2000
|
|
Taldekideen artean aurrez aurre egiten diren esperimentuak, adibidez, bakoitzari honelako esaldiak esanez: , gorroto
|
zaitut
horregatik..., eta gero kontrakoa, zugan gustukoa dudana hauxe da...?.
|
|
–Desirazko itsasoa;/ nahi izate batenmugarik eza. / Izar bat
|
zaitut
zu,/ ludi osoa argitzen duzuna;/ guzi guzia maite ohi duzun/ bihotz sutsu?
|
|
–Neurekin eramango
|
zaitut
nahi baduzu, bisita txartelak ere hementxe dauzkagu eta, esan zidan telefonoz Aita Arbizu abadeak, biharamunean deitu nuenean.
|
|
Eta Rocío sustengatzen zuen koltxoiaren azpialdeari begira nengoela, ba, momentu horretan albo batera utzi
|
zaitut
, Bitakora laguna, eta orduan bere aurpegia azaldu da ni aurkitzen nintzen beheko literara so eginez. Ile motots beltzek (Guinnessaren edo farolik gabeko gauaren parekoa, horren beltza da Rocíoren ilea) jauzi bat egin dute nigana handik goitik begiratu didanean, eta begi irribarretsuz eraso dit.
|
|
Bidaia amaitu den arren, ez
|
zaitut
oraindik lasai utziko, Bitakora nirea. Izan ere, Irlandan zeharreko bidaia atzean geratu da, baina denbora luzerako arrasto batzuk utzi dizkidala uste dut, eta bien bitartean nire sentipen guztiak idazteko erabiliko zaitut orain arte bezala.
|
|
Bidaia amaitu den arren, ez zaitut oraindik lasai utziko, Bitakora nirea. Izan ere, Irlandan zeharreko bidaia atzean geratu da, baina denbora luzerako arrasto batzuk utzi dizkidala uste dut, eta bien bitartean nire sentipen guztiak idazteko erabiliko
|
zaitut
orain arte bezala.
|
|
Gehiago oraindik bolbora guztiak piztu dituen" duela asko" hori. Gero, bere ohetik irten eta azal ilun biluzia nire ohe ertzerantz hurbiltzen zuen neurrian," duela asko, bai", esan dit," eta zure lasaitasunean ikusi
|
zaitut
, penarik gabe, irri etengabean ametsetan, eta pentsatu dut agian neu nintzela lasaitasunezko irri horren arrazoia. Oker nago?", galdetu dit Rocíok ukondoak nire koltxoian jarrita, bion aurpegiak hurbil geratzen zirela.
|
|
Ezin
|
zaitut
abestu,
|
|
Baina antsiaturik igartzen
|
zaitut
, jaun André, zeren, Salamancan zerbait kontatu banizun ere, orain oro jakin nahi baitzenuke —hau, hori eta hura, eta xehetasun guztiak—, kolpe batez. Ordea, noiz eta historia baten korapiloak kolpe batez laxatu nahi baititugu, aldiz, are gehiago korapilatzen dugu hura, eta has nadin, bada, haien bat banaka laxatzen, geroko luzamendutan eta gibelamendutan ibili gabe.
|
|
Eta jarri nituen hitzetan kantuaren notak, eta hala erran zidaten: " Ni lurra naiz, baina zu ere lurrez
|
zaitut
, eta lurrak lurra du sehaska. Eta gaur zuk besarkatzen nauzu, eta bihar nik besarkatuko zaitut".
|
|
" Ni lurra naiz, baina zu ere lurrez zaitut, eta lurrak lurra du sehaska. Eta gaur zuk besarkatzen nauzu, eta bihar nik besarkatuko
|
zaitut
". Eta malko bat isuri zitzaidan, bozkariozko eta arraitasunezko malkoa.
|
|
—Baldin etxegoiendarra bazaitut eta Urbiaingoa, jaun Martin Etxegoien zenaren seme
|
zaitut
, jakina...
|
|
Irriz sumatzen
|
zaitut
, jaun André, eta irriz ari natzaizu ni ere mementu honetan, baina irri guti nuen nik orduan. Izan ere, kontzientziako kontuetan ezin kontzientziatsuagoa nintzen, hertsia, neure eginik ezdeusenen ere etsaminatzerat eta hautemaiterat emana, eta herstura hark bulkatzen ninduen bekatu ez zena ere bekatutzat hartzerat, eta hala ibiltzen nintzen eskrupuluen ur nahasietan erdi itorik.
|
|
—Oroitu zer erran zion Kristok Pedrori —erraiten zidan—: " Zu, Pedro, harri
|
zaitut
eta harrizko zaitut, izenaren arauaz, eta harri horren gainean eraikiko dut neure eliza". Eta inportant da hori, Joanes... zeren baitirudi ezen batzuek haizearen gainean eraiki nahi dutela, nola luthertarrek eta bertze herese batzuek.
|
|
—Oroitu zer erran zion Kristok Pedrori —erraiten zidan—: " Zu, Pedro, harri zaitut eta harrizko
|
zaitut
, izenaren arauaz, eta harri horren gainean eraikiko dut neure eliza". Eta inportant da hori, Joanes... zeren baitirudi ezen batzuek haizearen gainean eraiki nahi dutela, nola luthertarrek eta bertze herese batzuek.
|
|
Eta osabak bere burua aitzinatu, eta Maddalenen paparrean pausatu zuen, nola haur batek amarenean, eta erran zion: " Maite
|
zaitut
". Eta Maddalenek eskuak osabaren bururat eraman eta, adatsa ferekatzen ziola, erran zion:
|
|
Alferrik dabil, bai, Graziana...", eta burua berriro Maddalenen paparrean pausatu, eta honek irri egin zion berriro; eta osabak orduan erran zion: " Edozein egunetan neure dorretxerat eramanen
|
zaitut
"; eta Maddalenek ihardetsi zion: " Ez.
|
|
" Baina ama ez zen ene erabakiaz ez ene zuhurtasunaz fido, eta etxerat ninderamala, erran zidan: ‘Neska gaizki ikasia zara eta andere doña Lidiarenganat igorri
|
zaitut
denbora baterako, ea haren irakaspenetarik zentzatzen zaren’ Hatsarrean amaren deliberamenduaren kontra agertu nintzen —ohi bezala, alferrik, nahiz eta onartu behar dudan ezen, deliberamendu hartaz denaz bezainbatean, guztiz asmatu zuela gure amak—, zeren doña Lidia emazteki alargun bihozbera bat baitzen, buruz ongi jantzia eta bere buruaren jabea, eraman handikoa eta moja batzuek... Eta ospitale hartan doña Lidia arduratzen zen batik bat arimaz eri geundenez —jendearen ustetan burutik gaizki geundenez, alegia— eta, nola bainindoan harenganat beharturik, hala, lehen egunetan, mendeku gisa, hari hitzik ez egitea pentsatu nuen... alferrik, zeren eta doña Lidiak irabazi baininduen apur bana.
|
|
—Bada, nik zu ezagutzen
|
zaitut
—erran zidan— Uduxa ren plantazionean ezagutu zintudan...
|
|
—Sentitzen dut, Joanes: ni banoa eta zu esku hutsik utziko
|
zaitut
, ez etxerik ez errentarik...
|
|
Ordea, erran ote zion Kristok zango batetik herren zenari: " Herren zaude zango batetik eta, orain, bietarik utziko
|
zaitut
, zeren horrela merituago izanen baitzara Jainkoaren aitzinean", edo, bertzerik gabe, sendatu egin ote zuen. Eta, janik gabe utzi ote zituen bere jarraitzaileak eta barauaren beharra predikatu, noiz eta, haiek gose zirelarik, ogiak eta arrainak berretu eta emendatu baitzituen?
|
|
—Denbora guti daramat zurekin, Joanes, eta oraino ez
|
zaitut
behar bezala ezagutzen. Halarik ere, zure prezeptorea naizen neurrian, irakasle ez ezik zure lagun ere izan nahi nuke, zeren eta ni filosofoa eta teologoa bainaiz, eta zu, berriz, apez jaun don Frantziskok ongi erraiten duen bezala, etxe honetako filosofo tipia, eta, halatan, biok gara filosofo eta biok izan gaitezke lagun handiak.
|
|
28 Frantses
|
zaitut
, akort, baina zer zara zu, oilar frantses bat edo oilo frantses bat?
|
|
Baina muturra okertzen sumatzen
|
zaitut
, jaun André, arestian erranak gehiegizkoak ez ote diren, eta ene imajinazinoaren ondore. Baina zuhaurk ere ulertuko duzu ezen gauzak ez direla izaiten, anitzetan, diren bezalakoak edo kanpotik ikusten diren bezalakoak, are gutiago amorioaren eta maitasunaren alorrean, baina idurikatzen ditugun bezalakoak, eta halatan emaiten diela imajinazinoak kontu horiei egiazko neurria.
|
|
—Ene Buccio maitea, malenkoniatsu ikusten
|
zaitut
...
|
|
—Galdua zaude, zinez, eta zinez galdu
|
zaitut
, zeren orain ere zeure osaba jartzen baituzu Jainkoaren aitzinetik...
|
|
—Ama, osabari orain dela guti erran diodana erranen dizut zuri: maite
|
zaitut
zu, mundurat ekarri ninduzulako, eta maite dut hura, mundu honen barrenean bertze mila mundu daudela erakutsi zidalako. Eta biak maite nahi zaituztet eta biak maitatzerat entseiatuko naiz, zeren eta lehen giristinoak ere amorioan bizi izan baitziren, Paradisua lurrean eraikitzen zutela —eta, pausa labur bat egin eta behakoa zorrozten niola, erantsi nuen—:
|
|
—Felizitatzen
|
zaitut
, Pedro —erran nion hunkiturik, boza dar dar— Bizitzan ikusi dudan koadrorik beldurgarriena da, baina baita ederrena ere... Eta uste dut ezen osaba Joanikot...
|
|
—Ama, gorroto dizut eta gorrotatu egiten
|
zaitut
, zeren zure kulpagatik joan baitira mundu honetarik gehien maite nituenak, Maddalen eta osaba Joanikot, beren buruaz bertze egin ondoren...!
|
|
—Baina erran ez dizut, bada, ezen ez zaitudala amatzat...! Eta nola izanen
|
zaitut
amatzat, baldin nik gehien maite nituen pertsonek bizia galdu badute zure kulpagatik...?
|
|
—Libratu
|
zaitut
azkenean heriotzaren atzaparretarik! —erran zidan begi ordeak zituen gizonak, zeinak mediku edo barbera baitzirudien— Eta, mirakulua badirudi ere, bertze behatzak onerako bidean dituzu...
|
|
—Ez
|
zaitut
elkarrizketatu nahi —nik, arrapaladan.
|
|
—Hamaika eta erdiak aldera deitu
|
zaitut
—nik—, baina ez zinen etxean. Gero ez dut berriz egin, ustez eta etortzeko gogorik ez zenuela izanen.
|
|
—Lagunduko
|
zaitut
goiti. Garbitu gabe dut oraino.
|
|
—Lagunduko
|
zaitut
–Batzuetan zinez zaila izaten da klase honetako ateekin asmatzea.
|
|
—Ederki konprenitzen
|
zaitut
. Ni ere...
|
|
Badira diosalak galderen ordezko baizik ez direnak, eta ordukoa garbi zegoen: " nor deabru
|
zaitut
eta nora demonio zoazkit?", guti goiti beheiti. Neke zen emaztekiaren azter begien zama eramatea, eta ez dut maite niri inork horrela so egitea.
|
|
—Berehala ezagutu
|
zaitut
: larunbat iluntzean hemen zinen, bertzeekin batean, eta atzo goizean ere hilerrian ikusi zintudan.
|
|
Nik: Nor
|
zaitut
–
|
|
Ez nauzu hain erraz asaldatuko, Bruce. Ongi ezagutzen
|
zaitut
.
|
|
Orain lasai ninteke, ama. Ez
|
zaitut
itoko.
|
|
Ezaguna al zaizu? Orain utzi egin behar
|
zaitut
. Cave of the Winds era jaistekoak gara, urjauzien azpira.
|
|
Baina nik ez dizut deitu, eta ez nazazu errudun sentiarazi. Hala ere, nahi baduzu, Gasteizera itzultzen garenean, deituko dizut eta nik neuk gonbidatuko
|
zaitut
afaltzera. Honaino etorri izana, abuztuan gereziak lortu izana eskertu nahi nizuke.
|
|
Elkarrizketak luze jo zuen, baina Dabidek ez zuen neska harekikoa onartu nahi izan. Hala ere, hainbeste" Maite
|
zaitut
" gora, hainbeste" zu bakarrik zaude" behera, orduan ni doi bat konbentzitzea lortu ahal izan zuen. Gainera, gero lagunekin beraren lagunekin Munro kafetegian beraren gisakoentzako kafetegian geratuak ginen, eta irteteak on egingo zigula erabaki genuen.
|
|
Neska horrek txoratu egin ninduen eta haren atzaparretan jausi nintzen. Hala ere, oraindik maite
|
zaitut
"). Sortu zi  tzaidan amorrazio, egonezin, tristura eta auskalo zer gehiagoren sentimendu bulkada haren eraginez, ohetik jaiki behar izan nuen eta Dabid atzetik etorri zitzaidan, isatsa apaldua duen txakurraren antzera.
|
|
Baina ez ahantzi: maite
|
zaitut
. STOP.
|
|
Gura baduzu, prest nago guztiari buruzko xehetasun guztiak emateko, prest nago eskatzen didazun guztia betetzeko... Ezin
|
zaitut
galdu.
|
|
Hara, Dabid, nik barkatu behar bazaitut, barkatu egiten
|
zaitut
, baina onartu beharra daukagu gure harremana" impasse" handi batean dagoela. Beharbada zure harreman berri horren beharra genuen non geunden argi ikusteko adierazi diot, eta nire hitzetan Teresaren hitzen oihartzuna antzeman dut.
|
|
STOP. Behar
|
zaitut
. STOP.
|
|
Eta aski burumakur axolagabe ikusiko ninduen, zeren azkenean, New Yorkeko katedral hartako apaizaren antzera, hara non esan didan: " Pittintxo bat atxikopalatua ikusten
|
zaitut
". Ni irribarre egiten saiatu naiz, baina guztiz ezinezkoa egin zait Tomek gogait eginik baininduen.
|
|
Gau hartan eta batez ere harrezkero piztu egin ez ziren lagunen lanparak bezain ilun geratu nintzen, eta bete betean dastatu nuen irainaren zaporea. Baina are okerrago sentitu nintzen Dabidek" Hala ere, oraindik maite
|
zaitut
" esan zidanean. Eta neure buruaren jabe ez nintzela, ezustean eskura neukan buztinezko eskultura hartu, eta jaurti egin nion.
|
|
Baina zorigaitzeko gau hartan besterik esan zidan: " Hala ere, oraindik maite
|
zaitut
". Eta orain, Dabidek egiaz tiro egin zidanetik denboralditxo bat igaro dela, zalan  tza egiten dut nahi gabe ez ote zidan argia piztu, harrezkero ez ote ditudan gauzak argiago ikusten...
|
|
Egia da" Sentitzen dut" esamoldea erabiliegi dagoela, baina halaxe dago oraindik ere hainbestetan erabiltzen dugun" Maite
|
zaitut
" adierazpidea ere, eta hala ere bizi bizirik dago, eta konbentziturik nago esaten den bakoitzean esanahi berria, ñabardura gehiago egokitzen diogula adierazi du ahots sakon bezain pausatuz, denoi epaiketa fartsa bat zela kasik ahanztarazten zigula. Eta begien bistan dago neska hori ezagutu aurretik, eta ondoren, Billek azaldu izan didan maitasuna desberdina dela; baina hanka sartu du eta halaxe onartu du, munduko ohore guztiak jasotzen ari zela, munduko pertsona apalenaren mailara etorriz, gauzarik intimoenak denon aurrean azaldu beharrez.
|
|
Eta zuei ere, herri tribunaleko kide guztioi, zuen kontzientziak pixka bat aztertu, eta barka dezazuela eskatzen dizuet. Baina barkatuko ez bazenute ere, jakizue nik berriro ere" Maite
|
zaitut
" esango diodala, esa  ten dizudala, Bill esan du, malkoren bat agerian, Clintoni (X) tinko begira, eta horretarako berdin zaidala Etxe Zurian edo txabolarik baztertuenean egon.
|
|
Gaizki egiten ditut zubiak gaizki idazten dizut gaizki maite
|
zaitut
bakealdi egoskabe honetan
|
|
Begitan
|
zaitut
eder, izar antzo dirdai: gogoz bazterrik bazter ari nauzu aznai.
|
|
Beti izango
|
zaitut
goguan, baña joan nahi det ostera euskal lurreko arbolpe artan nere ezurrak uztera.
|
|
Arre ikusten
|
zaitut
,
|
|
egun on, maite
|
zaitut
.
|
|
Eldarnioaren zurrunbiloan uzten
|
zaitut
,
|
|
Donostiatik irteeran Mendizorrotz ikusi nuen; Donostiari agurra. " Inoiz ikusiko ote
|
zaitut
ostera?", edo antzeko bihozkada izan nuen.
|
|
|
zaitut
|
|
Eta zertarako" maite
|
zaitut
" efimeroak xuxurlatu,
|
|
gaur goizean ikusi
|
zaitut
|
2001
|
|
Ezkor samar ikusten
|
zaitut
gaur egungo langile mugimenduaren egoeraz.
|
|
Mendira eraman ninduen, eta 2.000 ardi, bi zaldi eta lau edo bost zakur utzita, esan zidan," hauek denak hartu eta segi, norabide honetan. Ikusiko
|
zaitut
hemendik bi astera". Ez nuen bi astean beste inor ikusten, nagusi hura bakarrik Berak ekartzen zidan beste bi astetarako jakia eta irauteko behar nuena.
|
|
Ordutik aurrera gailentzen joango den intrigaranzko itzulerak, esandako guztia esanda dagoela jakin arren, bergogoratu egin behar egin dela iragarriko digu. U. Eco ren adibide barregarria gogoratuz, posmodernitatea pertsona bati" maite
|
zaitut
" esan nahi diozunean" Corin Telladok esango lukeen moduan, maite zaitut" esan behar izatea da. Alegia, esaten/ idazten den oro testuarteko tradizio unibertsalean sartzen dela ohartzea.
|
|
Ordutik aurrera gailentzen joango den intrigaranzko itzulerak, esandako guztia esanda dagoela jakin arren, bergogoratu egin behar egin dela iragarriko digu. U. Eco ren adibide barregarria gogoratuz, posmodernitatea pertsona bati" maite zaitut" esan nahi diozunean" Corin Telladok esango lukeen moduan, maite
|
zaitut
" esan behar izatea da. Alegia, esaten/ idazten den oro testuarteko tradizio unibertsalean sartzen dela ohartzea.
|
|
Trebezia eta trikimailu kalkulatuez engainatzen zuten Tenorio edo Casanoven garaiak pasa diren honetan, dagoeneko ezinezkoa zaigu, halaber, maite dugunari" I love you" edo" estoy por tí" bezalakoak botatzea, are gutxiago Euskaltzaindiaren arauak beteko lituzkeen" gustatua nago zutaz" gorritu gabe aitortzea. Umberto Ecok esan bezala, posmodernitatea hori baita hain justu, bihotza ezezik beste zerbait aztoratzen dizun horri" maite
|
zaitut
" esan nahi eta Corin Telladok esan zuelako ezin esan izatea.
|
|
Baieztapen honen oinarrian, William Morris margolari prerrafaelitak bere emazte zen Jane Burden Morris-i esandakoa dago: " Ez dakit zu pintatzen, baina maite
|
zaitut
" (145). Adituek osasun ahuleko emakume beltzaran lerdentzat deskribatzen duten honek, Henry James eta George Bernard Shaw bera inpresionatu zituen bere edertasun eta graziarekin.
|
|
Gupidatu behar al
|
zaitut
, garailea?"
|
|
" Ardura ahantziren
|
zaitut
zu ere, ardura ahantziren ditut Nanag eta Katy" (IGB, 47)
|
|
Beti maite izango
|
zaitut
, esaten dugu, baikortasun itsuak jota eta iragan etsigarriagora begiratzeari uko eginez.
|
|
Izan ere... Gero afaltzera gonbidatu nahi
|
zaitut
...
|
|
(Garrantzia kenduz) Inolaz ere ez
|
zaitut
bakarrik utziko. (Pausa) Gainera, berehala izango gara bueltan.
|
|
Bihar bazkaltzera gonbidatzen
|
zaitut
, nire etxera...
|
|
Nik ezin ditut, ordea, begiak estali... Maite
|
zaitut
, Agustin, baina lagun bezala.
|
|
(Imanoli, mirestuta) Etxean lan egiteko kontratatuko
|
zaitut
.
|
|
(NIKOLASi.) Kafe bat hartzera gonbidatzen
|
zaitut
.
|
|
(Deklamatzen) Ez mesedez, ez nazazu utzi orain! Oso maite
|
zaitut
... (Eskua tripan) Eta hemen dudana zure semea da...
|
|
(LEIREri.) Leire, behar
|
zaitut
–(Presa sartuz.) Orain.
|
|
g) Nor
|
zaitut
–Izaerak berak nolako kontsiderazioa duen aztertu da puntuhonetan.
|
|
Ordutik aurrera gailenduz joan den intrigaranzkoitzulerak, esandako guztia esanda dagoela jakin arren, birgogoratu egin behar egindela iragarriko digu. U. Eco ren adibide barregarria gogoratuz, potsmodernitateapertsona bati, maite
|
zaitut
–esan nahi diozunean. Corin Telladok esango lukeenmoduan, maite zaitut?
|
|
U. Eco ren adibide barregarria gogoratuz, potsmodernitateapertsona bati, maite zaitut? esan nahi diozunean. Corin Telladok esango lukeenmoduan, maite
|
zaitut
–esan behar izatea da.
|
|
Elkarrizketarako erantzun nion, ahots aratzez. Zu
|
zaitut
nire trebezia nahiz hutsegiteen ispilurik zehatzena eta egiazkoena.
|
|
Gaur jada bost bezero izan ditu. Horrela hasi ezean kalera bota
|
zaitut
.
|
|
Hondar pinporta. Eta ezin
|
zaitut
burutik kendu, ez duzu orria askatu nahi, hurrengo kapituluan agertu nahi duzu, istorioa eraiki, liburua osatu. Ezin nauzu abandonatu.
|
|
Telefonoz hitz egitean, bestaldean imajinatzen
|
zaitut
, arkatza atzamar artean, papera mahai gainean. Zuriaren freskura puta bat bailitzan zirriborroz betetzen duzu.
|
|
Zure zakil tentearen usaina iristen zait. Nire barruan nahi
|
zaitut
orain, orain, orain... Eman, eman, eman..."
|
|
Bukaeran, baina, irribarrez ikusi du Arantxa eta ezustean" nik ere maite
|
zaitut
, tonto" entzun du argi eta garbi agurtzeko. Ostia.
|
|
Galderak bere buruan jiraka, geratu gabe, haserre, hegazkinak King Kongen inguruan bezala. Nor da Arantxaren maite
|
zaitut
tontoa. Zergatik deitzen ote dio bere lagunengandik gordeka?
|
|
Arrauneko kamiseta estu batekin. Maite
|
zaitut
tontoa, pentsatu du Tasiok.
|
|
Malko potoloak masailetan behera. Ez
|
zaitut
gehiago ikusi nahi esatea lortu nuen hala ere, zerri bat zara.
|
|
Telefono elkarrizketa batean entzutea iruditu zitzaion esaldi bat baino ez du. " Nik ere maite
|
zaitut
, tonto". Maite zaitut.
|
|
" Nik ere maite zaitut, tonto". Maite
|
zaitut
. Baina bere aita izan zitekeen.
|
|
Gaztain kolore argikoak. Arratsaldero hor ikusten
|
zaitut
geratu gabe idazten eta... ez zara ba idazlea izango, galdetu dio herabe baina emozionaturik. Beno, idazlea, erantzun du Tasiok, jarraiketarena nola azaldu ez dakiela.
|
|
–Maratoi erdi bat egiteko moduan ikusten
|
zaitut
–esan zion Mariak nebari.
|
|
‘Gutxi barru, begiak zarratzen ez baditut ez
|
zaitut
ikusiko, belarriak tapatu ezik ez dizut entzungo, oroimenaren ur uherretan murgilduz besterik ez naiz zure alboan sentituko.’
|
|
‘Ondo ezagutzen dut noraezean dabilen zure moduko jendea, laster tentatuko
|
zaitut
berriro.’
|
|
‘Bihar joan egingo naiz, Goio, bakarrik utziko
|
zaitut
aldi batez... ’
|