|
2000
|
|
|
Gauza frogatua da eguzkiari aurre egiteko betaurrekoak ez eramateak edo antiojo desegokiak eramateak, gehiegizko argia dagoenean begietako nekea eta
|
buruko
mina ere sor dezakela, etengabeko begi keinuak egitera behartzen gaitu-eta. Eguzkia hartzerakoan begiak istea ere ez da nahikoa, jarrera horrek ez gaituelako erabat babesten erredura edo keratitisetatik.
|
|
|
Osterantzean, erantzun gisa, hor datoz
|
buruko
minak, zorabioak, erortzekoangustia, eta hainbeste kitzikadurari ezin eutsi izatearen angustia: maitasun esperientziaren aurkako borroka hasi berri da.
|
|
|
Eta zaldi eta astoen kontu horretan, seme, alde batetik arrazoin emaiten badiat ere, zalduna, deus ere bada, zaldi duna delako, eta bistan delako ezen zaldia astoa baino abere ederragoa eta airosagoa dela, eta, halatan, jende printzipalarendako egokiagoa, jakin ezak, bertzalde, zaldiak irrintzi egiten duela, eta astoak arrantza, eta ez dagoela alde handirik irrintzitik arrantzarat. Dena den, baldin gure
|
buruko
minik handiena hori bada, zaldi bat eskain geniezaiokek apezari, eta kito... —ihardetsi zion aitona Nikolasek, jakin gabe artean don Frantziskok uko eginen ziola eskaintza hari.
|
|
|
EZ dizut oraindik erran, baina erran beharrik ere ez nizun ezen deabrua zela aita Bartolomeren
|
buruko
mina.
|
|
|
Handik ordu pare baterat heldu ginen, bertze
|
buruko
minik gabe, Santo Tomáserat, goiz erdian.
|
|
|
pintore hura, Italiara joan zena eta osaba Joanikoten lagun mina izan zena. Damatxoa edo dama gaztea, berriz, Gabriela Huizi zeritzana, emazteki eder eta ezin lirainagoa zen, umetan umezurtz geratu zena eta bertze osaba batek jaso zuena, harik eta Sagrariok bere etxerat eraman zuen arte, bakarrik geratu zenean, bere senarra, Abel Huizi, eta seme zaharrena, Timoteo, galdu ondoren, bihotzekoak jorik lehena, eta
|
buruko
min izugarri batzuen ondorez bigarrena; eta, iloba etxerat eramanik, berarekin hazi, hezi eta bere ofizioa irakatsi zion Sagrariok, taroteko kartetan edo eskuko marretan etorkizuna asmatzen trebatzen zuela... ongi trebatu ere, agi denez, berehala ikusiko duzun bezala.
|
|
|
Ohe gainean utzi eta pilula potoa atera zuen handik. Medikuntza naturistaz arnegatu ondoxetik, haren zakua botika mordoskaren altxatokia zen,
|
buruko
minak eta txaketenak estakuru. " Atxilotzen zaituzten egunean, inork ez dizu sinetsiko hau guztia zure kontsumorako denik", trufatzen nintzaion.
|
|
|
Sua Kristinak eman zidan. Lehen xurgada mentolatuarekin batean sumatu nuen nola indarberritzen zen apaltzera egindako
|
buruko
mina. Kaiola horretako sabaiko egitura metalikoari so egin nion.
|
|
|
Eguzki zirrintek begi begietan kausitu ninduten, pertsiana erdi ustelduetako arteka ugarietatik.
|
Buruko
minaren areagotzearekin, burukoaren azpiko geriza iluna bilatu nuen, gorputza itzulikatuta. Gogoa oroitzapenez eta pentsamenduz arruntik hustea erdietsiz gero, oraino aukeraren bat geldituko zen, beharbada, loak berragerpen sendagarria egin zezan.
|
|
|
|
Buruko
minaz ahantzirik, agondu nintzen, zentzumenak korridoreko gertakariei adi. Telefonoa ene gelako atetik bi hiru metro haratago zegoen, nire ikuspegitik kanpora, beraz.
|
|
|
Telefonoaz bertzaldera, zuzendariordea purrustaka ari zen beti. Berriz ere
|
buruko
minez nengoen.
|
|
|
Ohe gainean iraulka, neure zoritxarra madarikatu nuen. Bart edandakoaren neurrikoa baino
|
buruko
min handiagoari sudurretako oinazea gehitzen zitzaion. Aurreko gauean korridorean harturiko muturrekoaren oroigarria.
|
|
|
" Sar zaitez hor, eta eraman ezazu hurrengo asteburuan egunkariaren ardura". Horixe agindu zidatek, eta horixe egin nahi diat, ahalik eta txukunen, bihar goizean ene xoko goxora itzuli bitartean, ez hiregatik ez bertze inorengatik
|
buruko
minik hartu gabe.
|
|
|
Gogoeta goibelez ilunduriko goiz beilarik gabe esnatu ninduen iratzargailuak. Ez nuen
|
buruko
minik, eta tabakoak bularraldean ezartzen duen hersturatik laxoago zeuden ene birikak. Bihotzerre baten azken negarra eta halako zoraldi bat kaxko barnean, ohatzean egin denbora luzearen hondakin; horiexek baizik ez ninduten erabateko ongizatetik aparte.
|
|
|
Lau ordu abantzu, hortaz, deiak egiteko izan ezik, istant bat ere pausatu gabe. Tartean hamabi zigarro pipatuak nituen —zenbaketa egin berria nuen hautsontzi beteko aleak banan banan bereiziz— eta, egun osoan abandonatu ez ninduen
|
buruko
mina biziagoturik, garunak urratu beharrean nituen orain. Bederen, lanaren emaitzak tailerreko bidea hartua zuen, zirkuituz zirkuitu, egunkariko barne sarean barna:
|
|
|
Arratsaldeko argia oraino sasoian zegoen ni kanpora ateratzean. Ene
|
buruko
mina ere bai.
|
|
|
Azterketaren emaitzak
|
buruko
mina apaltzeko ahalmena izan zuen. Handik gutira, paretaz bertzaldetik, Josuren gelako malgukien karraskak oroitarazi zidan ez nintzela mundu honetako biztanle bakarra.
|
|
|
Hara joan aurretik, ordea, aurrena supermerkatu bat topatu behar izan dugu, eta kanpin bat hurrena. Bertan bazkari legea egin, eta, dendak muntatzeko astirik gabe, Danek ikustera eraman gaitu (gero kanpinera itzuli da, eta berarekin Adela,
|
buruko
min handia zuela argudiatuz...).
|
|
|
Leihotik zehar sartutako eguzki printzek esnatu ninduten eguartean. Bakarrik nengoen gelan,
|
buruko
minez eta non nengoen aztarrenik gabe. Bezperako gorabeherak ekarri nituen gogora.
|
|
2001
|
|
|
Trenbide azpitik igaro ostean, jada Frai Francisco Vitorian XX. mende hasierako jauregi ederrak bata bestearen atzetik datoz: Zuloaga etxea,
|
Buruko
Minen etxea (izena begiratokiei eusten dieten irudietatik datorkio), Maria Enea (ingeles estilokoa), Sofia enea ederra (arabiar estilokoa)...
|
|
|
Ikasturte berria hasi da dagoeneko, eta El Corte Ingleseko «Cortikole»ez harantzago,
|
buruko
min ugari ekarriko zion bati baino gehiagori. Ikasle gehienek egin dute unibertsitateko automatrikula, erosi dituzte ikasturte guztirako koaderno eta folioak (nahiz eta Gabonak orduko lagunei idatzitako eskutitzez beteko dituzten), koloretako boligrafoak amaitu ere egingo ziren denda bat baino gehiagotan, eta ikasleen bizitzaren gogortasuna azpimarratuz," gaurkoa azkenengo parranda" esango dute larunbatero lizentziatugai gehienek otsaila bertan dela gogoratzen duten bakoitzean.
|
|
|
Egunekoak, berriz, larregiko logura, suminkortasuna, antsietatea, depresioa, galera intelektuala, libidoa gutxitzea, goizetako
|
buruko
mina...
|
|
|
Oso gogoan izan zuten agente kutsatzaileak karbono eta nitrogeno oxidoa, hidrokarburoak eta partikulak minbizi, arnasa hartzeko zailtasun, begietako arazo, gaixotasun kardiobaskular eta
|
buruko
minekin lotzen direla.
|
|
|
Pertsona batzuek aditibo horrekiko intolerantzia agertu eta jatetxe txinatarraren sindromea garatzen dute, hau da, digestio txarrak eta, areago,
|
buruko
mina ondorioztatzen dituena.
|
|
|
(Leireri) Leiretxu,
|
buruko
mina al duzu?
|
|
|
(Seria) Ama, eta zure
|
buruko
mina? (Haserre oso) Leire, amonak ez al luke ohean behar?
|
|
|
10 pazienteetatik bederatzik glutenik gabeko dieta jarraitu zuten, eta, ondoren, 9 pazienteetatik zazpik
|
buruko
mina izateari utzi zioten.
|
|
|
Frogen arabera, paziente horiek glutenarekiko sentikortasuna zuten, eta erresonantzia magnetiko baten emaitzek erakutsi zuten hantura zutela nerbio sistema zentralean. 10 pazienteetatik bederatzik glutenik gabeko dieta jarraitu zuten, eta, ondoren, 9 pazienteetatik zazpik
|
buruko
mina izateari utzi zioten. Beste bi pazienteek partzialki baino ez zioten etekina atera aldaketari.
|
|
|
Eskola adinean dauden haurren %60 edo 70ek
|
buruko
mina edo buruko mina izan dute bizitzako uneren batean. Adituek adierazi dutenez, kasuen %20k giro sozialean eta estresean izan dezake jatorria.
|
|
|
Eskola adinean dauden haurren %60 edo 70ek buruko mina edo
|
buruko
mina izan dute bizitzako uneren batean. Adituek adierazi dutenez, kasuen %20k giro sozialean eta estresean izan dezake jatorria.
|
|
|
Adituek adierazi dutenez, kasuen %20k giro sozialean eta estresean izan dezake jatorria. Valentziako La Fe ospitaleko Neuropediatriako buru Fernando Mandok dioenez, haurren
|
buruko
mina oso patologia ohikoa da, neurologiako kontsulten ia% 30 hartzen du, eta azken bi hamarkadetan “bikoiztu” egin da. “Eskola adinean dauden haurren %60 zefalea izan dute bizitzako uneren batean, eta %10 migraina motakoa da, helduetan bezala”, Fernando Mulasek dioenez, eta gaineratu du buruko minak “epilepsiak baino hamar aldiz ohikoagoak” direla.
|
|
|
Valentziako La Fe ospitaleko Neuropediatriako buru Fernando Mandok dioenez, haurren buruko mina oso patologia ohikoa da, neurologiako kontsulten ia% 30 hartzen du, eta azken bi hamarkadetan “bikoiztu” egin da. “Eskola adinean dauden haurren %60 zefalea izan dute bizitzako uneren batean, eta %10 migraina motakoa da, helduetan bezala”, Fernando Mulasek dioenez, eta gaineratu du
|
buruko
minak “epilepsiak baino hamar aldiz ohikoagoak” direla. Era berean, uste du arazo horrek “eragin negatiboa duela gizarte, ingurumen eta gizarte alderdietan, eta eragina duela adingabearen gurasoengan ere, antsietatea eta larritasuna jasaten baitute, semeak edo alabak tumore bat izan dezakeela uste baitu”.
|
|
|
Irudia: Ernesto Andrade Intoxikazio histaminikoaren sintomatologiarik ohikoena hipotentsio arteriala, azkura, gorritasuna eta aurpegiko edema,
|
buruko
mina eta beherakoa dira. Sintoma horien agerpena aldatu egiten da irentsi eta minutu batzuetatik ordu batzuetara, gehienez hiru ordura.
|
|
|
Zentzuak agindutako neurri horiek, klimatizazio onaren ondorio terapeutiko onuragarriez arriskurik gabe gozatzeko aukera emango dutenak. “Beroak erasotzen duenean Ramóneko medikuak aitortzen duenez girotze onak murriztu egiten ditu
|
buruko
minen, zirkulazio arazoen, zorabioen eta giro itogarriari laguntzen dion gainbeheraren eragina”. “Gainera, gaueko atsedena errazten du, baita autoan ere, eta ia segurtasun gailutzat har dezakegu, kontzentrazioa hobetzen baitu eta nekearen eta loaren aurkako antidoto ona baita”.
|
|
|
Albo ondorioak Nahiz eta ez oso ohikoak izan erabileraren zabalera handiarekin alderatuta, bat datoz ginseng aren erabilera jarraituaren albo ondorioekin (gehiegizko erabileraren sindromea ginseng ean): arteria tentsioaren zifra handiak, urduritasuna, insomnioa,
|
buruko
mina, urtikaria eta goizeko beherakoa. Emakumezkoetan, hiperestrogenismo kasuak deskribatu dira, mastalgia (bular guruineko mina) eta metrorragia (matrizeko odoljarioa, hilekoa ez den periodoa) gisakoak.
|
|
|
%25 baino gehiagotan kaka daiteke eta/ edo astean hiru aldiz baino gehiagotan kaka daiteke, batzuetan kalanbre abdominalekin, flatulentziarekin, eta egunean 250 g baino gehiago har ditzake gorozki akastunen kanporatzetik. Era berean, sintoma elkartuak ager daitezke, hala nola
|
buruko
mina, suminkortasuna eta apetitu falta. Idorreria jasaten duen pertsonak ezaugarri horietako batzuk izan ditzake, edo besterik ez.
|
|
|
Baina bestela ere oroituko duzu erizaina zarela, gaixoak ugaltzen hasiko direlako. Axel
|
buruko
min gogorrak dituela esanez hurbilduko zaizu. Johni oinetan ospelak aterako zaizkio.
|
|
|
Egunean zortzi orduko lanak aspertzen zuen behin eta egunean hogeita lau orduko askatasunak gogait eragiten dio gero. Gehitzen dihoazkio kezkak eta kezkekin batera
|
buruko
minak, irudipenak eta ametsak. Ero etxera daramate bukaeran, burutik egin duelakoan.
|
|
|
–Ez didan, arauz,
|
buruan
min dunala erranen? –erantzun nion eztiki, haren dudazko jokoa, telebistako telefilmetan hainbatetan ikusiarekin ironikoki, erkatuz.
|
|
|
Bafada amorruz bota eta ilea atzeraka laztandu nuen. Mantxolaren ahoberokeriak
|
buruko
min astuna eragiten bazidan ere, bere morroiak sorrarazten zidan higuina zen une hartan sentitzen nuen goragalearen motibo bakarra. Hala ere, zenbait gauza argitu beharra neukan; nahiz eta ia ziur horretarako barrurako bidaia txartela eskuratu.
|
|
|
Lehendabizi Amaia erretiratu zuan. Hainbeste edan izanak
|
buruko
mina eragin eta lotara zihoala barrakoira. Stevek atzetik jarraituko zioan, baina inortxo ere ez zuan konturatu.
|
|
2002
|
|
|
Lehen sintomak
|
buruko
mina, nekea eta sukarra oso erraz nahas daitezke beste gaixotasun batzuen sintomekin.
|
|
|
Lehen sintomak
|
buruko
mina, nekea eta sukarra oso erraz nahas daitezke beste gaixotasun batzuen sintomekin.
|
|
|
Hasiera batean oharkabean pasa liteke eta lehen sintomak(
|
buruko
mina, nekea eta sukarra) agertzen direnean oso erraza da beste gaixotasun batzuen sintomekin nahastea.
|
|
|
30 eta 50 egun bitarteko inkubazio aldiaren ondoren, eta 14 egun bitarte haurren artean sintoma zehaztu gabeak agertu ohi dira, sukar prozesu askotakoen antzekoak:
|
buruko
mina, nekea eta sukarra.
|
|
|
Hauexek dira botika hartu ondoren gertatu ohi diren aurkako erreakzio arruntenak:
|
buruko
mina(% 16), tentsioaren jaitsiera(% 10) urdaileko arazoak(% 7) sudurreko kongestioa(% 4), begietako arazoak, urdin eta lausotu ikusten da, (%3) eta baita beherakoa, negalak eta gutxiagotan zorabioak ere.
|
|
|
Gure asmoa da telefono saio horiek grabatzea progresioa entzun ahal izateko; hala ere, hasieran errazena ematen zuenak, arazo eta
|
buruko
min handiak emandizkigu, eta, oraindik ere, ez dugu lortu sistema on bat saio hauek kalitatez grabatzeko.
|
|
|
Azulejuak edo baldosak ebakitzea, alikatatzean, batzuetan,
|
buruko
mina eragin dezake. Ez da jarduera konplikatuegia, baina horrelako piezak oso hauskorrak direnez, askotan hautsi egiten dira.
|
|
|
Haren iritziz, “ikasgeletako aulki zaharkituak eredu erregulagarriekin eta gurpildunekin ordezkatzea bezain erraza den esku hartzea eginez gero, ikasleek jarrera egokia har dezakete, eta, hala, beren disko ornogabeek jasaten duten karga murriztu”. Bi urtez aulki erregulagarriak eta beren fisikora egokituak jarri zizkieten ikasle talde batek egindako jarraipenaren arabera, bizkarreko eta lepoko mina nabarmen hobetu zuen, lepoko eta gerriko muskulaturaren tentsioa gutxitu zuen,
|
buruko
minak gutxitu zituen, eskoliosia eta zifosia murriztu zituen eta ikasten hastean errendimendua hobetu zuen. “Gobernuak zenbakirik egingo balu, merezi izango luke, eta soberan, ikastetxe publikoetako altzariak modernizatzea”, esan zuen aditu horrek.
|
|
|
Sintoma ohikoenak gorreria, txistuak eta
|
buruko
mina dira.
|
|
|
«Nabarmentzekoak dira —dio Nicolás Pérezek— bertigo periferikoak (Ménière, posizional paroxistiko onbera, eta neuritis bestibularra, ohikoenen artean); erdikoak (nukleo bestibularrei eta garuneko beste eremu batzuei eragiten dietenak); eta konplexutasun eta etiologia oso desberdinekoak, zentralen zein periferikoen (mistoen) ezaugarriak dituztenak». Sintoma ohikoenak gorreria, zaratak edo belarriko txistuak, belarriko presioa, belarriko zornea eta
|
buruko
mina dira. Beste batzuetan, pazienteak bertigoa besterik ez du.
|
|
|
Izan ere, orain arte andui guztiak talde bakar batean sartu dira, bai ikuspuntu serologikotik bai genetikotik. Hepatitis infekziosoari lotutako sintomatologian, lehenengo fase ez espezifiko bat bereiz daiteke, sukarra,
|
buruko
mina eta goragalea dituena, eta azken fase bat, gorakoak, beherakoa, sabeleko mina eta ikterizia dituena. Gaixoak zenbait hilabetez ezgaituta egoten dira, baina normalean arazorik gabe bidaltzen dituzte.
|
|
|
Gizonezkoetan 100 µg/ egun inguruko dosietan eta emakumezkoetan 80 µg/ egun ingurukoak dira ondorio nabarmenenak: palpitazioak, urduritasuna, dardarak, hatzen nahi gabeko dardara,
|
buruko
mina, transpirazioa areagotzea, insomnioa, muskulu espasmoak, odol presioa handitzea eta goragalea. Ehunetako presentzia Sendagai hori albaitaritzan modu terapeutikoan erabiliz gero, tratatutako animaliengandik datozen ehunetan hondakinak detekta daitezke, giza kontsumorako.
|
|
|
Justifikazio bat azaldu nahi izan zuen–: Burrunba honekin
|
buruko
mina hasi zait... Aire pixka bat nuke.
|
|
|
|
Buruko
minez zegoela konturatu zen.
|
|
|
Itzultzean aitari galdetu zion: ‘Aita, egia al da aspirina
|
buruko
minarentzat dela? ’ Aitak, harriturik, erantzun zion: ‘Bai, jakina’ Eta mutilak:
|
|
|
Gogora nezakeenez, barre txiki batzuk ere egin izan nituen harekin, bere grazia baitzuen atsoak. Gauero gauero
|
buruko
minarekin oheratzen omen zen. Eta bere arrazoiak zituen:
|
|
|
–Bada, karroa ostu badizuete, ez dago zuretzako erremediorik –eta, atsoa harri eta zur gelditzen zitzaidala, jarraian esan nion–: Gauero
|
buruko
minez oheratzen bazara, gauero hartu duzu aspirina bat, eta orain atera kontuak: astebetean zazpi, hilabetean hogeita hamar, eta urtean hirurehun eta hirurogeita bost:
|
|
|
Hasieran ez zuen inork barrerik egin, baina azkenean bat hasi zen, eta atzetik beste guztiak jarraitu zitzaizkion, Bayer etxeko ordezkariren bat izan ezik. Baina, ororen buruan,
|
buruko
minarekin bukatu nuen gau hartan. Eta aspirina bat hartu behar izan nuen oheratu aitzin:
|
|
|
Edo pentsatzen hasi bagara, isilean gorde ditugu gure hausnarketak, nahiago beharbada, ostrukaren politika segitu. Zuk, zure gaztetasunean, beste molde batekin ikusiko dituzu beharbada arazo hauek eta ez nintzateke harrituko zuretzat arazo ere ez izatea guri halako
|
buruko
minak sortzen dizkiguten kontu hauek.
|
|
|
Beti gertatu izan da horrela, ezinbestekoa baitugu behin gure izateaz eta nortasunaz jabetu ondoren gure aurrekoekin haustea. Haustura hori errazago gertatzen da bidelagunak aurkitzen baldin baditugu, eta
|
buruko
min gutxiena ematen duten bide lagunak horiek dira, aski erosoak direlako, aski isilak eta trabarik egiten ez dutenak. Sinboloak.
|
|
|
Horregatik, ereduga rria da ondaretzarena nola soluzionatu duen. Bildutako artelanekin eta egile eskubideekin zer egin erabakitzeko
|
buruko
minak izaten dituzte sortzaile handiek gehienetan, eta ezagunak dira jabetzengatik auzi amaigabeak. Txillida Lekurekin egin dutena egin ondoren Artista baten lana betikoratzeko manuala edo idatzi luke Txillida familiak.
|
|
|
PP eta PSE EErekin batera ezezkoa emanez gero, proposamena ez da Gasteizko Ganberatik, ate nagusitik bederen, aterako; eta, horrela, gure" etxeko adiskideei esker" Madrilgo etsaiek
|
buruko
min ederra kenduko dute gainetik, euskaldunok geure artean autogobernu handiagoa eskatzeko ere bat ez gatozela argudiatuz. Geroak esango.
|
|
|
Eta hala da neurri batean behinik behin. Espainiako enbaxadako nekezaleek nahikoa
|
buruko
min dute ikasleekin, eta berri bat gehitu zaie. Nola sinetsarazi beraiek ere ez dakitela zer gertatzen ari den prentsarekin?
|
|
2003
|
|
|
Aipatu azterlanean, ondoko egonezin edo ezbehar hauek ageri dira izendatuta: bizkarreko edo giharretako mina, suminkortasun larria, negarra eta depresioa biz behin; insomnioa eta amesgaiztoak tarteko, neke fisikoa eta profesionala, apatia eta segurtasun eza, jangura eza, digestio txarra,
|
buruko
mina, neke kronikoa eta abar.
|
|
|
Ziurrenik, egun horretan, jendearen aisialdian pentsatuz, egun baloi bezala ezagutzen dugun traste sakratua asmatu zuen. Egia esan, behin mundua sortu eta gero, baloia asmatzeak ez zion
|
buruko
min handirik emango. Biak forma bera, borobila.
|
|
|
gipuzkerazko maisurik garaienak zelan idatzi ta idazten daben ikusteko; horrezaz ganera, orrialdeok, arretaz irakurri ezkero, gai jakingarri asko erakutsiko deutsue, zeure burua aberastuteko. Gure Elertiaren zatirik bikainenak bakarrik aukeratzekotan, ez nituzan, ez, honenbeste autore sartuko; ta asko sartu baditut be, hauxe izan dot garbi dinotsut neure
|
buruko
minik txarrena: zein baztertu?
|
|
|
Dutxa hartu ondoren, txabusinaz agertu zen sukaldera, eskuekin buruari eusten. Baina sartu eta batera,
|
buruko
mina ustekabeak eta lotsak gaindituta geratu zen. Beraren aurpegiak txabusinaren kolore gorria hartu zuen, Unaxek neska baten laguntasunean gosaltzen zuela ikusi zuenean.
|
|
|
Ainhizek, lotsa apur batez, txabusina askatu eta ohe gainean ipini zuen. Oraindino be
|
buruko
mina. Ainhizek baietz buruaz.
|
|
|
Larrabasterrako Barinatxe hondartzan, Ainhize eta Karmele eguzkitan ajea gainditzen ahalegintzen ziren, elkarren ondoan etzanda.
|
Buruko
mina itzela izan arren, Ainhize pozik zegoen eta Karmele baino ez zuen ondoan nahi. Artean zeruko andereak ez zuen agorrilean beste berotzen.
|
|
|
Nolanahi ere, gai honi buruzko lege multzoa ugari ugaria izan arren, osasunarekin zerikusia duen orok
|
buruko
minak sortarazten dizkio oraindik ere herritarrari.
|
|
|
Migrainak edo
|
buruko
minak
|
|
|
Zefalea edo
|
buruko
mina gizakien minen artean modurik arruntenetakoak dira.
|
|
|
Beraz, oso min aldakorra da eta, hain zuzen ere agertzeko moduaren, kokapenaren, indarraren eta sortzen duten kausen aldakortasun hori dela eta, sailkapen ugari egin izan da ustez hain gauza sinplea den
|
buruko
minaren inguruan.
|
|
|
Migraina edo
|
buruko
mina
|
|
|
4.000 urteko sumertar analetan jada aipatua, migraina edo
|
buruko
mina oinarri hereditarioa daukan arazo moduan defini daiteke, eta bere ezaugarria buruko minezko episodio errepikakorrak izatea da.
|
|
|
4.000 urteko sumertar analetan jada aipatua, migraina edo buruko mina oinarri hereditarioa daukan arazo moduan defini daiteke, eta bere ezaugarria
|
buruko
minezko episodio errepikakorrak izatea da.
|
|
|
|
Buruko
mina biziagotu egiten da burua zakar mugitzean, eztul eta doministiku egitean edo esfortzu fisikoa egitean.
|
|
|
Estresa eta antsietatea ere, lan arazoak, etxekoak edo bestelakoak direla kausa, pertsona askorentzat
|
buruko
minerako iturri dira.
|
|
|
Alkohola hartzea, batez ere ardo beltza edo cava, oso kaltegarria da
|
buruko
mina jasaten duten askorentzat.
|
|
|
Eragozpen ugariren iturri da idorreria: sabeleko min, ondoeza, betekada sentsazio, gas metaketaren ondorioz meteorismo eta, areago,
|
buruko
minen sortzaile izaten da usu.
|
|
|
Azulejuetan zulatzeko neurriak Azulejuen gainean zulatzea oso zaila ez bada ere,
|
buruko
mina eragin dezake, behar diren neurriak hartzen ez badira. Alikatatuaren gainazalaren ezaugarriak dira oztopo nagusia:
|
|
|
Keinu horrek hotzeriak eta erredurak eragin ditzake azalean. Urteko lehen egun eguzkitsu horien aurrean, dermatologoek zuhurtziaz jokatzea gomendatzen dute, azala ez baitago prestatuta esposizio luzeetarako, eta eguneko eta gaueko kontraste termikoak hotzeriak areagotzen ditu, baita sinusitisa edo errinitis alergikoa izateko joera duten pertsonen
|
buruko
minak ere. Martxotik aurrera eguzki izpiek indar handia dute eta zuzenean sartzen dira larruazalean; beraz, babestu egin behar da.
|
|
|
Listeria monocytogenes bakterioak (sei listeria espezieetako gizakiei eragiten dien bakarra) eragindako listeriosia elikagaien intoxikazio hilgarrienetako bat da. Sukarra, asaldura gastrointestinalak edo muskuluetako mina bezalako sintomekin, infekzioa nerbio sisteman zehar hedatzen da, eta horrek beste sintoma batzuk eragiten ditu, hala nola oreka galtzea,
|
buruko
mina edo nahastea, eta septizemia, meningitisa edo abortuak eragin ditzake. Arrisku larrian dauden pertsonei eragiten die, hala nola haurdun daudenei, jaio berriei, zaharrei edo sistema immunitario deprimitua dutenei.
|
|
|
Espainian, hiru milioi pertsonak, gehienak emakumeak, migrainak edo
|
buruko
minak izaten dituzte. Gaixotasun horrek mila milioi euro inguruko kostua du urtean.
|
|
|
Jakinarazpen hori Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) ezgaitasun handiena eragiten duten lau gaitz kronikoetako bat dela jotzen du. Bi adituek nabarmendu zuten kakekek eragin handiagoa dutela emakumeengan, hiruko proportzioan, eta azpimarratu zuten garrantzitsua dela “inor ez automedikatzea” eta migrainak dituztenak medikuarengana joatea
|
buruko
min mota sailka dezan eta behar bezala trata dezan. Ildo horretatik, adierazi zuten pazienteek buruko minak egunean hainbat sendagai hartuz tratatzen dituztenean sortzen den “balizko mendekotasuna” saihestea dela helburua.
|
|
|
Bi adituek nabarmendu zuten kakekek eragin handiagoa dutela emakumeengan, hiruko proportzioan, eta azpimarratu zuten garrantzitsua dela “inor ez automedikatzea” eta migrainak dituztenak medikuarengana joatea buruko min mota sailka dezan eta behar bezala trata dezan. Ildo horretatik, adierazi zuten pazienteek
|
buruko
minak egunean hainbat sendagai hartuz tratatzen dituztenean sortzen den “balizko mendekotasuna” saihestea dela helburua. Nolanahi ere, Urcolak zehaztu zuen min horiek direla Oinarrizko Osasun Laguntzako eta Neurologiako kontsulten arrazoi nagusia; izan ere, gaitz horrek “herritar gehienei eragiten die”, nahiz eta “herritar horien %25ek behar bezalako tratamenduarekin laguntza medikoa eskatzen duen eta, gainera, disfuntzio soziolaboral garrantzitsua izan dezakeen”.
|
|
|
Hiru mota Neurologo horrek bereizi zituen “tentsio zefaleak” (ohikoenak), “migrainak edo jakekak” (laneko bajak eragiten dituzte eta, askotan, erabateko atsedena eskatzen dute) eta “eguneroko zefalea kronikoak” (analgesikoen abusuak eragiten ditu). Urcolak argitu zuen
|
buruko
minen %10ek baino ez duela zerikusirik garuneko lesio batekin; lesio hori “alarma zeinu jakin batzuen” bidez hauteman daiteke, eta, oro har, 50 urtetik gorako pertsonetan edo bilakaera laburreko zefaleak dituzten pertsonetan gertatzen da —hiru hilabete baino gutxiago—, aurreko aurrekaririk ez dutenetan. Carlos Sistiagak, berriz, min horien tratamenduan izandako berrikuntzei buruz hitz egin zuen, eta esan zuen “ez dela beharrezkoa haiekin bizitzea”, baina azpimarratu zuen “desagerrarazteaz gain, gerta daitezkeen agerraldi berriak prebenitu behar direla”; horregatik dira sendagai “garbiagoak”, albo ondorio gutxiago dituztenak.
|
|
|
Dengea eta sukar hemorragikoa arbobirusa duten eltxoek transmititutako gaixotasunak dira. Sintoma nagusiak sukarra, larruazaleko erupzioak,
|
buruko
mina eta giharretako eta artikulazioetako min oso handiak dira. Eltxo batek odola xurgatzeko azala zulatzen duenean, dengearen birusak infiltratzen ditu, eta, ondoren, birusa inguratzen duen “E” izeneko proteina bat, bere baitan tolestu eta zelula baten mintza zulatzen du.
|
|
|
Matrizegintzan agertzen den eta bere propietate terapeutikoak ematen dizkion printzipio aktiborik nabarmenena partenolido izeneko substantzia da, ekintza analgesikokoa. Frogatu da substantzia hori gai dela
|
buruko
minaz arduratzen den neurotransmisore baten askapena inhibitzeko. Partenolidoak substantzia horren askatzea blokeatzen du, eta, hala, jakekaren krisia agertzea saihesten du.
|
|
|
Oharrak: Oso erabilgarria da balizko
|
buruko
minak akabatzeko, batez ere hilekoarekin batera izaten direnak, eta muskulu espasmoak arintzeko. Egokia da, halaber, migrainak, zefaleak, muskuluetako mina, artritisa, erreuma mina, espasmo gastrointestinalak eta jateko gogorik eza daudenean.
|
|
|
Hala ere, arau horietako gehienak pertsona heldu baten batez besteko kontsumoan oinarritzen dira, eta, beraz, ez dira haurrengan aplikatzen, eta oraindik ez dira ezagutzen pestiziden ondorio batzuk. Pertsona batzuek beherakoa edo
|
buruko
mina izaten dutenean, ez da baztertu behar pestizidek eragindako kutsadura. MAPAren buletinean azaltzen da.
|
|
|
Ahizpen bizitzetan dagoen arrisku larria eragin duen eztabaidaren aurrean, Goh ek azpimarratu zuen jarduera medikoa beharrezkoa dela, “ez da arazo makala edo kosmetikoa”. Ebakuntza aurreko gauean egindako azken probek erakutsi dutenez, gainera, gaixoen garuneko odol presioa pertsona batek egoera normalean duenaren bikoitza da, eta horrek
|
buruko
min handiak eragiten dizkie. Beldurrak eta urduritasuna gorabehera, operazio gelan sartu baino minutu batzuk lehenago, siamesak umore onez eta txantxetan zeuden, ospitaleko iturrien arabera.
|
|
|
sudurreko kongestioa eta gehiegizko mukiak, eztula, doministikuak, eztarriko mina eta ondoeza orokorra. Hotzeria sukarrik gabe gertatzen da, nahiz eta kasu batzuetan 38 gradura ere irits daitekeen.Sintoma horiek gripearen antzekoak izan arren, badira zenbait desberdintasun haien artean, batez ere, sukarra zenbait egunetan, eztul larriagoa,
|
buruko
mina, artikulazioetako eta muskuluetako mina eta ahultasun sentsazio nabarmena. Hobe da prebenitzea… Hotzeria erraz kutsatzen den gaixotasuna da, eta birusa daramaten jariakinekin kontaktuan egotean kutsatzen da.
|
|
|
C. botulinum motaren arabera desberdinak izan daitezkeen arren, sintoma hauek izaten dituzte: goragalea, gonbitoak, nekea, zorabioak,
|
buruko
mina, irensteko eta hitz egiteko zailtasuna, hanketako ahultasuna, ikusmen bikoitza eta arnasteko zailtasuna, eta normalean ez da sukarra agertzen. Arnas paralisiaren ondoriozko heriotza.
|
|
|
Horiek diagnostikatu eta baliabide terapeutikoekin tratatu behar dira. Madrilgo Nazioarteko Ruber ospitaleko Neurologia Zerbitzuak egindako azterketa baten arabera,
|
buruko
min kronikoaren kasuen %65 analgesikoen gehiegizko kontsumoak eragiten ditu. Txostenak dioenez, “bereziki garrantzitsua da Espainian”, 18 eta 40 urte bitarteko hamar pertsonatik zazpik sendagai horiek hartu ohi dituzte, eta %37k hilean behin, gutxienez.
|
|
|
Arazoa da horrelako gaixoen %80k baino gehiagok analgesikoak neurriz gain hartzen dituztela. Gainera, intentsitate desberdineko
|
buruko
mina duten gaixoek astean hiru egunetan baino gehiagotan hartzen badituzte botika horiek, egunean zefalea kronikoa sortzeko aukera sei aldiz handiagoa da. Azterketak erakusten duenez, egunero buruko min kronikoa duten pazienteen %79k gutxienez analgesiko bat hartzen du; %37k bi; %22k hiru; eta %7k gutxienez lau.
|
|
|
Gainera, intentsitate desberdineko buruko mina duten gaixoek astean hiru egunetan baino gehiagotan hartzen badituzte botika horiek, egunean zefalea kronikoa sortzeko aukera sei aldiz handiagoa da. Azterketak erakusten duenez, egunero
|
buruko
min kronikoa duten pazienteen %79k gutxienez analgesiko bat hartzen du; %37k bi; %22k hiru; eta %7k gutxienez lau. Gaixo horiek egunean kontsumitzen dituzten pilulen kopurua 3 eta 5 bitartekoa izan daiteke, nahiz eta egunean 25 pilula hartzera iristen diren pazienteen kasuak aurkitu diren.
|
|
|
–Hego haize egun hauek zoragarriak dituk, niretzat bai behintzat. Bazekiat batzuk ez direla eroso sentitzen,
|
buruko
mina ere ematen dielako, baina ez duk nire kasua... Begira kolore horiei...!
|
|
|
Mingarria egiten zait erantzutea. Besteri min eman edo zeure
|
buruari
min eman... aukera onik ez.
|