|
2000
|
|
|
Eta, handik aitzina, neure historia kontatu nion eta hark berea kontatu zidan, eta hala aritu ginen bizpahiru ordutan, bazkaldu ere elkarrekin egiten genuela. Eta ongi jan, hobeki edan... eta, jan edanean igeri dabiltzanen gisarat, erraiten genituèn hitzetan jartzen genuen geure fidantzia eta uste osoa, halako moldez, non iduritzen baitzitzaigun ezen
|
hitzaren
indarrez konkistatu eta belaunikaraziko genuela mundua.
|
|
|
Untziko bertze marinel gehienak ere —Manex zeritzana bere batez—, noiznahi den aritzen zitzaizkidan portuetako neskatxez, beren iduri lizunekin eta beren irriekin aztoratzen nindutela. Baina kapitainarena diferent zen, zeren hitza ezin hobeki erabiltzen baitzuen, erran nahi zuenaren erraiteko, eta zeren haren hitzak eta
|
hitzaren
indarrak liluratu egiten baininduten. Eta, hura erran zidanean ere, liluraturik bezala geratu nintzen.
|
|
2001
|
|
|
Eta hauxe ere azpimarratuko nuke: hor dagoen
|
hitzaren
indarra. Ez bakarrik elkarrizketetan, oso biziak eta indar handikoak diren arren.
|
|
|
Hitzak, gauzak aldatzeko balio zuen, eta baita jainkoak erakartzeko ere.
|
Hitzaren
indar hori gaur egun debaluatua dago, baina gizarte hartan benetako protagonismoa zuen.
|
|
|
Honi datxekiola, hitz bi eskaini nahi nizkioke, guztizko begiramenez, Aita Yurreri" guda galdu ta gero" gertatuei buruz8 Gerra galdu zutenak, baldin
|
hitzek
indarrik badute, galduan gerra egin zutenak dira. Bestela esan, galduan gerra egin genuenok eta ez, esate baterako,
|
|
2004
|
|
|
–Zeeer...?! –esan zidan aitak, bere
|
hitzaren
indarraz nik esandakoak ahuldu nahi balitu bezala.
|
|
2005
|
|
|
Eta bestetik,
|
hitzari
indarra ematen dio, erresonantzia ematen dio.
|
|
|
Ulermen prozesua ez da berdina prentsa irakurtzen duenarentzat edota telebista ikusten edo irratia entzuten duenarentzat. Zaildu egiten du horrek idazteko eta esateko era irratian, baina
|
hitzaren
indarra eta persuasioa abantaila haunditzat jotzen dute autoreok (1999: 16).
|
|
2006
|
|
|
Becketten biziari buruz artikulu bat irakurri berri dut, eta ikusten da nola sufritu zuen bere bizitzan, gisa batez literaturak salbatu zuela, hitzak. Eta bere
|
hitzaren
indarra ere, menturaz, sufrimendutik heldu zen. Sufrimenduak ideia aberastasun gehiago badu lasaitasunak baino, zoriona inoxentea da.
|
|
|
Eztarrian pisua sentitu nuen beste gizon batzuekin ikusi nahi nau. Veronicarekin joango nintzela argitu nizun eta maitemaitemaite zintudala ere bai, baina hori hitzik gabe, nahiz eta
|
hitzak
indarrez sentitu eztarrian, kolpeka. Orduan aurkeztuko dizkizut lagun batzuk gaineratu zenuen, nire hilobia gero eta sakonago eginez.
|
|
2007
|
|
|
Aitortu behar dut, beraz, idazten du?, nik adimenari buruzko diskurtso hau, obra hau, hasi nuenean eta nahiko geroago ere, ez nuela uste hitzei buruzko inolako gogoetarik egin nuenik. Baina gure ideien jatorria eta konposaketa jorratu ondoren, gure ezagutzaren hedaera eta ziurtasuna aztertzen hasi nintzenean, konturatu nintzen kontu honek hitzekin lotura handia zuela non, lehenbizi
|
hitzen
indarrari eta gauzak adierazteko erari erreparatu ezean, ezer gutxi esan zitekeen argi eta egokiro ezagutzari buruz, honen helburua egia izanik, etengabeko zerikusia baitauka proposizioekin. Eta ezagutza gauzetan amaitzen bazen ere, ohartzen nintzen hori hitzen bitartez gertatzen zela halako moldez, non apenas bereiz zitezkeen gure ezagutza orokorretik.
|
|
2008
|
|
|
Pozik zegoen Macarenaren barrena. Bere
|
hitzen
indarra handia zen oraindik; ondo aukeratu eta erabiltzean zetzan gakoa. Azkenean lortu zuen lehengusuak gonbida zezan.
|
|
|
KEVIN.(
|
Hitzetan
indarra jarriz) Nire ustez, Joana oker dabil... aita ondradua eta ausarta dauka.
|
|
|
Bestalde, narrazioan aipaturiko azken data, 2007ko maiatzaren 26a da," noiz eta, outezkundeen bezperan bertan" (408 or.). Alegia, udal hauteskundeen bezperakoa, udal ordezkari modura aurkeztu nahi ziren hainbat zerrenda legez kanpo utzi zituztenekoa. Garai konkretu honetan gorpuzturiko ahotsak biltzen dira, alegia, gatazka armatuari negoziazioaren eta hitzarmenaren bidetik,
|
hitzaren
indarretik, heldu omen zitzaion garai bateko ahotsak dira bildu direnak, gogora ekarri nahi direnak. Hitza ere ekintza bihurtu nahi zeneko garaia gogora ekarriz.
|
|
2009
|
|
|
Gregoryk
|
hitzei
indarra emateko, esku luze, hezurtsuak goratu zituen eta burua alderatu. Isilunean kafeontzia hartu eta zurrupada bat kendu zion.
|
|
|
kolapsoterapia egin ziotela, alegia, ezkerreko birikan hobekuntza izpirik nabaritu ez zuelako; berri gaiztoari, haatik, berri ona jarraitu zitzaion?. Baina bestea gero eta hobeto duzu, sendatu zaizula ere esan daiteke, eta hori da garrantzitsuena? esan zion medikuak ondotik?, eta hargatik, beharbada, Gabino ez zen lur jota gelditu; aitzitik, edo Gabinok dohain hura zuelako, baldintzarik zailenetan hitz edo esaldi airosoak asmatzera bultzatzen zuena,
|
hitzaren
indarrak gaitzarena neutraliza zezakeelakoan; edo medikuaren aurrean (baita sendategiko langile zein gaixo guztien aurrean ere, ez baitzegoen dudarik ezen haiek guztiek jakingo zutela, goizago edo beranduago, gertatutakoaren berri, medikuaren beraren edo erizainen bidez), heroi bat bezala geratzeko posibilitateaz ohartzen zelako?, ezin hobeto erreakzionatu zuen, medikua bera, urduri samar zirudie...
|
|
|
Ernestinak onartua zuen bere patua, Jainkoaren borondatetzat jotzen zuena: onartu ez ezik, eskerrak ere ematen zizkion Jainkoari; are gehiago ematen zizkion, ustez errotik kendu zuèn bere nazka hura berritzen zitzaionean, esker oneko
|
hitzen
indarrez nazka estaltzen ahalegintzen zela: eskerrik asko, Jauna, eskerrik asko?
|
|
|
Domingo zutiturik zegoen ordurako: hantxe zuen Teofilo Mariak, aurrez aurre, bi urratsera baino ez; hitzen garaia zen, beraz;
|
hitzen
indarra azpimarratzeko, baina, keinu bat behar zuen, ausaz, anai arrebetan zaharrenak: keinu bat behar zuen, ziur, eskuin eskuaren mugimendu bizi batean anaiari paparretik heldu eta astindu batzuk eman baitzizkion, astinduekin batera honela esaten ziola, arnasa hartzeko betarik utzi ere gabe:
|
|
|
eta ez zuen keinu erdirik ere egin. Damasok, azkenik, Teofilo Mariak eta Maria Bibianak egin zutèn irakurketa bera egin zuen, apika; hauek ez bezala, baina, hitz egin zuen,
|
hitzen
indarraz estal zezakeelakoan, edo hankaz gora jarri, hobeki, Domingok aditzera eman ziena:
|
|
|
Edozein gatazka konpontzeko eta bakea lortzeko elkarrizketa ordezkaezinezko tresna dela ohartarazi du Juan Maria Uriarte Donostiako gotzainak. Elkarrizketatzea
|
hitzaren bidez
indarra eta indarkeria gailentzea dela eta Elizaren eginbeharretako bat bide baketsu eta bake egileak sustatzea dela. Euskal Herrian ere bakerako bidea elkarrizketa dela irmoki sinesten duela esan du.
|
|
|
Hitzek estutzen edo alaitzen dute bihotza. Birtuala baino gehiago da
|
hitzen
indarra.
|
|
|
Aurreiritzien mugak gainditu, eta euskarazko rapari bultzada emateko irrikarekin sortu du Norte Apachek disko berria. Rayco Sanchezek, Ibon Castedok eta Aitor Perezek
|
hitzaren
indarrean sinetsita osatu dituzte lehena duten laneko bederatzi abestiak. Musikherria herri diskoetxearen bitartez iritsi da plazara Bilboko rap taldearen lana.
|
|
|
Billy Wilder, Woody Allen edo Quentin Tarantinoren moldeko elkarrizketa sortzaile bikainek eman diezaiokete
|
hitzari
indarra, gatza eta piperra, zineman, baina, oro har, begiradek ekarri ohi dituzte unerik gogoangarrienak. Mihiek baino gehiago adierazi ohi dute kasurik gehienetan begiradek.
|
|
|
Ernestinak onartua zuen bere patua, Jainkoaren borondatetzat jotzen zuena: onartu ez ezik, eskerrak ere ematen zizkion Jainkoari; are gehiago ematen zizkion, ustez errotik kendu zuèn bere nazka hura berritzen zitzaionean, esker oneko
|
hitzen
indarrez nazka estaltzen ahalegintzen zela: eskerrik asko, Jauna, eskerrik asko...
|
|
|
Domingo zutiturik zegoen ordurako: hantxe zuen Teofilo Mariak, aurrez aurre, bi urratsera baino ez; hitzen garaia zen, beraz;
|
hitzen
indarra azpimarratzeko, baina, keinu bat behar zuen, ausaz, anai arrebetan zaharrenak: keinu bat behar zuen, ziur, eskuin eskuaren mugimendu bizi batean anaiari paparretik heldu eta astindu batzuk eman baitzizkion, astinduekin batera honela esaten ziola, arnasa hartzeko betarik utzi ere gabe:
|
|
|
Gabinok bere burbuilan babestu –hitzekin jolasean jarraitzen ote zuen, Frankensteinengandik Nietsneknarf engana? – eta ez zuen keinu erdirik ere egin. Damasok, azkenik, Teofilo Mariak eta Maria Bibianak egin zutèn irakurketa bera egin zuen, apika; hauek ez bezala, baina, hitz egin zuen,
|
hitzen
indarraz estal zezakeelakoan, edo hankaz gora jarri, hobeki, Domingok aditzera eman ziena:
|
|
|
Luzianok, aitaren herriko umetako lagunak, egin ziòn kanaberazko xirula hura ez zuen, ez, ahaztekoa! –, musika beste hizkuntza bat zela, sentimenduak jantziz eranzten zituena, edo erantziz janzten, auskalo, musikaren lilurapean ezin jakin baitzitekeen zehatz mehatz ezer, ezjakintasun hura jakituriaren mugak hausteko modurik eraginkorrena izan zitekeen arren, aldi berean; horregatik, Maria Bibianak bisitaren berri jakinarazi zionean –" Iritsi dira!" esan zion–, Gabino –egun eguzkitsu bateko igande bateko goizerdia zen– poz pozik jarri zen; entzun zezakeèn musikaz aparte, baina, Gabinok beste motibo bat ere bazuen pozik egoteko; Gabinok, izan ere, goizetik meza entzun zuen, ohi baino debozio handiagoz entzun ere, medikuak bizpahiru egun lehenago operazioaren berri eman ziolako: ...itu ez zuelako; berri gaiztoari, haatik, berri ona jarraitu zitzaion –" Baina bestea gero eta hobeto duzu, sendatu zaizula ere esan daiteke, eta hori da garrantzitsuena" esan zion medikuak ondotik–, eta hargatik, beharbada, Gabino ez zen lur jota gelditu; aitzitik –edo Gabinok dohain hura zuelako, baldintzarik zailenetan hitz edo esaldi airosoak asmatzera bultzatzen zuena,
|
hitzaren
indarrak gaitzarena neutraliza zezakeelakoan; edo medikuaren aurrean (baita sendategiko langile zein gaixo guztien aurrean ere, ez baitzegoen dudarik ezen haiek guztiek jakingo zutela, goizago edo beranduago, gertatutakoaren berri, medikuaren beraren edo erizainen bidez), heroi bat bezala geratzeko posibilitateaz ohartzen zelako–, ezin hobeto erreakzionatu zuen, medikua bera, urduri samar zi...
|
|
|
Hitzak, jakina, gutxienekoa dira.
|
Hitzen
indarrak balio du. Uste ote duzu, hainbeste urte eta gero, hainbeste borroka eta gero, armak eta fardelak emango dizkigutela hain proiektu lainotsu eta ahularen truke?
|
|
2010
|
|
|
Poesia, ordea, magia da, eta magiaren munduak lurrezko zutabeak ditu oinarri, zientziarenak ez bezala, zeinak harrizkoak dituen. Gizaki hori, ordea, bere ameskerien mende, zientziaren mugak hausten ere saiatuko da halako batean?
|
hitzen
indarra erabiliz, konjuroak asmatuko ditu, tximistari aurre egiteko, adibidez?, baita saiatu ahala mugarik mugazkoenarekin topatu ere, lurra, harriaren aurkako jardunean desegiten da, eta tximistak leinuko norbait hilko du?, gero eta sinetsiago nago: asmatzen du orduan Jainkoa, bihurtzen du bere muga bakoitzean mugagabe, jainkoaren historia antropomorfismoaren historia da ezinbestean?, ematen dio hitza, jartzen da guztiz berak sortutako fabulazioaren mende, ipintzen du Jainko hipotetiko hori zeruko tronuan?
|
|
|
guztian, eta sarri hitz egin dut
|
hitzen
indarrari buruz.
|
|
|
Horrela, justizia berritzailea justizia eraginkor bat dela esan genezake, zigor liskarraren protagonistak ez ezik, gizarte osoa ere asetzen duen justizia bat. Justizia honek zigor sistema asko sinplifikatzen du, zigortu beharrean konpentsatuz; baztertu beharrean birgizarteratuz; indarra erabili beharrean
|
hitzari
indarra emanez, eta inposatu gabe, negoziatuz17.
|
|
|
Egungo estudio linguistikoak, ikusi bezala," hizketa ekintza" hartzen du erreferentzia nagusitzat eta, Hudsonen esanetan, horrek" diziplina ezberdin askoren inplikazioa" ekarri du, besteak beste, hizketa hori" akzio edota interakzio sozio-kultural gisa" ikertu nahi dutenena109 Horien artean guk, jarraian, batez ere hizkuntza eta kultura elkarreraginean aztertzen dituzten hizkuntza antropologia edota etno linguistika kontsideratuko ditugu, baita bereziki hizkuntza eta gizartea elkarreraginean aztertzen dituzten hizkuntza soziologia edota sozio-linguistika ere. Gure aldetik, baina, ez dugu hemen" kultura gizartea" erlazioan sakonduko110 Kontua da diziplina horiek denak, honela Duranti,"
|
hitzen
indar pragmatikotik" abiatzen direla; zentzu horretan, ez dira ere ahaleginak falta" hizkuntza ikerketa guztiak diziplina bakarrean biltzeko", horretan bereziki Hymesen" komunikazioaren etnografia" aipatu behar delarik111 Azken finean," hizkuntza" eta" hizketa" ez daude elkarrengandik Saussurek pentsatu bezain urrun —hizketa ez da inolaz ere boron...
|
|
|
Literatura beirazko burbuila gisa. Harro nengoen
|
hitzen
indar soilaz sorturiko efektuaz. Baina, berriro ere, zimikoa sentitu nuen bihotzean.
|
|
|
|
Hitzaren
indarra, Zeruan ereina den hazia, hire gainera berriz jausten dun fruituak ugalduz.
|
|
|
Hannak Gorputz Berriaren
|
hitzen
indarra nekez jasaten ahal du. Ohartzen da ez dituela hitz zuzenak atzematen hori adierazteko.
|
|
|
Ondotik isilaldi barnakor eta otoitz kartsuz bete bat dator. Liluraturik,
|
hitzen
indarra agertzen zait. Lilik ‘Jainkoa’ hitza erran duelarik, bere Maisua berehala aintza sakonez betetzen da.
|
|
|
Lehen aldikotz, ‘Jainkoa’
|
hitzaren
indar sakratua gure bizian sentitzen dugu. Lilik ‘Jainkoa’ hitza erraten duelarik, segidan giroa aldatzen da.
|
|
2011
|
|
|
Elkarrizketak aurrera egin ahala isiluneak luzatuz doaz; esan beharrekoak esanda, nonbait, denborarekin
|
hitzen
indarra ahuldu eta isiltzearen adierazmena haziz joango balitz bezala.
|
|
|
–Independentzia politiko hutsa, kultur independentzia batekin lotu edo osatu gabekoa alegia, azken finean babesik gezurrezkoena izango litzateke eta bermerik faltsuena?. Aimé Césaire,?
|
Hitzen
indar askatzailea?, Unescoren Albistaria, 1997 (arazoa abendua), 6 or.
|
|
|
P. Bourdieuk,
|
hitzen
indar ilokuzionario horretatik haratago joanik, proposatzen du hitzek berez performatibitaterik ez dutela. Ekintza erritual bat performatiboa eta eraginkorra izan dadin, hitzak ondo esan behar dira, baina gainera beharrezkoa da autoritatea duen norbaitek hitz horiek esatea (konpetentzia esparru baten posizio zehatz bat duen norbaitek).
|
|
|
Gizarte primitiboetako
|
hitzaren
indar magikoa (hark ere etorkizunari aurre egiten zion) indar politiko/ polemiko bihurtzen da idazmenaren zaldi gainera igota idazmena baitu zaldi eta gurdi hala artxibo lanean nola sortze bidean, bere buruarekin bakarka uzten du-eta gizakia; sormenari berebiziko ateak zabaltzen dizkio, denboraren mugarik gabe.
|
|
2012
|
|
|
|
Hitzen
indarra.
|
|
|
Hitza iraindu, zikindu, bortxatu eta torturatu ondoren, gezurra egin da munduaren jabe. Konfiantza galdu dugu
|
hitzaren
indarrean. Ahaztu egin zaigu aingeru bat nola bereizten den deabruarengandik; zuritzat daukagu beltza, argitzat ilunpea, borrerotzat biktima eta biktima borrerotzat.
|
|
|
|
HITZEN
INDARRA
|
|
|
Hemen, ordea, haren indarra goretsi nahi dugu. Boteretsuen bortizkeriak gure bizitza gidatu eta bridatu nahi duten honetan, gizartean indarrak duenean hitza,
|
hitzaren
indarra goraipatu nahi dugu, ia ia Federico Mayor Zaragozari hitz jokoa ebatsiz. Indarretik hitzerako trantsizio historikoa bultzatu nahi dugu.
|
|
|
Hemen dituzu, lagun, opari. Hirurak
|
hitzaren
indarraz eta balioaz mintzo dira. Blas de Oterorena euskarara ekarri dut, nahiz eta badakidan zuetako askok, nik bezala, Paco Ibañezek gaztelaniaz kantatutakoaren oihartzuna duzuela barrenean.
|
|
2013
|
|
|
Ulergarria egiten zaio Versusi nola bizitzak aurrera darraien, esan dugu. Hitza, eta
|
hitzaren
indarra, geldiezinak dira, eta Versus aspaldi gelditu zen mutu. Nork kontatu behar ditu Versusen ttikikeria hutsal axolagabeak?
|
|
|
–Batzuk hemen,, bertze? batzuk han, oihartzun hark, berea ez zen
|
hitzean
indar eginez?. Zehatz mehatz zenbat, zenbateraino armaturik, zenbat zaldi, zenbat kanoi?
|
|
|
– Gizon filda hori ez gelditu Ameriketan, bere diruarekin eta harrokeria horrekin! –erran zion amak,
|
hitzei
indar berezia emanda.
|
|
2014
|
|
|
Diru politikan aldaketarik ez, eta, noski, bestelako eta aparteko neurririk ere ez inflaziorik eza arintzeko. Erabakietako mugimendu falta, gutxienez,
|
hitzen
indarrarekin orekatzen saiatu da EBZ. Zer edo zer mugitzen ari dela iradokitzen du, behintzat, kontseiluaren ondoren argitaratutako oharrak.
|
|
|
Aitzinatzen naiz demonstrazioan: sobera hitz baliatzeak
|
hitzen
indarra hiltzen baitu eta bertsoa funtzionatzen da hitz guti nozio horren gainean, poesiak bezala, poesia denez hori gero ikusiko.
|
|
|
Entzuna da, Santibatekariak heldu zireneko zerbait prest presta uztea zela komeni, ez baitziren Jainkoagatik entzun nahi bukaerako kopla itsusi haiek. Hemen nehork ez du eskuko marretan irakurtzen edo geroa igartzen, baina
|
hitzaren
indarrean dago fedea. Hori du Manuel Lekuonak deskribatzen eta bertsoen alde magikoa deitzen.
|
|
|
Gurean irrigarria da zinez gaixtakeria. Punpeek funtzio teatrala handia dute, plazan ari izan direnek badakite ederki sartzea egin ondoan
|
hitzak
indarra galtzen duela eta ekintza lanpusten dela laster. Punpek distantzia ttipitzen dute, bertikalitatearekin jostatzen, sartzeak tinkatzen eta ekintza ekarriz gertakaria sortzen dute.
|
|
2015
|
|
|
Alegoria bat, ez dakit? handia ttikiaren kontra, poeta gaixo dohakabea
|
hitzaren
indar itzelezko eta telurikoaren kontra. Irudi hori, nahi eta ezinarena, hil ala biziko borrokarena?
|
|
|
|
Hitzaren
indarraz mintzo gara noiznahi;
|
|
|
Barru barrutik hitz egiten du Mariak eta ez du ezer ezkutatzekorik. Tarteka, besoa altxatzen du
|
hitzei
indarra emate aldera. Jexuxek ere badu ohitura hori; hark ez du, baina, eskua makulu eta guzti altxatzen.
|
|
2016
|
|
|
Denak lehengusuak zirela argira azaltzen zen, izengabeko bi horiek, Erek, Habil, Sap, Krom, Adan eta Eba eta Richard, Jainkorik gabeko izaki eboluzionatuak. Agian bi ziminoek gogoa eta
|
hitz
indarra bizi bizirik balute, gizakien bidearen kontakizun hau segituko lukete, baina gauza handirik ez zekiten, abereen arteko biziaz baizik. Eskerrak Richardek, Erek eta Habilena momentuko bazterturik, haien hitza hartuko zuen, denen eleduna izendatu zutelako, lehen bizi arrastoraino.
|
|
|
Haurdun ote zegoen Eba? Halaxe zirudien, behintzat, eta ipuinlariaren istorioa entzun ondotik, ea haren
|
hitzek
indar berezi bat ote zeukaten bururatzen hasi zitzaion Adani, gogoan ez zuelako berak ere batere elkar harremanik eta gauza horiek ez ohi dira oroitzapenetik galtzen.
|
|
|
Harritu egin gintuen Miroren
|
hitzen
indarrak, normalean ez baitzen hala jarduten. Guri begietara so segundo batzuk egon ondoren, aulkitik altxatu eta, atearen heldulekua eskuan zuela, esan zuen:
|
|
|
Hori ere pasatu zitzaion burutik, segundo pare batez, bizkor bizkor, gehiegi sinetsi gabe ere. . Ezin da nirea izan?, errepikatu zuen berriro, errealitatea ukatu nahi duen haur egoskorraren sinestezintasunarekin, eta ezker eskuin mugitu zuen burua, horrela bere
|
hitzei
indar handiagoa emango balie bezala.
|
|
|
Carlos lurrera begira jarri zen Danutaren esker onak sortzen zion deserosotasuna arintzeko, eta hitz batzuk ibili zituen ezpain artean, baietz, ondo zeudela hizketaldi mota haiek, hain desarruntak, eta bera ere pozten zela halako emakume bat, halako interlokutore bat, aurrean edukitzeagatik. Ondoren, bere
|
hitzei
indar gehiago emanez, gaiari buruzko ondorioa azaldu zion:
|
|
2017
|
|
|
Literaturaren" osasun onaren" seinale ere izan da sortu berri duten elkartea, eta etorkizuna bermatzeko literatura" zaindu" behar dela uste du. " Bat egin behar dugu idazleok, eta prestigioa eman liburuei eta literaturari; horretarako sortu gara, Nafarroako
|
hitzei
indarra emateko".
|
|
|
Durasen obrak, Bachmann eta Celanen poesien moduan, Anselm Kieferen taula apokaliptikoetan kabitzen ahal litezke:
|
hitzaren
indar ahula eta vice versa.
|
|
|
|
Hitzaren
indar ideologikoa hartu dugu batik bat kontuan diglosiaren arrastoan jarraitzeko. Baliabide ideologikoak oinarrizko laguntza dira nazio linguistikoen arteko borrokan legitimazioaren suziria pizturik mantentzeko.
|
|
|
–Arrazoi izango duk, agian, esan zuen?. Gobernu gehiago erori dituk
|
hitzen
indarragatik balenagatik baino.
|
|
|
Ez da, bada, mezu neutroa, eta liturgiak testuaren pragmatika azpimarratzen du, ekarpena eragiteko eta indar eraldatzailea sortzeko gaitasuna; hitzaren aldarrikapen liturgikoaren funtsezko alderdia da «eguneratze aldea». Horrela, ulertzeari
|
Hitzaren
indar kreatzaile eta eraldatzailea gehitzen zaio; «egia»ren alderdiari «praxi»aren alderdia. Itzulpeneko hizkerak, eta hitzaren aldarrikapenak berak zeozelango eragina eta zirrara ahalbidetu behar du entzulearengan.
|
|
|
Kantaldi batean egonik,
|
hitzaren
indarra aditu du zainean hemezortzi urteko gazteak: " Xabier, Donapaleun zaitut nik aditu/ nere ahal ezina laster da haunditu...
|
|
2018
|
|
|
Aita Junes, zure botz handia isiltu zikuzu Xiberoan eta Euskal Herri guzian. Segur, ez zinen oihu egile sento haietarik, ele apala zunuan, builtaka beharria luzatu behar neizun ontsa borogatzeko, bena zure
|
hitzak
indar bazizun, argi eta klar beitzen, beti xuxen, Ahuñe gainetik Urdatx/ Santa Grazira jaisten den aire kristala bezain sotil eta ezpirituz beterik. Bena zure oritzapena hor dizugu, etsenplu hona ere bai, utzi deizkutzun obra guziekin, irakaspenekin gaineala.
|
|
|
Eta, Tisias eta Gorgias lotan utziko al ditugu, egiazkoak baino gehiago egiantzekoak balioetsi behar direla ikusi zutenak, eta
|
hitzen
indarraz gauza txikiak handi eta handiak txiki agerrarazten dituztenak, berriak modu zaharrean eta aurkakoak modu berrian, eta edozeri buruz hitzaldi laburrak eta luzera mugagabeak asmatu zituztenak? (Platon, Fedro, 455).
|
|
|
Baa??. Azken
|
hitzak
indarrik gabe eta automatikoki errepikatu ditu, jabeari begira dagoen txakurrari begiratu ere egin gabe, patriketan dauzkan objektuen artean bilaka, arreta poltsiko barruan, behar dituen gauzak ukimenarekin errekonozitu nahian.
|
|
|
(
|
Hitzari
indarra emanez) Bazaizkizue?
|
|
2019
|
|
|
–Esploratzailea naiz, esan zuen Coralinek ozen, baina
|
hitzak
indarrik gabe eta hilda sortu zitzaizkion giro lanbrotsuaren erdian.
|
|
|
–Hori da nik beti esan dudana. Brouzak entzuleengana itzulirik eta burua gogotik astinduz,
|
hitzei
indar handiagoa emateko.
|
|
|
–Ikerketa sendoa egin eta egia kontatuz aberastuko nauk?
|
hitzak
indarrez ahoskatu zituen.
|
|
|
Leirek mugikorraren bibrazioa nabaritu zuen poltsan, baina amaren
|
hitzen
indarrak ez zion utzi telefonoa hartzeko segundo bakar bat ere galtzen. Furrunda, ordea, behin eta berriz errepikatu zen, eta bilerako partaideetako batzuek gaitzespenez begiratu zioten.
|
|
|
Ipuinakondoren etorri ziren. Tolkien-en literatura lana, beraz,
|
hitzen
indar semantikotik hazi zen, eta arteosotasuna munduaren polisemian islatutako egia esateko bilatzen du8 Horregatik, errealitate bat berazherri eta taldeek eduki ditzaketen atzemate ezberdin eta aberatsak aztertzeko, Tolkien-ek errealitateasakontasun osoz izendatzen duten hainbat hizkuntza asmatu zituen. Ondorioz, haren legendariumeanhitz oro mundu estetiko berezia ernetzeko hazi da.
|
|
2020
|
|
|
Eñaut Etxamendi idazle gazte abiatzen denean, sumindurik dago alderdi biografikoan zein ideologikoan. Munduarekin bakeak egiten joaten bada ere, injustiziaren aurrean, oldarraren beharra sentitzen duenean,
|
hitzaren
indarraz baliatzen da ekiteko. Ezin da ahaztu Etxamendi idazten hasten denean, Europak nahiz munduak oso giro politiko, ideologiko eta kulturala polarizatuak bizi dituela.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, beldur handia zen nagusi Ainararen baitan. Haatik, amatxiri, hil zen egunean, emandako
|
hitzak
indarra ematen zion etxe hartan, bere arbasoen izandako etxean, jarraitzeko.
|
|
|
Oso sonatua izan zuan eskualde osoan! Julianek, bere
|
hitzei
indarra eman nahian edo.
|
|
2021
|
|
|
Hau da, gauzak kontatuz. Horren azpian dagoena teknika unibertsal bat da, agerian jartzen duena
|
hitzaren
indarra.
|
|
|
Jada, izenburuek zerbait eragin dute nire sabelaldean eta oilo ipurdia igarri dut azalean. Hori bai dela
|
hitzek
indarra edukitzea. Laburpenak irakurri gabe, nik izenburuei hitzak trukatuko nizkieke:
|
|
|
Painting, New York, 1980, 97 or. (oso garrantzitsua da europar artista handiak gure artean egotea); Vladimir Nabokov," Carta a Altagracia de Jannelli del 16 de noviembre de 1938", in Dmitri Nabokov, Vladimir Nabokov Selected Letters,, Harcourt Brace Jovanovich Ediciones, 1989 (zibilizazio iparramerikarretik liluratzen nauena, hain zuzen ere, mundu zaharraren ukitu hori da); Roman Gubern, Historia del cine, Ediciones Danae, Bartzelona, 1971, 117 or. (estudio handien aitzindarien jatorriak); Agustin Sanchez Vidal, Historia del cine, Historia argitaletxea 16, Madril, 1997, 79 or. (emigrante europarren saldoak Ipar Amerikako zineman); Joseph McBride, Tras la pista de John Ford, T&B Editores, Madril, 2004, 40 or. (John Ford Irlandan jaio zelako mitoa). editores, Hoboken, 2017, 93 or. eta hurrengoak (esklabo greziarrak eta kultura erromatarra); Mary Beard, SPQR, Critica argitaletxea, Bartzelona, 2016, 351 or. (esklabotzaren zifrak); L. Casson, Las bibliotecas del mundo antiguo, Bellaterra argitaletxea, Bartzelona, 2003, 76 or. eta hurrengoak (Zizeronen esklabo liburuzainak); Zizeron, Atikorentzako gutunak, 4, 4a, 1 (Tiranionen liburuzain lan zoragarria); Zizeron, Gutun familiarrak, 13, 77, 3 (Dionisio, liburuen lapurra); Janet Duisman Cornelius, When I Can Read My Title Clear: Literacy, Slavery, and Religion in the Antebellum South, Columbia S. C., 1991 (esklabo iparramerikarrentzako zigorrak, irakurtzeagatik); Alberto Manguel, Una historia de la lectura, Alianza argitaletxea, Madril, 2002, 388 or. (esklaboen jabeek
|
hitzaren
indarrean sinesten zuten, eta, horregatik, irakurtzea debekatzen zieten); Jesper Svenbro," La Grecia Arcaica y Clasica: La invencion de la lectura silenciosa", in G. Cavallo eta R.
|
|
2022
|
|
|
Onomatopeiek abantaila dute, berariaz mintzairan, hizketan ari garenean. Nol anahi ere, hots
|
hitzek
indar apartekoa gehitzen diote adierazi nahi den ho rri. Oilarraren kukurrukua diogunean, kukurruku horrek badu, bestelako sinonimoek ez duten bizikortasun berezia.
|
|
|
Orobat kultura horien eremutik urrun diren herrietan, Afrikako Banbara n adibidez, hitzari lotua da zeruaren ahaltasuna.
|
Hitzaren
indarra unibertsala da; haren ahal gauzatzailea ongi adierazten du" izena duenak izana du" esaerak. Deabruek ere gogotik erabiltzen dute hitza beren alde:
|
|
|
(Fumigatzeko) ohitura honek magia eta zientzia batzen ditu, garren eta kearen eragin suntsitzailea benetakoa baita, bereziki lastoa erretzen denean; aldiz, kantatzen den leloa, arao magikoa da,
|
hitzen
indarrean oinarritua(" Alde hemendik saguak, zoazte oihanera", etab.). Bestalde, fumigazioak berak ba omen du indar magikoa, jadanik Antzinate klasikoan ezagutua (Van Gennep 1947: 1042).
|
|
|
Komunikazio inkomunikazio ferian egia, berriz ere, sasi interesen aldarean sakrifikatu da. Egiaren aldeko
|
hitzaren
indar askatzailea bahituta, giltzapetuta dago (Pablo Gonzalez gogoan dugu). Herritarra, ikusle soil gisa, tutoretzapean, telegidatua, bonbak bezala.
|
|
|
Ahotsa du halakoxea, eztia.
|
Hitzak
indarrez beteak. Bere egia dakarte, partikularra, barrunbeetakoa.
|
|
|
Kemenez betea ematen zuen haren ahotsak; eta
|
hitzei
indar handiagoa emateko, zera gaineratu zuen, umoretsu:
|
|
|
Erran nahi baita, aro modernoaren amaieran asmatu zen zineak Bibliaren izate sine qua non jasotzea" ezinezkoa" izan zuen. Irudiaren indarrak
|
hitzaren
indarra ordezkatzen hasi zuen, areago, iruditeriak" kristauon historia" desitxuratzen jarraitu zuen.
|
|
|
Istorioari erritmo bizia ezartzen dioten abiapuntuak, ahalik eta bitxien, berezien ageriko direnak," gailurrean" hasten direnak irakurleak irakurriko, entzungo duena susma dezan. Honela bilatzen da
|
hitzaren
indarra, zera adierazten: " Oi jainkosa, Zeus' en alaba!, esan eiguzu, arren jaso orrein zati bat ezpada be".
|
|
2023
|
|
|
Euskara informalean aritzeko baliabideak falta zaizkigu. Gazteek ez dituzte esamoldeak ezagutzen, ez dute baliabiderik, adibidez, euren
|
hitzei
indarra emateko. Euskaraz egiten dutenean ere, gaztelaniatik hartzen dituzte behar dituzten esamoldeak.
|
|
|
Gure entzule askorekin aritu naiz hizketan saioak iraun duen bitartean, eta haiei ere halako omenaldi bat egin diet. Jakin dut nola eta noiz entzuten duten irratia, zer saio dituzten gustuko… Konturatu naiz entzule oso leialak ditugula eta benetako familia bat osatzen dugula. Izan ere, irratiak badu hori; ez dakit
|
hitzaren
indarra edo zer den, baina oso lotura estuak sortzen ditu irratiak, entzuten zaituenak familiakotzat hartzen zaitu ia.
|
|
|
Aretoa isil isilik zegoen, denak
|
hitzen
indarrak harrapatuta baitzeuden. Kriseiluaren argiak handitasun ikaragarria ematen zion gizatzarrari, bere aurpegi latzari.
|
|
|
Beraz, ondo pentsatu dezagun nola jardun egoera horietan, eta horretako, funtsezkoa da enpatia, eta hori ere, hiztegia ikasten den bezalaxe, ikas daiteke azaltzen. Hori modu egokian eginez gero,
|
hitzen
indarra gure alde erabili dugu gure gelan edo etxean, antsietate egoera bat konpontzeko edo arintzeko. Ikas dezagun egoera horietarako hiztegi eraginkorra:
|
|
|
Erraketen materiala toxikoa da, errez gero. Bestalde etenaldia,
|
hitzei
indarra emateko bezala, joera heldugabea dela deritzot.
|
|
|
Bestalde, aktorearen presentzia definitzeko hiru berba daude: chikara, taksu eta bayu. chikara
|
hitza
indarraren erabilerari dagokio, ariketa bereziak egin eta ahalegina jarriz lor dezake aktore batek indarra eszenan. Bada beste hitz bat erabiltzen dutena indarraren erabilera egokia lortzeko, tahan deitzen diote erresistentziaren gaitasunari.
|