|
2006
|
|
|
Denboraldi horretan, organismoaren burdina osoak beste adin batzuetan baino bi aldiz handiagoa izan behar du kilogramoko, hazkunde azkarraren eta eritrozito masaren igoeraren ondorioz. Epidemiologia Burdin urritasunak garapen bidean dauden herrialdeei eragiten die batez ere Burdinaren urritasuna oso lotuta dago herrien garapen sozioekonomikoarekin, eta batez ere burdinaren ekarpena txikia edo kalitate txarrekoa den herrialdeetan gertatzen da, garapen bidean
|
dauden
herrialdeetan gertatzen den bezala. Bolivian, adibidez, anemia prebalentzia %26, 5etik %51, 7ra bitartekoa da ugaltzeko adinean dauden emakumeengan.
|
|
|
Hitzarmen horrek eragin handiena duten hedabideen argitaratzaileak bilduko ditu, eta giza garapenaren arrazoia areagotuko du, adierazi zuen MediaGlobaleko lehendakari Nosh Nalavalak. “Gaur egun, komunikabide askok informazio estaldura eskasa eskaintzen dute Afrika eta Asiako garapen bidean
|
dauden
herrialdeetan gertatzen denari buruz; beraz, espero dugu akordio horrek lagundu egingo duela komunikabideek gai horiei buruzko informazio zabalagoa eskaini eta lankidetzan jardun dezaten”, erantsi zuen. Hasieran, Burkina Faso, Burundi, Afrika Erdiko Errepublika, Txad, Etiopia, Ginea Bissau, Mali, Mozambike, Niger eta Sierra Leona izango dira ituneko kideak, NBEren Giza Garapeneko Rankingaren arabera munduko herrialde pobreenak.
|
|
2007
|
|
|
Horiek guztiak landare transgenikoekin, noski. Hazkundea batez ere nekazari txikien eskutik eta garabidean
|
dauden
herrialdeetan gertatuko dela uste dute, eta horixe izan da joera, hain juxtu, azken urteotan. Hala, iaz% 21 hazi zen transgenikoen ekoizpena garabidean dauden herrialdeetan, eta% 9 herrialde garatuetan.
|
|
2008
|
|
|
Via Campesinak sorturiko erreibindikazio honek gero eta onarpen gehiago du kontinente desberdinetako Gobernuen artean, euren legeetan printzipio hori sartzea lortu baita. Hori Latinoamerikako ALBAn (Ameriketarako alternatiba bolibariana)
|
dauden
herrialdeetan gertatzen ari da, baita Nepal, Senegal eta Malin ere. Pobrezia eta gosearekin amaitzeko elikadura subiranotasuna ezinbestekoa da.
|
|
|
Haurdunaldian eta erditzean izaten diren konplikazioen ondorioz hiltzen da emakume bat minutu oro. Heriotza horien %99 garapen bidean
|
dauden
herrialdeetan gertatzen dira, eta gehienak langile kualifikaturik ez izateagatik. Hezkuntzarako sarbidea eta pobreziaren aurkako borroka dira, besteak beste, Manos Unidas erakundeak zifra dramatiko horiek murrizteko proposatzen dituen estrategietako batzuk.
|
|
|
Gaixotasun horiek 35 milioi pertsonaren urteko heriotza tasa eragiten dute mundu osoan, eta, espezialisten arabera, hurrengo 25 urteetan 47 milioi heriotza eragingo dituzte urtean. Era berean, egoera hori garapen bidean
|
dauden
herrialdeetan gertatzen denean, beste arazo batzuk nahasten dira, hala nola, gaixotasun infekziosoak, ama egoera eta egoera perinatal txarrak eta nutrizio arazo egokiak. Txostenak adierazten du badirela ebidentzia zientifiko sendoak dieta osasuntsua, jarduera fisiko neurritsua (gutxienez 30 minutuko ariketa fisikoa, astean bost egunez), gaixotasun horiei aurrea hartzen laguntzen dutenak.
|
|
|
Txostenean adierazten da arrisku faktore batzuek, hala nola, tabakoa erretzeak, obesitateak edo alkohol asko edateak, morbilitatea eta heriotza tasa handiak eragin ditzaketela, eta horrek ondorio larriak ekar ditzakeela. Tabakoaren kasuan, 8,3 milioi heriotzetatik %80 baino gehiago garapen bidean
|
dauden
herrialdeetan gertatuko dira. Kezkagarriena da alda daitezkeen arrisku faktoreak direla.
|
|
|
“Vibrio cholerae” bakterioak eragindako gaixotasuna erraz transmititzen da uretan eta elikagai kutsatuetan. Gaur egun, kasu gehienak garapen bidean
|
dauden
herrialdeetan gertatzen dira, baina uren tenperatura igotzeak kasu gehiago aurreikustea dakar. Izurri bubonikoa edo izurri beltza, benetako hondamendiak eragin zituen gaixotasuna, historiako liburuetakoa dela dirudi, baina berriro ager daiteke.
|
|
|
Urteko 830.000 heriotzez gain, milioika haurrek lesio ez hilgarriak izaten dituzte, eta, sarritan, ospitaleratu eta errehabilitazio luzea behar izaten dute”, adierazi du Margaret Chan OMEko zuzendari nagusiak. Bestalde, Ann Veneman ek, Unicefeko zuzendari exekutiboak, azaldu du nahigabeko lesioak “bederatzi urtetik gorako haurren heriotza eragile nagusiak direla, eta horietatik %95 garapen bidean
|
dauden
herrialdeetan gertatzen direla. Asko dago egiteko horiek prebenitzeko”.
|
|
|
Halaber, nerabeek sexu harremanak izateko lehen baino gehiago itxaroten dutela azaldu du NBEk. Hiesa zabalduen
|
dagoen
herrialdeetan gertatu dira aldaketa horiek: Burkina Fason, Kamerunen, Etiopian, Ghanan, Malawin, Ugandan eta Zambian.
|
|
|
Unicef Nazio Batuen Haurren Laguntzarako Funtsak emandako datuen arabera, urtean milioi erdi emakume inguru hiltzen dira haurdun daudela edo erditzean. Kasuen %99 garatzeko bidean
|
dauden
herrialdeetan gertatzen dira; %84 Afrika eta Asiako hegoaldean. «Heriotzen kausak aski ezagunak dira, baita horiei aurre egiteko neurriak ere.
|
|
2009
|
|
|
Sinesteetako bat da gaixotasun horiek diru sarrera handiko herrialdeei eragiten dietela. Baina, egia esan, bost heriotzatik lau garapen bidean
|
dauden
herrialdeetan gertatzen dira, diru sarrera txiki edo ertainekin. Gainera, herrialde horiek ezin diote aurre egin gaixotasun transmitigarrien (hiesa) eta gaixotasun kronikoei lotutako arrisku faktore berrien arazoari.
|
|
2010
|
|
|
2009an, 1,7 milioi pertsona hil ziren tuberkulosiaz, eta horietatik 380 000k zuten GIBa. Heriotza horietako gehienak garapen bidean
|
dauden
herrialdeetan gertatzen dira, erdiak baino gehiago Asian. “Tuberkulosia pobreziaren gaixotasuna da, eta batez ere adin emankorrenean dauden heldu gazteei eragiten die”, adierazi zuen organismoak.
|
|
2011
|
|
|
180 heriotza urtean mila haurreko. Kopuru hori ez da harritzekoa kontuan hartzen bada heriotzen %99 garapen bidean
|
dauden
herrialdeetan gertatzen direla, eta horien erdiak Saharaz hegoaldeko Afrikan. Giza Garapenaren 2010eko Txostenak Somalia beste herrialde edo lurralde batzuen taldearen barruan sartzen du.
|
|
2013
|
|
|
Barne turismoari dagokionez, herrialde gehienak haien goi mugetara hurbilduko dira. Hazkunderik garrantzitsuena Asia, Latinoamerika, Ekialde Ertaina eta Afrika eskualdeetan garapen bidean
|
dauden
herrialdeetan gertatuko da.
|
|
2016
|
|
|
XIX. mendean zehar, juduen emantzipazioari erantzunez, ideia antisemita baztertzaileak ugaritu egin ziren Europako gizartean. Joera hori batez ere, judu komunitate handiak
|
zeuden
herrialdetan gertatu zen Austria, Polonia, Errumania, Errusia. Erdi Aroko antijudaismoa forma berrira moldatzen zihoan heinean, erasoak areagotu egin ziren.
|
|
|
Joera hori batez ere, judu komunitate handiak
|
zeuden
herrialdetan gertatu zen, alde handiak baziren hala ere, herrialde batetik bestera. Europa Mendebaldean juduak gizartean barneratuta zeuden neurri batean (batez ere goi mailako juduak), eta ondorioz immigratzeko beharrizan gutxiago zuten, euren egoera hobeagoa zelako.
|