|
2000
|
|
|
Gainera, bizkarreko bat edo beste ere jaso izan du. Iraintzeko ere,
|
burura
datozkigun lehen hitzak astoarekin zerikusia izaten dute, astakirten, astakeri, astaputza, astapotroa... Eskerrak Uztapide estimatuari omenalditxo bat egiteaz oroitu zen.
|
|
|
BADIRA beren borondatez parafernalia hauetatik guztietatik, zutabegintza eta hitzaldi zirkuitoetatik beren burua at kokatu duten idazleak: Jokin Muñoz edo Pello Lizarralderen izenak dira
|
burura
datozkidan lehenak. Maila handiko liburuak idatziagatik, ez dira behar bezain ezagun eta estimatuak.
|
|
|
BADIRA beren borondatez parafernalia hauek guztietatik, zutabegintza eta hitzaldi zirkuitoetatik beren burua at kokatu duten idazleak: Jokin Muñoz edo Pello Lizarralderen izenak dira
|
burura
datozkidan lehenak. Maila handiko liburuak idatziagatik, ez dira behar bezain ezagun eta estimatuak.
|
|
|
Zerk bultzatu ote gaitu Txillardegiren irudiaren inguruan artikuluak idaztera. Horixe izan da honako omenezko lan hau idaztera abiatzean
|
burura
etorri zaidangaldera. Izenburuak berak adierazten duen modura, erantzuna laburra da ene kasuan: aitorpena.
|
|
|
Zerk kezkatzen zaitu? Ezdakit, bada, oso ondo nola esan, ugari baino ugariago baitira
|
burura
datozkidan kontuak: beren buruaz beste egiten dutenak, erasotuak, legearen izenean birrindutakogazteak, emakumeekin egiten dituzten basakeriak, etengabea da laztura...
|
|
|
Eta hori guztia idaztean
|
burura
etorri zaidan beste zerbait aipatu gabe ez nuke ohera (edo, hobeto esanda, ohearen gaineko lo zakura) joan nahi. Hasierako garaiak etorri zaizkit gogora handitasunaren kontu horiek aipatzean, Txemarekin ibiltzen hasi nintzeneko garaia alegia.
|
|
|
Anitzetan gauza bat bertze batekin nahasten zuen, baina erdiesten ere zuen azkenean, gehienetan bai bederen, bidean sortzen zitzaizkion gaiztasunen eta zailtasunen xitzea eta garaitzea. Eta, ezin zuenean, erran komun batekin, edo
|
bururat
zetorkion lehen hitzekin jalgitzen zen, airos baino airosago. Eta, nola Mattinek eta biok laket baikenituen apezaren ateraldiak, hala, korapiloak eta trabak berez sortzen ez zirenean, edo berak sortzen ez, guk asmatzen genituen, ikasgai astun haiek arinago gerta zekizkigun amoreakatik.
|
|
|
Uste baino gehiago zekien amak:
|
bururat
etorri zitzaidan nik bizpahiru aldiz ikusi itzal hura, neskame batena zirudiena eta eneganik ihesi zihoana, zelatan ari izan balitzait bezala...
|
|
|
Eta, Mignonekin bizi izan nuen lehen esperientziaren ondotik, zalantzak berriro
|
bururat
etorri bazitzaizkidan ere, zeren eta pentsatzen bainuen batzuetan ezen deabruak baizik ezin zitzakeela biderat ene urrats gaixto haiek, eraman nindutenak, alde batetik, engainamendu hartarat, zeinaz baliatu baitzen Mignon ni galtzoinik gabe eta poltsarik gabe uzteko, eta, bertzetik, estatu nigargarri hartarat, zeren, kontu hartaz denaz bezainbatean, ezin gaitzago eta ezin irrigarriago geratu bain...
|
|
|
—Bart, etxeko salan apal batzuk paratzen ari ginela —bota nuen
|
burura
etorri ahalean— Anaiak aulkiari kontu behar zion, eta nik, gainean, pareta makinaz zulatu. Ez zinan hagitz tinko atxikiko, bat batean lurrean aurkitu bainaiz, makina eta guzti.
|
|
|
Zoo bat erosiko nioke horrelakoetan, lehoiak eta guzti erosi ere, malko zurruztari langa eman diezaion.
|
Burura
etorri lehen galdera egin nion emaztekiari.
|
|
|
Unibertsitateko ikasketak edo lana medio, ehundaka jenderekin egin ditut joan etorriak, eta harreman horietatik bada multzo bat gehiegikeriarik gabe lagun edo dei ditzakedanak: Patxi argazkilaria, Tomas" Kondea"... baita bertze batzuk ere, orain
|
burura
etortzen ez zaizkidanak. Aldiz, adiskideei bagagozkie —adiskide adiskideei gero— neure egin izan dut harako Audrey Hepburn hark harako Cary Grant hari erran ziona:
|
|
2001
|
|
|
giza lengoaiak makina lengoai bihurtu behar dira, makinak oraindik jendearen hizkera arrunta ulertzen ez duelako. Oso aditu ez denari, itzulpen automatikoa harira etorri orduko, alorraren alde bat baino ez zaio
|
burura
etorriko: makinak berez itzultzea, bakarrik, jende laguntzarik gabe.
|
|
|
Izan ere, sorgin ikasle nahiko traketsa izan omen zen sorgintxo hau, eta noski, horrela ateratzen zaizkio kontuak bere sorginkeriak praktikara eramaten hasitakoan ere: gogotik saiatu sorginik gaiztoenari
|
burura
etorriko litzaizkiokeen gaiztakeriak haurrei egiten, eta beroien irakasleak txanpain botila bihurtzea baino ez duela lortzen.
|
|
|
Alegia, senar emazte horiek elkarren artean sexu harremanak izanda baziren, jai zutela" Rota" n (teorian, bai; errealitatean, baliteke beren kontraesantxoak izatea" Rota" koek ere: bat batean
|
burura
datozkit eskandaluz eskandalu ibili ondoren beren ezkontzaren baliogabetzea lortu zuten batzuk… Hori bai, itzal handiko jendea zen: nola ausartu, bada, inor, haien hitza zalantzan jartzera?).
|
|
|
Ez naiz rabinoa eta nire erantzuna ez da erabat balekoa izango, baina gure txikitasunaren indarrak profitatu nahi ditudanez, deritzot ez ote dugun «zergatik» galdetu beharrean «zein» da «zein» galdetu behar, edo gatazka guzti hauetan gizakia «non» dagoen galdetu behar, hainbeste plan eta mapa artean. Eta galdera artean ito aurretik,
|
burura
datorkit orain urte batzuk Gipuzkoan ezagun egin zen gotzainen gutun bat, non «Jainkoa» non dago galdetzen zutenei aholkatzen zitzaien «gizakia» non zegoen, norbera non zegoen galdetzera.
|
|
|
Zerbaitetan sinesten duzu eta eskubide batzuen alde ari zara lanean, eta aritze horretan etor daitekeena zureganatzeko prest zaude. Inora goazenean, guk gurea mahaigaineratzen dugu eta kito, ez diogu aurrekoari zer pentsatzen duen galdetzen, hortik aurrera bakoitzak pentsa dezala eskubide horren inguruan
|
burura
datorkiona. Guk desobedientziaren eremuan ekintza zuzena praktikatzen dugu, eta ekintzak eskubideari buruzko aldarrikapena egiteko edo eskubide hori gauzatzeko izaten dira, hasieran sinbolikoki eta gizartea horretarako prest dagoenean, modu praktikoan.
|
|
|
Eta esku partidatan ez ezik berdin palaz, zestaz, remontean edo
|
burura
letorkizuekeen pilotaz aritzeko beste eraren batean. Dirua nagusi eta kirola bere morroi.
|
|
|
Lehenaren inguruan, auto-ikaskuntza da
|
burura
etortzen zaigun lehen ideia (bestelako inplikazioak ere baditu, hala ere); bigarrenaren inguruan, ikasleakikasten ikasteko beharra edota estrategietan trebatzeko beharra; eta hirugarrenak, azkenik, ikasle eta irakasleen rolak birplanteatu beharra gogorarazten digu.
|
|
|
Hura isilik geratu da, itsasoari gogor begira eta zuri ezin egona sortu zaizu, ezin dituzu zure lagunak burutik kendu, norbaiti kontatzeko beharra sentitu duzu, beste askotan ere gauza bera gertatu izan zaizu, baina ez zenuen inor ondoan, eta, beraz, gose hura asetzeko idazten basten zinen,
|
burura
etortzen zitzaizuna, poesia bat, kontakizun bat... Baina hori ez zen nahikoa.
|
|
|
Badiri samurdura ere nabari zaio kontakizunaren zenbait unetan.
|
Burura
etortzen baitzaio senarra lasai bizi dela, berriro ezkonduta.
|
|
|
Joanesen botzean, identifikazio hurbil eta min berdina nabarmentzen zen, malda, pentoka, larre, zerna gaitz edo bortuko alhagia zabaletarik ihes zihoan artzain kulturaren goresteko antolatzen ziren besta erraldoietan. Karia horietan, Joanes txapela
|
buruan
zetorren, lehenagoko zamar amironatua eta abarka lohitsuak soinean, eskuz bildu caporal tabakoz hantu zigarroa aho zokoan zintzilik, kea kanporatzeko noiztenka ezpainak irekitzen zituela. Publikoan esbaditzen ziren andere panpoxak trenpu txarrean jartzen zituen Joanesek garraiatzen zuen arditegi urrinak eta ekitaldi kulturaletan zehar, mintzaldi hipnotiko eta zurrunak luzatuz, politikariek zein kulturaren zedarritzaileek medailak, oroit taulak, kopak eta zinezko baliorik gabeko mila girgilak oparitzen zizkioten.
|
|
|
Naufrago itxura penagarria zeukan agurea ikusirik, hala oihaneko zuhaixken eta sasien artean saltaka nola zuhaitzondo marduletako adarrik adar jauzika zebilena,
|
burura
etorri zitzaizkidan Berlusgoñik, preso eduki nuenean eman hitza errespetatuz, oihan hartan utzi ninduenean, egin zizkidan azkeneko ohar jakingarriak: kontuz, erabat txotxinduta dago; txotxinduta, suabe esateagatik; ganbara hartuta dauka, burmuinek beste harako hark San Cristobal urtuta egin zituen joareek baino kulunka gehiago egiten diote; Iratiko oihanean dagoela uste du eta zubereraz baizik ez da mintzo; zaintzen zuten andereñoak uxatu zituen zantarkeriak esanez, lotsariak erakutsiz, buztana tente zuela haien atzetik lasterka abiatuz; liburutzar bat eskegi du bere parteetatik; liburutzarrak traba handia egiten dio, eta jauzika eta saltaka dabilenez, izter guztiak zauriz beteta dauzka.
|
|
|
(Jatetxetik atera zenean
|
burura
etorri zitzaion oso litekeena zela, berak alde egin zuenean, nagusiak telefonoa hartu eta jarrai ziezaioten agindua ematea. Noski, nola ez zitzaion lehenago bururatu.
|
|
|
Bada behin eta berriz
|
burura
datorkidan amesgaizto bat,
|
|
2002
|
|
|
Adibide bat jartzeko,
|
burura
datorkit udaletxeko balkoian ikurrinarekin gertatu zen saltsa hura. 1980 urtean edo izango zen.
|
|
|
Mutillak! Munduaren hasieran edo, harako amesetako paradisu haretan prakabakoak eta gonabakoak euskeraz berba egiten ebela,
|
burura
etorri arren, horrelakorik idaztea be!... Barragarria, Astarloa lagunzarra, horrelako ustekizuna.
|
|
|
Leako edo Learen kaiak izan ete leiteken gure uri honen hitzorkuna.
|
Burura
etorri eta esan: Lea kai ti o.
|
|
|
Gaurko gizarte modernoan, publikorako ekoizten den komunikazioa, hedabideek eurek pertsonifikatzen duten hori, gertatu eta gertatzen diren aldaketen lekuko izateaz gain, zenbait aldaketaren eragile ere bada; giza eta gizarte aldaketa horiek gauzatu ostean, gainera, sortu diren eredu berrien barne lokarri bilakatzen da komunikazio publiko eta inpertsonal hori; gizarte berriaren barne lokarri bilakatzen dira, jakina, hedabideak berak. Masa hedabideei buruz hausnartzen eta pentsatzen hasten garenean, interes publikoa eta zerbitzu publikoa dira
|
burura
datozkigun lehen ideiak. Zerbitzuaren publikotasuna eta interes orokorraren zainketa dira gizarte demokratiko modernoaren lorpena eta babesa; hala ere, gaur egun urrun gaude egoera liluragarri horretatik.
|
|
|
Mendebaldeko komunikazio eredu nagusiak pentsamendu greziar klasikoan hartu ohi du bere oinarrizko bereizgarria. Hartara, komunikazioaz dihardugunean, igorle hartzailearen arteko hareman hori da
|
burura
datorkiguna. Harreman horretan, jakina, arrazoia, logika eta pertsuasioa dira komunikaziorako erremintarik behinenak.
|
|
|
Gure sailean bulegari mordoa gaude, eta denek zuzendariaren etsenplua jarraituko balute, a zer hondamendia sortuko litzatekeen". Oharpen honekin batera
|
burura
etorriko zitzaigun, halaber, Kafkak bere andregaiak bidalitako gutunak ofizinan eta ez etxean jasotzen zituela gogoraraziko zigun pasarteren bat edo beste. Â Esaterako:
|
|
|
Baina kontatzen hasten naizela,
|
burura
etorri zait lehenbiziko zalantza, ez baitakit ongi zer hizkuntza mota erabili eta gauzak, berez ilun diren gauzak, argi ikusi nahi ditudalako hasiera hasieratik: forma kontua baldin bada ere, ez dakit hika edo zuka egin behar dudan, gazte bati hika egitea eskatzen baitu hizkuntzak, edo guri bederen hala eskatzen zigun lehenago, baina hika hasiz gero ere ez dakit nik ez ote litzatekeen testu hau pixka bat ulergaitz gertatuko.
|
|
|
Euskal karmak, pasarte benetan jostagarriak dituen arren, ez du gainditzen gai berberetsuak darabiltzan Agur, Darwin, molde  klasikoagoko saiakera liburua... hibridazioa ez da beti pagotxa). Joera hau ez da berria literaturan, eta
|
burura
datozkit, esaterako, Claudio Magrisen Danubioa edo Milan Kunderaren zenbait lan (Hilezkortasuna kasu). Alonsok berak esan duen bezala:
|
|
|
Egile honen Eldarnioak (1991) aurkikuntza bat izan zen niretzat, eta bere hurrengo ipuin liburuek gora egin dute kalitatean eta hizkuntzaren erabileraren maisutasunean. Kafka da
|
burura
etortzen zaigun lehenengo erreferentzia, baina gehiago dago: batez ere umore beltz batzuetan bitxia eta ia beti maltzurra.
|
|
|
teknologia berriek eta munduan irakaskuntzaren arloan indarrean dauden joerek unibertsitatea ulertzeko orain arteko moduak kolokan jarri dituzte, eta begien aurrean ditugun aukerak izugarri ugaldu. Orain arte, unibertsitateaz hitz egiten genuenean, honako hau zen gutxi gorabehera
|
burura
zetorkigun irudia: eraikin erraldoia, irakasle eta ikasle kopuru handia duena, non eskolak era klasikoan ematen diren (irakasleak esan eta ikasleek aditu) eta inbertsio izugarria eskatzen duena.
|
|
|
Hiru galdera egiten dira" Euskal Unibertsitateari" buruzkoak, eta
|
burura
etortzen zaidan lehenengo ideia zera da," beharrezkoa, zaila baina egingarria", eta idatzi honetan gehien errepikatuko diren ideiak horiek dira. Beharre zkoa da, baina zaila; hala ere zaila izateak ez du esan nahi ezinezkoa denik, eta horretan jardungo naiz honetan ere.
|
|
2003
|
|
|
Honelakoak ikusi edo entzutean
|
burura
etortzen zait Kubricken «El resplandor filmean» Jack Nicholsonek idazten duen nobelaren testua: esaldi berbera, modu ezberdinez, baina ehunka aldiz errepikatua.
|
|
|
Lau bost, Durango aldekoak; beste batzuk, Arratiakoak. Baina, hain zan erdalduna orduko eta hango bizimodua, geure artean euskerarik egitea
|
burura
etorri be ez jakun egiten. Euskaldunok be geure artean erderaz gu beti, jo ta ke," euskerakada" ederrik botaten genduala lantzean behin, gure ikaskide erdaldunen barregarri.
|
|
|
Ez, hoba ez. Gurago dot beste zer edo zeren ganean jardutea; gauza gehiegi hasi jat
|
burura
etorten, eta ez dakit ona dan.
|
|
|
Horrelakoak aurkitzen ditugunean
|
burura
etortzen zaigun aurreneko galdera beti bera izan ohi da: zeren emaitza da hori, bizitza osoan zehar jasaniko atsekabe, suerte txar, dezepzio, porrot, frustrazioen pilaketaren ondorio ote?
|
|
|
Normalean, urtea bukatzear dela, begirada atzera egiten dugu. Bi aste baino ez urteari amaiera emateko eta dena
|
burura
etortzen zaigu. Hamabi hilabetetan gertatutakoa egun bakar batean sartu nahi dugu.
|
|
|
Nekaneren irudi makurtua
|
burura
datorkidan bakoitzean, mamu bihurtutako Don Justinianoren dorrea inoiz baino mamuago imajinatzen dut. Haren leihoak, baina, ez zaizkit, besteetan bezala, begiak iruditzen, ahoak baizik:
|
|
|
Barkatu nahaspila, baina gauzak
|
burura
etorri ahala ari naiz idazten, zuri ahal den neurrian erantzuteko. Eta uste dut zure hiru eskutitzei erantzun diedala honenbestez.
|
|
|
Inguruko guztiek jakin zuten-eta Jonen atxiloketaren berri. Orain  go honetan, aldiz,
|
burura
datorkiona oso bestelakoa da. Poliziak ikusten ari da, leherketaren ondoren jasotako gorputz zatiak azter  tzen.
|
|
|
Zergatik ez da bera ere handia eta zaildua, aita horrelakoxea izaki?
|
Burura
etorri zaizkio aita eta bere lagun mina auzotik Atotxara bidean, zein baino zein kankailuago. Oinez.
|
|
|
Baina barra gaineko ezpain-zapiak hartzera joan zuan, muturreko nata arrastoak behin eta berriz alkandorako maukarekin garbitu ez hi  tzan, seguru asko. Eta
|
burura
etorri zaik, atzera  berriz, haren begirada hura, ile txima kiribilduen atzean ezkutatua, eta bere doinu irmoa, gonbiteari ezetz esan zionean.
|
|
|
Hona hemen alderaketa horren ondorioak: 1)" Beldurraren Pastoralaz" arduratzen ziren gizonak gehien kezka  tzen zituzten hiru bekatuak diruzalekeria, haragikeria eta  bekaizkeria ziren; urguilua, bekatu nagusien sailkapenean
|
buruan
bazetorren ere, bigarren mailakoa zen predikarien  tzat; 2) Sienako San Bernardinok batez ere lukurreria kontuak borrokatu zituen, interesdun maileguak eta horrelakoak; XVII XVIII. mendeetan, ordea, bekatu horri buruzko predikuak ere ugariak badira ere, gaitegia askoz zabalagoa da; 3) badago, ordea, lehenengo predikaria eta besteen arteko  oinarrizko antzekotasuna, honako bi ardatzen inguruan... dirua eta mundu honetako ondasunen erabilera, batetik, eta sexualitatea eta ezkon bizitza, bestetik.
|
|
|
Gogoan dut azken Galeuscan nola katalan batek aipatzen zuen Pirinioetako muga pasatzeko herrestan zihoazen errefuxiatu familietan deigarrien egiten zitzaiena isiltasuna zela.
|
Burura
etorri zitzaidan Gernika bonbardatu osteko isiltasunaz Trabuduak zioena. Herio hurren bizi denaren isiltasuna.
|
|
|
Ezin dut sinetsi, izan zen Damiani
|
burura
etorri zitzaion guztia, ezin dut sinetsi merkeago denik etengabe garraiatzen ibiltzea, leku batean gordeta edukitzea baino. Bada, bai, ihardetsi zion Véroniquek, geuk ere egiten dugu hori askotan, deskargatzen eta kargatzen ibili ordez, gidariak ibiltzen ditugu hemendik hara etengabean.
|
|
2004
|
|
|
Gaztelania »batez ere» da erabiltzen duen hizkuntza, beraz, lehengo galdera gaztelania tarteko dela planteatuko bagenu, zein litzateke herritarren zein bestelakoen erreakzioa? Gaztelaniarik edo frantsesik ez dakien epailerik
|
burura
etortzen ote zaigu?
|
|
|
Inork gutxik planteatzen zuen zein garesti ateratzen zitzaien Belgika kongoarrei. Kabissa.org eko erredaktorearen lan hau irakurriz,
|
burura
datozkigu George W. Bush Irakeko gerra garestiegi ateratzen ari delako eroriko ote den ametsetan ari diren intelektual eta kazetari txintxoak.
|
|
|
IÑAKI ESNAOLA. Ez da erraza halako atentatu batek uzten dizun barrena azaleratzea, baina
|
burura
datorkidan lehen gauzetakoa da halakoak antolatzen dituztenak ez direla batere tentelak, sarri pentsarazten zaigun bezala. Haien perspektiba politikotik ikusita, halako astakeriak egiteko unearekin asmatu egiten dute.
|
|
|
Honek, baina, gauzak
|
burura
etorri ahala erabakitzea baino, etorkizunari so, guztiok paradigma aldatzea eskatzen du; irakasle taldeak »halako egitasmo bat gorpuzteak talde lana eskatzen baitu» prestatuz; hizkuntza batean zein bestean landutako edukiak transferitzeko curriculumak osatuz; material berriak argitara emanez; ezarritako helburuen peskizan eta kanpoko ebaluazio sistema bat tartean dela, xedeetara iritsi ahal iza...
|
|
|
Funtzio honek ez du beti bere adierazpidea aurkitu Abokatuen Kolegioetan, nahiz eta horiek izan abokatu lanaren instituzio berezienak. Une honetan
|
burura
datorkit aurreko dekanoa buru zuen Gipuzkoako Kolegioaren zuzendaritza. Baina kolegioarekin edo kolegio gabe, abokatuak bere lanbideari zentzua ematen dio agintearen aurrean akusatuaren defentsan altxatzen denean.
|
|
|
Oraintxe sekulako trebezia eta abiadura erakutsiko digu, oraintxe nabarmen utziko gaitu, tontakeria bat
|
burura
etortzen ez zaigulako.
|
|
|
Euskal gogamenaz aritzerakoan
|
burura
datorkigun lehenengo galdera, zaharra bezain oinarrizkoa da: zer da euskal pentsamendua?
|
|
|
Leirek ikusita duela esan dio, edo hala uste duela, baina ez duela bukaera gogoratzen. Eta bukaera gogoratzeko saiakera egin duenean,
|
burura
etorri zaiona beste gauza bat izan da, bihar bere amarengana bazkaltzera joan behar dutela. Alexi gogoratu dio, eta honek burua goitik behera astindu du, badakiela, gogoratzen duela.
|
|
|
Are gehiago, Descartesek beharrezkoa du modu batean edo bestean Jainko iruzurtiaren hipotesi hori baliogabetzea, gero Jainkoaz hausnarketa egin ahal izateko. Gainera, Jainkoaren ideia ez da orain
|
burura
datorkion ideiarik bakunena, Jainkoaren ideiatik abiatuko balitz Nia Jainkoaren atal eta luzapena bihurtu luke-eta. Izan ere, Jainkoak eragin baditu nire ideiok —pentsatu genuke—, Jainkoaren ideiak izango dira, niregan islatzen diren Jainkoaren ideiak; eta, orduan, ni Jainkoaren zatia izango naiz, eta berak bila diharduen bakuntasuna hautsiko litzateke.
|
|
|
Senaz edo, garrantzi handiko deskubrimendu bat egina nuela konprenitu nuen. Zergatik zen garrantzi handiko, hori zen une hartan
|
burura
etortzen ez zitzaidana. Gauzak hola, laguntza eskatu nion Setatsuari.
|
|
|
Zerbait esan beharreko premia baitaratu zitzaion Bazterri. ...n bazuten ez bazuten, halako lasaitasun bat nabaritzen zuten biek ala biek, haien arteko adiskidantza hitzez haraindi bailegoen; baina hitzik gabeko entendimendu hura hautsirik, gauzak esan beharra zegoeneko garaia iritsia zela iruditu zitzaion Bazterri, eta orduan Ferminek denei egozten zien akusazioa, emeagatik edo destaina eragiten ziena," Iraultza arra da beti" argituko zion Marckek,
|
burura
etorri zitzaion, alegia, koadrila hartan ez zela hitzik egiten," ez zegoela komunikaziorik", komunikazioa baitzen Ferminendako, Psikologia ikasten hasi zenetik behintzat, orotarako hitz kakoa.
|
|
2005
|
|
|
Emaitza horien aurrean galdera, arrazoi eta esplikazio piloa datorkit burura eta horien artean bat izango da ereduena, baina bat baino ez. Adibidez,
|
burura
datozkidan galderak dira ea B2 erreferentzia maila egokia ote den ala ez, proba zailegia ala errazegia den... Beste galdera bat ere badatorkit:
|
|
|
Bai, lehenik, mozkorra bainintzen, ez nintzen egoera on batean, eta badakizu... Ene bizi osoan irudi izigarri haiek ene
|
burura
etorriko dira. Gainera, gizon gazte baten hiltzea ene baitan dut.
|
|
|
–Debekua, ez dakit, horretaz pentsatzen saiatzen naizenean
|
burura
datorkidan hitza da. Horma bat bezalakoa, bidea ixten didana.
|
|
|
Zerbait erraza izango da.
|
Burura
etorri zaion lehenengo gauza Amets izan da. Izen guztiak minuskulaz agertzen direla ikusita, hala sartu du:
|
|
|
galdutako urtea kontuan hartuta, ezin esan ezertara ohituta dagoenik. Baina
|
burura
etorri zaizkio larunbatetan ate beraren aurrean ikusten zituzten irudiak. Batez ere, askotan ate aurrean begien pozerako geratzen ziren gaztetxoenak, minigona labur eta gerririk gabeko praka estuetan.
|
|
|
Atlasean begiratu du, itzultzerakoan.
|
Burura
etorri zaio han lotura egin duen bakoitzean gauza bera pentsatu duela, eta gero inoiz egin ez. Ibaia, puzzlea osatzen duten soro marroiak, etxetxoen ilarak, basoa...
|
|
|
Lasaiago jarraitu nuen gorantz.
|
Burura
etorri zitzaidan arratsalde hura nola hasi nuen, hurrengo urterako asmo eta nahi berriak zehaztuz. Bestelakoa izan nahi nuen!
|
|
|
Eta arreta lagunen zaratatik alden zezan,
|
burura
zetorkidan edozer kontatzen hasi nintzaion: droga saltzen zuten etxe bat ezagutzen nuela, infernua bezain ilun eta arrotza; arratsaldeko manifestazioan osaba eta beste jende asko topatu nuela; neska lagunarekin eta gainontzeko lagunekin beranduxeago geratua nintzela.
|
|
|
Nik, barrualdea arakatuz gero, Kixmirenganako sentimendu sendoak topatzen nituen.
|
Burura
zetozkidanak oroitzapen xumeak ziren, baina oso gozoak: institutuan lehenbizikoz ikusi nuenean, esate baterako, Rosasi fotokopia batzuk eskatzen; herriko jaietan Hondartxo auzoan, noriatik gertu, irribarre luze bat eskaini zidanean; institutuan, presoen sakabanaketagatik gose greba egin genuenean, hark nirearen ondoan ipini zuen eta, gau hartan bertan, baraua apurtuz, patata frijitu pakete bat jan genuen bion artean.
|
|
|
Furgoneta medianaren alboan okerka zegoen, muturra mailatuta eta faro bat txikituta. Orduan
|
burura
etorri zitzaidan berriro talka handia. Esnatu ninduen kolpe latz hura, zeren kontra izan zen?
|
|
|
|
Burura
etorri zitzaidan Kixmi elurpean kontu haiek guztiak murmurikatzen, nitaz zer espero zuen esplikatzen, bidea argitzen.
|
|
|
Gero, hasperen egin zuen. Segundo batez, neure buruari esan nion ea zergatik egin ote zigun Idoiak halako galdera, eta, bat batean,
|
burura
etorri zitzaidan Sanabrian topatua genuen Idoiaren lagun paristarra. " Haiek biak ez ziren ba...?".
|
|
|
Hori irakurtzen ari nintzela,
|
burura
etorri zait garai beretsuan, 1938an, Gabriela Mistral euskal jatorriko poetatxiletarrak, bere Tala izeneko poema liburu eder harenegile eskubideekin, ume euskaldunak babesten zituzten erakunde katalanei eman ziela sostengu. Artean, Gabriela Mistral goitizena erabili zuen Lucila Godoy Alcayaga ez zen Nobel Saridun.
|
|
|
46 Historiaren erabilgarritasuna bikoitza da. Historia gure
|
buruetara
dator, adibideak eta iritziak eskainiz. Adibideek aginte handia dute, garai onenetakoak eta herri hoberenetakoak direnean.
|
|
|
Liburutegira hurbildu da, baina bat batean
|
burura
etorri zaion titulua ez du aurkitu. Hamaikagarrenez liburuak apailatu behar dituela pentsatu du.
|
|
|
Birigarro pare bat entzun duzu kantuan eta
|
burura
etorri zaizu Manituk nola banatu zituen hegaztien doinuak, Ameriketako indiarren sinesteetan: goren hegan egitea lortzen zuen hegaztiak izango zuela kanturik ederra.
|
|
|
Twista balsa rumba arin arina, dena zetorkion neurrira eta denean moldatzen zen nesken pareko, Tomasek ezin zuen huts egin, hura gabe baiezkorik ez, jakina zen Antxon eta biok txandakatuko ginela. Lotsagabea zen tratuan Tomas arraioa, nolako irrintziak neskek haren ondoan,
|
burura
etortzen zitzaion aurrenekoa esaten omen zien.
|
|
|
Gizajo hau gainetik ezin kendurik ibili naiz gaur arte, beti neukan aldean lapa eginda.
|
Burura
etorri zitzaidan ez ote zuen mendeku hartu nahi hiru eguneko higienealdia beteta ziegatik atera nindutenean bertan egin nuenagatik. " Zu halako ziegan", gauzak hartu eta giltzeroaren atzetik.
|
|
2006
|
|
|
Batzuetan zaila egiten zait
|
burura
datozkidan pentsamendu guztiak behar bezala sailkatzea. Bakoitza, garunean dagokion txokoan kokatu, ondoren banaka aztertu ahal izateko.
|
|
|
Gaur ere horretan hasi naiz, baina ezinezkoa egiten zait. Ez dut beste erremediorik
|
burura
datozkidan neurrian bota eta zabaltzea baino.
|
|
|
Berria irakurrita sinestu ezinean nabilela, askotan izan genituen iritzi trukeak, askotarikoen artean proiektuak konpartituz elkarrekin aurrera egiteko gogoa, kemena, borondatea gogora datozkit.
|
Burura
datozkit, halaber, besteren artean, bake bideak baliatuz herri honek bere etorkizuna erabakitzeko eskubidearen aldarrikapenean jartzen zuen indarra, euskararen indarberritzea ahalbidetzeko xedez gure hizkuntzaren aldeko lanari lehentasuna, zentraltasuna esango zuen berak, eman beharraz egin ohi zuen azpimarra. Ezkerreko ez baztertzailea, askotariko sentibera zutenei irekitako abertzalea, iritzi eta indarrak metatzearen aldeko euskaltzale peto petoa.
|
|
|
Erregina. Louvreko Auditoriumeko eszenan sartzen ikusi dudalarik «Libertatea ez da nehoiz hilen» tituluko hitzak zaizkit lehendabizikorik
|
burura
etorri. Emeki sartu da, emazte batek laguntzen zuela.
|
|
|
Patata frijitu, saltxitxa, hanburgesa, xerra, arrain, ore, entsalada edo barazki egokiak gure aurrean, zain ditugula, halako edo bestelako saltsarekin jateko erabakia hartzen dugunean, maizen ezagunenak baizik ez zaizkigu
|
burura
etortzen: maionesa, mostaza, ketchup.
|
|
|
Nolanahi ere, hasieratik behar dugu gaztigatu gure gai horri hari ezberdinetatik tiraka eginez hel diezaiokegula. Hasteko, gehienoi
|
burura
datorkigun lehengauza J. Sarrionandiak gatazka hori lehenengo pertsonan bizi izan duela datekeeta, hortaz, gatazkaren ondorioz bizi izan dituen esperientziak (kartzela, tortura, erbestea, eta ezezagunagoak zaizkigun beste hainbat) bere lanaren muineandaudela. Hori guztia aztertuz hel geniezaioke, beraz, gure gaiari.
|
|
|
Bai, bazen Tom. Eta bere begi ilun sakonak
|
burura
etortzen zitzaizkidan momentu berean eneak akiduraz hetsi ziren. Aldi hartan ene ametsak goxoagoak baina malenkoniatsuagoak izan ziren; Tomen eite zuten jendeak, Nany eta bere ama, enegana etortzen ziren eta otoizten zidaten:
|
|
|
Telefonoa eskegi eta begiak itxi ditu. Eta orduan
|
burura
etorri zaio Maialeni Lewisek gauero irakurtzen dion ipuineko marrazki bat. Ate txiki batera hurbilduta dago Alice, beste aldean dagoen lorategi batera begira.
|
|
|
|
Burura
etorri eta berehala, bi aldiz pentsatu gabe sartu nintzen Julianen ohean. Bera ohe izkinaraino etorrita zegoen, ni hurbilagotik ikusteko edo, eta lekurik ez neukan ia bertan sartzeko.
|
|
|
B: Zuk zeure istorio intimo bat kontatu didazula-eta,
|
burura
etorri zait nik bizi izandako beste bat. Nahi duzu kontatzea?
|
|
|
Jendeari hitz egitea atsegin zaio, eta halako gertakizun gogor baten aurrean bazuten zer esan. Lehengo kontu zaharrak airera ateratzen hasi ziren, lehen esandakoak gogoratzen, eta mihigaiztoren bati
|
burura
etorri zitzaion Beatricek esan zuena aitak bortxatu zuenetako batean: " Hau ez dizut inoiz barkatuko.
|
|
|
Matematikari fina eta astronomiazalea, beti izan zuen astrologiaren, iragarpenen eta magiaren lurralde zingiratsuetara arrastan joateko joera; beti saiatu zen, gainera, astrologia zientziarekin ezkontzen, astrologiarentzat esplikazio zientifikoak aurkitzen... eta egiten zuen gauza oro zientziarekin uztartzen, hau da, Cambridgen egindako ikasketa" serioen" bitartez
|
burura
etortzen zitzaizkion" gogo argitasun" eta irudimenezko ideia eroak bideratzen.
|
|
|
Maleruski, haienak anitz ziren eta gureak gutixko. Buruz
|
burukoetara
etorri gabe, arkabuzkada batek jo zuen aitatxiren saihetsa. Ez zen guztiz zoritxarreko gertatu.
|
|
|
Ez nuen famatu nahi.
|
Burura
etorri bezala jaurti nuen, nolabait ere haize eman behar norberaren oldarrari. Guztiz erraza eta toslesgabea zen nire xedea:
|
|
|
Zer erantsi ez nekiela geratu nintzen. Ez nizkion aitortu bere azalpena entzun bitartean
|
burura
etorri zitzaizkidan galderak: Jainkoa bera, baina, nork sortu zuen?
|
|
|
Ez dakit ondo ulertzen dudan
|
burura
etorri zaidan guztia. Poztuko nintzateke iluna argi adieraztea lortu izan banu.
|
|
|
Ni, gorrotoz goraka.
|
Burura
etorritako guztiak esan nizkien: zerua eta gurasoak iraintzen hasi nintzen, ahoa bete birao jardun nuen, nire patu madarikatuaren erantzule egin nituen.
|
|
|
|
Burura
etorritakoak esan nizkion, egiarik bakar bat ere ez, eta nire kontakizuna amaitutakoan, neu izan nintzen bere bizitzaz galdetu ziona. Ezer gutxi kontatu zidan, baina seguru nago egia zela esandako guztia:
|
|
|
Ez nekien zein hitzekin ulertu Umbertoren izaerari buruz osatzen ari nintzen irudia, edo ez nituen onartu nahi
|
burura
etor  tzen zitzaizkidanak. Ez da arintzeko premia ematen didan kezka bat.
|
|
|
Ez larritu, signora, ustezko saltzaileak. Udaberriko ekai  tzok zalaparta handikoak izaten dira, maitale jeloskor bat
|
burura
etorritako guztia esaten hasten denean bezalakoak, baina arrisku handirik gabeak. Quattro nocci piccoli in un sacco grande.
|
|
|
Emakume ez politen ezkutuko xarma. Gloria gazteagoa da,
|
burura
etorritako denak esaten ditu. Neilak ez erortzearren nire besoari suabe helduta dagoela aditu egiten du.
|
|
|
Eta ez denen gustukoa. Bi ideien artean ageriko loturarik ez zegoen arren,
|
burura
etorri zitzaion bere gurasoek, euskaldun petoak izaki, ez ziotela inoiz euskaraz hitz egin txikitan, etxean.
|