|
2003
|
|
|
Ageri denez, zuzenbidearen bidetik interpretazio ezberdinak dira legea aplikatzerakoan. Baina Konstituzioak berak dioenez, parlamentua herriaren erreferentea da, epaileek beren
|
burua
baino ez dute ordezkatzen, epaileek botere eragilea kontrolatu behar dute. Zer egin dezakete, parlamentua desegin?
|
|
|
–uholde, bat bateko heriotza edo gerra batek?, gertakarien segida arrunta hausten duen ezustekoak, badu horrela bere logika, Elizako
|
buruak
baino ez badira izango ere garbi ulertzeko gai. Guri dagokigu, beraz, Jainkoa horrela haserretu duen gaizkiaren hazia gure baitan bilatzea, damutzea, aitortzea eta gure ohitura gaiztoa aldatzea.
|
|
|
Horixe baieztatzen da gizartea nola gobernatzen den gogoan izanik. Nork bere
|
burua
baino ez maitatzea zoritxarreko gertaera da zin zinez; beste modu batera esateko, elkarrenganako maitasunaren aurkako pozoia da, elkarrenganako maitasun hori gizartearen oinarri izan behar den arren. Alabaina, zoritxarreko gertaera horrek berarekin ekarri du konponbidea, eta, konponbideari esker, gizarteak indarrean dirau.
|
|
2005
|
|
|
Senpe zaharrarekin gehiago ezin egoteak penatzen zaituela gehiago, errealitatean hari gertatutakoak berak baino. Esan ezazu lotsatu egiten zaituela barneko sentipen ezagun horrek, halako gertaera ankerraren aurrean zeure
|
buruaz
baino ez pentsatze bihozgabe horrek. Zer da, ba, zure zorigaitza Senperenari benetan gertatu zaionaren aldean?
|
|
|
Niri ezin didazu deus ezkutatu, ederki dakizu hori: Senpe zaharraren aurpegi ausikia ikusi berria zinen eta, hala ere, zeure
|
burua
baino ez zen zeure egiazko kezka nagusi.
|
|
2006
|
|
|
Bi eratako lasterkariak ziren lehian: batetik, gorputzik gabeko gizakiak,
|
burua
baino ez zirenak; bestetik, oilasko gorputz txikiko gizakiak. Batzuek zein besteek gorputz oso eta normaleko pertsonak zituzten laguntzaile eta bultzatzaile.
|
|
2007
|
|
|
–Esadazu zeuk, ezin dut gehiago agoantatu, nola da hori posible? , hau, noski, nire
|
buruan
baino ez dago entzungai.
|
|
|
Berez, termino baten esangura posible bat beste bati ematen zaio metaforaren bidez; konparaketa moduko bat da, baina erkaketa lotura eliptikoa da diskurtsoan, eta gure
|
buruan
baino ez da. Inoiz, analogia dago metaforaren oinarrian.
|
|
2008
|
|
|
MIMI. Oker zaude. Konplotak zure
|
buruan
baino ez daude.
|
|
|
Hizkuntzak ez die eragozpenik ekarri: «Euskararen mugak geure
|
buruan
baino ez daude». Izan ere, AEBetan jo duten euskal musikariek izandako harrera ona gogorazi dute:
|
|
|
Zure buruan dago dena. Zure
|
buruan
baino ez.
|
|
2009
|
|
|
Zelan izan daiteke posible Ipar Irlandako gatazkan Europak horrenbesteko partaidetza izatea eta Euskadin partaidetza hori ez existitzea. Batzuek ez daukate ez beldurrik, ez konplexurik ezta inolako arazorik ere laguntza jasotzeko; eta beste batzuek, berriz, euren
|
burua
baino ez dute ikusten, itxi egiten dira eta bizi garen mundu globalizatutik milaka kilometrotara dagoen pentsaera autarkikoa darabilte, azaldu du Urkulluk.
|
|
|
–Orduan zuk uste duzu euren
|
buruen alde
baino ez zutela borrokatu? –esan nuen.
|
|
|
–Ez dezagun inor iraindu, lagunok, ezen iraintzen duenak bere
|
burua
baino ez baitu iraintzen, nahiz eta ez beti, jakina, eta pentsa dezagun une llabur batez Hamaseik egin duen hausnarketaz.
|
|
|
Montse García (Bartzelona, 1972) proiektuaren zuzendariak hasiera hasieratik hartu zuen abentura hori, eta aurrera ateratzea lortu zuen. " Mugak nabarmena
|
buruan
baino ez daude". Orain, pentsatu hurrengo erronkan.
|
|
|
Jenö Szüks izeneko historiagile hungariarrak dio galdera hori berori urte bitartean Frantzian edo Hungarian egin izan balitz, erantzuna honen antzekoa zatekeela: " Lehenbizi, Erromako Eliza Santukoa da bat; bigarrenik, jauntxo feudalen baten mendekoa, bretoia edo Zala konderrikoa [gaurko Hungariako lurraldea]; hirugarrenik, zalduna, hiritarra edo nekazaria; laugarrenik, frantses edo hungariar koroaren mendekoa; eta, azken
|
buruan
baino ez, hungariarra edo frantsesa (azken honek soilik balioko luke, gainera, Frantziako Iparralderako)".
|
|
|
Han neuzkan adiskideak, aldamenean eserita, gogoeta isilean, bata begiak mahaira erorita, bestea begiak itxita, neu begiak zabalik, haien
|
buruetan
baino ez zeuden ideiei begira.
|
|
|
Baina baso erdiek itotzen dituzte nire
|
buruan
baino ez dabiltzan keak.
|
|
2010
|
|
|
LEONOR. Kontuz sugegorri horrekin. Bere
|
buruarengan
baino ez du pentsatzen. Zure beharrik ez duenean, ikusiko duzu...
|
|
2011
|
|
|
Gizon bat handik 30 metrora dago; bestea, pareko etxeko erlaitzaren gainean. Bere kargura zuen zaldiari
|
burua
baino ez zaio geratu; gurdiari ezertxo ere ez, uztai bat eta aurrerago Longueville hoteleko teilatuan aurkitu zuten ardatz zati bat besterik ez".
|
|
|
Gau hartan batera edo bestera jokatu izanak ez zinan inola ere loturen estutasuna erabakiko. Ez, maitea, horrela deitzeko ere ez dinat egundo bihotzik izan?, kateak geure
|
buruan
baino ez zeuden, eta, gorputzez hurrago edo aparteago egoteak, musuak ezpainetan segundo erdi bat iraun edo, luzeago jota, hezexeago izateak, horrek ez din baldintzatzen gerora sor litezkeenen izaera, baldintzatzen ez duenez. Bitxia dun, gero, amodioa:
|
|
|
–Nik ez dut ezer egin, esan zuen ahul Arizak. Bere
|
buruak
baino ez zion entzun?. Nik ez dut ezer egin!
|
|
|
—Bazterrak nahasi, bazterrak nahasi!
|
Burua
baino ez dik nahasiko.
|
|
|
Eta noraino heltzen da nire memoria? Baditut irudi bakan batzuk, lauzpabost urte nituenekoak, baina geroagokoetan ere sarri gertatu ohi denez, ezin jakin noraino diren berezkoak edo entzundakoak eta urteetan zehar norberak kontatutakoak, norbere
|
buruari
baino ez bada.
|
|
|
Mostradore atzeko ispiluari eta beronen azpiko botila errenkadari begira geratzea baino ez dut izan. Luzeegi joanez gero aspergarria gerta daitekeen bezalaxe, tarte egoki baterako jardun polita deritzot, ni gustura egoten naiz behintzat, aurrean norbere
|
burua
baino ez dela.
|
|
2012
|
|
|
Atzo gora altxatu genuen soldadu lagunok Saizarbitoria, bagoiaren sabaiko leihatilatik burua agertuta paisaia deskriba ziezagun, begi zolia beti Ramonena, gure mugetatik haratagokoa ikusteko?, baina hor aritu da oraintsu arte, temoso halakoa, tar, tar eta tar uzkur alferrikakoan, zertan eta estepa mortuari, elur isilari barrukoon miserien berri ematen. Esana dago, geure
|
buruaz
baino ez dakigu hizketan soldadu abailduok. Behin konturatu denean bere kalamatika estepa mortuak, elur isilak irensten zuela, atzera eseri zaigu bagoiko bazter ilunean? «itzuli zara, ba»?, eta bertan kuxkurtu da, mutu, luzerako berriro ere, Sarrionandiaren ondoan.
|
|
|
izan dugu ondo ikusi,
|
burua
baino ez diogu ikusi eta azpian
|
|
|
IKERNE. Zuk zeure
|
burua
baino ez duzu maite!
|
|
|
114). Nagusiarenak, bere
|
burua
baino ez du behar izateko, eta horrezkero bakardadea bilatzen du beste autokontzientzia suntsituz azkenik libre eta benetan independentea izateko. Besteak, morroiarenak, beldurra du hezurretan; ez da bakarrik egotera ausartzen eta besteak kontserbatu nahi ditu bizirik; dependentea nahi du izan.
|
|
|
Topaketa batean bakoitza bestearengan zehaztuta/ gauzatuta dago, bere buruarengandik urrun. Sexualitatean norberak bestea erabiltzen du bere plazera lortzeko; norbanako bakoitza bestearekin harremanean egotetik urrun, bere
|
buruarekin
baino ez du harremanik mantentzen. Horregatik ez dago" harreman" sexualik.
|
|
|
Izan ere, Postmodernismoa Subjektu Abstraktu edo Huts haren jarraipena zen, alegia, karga sozial guztia bertan behera utzirik," denak balio du" aldarri faltsua astinduz, botereak zenbat balio duen ondo zekien Subjektuari jarraitzen zion. Azkenik, Subjektu Handia ohartu zen bere
|
burua
baino ez zuela behar, eta Desioaren legearekin aliatu zen: desiratzea da psike aske batek egin behar duen guztia.
|
|
|
Bere
|
buruarekin
baino ez du hitz egiten. Labanderiara joaten da tarteka.
|
|
2013
|
|
|
Erantzuteko beta izan aurretik, museoko atea berriz zabaldu zen, eta guardia txikiak
|
burua
baino ez zuen atera.
|
|
|
ESTHER. Itsututa egon naiz. Nire
|
buruan
baino ez dut pentsatu.
|
|
|
«Orain bakarrik nago: gizakiak bilatu nituen, eta nire
|
burua
baino ez nuen aurkitu. Baina nire burua ez dut deseatzen dagoeneko» (Nietzsche, 2010:
|
|
2014
|
|
|
Mendeak bezain luze iraun zuten egun labur haiek, eta, andre zaharra eta neska gaztea elkarrekin hitz egiten hasi zirenean, batak besteari bere egoeraren zergatia kontatuko ziola irudi zuen. Baina Marfa Strogoff, mesfidantza handiz, aise uler daitekeenez, bere
|
buruaz
baino ez zen mintzatzen, eta motzean. Ez zuen inola ere aipatu ez semea, ezta ere biak aurrez aurre jarri zituen topaketa malapartatu hura.
|
|
|
7 Erreala izateko, pertsonaia & egia da Kattalin:
|
buruari
baino ez dio kasurik egiten. Horrek, zalantzarik gabe, talka egiten du kontakizunaren samurtasunarekin.
|
|
|
Frantziak bere izaera narratiboa galdu du, jada ez du deus kontatzen. Bere
|
buruari
baino ez dio hitz egiten. AEBen eta Bruselaren menpeko bihurtu da, estatu subirano baten itxurak egiten dituen arren.
|
|
|
Haur batzuk beste haur bat lurpean sartu eta hura hondarrez estaltzen ari ziren, barreka eta deiadarka. Haurraren
|
burua
baino ez zen geratzen lurpetik salbu. " Tápale la cabeza!", esan zuen batek.
|
|
2015
|
|
|
Ez horrela hegemoniaren defentsa. Horrek bere
|
burua
baino ez du defendatzen, gainontzekoak baztertuz. Euskara ere pertsonen arteko berdintasuna da, eta zentralitatean jarri behar da.Abertzaletasuna indartzeko euskararen inguruko aldarriak apaltzearen alde daude batzuk.Beldur naiz azkenaldi honetan abertzaletasunaren baitan euskararen inguruko diskurtsoa aldatzen ari dela.
|
|
|
ez da eskailera zulotik jausi. . Entzun diot, begiak arranpalo, eta orain ni nintzen arrebari barkamena eskatu behar ziona, horrenbeste berandutzeagatik, neure
|
buruaz
baino ez kezkatzeagatik.
|
|
|
X bitartean lepoa okertu eta zerbitzarien bila ari da, bere egarrian erabat kontzentratua. Mi ez dio horrek axola ordea, bere hitzak bere
|
buruarentzat
baino ez baitira.
|
|
|
Batzuetan alde batera utzi behar dira emozioak. Burua erabili behar da;
|
burua
baino ez.
|
|
|
Neure
|
buruaz
baino ez dut arduratu behar.
|
|
|
Oso arretatsua zarela uste duzu, baina zeure
|
buruarekin
baino ez.
|
|
2017
|
|
|
Kontrapuntua, emakume gisa jatorrizko herrialdean baino askeago izateko ere balio izan diola hainbati bidaiak: " Hemen aukera izan dut ez inoren ama, ez arreba, ez alaba izateko; nire
|
buruarentzat
baino ez naiz jaikitzen goizetan. Eta normalean, emakumeok ez daukagu aukera hori bizitzan, ezartzen dizkiguten rolen arabera aritu behar dugu.
|
|
|
Pozik nago neure buruarekin, naizen bezalakoa izanik, desiratzaileagoa desiratua bainoago. ...tz esaten ez dakitenak, otzandu daitezen giltzapetzen dituztenak, beldurra ematen dutenak, pena ematen dutenak, gogorik ematen ez dutenak, larruazala maskaldua dutenak, eta aurpegia zimurrez beteta, lifting bat egitea dutenak amets, edo liposukzio bat, edo sudurra haustea, hura aldatzeko aitzakia izateko, baina halakoetarako dirurik ez daukatenak, ajatuak daudenak, nork babestuko ez dutenak, beren
|
burua
baino ez, zaintzen ez dakitenak, seme alabak fitsik axola ez zaizkienak, gogoko dutenak tabernetan edatea lurrera ziplo erori arte, itxurak gordetzen ez dakitenak; eta, era berean eta bidenabar, babesle izan nahi ez duten gizonentzat ere idazten dut, besteak babestu nahi bai baina nola moldatu ez dakitenentzat, borrokan ez dakitenentzat, negarretan aise hasten direnentzat, goranahiak, lehiakorrak...
|
|
|
Vincenneseko presoen erregistroan" Xavier Mina, estudiante" bezala agertzen da idatzita, lehendik izengoiti horrekin jadanik ezaguna izan baitzen Penintsulako egunkarietan. Harrezkero, dorreko laugarren solairuko 5 metro koadroko gelaxka borobil batean biziko zen hiru urtez. la urte batez erabat isolaturik egon zen eta, tarte horretan, egunero janaria eramaten zion kartzela zaina, astero ikuskatzen zuen sendagilea eta noizean behin galdeketa egiten zion polizia
|
burua
baino ez zituen ikusiko. Erosotasun gutxi zuen gelaxka hartan:
|
|
|
Espozek bere Memorias idaztean dio 3000 soldaduk eraso zietela, eta Emmanuel Martin jendarmeen kapitainak, aldiz, 170 baino ez. Bertsio gehienek Espozen kontakizunari jarraitzen zioten, baina, Espozek idazkietan bere
|
burua
baino ez zuen justifikatzen, atxiloketaren errua Xabierri berari leporatuz, deskantsatzean behar besteko ardura hartu ez zuelako.
|
|
|
Eta halako batean Axi baretu egin da. Sirena hotsak isildu egin zaizkio, bere
|
burua
baino ez du entzuten, lasterka, erritmo onean, hanka bat lehendabizi, gero bestea, gero atzera bata, gero bestea, bihotza odola punpatzen gorputzean zehar, zainen zabalera giharrak erregadiatzen, indarra, aita ala ama erabaki beharra pentsatu duenean sirena hotsak sortu zaizkio atzera. Lasterrago egin lasterra, sirenak atzean utziz, hanka bat lehendabizi, bigarrena gero.
|
|
2018
|
|
|
Animalien artean, baina, zerriak askoz hurbilago daude basurdeetatik zorrietatik baino. Azken finean, hizkuntza bateko hitzen eta haien esanahien arteko lotura arbitrarioa da, eta zerri, zorri eta basurde kontzeptuen arteko erlazioak gure
|
buruan
baino ez dira bizi.
|
|
|
Maskulinoa izatea ez da «sexuduna» izatea; «sexuduna» izatea partikular eta erlatibo bilakatzeko modu bat da beti, eta sistema honetan arrak pertsona unibertsala dira. Beraz, Wittigen ustez, «sexu femeninoak» ez du beste sexu bat suposatzen, «sexu maskulinoa» alegia; «sexu femeninoak» bere
|
burua
baino ez du suposatzen, nolabait esan sexuan katigatua baitago, Beauvoirrek immanentziaren zirkulua deitu zion horretan harrapatua. «Sexua» gorputzaren interpretazio politiko eta kulturala denez, ez dago sexuaren eta generoaren arteko bereizketarik, zentzu konbentzionalean:
|
|
|
Hiru arima isolatu bihurtu gaituzte, aditzen? Geure
|
buruaz
baino ez gara kezkatzen aspaldi. Doraemonen barrabilak.
|
|
|
Zuhurra eta argia da Helene. Zer gerta ere, gutuna behar ez den eskuetara iritsiko balitz, ez zuen horrela satorren sarea arriskuan jartzen, bere
|
burua
baino ez isiltasun ituna hausteagatik.
|
|
|
—Zu ez zara nor niri esateko nola egongo nintzatekeen hobeto. Zuk zeure
|
buruaz
baino ez duzu arduratu behar, Añes. Eta hori ere kostata egiten duzu.
|
|
|
Sinetsidazu, zure
|
buruan
baino ez da existitzen.
|
|
|
Zure
|
buruan
baino ez zeuden.
|
|
|
Azken finean, beldurra zure
|
buruan
baino ez delako existitzen.
|
|
|
Ez didazu lagundu nahi, zure
|
burua
baino ez dizu axola.
|
|
|
Zuk zure
|
burua
baino ez duzu ikusten.
|
|
2019
|
|
|
Lehen pertsonan ari da Aresti bertan: ez du inor lotzen, bere
|
burua
baino ez, bere aldarriarekin. Euskaldunon belarrientzat ez zen eta ez da oharkabean pasatu nire deitzen diola aitaren etxeari.
|
|
|
Euskaraz, ezin, idatziak ez luke publikorik. Canoren alter egoak beretzat idatziko luke nobela, bere
|
buruarentzat
baino ez. Aldiz, nobela beste hizkuntza batean idatziko balu, demagun gazteleraz, Unamuno berpiztu batek garaipen oihu arranditsu batez egingo liguke ongi etorri Canori eta negozio honetan gabiltzanoi:
|
|
|
Ez zen besterik ikusten ispiluan. Bere
|
burua
baino ez, korridorean.
|
|
|
Harengan pentsatzen dudanean, sentitzen dut ezkon amodioak ez duela zerikusirik ez sinpatiarekin, ez sentsualitatearekin, ez pasioarekin, ez adiskidetasunarekin, ez amodioarekin. Bere
|
buruarentzat
baino ez da egokia, eta ezin errenditu da beste sentimendu askotariko batera ere: zer bikote batzen ari den, harexen araberako jitea du, harexen araberako mami partikularra eta molde berdingabea.
|
|
|
Dudarik gabe, emakumea misteriotsua da nolabait,, misteriotsua jende guztia nola?, Maeterlincken hitzetan. Nor bere
|
buruarentzat
baino ez da subjektua; nork bere burua baino ezin du hauteman bere immanentzian; ikuspegi horretatik, bestea beti da misterioa. Gizonen begietan, nor bere buruarentzat horren iluntasuna nabariagoa da bestetasun femeninoan; ezin dute ulertu, inolako sinpatiaren eraginez, haren esperientzia singularra:
|
|
|
Gizonak ekartzen ez dionez haurtzaroko paradisu berderik, emakumeak mundu honetan topatzen du gizona, biena den mundu honetan: gizonak bere
|
burua
baino ez du ekartzen. Bere baitan itxia, definitua, erabakia dagoenez, gizonak ez ditu askorik sustatzen ametsak; hitz egiten duenean, aditu beharra dago; serio hartzen du bere burua:
|
|
|
Beste mundu baterantz doazela sentitu ez ezik, adurraz ezer jakin ez arren, zerbait arraroa jabetu da bere gorputzaz. Edo agian bere
|
buruaz
baino ez; bere gogoan bilatu behar du sumatzen hasi den ahuldadea. Adorea xurgatu nahi dion indar bat.
|
|
|
Zuzentzaileak esan zuen, Bai, zeinu honen izena deleatur da, zerbait kendu edo desagerrarazi behar dugunean erabiltzen da, hitzak berak adierazten duen bezala, eta letrentzat zein hitz osoentzat balio du, Bere buztanari ausiki egiteko unean damutu den sugea ekartzen dit gogora, Bai jauna, ongi begiratzen bada, biziari oso atxikiak egonik ere, sugeak ere zalantzak edukiko lituzke eternitatearen aurrean, Egidazu marrazkia berriz ere, baina poliki poliki, Oso erraza da, neurria hartzea baino ez, arretarik gabe begiratzen duenak, eskuak zirkulu beldurgarria osatuko duela uste izango du, baina ez, kontura zaitez ez dudala mugimendua bukatu berau hasi dudan puntu zehatzean, saihetsetik igaro naiz, barru aldetik, eta orain beherantz segituko dut kurbaren azpiko aldea moztu arte, Q letra larriaren antzekoa da, izan ere, besterik ez, A zer pena, marrazki horrek gauza onik iragartzen zuen, Antzekotasunaren ilusioarekin konforma gaitezen, hala ere, bene benetan esango dizut, eta barkatu profeten antzera mintzo banaiz, biziaren interesa diferentzietan egon ohi da beti, Zerikusirik ba al du horrek zuzenketa tipografikoarekin, Egileak zeru goienetan bizi dira, ez dute euren jakinduria baliotsua txikikerietan edo eta axolagabekerietan xahutzen, letra zaurituak, aldatuak, alderantzikatuak, eskuz konposatzen genuenean horrelaxe sailkatzen genituen akatsak, orduan diferentzia eta akatsa, dena zen bat, Nire deleatur hauek ez direla hain zorrotzak aitortu behar dut, zirriborro bat nahikoa zait, tipografoen abileziaz fio naiz, tipografoak, botikarien familia edipiko eta ospetsuaren zehar tribu hori, idatzi egin ez zena ere deszifratzeko gauza, horiek, Eta gero zuzentzaileek etorri dute arazoei konponbidea bilatzera, Gure aingeru guardakoak zarete, zuekin fio gara, zuk, adibidez, nire ama ezin artatsuagoa ekartzen didazu gogora, amak behin eta berriz egiten zidan ileko marra, marrazketa lumaz eginda bezala gelditzen zen arte, Mila esker konparazioarengatik, baina, zure amatxo dagoeneko hilik bada, hobe duzu zure kabuz hobetzen hasten bazara, lehen edo beranduago sakonago zuzendu duzu-eta, Zuzendu, neronek zuzentzen dut, baina zailtasunik handienak zirt edo zart kitatzen ditut, hitz bat beste baten gainean idatziz eta horrela, Konturatu naiz, bai, Ez ezazu tonu horretan esan, zeren, nire apalean, ahal dudan guztia egiten baitut, eta ahal duen guztia egiten duenak, Ez du gehiagorik egin behar, bai jauna, batez ere, zure kasuan gertatzen den bezala, eraldatzeko gusturik ez dagoenean, aldaketaren plazera falta denean, zuzentzeko sena, Egileek beti zuzentzen dute, aseezin eternoak gara, Ezin besterik izan, perfekzioa zeruko erresuman baizik ezin daiteke bizi, baina egileen zuzentzea bestelakoa da, arazoez beterikoa, gure zuzentzeko modutik oso bestelakoa, Zu, nola edo hala, zuzentzaileen kuadrilla bere lanarekin gozatzen dela esaten ari zara, Ez naiz horren urrutira joaten ausartuko, norberaren bokazioaren araberakoa da, eta bokazioaz zuzentzailea denik ezagutzen ez den fenomenoa da, eta hala ere, badirudi frogaturik dagoela ezen, gure arima sekretuen alderik sekretuenean, gu, zuzentzaileok, boluptuosoak garela, Hori sekula entzun ez dudana da, alajaina, Egun bakoitzak bere poza eta bere pena ekartzen ditu, baita bere ikasgai probetxuzkoa ere, Zure esperientziatik mintzo al zara, Ikasgaiaz ari al zara, Boluptuosotasunaz ari naiz, Jakina, nire esperientziatik mintzo naiz, neuk ere esperientziarik badut, zer uste zenuen ba, baina besteren jokabideak behatzeaz ere baliatu naiz, hori ere bestea bezain zientzia moral probetxugarria da, Zure irizpidearen arabera juzgatuz gero, iraganeko zenbait egile espezie horretakoa da, zuzentzaile izugarriak, alegia, Balzac-ek berrikusten zituen probez oroitzen ari naiz, hura zuzenketa eta gehitzeen piroteknia itsugarria, Beste hainbeste egiten zuen gure etxeko Eçak, esan dezadan gure herriko adibiderik aipatu gabe geldi ez dakigun, Burura etortzen ari zait une honetantxe bai Eça eta bai Balzac gaur egun gizonik zoriontsuenak izango liratekeela, ordenagailu baten aurrean, gauzak tartekatuz, gauzak lekuz aldatuz, lerroak ibiliz, kapituluak aldatuz, Eta guk, irakurleok, ez genuke sekula jakingo zer bide korritu zituzten, zer bidetan galdu ziren behin betiko formara iritsi aitzin, behin betiko formarik bada, Tira, gizona, balio duena emaitza da, Camoensen edo Danteren zalantzak eta saioak ezagutzeak ez du ezertarako balio, Zu gizon praktikoa zara, modernoa, dagoeneko hogeita bigarren mendean bizi zara, Ea, esadazu, gainerako zeinuek ere izen latinoak al dauzkate, deleatur horrek bezala, Hala bada, edo hala izan bazen, ez dakidana da, nire zientzia ez da horren urrutira heltzen, agian hain ziren ahoskatu ezinak ezen galdu egin baitziren, Denboraren gauean, Barkatu aurka egiten badizut, baina nik ez nuke esaldi hori erabiliko, Denentzako toki bat delako, noski, Ezta pentsatu ere, denentzako tokiek, esaldi eginek, makulu hitzek, betegarriek, almanaketako atsotitzek, esaera zaharrek eta erranairuek, denek eduki dezakete berri itxura, horretarako horien aurrean eta horien atzean dauden hitzak egoki erabiltzea da baldintza bakarra, Orduan, zergatik ez zenuke zuk denboraren gaua esango, Denborek beren buruaren gaua izateari utzi ziotelako jendea idazten hasi zenean, edo zuzentzen hasi zenean, nahiago baduzu, zuzentzeak beste finezia eta beste antzaldatze bat eskatzen baititu, Esaldia gustatu zait, Baita niri ere, batez ere esan dudan lehen aldia izan delako, bigarrenean grazia gutxiago edukiko du, Bigarrenean denentzako toki bihurtuko da, betiko lelo, alegia, Edo topiko, hitz jasoa erabilita, Zure hitzetan nolabaiteko mingostasun eszeptikoa sumatzen dudala iruditzen zait, Suma ezazu areago eszeptikotasun mingotsa, Bata esan edo bestea esan, gauza bera, Ez, ez da gauza bera, erabat bederen, egileek entzumen fina eduki ohi zuten honelako diferentziak harrapatzeko, Agian tinpanoak gogortzen ari zaizkit, Barkatu, ez dut asmo gaiztoz esan, Ez naiz horren erretxindua, ea ba, esadazu zergatik zauden mingosturik, edo eszeptiko, nahi duzun bezala, Egin ezazu kontu nolakoa den zuzentzaileen eguneroko bizitza, pentsa ez ote den tragedia liburu bat behin, eta birritan, eta hiru, lau, bostetan irakurri behar izatea, liburuak, Liburuak, nonbait, irakurketa bakar bat ere merezi ez zuenean, Garbi gera bedi ez naizela ni izan horren hitz larriak esan dituena, ederki dakit, jakin ere, zein den letren gizartean dudan tokia, boluptuosoa bai, baina begirunez beterikoa ere bai, Ez dakit zertan datzan nik esan omen dudan izugarrikeria hori, nik uste dut zuk hasi duzun esaldiaren berezko bukaera dela, zure etenpuntu adierazgarri horien berezko bukaera, adierazgarriak baitziren, errezeloa oso agerian ikusten ez bazitzaien ere, Ez badakizu zertan datzan, eta jakin nahi baduzu, zoaz egileengana, nik esandako esaldiaren erdiari gehitu zurearen erdia eta proboka itzazu, ikusiko duzu Apelesek zapatariari eginiko alegia txalotu horrekin erantzungo dizutela, zapatariak irudi bateko sandalian okerren bat zegoela ohartarazi omen zuen, eta gero, artistak okerra zuzendu zuela ikusi zuenean, belauneko anatomiaz iritzia ematera menturatu zen, Orduan Apelesek, haserre mihiluzearekin, zera esan zion, Zapatari, ardura hadi heure zapatez, esaldi historikoa, Inori ez zaio gustatzen beste inork sorbalda gainetik begiratzerik, Kasu honetan Apelesek zuen arrazoi, Litekeena, baina margoa anatomiako aditu batek ikusten ez bazuen, bakarrik, Eszeptikoa zara, izan ere, Egile guztiak dira Apeles, baina zapatariaren tentazioa gizakion artean arruntena da, tira, zuzentzaileak baizik ez zuen ikasi bere lana, zuzentzea, alegia, munduan sekula bukatuko ez den bakarra dela, Askotan izan al duzu zapatariaren tentazioa nire liburua zuzendu duzunean, Adinak gauza txarra den gauza ona ekartzen digu, baretu egiten gaitu, eta tentazioak, are eta gogorrenak ere, ez zaizkigu hain premiazkoak, Beste hitzetan esanda, sandaliako okerra ikusi eta isildu egiten zara, Ez, baina ez naiz belaun kontuan sartzen, Gustatu al zaizu nire liburua, Gustatu egin zait, bai, Kemen askorik gabe esan duzu, Ez zait iruditu zure galderak ere kemen handirik zuenik, Taktika baizik ez da, egileak, kostata ere, nolabaiteko apaltasuna erakutsi behar du, Zuzentzaileak, ostera, apal izan beharra dauka, eta egunen batean apal izatea ahaztu bazuen, horrekin ...uzu, galdetzekoa litzateke zer dela-eta aritzen zaren historian, hain zientzia larria eta sakona izaki, Bizitza errealean baizik ez naiz ironikoa, Arrazoia nuen, beraz, historia ez dela bizitza erreala esaten nuenean, literatura da, besterik ez, Baina historia bizitza erreala izan zen artean historia ezin dei zekiokeen garaian, Ziur al zaude, Galdera hankaduna eta zalantza besoduna zara, izan ere,
|
Burua
baino ez dut falta, Gauza bakoitza bere momentuan, burmuina asmatu zen azkena izan zen, Jakintsua zara zu, jauna, Ez da hainbesterako, adiskide maitea, Azken probak ikusi nahi al dituzu, Ez du merezi, egilearen zuzenketak eginik daude, gainerakoa azken zuzenketaren errutina baizik ez da, hori zure esku, Eskerrik asko konfiantzarengatik, Ongi merezia, konfiantza, Orduan, benetan uste al duzu histo... Zuzentzaileak esan zuen, Bai, zeinu honen izena deleatur da, zerbait kendu edo desagerrarazi behar dugunean erabiltzen da, hitzak berak adierazten duen bezala, eta letrentzat zein hitz osoentzat balio du, Bere buztanari ausiki egiteko unean damutu den sugea ekartzen dit gogora, Bai jauna, ongi begiratzen bada, biziari oso atxikiak egonik ere, sugeak ere zalantzak edukiko lituzke eternitatearen aurrean, Egidazu marrazkia berriz ere, baina poliki poliki, Oso erraza da, neurria hartzea baino ez, arretarik gabe begiratzen duenak, eskuak zirkulu beldurgarria osatuko duela uste izango du, baina ez, kontura zaitez ez dudala mugimendua bukatu berau hasi dudan puntu zehatzean, saihetsetik igaro naiz, barru aldetik, eta orain beherantz segituko dut kurbaren azpiko aldea moztu arte, Q letra larriaren antzekoa da, izan ere, besterik ez, A zer pena, marrazki horrek gauza onik iragartzen zuen, Antzekotasunaren ilusioarekin konforma gaitezen, hala ere, bene benetan esango dizut, eta barkatu profeten antzera mintzo banaiz, biziaren interesa diferentzietan egon ohi da beti, Zerikusirik ba al du horrek zuzenketa tipografikoarekin, Egileak zeru goienetan bizi dira, ez dute euren jakinduria baliotsua txikikerietan edo eta axolagabekerietan xahutzen, letra zaurituak, aldatuak, alderantzikatuak, eskuz konposatzen genuenean horrelaxe sailkatzen genituen akatsak, orduan diferentzia eta akatsa, dena zen bat, Nire deleatur hauek ez direla hain zorrotzak aitortu behar dut, zirriborro bat nahikoa zait, tipografoen abileziaz fio naiz, tipografoak, botikarien familia edipiko eta ospetsuaren zehar tribu hori, idatzi egin ez zena ere deszifratzeko gauza, horiek, Eta gero zuzentzaileek etorri dute arazoei konponbidea bilatzera, Gure aingeru guardakoak zarete, zuekin fio gara, zuk, adibidez, nire ama ezin artatsuagoa ekartzen didazu gogora, amak behin eta berriz egiten zidan ileko marra, marrazketa lumaz eginda bezala gelditzen zen arte, Mila esker konparazioarengatik, baina, zure amatxo dagoeneko hilik bada, hobe duzu zure kabuz hobetzen hasten bazara, lehen edo beranduago sakonago zuzendu duzu-eta, Zuzendu, neronek zuzentzen dut, baina zailtasunik handienak zirt edo zart kitatzen ditut, hitz bat beste baten gainean idatziz eta horrela, Konturatu naiz, bai, Ez ezazu tonu horretan esan, zeren, nire apalean, ahal dudan guztia egiten baitut, eta ahal duen guztia egiten duenak, Ez du gehiagorik egin behar, bai jauna, batez ere, zure kasuan gertatzen den bezala, eraldatzeko gusturik ez dagoenean, aldaketaren plazera falta denean, zuzentzeko sena, Egileek beti zuzentzen dute, aseezin eternoak gara, Ezin besterik izan, perfekzioa zeruko erresuman baizik ezin daiteke bizi, baina egileen zuzentzea bestelakoa da, arazoez beterikoa, gure zuzentzeko modutik oso bestelakoa, Zu, nola edo hala, zuzentzaileen kuadrilla bere lanarekin gozatzen dela esaten ari zara, Ez naiz horren urrutira joaten ausartuko, norberaren bokazioaren araberakoa da, eta bokazioaz zuzentzailea denik ezagutzen ez den fenomenoa da, eta hala ere, badirudi frogaturik dagoela ezen, gure arima sekretuen alderik sekretuenean, gu, zuzentzaileok, boluptuosoak garela, Hori sekula entzun ez dudana da, alajaina, Egun bakoitzak bere poza eta bere pena ekartzen ditu, baita bere ikasgai probetxuzkoa ere, Zure esperientziatik mintzo al zara, Ikasgaiaz ari al zara, Boluptuosotasunaz ari naiz, Jakina, nire esperientziatik mintzo naiz, neuk ere esperientziarik badut, zer uste zenuen ba, baina besteren jokabideak behatzeaz ere baliatu naiz, hori ere bestea bezain zientzia moral probetxugarria da, Zure irizpidearen arabera juzgatuz gero, iraganeko zenbait egile espezie horretakoa da, zuzentzaile izugarriak, alegia, Balzac-ek berrikusten zituen probez oroitzen ari naiz, hura zuzenketa eta gehitzeen piroteknia itsugarria, Beste hainbeste egiten zuen gure etxeko Eçak, esan dezadan gure herriko adibiderik aipatu gabe geldi ez dakigun, Burura etortzen ari zait une honetantxe bai Eça eta bai Balzac gaur egun gizonik zoriontsuenak izango liratekeela, ordenagailu baten aurrean, gauzak tartekatuz, gauzak lekuz aldatuz, lerroak ibiliz, kapituluak aldatuz, Eta guk, irakurleok, ez genuke sekula jakingo zer bide korritu zituzten, zer bidetan galdu ziren behin betiko formara iritsi aitzin, behin betiko formarik bada, Tira, gizona, balio duena emaitza da, Camoensen edo Danteren zalantzak eta saioak ezagutzeak ez du ezertarako balio, Zu gizon praktikoa zara, modernoa, dagoeneko hogeita bigarren mendean bizi zara, Ea, esadazu, gainerako zeinuek ere izen latinoak al dauzkate, deleatur horrek bezala, Hala bada, edo hala izan bazen, ez dakidana da, nire zientzia ez da horren urrutira heltzen, agian hain ziren ahoskatu ezinak ezen galdu egin baitziren, Denboraren gauean, Barkatu aurka egiten badizut, baina nik ez nuke esaldi hori erabiliko, Denentzako toki bat delako, noski, Ezta pentsatu ere, denentzako tokiek, esaldi eginek, makulu hitzek, betegarriek, almanaketako atsotitzek, esaera zaharrek eta erranairuek, denek eduki dezakete berri itxura, horretarako horien aurrean eta horien atzean dauden hitzak egoki erabiltzea da baldintza bakarra, Orduan, zergatik ez zenuke zuk denboraren gaua esango, Denborek beren buruaren gaua izateari utzi ziotelako jendea idazten hasi zenean, edo zuzentzen hasi zenean, nahiago baduzu, zuzentzeak beste finezia eta beste antzaldatze bat eskatzen baititu, Esaldia gustatu zait, Baita niri ere, batez ere esan dudan lehen aldia izan delako, bigarrenean grazia gutxiago edukiko du, Bigarrenean denentzako toki bihurtuko da, betiko lelo, alegia, Edo topiko, hitz jasoa erabilita, Zure hitzetan nolabaiteko mingostasun eszeptikoa sumatzen dudala iruditzen zait, Suma ezazu areago eszeptikotasun mingotsa, Bata esan edo bestea esan, gauza bera, Ez, ez da gauza bera, erabat bederen, egileek entzumen fina eduki ohi zuten honelako diferentziak harrapatzeko, Agian tinpanoak gogortzen ari zaizkit, Barkatu, ez dut asmo gaiztoz esan, Ez naiz horren erretxindua, ea ba, esadazu zergatik zauden mingosturik, edo eszeptiko, nahi duzun bezala, Egin ezazu kontu nolakoa den zuzentzaileen eguneroko bizitza, pentsa ez ote den tragedia liburu bat behin, eta birritan, eta hiru, lau, bostetan irakurri behar izatea, liburuak, Liburuak, nonbait, irakurketa bakar bat ere merezi ez zuenean, Garbi gera bedi ez naizela ni izan horren hitz larriak esan dituena, ederki dakit, jakin ere, zein den letren gizartean dudan tokia, boluptuosoa bai, baina begirunez beterikoa ere bai, Ez dakit zertan datzan nik esan omen dudan izugarrikeria hori, nik uste dut zuk hasi duzun esaldiaren berezko bukaera dela, zure etenpuntu adierazgarri horien berezko bukaera, adierazgarriak baitziren, errezeloa oso agerian ikusten ez bazitzaien ere, Ez badakizu zertan datzan, eta jakin nahi baduzu, zoaz egileengana, nik esandako esaldiaren erdiari gehitu zurearen erdia eta proboka itzazu, ikusiko duzu Apelesek zapatariari eginiko alegia txalotu horrekin erantzungo dizutela, zapatariak irudi bateko sandalian okerren bat zegoela ohartarazi omen zuen, eta gero, artistak okerra zuzendu zuela ikusi zuenean, belauneko anatomiaz iritzia ematera menturatu zen, Orduan Apelesek, haserre mihiluzearekin, zera esan zion, Zapatari, ardura hadi heure zapatez, esaldi historikoa, Inori ez zaio gustatzen beste inork sorbalda gainetik begiratzerik, Kasu honetan Apelesek zuen arrazoi, Litekeena, baina margoa anatomiako aditu batek ikusten ez bazuen, bakarrik, Eszeptikoa zara, izan ere, Egile guztiak dira Apeles, baina zapatariaren tentazioa gizakion artean arruntena da, tira, zuzentzaileak baizik ez zuen ikasi bere lana, zuzentzea, alegia, munduan sekula bukatuko ez den bakarra dela, Askotan izan al duzu zapatariaren tentazioa nire liburua zuzendu duzunean, Adinak gauza txarra den gauza ona ekartzen digu, baretu egiten gaitu, eta tentazioak, are eta gogorrenak ere, ez zaizkigu hain premiazkoak, Beste hitzetan esanda, sandaliako okerra ikusi eta isildu egiten zara, Ez, baina ez naiz belaun kontuan sartzen, Gustatu al zaizu nire liburua, Gustatu egin zait, bai, Kemen askorik gabe esan duzu, Ez zait iruditu zure galderak ere kemen handirik zuenik, Taktika baizik ez da, egileak, kostata ere, nolabaiteko apaltasuna erakutsi behar du, Zuzentzaileak, ostera, apal izan beharra dauka, eta egunen batean apal izatea ahaztu bazuen, horrekin behartu zuen bere burua giza itxurazko perfekziorik gorena izatera, Ez duzu esaldia zuzendu, hiru aldiz erabili duzu izan aditza arnasaldi bakarrean, barkaezina da, aitor ezazu, Utzazu sandalia bakean, ahozkoak dena barkatzen du, Konforme, baina barkatzen ez dizudana da iritziaren zekenkeria, Orduan gogorarazi dizut zuzentzaile jendea jende urria dela, soila, literatura eta bizi asko ikusitakoa, Nire liburua, gogoan eduki, historiari buruzkoa da, Hala dela esango zuten, noski, generoen tradiziozko sailkapenaren arabera, baina, bestelako kontraesanik aireratu nahi ez badut ere, nire iritzi apalez bizitza ez den guztia literatura da, Historia ere bai, Historia batez ere, eta ez zaitez haserre, Eta pintura, eta musika, Musikak jaio zenetik itzuri nahi dio, batzuetan badoa, bestetzuetan badator, hitzetik askatu nahi du, inbidiaz, uste dut, baina beti itzultzen da men egitera, Eta pintura, Bon, pintura pintzelez egiten den literatura baino ez da, Gizateriak idazten jakin baino askoz lehenago ekin ziola pintatzeari ez duzula ahaztu espero dut, Ezagutzen al duzu atsotitz hau, «zakurrik ezean katuarekin egin ezazu ehizan», beste hitzetan esanda, idatzi ezin duenak pintatu egiten du, edo marraztu, horixe egiten dute umeek, Zuk esan nahi duzuna da, beste hitz batzuekin, literatura, jaio baino lehen ere, jaioa zela, Bai horixe, gizona, gizona izan baino lehen, gizona zen bezala, Nahikoa ikuspegi originala iruditzen zait, Ez pentsa, Salomon erregeak, hain aspaldi bizi izanagatik, bere denboran esan zuen ez zegoela ezer berririk eguzkipean, eta hain aspaldi esaten bazuten horrelakorik, zer ez dugu gaur esango, hogeita hamar mende igaro eta gero, entziklopediaren oroimenak huts egiten ez badit, Bitxia da, nik, historialaria banaiz ere, ez nukeen gogoratuko duela hainbeste urte bizi izan zela, inork bat batean galdetu izan balit, Horixe du denborak, badoa eta ez gara konturatzen, nor bere eguneroko gauzetan dabil, bat batean konturatu eta oihu egiten du, Jainko maitea, zer azkar doan denbora, edonork esango luke Salomon gaur bertan zegoela bizirik, eta hiru mila urte pasatu dira, Iruditzen zait bokazioaz erratu zarela, zuk filosofo izan behar zenuen, edo historialari, arte horietarako behar den talentua eta planta badauzkazu, Baina prestakuntza falta, jauna, zer egin dezake prestakuntzarik gabeko gizajo batek, genetika guztia ongi antolatua munduratzea nahikoa, ongi antolatua izanagatik, nolabait esan, gordinik badaukat ere, lehen ikasketek ematen dutena beste leunketarik gabe, nire kasuan lehenak ez ezik, bakarrak, Autodidakta zarela esan zenezake, zure ahalegin propio eta duinaren fruitu, ez da batere lotsagarria, lehen gizartea harro zegoen bere autodidaktez, Hura bukatu zen, aurrerakuntza etorri eta hura bukatu zen, autodidaktok gaizki ikusita gaude, bertsoak eta denbora pasatzeko istorioak idazten dituztenek baizik ez dute autodidakta izateko eta izaten jarraitzeko baimena, hura zoriona, haiena, nik ordea, sormen literariorako trebeziarik ez dut inoiz izan, aitortu behar dut, Ba filosofo egin zaitez, gizona, Hagitz umorista izpiritu finekoa zara, jauna, ironia ezin hobeki menderatzen duzu, galdetzekoa litzateke zer dela-eta aritzen zaren historian, hain zientzia larria eta sakona izaki, Bizitza errealean baizik ez naiz ironikoa, Arrazoia nuen, beraz, historia ez dela bizitza erreala esaten nuenean, literatura da, besterik ez, Baina historia bizitza erreala izan zen artean historia ezin dei zekiokeen garaian, Ziur al zaude, Galdera hankaduna eta zalantza besoduna zara, izan ere, Burua baino ez dut falta, Gauza bakoitza bere momentuan, burmuina asmatu zen azkena izan zen, Jakintsua zara zu, jauna, Ez da hainbesterako, adiskide maitea, Azken probak ikusi nahi al dituzu, Ez du merezi, egilearen zuzenketak eginik daude, gainerakoa azken zuzenketaren errutina baizik ez da, hori zure esku, Eskerrik asko konfiantzarengatik, Ongi merezia, konfiantza, Orduan, benetan uste al duzu historia bizitza erreala dela, Baietz uste dut, Historia bizitza erreala izan zela, esan nahi dut, Ez ezazu duda izpirik eduki, Beharrik deleaturrik badagoen, esan zuen zuzentzaileak, hasperenka.
|
|
|
Zuzentzaileak esan zuen, Bai, zeinu honen izena deleatur da, zerbait kendu edo desagerrarazi behar dugunean erabiltzen da, hitzak berak adierazten duen bezala, eta letrentzat zein hitz osoentzat balio du, Bere buztanari ausiki egiteko unean damutu den sugea ekartzen dit gogora, Bai jauna, ongi begiratzen bada, biziari oso atxikiak egonik ere, sugeak ere zalantzak edukiko lituzke eternitatearen aurrean, Egidazu marrazkia berriz ere, baina poliki poliki, Oso erraza da, neurria hartzea baino ez, arretarik gabe begiratzen duenak, eskuak zirkulu beldurgarria osatuko duela uste izango du, baina ez, kontura zaitez ez dudala mugimendua bukatu berau hasi dudan puntu zehatzean, saihetsetik igaro naiz, barru aldetik, eta orain beherantz segituko dut kurbaren azpiko aldea moztu arte, Q letra larriaren antzekoa da, izan ere, besterik ez, A zer pena, marrazki horrek gauza onik iragartzen zuen, Antzekotasunaren ilusioarekin konforma gaitezen, hala ere, bene benetan esango dizut, eta barkatu profeten antzera mintzo banaiz, biziaren interesa diferentzietan egon ohi da beti, Zerikusirik ba al du horrek zuzenketa tipografikoarekin, Egileak zeru goienetan bizi dira, ez dute euren jakinduria baliotsua txikikerietan edo eta axolagabekerietan xahutzen, letra zaurituak, aldatuak, alderantzikatuak, eskuz konposatzen genuenean horrelaxe sailkatzen genituen akatsak, orduan diferentzia eta akatsa, dena zen bat, Nire deleatur hauek ez direla hain zorrotzak aitortu behar dut, zirriborro bat nahikoa zait, tipografoen abileziaz fio naiz, tipografoak, botikarien familia edipiko eta ospetsuaren zehar tribu hori, idatzi egin ez zena ere deszifratzeko gauza, horiek, Eta gero zuzentzaileek etorri dute arazoei konponbidea bilatzera, Gure aingeru guardakoak zarete, zuekin fio gara, zuk, adibidez, nire ama ezin artatsuagoa ekartzen didazu gogora, amak behin eta berriz egiten zidan ileko marra, marrazketa lumaz eginda bezala gelditzen zen arte, Mila esker konparazioarengatik, baina, zure amatxo dagoeneko hilik bada, hobe duzu zure kabuz hobetzen hasten bazara, lehen edo beranduago sakonago zuzendu duzu-eta, Zuzendu, neronek zuzentzen dut, baina zailtasunik handienak zirt edo zart kitatzen ditut, hitz bat beste baten gainean idatziz eta horrela, Konturatu naiz, bai, Ez ezazu tonu horretan esan, zeren, nire apalean, ahal dudan guztia egiten baitut, eta ahal duen guztia egiten duenak, Ez du gehiagorik egin behar, bai jauna, batez ere, zure kasuan gertatzen den bezala, eraldatzeko gusturik ez dagoenean, aldaketaren plazera falta denean, zuzentzeko sena, Egileek beti zuzentzen dute, aseezin eternoak gara, Ezin besterik izan, perfekzioa zeruko erresuman baizik ezin daiteke bizi, baina egileen zuzentzea bestelakoa da, arazoez beterikoa, gure zuzentzeko modutik oso bestelakoa, Zu, nola edo hala, zuzentzaileen kuadrilla bere lanarekin gozatzen dela esaten ari zara, Ez naiz horren urrutira joaten ausartuko, norberaren bokazioaren araberakoa da, eta bokazioaz zuzentzailea denik ezagutzen ez den fenomenoa da, eta hala ere, badirudi frogaturik dagoela ezen, gure arima sekretuen alderik sekretuenean, gu, zuzentzaileok, boluptuosoak garela, Hori sekula entzun ez dudana da, alajaina, Egun bakoitzak bere poza eta bere pena ekartzen ditu, baita bere ikasgai probetxuzkoa ere, Zure esperientziatik mintzo al zara, Ikasgaiaz ari al zara, Boluptuosotasunaz ari naiz, Jakina, nire esperientziatik mintzo naiz, neuk ere esperientziarik badut, zer uste zenuen ba, baina besteren jokabideak behatzeaz ere baliatu naiz, hori ere bestea bezain zientzia moral probetxugarria da, Zure irizpidearen arabera juzgatuz gero, iraganeko zenbait egile espezie horretakoa da, zuzentzaile izugarriak, alegia, Balzac-ek berrikusten zituen probez oroitzen ari naiz, hura zuzenketa eta gehitzeen piroteknia itsugarria, Beste hainbeste egiten zuen gure etxeko Eçak, esan dezadan gure herriko adibiderik aipatu gabe geldi ez dakigun, Burura etortzen ari zait une honetantxe bai Eça eta bai Balzac gaur egun gizonik zoriontsuenak izango liratekeela, ordenagailu baten aurrean, gauzak tartekatuz, gauzak lekuz aldatuz, lerroak ibiliz, kapituluak aldatuz, Eta guk, irakurleok, ez genuke sekula jakingo zer bide korritu zituzten, zer bidetan galdu ziren behin betiko formara iritsi aitzin, behin betiko formarik bada, Tira, gizona, balio duena emaitza da, Camoensen edo Danteren zalantzak eta saioak ezagutzeak ez du ezertarako balio, Zu gizon praktikoa zara, modernoa, dagoeneko hogeita bigarren mendean bizi zara, Ea, esadazu, gainerako zeinuek ere izen latinoak al dauzkate, deleatur horrek bezala, Hala bada, edo hala izan bazen, ez dakidana da, nire zientzia ez da horren urrutira heltzen, agian hain ziren ahoskatu ezinak ezen galdu egin baitziren, Denboraren gauean, Barkatu aurka egiten badizut, baina nik ez nuke esaldi hori erabiliko, Denentzako toki bat delako, noski, Ezta pentsatu ere, denentzako tokiek, esaldi eginek, makulu hitzek, betegarriek, almanaketako atsotitzek, esaera zaharrek eta erranairuek, denek eduki dezakete berri itxura, horretarako horien aurrean eta horien atzean dauden hitzak egoki erabiltzea da baldintza bakarra, Orduan, zergatik ez zenuke zuk denboraren gaua esango, Denborek beren buruaren gaua izateari utzi ziotelako jendea idazten hasi zenean, edo zuzentzen hasi zenean, nahiago baduzu, zuzentzeak beste finezia eta beste antzaldatze bat eskatzen baititu, Esaldia gustatu zait, Baita niri ere, batez ere esan dudan lehen aldia izan delako, bigarrenean grazia gutxiago edukiko du, Bigarrenean denentzako toki bihurtuko da, betiko lelo, alegia, Edo topiko, hitz jasoa erabilita, Zure hitzetan nolabaiteko mingostasun eszeptikoa sumatzen dudala iruditzen zait, Suma ezazu areago eszeptikotasun mingotsa, Bata esan edo bestea esan, gauza bera, Ez, ez da gauza bera, erabat bederen, egileek entzumen fina eduki ohi zuten honelako diferentziak harrapatzeko, Agian tinpanoak gogortzen ari zaizkit, Barkatu, ez dut asmo gaiztoz esan, Ez naiz horren erretxindua, ea ba, esadazu zergatik zauden mingosturik, edo eszeptiko, nahi duzun bezala, Egin ezazu kontu nolakoa den zuzentzaileen eguneroko bizitza, pentsa ez ote den tragedia liburu bat behin, eta birritan, eta hiru, lau, bostetan irakurri behar izatea, liburuak, Liburuak, nonbait, irakurketa bakar bat ere merezi ez zuenean, Garbi gera bedi ez naizela ni izan horren hitz larriak esan dituena, ederki dakit, jakin ere, zein den letren gizartean dudan tokia, boluptuosoa bai, baina begirunez beterikoa ere bai, Ez dakit zertan datzan nik esan omen dudan izugarrikeria hori, nik uste dut zuk hasi duzun esaldiaren berezko bukaera dela, zure etenpuntu adierazgarri horien berezko bukaera, adierazgarriak baitziren, errezeloa oso agerian ikusten ez bazitzaien ere, Ez badakizu zertan datzan, eta jakin nahi baduzu, zoaz egileengana, nik esandako esaldiaren erdiari gehitu zurearen erdia eta proboka itzazu, ikusiko duzu Apelesek zapatariari eginiko alegia txalotu horrekin erantzungo dizutela, zapatariak irudi bateko sandalian okerren bat zegoela ohartarazi omen zuen, eta gero, artistak okerra zuzendu zuela ikusi zuenean, belauneko anatomiaz iritzia ematera menturatu zen, Orduan Apelesek, haserre mihiluzearekin, zera esan zion, Zapatari, ardura hadi heure zapatez, esaldi historikoa, Inori ez zaio gustatzen beste inork sorbalda gainetik begiratzerik, Kasu honetan Apelesek zuen arrazoi, Litekeena, baina margoa anatomiako aditu batek ikusten ez bazuen, bakarrik, Eszeptikoa zara, izan ere, Egile guztiak dira Apeles, baina zapatariaren tentazioa gizakion artean arruntena da, tira, zuzentzaileak baizik ez zuen ikasi bere lana, zuzentzea, alegia, munduan sekula bukatuko ez den bakarra dela, Askotan izan al duzu zapatariaren tentazioa nire liburua zuzendu duzunean, Adinak gauza txarra den gauza ona ekartzen digu, baretu egiten gaitu, eta tentazioak, are eta gogorrenak ere, ez zaizkigu hain premiazkoak, Beste hitzetan esanda, sandaliako okerra ikusi eta isildu egiten zara, Ez, baina ez naiz belaun kontuan sartzen, Gustatu al zaizu nire liburua, Gustatu egin zait, bai, Kemen askorik gabe esan duzu, Ez zait iruditu zure galderak ere kemen handirik zuenik, Taktika baizik ez da, egileak, kostata ere, nolabaiteko apaltasuna erakutsi behar du, Zuzentzaileak, ostera, apal izan beharra dauka, eta egunen batean apal izatea ahaztu bazuen, horrekin behartu zuen bere burua giza itxurazko perfekziorik gorena izatera, Ez duzu esaldia zuzendu, hiru aldiz erabili duzu izan aditza arnasaldi bakarrean, barkaezina da, aitor ezazu, Utzazu sandalia bakean, ahozkoak dena barkatzen du, Konforme, baina barkatzen ez dizudana da iritziaren zekenkeria, Orduan gogorarazi dizut zuzentzaile jendea jende urria dela, soila, literatura eta bizi asko ikusitakoa, Nire liburua, gogoan eduki, historiari buruzkoa da, Hala dela esango zuten, noski, generoen tradiziozko sailkapenaren arabera, baina, bestelako kontraesanik aireratu nahi ez badut ere, nire iritzi apalez bizitza ez den guztia literatura da, Historia ere bai, Historia batez ere, eta ez zaitez haserre, Eta pintura, eta musika, Musikak jaio zenetik itzuri nahi dio, batzuetan badoa, bestetzuetan badator, hitzetik askatu nahi du, inbidiaz, uste dut, baina beti itzultzen da men egitera, Eta pintura, Bon, pintura pintzelez egiten den literatura baino ez da, Gizateriak idazten jakin baino askoz lehenago ekin ziola pintatzeari ez duzula ahaztu espero dut, Ezagutzen al duzu atsotitz hau, «zakurrik ezean katuarekin egin ezazu ehizan», beste hitzetan esanda, idatzi ezin duenak pintatu egiten du, edo marraztu, horixe egiten dute umeek, Zuk esan nahi duzuna da, beste hitz batzuekin, literatura, jaio baino lehen ere, jaioa zela, Bai horixe, gizona, gizona izan baino lehen, gizona zen bezala, Nahikoa ikuspegi originala iruditzen zait, Ez pentsa, Salomon erregeak, hain aspaldi bizi izanagatik, bere denboran esan zuen ez zegoela ezer berririk eguzkipean, eta hain aspaldi esaten bazuten horrelakorik, zer ez dugu gaur esango, hogeita hamar mende igaro eta gero, entziklopediaren oroimenak huts egiten ez badit, Bitxia da, nik, historialaria banaiz ere, ez nukeen gogoratuko duela hainbeste urte bizi izan zela, inork bat batean galdetu izan balit, Horixe du denborak, badoa eta ez gara konturatzen, nor bere eguneroko gauzetan dabil, bat batean konturatu eta oihu egiten du, Jainko maitea, zer azkar doan denbora, edonork esango luke Salomon gaur bertan zegoela bizirik, eta hiru mila urte pasatu dira, Iruditzen zait bokazioaz erratu zarela, zuk filosofo izan behar zenuen, edo historialari, arte horietarako behar den talentua eta planta badauzkazu, Baina prestakuntza falta, jauna, zer egin dezake prestakuntzarik gabeko gizajo batek, genetika guztia ongi antolatua munduratzea nahikoa, ongi antolatua izanagatik, nolabait esan, gordinik badaukat ere, lehen ikasketek ematen dutena beste leunketarik gabe, nire kasuan lehenak ez ezik, bakarrak, Autodidakta zarela esan zenezake, zure ahalegin propio eta duinaren fruitu, ez da batere lotsagarria, lehen gizartea harro zegoen bere autodidaktez, Hura bukatu zen, aurrerakuntza etorri eta hura bukatu zen, autodidaktok gaizki ikusita gaude, bertsoak eta denbora pasatzeko istorioak idazten dituztenek baizik ez dute autodidakta izateko eta izaten jarraitzeko baimena, hura zoriona, haiena, nik ordea, sormen literariorako trebeziarik ez dut inoiz izan, aitortu behar dut, Ba filosofo egin zaitez, gizona, Hagitz umorista izpiritu finekoa zara, jauna, ironia ezin hobeki menderatzen duzu, galdetzekoa litzateke zer dela-eta aritzen zaren historian, hain zientzia larria eta sakona izaki, Bizitza errealean baizik ez naiz ironikoa, Arrazoia nuen, beraz, historia ez dela bizitza erreala esaten nuenean, literatura da, besterik ez, Baina historia bizitza erreala izan zen artean historia ezin dei zekiokeen garaian, Ziur al zaude, Galdera hankaduna eta zalantza besoduna zara, izan ere, Burua baino ez dut falta, Gauza bakoitza bere momentuan, burmuina asmatu zen azkena izan zen, Jakintsua zara zu, jauna, Ez da hainbesterako, adiskide maitea, Azken probak ikusi nahi al dituzu, Ez du merezi, egilearen zuzenketak eginik daude, gainerakoa azken zuzenketaren errutina baizik ez da, hori zure esku, Eskerrik asko konfiantzarengatik, Ongi merezia, konfiantza, Orduan, benetan uste al duzu historia bizitza erreala dela, Baietz uste dut ...uzu, galdetzekoa litzateke zer dela-eta aritzen zaren historian, hain zientzia larria eta sakona izaki, Bizitza errealean baizik ez naiz ironikoa, Arrazoia nuen, beraz, historia ez dela bizitza erreala esaten nuenean, literatura da, besterik ez, Baina historia bizitza erreala izan zen artean historia ezin dei zekiokeen garaian, Ziur al zaude, Galdera hankaduna eta zalantza besoduna zara, izan ere,
|
Burua
baino ez dut falta, Gauza bakoitza bere momentuan, burmuina asmatu zen azkena izan zen, Jakintsua zara zu, jauna, Ez da hainbesterako, adiskide maitea, Azken probak ikusi nahi al dituzu, Ez du merezi, egilearen zuzenketak eginik daude, gainerakoa azken zuzenketaren errutina baizik ez da, hori zure esku, Eskerrik asko konfiantzarengatik, Ongi merezia, konfiantza, Orduan, benetan uste al duzu histo...
|
|
|
Maria Sarak entzun zuen begirik kendu gabe, mugimendu azkar baten salbuespenarekin, mugimendua egin zuen une horretan jakin minezko eta ustekabezko espresioak arreta kontzentratua ordezkatu zuen, eta Raimundo Silvak bukatu zuenean, esan zuen, Nire ustez, ez gara kontratu baten baldintzak ezartzen ari, eta ez didazu aldez aurretik banekiena kontatu behar, Hau da nire bizitzako gauza partikularrez hitz egiten dizudan lehen aldia, Partikularrak uste ohi ditugun gauzak jende guztiak dakizki, ez dakizu zenbat gauza jakitera irits zaitezkeen itxuraz interesik gabeko bizpahiru hitz aspertu egin ondoren, Nitaz galdetu duzu hortik zehar, beraz, Argitaletxean lan egiten duten zuzentzaileen gainean galdetu nuen, ideia bat egiten joateko, besterik ez, ulertzen al duzu, baina jendea beti dago prest galdetzen zaiona baino gehiago esateko, pixka bat animatzea izaten da kontua, horretara bideratzea haiek konturatu gabe, Trebezia hori bazenuela ohartu nintzen, hasieratik, Onerako baizik ez dut erabiltzen, Ez naiz kexatzen ari. ...a nire urdin beneragarriak tindatu ditut, Oso gutxi zeneuzkan, ez zuen merezi, Orduan ohartu zinen, Nahikoa gertutik begiratu nizun, zuk ere begiratuko zenidan eta galdetuko zenion zure buruari nola zen posible nire adineko gizon batek ile zuririk ez edukitzea, Sekula ez nuen halako galderarik egin, begi kolpe batez ikusten zen ilea tindatzen zenuela, inor engainatuko zenuela uste al zenuen, Neure
|
burua
baino ez nuen engainatzen, nonbait, Nik orain neure burua engainatzen hastea erabaki dudan bezala, Berdin da, Zer da berdin, Zuk ilea tindatzeko dauzkazun arrazoiak, nik tindatzeari uzteko dauzkadanak, Azal iezadazu hori hobeki, Nik ilea tindatzeari utzi diot naizen bezalakoa izateko, Eta nik, nik zergatik tindatzen dut, bada, Zaren bezalakoa izaten segitzeko, Hau da, hau, kasuistika miragarria, ... Maria Sarak irribarre arina egin zuen, Begi bistakoa da, eta aldaezina, eta, dirudienez, horrek biziki kezkatzen zaitu, Ez nau biziki kezkatzen, norberaren adinak besteren adinaren erlazioan baizik ez du egiazko esanahirik, hirurogeita hamar urteko batek gaztea naizela iritziko dio, ausaz, hogei urteko gazte batentzat agure bat naiz, ezbairik gabe, Eta nirekin alderatuz, zer zara, Zuk zure urdin gutxi horiek tindatu dituzu, eta ni neureak erakusten hasi naiz, hortaz, hogei urteko neskatxa baten aurrean dagoen hirurogeita hamarreko gizona naiz, Zure kontuak ez dira zuzenak, elkarren arteko diferentzia hamabostekoa da, Orduan hogeita hamabost urte dauzkat.
|
|
|
Aise ohartu zen horretaz Xabierrekin herrira itzuli zen aldietan. Orain fabrika zahar abandonatuaren orubean zeuden apartamentuak orratzaren
|
burua
baino ez ziren. Manoloren Katrapona ere itxi egin zen bezero faltagatik.
|
|
|
Lehenik, Jean Rhys en Sargazo itsaso zabala. Nobelako hizkerak âbertako per  tsonaia nagusiak kontu sakonenak esateko modu xaloakâ erakartzen ninduen gehien artean
|
buruan
baino ez neukan Rosa pertsonaiarentzat. Eskura neukan Marguerite Durasen Maitalea ere, esaldi laburrez eta eten ugariz osatutako fraseologiarekin.
|
|
|
Buru bat agertzen da beti ehiza postuaren goiko partean, handik segundo batzuetara.
|
Burua
baino ez da ageri, baina berehala ezkutatzen da atzera.
|
|
|
Zure
|
buruaz
baino ez duzu pentsatzen.
|
|
2020
|
|
|
Nire adineko pertsona nahikotxo ezagutzen dut antzeko egoera igaro dutenak edo igarotzen ari direnak, ez da normala. Sistemak jartzen digun presioa, daramagun erritmoa oso handia dela uste dut, eta jendeak maiz bere
|
buruari
baino ez diola begiratzen; nik hori klasean nabaritu dut, humanitate falta hori, eta Zuzenbidea ikasten ari naiz, hain juxtu Zuzenbidea ikastea besteei laguntzeko nahiari lotuta dagoela ulertzen dudanean.
|
|
|
Atea ireki zen eta norbait agertu.
|
Burua
baino ez zion ikusten, baina, zalantzarik gabe, Aingeru zen. Hara zertara zetorren emakumearen hainbeste ingurumaria eta disimulu.
|
|
|
Ez daukala inongo errespeturik ez gauzekin, ez pertsonekin. Bere
|
burua
baino ez duela kontuan, edozer egiteko gai dela bere helburua lortzeko eta mendekotasun itzela duela sare sozialekin. Izugarri gustatzen zaio atsegin dutak eta jarraitzaileen kopurua nola igotzen den ikustea.
|
|
|
–Bere gurasoek ez diotela jaramonik egiten. Banatu zirenetik nork bere
|
buruari
baino ez diola begiratzen. Berdin zaiela Ane.
|
|
|
Atzeko ate bat ere badago, lorategiko beste aldera ematen duena, arbolak dauden aldera. Horma batek bereizten du alde hura, eta arbola
|
buruak
baino ez dira ikusten dauden lekutik.
|
|
2021
|
|
|
edo nire
|
burua
baino ez da
|
|
|
Ez hadi haiekin bortitza izan, Pello Kaio. Hi egotzirik izatean, beste kaioek euren
|
buruei
baino ez dietek min egin, egun batean konturatuko dituk horretaz; egun batean hik dakusana ikusiko ditek berek ere. Lagun itzak hori konprenitzen eta izan hadi barkabera.
|
|
|
–Oihana zuk utzi zenuen bakarrik. Zeure
|
buruarengan
baino ez zenuen pentsatu. Begira non zauden!
|
|
|
–Baina norbera bere onuraren atzetik dabil beti –esan zuen Hélènek– Eta arrazoizkoa dela bururatzen zait niri –gaineratu zuen, aldarrikatzen bezala– Azken finean, norberak bere
|
burua
baino ez du.
|
|
|
Gertaera bitxi bat bizi izan nuen joan etorri haietako batean, tranbiatik jaitsi eta zubira sartzera nindoala. Agaraitz auzunean bizi zen neskatila bat ikusi nuen, nire adintsukoa, sastraka batzuen atzean;
|
burua
baino ez zitzaion ageri. Lehenago ere begiz joa nuen bidearen beste aldean, bere ahizpa txikia zaintzen; eskua jasoz diosala egin ohi zidan, eta nik ere eskua jasoz erantzuten nion.
|
|
|
Zer esan nahi du horrek, aita? Bizpahiru aldiz egon naiz berarekin, parean egokitu ginelako, eta beti ontziolako gizonaren kontuarengatik izan da, esan zuen, aitari begietara begira?, gure arteko amodioaren istorioa zure
|
buruan
baino ez dago. Zuk asmatua da.
|
|
|
A, May, banekien nor zen May. Itzul nintekeen queertasunera, biok ginen ginena; geure
|
buruaren kontra
baino ez genuen tiro egingo (geroago ikasiko nuen ekipazioa edozein izanik ere, gure armak Despentes labanak izaten direla).
|
|
|
Oiartzun errekaren koloreko ur batek inguratuta dago,
|
burua
baino ez du agerian.
|
|
|
Azkenean, bere
|
buruari
baino ez dio kalte egin.
|
|
|
Neure
|
buruari
baino ez diot errua botatzen.
|
|
|
Arriskua nire
|
buruak
baino ez zuen.
|
|
|
Zure maitasuna behar nuen baina zure
|
burua
baino ez duzu maite.
|
|
2022
|
|
|
Erromatarren garaian, garaitza zen ohorerik irrikatuena, triunfoa; baina ohore, sari edo loria maximo hura, garaipen handia lortzen zuen jeneral
|
buruari
baino ez zitzaion ematen. Triunfadoreak, garaitzaren ohore eta loria erabatekoa jasotzen zuenak, baldintza asko eta zorrotzak bete behar zituen:
|
|
|
Izuak ere estutu du bere ibilia. Iritsia da jada adin horretara non bat norbere
|
buruari
baino ez zaion suertatzen erakargarri, gainerakoentzat agertokiko atrezzo bihurtzen baita. Hautu egokia egin izanak larritzen du, batez ere.
|
|
|
Ez duzu hura gogoan. Zeure
|
burua
baino ez duzu gogoan, eta etxe honetako zure bakardade gorria. Egoista hutsa zu, Malika.
|
|
|
Zure damuak ez dagozkio Ahmedi. Zeure
|
buruaz
baino ez zara damu, zeure buruaz baino ez. Ez zara Ahmeden damu.
|
|
|
Zure damuak ez dagozkio Ahmedi. Zeure buruaz baino ez zara damu, zeure
|
buruaz
baino ez. Ez zara Ahmeden damu.
|
|
|
Zeure
|
burua
baino ez duzu hizpide, Malika, eta zeure sufrikarioak
|
|
|
Baina Ahmedek hartan interesik ez. Bere
|
burua
baino ez du gogoan, bere burua, bere burua. Ahantzia nauka.
|
|
|
Beraz, adi begiratzen eta ikusten geratzea litzaiguke, une batez. Solaskideei entzuteko ezintasunak astintzen gaituen uneetan, isiltasunik gabeko elkarrizketaz inguratuta gaudenean, eta bakoitzak bere
|
buruari
baino ez dionean entzuten, jasandako galerak ezin dira berreskuratu baina bai bizirik iraunarazi bizi zituztenen ahotsak gogoan hartzen baditugu; orain idatzi dituztenen kontakizunetan. Mundua hainbat arrazoirengatik itxaropenik gabe ageri denean, narrazioa, kontaketa da irtenbidea, denbora historikoak eta biografikoak transzendentzia duenari esker baino ez duelako zentzurik hartzen.
|
|
|
Zuk zure
|
burua
baino ez duzu maite.
|