|
2000
|
|
|
Gure seme alabek euskaraz ikasi, pentsatu eta bizitzea posible badute ere, ingurune erdaldunetan jai dago. Urteetan nozitu erasoaren ordaina
|
dugu
hain justu.
|
|
|
Nire txanda heldu denerako apur bat lotsatuta nengoen, nik ez baitaukat neska honek beste abentura kontatzeko. Noski, ez
|
nuke
hain bizimodu hotzean jaio eta hazi nahi, eta familiarik ez izatea eta holan, baina Rocíok" eta zuri buruz, zer?" galdetu didanean berak beste eskarmentu izan nahi nukeela konturatu naiz, hori bai. Horregatik eztul txiki bat egin eta kontatuko niona pentsatzen hasi naizenean, berriz itaundu dit" zer?, ez al duzu ezer kontatzeko?", eta nik baietz, hain zuzen ere horrexegatik etorri naizela Irlandara, nazka nazka eginda nagoelako kontatzeko ditudan gauza gutxiekin.
|
|
|
‘Ez. Bakarrik jakin nahi
|
dut
hain beltza izan ote zen gure etxeko ardi beltza’ ‘Protestant guztiak dituk, berez eta izaitez, ardi beltzak’, haserre iduri egin zidaan. ‘Ordea, berorrek erran dit ezen izeba Joana emazteki ona zela, nahiz eta... ’ Eta ene hitzak aditu bezain sarri, aitonak muturra okertu zian, eta bere keinu hartan ohartu ninduan ezen bigarren aldiz harrapatu nuela.
|
|
|
—Irri eginen didazu, baina usna oneko gizona naiz, eta Urbiainen sartu naizenetik heriotza bertzerik ez dut usaindu, Heriok Urbiain osoa ostatutzat hartu balu bezala. Eta ez
|
dut
hain ostalari gaixtoarekin minutu bat ere iragaiteko asmorik, eta banoa lehenbailehen hemendik.
|
|
|
—Soria hilik ez diagu inoiz zuzen jakinen zein zen haren jokoa. Ez
|
duk
hain aldrebeskeria handia pentsatzea berak ere antzeko planak zituela Ripodasendako —Potzoloren ahoak jaurtitako galleta puska beratza niganaino ailegatu zen kasik— Laguna etorrita, gauzak moldatu nahiko zitian, zuen hilketa Ripodasek berak egin zezan edo, horretara ezin makurtua bazuen, bai gutienez haren armaz egin zedin. Neke handirik gabeko afera izanen zuan, bertzalde:
|
|
|
Oroitu, haren aulki birakorra ez zuan mahaiaren pare parean, atzerago baizik, bere burua gerizatu nahirik gibelat egiteko astia izan zuelako marka noski. Tarte tikia izanagatik ere, ez
|
duk
hain erraza pistolaz inor behingoan kausitzea, mugitzen ari bada. Eskarmentuz zakiat.
|
|
|
Argia zegoen Josuren ganberan eta ahalik eta isilen errepikatu nituen goizekoak. Pilulek —hiru oraingoan— ez
|
ninduten
hain berehalakoan jo, baina orduan ere lokamuts egiazko nahiz alegiazko guztietatik kanpo egon nintzen, gorputza berriz ere noiz eta nola errendituko behakizun izan zuen itxaronaldi lañoan.
|
|
|
—Ez
|
ninduzuen
hain goizik espero, ezta?
|
|
|
Han nengoela, Gasteizko katedralean ikusi nituen zikoinez oroitu naiz. Baina batez ere han nengoelako, eta nengoen gisan nengoelako, apaiz bat hurbildu zait eta, ez bat eta ez bi, galdegin dit ea zer
|
dudan
hain burumakur egoteko, ea aitortza edo bestelako laguntzarik behar dudan. Nik, inortxori ere esplikazioak emateko gogorik izan ez, eta, irriño bat egiteko indarrak nolabait bildurik, ezezkoa egin diot buruaz (hain zuzen ere bakarrik, isilik eta ilunpetan egon nahi nuen):
|
|
|
Colorado ibaia aurreraxeago zeharkatu, eta, zubiaren bestaldeko Phantom Ranch era iritsirik, goizeko hamarrak laurden gutxitan bazkaldu dugu. Denok barrez aritu gara egundo ez
|
baitugu
hain goiz bazkaldu; urontziez ere topa egiten ibili gara helburura onik heldu garelako, baina kezka nagusi zen: alde batera, eguzkiak gero eta gogorrago jotzen zuen eta, nolabait esateko, orduantxe hasten zen mila eta bost ehun metro inguruko desnibela gainditzeko saioa, hain zuzen ere zatirik gogorrena; bestera, seguruenik gorakoan Xavier eta Olgarekin elkartuko ginen, eta ez genekien oso ongi zer esan ez nola jokatu.
|
|
|
sofismak, kontraesanak, lizunkeria politikoak agerian uztea, bestela esanda. Ikusmolde zientifikoak logika eta kontsistentziaren zentzua darama bere baitan; nazien ideologiak, aldiz, horixe nahi
|
du
hain zuzen ere bere baitatik at eduki. Badakigu, gainera, naziek beren jite antilogikoa diskurtso ugaritan zabaldu zutela.
|
|
|
Jakina, fenomenalistek ezin
|
zuten
hain nozio misteriotsuak erabiltzen zituen diskurtsoa mantendu. Horregatik, ordez, hura enuntziatuen inguruan eraiki zuten.
|
|
2001
|
|
|
Berriro errepikatu genuke, poesia honetan ez
|
dugu
hain planteamendu zehatzik aurkituko, poesia hau ez baita azken momenturaino mezua zehazten duena. Baina irakurleak ez du askorik kontestualizatu behar horrekin aurkitzeko poesiaren ideologiaren inguruan.
|
|
|
Aldatzeko beldurra
|
dutenek
hain zuzen. (Hatz bat lurrera zuzenduz.) Eta badakizue non amaitzen duten aldatzeko beldurra dutenek?
|
|
|
Euskararen erabilera orokorrean aldagai ezberdinek duten eragina ikusita, euskara erabilera altua dutenen perfil soziodemografikoa, soziolinguistikoazein psikosoziala egin da. ...n erabilera altua dutenen artean, emakumezko gehiago daude gizonezkoak baino; subjektu horiek euskararen ezagutza maila altua dute, baita beren inguruko pertsonek ere (gertuko eta urrutiko sarea); euskararekikoeta euskaldunekiko jarrera positiboa erakusten dute; horrez gain, euskaldunei etaerdaldunei buruzko irudi ezberdina dute, euskaldunak oso taldekoiak ikusten dituzten bitartean, erdaldunak ez
|
dituzte
hain taldekoiak ikusten; euskararen bizitasun etnolinguistiko subjektiboari dagokionez, euskarri eta kontrol instituzionala etaestatusa baxutzat jotzen dituzte; demografia, berriz, altua ikusten dute; gaztelaniaren estatusa eta demografia baxua iruditzen zaizkie; gaztelaniaren euskarri etakontrol instituzionala, berriz, altua; euskaldunekiko uste exozentriko eta euskararekiko uste egozentriko alt...
|
|
|
–Sartu, sartu. Barkatuko didazu baina ez
|
zintudan
hain goiz espero eta ohetik altxatu berria naiz.
|
|
|
Hiria ikusiko dut. Hiria behar
|
baitu
hain estazio ederra daukanak.
|
|
|
–Zergatik etorri zinen honaino, Marcos? –ausartu zen Maria–
|
Zuenetik
hain urrun.
|
|
|
Arkupeko eskaileretan gora, Lucas zuen gogoan: zenbat kostatzen zitzaizkion eskailera horiek, egunean egunean gehiago eta, agian, horregatik
|
zituela
hain gogoko mendiak, Shisha Pangma eta. Mariak oraindik ere.
|
|
|
bata, jostun batengana joan; bestea, liburuetara jo. Jostunak etxean ditut amama eta amona, baina liburuak ere ez
|
ditut
hain urrun: etxean ale batzuk eta liburutegian, berriz, nahi beste.
|
|
|
Poztu nau, gainera, gure nekazaria langile bihurturik ikusteak, hori ere ukatuko bailioke zenbait lumaluzek. Hizkuntzaren eta janzkeraren kontuan, ordea, ez
|
dut
hain argiro sumatzen zertarako sartzen den linguistika. Hizkuntzak nola hurbil eta urrun gaitzakeen ikusteko, aski da, eta hobe, linguistika ez ezik, hizkuntzak ez jakitea.
|
|
|
ez ote zuen, bada, Allendek berak, besteak beste, bere euskal etorkia aitortu? Eta" test" moduan erabil ditzakegu, hurbileko
|
ditugulako
hain zuzen, geure artean ere. Ea egunen batean, ordu ere badugu eta, nor nor den eta non dagoen ikusten dugun agerian.
|
|
|
Gure ametsak, eskualde anitzetako tren geltoki busti edo portu zikinen kaietan hurrantzen zirenak ziren; hiri nagusia gehienontzat, gero gabeziaren tupina herdoildua zen, sentimendu horrek
|
gintuela
hain zuzen elkartzen eta behin betiko etsitzetik desbideratzen. Lanaren ukateak, mugimenduaren jarraipena itxura zezakeen, baina ez zuen ametsaren kidetasunarekiko inongo loturarik.
|
|
|
Lankidea bere egitekoetara plegatu zen, ni ere mentsetarik nintzela erabakirik. Ildo horretarik nolabait gurutzaketa ez
|
nuela
hain urrun nabaritzen nuen eta lehen xixtako harridura ezabatu ondoan, ilunpearen minean, argi gorriz seinalatu garraio tresna eta izaki bitxiaren aitzinean nengoen, hein bat jabal. Roswellgo estraterrestraren ondorengoak urrats bat egin zuen nigana, galdera berdina meleloki errepikatuz.
|
|
2002
|
|
|
«Bada batzuen artean tentazio benetan nabaria, euskara hizkuntza bera helburu eta xede absolutu bihurtzeko joera
|
duena
hain zuzen. Toki goxo, sekretu eta ezkutu bat, han, bihotzondo ezti eta xamurra euskararentzat gordez, baina aldi berean komunikaziorako mintzabide, tresna eta adiera gailu gaztelera aukeratzen duena.
|
|
|
Ildo horretan, Europako Batasunak hartzen dituen erabaki guztiak lotesleak dira, hizkuntzei dagozkienak izan ezik, eta gainera arlo honetan hartzen diren neurriak kontsentsua exijitzen dute. Dena den, badirudi Irailaren 11ko erasoen ondoren aniztasuna Bruselan ez
|
dutela
hain begi onez ikusten, eta beraz ikusteke dago zer nolako garrantzia ematen zaien hizkuntza gutxituei dagoeneko zirriborratutako Europako konstituzioan.
|
|
|
Batzuek erabat arbuiatu zuten proposamen hura; zergatik ez zetozen dei egiten zutenak eurak, elkartzeko modu berdin berdina izanez gero? Zalantzarik gabe tartea etsaiez beteta zegoelako eta nahiago
|
zutelako
hain arrisku handian euren bizitzak baino inorenak ipintzea. Beste batzuei proposamena gaitzi izan baino gehiago adorea falta zitzaien.
|
|
|
Zer moduz, Manuel? Zuloan ez
|
haute
hain gaizki ere tratatu esan zion, esku bat haren sabelean jarriz.
|
|
|
Baldekada ur hotz hotza jaurti dioten kateme batek bezala erreakzionatu nuen: zer zen hobeto gelditzea, nik; zer motibo
|
zuen
hain modu kategorikoan eta halako utilitarismo baldarrez hitz egiteko. Biok ezagutzen genuen gizonezko banandu baten kasua ekarri zuen harira.
|
|
|
euskaraz idatzi bai, baina aldi berean idazten duen horrek gaztelaniaz zer soinu izango duen kontuan harturik idaztea euskaraz, berak ere bai baitaki erdaraz, eta etengabe egon baitaiteke irudikatzen lerro horiek erdaraz nola agertuko liratekeen. Besterik litzateke idazleari burutik pasatuko balitzaio testu hori beste norbaitek suedierara, demagun, jarri behar duela, gaztelaniarekin gertatzen ez den bezala suediera [13] ez
|
baitu
hain etxeko: orduan ez luke gupida sobera izango, ez bailuke jakingo euskal letra horiek suedieraz aurkiz edo kantoiez erortzen zaizkion.
|
|
|
Barka, gaztelaniaren ñabardurak esan nahi dut. Hain segur ere, horregatik
|
ditugu
hain gogoko ordenamendu juridikoak, lur azaleko herri guztiek araubidea nahiago badute ere.
|
|
|
– Burua ez
|
balu
hain boxeoari emana! Oso arraro dabil azken aldion.
|
|
2003
|
|
|
Uzteko esan dizut, hurrengoan ez
|
dut
hain bigun jokatuko banku zaindaria zuri zuri geratu zen, mugitu ezinik. Azkenean atzamarrak erantzun egin zion, eta pistolak danba egin zuen.
|
|
|
Eta ez zion ardura hola jarrai zezaten klase hark ziraueino. Erietan ile gorri batzuk korapilatuta zituela, buruak ez zuen lanik egiten irakaslearen hitzen esanahia ulertzeko; nahikoa
|
zuen
hain beharrezko bilakatua zitzaion ahots hura entzutea; begiek, amets, esku, ezpain, begi, buruaren mugimenduei, errealitateari lotu gabe jarraitzea. Gelan bera eta irakaslea izan ezik beste inor ez zegoela iruditzen zitzaion, eta arkitektura eklektikoaren gaineko azalpenek berarentzat mezu isilak ostentzen zituzten.
|
|
|
Ez dakizu ondo ze zoriontsua nazan ederren artean ederrena nire ondoan eukita xerloa belarriaren atzean jarri zion astiro. Ez neban uste musuak hain goxoak izan leitekezanik, inork ez
|
nau
hain ondo musukatu ezpainak segundo batez elkartu ziren, presa barik, Unaxek berbetan jarraitu aurretik. Nasai hartu, zoratuko ez banozu...
|
|
|
Baina esan daiteke egoera hori izugarri hobetu dela azken urteotan: industria eredu berriak (fabrika txiki edota ertainak, kooperatiba asko) ez
|
du
hain nabarmenki kutsatzen, trafikoa herritik at bidali da3, asko urbanizatu da hirigunea, ibaiagarbiago dago. Gainera, herrigunetik oso hurbil, oso inguru natural ondo zainduadago:
|
|
|
Espezialista guztiak ez daude ziur terapia horien eraginkortasunaz. Askok zalantzak
|
dituzte
hain erradikalak diren zainketen albo ondorioez. Munduko populazioaren %2k neurri handiagoan edo txikiagoan izaten du gaixotasun hori, eta batez ere arraza zuriko pertsonei eragiten die.
|
|
|
mila eta hirurehun inguru. Ez
|
nuke
hain manifestazio ederrak antolatzen dituen euskal militantzia beti kritikatzen ibili nahi, baina nik esan gabe ere galdera airean dabil: non daude, zertan, egunkaria itxi berritan euskarazko egunkari baten falta aldarrikatzera Donostiara bildu ziren ehun mila lagun haiek?
|
|
|
Ateari pitin bat bultza egin eta pasillo hutsari begiratu nion. Une horretan Monika, esku batarekin bere bularrak maindirearekin estaliz eta beste eskua ahoan zuela bere gelatik atera izan balitz, ez nuen jakingo zer esan edo zer egin, berriro atea itxi eta ihes egitea ere pentsaturik nuen, Monikak ez
|
ninduen
hain erraz ezagutuko, begi zelatari bat baizik ez zuen ikusiko ate zirriztutik, oraindik garaiz nengoen atea pausatuki itxi eta itzultzeko, baina erabaki bat hartu eta kontrakoa egiteko inoiz izaten dugun adurrarekin zabaldu nuen atea, gainditu nuen muga, jarri nuen oin bat etxe barruan eta lasaiago sentitu nintzen: gauzak bere lekuan zeuden, edo hormak gutxienez, aspaldian margotu gabeko horma gris zikinduak; marko pare baten hutsuneak nabari ziren, lauki argiago batzuk paperaren jatorrizko kolorea agerian utziz, aurreko jaberen batek inora eramanak, nik beti horrela ikusi nituen, ez lehen gauean, gau horretan Monikari jarraiki sartu nintzenean adiago bainengoen bere keinuei, aginduei edo esanei," hasi zaitez biluzten, segituan nator" esan zuenean, baina bai biharamunean, eguzkiaren argiak etxeko bi gelak eta, zeharka, pasilloa ere argitzen zituenean eta ni Monikak ukitzen zuen guztiaz, ez oheaz bakarrik, interesatzen hasia nengoenean.
|
|
|
Joxepek egun batean piraten belaontzi bat marraztu zuen, baina, nola
|
baitzituen
hain barruraino sartuak lapitza eta borragoma, haien banderatik bi hezur gurutzatuak eta burezurra kendu, eta borragoma eta bi lapitz gurutzatu ipini zizkion ordez.
|
|
|
Ezin
|
dut
hain erraz eman, ez lukete sinetsiko. Eman nahi ez banu bezala egiten dut, damutu egin banintz bezala.
|
|
|
Gurbitz berantiarrak posizioa hartzera behartu nau. Posizioak hartu ditut, batzuek erabat bete  tzen naute, eta erraz ikusiko dituzu; beste batzuek ez
|
naute
hain gustura utzi, eta horiek ere erraz antzemango dituzu. Ebakita nago, erdibiturik.
|
|
|
Baina hemen, Euskal Herrian, sutsu ari dira batzuk horren defentsan. Orain artekoa baino zabalagoa izan behar duela Egunkari berriak, iritzi aniztasuna gehiago errespetatu behar duela, jarrera editorialak ez
|
duela
hain murritza izan behar... eta beste hainbat gauza irakurri ditut otsailaren hogeitik joan den hilabete t’erdian. Egia esan, ez dut goitik behera, oso osorik zakarrontzira botatzeko moduko iritzirik irakurri, eta debatearen osasunari buruzko seinale ona da hori.
|
|
2004
|
|
|
Beste batzuk, berriz, duela gutxi konposatutakoak dira. Asko atzeratzen joan naizen lana da, diskoetxerik ez
|
nuelako
hain zuzen. Hilabeteetan buru belarri murgiltzen nintzen proiektuan, baina, lan profesionalak denborarik uzten ez zidalako edota diskoetxerik ez nuelako berriro kaxoian gordetzen nuen.
|
|
|
Behin baino gehiagotan deitu omen zuten polizia, gizonak nolako jipoiak ematen zizkion entzun eta beldurtuta. Ez
|
dut
hain argi, jipoi emailea gure arteko gizon txuri eta zuriren bat denean halakorik egin ohi denik. Gure artekoa ez denari, halakorik ezin diogu onartu, baina guretarikoa denean, beste alde batera begiratzen dugu?
|
|
|
Padinek bestelako jazarpenak ere gogoratzen ditu, egoera arintzen laguntzen ez
|
zutenak
hain zuzen ere: " Lana gogorra zen, baina are gehiago derrigorturik eta tratu txarrak jasanda, erran behar dut gerra garaian baino gose gehiago eta okerrago pasatu genuela, dena eskuz egiten zen(...), leher eginda bukatzen genuen eta jaten genuenak ez zuen hori konpentsatzen".
|
|
|
Furgoneta mendi magalean utzi eta hortik aurrerako bidea oinez egin behar da. Mendian ibiltzen denarentzat mendi buelta, baina makina bat izerdi bota
|
genituen
hain ohituak ez gaudenok. Taksango monasterioko lehen arrastoa ikusi genuen arte.
|
|
|
Kantu horren bigarren zatia aldatzeko gogoa ere ematen zidan gaztaroan, «Denok Jainkoak iñak gire, zuek eta bai gu ere...» Eta Goiko horrengan sinismenik ez eta...! Gerora pentsatu nuen ezin
|
nuela
hain zorrotza izan, azken baten, denok horrek euskaldunak hain berdintasun zaleak gareneko azalpena besterik ez dela izango, eta Jainkoak eta sinismenak hainbesteko garrantzia izanik, agur egile horrek berdintasunaren ohorea agertu nahia kantatzen: " Denok, bai zuek, bai gu ere, Jaingoak inak gire... denok berdinak", baina orduan garbiago geratu zitzaidan hasierakoa:
|
|
|
LCD telebistak oraindik ere lauagoak diren arren (bost zentimetro ingurukoak), plasmakoen anaia pobreak dira nolabait: txikiagoak dira (37 ingurukoak), ez
|
dute
hain itxura liraina, kolore beltza ez dute ondo agertzen eta oso garestiak dira oraindik, plasmakoak baino gehiago, pantailaren tamaina kontuan hartuta. Halere, distiratsuagoak direnez, gutxiago kaltetzen ditu inguruko argiak, eta, gainera, iraupen luzeagoa dute:
|
|
|
Garestiak dira eta beltzak ez
|
ditu
hain ongi agertzen, baina hobeto ikusten dira gela argitsuetan.
|
|
|
–Egia esan, gauzak ez
|
ditut
hain garbi une honetan. Ez da erraza.
|
|
|
Alabaina, guztiarekin ere, horrek ez luke esan nahiko, horratik, diglosiaren estrategia euskararentzat ona denik. Bide txar batek ez
|
baitu
hain zuzen berez txarra dena nahitaez hobetzen; onik onenean, gauzak erlatibizatzeko gaitasuna aitortuko diogu halakoari, baina ez besterik.664
|
|
|
Joxean Ormazabal ere gogaide dugu iritzi horretan: . Ez al zaizue iruditzen Herri honen hizkuntzak euskara izan behar duela esaten dugunok erabat konbentzituta bageunde, ez
|
genukeela
hain erraz joko erdarara, ez genukeela hain erraz amore emango? (...) Euskaraz dakigunok epeltzen ari gara, erraz amore ematen dugu, ez gara konturatzen gure hizkuntza zein kinka larrian dagoen.
|
|
|
Baina ez du nahi
|
duena
hain erraz lortuko.
|
|
|
gerra, bonbardaketak, heriotzak, atxiloketak, torturak, fusilamenduak... Baztanek, garaileen alderdian, ez
|
zuen
hain zigor bortitzik jaso, baina beste baztandarrek garaileen haserrea pairatu behar izan zuten.
|
|
|
–esan zidan, ahotsa dar dar, isilune baten ondotik berriro ekiten ziola–: Bikote batean, gainera, harremanak ez
|
dituk
hain errazak izaten, hire aitarekin izan ditudanak ez behintzat; izan ere, momentu batean leihotik botako nian, baina hurrengoan errukitu egiten ninduan, susmoa bainuen hura ni baino gaixoago zegoela eta ezin utzi nuela, baldintza haietan...
|
|
|
–Beno, hori ere ez
|
duk
hain bekatu handia. Nik izugarri miresten diat Tirano de Bergerac...
|
|
|
Indefinizioaren eremu aseptikoan murgildu nahi lukete, literaturgilea ren asepzia aldarrikatuz. Eta zerbaitek sepzia badu literaturak
|
du
hain zuzen ere, Milan Kunderak zioenez, literatura ideia baten dramatizazioa delako, eta ideia dagoen lekuan ideologia dago.
|
|
|
" Ez
|
duk
hain inportantea euskaldun izatea" bota zuen Bazterrek sorbaldak jasoz.
|
|
|
Emakumeak, hemengoak izan edo hangoak izan alde handia izaten dela, esan zuen Kakok. " Italiakoak dituk emakume beroak, esan zuen; Frantzian, aldiz, ez
|
dituk
hain beroak izaten, baina eraman egiten haute, eta alperrik duk, ezin duk ebitatu..."
|
|
|
Orain diputazioan ematen omen ditiztek... Bai; ez
|
dituk
hain txarrak, hala ere, diputaziokoak."
|
|
2005
|
|
|
Ez
|
du
hain aspaldi serorak ez zirela beren amaren ikustera joaten ahal beste serora batek ez bazituen laguntzen. Ez zutela beren etxean lo egin behar...
|
|
|
45 Onerako edo txarrerako, munduko leku gutxitan
|
dituzte
hain hurreko basanimaliak.
|
|
|
Hogoi bat urteren buruko bizkitartean, ustegabeko itzulipurdia egin beharra
|
zuen
hain tinko eta umil Frantziako euskaldunak atxiki zituen 111 errepublikak. 1940ean, Vichy-ko hirian jarri zen Pétain marexalaren frantses estatuak nahi izan zuen berriz eskualdekatu alemanek gobernatzera uzten zio ten lur eremua.
|
|
|
Zer nahi, zer nahi... Bainan zer ote bada dukezue dukegu,
|
dukete
hain itsusirik egin? (E 784,). Hots eta esanahiaz jokatuz hitz berriak asmatzen daki zorrozki.
|
|
|
(.) nor ausartuko litzateke hizkuntzan hitz berri bat sartu orduko, aldaketa berri batonartu orduko, kultura horren elementu tradizionalena porroskatzen ari dela esatera. Nor saiatuko litzateke hizkuntzari aldaketarik gabe eusten, betiko galeratik babesteko? Inortxo ere ez, biziaren bermea baita aldaketa, eta urratsak gizarte aldaketekinbat egin ez zituzten hizkuntzak
|
ditugu
hain zuzen ere galdu direnak.
|
|
|
“Ordu asko egin eta zortea badugu, pare bat kilo lor ditzakegu”, dio. Arrandegi gehienek angulak erosteari utzi diote, ezin
|
baitute
hain prezio altuan erosi eta gero saldu. Beraz, enkarguz jatetxeetara edo erosteko ahalmen handia duten familietara joaten dira.
|
|
|
Azken honek ezpainetaratu dio irribarrea batez ere.
|
Bazuten
hain gelakide xelebrea ikastolan. Urtebete ei darama enpresa informatiko txiki batean, administrazioarentzat programak euskaratzen eta garatzen.
|
|
|
Naroak ez du erantzun. Alde batetik zirrara ematen dio Ametsen eskutik joateak, eta gainera honek lehengusua apur bat berpiztu duela dirudi, orain ez
|
du
hain abailduta ematen, mehatxuaren gertutasunak berriro lema hartzera behartu izan balu legez.
|
|
|
Giltzak hartu eta kanpora irten nintzen, hondartzako etxera joateko intentzioarekin. Auto aurrean nengoenerako, ordea, gauzak ez
|
nituen
hain argi. Auto barnean sartu nintzen, baina ez nuen martxan jarri.
|
|
|
Birritan izan dut nik. Baina libelularen tripa estu estu estua da, eta ez dakit minik izan ahal
|
duen
hain tripa estuarekin. Ze libelulak orratzak bezalakoak dira, baina orratzek ez daukate triparik, burdinazkoak direlako.
|
|
|
Gero andre txiki bat etortzen da izeko Rosaren etxera, soinekoa probatzera. Eta nik ez dakit zertarako behar
|
duen
hain andre txikiak hain soineko handia.
|
|
|
–Geure gurasoez ari gara! Ni ez
|
naute
hain gaizki zaindu, ez dute horrelakorik merezi. Mireiak arrazoia du, hau dena erokeria hutsa da!
|
|
|
Ezinbestekoa da bi hauen arteko interakzioa, alegia, batez ere ezagutza enpiriko objektibora zuzenduriko" adimena" eta batez ere ideia intelektualen kontsiderazio hutsera zuzenduriko" arrazoimena" uztartzen dituen interakzioa. Bat egite hau, aipatu bezala," irudimenari" esker bakarrik da posible, ze ahalmen honek
|
du
hain justu giza aspektu ezberdinenak elkartzeko, osotasun bezala kontsideratzeko eta kanpoaldera elkarri lotuta azaltzeko beharrezkoa den indar sintetikoa. Era honetan azaltzen du Humboldtek berak gaitasun hau:
|
|
|
– Zuk ote
|
duzu
hain ederki kantatzen?
|
|
|
Nekeza behar
|
duela
hain gauza aparatosoekin malabarak egitea.
|
|
2006
|
|
|
Bengoaren ustetan, euskaraz sexuari buruz berba egiterakoan mezua gazteleraz baino bigunago gelditzen da: " Horrexegatik, Doctor Deseo taldeko Francis abeslariak gazteleraz kantatzen du abesti batean, mezua gordinagoa izatea nahi
|
genuelako
hain zuzen ere". Euskal Herrian oraindik sexuaren inguruko kontuekin berehala" eskandalizatzen" garela dio bikote arrasatearrak:
|
|
|
Antza denez, espezie ugari dauden ekosistemetan landareei eboluzio azkarra exijitzen zaie zeren eta espezien arteko konpetentziak polinizazio sistemak aldatzea ekartzen baitu eta hainbat landarek ezin
|
du
hain eboluzio edo egokitzapen azkarra izan.
|
|
|
1959an ireki nuen kolegioa baina frankismoa ez zen nirekin behin ere sartu. Kolegio txikia da, pribatua, liberalaa baina ez zidaten kasurik egin eta, uste
|
dut
hain txiki izateagatik utzi gintuztela bakean.
|
|
|
Multinazional hauek ere hirugarren mundua esplotatzen ari dira, beraz gasolina botatzera goazen bakoitzean, edo Adidasez janzten garenean, Nikez, berdin jokatu genuke. Edo zergatik ez
|
dugu
hain irizpide garbia mugikorrekin. Mugikorrek koltana behar dute, eta koltana Kongotik ateratzen dute.
|
|
|
Zuen bizitzan txalaparta da beharrezko, beti txalaparta daramazue zuekin, eta txalapartak zaramatzate zuek. Baina zer
|
du
hain berezi txalaparta jotzeak. Sentimendu baten transmisioa da, edo erritmozko hizkuntza bat sortzea, edo...
|
|
|
Kasu honetan, lehen egin bezala, beste hizkuntzarena, estatistikoki esanguratsua ez delako baztertzen dugu, inor aspertu nahi ez
|
dugulako
hain zuzen ere.
|
|
|
maite
|
ninduzun
hain gutti,
|
|
|
Sustraian gauza batez ziur baino ziurrago gaude: datorren urtean berriz ere mahats bilketaren jaian izango garela, ardoa eta mahatsa bizibide
|
dituztenentzat
hain garrantzitsua den egun horren lekuko berriro ere izateko.
|
|
|
Besteak beste, ondasun ukigarrietako inbertsioak direnez, gordailu horiek ez daude bermatuta eta haiek beren aurrezkiak gal ditzakete. Esku hartutako sozietateek 1.400 milioi euro inguruko negozio bolumena
|
zuten
Hain zuzen, Manuel Conthe Balore Merkatuaren Batzorde Nazionalaren (CNMV) lehendakariak berehala gogorarazi zuen, indarrean dagoen araudiaren arabera," CNMVrentzat ez direla inbertitzaileak, baizik eta aktiboen erosleak; beraz, ikuskatzaileak ez du ez eskumenik ez informaziorik" gertatutakoari buruz. Bi sozietateetako bat ere ez dago Conthe buru duen erakundearen ikuskapenaren mende, eta ez dira Espainiako Bankuaren eskumenekoak.
|
|
|
Ehuneko txiki horren azalpena da kasuen %80 baino gehiago gaixotasunaren estadio aurreratuetan diagnostikatzen direla, Zuluetaren arabera. Horregatik
|
dute
hain garrantzitsua ikertzaileek gaitz hori garaiz atzematea.
|
|
|
Bestalde, Sonyk, Blu Ray sustatzen duen konpainiak, formatu hori izango du Playstation 3 berrian, eta urte amaieran aterako da. Screen Digest ek dioenez, 2010ean 15 milioi etxe egongo dira Estatu Batuetan, 10 Europan eta 2,5 Japonian, goi definiziora igaro direnak, baina ez
|
du
hain argi zein formatu izango den hedatuena.
|
|
|
Hau adituek ez dute ulertzen zergatik den konpainia galdu eta gutxi duen eremu batean presioa egin nahi du irabazi baino gehiago, ia erabateko jabea baita. Arrazoi gehiagorekin, instalatutako Windowsen kopiak legez kontrakoak izan daitezke, esaten den bezala Microsoft en, erabiltzaile asko ez daudela esan nahi
|
du
hain eskura duten sistema eragile batengatik ordaintzeko prest daude. Aditu batek ironikoki adierazten duen bezala:
|
|
|
Tenemos alma y genio que no ceden a los de ningún pueblo" 510 Guztien elkarlanaz" prospere y se abrillante el genio de la raza" 511 Izan ere," he aquí expuestos en toda su crudeza los términos del problema: o trabajamos por la hispanidad, o somos suplantados por otros pueblos, por otras razas, más fuertes y menos perezosas" (eta hemen ja arrazaren esentziak eta arrazaren indarrak ez
|
du
hain" izpirituala" –fede katoliko hutsa– ematen) 512 Arraza izpiritual hori, kanpoko kutsaduretatik baino lehen eta gehiago, barruko lohietatik behar da garbi garbi mantendu, hori baita egin ere arraza espainolak betidanik egin duena, mairu, judu eta heretiko txukun urrutiak oro merezi bezala tratatuz. Hala irakurtzen diogu Maeztu-ri Aita doktore Torró frantziskotarraren Filosofía de la hispanidad liburuaren aurkezpenean:
|
|
|
Hari bertze bat gehitu dio, Etxauzendako. Doinuz bakoitza bere gisakoa izanagatik, mamia ez
|
dute
hain aparte. Bere itzuleraz gain, Parisko azken ordukoek hartu dute, bietan, tokirik handiena.
|
|
|
Nolako arropa zeraman emazte berriak, zenbat idi hil ziren hainbertze jenderi jatera emateko, Nafarroako nahiz Frantziako zenbat etxe printzipalek igorri zituzten beren seme alabak ezteietara... halako kontuak eta bertze anitz ibili ziren zenbait astetan ikasle eta irakasleen ezpainetan. Agaramonteko etxeak inoiz ez
|
zuen
hain gora egin Nafarroako erresuman.
|
|
|
–Inoiz ez
|
naun
hain zoritxarreko sentitu.
|
|
|
Orain elkarrekin bizi dituk bostak. Ez
|
gaituk
hain gupidagabeak. Jendeak kontu asko asmatzen ditik, entzungo hituen niri buruz esaten dituztenak.
|
|
|
Hori esan, eta libre. Ez
|
nauk
hain basapiztia, badiat nire bihozñoa.
|
|
|
Odolak kikildu egiten dik gure Werner, nazka ematen ziok, baina hori oso kaltegarria
|
duk
hain mutil ausart batentzat. Nazka hori gainditzen lagunduko zioagu gaur, ez al da hala mutilak?, esan zuen Hermannek, bazter batean etzanda zegoen bildotsa seinalatuz.
|
|
|
Saiatuko gara azaroa baino lehen joaten, eta ezin badugu, ahaleginak eta bi egingo ditut ezkontza baino pare bat egun lehenago iristeko. Egia esateko, zure alboan egon nahi
|
nuke
hain egun garrantzitsua inguratzen denean. Senargaia ezagutuko ez banu oraintxe bertan joango nintzateke badaezpada hura ezagutzera, baina egia esateko, nor den jakinda, badakit esku onetan zaudela eta ez duzula nire faltarik sumatuko.
|
|
|
Gaur egun denari ekin egiten zaio. Edo zergatik
|
dute
hain gustuko bertsolariek" hainbat" hitza. Ez bertsolariek bakarrik, baita bertsozaleek ere.
|
|
|
" haizeak darabilkizun hosto bat zara". Darabilkizun hori ez
|
du
hain poliki esan, ez du hain ongi ahoskatu, eta esan duenerako ahotsak indarra galdu du, nabarmen. Okerraren ezkilak aditu ditu gai jartzaileak, nonbait.
|
|
|
" haizeak darabilkizun hosto bat zara". Darabilkizun hori ez du hain poliki esan, ez
|
du
hain ongi ahoskatu, eta esan duenerako ahotsak indarra galdu du, nabarmen. Okerraren ezkilak aditu ditu gai jartzaileak, nonbait.
|
|
|
Zoritxarrez gaur egungo diskurtsoa bestelakoa da: zerga zuzenak jaitsi eta berdintasun soziala zeharkakoetan, familien egunerokotasunean eragin gehien
|
dutenak
hain zuzen ere.
|