|
2000
|
|
|
11 artikulua. 1 Delituagatik salatutakoak eskubidea du errugabetzat jo dezaten, errudun dela legez eta jendaurreko epaiketan frogatzen ez den bitartean. Epaiketan bere
|
burua
zaintzeko berme guztiak ziurtatuko zaizkio.
|
|
|
Eskerrak abuztuko igande arratsaldeetan abokatu matrimonialistak ez ohi diren etxeetan izaten, bezeroen deien esperoan. Nire
|
burua
zaintzen aski lan eta, zertarako deabru nahi nuen Unairen zaintza?
|
|
2001
|
|
|
Geure
|
burua
zaindu, baloratu eta bizi izatearen abentura grinaz bizitzea.
|
|
|
(Pausa) Eskerrik asko, ez dut zure iritzirik behar... Nire adinerako ongi dakit neure
|
burua
zaintzen.
|
|
|
Gure amamak Maria izena, eta buruko painelua beti tente. Beltza egunez, zuria gauez,
|
burua
zaintzeko erabiltzen omen zuen edo iragana gordetzeko antzinakoek diotenez.
|
|
2002
|
|
|
Erabiltzailearen ardurakoa izango da, era berean, bere
|
burua
zaintzea, bai pistan bertan bai pistatik at, era arriskutsuan eskiatzen ari dela nahiz bestela ere.
|
|
|
Aukera berriei nahitaez uko egiteak frustrazioa eta amorrua eragiten ditu. Kasu askotan, emakumeak ez du bere
|
burua
zaintzen, ez da lagunekin harremanetan jartzen edo aisialdiko jarduerei uko egiten die. Bizitza propioa izateko eskubidea datarik gabe atzeratzen da.
|
|
2003
|
|
|
Kasu askotan, norbere
|
burua
zaindu edo ez, medikuek tratatu edo ez, gaixoa hil egingo da. Ikasi beharra dugu zerbait «hiltzeko arteaz» ere.
|
|
|
Ispiluaren aurrean lanean beti, besteen irudia zaintzen eta ni... Nik aspaldi laga nion neure
|
burua
zaintzeari. Ez hain aspaldi ere.
|
|
|
Baina gaur egun ezin da bere kasa ibili eta silladerruedasean eraman behar izaten dute. Lehen, baita Joseba Luisarekin ezkondu ondoren ere, noiz edo noiz bisita egitera etortzen zitzaidan, eta egin zidan azkenekoan, sekula ez dut ahaztuko, gaixorik nengoela esan zidan eta neure
|
burua
zaindu beharra neukala.
|
|
2004
|
|
|
Bizi hartara ohitzea gehiago kostatu zitzaidan. Nire emazte kottadua hil zenetik, nire
|
burua
zaintzera eta bakarrik bizitzera ohitua nengoen, hau da, independiente izatera, eta han dena erizainen laguntzaz egiten nuen, baita dutxatu ere.
|
|
|
behialako izerdiak mendietan, indarra gainezka, barreak eta kantak lagunartean, kontzentrazio urduria idazlan isilean, noizean behingo txaloak edo arrakastatxo pizgarri bat irakurleria gaztean. Gaitzak erretirora behartua, ezer ezin eginera bere
|
burua
zaindu baino eta egunean ordu batzuetan bisitatxoren bat eskertu, galdua dirudi denak – irudi ez, galdua dago jada dena, heriotza da(" heriotza behintzat/ badut jarauntsitzat") aurrean gelditzen den bakarra eta guztia. Hala ere, berarentzat bizi berri honetan heriotzaren zain, Gandiagak momentu ezberdinak beha behatzen jarraitu du, beti egin duen moduan, eta behaketa horiek hitz berrietan notatzen(" norbere bizikizun/ egunero berriei/ beren izenez deituz/ jarraitu") eskola ume saiatuaren kaligrafia dotore betiko berean.
|
|
2005
|
|
|
Estetika, sormena, hausnarketa eta nork bere
|
burua
zaindu eta hobetzeko ahalegina suspertzen dute.
|
|
|
Lehena larriagoa da, baina bigarrena ere halakoxea da eta saihestu beharrekoa. Maizago begiratzen zaio lehendabizikoari eta horrexegatik, hain zuzen ere, bigarrena eskuratzea agindu behar zaigu prestutasun gehiagorekin, izaerak berak gure
|
burua
zaintzera bultzatuko bagintu bezalaxe. Bestenaz ere, jakintsuak ez du bere burua beheratzen, ezta bere ontasun propioa uzten ere; egiatan, inork ez du hori egiten zuzentasun handiagoarekin.
|
|
2006
|
|
|
Norbaitek beste norbaiten zaintzan denak eta bi ematen dituenean, bere
|
buruaz
zaintzeaz ahantzita, beharrezkoa den oreka pertsonal hori galdu eta egonezin emozionalak, gogaitpena, bakardade sentsazioa, desoreka pertsonala eta barne nahigabeak metatzen zaizkio elkar gainka.
|
|
|
Bikotekideek elkarrekin komunikatu eta partekatu behar dute; horrek esan nahi du espazio bat parteka dezakegula baldin eta espazio horren jabe bagara, bakoitzak bere
|
buruarentzat
zaintzen eta mimatzen duen lursaila daukanean: lursail hori izango da partekatzeko gaia.
|
|
|
Suge arreak oso pozoi toxikoa dauka; azken hamabost urteotan beste edozein sugek baino lagun gehiago hil ditu Australian. Zapalduez gero edota zirikatu... normala da euren
|
burua
zaintzea. Kontu handiz heldu behar zaio... tira...
|
|
|
Dagoeneko hasi da Alba errehabilitazio pasiboa egiten, esan zuen Cavadasek, eta sei hilabete barru arte ez duela bi eskuen sentsibilitatea eta funtzionaltasuna berreskuratuko. Dena aurreikusitako moduan garatzen bada, esku hartzearen emaitzak “edozein berrezarpenen antzekoak izango dira, eta horrek, Albaren kasuan, bizitza independentea izateko aukera emango dioten bi esku erabilgarri izatea ekarriko du, eta, beraz, bere
|
burua
zaintzeko eta lan ordaindua egiteko gai izango da”. Esku hartzeko hamar ordu Azaroaren 30ean egiaztatu zen organo anitzeko emaile bat zegoela, hil berria zen Alba baino emakume gazteagoa.
|
|
2007
|
|
|
Urte berrian bizimodu berria izaten dugu amets. Urte berrirako xedetzat hartu badugu geure
|
burua
zaintzea, zer kontsumitzen dugun begiratzen hasi dugu. Erreportaje honetan, nekazaritza ekologikoa sakon aztertzera goaz.
|
|
|
Berauek edozein eta edonolako kultur merkatugai edoproduktu (eta berauetako bat, erosleria bera da) sortzea dute helburu (Jameson, 1984). Horren aurrean bere
|
burua
zaindu edota, hezi? (zentzu zabalean:
|
|
|
Haur horiek nerabezaroraheltzean, berriz, honako ezaugarri hauek izaten dituzte: gaitasun kognitibo zeinsozial ugari; autoestimu handia; autonomia eta erantzukizuna; etorkizuna ondoantolatzeko eta beren
|
burua
zaintzeko gaitasuna; moral autonomoa; badakitelanaren ordainak ez direla epe laburrean jasotzen.
|
|
|
Gure herrialdean 65 urtetik gorako pertsona bat zaintzeko eskatzen diren oinarrizko zainketak urtean 10.000 eurokoak direla kalkulatzen da. Kalkuluen arabera, 65 urte dituen gizon batek 57.000 euro gastatuko ditu bere
|
burua
zaintzeko hurrengo hiru urteetan. Emakumeek, ordea, 22.000 euro baino gehiagoko gastua dute.
|
|
|
Emakumeek, ordea, 22.000 euro baino gehiagoko gastua dute. Kalkuluen arabera, 65 urte dituen gizon batek 57.000 euro gastatuko ditu bere
|
burua
zaintzeko hurrengo hiru urteetan. Emakumeek, ordea, 22.000 euro baino gehiagoko gastu zenbatetsia dute.
|
|
|
gertatzen zaigunaren eta gertatzen zaigunaren interpretazioaren arteko interfazea; edo interpretazio horrek gure osasun fisikoa baldintzatzen duen modua. Buru ongizateak, bizitzaren aurrean pentsatzeko, sentitzeko eta erreakzionatzeko gure moduak gure nortasuna konfiguratzen du eta gure gizarte harremanak zehazten ditu; baina gure tentsioak kudeatzeko modua ere definitzen du, erakundearen beraren mezuak interpretatzen ditugu eta geure
|
burua
zaintzen dugu. Gorputza jakintsua da, baina ezin du zehaztu itoaldia BGBK edo asma baten ondorio den.
|
|
|
–Zer axola zaio, erantzun zion, zigarroari xurgada luzea hartuz?. Mendea betetzekotan, ez naiz neure
|
burua
zaintzen hasiko, ez zaizu hala iruditzen. Batek uztekotan, zuk utzi behar zenioke, nire adinera iritsi nahi bazenu...
|
|
2008
|
|
|
Itxuraz, bai azterketa hartan bai beste batzuetan ere ikertzaileek behatu egin dute pertsona umoretsuek jarrera" lasai" samarra dutela bizitzaren aurrean. Alegia, nahi dudana edango dut, erre egingo dut, gaixorik banago ez noa medikuarengana… Zertarako neure
|
burua
zaindu bizitzak lau egun baditu. Hala jokatzen duenak nahi beste estres gutxituko du barreari esker, baina…
|
|
|
Horien esanetan, erretiroa hartzen dutenean, 1.987 euro gastatuko dituzte, batez beste, bidaietan, 620 euro zaletasunetan, 533 euro osasunean eta norbere
|
burua
zaintzen, 388 euro aisialdiko beste jardueretan, 288 kiroletan eta 247 gauza berriak ikasten.
|
|
|
Kategoriaka, apaintzeko eta sasoian egoteko gaiak dira ugarienak. Mota horretako 369 produktu daude kategoria horretan, hala nola kosmetikoak, arropak, nork bere
|
burua
zaintzeko produktuak, kirol tresnak, eguzkitik babesteko kremak... Gainerako produktuak beste kategoria hauetan banatzen dira, produktu gehien dituenetik gutxien dituenera:
|
|
|
–Hobe duzu zeure
|
burua
zaintzea, Ileana, kaleko emakumeak akabatzen ari dira eta.
|
|
|
JOANA. Gure. Ikernetxok? ez dik inoren laguntzarik behar bere
|
burua
zaintzeko. Jenio txarra lagun trebea dik horretarako!
|
|
|
Ez esan hori. Geure
|
burua
zaindu bihou lehelengo.
|
|
|
Eskolako jantokiak eginkizun eztabaidaezina du haur eta nerabeen elikaduran. Jateko ekintzak osasunari dakarkion funtsezko eginkizunaz gain, nork bere
|
burua
zaintzeko portaera eta jarrera arauak eta sozializazioa ikasten dira, garrantzi gutxirekin. Komeni da ikastea nola garatzen den zati hori, nortasunaren eraikuntza, eskolan.
|
|
|
Adimen kontziente apalagoa izaten dute, baina horrek egunero ko bizitzan dituen ondorioak larritasunaren araberakoak dira. Atzerapen arina duten haurrek hitz egiten ikasten dute, eta beren
|
burua
zaintzeko gai dira.
|
|
2009
|
|
|
Gauero Martuteneko kartzelara joan behar du oraindik lotara, baina goizean goiz Donostiako egoitza ederrera hurbiltzen da; azken solairuko paretak margotzen aurkitu dugu guk. Familia berriari esker, igeltsero ikastaroa egiten ari da, paperak eguneratzen, analisiak eta errebisioak egiten, bere
|
burua
zaintzen.
|
|
|
Ez eban, ez, astoaren matrailazurrik behar izan bere
|
burua
zaintzeko. Ukabilak gogortzea nahiko izan eban.
|
|
|
Dena da zeregin eta betebehar, beti badago lanen bat utziezina eta geure
|
buruak
zaintzea baino garrantzi gehiagokoa.
|
|
|
–Gauzak dauden bezala, Tasio, nahikoa lan badik berak bere
|
burua
zaintzen.
|
|
|
Badakizu orain ere bere buruari uko egin diola, zu hobeto zaintzeko, hain gustukoa zuèn lana alde batera utziz, zu arrastoan sartu bitartean? Norbaitek zaindu baitzaitu, zu zeure
|
burua
zaintzeko gai ez bazara, etxetik berriro ihes egin ez dezazun! Senargaia bilatu, eta ezkondu egin zenuke, emakume guztiek egiten duten bezala, noizbait esan nizun, baina nor joango da etxetik ihes egindako maritzar batekin?
|
|
|
Lehoi kumeak handiagoak izan arren, Homerrek badaki bere
|
burua
zaintzen.
|
|
|
ez kezkatu nigatik. Zeure
|
burua
zaindu behar duzu orain, zeure burua eta gure haurra, ados?
|
|
|
Ez kezkatu nigatik. Bazekiat neure
|
burua
zaintzen. Enaitek beldurtzen mehatxu hoiek.
|
|
|
KAR. Mila esker. Baina ez kezkatu nigatik, bazakiat neure
|
burua
zaintzen.
|
|
|
NIKO. Ez kezkatu, bazakiat neure
|
burua
zaintzen. Zorte on.
|
|
|
Testu hori arkatzez eta paperez irakurri behar da, eta tresna praktikoa da, senitarteko zail horrekin duen harremanari buruz hausnartzeko eta horretarako behar diren jarrera aldaketak eta portaera jarraibideak hartzeko. Norberaren
|
burua
zaindu ahal izateko, muga argiak jarri behar dira arazodun pertsona maite batekiko harremanetan. Lan honen helburu nagusia da anai arreba edo seme alaba problematiko horren biktima diren senideek edo lagunek beren eskakizunei maitasunez uko egiten ikastea.
|
|
|
Bereziki, kanpoan nagoenean, hotzarekin igartzen dut. Neure
|
burua
zaintzen aritu naiz eta ongi nago.
|
|
|
Inork ez zaitu behartuko. Ordea, esango dizute zure gaixotasuna kudeatzen ikasiko duzula zeure
|
burua
zaintzeaz arduratzen bazara, osasun sistemaren laguntzarekin, betiere. Gertatzen dena da gaur egun ez dugula bigarren aukera hori eskaintzen.
|
|
|
Badakizu orain ere bere buruari uko egin diola, zu hobeto zaintzeko, hain gustukoa zuèn lana alde batera utziz, zu arrastoan sartu bitartean? Norbaitek zaindu baitzaitu, zu zeure
|
burua
zaintzeko gai ez bazara, etxetik berriro ihes egin ez dezazun! Senargaia bilatu, eta ezkondu egin zenuke, emakume guztiek egiten duten bezala, noizbait esan nizun, baina nor joango da etxetik ihes egindako maritzar batekin?
|
|
|
Mirenen seme alaben bat negarrez entzuten dudanean, elkarrekin ibili zinetela eskolara akordatzen naiz, eta burutik pasatzen zait zeuk ere, ondobidean, halako seme alabak eduki zenitzakeela. Seguru nago neuk ere amumak bezala jokatuko nukeela zurekin haurdun egongo zinatekeenetan, ez nizuke pisurik erabiltzen utziko nire aurrean, eta agirika egingo nizuke zeure
|
burua
zaintzeko eskatuz. Halakoak gara.
|
|
2010
|
|
|
Jakina. Feminismo ofizialean badirudi emakumeok ez garela gure
|
burua
zaintzeko gai, badirudi etengabe babestu behar gaituztela... Feminismoarekin hasi ginenean, egin genuen lehen gauzetariko bat Frankismoko lege faltsuki protekzionisten aurka errebelatzea izan zen.
|
|
|
Ohetik altxatu eta teloia altxatu behar dela pentsatzen hasten zara. Oso baldintzatuta bizi zara, egun osoan zure
|
burua
zaintzen eman behar duzu eta. Gehien gustatzen zaidana zinema egitea da.
|
|
|
Administrazioak autonomia, erabakiak hartzeko gaitasuna eta gutxieneko arriskua onartzea bultzatzen duen politika jorratu luke, medikalizazio kontuak ezabatuz edo gutxituz. Komunikabideek ere lan positiboa egin dezakete osasun heziketan, nork bere
|
burua
zaintzeko neurriak eta zerbitzuen erabilera egokiaren aldeko mezuak hedatuz. Profesionalok, berriz, Gervas medikuak dioen moduan, kalitaterik handiena eskaini genuke, interbentzio txikienarekin eta gaixoengandik ahalik eta gertuen.
|
|
|
¿ Gaur, beraz? ¿ Mundu bazterretako erri txiki guziek gero ta areago beren
|
burua
zaintzen ta indartzen diarduten garaian? ¿ Orain gu ezereztu, orain guk geren burua ondatu, gizadia berdintzen asi dedin?
|
|
|
Behin galdu nuen osasuna, bai, eta berriro ere galduko dut noizbait: guztiaz ere, Jainkoari eskerrak emateko moduan nago, alde horretatik; aita Barandiaran antropologoak kontatzen duenez, gaztetako ultzera batek behartu zuen bere
|
burua
zaintzera, horregatik omen doa urteetan aurrera eta aurrera?: bada, niri ere, halako zerbait gertatzen ote zaidan?; nork esango zuen, izan ere, nerabezaroan birika bat galdu nuenean, tuberkulosiak jota, aurten 76 urte bete ditut, kontuak ongi badaramatzat?, osasunez hain ongi sentituko nintzenik gaur egun?; Zapiain estimatuak esaten dit nire gorputzak gogor borrokatu behar izan zuela gaitzaren aurka, eta, borroka horien ondorioz, immunizatuta geratu nintzela:
|
|
|
NEKANE. Orain, zeure
|
burua
zaindu eta erabat osatu behar duzu.
|
|
|
PAULA. (Irribarrez) Eskerrik asko, baina badakit nire
|
burua
zaintzen.
|
|
|
KEVIN. (Larritasuna disimulatuz) Esan ez duk ba badakiela bere
|
burua
zaintzen?
|
|
|
ABEL. Egia, bai, baina ni ez hitaz. Zakur zaharra nauk eta bazakiat neure
|
burua
zaintzen.
|
|
|
1 Eguneroko bizitzako oinarrizkojarduerak: pertsonaren lehen mailako jarduerak dira, nork bere
|
burua
zaintzera eta mugikortasunera bideratuak, autonomia eta independentzia oinarrizkoena eskaintzen dutenak eta besteenetengabeko laguntza behar izan gabe bizitzeko aukera ahalbidetzen dutenak. Jarduera hauen artean, jatea, esfinterren kontrola izatea, komuna erabiltzea, janztea, bainu bat hartzea, toki batetik bestera mugitzea, paseatzea, etab. aurkitzen dira.
|
|
|
Hori guztia ulertzeko, honako eduki hauek izango dira atal honetanmintzagai: 7.1.1 atalean, Alzheimer gaixotasuna duen pertsona baten zaintzailearen profila; 7.1.2 atalean, zaintzailearengan gaixotasunak duen eragina arlo emozionalean; 7.1.3 atalean, zaintzaileek jasaten duten zama eta beren
|
burua
zaintzearen garrantzia azalduko dira; 7.1.4 atalean, gaian sakontzeko ariketa praktikoakproposatuko dira.
|
|
|
7.1.3 Zaintzaileak bere
|
burua
zaintzearen garrantzia
|
|
|
– Bere
|
burua
zaintzea ezinbestekoa da. Beretzat eta bere familiarentzat denborahartzea komeni da betiko bizitza ahal den neurrian eginez, harremanakmantenduz, gustukoak diren gauzak eginez, etab.
|
|
|
– Nork bere
|
burua
zaintzeko gomendioak.
|
|
|
" Bizimodu onaren sekretua" hain zuzen ere. ...ograma hau, Nafarroa osoko ikastetxe guztiek lantzeko aukera dute, Oinarrizko gizarte zerbitzuen bitartez eskaintzen zaie eta gero zentro bakoitzak parte hartuko duen erabakia hartzen du.Bizimodu Onaren sekretua 10 urtetik 12ra bitarteko neska mutikoendako hezkuntza programa bat da, hau da, lehen hezkuntzako 5 eta 6 mailako ikasleendako.Programa honen helburu nagusia elkarbizitzarako eta nork bere
|
burua
zaintzeko trebetasunak eskaintzea da. Elkarbizitzarako, pertsonak behar beharrezkoa du komunikatzen eta adierazten jakitea, taldeak onartzen duela sentitzea, talde barruan eroso egotea; baita adierazpenerako, komunikaziorako, enpatiarako eta autoestimua izateko gaitasunak eskuratzea ere.Programa honek, ikasleei baliabide jakin batzuk ematen dizkie:
|
|
|
Ez du emakumea azterketarako objektutzat hartzen. Gainera, emakumeok pairatzen dugun zapalkuntzak osasunerako eskubidearen eskuragarritasunean ere diskriminazio egoerak sortzen ditu (Besteak zaindu behar izatea, gure
|
burua
zaintzeko denbora falta, emakume pobreok dugun zailtasun ekonomikoa, lanaldi bikoitzaren ondorioak...). Gaixotasunen sintomak ekiditera bideratzen dira programa gehienak, prebentzioa albo batera utziz. Ez da heziketan oinarritzen eta horrek pertsonon autonomiaren galera dakar.
|
|
|
¿ Gaur, beraz? ¿ Mundu bazterretako erri txiki guziek gero ta areago beren
|
burua
zaintzen ta indartzen diarduten garaian? ¿ Orain gu ezereztu, orain guk geren burua ondatu, gizadia berdintzen asi dedin?
|
|
|
Behin galdu nuen osasuna, bai, eta berriro ere galduko dut noizbait: guztiaz ere, Jainkoari eskerrak emateko moduan nago, alde horretatik; aita Barandiaran antropologoak kontatzen duenez, gaztetako ultzera batek behartu zuen bere
|
burua
zaintzera, horregatik omen doa urteetan aurrera eta aurrera...: bada, niri ere, halako zerbait gertatzen ote zaidan...; nork esango zuen, izan ere, nerabezaroan birika bat galdu nuenean, tuberkulosiak jota —aurten 76 urte bete ditut, kontuak ongi badaramatzat—, osasunez hain ongi sentituko nintzenik gaur egun?; Zapiain estimatuak esaten dit nire gorputzak gogor borrokatu behar izan zuela gaitzaren aurka, eta, borroka horien ondorioz, immunizatuta geratu nintzela:
|
|
2011
|
|
|
Zelan izan daiteke desiragarria, zelan erotika berreskuratu. Beharbada, askorentzat haurdunaldi prozesu zoragarri horretan gorputza aldatuz doan heinean norberaren gabeziak eta gaitasunak azaleratzen doaz; beharbada, gure gorputzarekin eta barrenean daramagun bizitza berri horrekin ordura arte izan ez dugun lotura bat hasten da. Beharbada, emakumeok emaginen laguntzarekin aukera handia daukagu gure andrazkotasuna, gure emakume izatea beste modu baten gorpuzteko geurean, kanpokoa eta barrukoa bat eginez, osotasunean bizitzeko aukera agian.Momentu ezin hobea geure buruari begirada goxo eta samurra eskaintzeko. Geure
|
burua
zaintzeko denbora hartzeko; emaginen lan integrala eskatzeko; emaginak eta emakumeak bat egiteko, azken finean helburu berberak ditugu eta: emaginek, kontzientziara eramateko dakiten hori, eta horren arabera bideratzeko eurek benetan sentitzen dutena ere; amek, gure barreneko ahotsari, senari kasu egiteko?
|
|
|
emaginek, kontzientziara eramateko dakiten hori, eta horren arabera bideratzeko eurek benetan sentitzen dutena ere; amek, gure barreneko ahotsari, senari kasu egiteko? Geure
|
burua
zaintzeko, maitatzeko?
|
|
|
Pentsatu zuen agian pasa zezakeela bizitzeko geratzen zitzaiona konpainia berririk gabe, bakarrik alegia, konpainia zaharrekin berrelkartzeko batere asmorik ez baitzuen, ezta alabekin ere, oraindik lehen egun haietan hitzez hitz pentsatu ez bazuen ere. Erresidentzia batera joango litzateke, horrek berriro heterosexual izatera ez balerama,, heterosexual izan behar izan dugunok eskubidea behar genuke gure azken urteak lesbianaz beteriko erresidentzia batean pasatzeko, gu baino gazteagoak ahal dela?; gorputza abiadura handian zahartzen da baina, eta zalantza egiten zuen bakarrik bizitzeko gai izango ote zen, indarrik izango ote zuen bere
|
burua
zaintzeko gogoari eusteko. –Bakardadeak sorpresa zoragarriak ditu halere, kultura mendebaldarrak asko utzi du industeko, eta pelikula, liburu eta kanta artean bidelagun asko ezkutatzen da.
|
|
|
PAULA. (Serio) Ze uste duzue ez dakidala nire
|
burua
zaintzen?
|
|
|
LEONOR. Badakit nire
|
burua
zaintzen.
|
|
|
Ez izan horren beldurrik. Lehen ere egona naun zuloan, eta bazakinat nire
|
burua
zaintzen.
|
|
|
MANEX. Lasai, bazakinat nire
|
burua
zaintzen.
|
|
|
ABEL. Etzak erabili betiko aitzakia. Bazakiat neure
|
burua
zaintzen.
|
|
|
Besteei buruzko kognizioak: «Garrantzirik ez dauka besteek nitaz pentsatzen dutenak», «Besteak beren
|
burua
zaintzeko gai ez badira, beren arazoa da».
|
|
|
Fenichel en arabera, aho aroan finkatzeak zaintzailearekin identifikatzea dakar. Honek bere
|
burua
zaintzeko gai ez izatearen sentimendua eta besteentzat irudi babesle bilakatu nahia eragingo ditu. Modu horretan, mendekoak honakoa pentsatuko du:
|
|
|
Modu horretan, mendekoak honakoa pentsatuko du: «Besteak zaintzen baditut, ez daukat neure
|
burua
zaindu beharrik».
|
|
|
Mugakoak harreman intentsuak eta ezegonkorrak ditu eta baztertua izateko sentipenetik datorkio egonezina. Mendekoa, berriz, bere
|
burua
zaintzeko gai ez izateak beldurtzen du.
|
|
|
Besteen arreta eta laguntza aktiboki bilatzen dituzte, eta ez dira beren baitan itxiak gelditzen pertsona depresiboak edo mendekoak bezala. Beren
|
burua
zaindu ezin dutenez, zainduko dituenen bat bilatu behar dute. Histrionikoak pertsona askoren arreta erakarri behar du ongi sentitzeko.
|
|
|
Besteei buruzko kognizioak: «Garrantzirik ez dauka besteek nitaz pentsatzen dutenak», «Besteak beren
|
burua
zaintzeko gai ez badira, beren arazoa da».
|
|
|
Motibazioa funtsezkoa da arrakastarako Elikadura bidezko osasuna sustatzeari buruzko coaching aren bidez, gaixoaren kontzeptua aldatu nahi da, subjektu pasibo gisa, eta pertsonak bere ekintzen erantzukizuna bere gain hartu eta bere
|
burua
zaintzeak duen garrantziaz ohartzen da. Ikuspegi hori bat dator coaching aren jatorrizko planteamenduekin, eta interesduna bera da gatazka egoerei aurre egiteko irtenbide eta hobekuntzen erdigunea eta jatorria.
|
|
|
Bere pisua eta altuera ezagututa, GMIko erdibitzaileak normopesoa islatu zuen, hau da, 18,5 eta 24,9 arteko indizea. Emakume gehienek adierazi zuten beren
|
burua
zaindu behar zutela osasun arrazoiengatik, eta zenbat eta gazteagoak eta argalagoak izan, orduan eta lehentasun handiagoa zuen arrazoi estetikoak. Ariketa fisikoa eta dieta orekatua izan ziren pisua murrizteko estrategiarik ezagunenak:
|
|
|
Publikoarentzako preskripziorik gabeko sendagaien publizitateak bete behar dituen baldintza orokorren artean daude, besteak beste, mezuaren publizitate izaera nabarmena izatea eta argi eta garbi zehaztuta geratzea publizitatearen xede den produktua sendagaia dela, bai eta haren erabilera arrazionala sustatzeko ezinbestekoak diren informazioak ere; halaber, publizitate mezuan nahitaez sartu behar da Irakurri medikamentu horren jarraibideak eta kontsultatu botikariari eta Aurretiko Osasun Kontroleko (CPS) zenbakia. Debekuak Nork bere
|
burua
zaintzeko botikak ez dira bigarren ilarako botikak, ezta kalitate txikiagokoak ere. Era berean, mota horretako publizitatean hainbat debeku daude, besteak beste, kontsulta medikoari edo ebakuntza kirurgikoari ezinbesteko izaera ematea, sendagaiaren eragina ziurtatuta dagoela iradokitzea, albo ondoriorik ez duela edo beste tratamendu edo medikamentu baten berdina edo handiagoa dela.
|
|
|
Lerro hauekin zuen
|
burua
zaintzeko, solidario izateko edo zuen ideiekin kontsekuente izateko gonbita egin nahi dizuet.
|
|
|
Lehendabizi Axun atera zen, hiru hilabete eta hamabi egun pasa ondoren. Oraindik oso ahul zegoen, bere
|
burua
zaintzeko juxtu juxtuan, baina ez zuen sukarrik eta ongi samar jaten zuen. Gero, Anjel etorri zen.
|
|
|
Kontua da nik ere hilabete batzuk neramatzala normalean baino nekatuago, eta sendagilearengana joan eta zortzi egunez atsedena hartzeko esan zidan. Eman nion baja nagusiari eta hartara emaztea eta neure
|
burua
zainduko nituen. Pasa ziren zortzi egunak, baina ez nuen aldaketarik sumatu eta espezialistarengana bidali ninduten.
|
|
|
– Aita zaindu, baina tarteka aita zaintzetik atseden hartu zeuon
|
buruak
zaintzeko.
|
|
2012
|
|
|
Hasieratik, irekiak izatea zaindu dute. Batzar irekiak antolatu dituzte, ateak irekiak utzi dituzte, eta beren
|
burua
zaintzen saiatu dira. «Ez ditugu orain etengabe ekintzak antolatu nahi, ez dugu nahi gu izatea honen antolatzaileak; nahi duguna jendea etortzea eta bere proiektuekin zerbait komuna eraikitzea da».
|
|
|
Bengoaren iritziz, duela hiru urte martxan jarritako erreformek (gaixo kronikoak artatzeko ospitaleak, presentziala ez den asistentzia, gaixoak bere
|
burua
zaintzeko programak, koordinazio neurriak...) gaixoari on egiteaz gain, osasun sistemaren egonkortasuna lortzeko murrizketak baino askoz aukera hobea dira.
|
|
|
Soinean zeneraman traje estuak primeran ematen zizun. Bere
|
burua
zaintzen duenaren xarma zenuen eta emakumeak axola ez zaizkionaren atrebentzia. Ustekabean ikusi genuen elkar, eta istant horretan, pare bat segundoz, gaztetako Stuarten harridura aurpegia ikusi nuen.
|
|
|
Eboluzioak eragindako aldaketa horiek urrutiko jomugetara eraman dezake inurria, Polyergus generoaren kasuen gertatzen den maneran. Polyergus generoko inurri langileak ez dira beren larbak elikatzeko gai, ezta bere
|
burua
zaintzeko eta elikatzeko ere. Kontua da eboluzioak, eta beren bizitzeko moduak, itzulerarik ez duen mutur batera eraman dituztela.
|
|
|
Eta mundu berri bat deskubritu zuen, zeinean burua, gorputza, arima eta natura harmonian bizi zitezkeen. Handik aurrera, yoga ikastaroak egin ditu, baita utzi ere, baina norbere
|
burua
zaintzearen garrantziaz ohartu da, oreka mantentzeak eta duzuna baloratzen jakiteak duen garrantziaz. Egun, ez dago inolako ikastarotara apuntatuta, baina yoga pilates ariketak egiten ditu etxean, arratsaldero, Landerrek igandeetan jolasteko erositako wii arekin, eta orduak igarotzen ditu medikuntza alternatiboari buruzko artikuluak irakurtzen, hurrengo egunerako menu begetarianoa prestatzen, kefirra esneaz elikatzen, balkoian jarri dituen landareak zaintzen, produktu biologikoen dendan erosketa egiten, edo alfonbraren gainean izterrak gurutzatuta eta begiak itxita arnasketak egiten.
|
|
|
Egun, ez dago inolako ikastarotara apuntatuta, baina yoga pilates ariketak egiten ditu etxean, arratsaldero, Landerrek igandeetan jolasteko erositako wii arekin, eta orduak igarotzen ditu medikuntza alternatiboari buruzko artikuluak irakurtzen, hurrengo egunerako menu begetarianoa prestatzen, kefirra esneaz elikatzen, balkoian jarri dituen landareak zaintzen, produktu biologikoen dendan erosketa egiten, edo alfonbraren gainean izterrak gurutzatuta eta begiak itxita arnasketak egiten. Bere
|
burua
zaintzeak gozamena ematen ziola konturatu zen egunetik dena da diferentea Gemarentzat. Estasia sentitzen du txikoria garratza edatean, gibelerako ikaragarri ona dela pentsatze hutsarekin; edo intxaurrak jaten, irensten ari den zink kopuruaz pentsatzean.
|
|
|
Zaldia saltzea nahi izan zuen; garai batean atsegin zuena, orain higuin zuen. Bere ideia guztiek bere
|
burua
zaintzera mugatuak ziruditen. Bere ohean egoten zen otamentxoak egiten, neskameari dei egiten zion bere belar uren berri galdetzeko edo berarekin solasean aritzeko.
|
|
|
KARLOS. Bai, bai, jakina, lehenengo fasea gainditu du behintzat. Orain bere
|
burua
zaindu du, beti, ulertzen?
|
|
|
Borondatea ez da nahikoa, ordea! Artrosia batetik eta glaukoma bestetik, gaixoak badu nahikoa bere
|
burua
zaintzen?! Ez litzateke aukera ona.
|
|
|
Lagunen baten etxean, seguru! Badaki bere
|
burua
zaintzen!
|
|
|
KANDIDO. Ez da lehenengo aldia etxetik irteten dena, aita, eta badaki bere
|
burua
zaintzen. Gainera, ez da bakarrik egongo han.
|
|
|
Norberaren garbitasunarekin lotutako ekintzak, berez, haurrarekiko eta haren ongizatearekiko afektuaren eta interesaren adierazpenak dira. Garbi egotea eta garbi egoten laguntzea garbiketa ohitura egokiak hartzetik haragoko esanahia du haurrentzat, ohitura horiek beren autoestimuan islatzen baitira eta beren
|
burua
zaintzea merezi duen zerbait dela uste baitute.
|
|
|
Horregatik, mesedegarria da onartua eta maitatua sentitzea, eta mendeko ez bihurtzea; baizik eta, parte hartzea bere
|
burua
zaintzen eta bere gaixotasunari eta tratamenduari buruzko erabakiak hartzen.
|