2000
|
|
|
Hitzen
ondoeza (Txalaparta, Tafalla, 1997). Atal honetan aipatzen ari diren genero aldetik sailkagaitz gertatzen direnen artean berriena dugun hau hiztegi baten modura eratua dago eta tankera ezberdineko osagaiez taiutua.
|
|
Zalantzarik gabe ipuingintzaren arloan arrakasta ezagutu du egileak, kritikaren nahiz irakurleen onespenaz. Horretaz gain" Saiakera eta entsegu" izen orokorraren pean aipatuko ditugu bestalde, Ni ez naiz hemengoa (1985) liburuaz gainera, Marginalia (1988), Ez gara gure baitakoak (1989) Izeba Mariasunen ipuinak (1989), Ainhoari gutunak (1990) eta
|
Hitzen
ondoeza (1997) liburuak.
|
|
Saio, saiakera eta literatur entsegu materialez osaturiko liburu hauen artean aipatzen dira honako liburu hauek: Ni ez naiz hemengoa (1985), Marginalia, edo Ez gara gure baitakoak (1989), Izeba Mariasunen ipuinak (1989), Ainhoari gutunak (1990) eta
|
Hitzen
ondoeza (1997).
|
|
|
Hitzen
ondoeza. Txalaparta, Tafalla, 1997.
|
|
Joseba Sarrionaindia,
|
Hitzen
ondoeza, Txalaparta, Tafalla, 1997, 270 hitza.
|
|
Zeren nik ez bainuke orain bertze munduan sartzeko okasionea galdu nahi, berorri eskua emanik eta biok bat eginik. Eta amorioaren lorea, gaur hain ederra dena, bihar berean ihar liteke..."
|
Hitzen
ederra...! Edo, hobeki, hitz biribilen ederra...!
|
2001
|
|
|
Hitzen
atzekaldean gure burua gordetzen eta zuritzen ikasi dugun garai honetan xarri xarri entzuten den esaldi honek nauka harriturik: " Enpresari komeni zaionak irabaziko du partidua".
|
|
|
Hitzen
atzekaldean gordetzeke adibidea: Mikel Goñik Iban Otaegiren aurka neurtu behar baditu indarrak lau kuadro eta erdiko neurriaren barruan, Oronozkoak pilota fierroak, Fernando Arretxek esango lukeen bezala, edo gizon pilotak, edozein matxistatxok aipatuko lukeen modura, ditu.
|
|
Joseba Sarrionandia,
|
Hitzen
ondoeza
|
|
Halako baieztapen kategorikoakarriskutsuak direla jakin arren, nik neuk ere beste horrenbeste esango nuke etapoeta handia ez ezik, narratzaile handia ere dugula gaineratuko nuke. Hor dauzkagu Narrazioak, Atabala eta euria eta Ifar aldeko orduak bilduma ezagunak (baitaMiopeak, bizikletak eta beste langabetu batzuk bilduma txikia ere); eta lanhoriekin batera testu labur eta ezberdinez osatutako Ez gara gure baitakoak, Hanizanik hona naiz eta
|
Hitzen
ondoeza miszelanea lanak ere ahaztezinak dira.
|
|
Bi hitzetan, aurreko mendean jaio eta mende honekinbatera indartuz joan den literatur kontzepzioa, lehenxeago ere aipatu duguna. ...n azaldu duenez (Obabakoak eta Groenlandiakolezioa lanen barruan, esaterako), erromantikoengandik zetorren originaltasunareneta jenialtasunaren kontzepzioei aurre egingo zaie teknikaren garrantzia onartuzeta originalak izateko pretentsioa alboratuz, dena esanda baitago, bai Asteasukoidazleak bai lurretakoak maiz gogorarazi dutenez (are gehiago, dena esandadagoela ere esanda dago jada Sarrionandiak
|
Hitzen
ondoezako. Orijinaltasuna, hitz sarreran iradoki legez).
|
|
|
Hitzen
ondoezan bi maila komunikatiborekin jolasteko joera hori areagoturikagertzen da, horrenbeste non ia testu gehienen aurrean zalantzan geratuko garenirakurleok esanahi anitz eta ezkutuak sumatu ahala(. Baloia?,. Dortoka?,. Elefantologia?,. Jeikitzeko ordua?,. Kanta?,. Klandestinitatea?,. Nokauta?,. Otsoareningurukoak?,. Sartzen?,. Tiroa, eta abar).
|
|
Eta horrela, bere testuak diren bezalakoak direlako (oskol eta guzti helaraztendizkigulako,
|
Hitzen
ondoezako sarreran aipatzen den ipuina gogoratuz), nork bereirakurketa egin du, norberaren baitan begiratu eta norberaren iritzi etaaurreiritziak errebisatuz, gauzak birpentsatuz. Horri esker «irakurtzen duzularikirakurri egiten zara», hasieran jasotzen genuen idazlearen beraren aipura itzuliz.
|
|
HO:
|
Hitzen
ondoeza, Txalaparta, Tafalla, 1997.
|
|
|
Hitzen
bizitza
|
|
|
Hitzen
auzi hau ez da, nire ustez, ez auzia ez ezer: ez luke behinik behin izan behar, pixkaren bat zentzatuko bagina.
|
|
|
Hitzen
eremuan (eta eremu hau har dezakedan bezain zabal hartu nahi dut, behar baino zabalago estu estuan) aspaldidanikakoa dugu katramila eta saltsa. Aspaldidanikakoa eta, halaz guztiz, alderdi batekoa.
|
|
Hizkuntzara bihurtzen garelarik, orduko dolu eta kexakizunak ukitu nahi nituzke gaingiroki, nik ere neure ahoan, esan dudanez, izan ditudanak.
|
Hitzen
kontuari, nagoen lekuan ari naizelarik, lotu na  tzaio zor dudan legez.
|
2002
|
|
A)
|
Hitzen
osaketa fonetikoa (silaben egitura, fonemen sekuentzia, hitzenenfasia, tonua).
|
|
–
|
Hitzen
hautaketa eta aurreiritzia.
|
|
Latinari buruzkoa, V, 5
|
Hitzen
jatorria. (Itz.:
|
|
Edota literatur aukerakoa eskaintzen diguten hiztegi moduko horiek: Anjel Lertxundiren Letrak kalekantoitik (atsotitz eta kontu herrikoien bilduma baino askoz gehiago dena, 1996), eta Joseba Sarrionandiaren
|
Hitzen
ondoeza  (1997); iurretarrarenak dira, baita ere, mikrosaioaren eta ipuin laburraren artean mugitzen diren bi lan: Ez gara geure baitakoak (1989) eta Han izanik hona naiz (1992) (dena den, eta Aitzpea Azkorbebeitiaren iritziaren aurka, ez dut uste lan hauek Narrazioak, Atabala eta euria eta Ifar aldeko orduak ipuin bilduma" klasikoagoak" gainditzen dituztenik, liburu gisa alegia:
|
2003
|
|
5.2.1.4
|
Hitzen
itxura
|
|
Ez zitzaion, hala ere, ezer asko ulertzen; arazo inportanteak zituen letrak ahoskatzeko, eta hortz gutxi.
|
Hitzen
bat ulertzen zuen Matiasek lantzean behin, hala nola," auzoa"," eliza"," gotikoa" edo" sugandila". Agurearen jarduna zen hiru lau igel negarrez eta kilker batzuk zotinka.
|
|
13 Sarrionandia, J., (1997):
|
Hitzen
ondoeza, Txalaparta, Tafalla.
|
|
26 Sarrionandia, J., (1997):
|
Hitzen
ondoeza, Txalaparta, Tafalla.
|
2004
|
|
Globalizazioa, txikiak txikitzeko eta handiak handitzeko erabiltzen den eufemismo lotsagarria, 135 Mendebaleko Estatu inperialistak Erdi Aroaren hondarrean abian jarritako inperialismoaren egungo fase aldia besterik ez da.
|
Hitzen
sormenerako gaitasuna ere ebatsi digute eta beren lanabes teorikoez eta ideologikoez hornitzen ditugu geure ezintasun globalak. Aurkariari, ordea, nola egin dakioke aurre bere burua zurkaizteko sortutako tresnez?
|
|
Eta ezin izango du.
|
Hitzen
esanahia hauen eta munduaren arteko erlazioa baita neurri handi batean. Eta mundua ez du agintzen duenak aldatzen, hala nahi (eta uste) badu ere?.
|
|
hitzak multzotan aztertu behar dira, ez bakanka.
|
Hitzen
izana bera multzotan erabakitzen da.
|
|
Gizakiok1 errealitatearen margolariak gara.
|
Hitzen
koloreez margotzen dugu, hitzen koloreez irudikatzen dugu errealitatea, munduaren irudiak eginez. Hizkuntzaren perpausak ditugu irudiok.
|
|
Isiltasuna zentzu eta doinu berriz jantzi zaigu.
|
Hitzen
erabilera okerrez eta zentzugabeez hobeki ohartzen gara egun. Erlijioak eta Ebanjelioek berek nozitu duten manipulazio, dogmatismo eta demagogia ikusita, Jesusen eta mistikoen hitzak (eta isiluneak) hobeki ulertzen lagundu diezaguke Wittgensteinen lehen filosofiak, baldin eta autofagia linguistikora (eta are gutxiago mentalera) geure burua kondenatzen ez badugu. Izkiriatu ditugun orrialdeok bide horretan zertxobait lagunduko duten itxaropenak gidatu gaitu honaino.
|
2005
|
|
Halako keinu subliminalak egiten saiatzen dira kanpainako politikariak ere euren publizitatean, segurtasun, sinpatia, sinesgarritasun ez esplizitu bat transmititzeko.
|
Hitzen
hauteskunde lehia ia hutsa da. Irudiaren mundua nagusitzen ari:
|
|
Mitxelenak inoiz aitortu zuenez, baliteke ikertzaileari gertatzea besterik gabe eta arrazoi formal hutsengatik, delako hitz batzuk mailegutzat jotzea, are inork haien jatorria aurkitu edo bilatu ere ez duelarik.
|
Hitzen
luzera, esatera ko, dagoeneko Sapirrek aldarrikatu zuen irizpidea dugu: delako hizkuntza batean halako forma kanoniko bat izaki, hitz batek silaba kopuru jakin bate tik gora badu, bi analisi aukera ditugu; hots, edota zati txikiagoetan eman dai tekeen eratorri edo konposatu batekin ari gara, edota mailegu batekin (cf.
|
|
Tonu aldaketetan, goitik behera eta behetik gorako melodian asmatzea komeni zaio esatariari, irakurtzen ari den testuari eman nahi dion esanahia emateko eta entzuleak horrela jasotzeko.
|
Hitzen
aldaketa txikiak eragin ohi du melodia bat edo beste erabiltzea, ironiaz edo bromaz ari garen adierazteko geure egunorokoan.
|
|
Globaltasunean, ez da egia denak on line egongo garenik (J. Sarrionandia,
|
Hitzen
ondoeza, Tafalla, Txalaparta, 1997," Teknologia" sarrera).
|
|
|
Hitzen
kutxa: euskal literaturaren aleak.
|
|
Galicia Hoxe kazeta besapean duelarik azaldu da Anxela.
|
Hitzen
beharrik ez duen erretratu argigarri batek janzten du lehen orria. Behin eta berriro hiltzen nauten berri agentzietako argazki horietako bat.
|
2006
|
|
Herriak bai!, aberriak ez.
|
Hitzen
esanahia landu behar da, zer sustrai duten aztertu.
|
|
Lehenik galdetu litzateke ea zer den bortizkeria.
|
Hitzen
esanahiekin kontuz ibili behar da, dena baita orain bortizkeria. Beraz, bortizkeria armatuaz hitz egiten badugu, lehenik aztertu litzateke, noiz, non, nola eta zergatik egiten den.
|
|
(. Deabruaren abokatua?,
|
Hitzen
ondoeza)
|
|
Humanoak gara eta, beraz, humanoa den guztia dagokigu, Sarrionandiakpapagaioaren ahotsaren bidez gogorarazten digunez (ik.
|
Hitzen
ondoezan izenbereko testua). Batzuek ikusi nahi ez badute ere, nire ustez agerikoa dagizatasunezko sentiera honezaz blai eginda daudela Sarrionandiaren testuak etasentiera hori, itxurakeriatik asago, zinez zintzoa eta benazkoa dela.
|
|
Adibideetan ezluzatzearren,. Ikaroren erorketa? deitu poema irakurtzea gomendatu nahi nizueke14, bai eta bere aurrekaritzat jo daitekeen izen bereko testua ere(
|
Hitzen
ondoezan).
|
|
(. Autoa?,
|
Hitzen
ondoeza)
|
|
(. Bandoak?,
|
Hitzen
ondoeza) 16
|
|
(. Auzolana?,
|
Hitzen
ondoeza)
|
|
–Erloju geldiaren paradoxa? eta. Erlojeriazko bestegogoeta bat?,
|
Hitzen
ondoezan). Eta jarrera itxien ondorio dira, halaber, diskurtsodogmatikoak eta «latinezko mezak», honezkero gurean ere arrotzak ez direnak:
|
|
(. Latinezko mezak?,
|
Hitzen
ondoeza)
|
|
(. Arkitektura?,
|
Hitzen
ondoeza)
|
|
(. Nazioa?,
|
Hitzen
ondoeza)
|
|
(. Protestantismoa?,
|
Hitzen
ondoeza)
|
|
ik.. Manualak?
|
Hitzen
ondoezan), baizik eta pentsamendu kritikoa praktikan bultzatzea eta irekitasuna idazketanbertan erdiestea. Eta nola erdietsi hori?
|
|
Izan ere, galdera «aidean utzitako gogoeta» da, entzulearengandik edota irakurlearengandik «jarraipena eskatzen duen egituragramatikal osatu bakarra» (ik. . Galderak?,
|
Hitzen
ondoezan). Horrexegatik usuegingo dugu topo galderekin Sarrionandiaren testuetan.
|
|
(
|
Hitzen
ondoeza)
|
|
(. Derrota?,
|
Hitzen
ondoeza)
|
|
Muturrera joanda, benetan bizitzeko deia egiten digu Igorretakoidazleak, ez diezaiogun bizitzari ihes egiten utz:
|
Hitzen
ondoezako. Humanismotragikoa, testuaren bukaeran dioskunez, «bizitza galduz gero izan dadila bizi izangarelako, ez bizi izan ez garelako».
|
|
deitzenduen horren erresistentzia guztiz naturala iruditzen zaio9 edota, alderantziz esateko, hain arbuiagarri egiten zaio edozein inposaketa eta edozein eskubide zapalketa, ezen horrek erresistentzia jarrera du ondorio.
|
Hitzen
ondoezako. Inoiz, testuanbadiosku:
|
|
poemaren bukaeran, edota askatasuna lotzearena. Askatasuna? testuan(
|
Hitzen
ondoezan):
|
|
Esan nahi baita, halakoetan testuak maila esplizituan zerbait diola igarrikodugu irakurleok (eta maila honetan egindako irakurketak zentzua eduki badaukanez, irakurketa honekin gera gaitezke), baina atzean beste zerbait ere badagoelasumatuko dugu (alegia, komunikazio inplizituaren bidez testuak beste zerbait erebadiola edota inplikazioak eratorriz beste irakurketa bat ere egin daitekeela). Ezgara gure baitakoak eta Han izanik hona naiz lanetan dagoeneko baliatu zenSarrionandia bide honetaz, baina itxura guztien arabera Hnuy illa nyha majahyahoo poema liburuan eta
|
Hitzen
ondoezan bereziki hartu zuen estrategia haumakulutzat (adibide zenbait aukeratzearren, ikus HINMYko. Zaurituarekin lubakian?,. Solas metereologikoa, eta. Gereziak jateko sasoia iritsi da?
|
|
eta. Gereziak jateko sasoia iritsi da? poemak, baieta
|
Hitzen
ondoezako. Sartzen?,. Tiroa, eta. Ezurtea?
|
|
Sarrionandiak badaki hori, eta badaki, jakin, gehiago: badaki testua irentsi beharrean testuaren aurrean geratu egingo bagara eta gogoetaegingo badugu idazkera hori beharrezkoa dela.
|
Hitzen
ondoezako hitzaurrean bereidazkera horren zentzua argitu zuen eta baita Hasier Etxeberriarekiko elkarrizketanere17:
|
|
(. Zauria?,
|
Hitzen
ondoeza)
|
|
Aitzitik, nik neuk Sarrionandiaren beste irudi bat erreibindikatu nahi nuke (irekiagoa, zalantzatiagoa, humanoagoa) eta gaurkoan hori egiten saiatu naiz.Baina bihoa, bukatzeko, azken ohar bat, hasieratik iradoki dudanari berriro helduz: gaurkoan eta hemen Sarrionandiaren aipatu irudia marrazten saiatu garelarik ere, eta hori bere testuen irakurketatik abiatuz, emaitza subjektiboa da halabeharrez, guztia gure irakurtzeko eran oinarritzen da eta. Sarrionandiaren hitzak gogoratuz, «gauzak, diren bezala ikusi beharrean, garen bezala ikusten ditugu»(. Gauzak?,
|
Hitzen
Ondoezan). Subjektibotasunaren onarpen horrek, beraz, zirrikitu bat irekitzen du gaurko saioan, edo ate bat, irakurle oro bertatik barnera dadin gaiareninguruko eztabaidara eta nork bere irakurketarekin Sarrionandiaren inguruko bereirudia osa dezan.
|
|
_____
|
Hitzen
ondoeza, Txalaparta, Tafalla, 1997.
|
|
Jokin Muñozek 2005eko martxoan Iruñeko Hizkuntza Eskolan emandako hitzaldiaz ari naiz.Volgako Batelariek hitzaldi horren testua argitara eman zuten beraien Interneteko orrian (http://www.eibar.org/blogak/ volga) eta euskarri horretan bertan bidea ireki zitzaion Muñozek euskalidazleek gure errealitate mikatzari bizkarra eman diotela salatzeaz batera abiatu zuen eztabaidari (ikus, besteak beste, Gotzon Barandiaranek nahiz Mikel Hernandez Abaituak erantzundakoa). Eztabaida horretan sartzeko inongo asmo barik, arazoa kronologikoki zabalagoa (edota endemikoagoa) ez ote den ere bada eztabaidagarri; alegia, isiltasunerako joera horrek ez ote du gure literatura berehastapenetatik beretik markatu? Sarrionandiak berak badauka galdera honentzako erantzunik (irakurbitez, esaterako,
|
Hitzen
ondoeza bildumako. Literatura lausoa?,. Isiltasuna, eta. Drama?
|
|
Ikus. Irakurleari abisua?,
|
Hitzen
ondoezan.
|
|
Ikus. Laugarren mundua?,
|
Hitzen
ondoezan.
|
|
«Beharrezkoa da, ausardia?, gauzak argiak eta garbiak ezdirela ametitzeko. Argitasun bakoitzak ilunbe zabalagoak susmaerazten dituela, erantzun bakoitzakgalderak ugaltzen dituela...»(. Ausardia?,
|
Hitzen
ondoezan). Ikus, orobat,. Agerikoa?
|
|
Ikus. Antipentsamendua?,
|
Hitzen
ondoezan.
|
|
«Autokritika, badakizue zer den. Autotik autora, norbere autoa frenatu gabe, martxan, leihotik burua apur bat aterata beste autoaren txoferrari ahalik eta irainik harrigarrienak jaurtitzea».(. Autokritika?,
|
Hitzen
ondoezan).
|
|
" Oso interesgarria" iruditu zaie eta diasporakoei
|
Hitzen
weben berri emateko asmoa agertu dute
|
|
AEBetan euskal diasporakoek Euskal Herriko informazio orokorra jasotzen dute, baina ez horrenbeste euren herrietakoa, eta Gaztambideren eta Izurzaren iritziz, beraientzat
|
Hitzen
berri izatea" oso garrantzitsua" da," Hitzetako weben bidez herri informazioa jasotzeko aukera dugulako"(' Busturialdeko Hitza' k, oraingoz ez du weba, proiektua sortu berria baita). " Gainera, aukera bat da NABOren webean Hitzen webetara loturak jartzea", zioten.
|
|
AEBetan euskal diasporakoek Euskal Herriko informazio orokorra jasotzen dute, baina ez horrenbeste euren herrietakoa, eta Gaztambideren eta Izurzaren iritziz, beraientzat Hitzen berri izatea" oso garrantzitsua" da," Hitzetako weben bidez herri informazioa jasotzeko aukera dugulako"(' Busturialdeko Hitza' k, oraingoz ez du weba, proiektua sortu berria baita). " Gainera, aukera bat da NABOren webean
|
Hitzen
webetara loturak jartzea", zioten.
|
|
|
Hitzen
gerra. (i).
|
|
|
Hitzen
eta gauzen arteko harremanari buruz gizakiek ez dute beti berdin pentsatu. " Magiko" ohi deritzon aroan (gaur egun ere bizirik dirauena) onartzen baitzen zenbait kasutan esentzia bat (edo, zehazkiago, esentzia magikoez ari garenez," mana" delakoa) existi zitekeela esentzialki desberdinak ziren existentzietan.
|
2007
|
|
liburuan Benito Lertxundiren berrogeita hamar kanta ezagunenak daude jasorik, kantu bakoitzaren doinu, gitarrarako akorde eta hitzak eskainiz.
|
Hitzen
testuak euskaraz eta gaztelaniaz agertzen dira. 140 kantu inguru grabatu ditu Benito Lertxundik gaur arte, baina kantu horietariko batzuek bertsio berriak ezagutu dituzte, 1998an Euskadiko Orkestra Sinfonikoarekin grabatu zuen Ahuen sinfonikoa, esate baterako.
|
|
|
Hitzen
eratorkuntzarako euskarak dituen atzizkietan ere ezagun da latinaren eragina. Agerien eta deigarrienetarikoa, euskarak aditzak sortzeko darabilen tu atzizkia da, latin aditzaren tum supinotik erakarria.
|
|
Bidegurutzeak. Beno, nik hala deitzen diet.
|
Hitzen
bidegurutzeak gustatzen zaizkit: gurutzegrametan bi hitzek, aldi berean, elkar mozten eta osatzen duten laukitxo horiek.
|
|
Euskaraz hiritarra eta herritarra kontrajartzen ditugu.
|
Hitzen
gorabeherak gure kultura politikoaren ezaugarri bikaina dira: –herritar?
|
|
eboluzioaren errepasotxo hau amaitzeko, «Über die Verschiedenheit» bietan206, Kawi izkribuaren hitzaurrean bereziki (1830).
|
Hitzen
sorrerarekin, esaten da azken honetan? «aplikazioa ulertzen da kategoria logiko orokor batzuena, egintza, eginiko, substantzia, propietate, etab., [hizkuntzaren forma apriorizkoak!], erroei eta oinarrizko hitzei»207.
|
|
Hizkuntzak abstraktuagoak bilakatu ahala, eta keinuarekiko lotura «naturalari» urrunagotu ahala, historian nolanahiko ordenak joan omen dira garatuz, denak baliagarriak, ideiak bata bestearekin ongi josten diren bitartean. Alabaina, latinez eta, oraindik nabariak ei dira hizkuntzaren jatorrizko ordenaren aztarnak585
|
Hitzen
ordena natural baten pretentsio sasikartesiarra alboratua geratzen da (hau da, razionalismoarekin mozorroturiko frantsesaren gehiagotasun eta hegemonia uzia).
|
|
...ina eta beti trasformazio tai gabean dihardu653 Alfabetoaren asmaketak argitasuna eragiten du kontzeptuetan, simetria sintaxian654 Lanbideek, klase sozialek, erlijioek, nazioaren bizitzako gorabeherek, hizkuntza antzaldarazten dute655 Poesiak eta prosak malgutzen, gozatzen dute, zientziak doitasuna, gardentasuna ematen dio656, hizkuntzaren beraren estudioak, gramatikak azken ukitua ematen diote657
|
Hitzen
esanahia, balioa, «betiereko isurian» doa, garaiaren edo
|
|
Bi eskuak masailetan jarri zizkidan orduan, aurrez aurre begira niezaion.
|
Hitzen
listuak ezpainak zipriztindu zizkidan ahapeka esan zidanean: " Ni itsasora noak, Rubio, aditu?
|
2008
|
|
Matematikako problemak egiten nituenean, zenbaki batzuk gustatzen zitzaizkidan, beste batzuk gorroto nituen, nahasketa batzuk ederrak ziren...
|
Hitzen
konbinazio musikal perfektuaren bila 8.000 aldiz irakurtzen dut pasarte bakoitza. Batzuetan, esan nahi dudana ondo esanda dago, baina badago soinuan kriki kraka bat.
|
|
Tamalez, ez dira gauza bera ijito zapataria eta zapatari ijitoa.
|
Hitzen
hurrenkerak ideien hurrenkera salatzen du. Krystal ijitoa da, eta bere zapatek ondo dakite norantz doazen.
|
|
Azkenik, merezi du aipatzea hemen EusWN baliabide lexikala (Agirre et al, 2002), euskarazko WordNet.
|
Hitzen
esanahiak erlazio lexiko semantikoen inguruan egituratzen dituen Ezagutza Base Lexikala da WordNet. Euskarazko WordNet ek EuroWordNet eko zehaztapenak jarraitzen ditu, eta beraz hizkuntzen arteko hitzen esanahiak Hizkuntza_ Arteko_ Indizearen bidez daude lotuta.
|
|
iritsitako hitz eta kontzeptu ikasi berriak, baita hitzez eta kontzeptuz egituratutako irudikapenak ere: esan nahi baita euskara beti sartzen zela nola edo hala, uholde bat bezala maiz, gazteleraren mundu jaioberrian, prozesu ia automatiko batean, zeinak Beñardoren arreta desbideratzen baitzuen eta haren kontzentrazioa eragozten, mutilaren baitan halako anabasa bat sortuz??
|
Hitzen
dantzan bizi naiz/ arin arinean;/ pentsatu baino lehen,/ hitza mingainean(?), esan zuen bere bertsoetako batean?, harik eta, hiru aste zeramatzala, maisuak galdetu zion arte:
|
|
|
Hitzen
alboan nolako informazioak egon behar luke. Hitza beraz gain, gutxi nez, honako elementu hauek agertu behar lirateke:
|
|
|
Hitzen
familiak gehienetan mantendu ditugu (Arbitrador, > > Arbitrar, > rado, > Arbitrariamente, > Arbitrario...).
|
|
|
Hitzen
adierazia erreferente juridikoa delako, ez dute bizitza arruntean parekorik.
|
|
eratorpenez, hitz elkarketaz, maileguz, zabalkuntza semantikoz edo berrezarpen lexikalez(...) Arau batzuk oinarri hartuz hitz berriak moldatzera jotzen du, kontenplazio handiegirik gabe, aitzindari bidearen aldekoak.
|
Hitzen
erabideari buruzko arau egokiak aplikatzea baizik ez dago, aitzindari zalearentzat, euskararen lexiko berrikuntza eragiteko.
|
|
3
|
Hitzen
formaz gain Hiztegi Baturako adierak zehaztea.
|
|
Hortaz, hiztegi batez ere orto grafikoa lantzen ari da Euskaltzaindia.
|
Hitzen
–grafia, eraiki du, az haraindi lana badagoela jakinik ere.
|
|
–
|
Hitzen
eraketa arautzen duen mugimendu programan gertatzen bada nahastea, hitzen ortografia zuzena izaten da, baina deformatu egiten dira letrak (disgrafia apraxikoa).
|
|
|
Hitzen
elkarketa edo bereizketa desegokiak: gizon hura= gizonhura; etxeetan= etxe etan.
|
|
|
Hitzen
diktaketa: bi hitz zerrenda diktatzen zaizkio haurrari, erantzunorrian idatz ditzan.
|
|
7
|
Hitzen
silabak jan
|
|
–
|
Hitzen
eta lerroen makurdura desegokia edo usu aldatzea makurdura.
|
|
|
Hitzen
formetatik urrun dauden grafien bidez edo ongi bereizitako grafien bidez ager daiteke hipotesi silabikoa.
|
|
|
Hitzen
logograma oso ezagunak ezagutzen ditu. Adibidez:
|
|
Ondoren, lexiko ortografikoan, kontzeptu horri dagokion forma aurkitzen da.
|
Hitzen
grafemen ikustezko irudikapenak gordetzen dituen biltegia (lexiko ortografikoa) jarriko da martxan eta hitz horren errepresentazio ortografikoa aktibatuko da lexiko ortografikoan, eta epe laburreko oroimenean gordeko da.
|