|
2000
|
|
|
Etenik gabe, aitorpen bortitz bat egiten du idazle gazteak, espirituzko streep tease betean: " Liburu honek salbatu nau nire
|
buruaz
beste egitetik. Literatura da ene Jainkoa, hitza ene redentzioa".
|
|
|
Literatura da ene Jainkoa, hitza ene redentzioa". Alboan duen poetak, Molinero jaunak, negarrari ezin eutsian, baietz egiten du
|
buruarekin
, konforme dagoela, eta segidan haiku bat errezitatzen du: " Trena tunela/ eginez doa/ euri samurrean".
|
|
|
Lehen esturekin batera, jendearen
|
buru
mekanismoak martxan jarri dira. Arrazoi bila ari dira guztiak.
|
|
|
Eta, hala, arrazoi politikoak aipatu dira, arrazoi soziologikoak, arrazoi etiko erlijiosoak... Eta horiek guztiak luze eztabaidatu ondoren, guztiek baztertu dituzte, ez dutelako ez hankarik ez
|
bururik
; ekintza haren errua intsumisoei edota feministei egoztea ere ez zaie bidezkoa iruditu; ezen, ba al dute, egiaz, salaketa haiek jaurtitzeko froga argi eta erabatekorik?
|
|
|
Elurra darie begiei, oinazeak urdindutako malutak. Zutitu egiten dira ajerezean lehiatzeko, buruz
|
buru
. Nork bere mugimenduak egiten ditu, hatzez batik bat, eragozpenak eragozpen.
|
|
|
Konplota, errepikatu nuen, hizki bakoitza hausnartuz. Baina, zergatik?, galdetu nion ene
|
buruari
, zergatik gu. Ez nuen erantzuna ezagutzen, ezin jakin nezakeen ezta ere zein helburu zuten edo nork (edo nor  tzuk) mugitzen zituen hariak isil gordeka.
|
|
|
Ezagunak zaizkidan keinuz etsipen urduriz, esango nuke, nire
|
buruari
azalpen bat ematera nindoan, eta orduantxe Schubert entzun nuen. Laster batean ezagutu nuen; samin sakon hornidura gabeko batek jakinarazi zidan bakarrik nengoela.
|
|
|
Neskak esa  ten zion" hartu nire ezpainak, jan nire ezpainak", horrelaxe, panpina batek esaldi txepel bat errepikatuko lukeen moduan, emoziorik gabe, eta mutila, zeina ni baino gazteagoa baitzen eta era berean ederki burusoildua, gogor saiatzen zen maiteñoaren eskakizunak betetzen, jubilatu urrezko txarteldun talde bati zeharka begiratzen zien bitartean; haiek, era berean, zeharka begiratzen zioten mutilari, eta pentsatzen zuten beraiek askoz ere ederkiago beteko zuketela neskatoaren erregua, mutil ezjakin hark baino; ezen, ordurako, mutila beste ezpain batzuk ari baitzen jaten, nahastuta, beste ezpain gozo eta petalo irekien antzeko batzuk. Eta halaxe, bada, Schubert bukatu zen, eta kanpora begiratzeari utzi nion, nire baitara begiratzeko; bakarrik nengoen eta ene
|
buruari
zuhurtasun osoz azaldu behar nion zergatik ahoskatu nuen konplot hitza, zergatik kanporatu nuen izen beldurgarri hura, esku anonimo batek idatzia zirudiena eta, hala ere, hain ankerra eta hurbila egiten zitzaidana. Eseri egin nintzen; hegazkin batek zeru ubela zulatu zuen, eta ikuskizun hark uharte huts baten erdian abandonatuta dagoen naufragoaren modura sentiarazi ninduen, zergatik esaten asmatuko ez banu ere.
|
|
|
Ez nuen birritan pentsatu; beti izan naiz gizon dinamiko biz  korra: gerrikoa kendu eta hogeita hamar edo berrogei bat aldiz astindu nuen; amorrurik gabe baina irmoki,
|
buruan
nahiz soin adarretan. Ez zen behin bakarrik ere kexatu, ez zuen txintik ere esan, eta asper asper eginda utzi nion zigorketari, itsuak astinduarekin gozatu zuen edo ez guztiz argitu gabe, baina; zalantzak, bestalde, nahikoa alditxartu ninduen, egia esan behar baldin bada.
|
|
|
Eta hala ondorioztatu nuen itsu hark nik baino hobeto ikusten zuela, eta lelo hura kontrazeinu garrantzitsu bat zela ezbairik gabe. Poztu egin nintzen hura errepikatu izanaz, hark bide ematen baitzidan atzera gerrikoa kendu eta itsua ederki astintzeko, amorruz eta irmoki oraingoan,
|
buruan
nahiz soin adarretan. Baina, ai!
|
|
|
Begiak itxi, eta negar egin nuen. Gero, denbora puska baten
|
buruan
, ikusi nahi izan nituen urruntasunean, ordurako ilunduraz zikindua zen ostertzean, argi gorri, ilun, keinukari ezagun batzuk, zeru itsu urrutikoan galdu eta atzera azaltzen zirenak, gero eta hurbilago, askoz ere hurbilago, jada kasik hain lizun eta kontaezin.
|
|
|
Urteak joan ahala, gero eta hobeto eta arinago. Neure
|
buruarekiko
konfiantza sendotu ahala, konplexuak ere astinduz. Jende aurrean naturaltasun osoz igeri eginez, plazan, abenidetan, hipermerkatuan; noiz crawlez, noiz biz  karrez edo bularrez; beti gizalegez eta inor hartxintxarrez edo lauza txikiz edo belar izpiz zipriztindu gabe; umeen aurrean, buruz behera inoiz jauzirik egin gabe; Udalak (baina ez soilik Udalak) eman zizkidan aginduak (xelebreak gehitzekotan ibili naiz, baina eutsi diot tentaldiari) estu estu betez; alegia, nire garraiomodu ez ezik bizimodu ere bilakatu dena ahalik eta erarik arruntenean aurrera eramanez, inon enbarazurik edo ezustekorik sortu gabe, eskatzen zaizkidan erakustaldiei gogotsu erantzunez, baina muga jakin ba  tzuk sekula gainditu gabe; beti oharkabean eta isilik.
|
|
|
Neure buruarekiko konfiantza sendotu ahala, konplexuak ere astinduz. Jende aurrean naturaltasun osoz igeri eginez, plazan, abenidetan, hipermerkatuan; noiz crawlez, noiz biz  karrez edo bularrez; beti gizalegez eta inor hartxintxarrez edo lauza txikiz edo belar izpiz zipriztindu gabe; umeen aurrean,
|
buruz behera
inoiz jauzirik egin gabe; Udalak (baina ez soilik Udalak) eman zizkidan aginduak (xelebreak gehitzekotan ibili naiz, baina eutsi diot tentaldiari) estu estu betez; alegia, nire garraiomodu ez ezik bizimodu ere bilakatu dena ahalik eta erarik arruntenean aurrera eramanez, inon enbarazurik edo ezustekorik sortu gabe, eskatzen zaizkidan erakustaldiei gogotsu erantzunez, baina muga jakin ba  tzuk s...
|
|
|
Barka bezait ahalkea. Estreina abenidetan, etxe orratzetatik behera, ohean, sekula ez Udalaren aurrean
|
buruz behera
, enuresia, bizkarrez ere bai bai bai, autoen artean sigi saga azkarrak, txof txof joan etorri txikiak, belaze fresko goxoetan beeee, ezkaratzean adio jauna zer egiten duk ordea hor arrastaka Carlos, beti beti pertsona egoskorra, saiatua, ausarta, irakasketa prozesu luzea, jaidura berebizikoa glup glup glup.
|
|
|
Ba al dago gudurik urdin goi ederrean? Zer dela eta zer dela, galdetu ala ez,
|
buruaz
dioena bai eta buztanaz ezetz? (ahatea).
|
|
|
Zeru hain urdinerantz begira gelditu ginen guztiok, espazioan zuloren bat aurkitu nahian bezala, aterpe aingerutiarren bat. Gero, denok batera, jauzilariek (e) lur hartzen zuten alderantz jiratu genuen
|
burua
, han Arcadius Lippi ikusiko genuelakoan. Baina ez.
|
|
|
Mutikoak esan zion neskatoari jaits zedila bere begietatik. Gizagaixoa, pentsatu nuen nire kabutan, hori esaten duenak oinaze esanezinetarako prestatu behar du bere
|
burua
. Baina neskatoa isilik gelditu zen.
|
|
|
jaur  titzaile batek, xabalina gehiegi atzeraturik... jaurtitzeko garaian besoa atzetik aurrera indarrez eraman... (ez dakit nola azaldu, gauzak adimenarentzat azkarregi gertatzen dira beti), tira, gauza da xabalina zelaira erori arteraino (ez besteak bezain urrun, bai besteak baino azkarrago eta parabolikoago) ez ginela jabetu, zera, inor ez zela jabetu (jaurtitzaileak jauzi txikiak egiten baitzituen artean, edo besoak gora eta behera altxatzen) jaurtitzaileak
|
burua
galdu zuenaz, edo, zuzenago esateko, xabalinak burua erauzi zionaz; hain garbi, hain zorrozki erauzi ere, non propio egin zuela pentsa  tzeko bide eman baitzien adituei nola forentseei; alegia, ez zela istripu bat izan, ongi eta luzaroan saiaturiko jaurtiketa bat baizik. Nik, nolanahi ere, ez nuen ikusleen asaldura edo izualdi edo erruki berantiar harekin bat egin; ez.
|
|
|
jaur  titzaile batek, xabalina gehiegi atzeraturik... jaurtitzeko garaian besoa atzetik aurrera indarrez eraman... ...dakit nola azaldu, gauzak adimenarentzat azkarregi gertatzen dira beti), tira, gauza da xabalina zelaira erori arteraino (ez besteak bezain urrun, bai besteak baino azkarrago eta parabolikoago) ez ginela jabetu, zera, inor ez zela jabetu (jaurtitzaileak jauzi txikiak egiten baitzituen artean, edo besoak gora eta behera altxatzen) jaurtitzaileak burua galdu zuenaz, edo, zuzenago esateko, xabalinak
|
burua
erauzi zionaz; hain garbi, hain zorrozki erauzi ere, non propio egin zuela pentsa  tzeko bide eman baitzien adituei nola forentseei; alegia, ez zela istripu bat izan, ongi eta luzaroan saiaturiko jaurtiketa bat baizik. Nik, nolanahi ere, ez nuen ikusleen asaldura edo izualdi edo erruki berantiar harekin bat egin; ez.
|
|
|
Arnasa sakon hartu, eta eskaileretan eseri nintzen. Bi eskuez heldu nion
|
buruari
, meloi bati heltzen zaion modu beretsuan, atsekabetuta. A zer broma putamadrekoa, etorri zitzaidan pen  tsamendura, huraxe, broma bat besterik ezin izan zitekeela osoro sinetsita.
|
|
|
Eta zer esaten zaio ezkara  tzean topatzen duzun auzo zendu ibiltariari? Irribarre egin nuen berriz ere, baina hatzen dardarizo nabarmenek beste zerbait adierazten zuten, nik neure
|
buruari
ezkutatu nahi niona. Ezin uka dezaket:
|
|
|
Pentsamendua alderrai nerabilen, batetik bestera ziztu bizian, ezin sosegaturik. Tira, motel, txorakeria batengatik horrela deskontrolatzea ere, esan nion neure
|
buruari
, sabel arnasaldi batzuk saiatzen nituelarik. Baina, alferrik.
|
|
|
E.F.H., berrogei urtekoa, atzo goizeko 10.30etan, Abenida eta San Donato Kaleko bidegurutzean, auto batek harrapatu zuen.
|
Buruan
harturiko kolpearen ondorioz, bertan zerraldo gelditu zen. Hainbat lekukok adierazi zutenez...
|
|
|
Behin hil zuten gu salbatzearren; orain geuk salbatu behar ditugu geure
|
buruak
!
|
|
|
Sei, nada menos! Bi parean, bi alboan eta bi
|
buru
aldean; teknologiaren gailurra.
|
|
|
Zeure
|
buruarekin
bakean bizitzea, gutxi gorabehera, ala?
|
|
|
Nik ere galdera berbera egiten diot neure
|
buruari
egunero.
|
|
|
Lester, Lester, Lester... Ezin dut
|
burutik
kendu.
|
|
|
Hitz egin duzu mediku
|
buruarekin
, Cacace?
|
|
|
... Guisfredo, Guisfredo Biskert, Salmenta
|
burua
.
|
|
|
Haietako bat, itsua, belus moketa ikusgarriarekin estropezu eginda, han joan zitzaigun eskailera pikoan behera, gure begien aurrean, beldurrezko filmetan gertatu ohi den baino kalapita handiagoa eginez, zer diren gauzak; gu iristerako, baina azafatak minutu bat lehenago joanak baitziren beren zerbitzu publikoak beste norbaiti eskaintzera, Borge jauna zen, odol borbor itxuragaiztoan, bragetako botoiak lotsagabe irekita zituela. Badaezpada ere, prestu hurbildu gin  tzaizkion lau gizasemeok, eta hil aginean zen gizajoak hala eskatuta, esan liteke, bada
|
buruan
lau kolpe latz lehor eman genizkion zoruaren kontra, adeitsu asko, eta, aireari (eta bizitzari) azken ostikada haserretua joz, Borge jaunak herio betikoa besarkatu zuen azkenik eta sofrikario erantsirik gabe. Gero, errespetuz, begi itsuak itxi genizkion eta brageta lotu.
|
|
|
" Izatearen arintasun jasanezinak oro berdinduko gaitu, sasoi beteko nahiz elbarri, aberats nahiz pobre, zoriontsu nahiz dohakabe, azken argiaren zantzuan". Eta den denek baietz bezala egin zuten
|
buruarekin
, konforme zeudela guztiz nire ahotik irten zen aforismoarekin.
|
|
|
ez dut beste zuribiderik aurkitzen. Bada, noski, halakorik bere kabuz egiten duenik, bere
|
burua
, erakusleihoa edo ganadua bailitzan, gustura erakusten duenik, propaganda edo fama edo nik ahal dakit zeren bila. Ez nago ni horien artean, Jainkoak daki.
|
|
|
Ez nago ni horien artean, Jainkoak daki. Baina bizitza gauza hagitz aldrebesa da, eta ezuste asko gordetzen du bere baitan, eta ez dago esaterik esperientziaren ahotsa da mintzo iturri horretara sekula arrimatu ez zarenik edo aizkora horrek zure
|
burua
noizbait gogoko izango ez duenik. Herriaren hitzak dioen bezala:
|
|
|
A zer errukarri koadrila! Geure
|
buruen gainean
, hizki larri dotorez, iragarki nirnirkari bat zintzilik, zeinean irakur baitzitekeen: Oinazeak orduak luze ditu.
|
|
|
Bi azazkal txikiren aldaketak ez du, egia esan, ezer gaiztorik susmatzeko biderik eskaintzen, akaso, bere txikian, jabetu ere ez ginatekeelako egingo mudantzaz; eta, jabetuta ere, inork ez lioke aurkikuntzari aparteko garrantzirik emango, eta axaleko arrazoiren batekin lasaituko luke norberak bere
|
burua
segur aski; Brown jaunari, ordea, hamarrak aldatu zitzaizkion egun batetik bestera, edo, hobeto esateko, hogeiak: hatzetakoak zein behatzetakoak.
|
|
|
Gauzak bere onetik ez ateratzea erabaki zuen, desarrazoiaren sareetan ez erortzearren, gehiegikeriei eta mamuei kalipuz uko egitea. Eta bere
|
burua
apur bat sosegatzeko, behin behineko bakea, badarik ere, izan zezan, axaleko arrazoiren bat aurkitu nahi izan zuen, nolabaiteko gezur errukarri bat; nora jo, bada, arrazoi bila. Medikuntzara.
|
|
|
Ez. Halaxe esan zion Brown jaunak bere
|
buruari
liburuki lodikoteak banan banan jasotzen zituen bitartean. Ez.
|
|
|
Azken pentsamendu arin baina lasaigarri hura
|
buruan
zebilkiola, komunera abiatu zen, boxeolari itxura zemaion bainu soineko batean bilduta. Pasabide luzeko leihotik ikusi zuen euria ari zuela, gogoz eta haizetsu.
|
|
|
azazkalek eta eskuek harmonia guztizko bat osatzen zutela orain; alegia, azazkal haiek esku haietakoak zirela. Pentsamendu umoretsu baterako lizentzia eskaini zion segidan Brown jaunak bere
|
buruari
, oraindik abstrakziorako sena bere hartan atxikitzen zuela erakutsiz: " Esku hauek berea zena eskatzera besterik ez dituk etorri, eta nik zieat noski eskubide hori ukatu".
|
|
|
Galtzerdi finegiak, akaso? Osaba Gilitoren esaldiaren estrapolazioaz akordatu zen berehala, eskuak
|
burura
eramanez: " Oro ez da esku.
|
|
|
Susmatu bezala, oin haiek ez ziren bereak, nahikoa txikiagoak baizik, beltzaranagoak, sendoagoak, azaz  kal berriekin guztiz ongi egokitzen zirenak. Oinak eta eskuak alderatu zituen gero, zehatz mehatz, eta hainbat xehetasun edo berdintasun edo arrazoi zirela medio baina guk ez dakizkigunak, eta, beraz, hemen, egiaren ohoretan, aipatuko ez direnak, Brown jaunak ondorioztatu zuen bai eskuak bai oinak gizon ezezagun berari zegozkiola, eta hortik aurrerako juzguetan sartzea gogor debekatu zion bere
|
buru
jada sobera nahastuari.
|
|
|
Ez. Eta halaxe esan zion Brown jaunak bere
|
buruari
: ez.
|
|
|
Gogoz kontra afaldu zuen, eta, afaltzen ari zela, konturatu zen ezin zituela makarroiak irentsi, haiek plateran ikusi hutsarekin sekulako goragalea etortzen zitzaiola. Gogor egin zion bere
|
buruari
baina, eta, azkenerako, denak bota zituen. Ondoez arin bati egotzi zion botaldia, digestio txarren bati.
|
|
|
Ondoez arin bati egotzi zion botaldia, digestio txarren bati. Ordu pare baten
|
buruan
, urin pankreatikoek gose atzeraezina iragartzen zioten, ordea, eta camember gazta puska usaintsu bat mahairatu zuen, errioxako ardo beltzaren laguntzaz jateko asmoz. Biziki estimatzen zuen gazta klase hura, jainkoen gutizitzat zeukan.
|
|
|
Berdin dio gainera, edo berdin behar du izan, honezkero; ezen, lankideen iritziak ez baitu axaleko garrantzirik ere Brown jaunaren itxuraldaketaren garapenean, eta ez dugu horretaz puntu honetan gehiago sakonduko. Hala ere, eta iritzi pertsonal bat zilegi bazaigu, adierazi nahi genuke Brown jauna errugabea zela, ez zela inpostore bat, eta, beraz, bere
|
burua
defendatzeko gezur errukitsu batzuk asmatu behar izan zituela ezinbestean, ez maltzurkeriaz, eta alde horretatik uste osoa daukagu lankideek gogo onez hartuak izango zituztela gizagaixo haren hitz sinpatikoak, jakina baita gizakiak ez duela egia dena sinesten, sinetsi nahi duena baizik.
|
|
|
Nork salba zezakeen egoera hartatik? " Suhiltzaileek", pentsatu zuen, bere
|
buruari
txantxa hori onartuz, eta, beste zotin batek irribarre erorixea desitxuratu ziolarik, seriotasun mingarrira itzuli zen segituan. Hala zegoela, aerolito bat etorri zitzaion ahora, listua bezain jori, eta leun leun jaulki zuen:
|
|
|
" Ez, horratik!". Eta segida batean konturatu zen lehen ez zela hain antiklerikala, errespetuzko zer bat gordetzen ziola elizari, gurasoengandik jasotako ohitura bati zor zitzaion begiramen hotza, eta sinestuntzat zeukala bere
|
burua
, sinestun eszeptiko samartzat; baina, orain. Zer ziren irain haiek eta gorroto haiek?
|
|
|
etxean gelditzea zen bere nahia, hausnarketan edo zain, ez zekien ongi, baina etxeko babesera bilduta beti ere; horren ordez, kalera bultzatzen zuten oinek, sekulako kalipuz, aspaldiko ohitura bati jarraikiz bezala... Hala, Brown jaunak ekintza guztiz ezezagunetan eta baita arbuiagarri zi  tzaizkionetan murgildurik aurkitu zuen bere
|
burua
, lehengo bizimodutik aztarren oro gal  tzeraino kasik. Goizean footinga egiten zuen, hamabost bat kilometro; egunean zehar ezer berezirik ez zuen egiten, kalean gora eta behera ibili besterik ez, dotore jantzita, oparo diruz, auzo urrunetan, begiak etengabe mugituz, errezelotsu, ikaraz bezala; lasterka ibiltzen zen kalean, sosegurik gabe, erakusleihoetan inori sorbalda eskaini gabe, metro geltokietan aldaketa ugari zentzugabeak eginez, eta bideo pornoak alokatzen zituen (jakina da zertarako); gauean night club ospetxarrekoak bisitatzen zituen, eta han eskaintzen zitzaionari ez zion muzinik egingo.
|
|
|
Gauzei buruz zituen iritziak aldatuz joan ziren, eta orain ezer ez zitzaion arbuiagarri, ezer gutxi etikaz kanpoko; ez zuen, besteak beste, lehenago hain gustuko eta hain beharrezko sentitzen zituen hainbat gauzen faltarik sumatzen, eta segurtasun osoz baieztatuko genuke kontent sentitzen zela bere azal berriaren barnean. Ez zeukan jada errezelorik bere
|
buruaren
geroarekiko, kanpotik zetorkion ia guztiarekiko baizik. Mundu txiki, urrun baten barnean soilik sentitzen zen babestua, marginaltasuna eta delitua iradoki  tzen zuen atmosfera hartan, hain zuzen ere.
|
|
|
Gainerakoen
|
burua
ez zen, noski, halako hausnar sakonetan ibili; nahikoa izan zuten gehientsuenek berotasunei eta apeta gordinei nola edo hala eustearekin. Egoera bere onera ekarri zuen, beraz, azafaten jardunak, eta luzabide gehiagorik gabe heldu zioten hiru aurkezleek hienaren zigorraren auziari.
|
|
|
Zergatik haginkatu zuten halako herraz bizia kendu arte? Nik esango dizut, neure
|
buruari
esan nion era beretsuan: adarbakarra Gure Salba  tzailearen irudi berbera zelako, aita Dabiden etxean guretzako jasoa izan zen adar salba  tzailea; hura Maria Ama dohatsuaren baitan egin zelako haragi, eta bertan bizi izan zelako gu salbatzearren.
|
|
|
Egoerak, bada, ez zuen barne sosegurako laguntzen. Gaiztotzen ari zen giroa guztiz, eta kontzientzia osoa nuen neure
|
burua
ez zela mamukeria txatxuetan ari. Hura ez zen behialako nire paranoietako bat.
|
|
|
Berriz ere urrunegi ari nintzen harriak jaurtitzen, gure etxekoa ez zen teilatu batera. Haserretu egin nintzen neure
|
buruarekin
, eta, halakoetan beti egin dudan bezala, patrikatik lau txintxeta atera, eta, disimuluz, ipurdi azpian ipini nituen. Homeopata batek aholkatu zidan terapia zen, eta egia esan, ezin hobeto zihoakidan, zartailuarena baino hagitzez hobeto adibidez.
|
|
|
Horixe izan zen txintxetek igorri zidaten mezua. Eta nik baietz egin nuen berehala
|
buruarekin
, baietz demonio, ea ez al nuen irudimena kontrolatzen ikasi. Eta zer eskain ziezadakeen halako une larri batean nire jakinduriaren altxorrak?
|
|
|
Ez al zen, baina, fisiognomia zientzia zuhur eta sistematiko bat? Berriz ere arriskutan jarri behar al nuen neure
|
burua
aspaldi hartan egin bezalaxe ondorioak ebazteko garaian. Gogora ekarri behar al nituen, atzera, orduan bizi izandako sofrikarioak?
|
|
|
Exhibizionismo puntu bat ere ikusi uste izan nuen dohakabe haren jardunean, halako jaidura hozkirritsu bat. Baina ez nion ametitu nire
|
buruari
pentsamendu makur hura, zakarkeria matxista atzerakoi hura. Zeren, egia izanik ere, zer egin zezakeen urkamendia zain zeukan emakume koitaduak?
|
|
|
" Horixe da zuk nahi zenukeena idatzi zuen astiro astiro arbel elektroniko estreinatu berrian, zure emazteak inoiz jan ez dizuna nik jan niezazun, urde alaena!". Jendeak barre egin zuen gogotik berdekeriarekin, eta Otsotzarmendi jaunak baietz bezala egin zuen
|
buruaz
, barre txikiak esku ahurrez ezin ostendurik. Sosegurik galdu gabe jarraitu zuen Ana Morenak azalpenak ematen, beti ere Caterpilar andreari begira:
|
|
|
Kanpai jotze demasak izan ote zezakeen konplexu haren egituraketan parterik?: hala galdetu nion atzera neure
|
buruari
. Baietz erantzun nion neure buruari, duda izpirik gabe gainera, ezen gaixotasun haren sintomarik behinena autoestimaren desagertze erabatekoa baita, horrexekin batera agertzen delarik gutxiagotasun konplexu latz hori.
|
|
|
hala galdetu nion atzera neure buruari. Baietz erantzun nion neure
|
buruari
, duda izpirik gabe gainera, ezen gaixotasun haren sintomarik behinena autoestimaren desagertze erabatekoa baita, horrexekin batera agertzen delarik gutxiagotasun konplexu latz hori. Ikusten den bezala, nahikoa izan nuen aurkezpenarekin, bi gauza bederen eguna bezain argi ikusteko:
|
|
|
Zuhur ibili beharra neukan, zuhur beti ere; zeren, jakina den bezala, gudualdiaren ondorengo atsedenaldia izaten baita, sarri askotan, eraso erabakiorrena jotzeko unerik egokiena. " Tiento bada barealdiarekin!", agindu nion neure
|
buruari
, begiak ezker eskuin abaila batean mugituz.
|
|
|
Garaiari dagokionez ere, bat edo batek esan dezake zehazgabe bezala nabilela, ez dagoela argi kontagai dudana noiz gertatu zen. Arrazoi puskarik aitortu behar nioke, dudarik ez, galdetzaileari, eta zentzu horretan Inkisizioaren gainean egin nuen aipamena zuzendu behar nuke, oker ulerturen bat bidera dezakeen neurrian; hau da, Inkisizioa aipatu nuen, ez Inkisizioaren garai ilunetan geundelako, ez, une latz hark garai haiek ekarri zizkidalako
|
burura
baizik. Aipamen hori, beraz, zentzu figuratuan egin nuen, eta halaxe ulertu beharra dago, nahitaez.
|
|
|
Zahartzaroak baditu bere pribilejioak, eta horietako bat, garrantzitsuena akaso, ahanztura da; edo, beste era batera esanda, erotasuna. Dagokidan erotasun eremuak salbatu izan nau askotan neure
|
buruaz
beste egitetik, adibidez; eta, gauzak hain muturreraino eraman gabe, zahartzaroak ekarri didan erotasunak, erotasun funtzionalak, egin du posible lekukotza hau kontatua izan dadin. Natura jakintsua da.
|
|
|
Maitasunak ez eta, militar egiteak sendatuko zuelakoan joan zen Akademiara. Almirante janzkia atzera
|
buruan
. Han ere ez zuten onartu.
|
|
|
" Iturri onetik dakigu Armando Bonillak Afrikan egin zituen misiolari lanak zer  tzuk ziren, eta ez dira, lagun maiteak, erraz, itsu itsuan sinesteko modukoak. Bagenekien basakeria gurekin bizi zela, guregan sortzen eta zornetzen zela, bai, baina hainbesterainokorik... hainbesterainokorik ezin dezake
|
bururik
gaiztoenak ere irudika". Armando Bonillak, bien bitartean, etzaulkian jarraitzen zuen etzanda, egonarriz, itxuraz guztiz bere onean, ausart, bat batean gutxiagotasun konplexu hura gainditu balu bezala, Deere jaunari kontra egiteko prest.
|
|
|
Itxurak itxura eta mozorroak mozorro, hirurak ziren niretzat gaiztoetan gaizto. Horren harira, bada, Leonardo da Vinciren bestiaroa etorri zitzaidan
|
burura
: Edurtxo Caterpilar pantera bat zen:
|
|
|
Eta zer hausnarketa egin nuen Otsotzarmendi jaunaz? Bada, auskalo eta batek daki zalantzati horien azpian, gizaseme kalkulatzaile bat ezkutatzen zela, otsoak bezalaxe, gaizki egiten badu, bere
|
burua
zigortzen duena, eta, era berean, hipopotamoek bezalaxe, zelaietan atzera eginez sartzen dena, kontrako norabidean joan dela irudi dezan. Hau da, nolakoa zen, egiaz, Otsotzarmendi jauna?
|
|
|
Bazetorren ala bazihoan? Zenbat izaera, zenbat
|
buru
zituen. Bat bakarra ala bi zituen, anfisbenak bezala?
|
|
|
" zeure baitaz oroitzea da". Eta, horren segidan, adierazi zuen bera ez zela bizi izan, ez zelako bere
|
buruaz
oroitu nahi. " Zer oroigarri izan dezaket neure buruaz?", galdetu zion erretorikoki bere buruari, eta galdera hori aprobetxatu zuen lehen aipatu dizkizuedan astakerien berri emateko.
|
|
|
Eta, horren segidan, adierazi zuen bera ez zela bizi izan, ez zelako bere buruaz oroitu nahi. " Zer oroigarri izan dezaket neure
|
buruaz
–", galdetu zion erretorikoki bere buruari, eta galdera hori aprobetxatu zuen lehen aipatu dizkizuedan astakerien berri emateko. " Zer oroit dezaket nire iraganaz?
|
|
|
Eta, horren segidan, adierazi zuen bera ez zela bizi izan, ez zelako bere buruaz oroitu nahi. " Zer oroigarri izan dezaket neure buruaz?", galdetu zion erretorikoki bere
|
buruari
, eta galdera hori aprobetxatu zuen lehen aipatu dizkizuedan astakerien berri emateko. " Zer oroit dezaket nire iraganaz?
|
|
|
Tanzanian, haurtxo siamdarrak erdibitzetik atera nuela ogibide nahikoa itxuroso bat? Elikadura mafia baten
|
buru
izatera iritsi nintzela Etiopian, gosete garai latz izugarrian. Organo trafikatzaile izan nintzela Somalian eta Ugandan?
|
|
|
" Ez naiz osorik hilko". Eta sententzia irakurtzearekin batera, hankak enborretik atera zituen erro errotik, eta besoak gero, eta azkenik, nola halako soinketa ikusgarri bat eginez,
|
burua
. Alferrikakoa da esatea Horazioren sententzia gaizki interpretatu zuela Bonilla jaunak, oso modu sui generis batean.
|
|
|
...ren ondoren, hiru aurkezleek ordu erdiko atsedenaldia izan zutenez paperak eta errepasatzeko, argiak itzalita zeudelarik eta ikusleak palomita jate isilekoan, bada, aulki hartantxe ahalik eta erosoen eseriz artean Ana Morena zenaren haragi erre usain sarkor okaztagarria ederki asko suma nezakeen, aulkiak belus gorrimin hartatik isurtzen zuena, programara ekarri nindutenetik hainbeste alditan neure
|
buruari
egin nion galdera egin nion berriz ere, baina orduan larritasun handiagoz beharbada: zergatik ekarri naute hona?
|
|
|
palomitaz eta txokolatez eta goxokiz eta aldizkari pornografikoz horni zitzaten bitartean, ez zen haiengan errezelo arriskutsurik sortuko, ez zen haien kontzientzia esnatuko. Eta puntu horretantxe etenalditxo bat egin nahi nuke nire
|
buruari
dagozkien kontuekiko, garrantzitsua baiteri  tzot oso ikusleen kontzientzia lozorrotuaren gainean egindako aipamena argitzeari eta luzetxoago azaltzeari. Begira.
|
|
|
Erabiltzen al zuten tximinoek zigilu eraztunik? Ba ote zen munduan tximinorik Gar men dia abizena zuenik?, izan ziren nire
|
buruari
egin nizkion lehen bi galdera larriak. Jakina ezetz!
|
|
|
Baina aurre egin behar nion egoerari, duintasunez, gogor, etsi gabe, eta neurri horretan nire bizitzaz dena zekitela jabetu izanak eta zekiten hura nola erabilia izango zen ulertzeak, bada, asko lagundu zidan arerioei benetako neurria hartzen jakiteko. Neure onera etorri aurretik, baina, beste bi aurkezleek nire zazpi andregaien aipamen burlatia egin zuten, esanez zazpiak beren
|
buruaz
beste egin zutela, nik, atsekabeak jota, beren lore ezkutua urratu nahi izan ez nuelako. Halako infamiarik!
|
|
|
Ez zegoen beste aukerarik: martiri gizagaixo baten modura aurkeztu behar nuen neure
|
burua
, niganako errukia sortarazi behar nuen bihotz gogor haiengan, eta handik etorriko zitzaidan salbazioa. Errukia bai noski, baina ez erruki mixerable baldarra, oinarri sendoekikoa baizik, jasoa, ongi argudiatua, erudizio puntu bat zuena.
|
|
|
Uste dut esana dagoela eta esana ez badago, birritan esana uztea ez da kalterako izango ni T. ko liburuzaina naizela, eta horrez gain baina betiere bigarren mailako jardun gisa, hainbat liburu argitaratzeko ausardia lotsagabea izan dudala, horrek, noski, nire
|
buruari
idazle izendatzeko eskubidea ematen ez didala badakidan arren. Banitatearen izana arintzearren, bat edo bat aipatzeari egoki deritzot:
|
|
|
Panpina, eskultura, txotxongilo, ikusle eta elkarrizketatzaile, nekeak jota bezala sumatu nituen jendeak oro. Hizketarekin jarraitu nuen, neure
|
buruaren
defentsan. Nondik jo ez nekielarik, Ovidioren aipu bat jaulki nuen, eztiki:
|
|
|
Eta halako batean, anabasa dialektikoa aprobetxatuz, eta gehiago luzatu gabe, zutitu, eskuak
|
burura
eraman, eta behementziaz bota nuen: " Hau ez dago gehiago gamarruzkatzerik!".
|
|
|
Itxurak itxura, Otsotzarmendi jaunari ez zion gertaerak mesederik egin, eta, izkirimiriek lehen une arriskutsu hura nolabait saihesten lagundu bazioten ere, sakon sakonean halako erredura ozpin bat jasan zuen aurkezle sasijainkotuaren banitateak, aldartea zeharo gaiztotuko ziona. Ez zion astirik eman bere haserreari bare zedin; sekulako garrasien artean, bere onetik kanpo, errudun errukarriaren
|
burua
eskatu zuen. Deere jauna ez zen otzanago ibili; hark ere errudunaren burua eskatu zuen, baina bere lankideak baino esplizitoago, alegia labana esku artean nabarmen erakusten zuela.
|
|
|
Ez zion astirik eman bere haserreari bare zedin; sekulako garrasien artean, bere onetik kanpo, errudun errukarriaren burua eskatu zuen. Deere jauna ez zen otzanago ibili; hark ere errudunaren
|
burua
eskatu zuen, baina bere lankideak baino esplizitoago, alegia labana esku artean nabarmen erakusten zuela. Jokoarekin jarraituz, Edurtxo Caterpilarrek bi lankideak lasaitzekoak egin zituen, ezer handirik lortu gabe, egia esan.
|
|
|
Jarri zen, bada, mediku ospetsuaren eskuetan, eta, hara non, labur esanda, dena alderantziz irteten den: jatorriz  koak bere leku jatorrizkora ekarri bai, baina, handik hilabete batzuen
|
burura
, beste bi atera omen zitzaizkion, bere kasa, bizkar aldean, hauek bai dotore txuri mardulak. Bular menditsuak, ordea, ez ziren konformatu izate estetiko hutsarekin, eta, egun batetik bestera, tumor edo hantura gaiztoaren jokabidea hartu zuten; ezkerrekoak (aurretik begiratuta) mintzoa xurgatzen omen zion, eta eskuinekoak, (aurretik begiratuta) entzumena; deliberazio hartara iritsi omen ziren behintzat Estatuko espezialistarik adituenak, hainbat eta hainbat froga egin ondoren.
|
|
|
" Kieselgura infusorio lur bat da, zeina erabil  tzen baita dinamita egiteko". Deere jaunak, desgogara, baietz egin zuen
|
buruarekin
. " Labezomorro batek idatzi zuen hurrena 8 kilometro egin dezake orduko, eta Tiberio Klaudio Neronen ezizena Biberius Kaldus Mero zen".
|
|
|
Obsesio zaharren loratzea ote zen? Nolanahi izanik ere, ez zitzaidan
|
burua
gehiegi berotzea komeni, eta, gogoeta patxadatsuago baten ondoren ulertu nuen beste hiru gonbidatuak eta neu itsasontzi berean gindoazela, eta gure kapitain gaiztoen eskuetan gorriak ikusi genituela laurok nola laurok ere, aurreko hiruren antzirudira. Eta, jarraian, begietara irudi bat, eskuetara dardar bat, belarrietara intziri orlegi bat:
|
|
|
Atea gure gibelean itxi zenean, haserre bizian nengoen. Migelekin, maisuarekin, neure
|
buruarekin
. Ba al dakit neuk?
|
|
|
Argi zegoen maisuak ere bazekiela gertatutakoaren berri, baina ez zuen hitzik esaten. Egoerak ihes egin zion, eta errudun aurki  tzen zuen bere
|
burua
. Nonbait.
|
|
|
Hurrengo goizean, elizara joan behar izan genuen senide guztiek, eta garrantzi handikoa aurkitzen nuen neure
|
burua
, neure galtza eta seriotasun berrien barruan. Harrituta zeudela iruditzen zitzaidan kale ertzetik begira genituen haurrak, eta banekien neureganatuak nituela egun batzuetarako.
|
|
|
Amonaren heriotza baino lehen hainbestetan izana nintzen elizan, eta ez nuen aingeru tripoil hura behin ere ikusi. Aingeruaren pitilin zuri hura ikusi eta bekatu beldur infernu nahasi beltz batean ito zen nire
|
burua
, eta negarrari ekin nion.
|
|
|
Nire amorruak ez zuen funtsik, eta gainera ni ere irrikaz nengoen itsas-ertzera joateko. Baina ez dut behin ere oso gustuko izan Migelen aurrean nire
|
burua
makurtzea.
|
|
|
Komunean sartu, eta negar egin nuen. Mila margotako mehatxuak sor  tzen ziren nire
|
buruan
, eta, ispiluaren aurrean jarri nintzenean, ikusi nuen neure bizkar zauritua. Zaurituago nuen bihotza, halere.
|
|
|
Fantasmak iruditzen zitzaizkidan plastikozko poltsak zeramatzaten itzal luze haiek. Denak ari ziren etxeratzen nonbait, eta gero eta uharteago sumatzen nuen neure
|
burua
. Edozein unetan, komuneko aldetik, gizon ilunen bat irten, eta berarekin eramango ninduen.
|
|
|
Marinelarekin besarkatuta zegoen harkaitzetan; mutilaren besoak indartsuak ziren, eta azkura sumatzen nuen bizkarrean. Umezurtz ikusi nuen egun hartan neure
|
burua
.
|
|
|
Ohean,
|
burukoaren azpian
, nirekin egin zuen lo. Beno, nik ez nuen lo handirik egin, baina, tira!, ongi nekien nire lagunik handiena izango zela.
|
|
|
Igande arratsalde hartan, etxera iritsi, eta amari begiratu gabe esan nion: " apaiz izan nahi dut, ama", eta beroaldia igo zitzaidan oinetatik
|
bururaino
; ez nintzen amari begiratzera ausartzen, ez nekien alai edo serio zegoen;" Zatoz hona" eta musu eman zidalarik, ordea, mila poz zaratatsutan lehertu zen nire barrena; arrosak, liliak, San Jose loreak eta mundukoak diren eta ez diren lore guztiak zeuden zelai hartan. Orduan Jainkoaren ahotsa entzun nuen lorategi hartan.
|
|
|
Zertan pentsatzen zuen galdetu genion, eta ez zuela ezertxo ere
|
buruan
erantzun behar. Bidezidor labur bati jarraituz igotzen ginen haren baserrira.
|
|
|
Honetan,
|
burua
nahasten ari zitzaidala konturatzen hasi nintzen. Eztarrian geldi  tzen zitzaizkidan hitzak, eta ez nuen itsuaren eskuko soinua entzuten
|
|
|
Migel lo zegoen, eta jira-biraka sentitzen nuen neure
|
burua
. Ur irakinen lapiko nuen gorputza.
|
|
|
Goizean artoa aletu nahi nuela adierazi banuen ere, oraingo honetan jasan nuen ongi izebaren petralkeria. Ireki irekiak zituen hatzak bere
|
buru
gainetik, eta oinazea irristatzen zitzaien ganbarako hormen errainuan. Hatz mehe haiek ikusten nituen ni seinalatuz arratsalde guztian, eta aurrean genuen artaburu mendiak ez zuen amairik izango berehalakoan.
|