2008
|
|
Eskuarki, bide fonologikoa garatuko da lehenik (Doctor eta Coltheart, 1980); baina ikusmenaren bidea garatzen denean, bide fonologikoa nahiz bide ortografikoa erabil ditzake haurrak. Irakurketaren osagai nagusiak deskodetze prozesuak eta
|
hitzaren
ulermena dira. Baina, automatizatu egin behar dira deskodetze prozesuak, hizkuntza idatziaren ulermen maila ahozko hizkuntzarena bera izan dadin.
|
|
|
Hitzen
ulermenaren inguruko estatistiko deskribatzaileak 4.12 taulan bildu dira. Haurrek ulertzen duten hitz kopurua 0 eta 397 bitartekoa izan daiteke.
|
|
Hamabosgarren hilabetean batez besteko puntuazioa 160 hitzetik gorakoa da. Guraso batzuek 14 hilabetean oraindik ere
|
hitzen
ulermenik ez dela agertzen adierazten badute ere, beste zenbait haurren gurasoek, ordea, umeek zerrendan agertzen diren hitz guztiak 11 hilabetetik aurrera ulertzen dituztela adierazi dute.
|
|
|
Hitzen
ulermena 4.5 irudian islatzen da, sexuaren arabera bereizita. Bariantza analisiak erakusten du adinaren eragina esanguratsua dela [F (7, 425)= 35,0, p < 0,000].
|
|
Nolanahi ere, sexuaren eta adinaren arteko elkarreragina ez da esanguratsua [F (7, 425)= 1,1]. Izan ere, sexuak
|
hitzen
ulermenaren aldakortasuna% 1,3an bakarrik azaltzen baitu; adinak, berriz,% 35,8ko eragin handiagoa utzi du agerian.
|
|
Euskarazko galdetegiko eskalaren barne tinkotasuna kalkulatzeko, Hitz zerrenda azpiataleko kategoria semantiko bakoitza item bat balitz bezala hartu da, MacArthur Bates testaren jatorrizko bertsioan jarraitutako prozedura erabiliz (Fenson eta beste, 1993). Modu horretara Lehen KGNZ osatzen duten 19 kategoria semantikoek 0,95eko alpha koefizientea eman dute
|
hitzen
ulermenari dagokionez, eta 0,93koa hitzen ekoizpenari dagokionez. Oso fidagarritasun handia, beraz.
|
|
4 Hitz zerrenda (D atala)
|
Hitzen
ulermena
|
|
Senideen arteko zenbatgarrentasunaren balizko eragina aztertzeko bariantza analisiak egin dira: 8 hilabetekoen artean (Lehen KGNZ) esaldien ulermena,
|
hitzen
ulermena, hitzen ekoizpena eta keinu ekintzak; eta 16 hilabetekoen artean (Bigarren KGNZ) ekoizpen lexikoa, esaldien luzera eta konplexutasun morfosintaktikoa.
|
|
Lehen KGNZko eta Bigarren KGNZko azpiatalen arteko korrelazioak 4.39 eta 4.40 tauletan aurkezten dira. Lehen KGNZri dagokionez, korrelaziorik altuenak dira esaldien ulermenaren eta
|
hitzen
ulermenaren artekoa (0,79), esaldien ulermenaren eta keinuen artekoa (0,74) eta hitzen ulermenaren eta keinuen artekoa (0,69). Hitz ekoizpena eta Lehen KGNZko gainerako azpiatalen arteko korrelazioak baxuagoak izan dira (0,40 tartean), baina emaitza horren arrazoia 15 hilabete bitarteko haur euskaldunen ekoizpen baxua izan liteke.
|
|
Lehen KGNZko eta Bigarren KGNZko azpiatalen arteko korrelazioak 4.39 eta 4.40 tauletan aurkezten dira. Lehen KGNZri dagokionez, korrelaziorik altuenak dira esaldien ulermenaren eta hitzen ulermenaren artekoa (0,79), esaldien ulermenaren eta keinuen artekoa (0,74) eta
|
hitzen
ulermenaren eta keinuen artekoa (0,69). Hitz ekoizpena eta Lehen KGNZko gainerako azpiatalen arteko korrelazioak baxuagoak izan dira (0,40 tartean), baina emaitza horren arrazoia 15 hilabete bitarteko haur euskaldunen ekoizpen baxua izan liteke.
|
2014
|
|
Keinua izan da
|
hitzik gabeko
ulermenean bizitzak ematen duen laguntzarekin.
|
2016
|
|
Umorearen kultura aipatzen du Olasagastik eta Lukuk alfabetatze eskasak. Bi bide desberdinak, baina osagarriak gure iduriko, antzerkiaren arrakasta elementu barneratu eta batzuetan subjektiboengatik sortzen baita, eta horretan umorearen bizitzeko maneran oinarritzen ahal da eta ulermenak, testu baten ulermenak
|
hitzen
ulermena eskatzen du, hiztegi zabaldua alegia. Euskarak ezagutu dituen aldaketak kontuan hartuz, hogei urteren buruan Antton Lukuren oharrak funtsa badu dudarik gabe.
|
2017
|
|
|
Hitzen
ulermena aztertzeko 7 eta 8 azpitestak ia goitik behera aldatu behar izan ditugueuskarazko tresnan. Azpitest horietan parte hartzaileek hitz bat entzun (7 azpitesta, hitzenahozko ulermena) edo irakurtzen (8 azpitesta, hitzen idatzizko ulermena) dute, eta aurkeztenzaizkien irudi horietatik entzun/ irakurri berri duten horri dagokiona hautatu behar dute.
|
2020
|
|
36 Eñaut Etxamendik ez du letra italikorik ez letra etzanik edota azalpen nabarmenik erabiltzen, baina alteritate linguistikoa bere gordintasunean zabaltzen du. Hiztegia gehitu izan du bere ekoizpen literarioen bukaeran, zenbait
|
hitzen
ulermenaren errazteko.
|