2000
|
|
Hemen ontzi bilketa ez dute mankomunitateek kudeatzen, udal gehienek Bizkaiko Foru Aldundiarekin egin duten lankidetza hitzarmen baten bitartez gauzatzen dute. Hitzarmen honetatik at, Bilbo, bilketa bere kabuz
|
egiten
duena, eta Ezkerraldea daude. Honela, biztanleriaren bi herenek edukiontziak dituzte etxetik gertu.
|
|
Planta hauetan plastikoa, metala eta brika sailkatzen dira eta material bakoitza leku desberdinetara bidaltzen da birziklatzeko. Plastikoa garbitu, txikitu eta urtu
|
egiten
da eta plastikozko gauzak egiteko erabiltzen da, berriz ere. Metalak txatartegietara bidaltzen dira eta metalurgiarako balio izaten dute.
|
|
Brikaren kasuan Valentzian dagoen enpresa birziklatzaile batera bidaltzen da. Bertan, aluminioarekin paperezko aluminioa
|
egiten
dute, kartoiarekin «craft» papera fabrikatzen dute eta plastikoarekin energia.
|
|
Jurramendiko Mankomunitateak, aldiz, «compost» deritzon sistemaren bidez sailkatzen ditu gaiak. Materia organikoa hartzitu
|
egiten
da hori da «compost» eta bahe batzuetatik pasatzen da, plastikoa materia organikotik bereiziz.
|
|
Iparraldean ontzi hondakinen bilketa bestela
|
egiten
da. Leku gehienetan etxez etxe biltzen dira plastikozko ontzi eta brikak, bilketa honi 1998an eman zitzaion hasiera.
|
|
Poltsa hauetan ere aurrerantzean aluminiozko ontziak jasotzeko asmoa dago, momentu honetan metalezko ontziak zaborrarekin batera biltzen baitira. Dena den, metala sailkapen plantetan banatu eta berreskuratzen da eta aluminiozko latak erre
|
egiten
dira, berriz ere erabili ahal izateko. Donibane Lohizune inguruan, aldiz, Euskal Autonomia Erkidegoan bezalatsu, kontenedore batzuetara botatzen dira ontzi hondakinak
|
|
Garai hartan eta gure mailan, Ordizikoan gazteen arteko txapelketa irabaztea. Hasi berria nintzen eta zenbat eta gazteagoa izan ilusio handiagoa
|
egiten
du txapela jazteak.
|
|
Tabernan hasi nintzen, lagunartean. Udazkenean, gaztetxoak ginela, gaztain erre janak
|
egiten
genituen. Txabola batean gaztainak erre, sagardo berria etxetik eramango genuen eta herrira jaisten ginenean udaletxeko arkupetan elkarri bertso berritan edo bertso zaharrak kantari jarduten genuen.
|
|
Eta herrian pixka bat zabaldu zen, Txomin ere bertsotan aritzen omen zela. Gainera errezildar batzuk zeuden Berrobin apopilo, fabrika batean lana
|
egiten
zutela eta haietako bat oso bertsolari ona: Sebastian Loidisaletxe.
|
|
Kristautasunak garai batetik hona hotzaldi handia izan du gizartean eta alde horretatik bertsolaritzan ere derrigor behar zuen hotzaldia, bertsolaritza gizarteari lotuta doalako. Garai batean bertso paperak Jainkoari argitasuna eskatuz hasten ziren eta gaur horri ez zaio kasurik
|
egiten
, hoztasun hori etorri delako. Gainera bertsolariak zerbait esan egin behar du eta askotan mahaian apaizen bat baldin badago, haren gorabeherak kantatzeko aitzakia bihurtzen dira, jendeari barrea eragiteko.
|
|
Gizona beti ikasten joaten da. Nik 30 urte nituenean pentsatzen ez nituen gauza batzuk
|
egiten
ditut orain («mañontzi» neurrian kantatzea, esaterako), nahiz garai hartako sasoia ez eduki. Alderdi batzuk behera egingo dute:
|
|
Alderdi batzuk behera egingo dute: eztarria, oroimena... baina bizi duzun hura landu
|
egiten
da. Nik bertsolari gazteengan ikusten ditut molde edo neurri berri batzuk eta arreta pizten didate.
|
|
Nik bertsolari gazteengan ikusten ditut molde edo neurri berri batzuk eta arreta pizten didate. Horrela beharbada ikastera iritsi ez, baina beti jantzi
|
egiten
du pertsona.
|
|
Baina ordura arteko ohituretan herri batera bertsotara joan eta iluntzean etxera alde egitea pekatu handia zen! Orduan ere plazan kantatzen zen, baina tabernan eta sagardotegian
|
egiten
zuen bertsolariak graziarik gehiena. Plazan esaten ez ziren gauza batzuk esango ziren tabernan akaso, behar bada lasaitasun gehiago izango zen, umerik ere ez zen egongo, emakumerik ere ez eta bertsolaria tabernan nahi izaten zen.
|
|
Plazan esaten ez ziren gauza batzuk esango ziren tabernan akaso, behar bada lasaitasun gehiago izango zen, umerik ere ez zen egongo, emakumerik ere ez eta bertsolaria tabernan nahi izaten zen. Entzuleak eskatu
|
egiten
zion bertsolariari gauez luze jarduteko. Orain tabernan ez du inork bertsorik eskatzen.
|
|
Alde horretatik asko irabazi dugu. Garai batean Uztapide batek, Zepai batek, zenbat ibilera txar, zenbat erretira txar
|
egiten
zituzten! Goizeko ordubiak aldera arte bertsotan aritzen ziren, lehertu arte!
|
|
Hala ere gaur egunean bertsolariek bi saio
|
egiten
dituzte egunean...
|
|
Bestetik, amaren pertsonaiaren bidez antzerki poetiko batean murgilduko gara, non sinbolo eta ikus jokoek izugarrizko garrantzia hartuko duten; hala nola, argazkiek, diapositibek, dantzak, abestiek... Euskararen historiaren alde tragikoa azaleratu arren, ez diote umoreari muzin
|
egiten
. Umore tonua txertatzeko, estatubatuar bikotea dago.
|
|
ETB1en gauza asko gertatu dira batere gustatzen ez zaizkidanak. Urte asko pasa ditugu sekulako astakeriak
|
egiten
. (...) Aurrrekontuak murritzak izan arren, gauza asko egin daitezke.
|
|
Euskal Herriarekiko politika PPkoarengandik ondo bereizi gura dute sozialistek datozen martxoko Espainiako hauteskundeei begira. Horrez gain, estatu ereduaren erreforma dela eta hausnarketa sakona
|
egiten
ari da PSOE, eta tesi federalek indarra hartzeaz gain, Euskal Herriak, Kataluniak eta Galiziak beste erabateko estatus bat izan luketen ideia bultzatzen ari dira PSOEko zuzendaritzako kide batzuk.
|
|
Bai, atal batzuk nahiko orokorrak dira, eta kutsu lokala duten datuei ere zuku orokorra ateratzeko modua izaten da. Guk ere beste herrietan
|
egiten
diren lanak interes handiz irakurtzen ditugu, gurea aberasten dutelako. Uste dugu kanpora begira baduela interesik, eta salmentetan ere Euskal Herritik kanpora ikusmin handia piztu du
|
|
Naski, orduan aiseago zen kantatzea egun baino. Abantaila bat genuen, nola hitzen hala kantuen aireak guk gihaurek konposatzen genituenez, ba, herrietatik gero galde gehiago
|
egiten
ziguten. Kantuak gureak izaite horrek bazuen bere garrantzia.
|
|
Izatekotan, Iparraldeko borrokaren agerlea izan da Guk taldea, besterik ez. Ez genuen harentzat edo bestearentzat abesten edo hitz
|
egiten
, Iparraldeko bertako borroka molde bati abesten genion, bakoitza bere bizilekuan borrokatzera deitzen genuen. Ez dakit «normal» hitza zuzena ote den?
|
|
Orduan kontzientzia eramatea izan zen gure xedea. Abertzaletasuna ez zela euskaltzaletasunaz aparte
|
egiten
ahal pentsatzen genuen. Euskal Herria behar zela salbatu euskaldunekin, euskaraz bizitzen zirenekin; Game herrian edo Larrainen.
|
|
Azken hamar urteotan gainera, ikastetxeetan eredua baino ez dago. Autopista ondoan etxebizitza mordoa
|
egiten
ari diren arren, gehienak zarauztarrek erosiak dira, aberats itxurakoak direnak kenduta. Kanpotik datozenak ere euskaldunak izan ohi dira, Azpeitia eta barnealdekoak gehienbat.
|
|
«Amenabar eskubaloi taldea Ohorezko B mailan ari dela, hondartzako futbol txapelketa, eskolarteko lehiaketak, surfa, pilota, eta abar. Duela bi urte arte zuzeneko kirol emanaldiak
|
egiten
genituen. Baina kamera bakarra zelaia parean jarrita, ez zen eramangarria, jendeari astuna egiten zitzaion.
|
|
Duela bi urte arte zuzeneko kirol emanaldiak egiten genituen. Baina kamera bakarra zelaia parean jarrita, ez zen eramangarria, jendeari astuna
|
egiten
zitzaion. Unitate mugikorra erosi genuke horretarako».
|
|
Kirola ardatz izanik ere, ordu laurdeneko informatiboa oso ikusia da herrian, baita asteburuari begira
|
egiten
den saioa eta «Herriko semeak» izenekoa ere, non adineko jendeak garai bateko Zarautz hizpide hartzen duen.
|
|
«Tarteka bestelako saioak
|
egiten
ditugu, esaterako, Sanz Enea kultur etxeko jarduerei buruzkoa, programa bereziak haurrek bitartekoa ezagutu dezaten, Galiziako eguna edo natur astea dela, eta abar»
|
|
Hala ere krisialdietatik beti sortzen ei da zerbait berria. Azurmendik gure errealitateaz
|
egiten
duen gogoeta da, gizarte honetako arazo eta kontraesanak agerian jartzen dituena. Ez du irtenbide majikorik eskaintzeko asmorik, bai ordea ohituren poderioz egiatzat dauzkagun hainbat topiko zalantzan jartzekoa.
|
|
Zortzi kapitulutan banaturik, txostenak aztertzen ditu zerbitzu hauen helburu eta funtzioak, zerbitzu hauek mantentzeko dauden baliabideak (langileen plantila, profesionalen heziketa maila, eta baliabide materialak, besteak beste) eta zerbitzu hauek burututako jarduerak. Txostena bukatzeko, egoeraren diagnostiko orokor bat
|
egiten
da, arazo larrienak planteatzen dira eta arazo hauek konpontzeko aholkuak proposatu ere bai
|
|
Donostian jaiotako honek txikitatik erakutsi baitzuen bere nortasuna edonoren aurrean eta ondorioak alde batera baztertuz. Ume zelarik Zurriolako eskolan maistra kastilanoa suertatu eta Salegi euskaraz mintzatzen zen eta gazteleraz oso gaizki hitz
|
egiten
zuela hasi omen zitzaien maistra hura esanez basatiak zirela ez zekitelako Cervantesen hizkuntzan hitz egiten... eta Salegi umeak orduan pupitreko tintontzia hartu eta bota egin zion. Maistrak Aldamar kaleko lotu egin zuen eta Jesukristo bezala gurutzatuta utzi zigor gisan.
|
|
Donostian jaiotako honek txikitatik erakutsi baitzuen bere nortasuna edonoren aurrean eta ondorioak alde batera baztertuz. Ume zelarik Zurriolako eskolan maistra kastilanoa suertatu eta Salegi euskaraz mintzatzen zen eta gazteleraz oso gaizki hitz egiten zuela hasi omen zitzaien maistra hura esanez basatiak zirela ez zekitelako Cervantesen hizkuntzan hitz
|
egiten
... eta Salegi umeak orduan pupitreko tintontzia hartu eta bota egin zion. Maistrak Aldamar kaleko lotu egin zuen eta Jesukristo bezala gurutzatuta utzi zigor gisan.
|
|
Hain instrumentu sinplea izanik ere, armonia jantziak osatzen ditu. Horrela, doinu nagusi eta garbiaren azpitik, akordeek laguntza lana
|
egiten
diote. Kantu ezagunak dira denak, eta Goio Garaialdek gehien entzun izan diren bertsioak mantendu ditu.
|
|
Eta hori da disko bitxi honek ekartzen diguna, kanturako eta festarako giroa. Oroitzapen askoren iturri diren herri musikako abesti mitikoen bilketa
|
egiten
du. Eta bide batez, orain gutxi arte, herri askotan, belaunaldiz belaunaldi transmititu den musika instrumentuari omenalditxo bat eskaintzen dio
|
|
«Nortasun propioa duen kultura saioa
|
egiten
ahalegintzen gara, nahiz eta albistegi ordutegi baten barruan kokatua egon»
|
|
Bitarte horretan erritmo bizia ezartzen da, 10 bat berri, ikuskizun bati buruzko kritika, antzezlan, kontzertu, film, erakusketa, liburu edo komiki bat dela, ikusi eta gero beti ere. Amaitzeko efemeride gisako bat
|
egiten
da, eta horren aitzakian kanta bat jarri, aipuarekin lotura duena.
|
|
Bere arrazoiak, noski. Alde batetik, erakunde armatuak egindako gogoetaren eta hausnarketaren ondorioz, komenigarria da azpimarratzea, ETAk ez zion su etena eskaintzen Estatuari, baizik eta euskal gizarteari eta, batez ere, abertzaletasunari (EAJ PNVri batik bat)
|
egiten
zion eskaintza. Bestalde, eta hau da sakoneko gogoeta politikoa, erakunde armatuak, agiriaren arabera, uste du EAJ PNV, ELA eta EAren partetik jarrera politikoaren aldaketa sakon bat dagoela edo egon daitekeela, eta horrek bide ematen diola pentsatzea ETAk bere estrategian aldaketa mamitsuak egin dituela.
|
|
Aldaketa estrategiko horren ondorioak nabarmenak dira. Lehenik, badirudi ETAk sinetsi
|
egiten
duela egungo autogobernua alde batera utziz soberaniara eramango gaituen gehiengo sozial eta politiko konprometitu bat dagoela Euskal Herrian (duela hogei urte batzuk egindako hanka sartzeak zuzentzeko asmoa eta konpromisoa deitzen dio ETAk) eta ondorioz, badirudi baita ere, ETAk barneratu egiten duela kontestu horretan borroka armatuaren beharra gutxitu egiten dela. Alegia, gizarteari uzten diola lekua eta borrokaren protagonismoa politikagintzari dagokiola eta ez jarduera militarrari.
|
|
Aldaketa estrategiko horren ondorioak nabarmenak dira. Lehenik, badirudi ETAk sinetsi egiten duela egungo autogobernua alde batera utziz soberaniara eramango gaituen gehiengo sozial eta politiko konprometitu bat dagoela Euskal Herrian (duela hogei urte batzuk egindako hanka sartzeak zuzentzeko asmoa eta konpromisoa deitzen dio ETAk) eta ondorioz, badirudi baita ere, ETAk barneratu
|
egiten
duela kontestu horretan borroka armatuaren beharra gutxitu egiten dela. Alegia, gizarteari uzten diola lekua eta borrokaren protagonismoa politikagintzari dagokiola eta ez jarduera militarrari.
|
|
Aldaketa estrategiko horren ondorioak nabarmenak dira. Lehenik, badirudi ETAk sinetsi egiten duela egungo autogobernua alde batera utziz soberaniara eramango gaituen gehiengo sozial eta politiko konprometitu bat dagoela Euskal Herrian (duela hogei urte batzuk egindako hanka sartzeak zuzentzeko asmoa eta konpromisoa deitzen dio ETAk) eta ondorioz, badirudi baita ere, ETAk barneratu egiten duela kontestu horretan borroka armatuaren beharra gutxitu
|
egiten
dela. Alegia, gizarteari uzten diola lekua eta borrokaren protagonismoa politikagintzari dagokiola eta ez jarduera militarrari.
|
|
Landareak erosteko eskaera berriz, Hondarribiko Zubieta Etxaldean egin behar da. Diputazioaren aldetik sagarrondoei jarraipen zehatza
|
egiten
zaie; batzuetan sagarrondoak landatu aurretik baserritarrak aukeratutako lursaila ikustera joaten dira teknikoak eta ondoren, sagastiak nola datozen kontrolatzen dute.
|
|
Uneotan ordea, ez dago labelik. Oso sagardo gutxi
|
egiten
dira jatorrian bertako sagarra erabiliz, ekoizle txikienek erabiltzen dute gehienetan bertako sagarra soilik. Ohikoena sagarren %25 bitartean (kopurua urtez urte aldatzen da) kanpokoa izatea da.
|
|
Sagardoarekin egindako pattarra da, ardoarekin brandy a
|
egiten
den bezalatsu. Ez gara aurrenak izan, ez eta originalak ere.
|
|
Gai honetan, normandiarrak izan dira aitzindariak benetan. Bertan ezagutu ahal izan dut nola
|
egiten
duten.
|
|
Esaten dutenez," Armada Invencible" deitu zitzaioneko eta" Salvador" izena zuen itsasontzi batek, Normandiako itsasertzean hondoa jo zuen. " Salvador" izen hori, urteen poderioz," Calvados" bilakatu zen eta orduz gero, izen horrekin ezagutzen dugu sagarrarekin
|
egiten
den pattar hau. Gure artean, ez da denbora asko lantzen hasi zirela eta sagardoz izenez ari da bere bidea egiten.
|
|
" Salvador" izen hori, urteen poderioz," Calvados" bilakatu zen eta orduz gero, izen horrekin ezagutzen dugu sagarrarekin egiten den pattar hau. Gure artean, ez da denbora asko lantzen hasi zirela eta sagardoz izenez ari da bere bidea
|
egiten
.
|
|
¿ Zer sagarrekiñ
|
egiten
da sagardorik onena?
|
|
¡ sagardua! Nastuban
|
egiten
da; nola sagar klase asko dan...
|
|
Irudi kontua da azken finean, EHk ez du gaitzespenik erabiliko, baina berba dontsu eta huts horretatik «bide demokratiko eta politikoetara» tarte handia dago. Hasi dira erabiltzen tarte horretako adierazmodu asko besteak beste atentatuaren erantzukizuna
|
egiten
duenarena dela eta ez litzateke beldurrik izan behar beste asko erabiltzeko ere. EHk edo HBk egunerokotasunean ez dago diferentziarik oraindik gero eta garbiago erakutsi du ETArekiko bere autonomia eta horretarako behar besteko tresneria terminologikoa atera du kapela azpitik.
|
|
Batetik, ezker abertzalearen jardun politikoan azken urte bietan jarrera berriak ikusi ez dituenak itsuarena
|
egiten
du; eta bestetik, edonork daki edozelako gatazketan berbek eta esamoldeek duten garrantzi bereziaz. Beste kontu bat da proiektu politikoei dagokionez, hor berbek mirari gutxi ekarriko dute, idea argiak eta bide zehatzak behar baitira hor.
|
|
Baina Madrila eta Parisera begiratu dela ere bai; begiratu, ibili, negoziatu eta behar den guztia. Espainiako Segurtasun Indarrak Euskal Herritik ateratzeko ere, Euskal Herrian baino Madrilen
|
egiten
die eraso ETAk. Madril mundu guztiarentzat da garrantzitsu, antza denez.
|
|
Horregatik, Iparraldean kontua leunago joan da eta gauza asko gorde egin dira; eta gu ere Iparraldera begiratzean kontu handiz aritzen gara. Testuinguru formalenetan ere, etxe honetako lehendakariak, Haritchelarrek, bere euskalkian hitz
|
egiten
du eta ez da ezer gertatzen. Eta, ostera, beste muturrarekin ez da berdin pasatzen.
|
|
eta horiek beren ahaleginetatik ateratzen dira, nonbaitetik atera behar direlako. Bizipenak, amorruak, gogoak eta abarrekoak adierazteko ezin duzu militantziaz bakarrik hitz
|
egiten
duzun hizkuntza batekin jardun. Halako saioak egitea ezinbestekoa da.
|
|
esaten dute, eta Mirrik esaten duen hitz horrek umeen artean beste esanahi bat hartzen du. Andu Lertxundiren «Gogoa Zubi» liburuan hainbat hausnarketa
|
egiten
dira eta nik adibide batzuk hartu ditut. Berak dio gehiegikeria batzuk ere egin direla:
|
|
Berak dio gehiegikeria batzuk ere egin direla: telebistako saio baten, aitak hitz
|
egiten
du nafarreraz, alabak bizkaieraz eta semeak lapurteraz...
|
|
Telebistan bizkaieraz ertzainek
|
egiten
dute batez ere (irribarrez). Lekurik ezin bilatu moduan erabili izan dira batzuetan.
|
|
Gaur egun, edozein neska mutiko gai da eskolako azterketak, lanak, edozeren gainean euskaraz egiteko arazo barik. Baina neska mutiko horiek kalera ateratzen direnean erdaraz
|
egiten
dute. Zergatik?
|
|
Bat nator Koldok eta Mirenek esandakoekin. Ahozkoa dela arazoa diozu, Koldo, baina idatzizkoan ere euskalkiek badute lekurik, bestela euskalkien prestigioak behera
|
egiten
jarraituko du, batez ere muturretako euskalkiek, arazorik handiena horiena da eta. Bestetik, ados Mirenekin ere.
|
|
Koldo, zuk aipatu duzunez, umeek erdaraz hitz
|
egiten
dute idatzizko hizkuntza irakatsi zaielako baina, nik dakidanez, espainolez ere gauza bera erakusten zaie, hizkuntza idatzia; ingelesez ere bai, eta Quebeceko ikastaro trinkoetan ere frantses idatzia erakusten da. Ni ez nago hain seguru hemengo umeek kalean erdaraz egiten dutela, juxtu hizkuntza idatzia erakusten zaielako, ze hori bera gertatzen da beste herrialde batzuetako hezkuntza sistema guztietan, baina han eurenarekin jarraitzen dute.
|
|
Koldo, zuk aipatu duzunez, umeek erdaraz hitz egiten dute idatzizko hizkuntza irakatsi zaielako baina, nik dakidanez, espainolez ere gauza bera erakusten zaie, hizkuntza idatzia; ingelesez ere bai, eta Quebeceko ikastaro trinkoetan ere frantses idatzia erakusten da. Ni ez nago hain seguru hemengo umeek kalean erdaraz
|
egiten
dutela, juxtu hizkuntza idatzia erakusten zaielako, ze hori bera gertatzen da beste herrialde batzuetako hezkuntza sistema guztietan, baina han eurenarekin jarraitzen dute.
|
|
Beste arrazoi batzuk ere badaude. Gizarte espainiarrean eskolan hizkuntza idatzia ikasten dute eta guraso eta lagun artean ahozko hizkuntza
|
egiten
da. Eta zer gertatzen da Bizkaian?
|
|
Hemen
|
egiten
dugu topo Josunek esan duenarekin, prestigioarekin. Gurasoei sinestarazten badiegu beren berba egitea txarra dela, haiek ere hasten dira jatorrizkoaren ordez beste zerbait egin guran.
|
|
Baina hori nola
|
egiten
da euskalkia etxetik ateratzen ez baduzu. Neure buruari sarritan galdetzen diot jende aurrean nola hitz egin behar dudan eta uste dut askok izaten ditugula halako kezkak.
|
|
Neure buruari sarritan galdetzen diot jende aurrean nola hitz egin behar dudan eta uste dut askok izaten ditugula halako kezkak. Azkenean, erabaki nuen Iparraldean ezik gainerako lekuetan bizkaiera egingo nuela; etxean ondarrutarra
|
egiten
dut eta kalean ere bizkaiera egitea erabaki nuen, hori bai, bizkaiera osatua, horrela jendeak ikusi ahal izango du, dotore edo trajez jantzita dagoenak ere egiten duela bizkaieraz. Hori erabaki nuenetik, kalean ondarrutar eta markinar askok esan didate,
|
|
Neure buruari sarritan galdetzen diot jende aurrean nola hitz egin behar dudan eta uste dut askok izaten ditugula halako kezkak. Azkenean, erabaki nuen Iparraldean ezik gainerako lekuetan bizkaiera egingo nuela; etxean ondarrutarra egiten dut eta kalean ere bizkaiera egitea erabaki nuen, hori bai, bizkaiera osatua, horrela jendeak ikusi ahal izango du, dotore edo trajez jantzita dagoenak ere
|
egiten
duela bizkaieraz. Hori erabaki nuenetik, kalean ondarrutar eta markinar askok esan didate,
|
|
askok edo euskalkia
|
egiten
du edo erdaraz, eta hor ikaragarrizko arriskua dugu.
|
|
oso indartsua. Zehaztapen hauek
|
egiten
ditut, soziolinguistikoki sarritan konparatzen direlako Quebeceko eta Euskal Herriko egoera.
|
|
ETBko Sorginen Laratza saioan noizean behin agertzen da gazte talde bat eta aparteko kontsiderazioez gain oso aproposa izan daiteke gure gazteek ikusteko. Beharbada guretzako merkeak, txarrak edo ez dakit zer diren, baina gure gazteak horrelako gauzekin engantxatu
|
egiten
dira. Holako gauzak ere behar dira eta euskalkiek mendeetako hizkuntz herrikoia gorde dutelako, ikertu eta aztertzeko modukoak dira.
|
|
«Arrasate Press»en, Arrasateko azpieuskalkian hitz
|
egiten
den moduan idazten hasi behar al dugu. Ez dut uste.
|
|
Ez bakarrik idatzian. Bertsolari batek ez du berba
|
egiten
berdin etxean edo lagunekin.
|
|
Beti egon dira. Sermoietan
|
egiten
zen ahozkoa eta kalekoa sekula ez dira berdinak izan, eta sermoiak oso ondo ulertzeko egiten ziren, e! Inork ez du espero egungo sermoi moderno bat bere herriko hizkuntzan,
|
|
Beti egon dira. Sermoietan egiten zen ahozkoa eta kalekoa sekula ez dira berdinak izan, eta sermoiak oso ondo ulertzeko
|
egiten
ziren, e! Inork ez du espero egungo sermoi moderno bat bere herriko hizkuntzan,
|
|
«zer txartxo
|
egiten
duen»
|
|
Praktikatzen duenak halaxe
|
egiten
du gainera, eredu jasoa praktikatzen da. Bizirik dagoen idazle ezagun bat aipatzearren, Agustin Zubikarai, sekula ez duzu ikusiko
|
|
Ez da kontuan hartzen elizaren jarduera, adibidez, hor dagoela. Gure inguruan, Arrasate aldean, bizkaieraz
|
egiten
dugu baina elizak azken hamarkadetan gipuzkeraz egin du bere jarduera. Horrek badu eragina.
|
|
Euskaltzaindian, Jagon sailaren egitasmoen artean, badago horretarako lantalde bat sortzeko asmoa. Hori idatzita dago, onartua eta hurrengo hilabeteetan hasiko gara bilerak
|
egiten
Euskaltzaindian gai hau nola eraman daitekeen aztertzeko. Gero hitz egingo dugu hizkuntza politikakoekin eta beste batzuekin.
|
|
Euskararen legean aipatzen da euskalkiaren garrantzia beti ere euskara batuaren kaltetan ez doanean, euskara batua delako Euskal Autonomi Erkidegoko hizkuntz ofizial amankomuna, eta hitz
|
egiten
den lekuetan zaindu egin behar direla. Lege batek hori baino askoz gehiago ezin du eman seguruenik, baina bidea ematen du legeak, adibidez mahai honetan aipatu ditugun guztiak aurrera eramateko eta gehiago ere bai.
|
|
Hori desagertuko da? Oso zaila, euskaraz hitz
|
egiten
jarraitzen den neurrian behintzat. Austria, Baviera edo Suitzako aleman hiztun bati nongoa den nabaritzen zaion bezala... ahaleginak ahalegin euskaldunari ere ahoa zabaldu ahala nabaritzen zaio nongoa den.
|
|
Ezagutu ditugun euskara hitz egiteko modu horietan akaso zer edo zer galduko da. Baina herri edo ibar bakoitzean
|
egiten
den hori, hori desagertzea oso zaila dela iruditzen zait. Espainolak gutxi gorabehera Cervantesen garaitik du estandarra, eta Zaragoza inguruetara joan eta hango erdara hitz egiteko modua desagertu egin da?
|
|
Espainolak gutxi gorabehera Cervantesen garaitik du estandarra, eta Zaragoza inguruetara joan eta hango erdara hitz egiteko modua desagertu egin da? Badauzkat hango lagunak unibertsitatean ibilitakoak, erdara dotorean hitz
|
egiten
dutenak, eta bere herrira doazenean
|
|
hitz
|
egiten
dutela diote. Euskaraz hitz egiten jarraitzen badugu, eta hori ezinbestekoa da euskarak iraun dezan, oso zaila da euskalkiak desagertuko direla esatea.
|
|
hitz egiten dutela diote. Euskaraz hitz
|
egiten
jarraitzen badugu, eta hori ezinbestekoa da euskarak iraun dezan, oso zaila da euskalkiak desagertuko direla esatea.
|
|
Ez, barkatu, erronkariera ez da desagertu, Erronkarin euskaraz
|
egiten
dutenak desagertu dira. Euskaraz hitz egiten jarraitzen badugu eta Zuberoan ez badu inork hitz egiten, euskaldunak desagertu dira eta euskara bera.
|
|
Ez, barkatu, erronkariera ez da desagertu, Erronkarin euskaraz egiten dutenak desagertu dira. Euskaraz hitz
|
egiten
jarraitzen badugu eta Zuberoan ez badu inork hitz egiten, euskaldunak desagertu dira eta euskara bera.
|
|
Ez, barkatu, erronkariera ez da desagertu, Erronkarin euskaraz egiten dutenak desagertu dira. Euskaraz hitz egiten jarraitzen badugu eta Zuberoan ez badu inork hitz
|
egiten
, euskaldunak desagertu dira eta euskara bera.
|
|
Arrantzaleen artean beti egon da komunikazioa eta hurbilketa bat. Ondarrutarra saiatzen da getariarrez
|
egiten
eta gauza askotarako hurbildu egiten da gainera. Berdin Hondarribikoarekin, eta alderantziz.
|
|
Arrantzaleen artean beti egon da komunikazioa eta hurbilketa bat. Ondarrutarra saiatzen da getariarrez egiten eta gauza askotarako hurbildu
|
egiten
da gainera. Berdin Hondarribikoarekin, eta alderantziz.
|
|
Gauza asko egin da, baina hutsune handiak ditugu erabileraren aldetik herritarrei zerbitzuak ematerako orduan. Bestetik, oraindik ez dugu lortu euskalduna benetan euskaraz zuzentzea administrazioari; administrazioa oso errespetuzko gauzatzat dugu herritar gehienok, eta uste dugu administrazioan dagoenari erdaraz
|
egiten
badiogu ez dugula inolako arazorik izango.
|
|
Hori lortzen saiatu genuke, bestela azkenean, helburu dena bitarteko bihurtzen da eta bitartekoa helburu, eta ez gara zurrunbilo honetatik ateratzen. Ea zer
|
egiten
duen Usurbilen lau urteko umeekin Barakaldoko batek. Baina eremu horretan oso gaitza da.
|
|
Baina eremu horretan oso gaitza da. Gauza guztiak batera lortzea zaila da, eta egia da bitartean euskararen muinean diren kontu batzuk sofritu
|
egiten
dutela.
|
|
Kontuan hartuta, gutxienez hiru estatutan aleman estandarra dela hizkuntz ofiziala, han ere gertatuko dira antzerakoak. Hara joan eta akademian ikasitako aleman estandarra erabiltzen hastean, Suitzara zoaz eta ulertu
|
egiten
dizute, baina badira gauzak desberdin esaten dituztenak, antzagatik konturatzen zarela. Interes pittin bat badaukazu eta kontu horietan arreta berezia jarri behar dela esan badizute, ez dago alfabetatze ikastaro berezirik egin beharrik.
|
|
Joxe, «Arrasate Press»en aitzindari zarete herri aldizkarigintzan. Arrasaten bizkaiera
|
egiten
bada ere, zuek batua erabiltzen duzue; idaztean igartzen duzue garapenik batua eta euskalkiaren dialektika horretan, hasieratik gaurdaino?
|
|
Batuaren aldeko aukera dugu baina ahalik eta batu hurbilenekoa. Gure helburua hori da, eta ez dugu
|
egiten
, akatsak egiten ditugulako. Hurbileko batua, baina ona, hori da gure lehentasuna.
|
|
Batuaren aldeko aukera dugu baina ahalik eta batu hurbilenekoa. Gure helburua hori da, eta ez dugu egiten, akatsak
|
egiten
ditugulako. Hurbileko batua, baina ona, hori da gure lehentasuna.
|
|
Euskara batua eta euskalkiak bat dira, euskara; askotan badirudi kontrako gauzez ari garela. Askotan
|
egiten
dugun estandar hori oso erdaldundua da eta hor dago arazoa. Denona den altxorra dugu hor eta hori baliatu behar dugu.
|
|
Adostasunak bilatzeko urratsak eman behar ditugula printzipioa kontuan hartuta, zera gaineratuko nuke: batua
|
egiten
joan dadin euskalkien aberastasun hori denontzako dela interesgarria, bestela halako deklarazio orokor batean geratzeko arriskua dagoelako. Euskalkiaren prestigioa bilatzeko urratsak eman behar dira guztion artean.
|
|
Horrelako prozesuei buruz, ezin da pentsatu administrazioak edo Euskaltzaindiak egingo dutela; ez, ez, halako prozesu batean jende askok eta maila askotan inplikatu behar du. Baten batek hartu du gidaritza eta proposamenak
|
egiten
hasi baina jendea modu askotara bildu da lanera, besteei begira egon gabe. Jende asko dago eskoletan, udaletan, herrietako txokoetan... eta guztien artean gauza asko egin daiteke.
|
|
Bi erraldoi horiek harantzago ere jo nahi dute, eta BBK ren eta Kutxaren akzioak ere eskuratu nahi dituzte. Dirudienez, euskal kutxa horiek ez diete muzin
|
egiten
, eta egin nahi dizkieten eskaintzak aztertzeko prest daude
|
|
Irakaskuntza Ertainetako zaindari edo patroia duzue bera. Maila honetako ikastetxeek, eskola egutegian ezarrita daukaten egun ez lektibo gisara azaltzen zaigu eta, berez, klaseak ematea ez den bestelako aktibitate desberdinak egiteko gomendioa
|
egiten
da horrelakoetan.
|