorrizko disoluzio patroia. 25 mL-ko matraze aforatuan (matrazeak garbia eta lehorra
|
egon
behar du), 20 mL pentano ezarri behar dira. Matraze hori berehala itxi bere tapoiarekin, eta balantza analitikora eraman, tara zehazteko.
|
|
Laginketa ekipo pertsonalaren argibideei jarraituz, ikatz aktibatuzko kartutxoa
|
dagokion
tokian ezartzen da, iragazki eta guzti. Laginketa egiteko, komeni da gailua lurzorutik 3,5 m ingurura kokatzea, eta, gainera, itzalean.
|
|
Eta horrela jarraitzen da, patroi guztiekin prozedura amaitu arte. Ekipoaren programa informatikoak gailurren integrazioa egiten du, patroietan substantzia bakoitzaren zer kontzentrazio zehatz
|
dagoen
jakiteko. Lorturiko datuekin, berariazko taula bat osatuko dugu (ikus 8 taula).
|
|
Orain ere, ekipoaren softwareak gailurren azalerak integratuko ditu. Azalerak baliagarriak dira laginetan eta lagindutako aire bolumenean BTEX konposatuko substantzien zer kontzentrazio
|
dagoen
jakiteko. Horretarako, azaleren balioak grafikoan sartzen dira (ordenatua), eta interpolazioaren bidez lortzen da kontzentrazioa (abszisa).
|
|
Bentzenoaren kasuan, kontuan izango dugu substantzia kantitate zehatza zein den kalkulatu dugula (p1, µg) 10 mL lagin kromatografikoan (hau da, laginaren 1 µL an). Laginaren 100 mL-tan
|
dagoen
bentzeno kantitatea erlazio honekin lortuko dugu (p2, µg):
|
|
Bentzeno kantitate hori (p2 edo analizatzeko laginaren 100 mL-tan
|
dagoena
) lagindutako airetik erauzitakoa da (Vlk, hau da, aire bolumena, laginketako kondizioetan, m3 tan neurtua). Aireko bentzeno kontzentrazioa adierazteko, berriz, substantzia horren bolumena Nm3 tan eman behar da.
|
|
Beste hainnbeste egin behar da toluenoaren, etilbentzenoaren eta xilenoaren kasuetan, airean lau substantzia horien zer kontzentrazio
|
dagoen
jaki ezagutzeko. Emaitza bakoitza bereizirik ematen da.
|
|
Egiaztatze analisi bat egin behar denean, arau homologatuak erabiltzen dira. Hala ere, aukera ugari
|
dago
kutsatzaile atmosferikoak lagintzeko eta analizatzeko, egiaztatze analisietan zein analisi irekietan. Hona hemen analistek erabil ditzaketen oinarrizko protokolo batzuen erreferentziak, emaitzaren bermea egiaztatu behar denean.
|
|
Erabili behar diren kubeta guztiek oso garbiak
|
egon
behar dute, eta bakoitza dagokion disoluzio jakinarekin pasatu behar da. Patroi sorta osoa ebaluatzeko, kontzentrazio txikienekotik hasten da (kolore intentsitate txikiena duenetik), etakontzentratuenarekin amaitzen (kolore intentsitate handiena duenarekin).
|
|
Erabili behar diren kubeta guztiek oso garbiak egon behar dute, eta bakoitza
|
dagokion
disoluzio jakinarekin pasatu behar da. Patroi sorta osoa ebaluatzeko, kontzentrazio txikienekotik hasten da (kolore intentsitate txikiena duenetik), etakontzentratuenarekin amaitzen (kolore intentsitate handiena duenarekin).
|
|
Analisiak emandako NO2 aren kontzentrazioak kalibrazio zuzenaren barnean
|
egon
behar du. Oso egokia da haztamu saiakera bat egitea, ahal baldin bada, behintzat.
|
|
Ohiko gaia da politikoen, ikertzaileen eta pertsona arrunt askoren diskurtsoetan. Atmosferarekin erlazionatuak
|
dauden
eta kontu globaltzat hartzen diren zenbait arazok gero eta tarte handiagoak hartzen dituzte egunkari eta telebistetan. Horra hor, esate baterako, klima aldaketa eta planetaren berotzea.
|
|
Horretarako, substantzia kutsatzaileen laginketa eta analisi teknikak menperatu behar dira, eta laginketak eta analisiak egin. Dokumentu honetan proposatzen diren laginketa teknikak eta analisi protokoloak oso probatuak
|
daude
, urte askoan erabiliak, han eta hemen, laborategi akreditatu askotan. Gainera, ahal den neurrian, Europako direktibei jarraitzen diete.
|
|
Eguneroko jarduera profesionalean, kutsatzaile atmosferikoen laginketa eta analisia egitea ingurumen teknikarien ardura izaten da. Prozeduren azalpenak teknikari horientzat
|
daude
diseinatuta; horregatik, prozedurazko lana oso zehaztuta dago (askotan, material honen biltzailearen esperientzian oinarritutako aholkuak ematen dira). Goi Mailako Lanbide Heziketako hainbat ziklotarako lan tresna egokia da baliabide idatzi hau:
|
|
Eguneroko jarduera profesionalean, kutsatzaile atmosferikoen laginketa eta analisia egitea ingurumen teknikarien ardura izaten da. Prozeduren azalpenak teknikari horientzat daude diseinatuta; horregatik, prozedurazko lana oso zehaztuta
|
dago
(askotan, material honen biltzailearen esperientzian oinarritutako aholkuak ematen dira). Goi Mailako Lanbide Heziketako hainbat ziklotarako lan tresna egokia da baliabide idatzi hau:
|
|
Jarri laginketa ekipoa leku babestuan baina, aldi berean, aire zabalean. Emaitzak lortzeko, ezinbestekoa da bilketa onila eta plastikozko tutu malgua garbi
|
egotea
.
|
|
Hori dela eta, ez da arraroa lagin adierazgarria lortzeko egunak behar izatea (2 egun, esate baterako). Bolumen handiko kaptadorea erabiltzeko aukera baldin
|
badago
, bilketa denborak asko laburtzen dira. Askotan, ordu gutxirekin nahikoa izaten da.
|
|
Bilketa egin denetik zenbat eta denbora gehiago igaro, orduan eta aukera gutxiago
|
dago
analisi egokia egiteko. Lagina, ahal den neurrian, hartu eta berehala analizatu behar da.
|
|
Lagina, ahal den neurrian, hartu eta berehala analizatu behar da. Garraiatzeko, arretaz mugitu bilketa flaskoak, eta, beharrezkoa denean, egonkortu substantzia
|
dagokion
moduan.
|
|
Mintz iragazkia bere kutxan jarri behar da, eta indarrez estutu, aireak ihes egitea ekiditeko. Airean azido sulfurikoa
|
dagoela
susmatzen bada (esate baterako, laborategi kimikoetan edo industrial askotako barneko airean), 180 L tik 200 L ra bitarteko laginak hartzen dira; horretarako, egokia da ponparen emaria 1,5 L/ min izatea. Hala ere, kontzentrazioa txikiagoa izatea itxaro bada, laginketa 24 orduz edo gehiagoz luza daiteke, emariari eutsita.
|
|
Prozedura honen bidez lorturiko azido sulfurikoaren pisua lagindutako airean
|
dagoen
azidoaren pisuari dagokio. Eskuarki, aireko sulfurikoaren kontzentrazioa mg/ m3 tan edo µg/ m3 tan ematen da.
|
|
Prozedura honen bidez lorturiko azido sulfurikoaren pisua lagindutako airean dagoen azidoaren pisuari
|
dagokio
. Eskuarki, aireko sulfurikoaren kontzentrazioa mg/ m3 tan edo µg/ m3 tan ematen da.
|
|
Oro har, onila eta lagin ontzia plastikozkoak, altzairu herdoilgaitzezkoak edo beirazkoak izaten dira (material inerteak erabiltzen dira, partikulen eta bilketa tresnen arteko interakzio kimikoak ekiditeko). Ekipo osoaren dimentsioak araututa
|
daude
. Adibidez, onil biltzailearen ahoak 30 cm baino gehiagoko diametroa izan behar du, eta 10 cm-ko garaiera.
|
|
Ekipoa aurrez erabakitako denboran
|
egongo
da aire librean (oro har, 30 egunean).
|
|
Lehen aipaturiko iragazpapera erabiliz, bilketa ontziko ura iragazten da. Horretarako, ontzi barneko ura astintzen da lehendabizi, eta, gero, 1 L ko probetara isurtzen da, zer ur bolumen
|
dagoen
jakiteko (datu hori garrantzitsua da, eta koadernoan apuntatu behar da). Ur neurri bakoitza berehala iragazi behar da hutseko ponpa erabiliz.
|
|
Gero, konposatu organikoak dauzkan pentano hori analizatzeko, gas kromatografia (GC) erabiltzen da. Teknika hori asko erabiltzen da gas fasean
|
dauden
substantziak bereizteko, batez ere konposatu organikoak analizatu nahi direnean. Zutabe kromatografikoan substantziak bereizi eta gero, garraren ionizazioaren detektagailuak (FID) identifikatu egiten ditu.
|
|
Materia disolbagarriari
|
dagokion
frakzioa ezagutzeko, kapsulen hasierako pisuaren eta bukaerakoaren arteko kendura kalkulatu behar da; horrela, hondakin lehorraren pisua ezagutzen da.
|
|
Ekipoa martxan jartzeko unea iristen denean, ponpa erregulatu behar da. Horretarako, eta lan metodo honen detekzio mugak kontuan izanda, kontzentrazioak 1 eta 5 µg/ m3 artean
|
egon
behar du. Ezin da ahaztu laginketa egiteko behar izan den denbora, funtsezkoa baita ondorengo kalkuluetarako.
|
|
PM10 multzoko partikulen diametroa 10 µm baino txikiagoa da. Materia mota hau denbora tarte luzean
|
egon
daiteke esekiduran, eta jatorrizko isurketa puntuetatik oso urrun garraia daiteke. Euriteen eta elurteen eraginez, partikula horiek erraz iristen dira lurrera, ur tantek eta kristaltxoek arrastatzen baitituzte.
|
|
Hala ere, aldez aurretik saiakuntza bat eginez gero, parametro horien guztien balio egokiak zehaztu ditzakegu. Edonola ere, tokiko beharren arabera aldatzen dira parametro horiek; izan ere, laginketako kondizio teknikoek ahalik eta hoberenak izan behar dute, lagin adierazgarri bat eta detekzio mugen artean
|
dagoena
lortzen dela bermatzeko.
|
|
Hala ere, aldez aurretik saiakuntza bat eginez gero, parametro horien guztien balio egokiak zehaztu ditzakegu. Edonola ere, tokiko beharren arabera aldatzen dira parametro horiek; izan ere, laginketako kondizio teknikoek ahalik eta hoberenak izan behar dute, lagin adierazgarri bat eta detekzio mugen artean
|
dagoena
lortzen dela bermatzeko.
|
|
Aurreikusitako denbora igarotakoan, ponpa geldiarazi behar da, eta matxardaren laguntzaz iragazpapera kanpora atera, berehala Petri kutxa garbi batean jasotzeko. Kutxa horretan
|
egongo
da, analisi erreflektometrikoa egin arte.
|
|
0 n
|
dagoela
, tresna piztu eta orekatu arte itxaron (tresna bakoitzak bere denbora behar du horretarako; datu hori ekoizleak ematen du).
|
|
Azkenik, kalibrazioaren kalitatea ikusteko, lauzaren eremu uherrera bideratzen da tresnaren burua; tresnak irakurtzen duena eta puntu horri
|
dagokion
balioa alderatu behar dira (ezin da egon ± 0,5 baino desbideratze handiagorik).
|
|
Azkenik, kalibrazioaren kalitatea ikusteko, lauzaren eremu uherrera bideratzen da tresnaren burua; tresnak irakurtzen duena eta puntu horri dagokion balioa alderatu behar dira (ezin da
|
egon
± 0,5 baino desbideratze handiagorik).
|
|
SO2 a erraz lagintzen da BTK erabiliz (Europako Batasunaren erreferentzia metodoak BHK hobesten du horretarako, denbora gutxiagoan lorturiko laginak kalitate hobekoak baitira). GasaH2O2 aren disoluzio oso oxidatzaile eta azidotu batetik pasarazten da, burbuilak eraraziz; horrela, pH-a aldez aurretik finkatua
|
egonik
, H2SO4 bihurtzen da, erreakzio honi jarraituz:
|
|
Kolorimetriaren bidez, argiaren absorbantzia neurtzen da uhin luzera egokian. Absorbantzia disoluzioko kontzentrazioarekin erlazionatzen da eta aire laginean
|
dagoenarekin
.
|
|
Azido perklorikoa (leherkorra da materia organikoarekin kontaktuan
|
dagoenean
)
|
|
D4 disoluzioaren 10 mL pipetaz hartu, eta 1.000 mL uretan disolbatu. Disoluzio horren pH-a doitu behar da, 4,0 eta 4,5 tartean
|
egon
dadin; horretarako, D2 disoluzioaren kantitate txikiak gehitzen zaizkio tantaka (HClO4 0,1 M). pH-a pH metroarekin neurtu behar da (ez erabili tintaroi paperik).
|
|
Oro har, dioxidoren kontzentrazioa kalibrazio zuzenaren barnean
|
egon
dadin, nahikoa izaten da 2 h, ko laginketa bat egitea (kalibrazio zuzena marra bat da, sulfato disoluzio patroien bidez prestatzen dena; aurrerago azaltzen da). Prozesua bukatutzat ematen denean, gasometroaren irakurketa berria koadernoan idatzi.
|
|
Haren absorbantzia irakurri, eta ekipoa zehazki 0,800 iraungitze unitatetara doitu behar da. Gero, sulfato disoluzio patroien kubetak prestatu behar dira, eta
|
dagozkien
absorbantziak neurtu. Denborarik galdu gabe, aire laginen neurri alikuoten absorbantziak neurtzen dira.
|
|
Metodoa zabala da, ez ditu azidoak bereizten. Laginketa ingurunean beste azido batzuk ere baldin
|
badaude
–esate baterako, batez ere ingurune industrialetan, azido azetikoa edo beste azido karboxilikoren bat?, analisiaren bolumetrian islatzen da hori. Bestalde, hirietako airean CO2-aren gainkarga dago, trafikoaren eta errekuntzen ondorioz, eta gainkarga horrek airearen pH-a balio normalen azpitik egotea eragiten du.
|
|
Laginketa ingurunean beste azido batzuk ere baldin badaude, esate baterako, batez ere ingurune industrialetan, azido azetikoa edo beste azido karboxilikoren bat?, analisiaren bolumetrian islatzen da hori. Bestalde, hirietako airean CO2-aren gainkarga
|
dago
, trafikoaren eta errekuntzen ondorioz, eta gainkarga horrek airearen pH-a balio normalen azpitik egotea eragiten du. Ur lurrunaren eraginez, CO2-ak azido ahul baten moduan jarduten du (kutsaduraren bidez azidotu ez den euri uraren pH naturala 5,6 ingurukoa da, berez agertzen den CO2, arengatik, hain zuzen ere).
|
|
Laginketa ingurunean beste azido batzuk ere baldin badaude, esate baterako, batez ere ingurune industrialetan, azido azetikoa edo beste azido karboxilikoren bat?, analisiaren bolumetrian islatzen da hori. Bestalde, hirietako airean CO2-aren gainkarga dago, trafikoaren eta errekuntzen ondorioz, eta gainkarga horrek airearen pH-a balio normalen azpitik
|
egotea
eragiten du. Ur lurrunaren eraginez, CO2-ak azido ahul baten moduan jarduten du (kutsaduraren bidez azidotu ez den euri uraren pH naturala 5,6 ingurukoa da, berez agertzen den CO2, arengatik, hain zuzen ere).
|
|
Aireko substantzia azidotzaile guztien kontzentrazioa erabiltzen da azidotasun osoaren adierazle moduan. Aldez aurretik onartzen da metodoa ez dela oso zehatza, baina egokia da laginketa ingurunean jalkitze azidoa gertatzeko
|
dauden
aukerak ebaluatzeko. Immisioaren neurketa bat denez gero, toki batek jalkitze azidoa pairatzeko duen arriskua neurtzen du, lekuko meteorologiaren arabera.
|
|
burbuila garbigailuko 0,1000 mL-tan
|
dagoen
SO2 aren pisua (g)
|
|
Pisu hori lagindutako aire bolumen osoari
|
dagokio
, eta substantzia azidotzaile guztien pisua adierazteko erabiltzen da, substantzia horiek guztiak SO2 a balira bezala (azken baieztapen hori ez da guztiz zehatza, baina hurbilketa egokitzat hartzen da).
|
|
PSO2 bg burbuila garbigailuko 0,1000 mL-tan
|
dagoen
SO2 aren pisua (g)
|
|
Metodo honek ez ditu bereizten azido sulfurikoan eta iragazpaperean itsatsita ager litezkeen sulfatoak. Airean, azido sulfurikoaz gain, sulfatoak (edozein motatakoak)
|
egon
daitekeela susmatzen denean, adierazi egin behar da bukaerako txostenean, lorturiko emaitzaren zati bat sulfatoei dagokiena izan daiteke eta.
|
|
Metodo honek ez ditu bereizten azido sulfurikoan eta iragazpaperean itsatsita ager litezkeen sulfatoak. Airean, azido sulfurikoaz gain, sulfatoak (edozein motatakoak) egon daitekeela susmatzen denean, adierazi egin behar da bukaerako txostenean, lorturiko emaitzaren zati bat sulfatoei
|
dagokiena
izan daiteke eta.
|
|
Gas konposatu hauek kutsatzaile gisa jarduten dute atmosferara iristen direnean. Haien mugikortasuna unean uneko haizearen menpe
|
dago
, eta oso handia da. Bestalde, atmosferan, haien iraunkortasuna oxidazio mailaren araberakoa da (beste ingurumen faktore batzuen artean), oxidazio mailak erreaktibotasun kimikoa sustatzen baitu.
|
|
Aireko nitrogenoak oxigenoarekin erreakzionatzen duenean sortzen dira oxido horiek. Sortutako kantitatea, berriz, erreakzioen tenperaturarekin erlazionatua
|
dago
, zuzen zuzenean; tenperatura zenbat eta altuago izan, orduan eta handiagoa da sorturiko NOx kantitatea. Instalazio modernoetako gasen tratamendu lerroetan berariazko oinarrizko operazioak egiten dituzte gas horien emisioak murrizteko.
|
|
Immisioan
|
dagoen
NO2 aren analisia egiteko, gas horrek NO2, a osatu arte duen absortzioan eta eraldaketan oinarritzen da prozedura bat: Griess Saltzmanen metodoa.
|
|
Disoluzioaren faktorea (Cbg z) aplikatu ondoren, berdindu egiten dira neurri alikuotako NO2 aren benetako kontzentrazioa eta burbuila garbigailuaren barnean
|
dagoena
. Burbuila garbigailuko NO2 aren pisu baliokidea kalkulatzeko, biderkatu egin behar dira NO2 aren benetako kontzentrazioa (µg/ mL) eta disoluzio biltzailearen bolumena (Vdk: normalki 50 mL edo 100 mL, gidoi honen hasieran azaldu denaren arabera).
|
|
Amoniako gasa ekoizpen prozesu industrialetatik zein prozesu naturaletik iristen da atmosferara (prozesu naturaletan, mikroorganismo batzuek garaturiko erreakzio anaerobioen ondorioz askatzen da). Airean
|
dagoenean
, euri azidoa bultzatzen du, beste gas batzuekin batera. Gainera, usain arazoak sortzen ditu, oso kontzentrazio txikitan egon arren.
|
|
Zuria prestatzeko, ur destilatu berria erabiltzen da kasu honetan, urak ez dezan absorbatu laborategiko atmosferan
|
egon
litekeen amoniorik. Jarri matrazean 10 mL ur destilatu, eta isuri pipetaz 1 mL Nesslerren erreaktibo (D4 disoluzioa).
|
|
Patroien eta zuriaren kontzentrazio eta absorbantziekin taula prestatu behar da; eta taula horrekin, berriz, kalibrazio zuzena eraikitzen da (absorbantzia vs kontzentrazioa). Gutxieneko absorbantzia zuriari
|
dagokio
. Kontuan izan behar da, ezen kalibrazio zuzen hau baliagarria dela 10 µg/ mL-tik 100 µg/ mL-ra bitarteko NH3 aren kontzentrazioak ebaluatzeko.
|
|
Erraza da lurzoruan zein orbelean berun konposatuen kantitate handiak atzematea (zuhaitz hostoetan itsasteko joera izaten du). Egungo arauek airean gehienez 0,5 µg/ Nm3 ko kontzentrazioa
|
egotea
onartzen dute.
|
|
Orain erabiltzen den gehigarri ohikoena metil t butil eterra da (MTBE). Hala ere, arnasten dugun airean oso berun kantitate handia
|
dago
, eta berun horrek urte askoan iraungo du atmosferan. Berunaren toxikotasuna hainbat testuingurutan frogatu da, eta bereziki toxikoa da atmosferako beste konposatu organiko batzuekin kimikoki konbinatzen denean (kutsatzaile horietako asko antropogenikoak dira).
|
|
Arbendol garratzaren usainak HCN a sortzen ari dela adierazten du, eta oso substantzia toxiko eta arriskutsua da hori. Horrelako usainik edo inolako zorabiorik sumatuz gero, atera laborategitik eta jarri martxan egoera horri
|
dagozkion
segurtasun neurriak.
|
|
Beruna erauzteko, D5 disoluzioa erabili behar da (ditizona), eta, horrekin batera, jalkitze onilak ere bai. Onilaren giltza itxita
|
egonik
, prezipitatu ontziko berun disoluzioa jalkitze onil batera pasatzen da. Gero, pipeta graduatuaz, 5,0 mL D4 disoluzio gehitu behar zaio (disoluzio alkalino konplexu eratzailea), eta pipeta aforatuaz, 5,0 mL D5 Onila hertsirik, nahasketa hori gutxienez 5 minutuz irabiatu behar da, eta, ondoren, onila atsedenean laga beste 15 minutuz.
|
|
Fase organikoa onilaren behealdean metatzen da. Orduan, giltza ireki, eta fase organiko hori aho zabaleko saio hodi batean jasotzen da (hodiak lehor
|
egon
behar du) (ikus 14 irudia).
|
|
Laginaren absorbantzia neurtzeko, uhin luzera berean lan egiten da, hau da, 520 nm an. Kubetek garbi eta lehor
|
egon
behar dute. Lehen bezala, absorbantzia 0ra doitzen da lehenengo, diklorometanoz beteriko kubeta analisi tresnan sartuta.
|
|
Lehen bezala, absorbantzia 0ra doitzen da lehenengo, diklorometanoz beteriko kubeta analisi tresnan sartuta. Gero, laginetik askaturiko fase organikoaren absorbantzia neurtzen da; hor
|
dago
lagindutako beruna. Fase organikoz kubeta bete, eta neurtu.
|
|
Kalibrazio zuzena osatzean, bat ez datozen puntuak ezabatzen dira. Txostenean, beti adierazi behar da funtzioa grafikoaren ondoan (kasu honetan, y= ax+ b motakoa da), eta horrekin batera,
|
dagokion
R erregresio koefizientea ere bai.
|
|
BTKren iragazki kutxan kokaturiko beira zuntzezko paperak aerosoletan eta partikuletan
|
dagoen
beruna atzematen du. Barneko airearen kalitatea aztertzen denean, berriz, laginketa ekipo pertsonaleko anpulu edo kartutxoan itsasten da aireko beruna.
|
|
Laginarekin batera, berun disoluzio patroiak neurtzen dira fotometroarekin. Patroi horietan, beruna azido nitrikotan disolbatua
|
dago
, proportzio egokietan. Patroien neurketekin, kalibrazio zuzena marrazten da (absorbantzia vs kontzentrazioa), eta zuzen hori erabiltzen da laginaren berun kontzentrazioa ebaluatzeko, interpolazioaren bidez. Determinazio hau egiteko absortzio atomikoko espektrometria topikoa erabiltzen bada, bilketa iragazkian 1 µg-tik gorako berun kantitateei antzematen zaie.
|
|
Aireko hainbat metalen kontzentrazioak nerutzeko, orain azalduko dugun analisi metodo hau eta honen antzekoak erabiltzen dira. Kasu bakoitzean, lanpara espektrofotometriko egokia erabili behar da, eta, horrekin batera, aztertu nahi den metal jakinari
|
dagokion
uhin luzera, ekipoaren eta lanpararen fabrikatzaileak eskainitako argibideei jarraituz.
|
|
Bi Erlenmeyerrak erloju beiraz estaltzen dira, eta plaka bero emailean berotzen, 140 ºC, an. Materia organiko ugari atzematen bada (aireko partikulak gehitu direlako edo iragazkia kutsatua
|
zegoelako
), azido nitriko kontzentratu gehiago da, materia organikoa erabat kentzeko. Etapa horretan, digestio tenperatura ez da erabakigarria; hala ere, laginaren digestio geldoa bermatu behar da.
|
|
Berun disoluzio patroiak prestatzeko, D3 (100 µg/ mL) disoluzioaren bolumen hauek hartzen dira (pipetak erabiliz): 0,0, 5,0, 10,0, 15,0 eta 20,0 mL; 0,0 zuri espektrofotometrikoari
|
dagokio
. Bolumen bakoitza 100 mL-ko matraze batean jartzen da, eta D1 disoluzioa gehitzen zaio arrasean jarri arte (0,0 mL-ko patroiak azido nitrikoaren% 10eko disoluzioa soilik dauka).
|
|
Zirkuitulabur eta/ edo gainkargen kontrako babesa hauste ahalmen handiko XS kanporatze fusibleen bidez egiten da. Fusible horiek COT OUT motako ebakigailuen gainean muntatuta
|
egoten
dira. Jatorri atmosferikoko deskargetatik edo gaintentsioetatik babesteko, autobalbulak erabiltzen dira.
|
|
Hala, in situ egiten diren jardueretan, nahikoa izan daiteke hondeaketan transformazio zentroa kokatzea eta hargune kableak konektatzea. Transformazio zentroaren hegaletan
|
egoten
diren hutsune erdizulatuen bidez sartzen dira kable horiek.
|
|
Oso erraz aurkitzen dira, lurraren mailan sareta batzuk jartzen baitira, ondo aireztatzeko. Lokalera sartzeko, eskailera txiki batzuk erabiltzen dira, eta lurraren mailan
|
egoten
da sarrera. Zentro mota horiek, aurrez deskribatutako lurrazaleko transformazio zentro aurrefabrikatuek bezala, bloke bakarreko egitura izaten dute, eta bereziki diseinatuta egoten dira lurpean instalatzeko.
|
|
Lokalera sartzeko, eskailera txiki batzuk erabiltzen dira, eta lurraren mailan egoten da sarrera. Zentro mota horiek, aurrez deskribatutako lurrazaleko transformazio zentro aurrefabrikatuek bezala, bloke bakarreko egitura izaten dute, eta bereziki diseinatuta
|
egoten
dira lurpean instalatzeko. Hala, egitura horren barruan, hainbat motatako muntaketa eskemak erabil daitezke.
|
|
Zentro mota horiek ezin dira instalatu lehenengo sotoaren azpian. Atearen paramentua bide publiko batera ematen duen fatxada lerroan
|
egotea
lehenesten da. Arau orokor gisa, zentro horiek EHE batenak badira, zuzenean bide publikotik sartu ahal da.
|
|
EHEko langileak bakarrik sar daitezke lokalera. Halabeharrez sarrera tranpol bidez egin behar bada, sarrera horrek ez du
|
egon
behar beti libre egon behar duten eremuetan (adibidez, suhiltzaileen pasabideak edo larrialdiko edo sorospeneko irteerak).
|