|
2000
|
|
|
Gizakiengan gaixotasun honek dituen lehen sintometako asko," Human BSE Foundation" aren arabera, Alzheimerrarenak edo beste gaitz neurologiko batzuenak bezalakoak izan daitezke, hala nola, memoria hutsuneak, ordura arteko gizarte aktibitateak baztertzea, norbere itxuran interesa galtzea, umore aldaketa nabariak, solasteko zailtasuna... Hortik aurrera oreka galtzea edota haluzinazioak etor daitezke, lo egiteko gogo handia, ezpain, begi eta
|
buruaren
mugimendu dardarakor inkontzienteak, ingurukoak ez ezagutzea... Gaixotasunaren azken fasean, jateko eta edateko ezintasuna dator, koma antzeko egoeran.
|
|
2001
|
|
|
Bada botika bidezko tratamendu bat bertigo mota honentzat, baina errehabilatze bestibularra (orekaren organoa berrezteko
|
buruarekin
mugimendu bidezko ariketak egitea) sendagaiak hartzea baino eraginkorragoa da.
|
|
|
Juliak
|
buru
mugimendu azkar batez baietza eman zidan. Pablo berriz ere guregana inguratu zen.
|
|
2002
|
|
|
Imanolek
|
buruko
mugimendu azkar batez kendu zuen begien parean zeukan ile beltz kizkurra.
|
|
|
Ertzainek
|
buru
mugimenduak eginez onesten dituzte ikasketa buruaren hitzak. Kaleko jantzian, itxura gehiago dute frontoiko artekariena, ertzainena baino.
|
|
|
Esandako pabilioiaren aurrean zegoen Joselu, Repelagatik Sestaora jaitsita hamar bat minutura oinez, eta bazirudien ez zekiela barrura egin behar ote zuen ala hantxe, kantoi zikin hartan, beste seinaleren baten zain egon.
|
Buruaren
mugimendu instintiboak egiten zituen azaleko ordenarik gabeko norabideetan, eta jantzita zeroan kapela ere kendu egin zuen. Azkenean, egoeraren ganorabakoak bultzatuta atearen txingetari eragin zion eta ohartu zen giltzatu barik zegoela.
|
|
|
Komentzimendu gutxiko adostasuna adierazi zion Fonsecaren
|
buru
mugimenduak. Atorrako botoiak lotu zituen astiro, eta zutitu ondoren praken azpira sartu.
|
|
2003
|
|
|
Eta ez zion ardura hola jarrai zezaten klase hark ziraueino. Erietan ile gorri batzuk korapilatuta zituela, buruak ez zuen lanik egiten irakaslearen hitzen esanahia ulertzeko; nahikoa zuen hain beharrezko bilakatua zitzaion ahots hura entzutea; begiek, amets, esku, ezpain, begi,
|
buruaren
mugimenduei, errealitateari lotu gabe jarraitzea. Gelan bera eta irakaslea izan ezik beste inor ez zegoela iruditzen zitzaion, eta arkitektura eklektikoaren gaineko azalpenek berarentzat mezu isilak ostentzen zituzten.
|
|
2004
|
|
|
–Ezinezkoa –erabaki zuen zientzialariak, burua indarrez jasota eta ezetz adieraziz
|
buruko
mugimendu azkarrez– Ez dauka zentzurik.
|
|
|
Handik gutxira, berriz, etxekoak eta gonbidatu txit agurgarria afaltzen hasi ginen, eta orduan R. jaunak ahaleginak egin zituen nirekin hitz egiteko, baina nik" futbol" eta" futbol", ez nion besterik ulertzen, eta noiz edo noiz Platini, eta, irribarrea behin eta berriro behartuz, baietz eta baietz esaten nion konplitzeko, buruari gora eta behera eraginik: halako batean, ordea, afaltiarrek barre zaratatsua egin zuten; galdetu nion Montseri zergatik egiten zuten barre, eta honek ihardetsi zidan Kimikako Nobel saridunak honako itaun hau egin zidala, ea erdiko aurrelaria ote nintzen, buruz ongi errematatu behar nuela iruditzen baitzitzaion, goitik beherako eta behetik gorako
|
buru
mugimendu haiekin, eta nik beste burukada azkar batekin erantzun niola, aurrean Arkonada banu bezala, eta guztiei egin ziela grazia...
|
|
2005
|
|
|
Mahaiaren alde luzeetariko batean dauden hiru aulkiei dagozkien orriak banatuta, hau inguratu du, bestaldean dauden aulki bietara jotzeko, eta berehala sumatu du atean dagoen gizona. Burua altxatu, ile ondulatua
|
buruaren
mugimendu kalkulatu batez atzera bota eta bere buruarekiko konfiantza adierazten duen aurpegi serioan irribarrea marraztu da.
|
|
|
Sudur aldea eta begi bat tapatuta zituen benda zuri batekin. Alargunak
|
buruaren
mugimendu batekin erantzun zidan.
|
|
|
Barailezurretik heldu eta gorantz tiratzen dio, bere lepoa itsasontziaren lema eta bizargina txalupako lemazaina balitz bezala. Umiliagarria deritzo antropologia irakasle baten mendean dagoen burezur inertearen pare sentitu eta
|
buruarekin
mugimendu zentzugabe horiek obeditu beharrari. Behin baino gehiagotan saiatu izan da buruari tinko eusten, baina barberoaren hatzek –" boterea barberoaren hatzak bezain nazkagarria da", zioen Ossip Mandelstamek– makurrarazi izan dute beti; guraizeduna irteten da desafio guztietan garaile.
|
|
2006
|
|
|
Lapitz bat hartu zuen, auskalo zenbatgarren aldiz hura ere, telefono mahaitxoaren gainetik, eta zerbait idatzi zuen paper mutur batean.
|
Buru
mugimendu txikiak egin zituen beste aldekoaren esanak onetsiz.
|
|
|
Rothek eskerrak eman zizkion
|
buru
mugimendu geldo batez, eta basoa eraman zuen ahora. Batere dardararik gabe hustu zuen.
|
|
|
Begiak bete zi  tzaizkion. Esker oneko
|
buru
mugimendu bat egin zidan. Gero, pixaguraz zegoela esan, eta komunerako bidea hartu zuen.
|
|
2007
|
|
|
Sistema horiek duten mugarik handienetako bat
|
buruaren
mugimendua da. Erabiltzaileak burua inguru batean finko mantendu behar du, kameratik kanpo ez joateko.
|
|
|
Urduri, leihora zuzendu dut begirada. Eta emakumeak, nire
|
buru
mugimendua baliatuz, eskua luzatu eta nire basoa hartzeko aprobetxatu du.
|
|
2008
|
|
|
Natalia isilik zegoen, eta isilik iraun zuen, begiak apalduta, harik eta
|
buruaz
mugimendu hautemangaitz batzuk egin zituen arte, bere erabakiaren berri ematen zutenak: ezetz, ezetz eta ezetz.
|
|
|
Ernestinari entzuten zion bitartean, ezker eskuin mugitu zuen burua aita karmeldarrak hiruzpalau aldiz; ezpainak ere zabaldu zituen beste hainbat aldiz
|
buru
mugimenduen erremate gisa, hitz egitera balihoa bezala, baina Ernestinaren damuak hunkitu zuelako edo entzun nahi ez zuena baina entzuten ari zena entzungarri bezain ez entzungarri egin zitzaiolako, pertsona orok duen berezko morbositateak ere izango zuen hartan zer esanik?, frai Millanek ez zuen hitz egin ez Ernestinaren jarduna eten. Honek amaitu zuenean, baina, halaxe mintzatu zen aita karmeldarra, enfasi handiarekin:
|
|
|
GERMANek FIGURANTE MEDIAKUARI begiratuko dio eta hark baietz esango dio
|
buru
mugimendu batekin.
|
|
|
Fitxategien atzipena azkartzea. Fitxategi baten datuak ez ohi dira jarraian idazten, beraz, informazioa partizioan sakabanaturik egongo denez, partizioa txikiagoa bada, sakabanaketa mugatzen da, eta fitxategia irakurtzeko dispositiboak duen
|
buruaren
mugimendua murrizten da.
|
|
|
Natalia isilik zegoen, eta isilik iraun zuen, begiak apalduta, harik eta
|
buruaz
mugimendu hautemangaitz batzuk egin zituen arte, bere erabakiaren berri ematen zutenak: ezetz, ezetz eta ezetz.
|
|
|
Ernestinari entzuten zion bitartean, ezker eskuin mugitu zuen burua aita karmeldarrak hiruzpalau aldiz; ezpainak ere zabaldu zituen beste hainbat aldiz
|
buru
mugimenduen erremate gisa, hitz egitera balihoa bezala, baina Ernestinaren damuak hunkitu zuelako edo entzun nahi ez zuena baina entzuten ari zena entzungarri bezain ez entzungarri egin zitzaiolako –pertsona orok duen berezko morbositateak ere izango zuen hartan zer esanik–, frai Millanek ez zuen hitz egin ez Ernestinaren jarduna eten. Honek amaitu zuenean, baina, halaxe mintzatu zen aita karmeldarra, enfasi handiarekin:
|
|
|
Tomasek telebista seinalatzen du
|
buru
mugimendu labur batez:
|
|
|
Zer? Isilik?, eta
|
buru
mugimendu bat egiten du Rosa kantatzera animatzeko.
|
|
|
Aulki ilarako eskuin aldera irteten da, ez erdiko pasillora. Mojaren parera heldutakoan, agur moduko
|
buru
mugimendu lotsatu bat egiten dio, eta presazko ibilera batez, elizatik irteten da.
|
|
|
Rosak baiezkoa egiten du
|
buru
mugimendu labur batez.
|
|
2009
|
|
|
Baietz egin nuen buruarekin eta isilik gelditu ginen biok mahaian eserita. Norbaitek agur egin zion eta Agedak
|
buru
mugimendu batekin itzuli zion agurra.
|
|
|
–Anarena entzunen zenuen. Marisak
|
buru
mugimendu urduri batez erantzun zion?. Infernua pasatzen ari naiz, Marisa.
|
|
|
ireki zuen gutuna; irakurri zuen behin, bi aldiz, hiru aldiz?; irakurtzen baino gehiago, gutuna irensten ari ote zen? lehenengo irakurraldian batez ere, halakoa baitzen bere
|
buruaren
mugimendua, orain ezkerretara, orain eskuinetara, lerro bat hasi orduko bukatutzat ematen zuela zirudiela, horrelaxe lerroz lerro, gutuna amaitu arte; hain gogobero zegoen, antza, non luma eta orri bat hartu, eta berehala idazten hasi baitzen: –Lagun maitea:?; handik aurrera, baina, buruan ezin lotu zituèn ideia asko zituelako, ausaz, pentsamendu bat etorri orduko beste bat zetorkiolako edo, aurrea hartzen ziona?, ez zuen letra bat bakarra ere idatzi:
|
|
|
–Lagun maitea:?; handik aurrera, baina, buruan ezin lotu zituèn ideia asko zituelako, ausaz, pentsamendu bat etorri orduko beste bat zetorkiolako edo, aurrea hartzen ziona?, ez zuen letra bat bakarra ere idatzi: luma orrira hurbiltzeko keinua egiten zuen, erabakitasun handiz egin ere, baina egin orduko desegiten zuen, erretira hura
|
buruaren
mugimendu batez edo hasperen batez erremataturik; gero, gainera, ama etorri zitzaion, afaltzeko ordua zela?. Banoa, ama!?, eta afaltzeko ordua zela?. Bai, banoa!??, azkenean amaren esanetara jarri arte; afaldu zuen, ahalegindu zen berriro ere karta idazten, baita berehala etsi ere; gero, joan zen ohera; egon zen ordu pare batez loa ezin bereganaturik, mugitu alde batera eta mugitu bestera; gelditu zen Morfeoren besoetan, esnatu zen goizeko zazpiak laurden gutxietan, jaiki zen, hasi zen idazten?; ezustean, ordea, hurbildu ez ezik, orrira ere itsatsi zitzaion luma, lehen ahaleginean itsatsi ere, halako eran, non lotutasunik gabe idatzi baitzuen:
|
|
|
Hitzik esan gabe, Nazario Orbek kapela luzea eskuan jaso eta bere ibilera arindu zuen, atzetik seme alabak zerraizkiola, lerroan jarririk orduan ere; zeharkatu zuen sarrera nagusia, atarian koinata zuen zain,
|
buru
mugimendu adierazkor batez Teofilo Mariak emandako mezua berretsi ziona?, abiatu zen korridoreetan barrena senar emazteen gelarantz, iritsi zen arnasestuka, ireki zuen atea, baina, ohartu zenean atzetik zituela seme alabak, izeba Ernestina ere oihuka ari zitzaien:
|
|
|
Ahal zuen guztietan, tratuan atsegin izaten ahalegintzen zen Ernestina, tratuaren ertzak, zorrotzak bezain lakarrak izan zitezkeenak, leuntzen ahalegintzen zela? emakume hura oin punten gainean beti, bai bere gauzetan eta bai besteekiko harremanetan ere; Reginak berea esan orduko, baina, berehala erakutsi zion ertz puntaduna. Ernestinak Jainkoagan zuen uste osoa, baina heldu zen garaia, zeinean egitea eta ekitea baitzen Jainkoaren aurrean duin egoteko modu bakarra, ausaz, egin eta egon, egon eta egin?,
|
buruaren
mugimendu azkar batek ezezko baten forma eman ziona; keinu nabarmenari, berriz, hitzak jarraitu zitzaizkion:
|
|
|
Semeen izenen ahoskatze bakoitzari Nazarioren
|
buru
mugimendu nahastezin bat jarraitu zitzaion, bere etsipen ezintasunen keinua, mespretxuzkoa ere bazena, Damaso, Domingo eta Gabinorekiko?, harekin zera esaten ari balitzaio bezala: –Gure etxean dagoena dago, eta zuk, Teofilo Maria, ez huts egin, mesedez!?; nola poztu zen Teofilo Maria, eta nola puztu zituen birikak, arestian beheratua izan zena orain goratua baitzen, arestian apaldua orain laudatua, aitak bera baitzuen. Teofilo Maria?
|
|
|
Ada bezalako zortzi bederatzi urteko haur bati zail gerta zekiokeen goia behearekin nahasten zuèn aitaren esaldia ulertzea, baina ez haren
|
buru
mugimendua, ezezko biribil bat adieratzen zuena, ezta amaren buru mugimendua ere, aitak egindako mugimenduari jarraitu zitzaiona eta aitaren ezezkoari baiezko bat ematen ziona: esan nahi baita bi ezezko jaso zituela Adak segundo baten buruan; handik bizpahiru segundora, gainera, beste bat jaso zuen, aita, Ada argibidean jartzeko edo, honela mintzatu baitzen:
|
|
|
Ada bezalako zortzi bederatzi urteko haur bati zail gerta zekiokeen goia behearekin nahasten zuèn aitaren esaldia ulertzea, baina ez haren buru mugimendua, ezezko biribil bat adieratzen zuena, ezta amaren
|
buru
mugimendua ere, aitak egindako mugimenduari jarraitu zitzaiona eta aitaren ezezkoari baiezko bat ematen ziona: esan nahi baita bi ezezko jaso zituela Adak segundo baten buruan; handik bizpahiru segundora, gainera, beste bat jaso zuen, aita, Ada argibidean jartzeko edo, honela mintzatu baitzen:
|
|
|
Domingok, bai baitzekien hura konplimenduzko esapide bat baino gehiago zela, izebaren kasuan ziur zegoen horretaz? esker oneko irri batekin erantzun zion, baina, irri egin orduko,
|
burua
mugimendu azkar batean atzera bota eta harridura keinu nabari bat egin zuen, bisaia guztiz hartu ziona, eta egoera hura ezohikoa zela adierazteko era bat ere izan zitekeena, burura ere etorriko zitzaizkion Domingori, ziurki, Damasok arestian esan zizkiòn hitzak,, amari gauza batzuk ahazten hasi zaizkio, jakingo duzu, azken urte honetan are gehiago??, baldintza normaletan amak beti hartuko baitzi... amak ere semeari begiratzen zion istant hartan, era berezi batean begiratzen ere, begien bistan zuenari adi adi zegoenak adia galdua balu bezala, baina ez guztiz, bere begirada hartan ez baitzen oro etsipen, eta betazalak tolesteko moduak tentsio puntu bat erakusten baitzuen, barne borroka baten ondorioa baizik ezin izan zitekeena, labirintoaren irteera aurkitu nahi eta ezinean dabilen izaki galduaren antzera, harik eta, segundo pare baten buruan, begietan argi bat piztu eta honela mintzatu zen arte:
|
|
|
eraso oihutzat eta garaipen oihutzat, aldi berean?, zaldiak kutsatuta, antza, baita egoeraren goriak bultzatuta ere; esan nahi baita emakumea zaldi zutituaren besoen azpian zegoela, ez bertikal berean, atzerago baizik, metro eta erdira edo: emakumeak, beraz, behetik gorako begiradan, egin ere, egin zuen
|
buru
mugimendu bat, norantza hartan, zaldiaren besoen mehatxua ikusten zuen, ikusteko moduan zegoen bederen?, besook, kasko ferradunetan bukatzen zirenak?
|
|
|
ez al zuen, bada, bere zoritxarrak aparatu on bat merezi, hain zegoen zaharkitua etxean zutena!?, musikaren notak eta soinuak modurik fidelenean erreproduzituko zituena, zoritxarra musikaren edertasun akatsik gabean guztiz urtu zekion behingoz?; galdetu zion prezioa saltzaileari, sartu ziren elkarrizketa luze batean, saltzaileak aparatuaren kualitate eta bertute guztiak aipatzen zizkion, Adak entzun egiten zion bitartean, aldeko jarrera batean hasieran: Adaren buruaren goitik beherako mugimenduak etengabekoak ziren bederen?, pixkaka hoztuz joan zen arte,
|
buru
mugimenduak bakantzen zituela, baita azkenean eten ere, zertan zebilen, izan ere, fonografo bat erosten, azken aldian etxekoa jarri ere egiten ez bazuen, musikak, garai batean ez bezala, ohi baino goibelago eta malenkoniatsuago uzten zuelako??, saltzaileari bizkar emanez dendatik alde egiteko; beste egun batean, elizako tresnak eta eliz irudiak saltzen zituèn denda batean sartu eta, sartu ahala,... egin ziezaiokeèn oparirik onena, hark ez baitzuen burua altxatzen Pagoagara azken aldiz joan zenetik, hitzik ez zuèn iruzur baten lekuko zuzena izan zelako; hantxe zapuztu zen, antza, Reginaren bizitza osoko ametsa?
|
|
|
Ada, baina, ahizpari kasurik egin gabe, sonanbulo bat bezala irten zen langelatik; afaltzerakoan ere, halaxe jarraitu zuen, bere baitan bildua, gogoeta harrigarrietan, agidanez, buru sabaiko zeruan ahate erreak balebilzkio bezala, hegan batetik bestera; oherakoan, baina, erreakzionatu egin zuen, erraietatik erreakzionatu ere? nekez atera zitekeen beste ondoriorik Adaren
|
buru
mugimendu ezezkoei erreparatuz gero, hitzak mihitik ihes egin zion arte:
|
|
|
Adak, bizpahiru segundoko isilunea zabaldu ondoren, amore eman zuen buruaren goitik beherako mugimendu batekin: ez, haatik, baldintzarik gabeko baiezko batekin,
|
buruaren
mugimenduari begien nola halako keinu bat gehitu baitzion, baiezkoa itzal baten azpian sartzen zuena:
|
|
|
Ondorioz, uste sendoa handiagoa da. Briñolen lehen lanak
|
buru
mugimenduen azterketan oinarritu ziren. Orduz geroztik, Society for Personality and Social Psychology delakoak Gizarte Psikologiako Berrikuntza Teorikoaren Urteko Sarirako izendatu ondoren, beste portaera batzuetan oinarritutako ikerketa gehiago egin ditu:
|
|
|
...n zitezkeenak, leuntzen ahalegintzen zela... emakume hura oin punten gainean beti, bai bere gauzetan eta bai besteekiko harremanetan ere; Reginak berea esan orduko, baina, berehala erakutsi zion ertz puntaduna –Ernestinak Jainkoagan zuen uste osoa, baina heldu zen garaia, zeinean egitea eta ekitea baitzen Jainkoaren aurrean duin egoteko modu bakarra, ausaz, egin eta egon, egon eta egin–,
|
buruaren
mugimendu azkar batek ezezko baten forma eman ziona; keinu nabarmenari, berriz, hitzak jarraitu zitzaizkion:
|
|
|
Hitzik esan gabe, Nazario Orbek kapela luzea eskuan jaso eta bere ibilera arindu zuen, atzetik seme alabak zerraizkiola, lerroan jarririk orduan ere; zeharkatu zuen sarrera nagusia –atarian koinata zuen zain,
|
buru
mugimendu adierazkor batez Teofilo Mariak emandako mezua berretsi ziona–, abiatu zen korridoreetan barrena senar emazteen gelarantz, iritsi zen arnasestuka, ireki zuen atea... baina, ohartu zenean atzetik zituela seme alabak –izeba Ernestina ere oihuka ari zitzaien: " Zuek hona!" –, haiengana jiraturik eta Teofilo Mariarengana zuzendurik, esan zien:
|
|
|
Ada, baina, ahizpari kasurik egin gabe, sonanbulo bat bezala irten zen langelatik; afaltzerakoan ere, halaxe jarraitu zuen, bere baitan bildua, gogoeta harrigarrietan, agidanez, buru sabaiko zeruan ahate erreak balebilzkio bezala, hegan batetik bestera; oherakoan, baina, erreakzionatu egin zuen, erraietatik erreakzionatu ere... nekez atera zitekeen beste ondoriorik Adaren
|
buru
mugimendu ezezkoei erreparatuz gero, hitzak mihitik ihes egin zion arte:
|
|
|
Adak, bizpahiru segundoko isilunea zabaldu ondoren, amore eman zuen buruaren goitik beherako mugimendu batekin: ez, haatik, baldintzarik gabeko baiezko batekin,
|
buruaren
mugimenduari begien nola halako keinu bat gehitu baitzion, baiezkoa itzal baten azpian sartzen zuena:
|
|
|
ez al zuen, bada, bere zoritxarrak aparatu on bat merezi –hain zegoen zaharkitua etxean zutena! –, musikaren notak eta soinuak modurik fidelenean erreproduzituko zituena, zoritxarra musikaren edertasun akatsik gabean guztiz urtu zekion behingoz?; galdetu zion prezioa saltzaileari, sartu ziren elkarrizketa luze batean –saltzaileak aparatuaren kualitate eta bertute guztiak aipatzen zizkion, Adak entzun egiten zion bitartean, aldeko jarrera batean hasieran: Adaren buruaren goitik beherako mugimenduak etengabekoak ziren bederen–, pixkaka hoztuz joan zen arte,
|
buru
mugimenduak bakantzen zituela, baita azkenean eten ere –zertan zebilen, izan ere, fonografo bat erosten, azken aldian etxekoa jarri ere egiten ez bazuen, musikak, garai batean ez bezala, ohi baino goibelago eta malenkoniatsuago uzten zuelako? –, saltzaileari bizkar emanez dendatik alde egiteko; beste egun batean, elizako tresnak eta eliz irudiak saltzen zituèn denda batean sartu eta, s... nik egin dizut tokia, eta orain zatoz Ama Maria!; hutsarteak bi metro eskaseko garaiera zuen eta metro erdi zabal, eta horregatik hartu zuen saltzaileak metro xingola, Adak eskatuta; saltzaileak, gero, ahoa bi aldiz zabaldu, eta Adak bi aldiz eragin zion buruari, gora eta behera; azkenik, biek ala biek agur egin zioten elkarri, irri zabala ezpainetan, tratua hantxe itxi balute bezala; biharamunean, baina, Ada dendara itzuli, eta buruaz ezetz esan zion saltzaileari erabakitasun handiz:
|
|
|
Txaro, Maria Bibianak etxetik alde egin ez beste, bere gelan itxi zen: ireki zuen gutuna; irakurri zuen behin, bi aldiz, hiru aldiz...; irakurtzen baino gehiago, gutuna irensten ari ote zen... lehenengo irakurraldian batez ere, halakoa baitzen bere
|
buruaren
mugimendua, orain ezkerretara, orain eskuinetara, lerro bat hasi orduko bukatutzat ematen zuela zirudiela, horrelaxe lerroz lerro, gutuna amaitu arte; hain gogobero zegoen, antza, non luma eta orri bat hartu, eta berehala idazten hasi baitzen: " Lagun maitea:"; handik aurrera, baina, buruan ezin lotu zituèn ideia asko zituelako, ausaz –pentsamendu bat etorri orduko beste bat zetorkiolako edo, aurrea hartzen ziona–, ez zuen letra bat bakarra ere idatzi:
|
|
|
" Lagun maitea:"; handik aurrera, baina, buruan ezin lotu zituèn ideia asko zituelako, ausaz –pentsamendu bat etorri orduko beste bat zetorkiolako edo, aurrea hartzen ziona–, ez zuen letra bat bakarra ere idatzi: luma orrira hurbiltzeko keinua egiten zuen, erabakitasun handiz egin ere, baina egin orduko desegiten zuen, erretira hura
|
buruaren
mugimendu batez edo hasperen batez erremataturik; gero, gainera, ama etorri zitzaion, afaltzeko ordua zela –" Banoa, ama!" – eta afaltzeko ordua zela –" Bai, banoa!" –, azkenean amaren esanetara jarri arte; afaldu zuen, ahalegindu zen berriro ere karta idazten, baita berehala etsi ere; gero, joan zen ohera; egon zen ordu pare batez loa ezin bereganaturik, m...
|
|
|
eraso oihutzat eta garaipen oihutzat, aldi berean–, zaldiak kutsatuta, antza, baita egoeraren goriak bultzatuta ere; esan nahi baita emakumea zaldi zutituaren besoen azpian zegoela, ez bertikal berean, atzerago baizik, metro eta erdira edo: emakumeak, beraz, behetik gorako begiradan –egin ere, egin zuen
|
buru
mugimendu bat, norantza hartan– zaldiaren besoen mehatxua ikusten zuen –ikusteko moduan zegoen bederen–, besook –kasko ferradunetan bukatzen zirenak– bi mailu ere izan baitzitezkeen, edo bi gabi, zaldiak emakumearen buru gainera jaurti zitzakeenak; hara hantxe nagusien nagusikeriaren argazkia!, Domingok, argazki makinarik ezean, begietan jaso zuena, amorru biziz jaso ere:... hain amorru handiz, non zerbait egin behar zuela bururatu baitzitzaion... orduantxe egin behar zuen, gainera, istant hartan, egitekoa:
|
|
|
Domingok –bai baitzekien hura konplimenduzko esapide bat baino gehiago zela, izebaren kasuan ziur zegoen horretaz– esker oneko irri batekin erantzun zion, baina, irri egin orduko,
|
burua
mugimendu azkar batean atzera bota eta harridura keinu nabari bat egin zuen, bisaia guztiz hartu ziona, eta egoera hura ezohikoa zela adierazteko era bat ere izan zitekeena –burura ere etorriko zitzaizkion Domingori, ziurki, Damasok arestian esan zizkiòn hitzak," amari gauza batzuk ahazten hasi zaizkio, jakingo duzu, azken urte honetan are gehiago" –, baldintza normaletan ama... amak ere semeari begiratzen zion istant hartan, era berezi batean begiratzen ere, begien bistan zuenari adi adi zegoenak adia galdua balu bezala, baina ez guztiz, bere begirada hartan ez baitzen oro etsipen, eta betazalak tolesteko moduak tentsio puntu bat erakusten baitzuen, barne borroka baten ondorioa baizik ezin izan zitekeena, labirintoaren irteera aurkitu nahi eta ezinean dabilen izaki galduaren antzera, harik eta, segundo pare baten buruan, begietan argi bat piztu eta honela mintzatu zen arte:
|
|
|
Ada bezalako zortzi bederatzi urteko haur bati zail gerta zekiokeen goia behearekin nahasten zuèn aitaren esaldia ulertzea, baina ez haren
|
buru
mugimendua, ezezko biribil bat adieratzen zuena, ezta amaren buru mugimendua ere, aitak egindako mugimenduari jarraitu zitzaiona eta aitaren ezezkoari baiezko bat ematen ziona: esan nahi baita bi ezezko jaso zituela Adak segundo baten buruan; handik bizpahiru segundora, gainera, beste bat jaso zuen, aita, Ada argibidean jartzeko edo, honela mintzatu baitzen:
|
|
|
Ada bezalako zortzi bederatzi urteko haur bati zail gerta zekiokeen goia behearekin nahasten zuèn aitaren esaldia ulertzea, baina ez haren buru mugimendua, ezezko biribil bat adieratzen zuena, ezta amaren
|
buru
mugimendua ere, aitak egindako mugimenduari jarraitu zitzaiona eta aitaren ezezkoari baiezko bat ematen ziona: esan nahi baita bi ezezko jaso zituela Adak segundo baten buruan; handik bizpahiru segundora, gainera, beste bat jaso zuen, aita, Ada argibidean jartzeko edo, honela mintzatu baitzen:
|
|
|
Semeen izenen ahoskatze bakoitzari Nazarioren
|
buru
mugimendu nahastezin bat jarraitu zitzaion –bere etsipen ezintasunen keinua, mespretxuzkoa ere bazena, Damaso, Domingo eta Gabinorekiko–, harekin zera esaten ari balitzaio bezala: " Gure etxean dagoena dago, eta zuk, Teofilo Maria, ez huts egin, mesedez!"; nola poztu zen Teofilo Maria, eta nola puztu zituen birikak, arestian beheratua izan zena orain goratua baitzen, arestian apaldua orain laudatua, aitak bera baitzuen –Teofilo Maria– artean ere kuttun; bera –Teofilo Maria–, anai arrebetan aukeratua!
|
|
|
Irenek
|
buru
mugimendu bat egin zuen erdi errudun sentituta.
|
|
|
Emakumeak
|
buru
mugimendu labur arinekin erdi onetsi edo erdi gaitzetsi dizkit epitafiok, baina ez zuen ematen bakar batek ere konbentzitzen zuenik.
|
|
2010
|
|
|
Hemen daude, estalki begetalaren pean, jauregi eta eraikin miresgarriak. Iguana erraldoiak dira leku honetako zaindariak, eta eraikin batera gehiegi gerturatzen garenean,
|
buruaren
mugimendu azkar bat nahikoa dute beldurrez atzera egin dezagun. Baina beldurra gainditu eta aurrera segitzen dugu.
|
|
2011
|
|
|
Bi garagardorekin. Nire ondoan eseri, eta koadernoa seinalatu dit berriro
|
buru
mugimendu batez:
|
|
2012
|
|
|
Begiak oraindik itxita nituela burua jiratu nuen, ahots hura zuen pertsona ikusteko. Baina han zegoena gorrotatzera nindoala sentitu nuenean,
|
buruaren
mugimendua geldiarazi egin nuen.
|
|
|
Bera ohartu gabe, hizketan ari zen bitartean, Leonek madame Bovary eserita zegoen aulkiaren barroteetariko baten gainean pausatu zuen bere oina. Damak zeta urdinezko gorbatatxo bat zeraman, zeinak eusten baitzion batistazko lepo tutuari hesola bat bezain zuzen; eta emakumeak egiten zituen
|
buru
mugimenduen arabera, bere aurpegiaren behealdea ehun artean murgiltzen zen edo handik irteten zen emekiro. Horrela, elkarrengandik hurbil hurbil, Charles eta botikaria solasean ari ziren bitartean, beste biak elkarrizketa uher horietako batean barrena sartu ziren, non esaldien menturak elkarrenganako sinpatiaren erdimuin finkora eramaten baitu betiere.
|
|
|
Thibourvilleko lepoetan ziren eta horra non beraien aurretik, bat batean, zaldun batzuk pasatu ziren barrez, hortzetan zigarroak zituztela. Emmak haien artean Bizkondea ezagutu uste izan zuen; jiratu zen, eta ez zuen hauteman zerumugan jaisten eta igotzen
|
buruen
mugimendua besterik, trostaren edo asapalaren kadentzia desberdinaren arabera.
|
|
|
Elkarrizketetan hartzaileak guk ez bezalako pentsaera izan dezakeela eta gu ez bezala senti daitekeela baloratu behar dugu beti. Transmisioa Ahozko mezuetan, hitzik gabeko komunikazioko baliabideak erabiltzen dira beti, hala nola keinuak,
|
buru
mugimenduak, esku mugimenduak, etab. Baliabide horietako batzuk nahita erabiltzen dira, eta beste batzuk bat batean ateratzen dira. Ahozko mezua aurrez aurre transmititzen da, eta erabiltzen den keinu hizkuntzak sendotzen du.
|
|
|
Lehoiak ez zuen zirkinik egin. Etzanda jarraitu zuen, baporea deskargatzen ari zirenen joan etorriak jarraituz
|
buruaren
mugimendu nagiekin.
|
|
|
Jende guziak guri behaka eman ziren eta
|
buru
mugimenduez baiezten zuten, segurki! Beren aldia uzten zutela haurrarendako!
|
|
2013
|
|
|
Baina nik ez dut uste hainbeste merezi dudanik? , eta, beldurrak azpiratuta edo,
|
buru
mugimendu batekin errematatu zuen bere ezezkoa.
|
|
|
Eskertu zion Pankraxik mutilari bere ahalegina, beheranzko
|
buru
mugimendu ia hautemanezin baten bidez. Guztiaz ere, Pankraxi, bere ama lez, nortasun handiko emakumea zen, eta noizbait erakutsi behar zuèn barruan zeroana:
|
|
|
–Entrenatzailea da, ezta? , eta berak oraingoan baietz esango zuen,
|
buruaren
mugimenduarekin berriro ere, hitzik gabeko erantzuna beraz. Horretarako, noski, emazteak eserita zuen, langelan bertan irakurtzeko dudan besaulkian, esate baterako.
|
|
|
Handik gutxira nagusietako bat pasa, eta begira gelditu omen zitzaion. Aitak
|
buruaren
mugimendu batezagurtu zuen. Minutu batzuk igaro ondoren, enplegatu bat irten, eta pasatzeko esan zion aitari.
|
|
|
Baina nik ez dut uste hainbeste merezi dudanik... –eta, beldurrak azpiratuta edo,
|
buru
mugimendu batekin errematatu zuen bere ezezkoa.
|
|
|
Eskertu zion Pankraxik mutilari bere ahalegina, beheranzko
|
buru
mugimendu ia hautemanezin baten bidez. Guztiaz ere, Pankraxi, bere ama lez, nortasun handiko emakumea zen, eta noizbait erakutsi behar zuèn barruan zeroana:
|
|
2014
|
|
|
kosta egiten zitzaidan anaiaren ezer berarengan aurkitzen:
|
buruen
mugimenduekin agurtu genuen elkar.
|
|
|
1967an immigrazioari buruzko diskurtsoan eragin handia izan zuen V. Batzarra egin zuen ETAk24 Bertan, taldeak bere
|
burua
mugimendu sozialistatzat definitu zuen, eta immigrazioaren tratamenduarekin lotura handia izan zuen kontzeptua mahaigaineratu zen, marxismoaren eraginari loturik: euskal langile herria (Apalategi, 1985:
|
|
2015
|
|
|
Nagore, egun mutu eta ilun horietako batean, sofan eserita zegoen, gorputza Ibonengan bermatuta. Telebista piztuari begira zegoen, interes handirik gabe, eta Ibonek zerbait galdetzen zionean
|
buruaren
mugimenduekin erantzuten zion, galdera birritan eginez gero.
|
|
|
Gizona ezaguna zitzaion, Alberto Agirrerekin tratuan ibili zenean sarri ikusten zuen, enkargatua edo antzeko zerbait zela uste zuen. Elkar ikusi zutenean,
|
buruen
mugimenduekin agurtu ziren. Enkargatuak alde egin zuen eta Nagore zain gelditu zen, ateari eusten eta etorri berriari adi.
|
|
|
Nire
|
buruaren
mugimenduari jarraituz Anjelmariri erreparatu zion eta berak ere irribarre egin zuen. Irribarre oker gozo hura.
|
|
|
Buru makur doa, lurrera begira; ezagunen bat aurkitzen duenean bidean,
|
buru
mugimendu xume batekin erantzun haren agurrari eta aurrera egiten du, ezertarako gelditu barik. Hiriko erdigunerantz egin du, alde zaharreko kale estuetatik zehar ere ez du burua jaso; nabaria da hiriko bazterrik ezkutuena ere ondo ezagutzen duela, ez baitu burua altxatu inguru horretako kaleen arteko angelu zuzenetan ere; edota kalea estua izanda ere, estuago diren beste bitan banatzen denean, begien zirkinik egin gabe erabakitzen du ezkerrekoa edo eskuinekoa hartu.
|
|
|
Gizonak
|
buru
mugimendu isil batez baiezkoa adierazi du. Gazteak martxan jarri du autoa.
|
|
|
Joanes izan zen, baita ere, zerbait gertatzen ari zenaren froga egiaztatu zuena. Pauso eta
|
buru
mugimenduen desnaturalizazioa hasi eta egun batzuetara izan zen. Barrenetxea ohi baino ordu laurden lehenago irten zen etxetik, zazpiak bost gutxiagotan.
|
|
2016
|
|
|
Sarrerako hallean barru aldera doala, barrenean zuzendaria ikusi du; eskua jaso du zuzendariak zaintzailearen arreta bereganatzeko, eta, zaintzaileak
|
buruaren
mugimendu xume batekin agurtu duenean, bere atzetik gora igotzeko keinu batekin erantzun dio zuzendariak. Bazekien momentu hori iritsiko zela.
|
|
|
Neskaren keinuek ere bizitasun inpresioa indartzen zuten; hitz egiten zuenean eskuak etengabe mugitzen zituen, eta, adats beltz luzea aurpegi gainera erortzen zitzaionean eta ilea begien aurretik kendu nahi zuenean, buruaren astindu batekin lehengoratzen zuen, batzuetan, hori egin zitzaion xarmagarriena?
|
buruaren
mugimenduari putzada batekin lagunduz.
|
|
|
–Bale, baina ez esan Iratiri, eta Helenak berri ona ematen duenean itxura egin ezazu ezer jakingo ez bazenu bezala?. Josebak baietz esan zion
|
buru
mugimendu batez. –Ezkontzeko asmoa dugu, maiatzean?.
|
|
|
–Ziur zaude??, galdetu zion Xabierrek. Baietz esan zion goitik beherako
|
buru
mugimendu batekin. Tximista baten argi elektrikoa nabarmendu zen zeruan tupustean.
|
|
|
–Garai batean paperean idatzita ekartzen genion eskuizkribua editoreari, eskura emateko?, jarraitu zuen,, eta antzeko zerbait egin nahi izan dut orain, pendrive baten bidez izanik ere, gizatiarragoa iruditzen zaidalako?. Josebak esku dardarti bat luzatu zion trepeta tipia hartzearren, eta baietz adierazi zion
|
buru
mugimendu batez, baina aldi berean pentsatu zuen agian idazleak bertatik bertara eta lehenbailehen ezagutu nahi zuela bere obraz hainbeste artikulu idatzi zituen kritikoa. –Jakina, emailez bidaltzea ere baneukan, baina horrela ekartzea nahiago izan dut, bide batez zu ezagutzeko?.
|
|
2017
|
|
|
Puskasek
|
buruarekin
mugimendu bat egin zuen, nostalgia puntu batekin, arrazoia emanez bezala. Elkarrizketa bukatuta berriro ere isiltasuna beraiekin batu zen.
|
|
|
Lifeline eta The Fragile Serene ildo berekoak dira, baina tenpo eta pausa ezberdinekin. Lehenengoaren erritmo hauskorrek aldaka mugitzeko balio dute; bigarrenak, berriz,
|
buruaren
mugimendu mantsoa eragiten du. Egia esan, monotoniak ez du lekurik doinu progresiboetan, batzuen logura sor dezakeen arren.Ikusezina ikusgarri ere bihurtu daiteke.
|
|
|
Egunkarira itzuli naiz bankuko oparia erabaki beharra
|
buru
mugimendu batekin uxatuz, eta ez diote bahiketaz ez prostituzio sareaz ezer ere. Gogorarazi digute, otsailaren 23an lanera joateko autoa hartu zuela goizero bezala, eta ez zela sekula lanera iritsi.
|
|
|
Lan batzuetan (Laka 1993), onartu da t hori dena delako sintagma kategoria baten buru dela, aditz jokatuaren beste zati guztiak bezala. Gainera, formalizazio horretako kategoria funtzional horiek guztiak buruz
|
buruko
mugimenduak egiten dituzte azkenean adizki jokatu osoa emateko.
|
|
|
Halaber, espezifikatzaile gunean egoteak azalduko luke zergatik ez duen oztopatzen [A0 Inf°] renmugida,
|
Buru
Mugimenduaren Gaineko Hertsiduraren arabera (Artiagoitia 2000), Jok0 ra, non apartikularekin edo (e) n menderagailuarekin bat egin dezakeen, edota Fok0 ra mugitzean.
|
|
|
Hala, behar duzunean prest izango duzu, esterilizatu gabe, zenbat ur bota behar den kuzinoz, hautsetan moldatutako esnea erostera joan gabe, ondoren biberoiak garbitu beharrik gabe… Abantailak besterik ez. Edoskitze artifizialari dagokionez, ezin denez biberoia jarri ondoan, nahi duenean har dezan, demanda oihu, bokalizazio, begi,
|
buruko
mugimendu, beso eta hanken bidez zuzentzen da, eta, batez ere, aurpegiaren adierazpena behatzen du biberoia erakustean. Seinale horiek altutik pasatzen badira, negarra etorriko da, gose seinale berantiarra, batzuetan suminkortasun handiagatik elikatzea zailtzen duena.
|
|
|
Galduak ditut borroka guztiak. [.] Egun bere
|
burua
mugimendu horretako jotzen dutenak ez dira emakume tradizionalistak, arras feministak baizik. Feminismo diferentzialistaren zalantza gabeko garaipenaren aurrean gaude; neuk defendatu aurretik Simone de Beauvoirek gorputzu zuen feminismo unibertsalista zen haren oso bestelakoa" [El Pais,].
|
|
|
Frantxoa itzuli zen Ostemuturren aldera eta
|
buruko
mugimendu arin bat eginez, galdetu zion: Ezagutua da harpe hau. Bai ezagutua da. Batzuetan emazte batzuek ekartzen dituzte liliak Birginari.
|
|
2018
|
|
|
Atera iritsi ginenean, fraideak beste erreberentzia bat egin zidan, estreina bezain zeremoniatsua, eta, atea zabaltzera zihoala, Grazibel seinalatu nion
|
buruaren
mugimendu azkar batez:
|
|
|
|
Buruaren
mugimendu labur batez adierazi nion ezinbesteko zitzaidana, ohartzen nintzela desberdintasunaz. Eta erantsi nuen:
|
|
|
Nik kontatutakoa onesten zuela iruditu zitzaidan, eta ez txalo bakan haiengatik bakarrik: nire kontakizunaren zenbait aldartetan, Aba Yakuerekin izandako sesioei buruzkoetan batik bat,
|
buru
mugimenduez baieztatzen zituen nik esandakoak, norbaiti entzuna ziona, izurritea menderatu, eta Erret hiritik alde egin nuenean ere, luzaz iraun nuen itsu kopletako sujet iraindua izaten, eta ni kontatzen ari nintzaiona bat bailetozen.
|
|
|
Klaustroak angelu egin, eta bihurgunearen ondorengo lehendabiziko ate txikiaren aurrera iritsi ginenean, egurrezko ate bat seinalatu zidan fraideak
|
buruaren
mugimendu arin batez. Gero, gehiagorik gabe, jiratu, eta haren itzalak laster egin zuen klaustroko ilunpearekin bat.
|
|
|
Fiammettara nindoala jakinarazi nion,
|
buruaren
mugimendu batez ordokiko jauregia seinalatuz.
|
|
|
Bere onera ekarri nuenean, ezpainak astiro mugitu, eta lagunduko niola adierazi nion, edozein tokitan zelarik ere, bizi zen tokiraino. Ezezkoa egin zidan ostera buruaz, eta nire asmoan lehiatu nintzaion arren, behin eta berriro adierazten zidan,
|
buru
mugimendu azkarrez eta izuz, ezezkoa.
|
|
2019
|
|
|
|
Buru
mugimendu bizi bat eginik, elkarri so egin zioten Txefek eta Klarak, harri eta zur. Josetxo ez zen, beraz, giza izen bat zuèn lehen txakurra!
|
|
|
Panenkak ez zuen gehiegi hitz egiten, beharrezkoa baino ez. Agurra beretzat
|
buruaren
mugimendua baino ez zen. Furgonetatik irten eta, atzealdera abiatu ostean, ate biak ireki eta eskuak gerrian gelditzen zen.
|