|
2000
|
|
|
Esan nahi baita, banakoen mailan zein gizartearen mailan inplikazio bera ote dute hizkuntza, jatorri edo historiagatik euskaldunsentitzeak edo atxikimendu politiko edo are administratibo hutsagatik euskal herritar (euskal hiritar litzateke, agian, hemen termino egokiena, demokrazia liberalarenzentzuan) sentitzeak?
|
Hitzek
beraiek (euskaraz ari garela bederen: euskaldun versuseuskal herritar) erakusten digute gauza ezberdinak direla.
|
|
2002
|
|
|
Egia esan, komunitate linguistiko batean, errepresentazio sinbolikorik ez duena ez da komunitate horretan ezagutua, eta, hartara, ez dago horretaz hitz egiterik. Eta hori guztia,
|
hitzei
berei gagozkielarik, esaldi osoei gagozkielarik edo pentsamenduei gagozkielarik. Izenik ez duena ez da; hots, ez da existitzen, ezin da horretaz ezer komunikatu, ezin da horretaz modu ozenean pentsatu.
|
|
2003
|
|
|
Bi hitzarmenen lehen artikuluak finkatzen zuen bada, bietan
|
hitz
berekin, munduko populu guztiei doakien Autodeterminazio eskubidea, frantses garbienean erranez: Tous les peuples ont le droit de disposer d, eux mêmes.
|
|
|
–Mallonaren kalbarioa noiz hasi zen, ez dakit –kalbario
|
hitza
beren beregi hautatu nuen– Donibane egunean, beharbada.
|
|
2004
|
|
|
Estatuaren beharrizana jarriko baitigu honek oroz gainetik, ez euskalta sunaren garapenerako behar genukeen botere izaera berezia.
|
Hitzak
berez mintzo direnez, betoz lehenbailehen, antitesiaren esanahia irakurleak berak epai dezan. Tomas Urzainki mintzo:
|
|
|
multzotan mugatzen dira, elkarren aurka eta elkarri bultzaka berezten dira, adieraz dezakegun guzia multzotan partekatzen dugu. Ondoko etsenpluetan ageriko den bezela, ez dute
|
hitzek
beren izana" berez" finkatzen; edo bakarrean, edo ez dakigu zein" logika" ren arabera. Ez.
|
|
|
Lege Organikoan finkatutako oinarrizko eta funtsezko irizpideekin bat etorriz Eusko Legebiltzarreko diren medio materialak eta ekonomikoak hornitzea. Botere Judizialaren Lege Organikoak eskubide hori Gobernuaren eskutan uzten duen
|
hitz
beretan, pertsonala hornitzeko sistemetan Euskal Zuzenbide Forala eta euskara ezagutzen legeetan xedatutakoa aplikatzea, Euskadiko idazkari, epaile, magistratu eta fiskalen hautaketa, hornidura, karrera, prestakuntza, diziplina araubide eta ordainketei dagokienean, kontuan hartuta, ondorio horietarako, euskal zuzenbidea eta dutenei lehentasuna emango zaielarik. euskara jakiteak duen lehentasuna....
|
|
|
Bai, etikaz eta mistiko denaz (bizitzaren zentzuaz) mintzatzera eta mintzatu nahi izatera gara kondenatuak, gure gizakitasunaz kontzientzia duguno bederik. Haatik, eta denok ere honetaz jabetu gara goizago ala beranduago, bizitzaren zentzua, mistiko dena, ezin da hizkuntza apodiktiko edo dogma tiko batez azaldu; areago, poesiarik ederren eta irudikorrenak ere huts egiten du maizenik, bizitzaren zentzua hitzetatik haratago —eta honago— baitago,
|
hitzei
berei sakoneko zentzua ematen dienez gero.
|
|
2005
|
|
|
Baina, kontuz, alderdi bi hauek hitzekin jolasten trebeak dira oso. PSOEk eta PPk
|
hitzei
beraiek nahi duten zentzua ematen diete. Hau da, guk «alderdien arteko mahaiari bai» diogu, baina ez entzungorren arteko elkarrizketa gauzatzeko.
|
|
|
Ez dakigu zuzen oraindik, baina hura hil ondoan idatzi zuten: Ezen eskuara ez dute orok
|
hitz
berez izkiribatzen. Bertzeetarik ukanberriak behar zituen beraz bere eskuz izkiribatu (E 1489).
|
|
|
Elipsiek, hitz erdika irakurlearekin elkar aditzea eskatzen dute nak, prosaren zalointasuna daragite eta egilea erran edo esaeren eiteko plegu biribilak sortaraztera akulatzen. Estilo eliptikoari lotuak daude asindetona eta erretizentzia ere.Errepikapenak
|
hitz
berak errepikatuta nahiz sinonimoak esanahi bera rekin Hiriart Urrutik erruz darabiltza, baina ez oroitarazteko edo arreta era kartzeko bakarrik, ez eta ideia ala mezua bortizkiago iltzatzeko beti; errepi kapena pathos en adierazle da maiz, emozio eta ironiaren eragile. Gudu giro an bizi diren kazeta alderdikarientzat beharrak dira errepikapenak.
|
|
2006
|
|
|
Jainkoak ezarritako misioa. Antzeko zerbait aurki daiteke Arizmendiarrietak lanaz duen kontzepzio aberats eta zabalean (ez
|
hitzak
berez halako erresonantziarik duelako, baina bai hitzari atxiki zaion esanguragatik): mundu humanoagoa eraikitzeko jainkoarekin kolaboratzea da, besteak beste, lana (baita gizartea eraldatzeko tresna ere, eta autoerrealizatzeko bidea).
|
|
|
Otoitz jario bat etorri zen ondotik. Amonak esandako
|
hitz
berak errepikatzen genituen guk, nik batere gogorik gabe, baina ez nuen gero zinera joateko aukera zapuztu nahi. Annettek soinekoari tiratzen zion aldiro aldiro goraka; gero, eskua pasatzen zuen iletik.
|
|
2007
|
|
|
Neanderthal giza mota, gizatar espeziea zehazkiago, Europan isolamendu osoan ehun milaka urtetan barrena sortua eta nagusitutakoa (200.000/ 30.000 gutxi gorabehera),, la especie de los auténticos europeos? Arsuagaren
|
hitz
berak erabiltzekotan, eta, nahiz nabarmenki gizakumea izan, ez da hala ere gure arbaso zuzena.
|
|
|
Hala, abertzaletasunaren inguruko palestra intelektualean Volksgeist aipatzen denean (eta hor bakarrik aipatu ohi da), ez da izaten zerbait kalifikatzeko, deskalifikatzeko baino, lan gehiago gabe, pentsaera edo alderdiren batzuk, harri indartsuarekin buruan mortal jota bezala. Ikusten denagatik, a priori deskalifikatuok Volksgeist zer den eta zer leporatu nahi izaten zaien, arrastorik ere ez edukitzea da probableena, eta jakiteko interes handirik ez edukitzea, erabili ere ez baitute beraiek egin ohi. Okerrena da,
|
hitza
beren luman (ortografia arazo ez gutxirekin alafede!) burgoi asko hartzen dizuten besteongatik ere, ez duela ematen, zilegi dugunik pentsatzea, pentsatuagoa dutela beraiek, kontzeptu horrek historia gorabeheratsua eta balio aldagarriak ibili izan dituela, eta bere gutxienez bizpahiru mendeko karreran apika momentu negatiboekin batera ezagutu dituela positiboak orobat, eta, ondorioz?... seguruenik hori sinplistentzat bakarrik dela kontzeptu sinplea.
|
|
|
«L, idée une fois vue, les mots suivront sans difficulté» (Egokiago, ideia hitza saihestuz, E. Gil Beraren euskarazkoa: «Gaia izanik,
|
hitzak
berez bere heldu dira»). Bigarrena, Senekarena:
|
|
|
" Mañana va a hacer un año" esan zuen, galderaren erantzuna pentsatzeko ikasleari denbora gehiago eman nahi dion maistra bigunaren antzera. Norak esku bat ukitu zion hatz txikerraz, eta paseoan ibili al zen galdetu zion, artean aitona hilik egongo ez balitz bezala, eta hark" ez dut gogorik" ihardetsi," dagoeneko ez dut ezertarako gogorik", dolu gabeko esaldi bat,
|
hitzek
beren berezko esanahia baizik ez dutenean hartutako bortizkeriaz. Hitz bortxatu gabeak ziren amonarenak, umeek lehen aldiz puta ebakitzen duteneko eztanda bera sortuz, ezein errietak, ezein argudiok estal ez ditzakeen zarata sortzen duten hitzak.
|
|
2008
|
|
|
Askok, nire harridurarako, beren penak eta ondikoak kontatzen zizkioten. Ez ditut inoiz ulertu emakumeei lehen
|
hitzean
beren penak kontatzen hasten zaizkien gizonezko belaxka horiek. Etxera etorri eta niri ez zidan galdera intimorik egiten, gauza intimoetara igarotzen zen zuzenean, eskuak okupaturik banituen bereziki, sukaldean errezeta liburua aldean nuela jakiren bat prestatzen edo mantala jantzita beste etxeko lanen bat egiten harrapatzen baninduen alegia.
|
|
|
Orduan, zein da idatzi hauen helburua? Azken
|
hitza
beraiena da, guk egin beharrekoa egina dugu. Urte bat betetzear dago gu kanpoan gaudela eta ez dugula inolako indarrik Udaleko erabakietan.
|
|
|
Pantailan ageri den pertsonak hitz zehatz batzuk esaten dituenean ikusle jokalariak botoia sakatu behar du. Argi hitz egiten du lan horrek doktrinatze ideologikoaz, eta
|
hitzak
beren edukiaz desjabetzeko joera hedatuaz. Orain artean aipatutakoak baino lan arinagoak ere badira erakusketan.
|
|
|
Telebistan eta oso erraz esaten dute zer egin behar den horrelakoetan, zer dira ba lerde jale gibel  beltzak, poliziarengana joateko aholkatzen dute, nire Tomasek hau eta hau egin dit, eta kalera irtendakoan, zer?, Tomasi besotik heldu eta goazen etxera esango al nion, zatoz, laztana, gozatu bat emango dizut beti bezala... ...erorren emaztea eta ni hain desberdinak garela?, berorrek beharbada ez dio sekula eskurik jarri emazteari, seguru dago ez duela sekula egingo horrelakorik, baina zin egingo luke aurrean daukan liburu lodi horren gainean?, nik ikusi dudanagatik iruditzen zait gizonezko guztiek duzuela grina hori, barka beza berorrek, esan diot ez niola errespetua galdu nahi, ez zait halakorik pasatu burutik!, baina
|
hitzek
beren bidea hartzen dutenean, zaila egiten zait atzera egitea, horixe da gertatzen zaidana, eta begira orain, ez dakit zertaz ari nintzen ere, Tomasen jipoiez, bai, zertaz bestela?, jipoi bakoitzaren ondoren, Tomas damutu egiten zen, beti damutzen zen, eta barkamena eskatzen zidan ume batek bere amari barkamena eskatzen dion bezala, baina nik ezin nuen hori ulertu, berorren buruan kabitzen da nol... galdetzen zidanean, nik esaten nion, oso ondo, zeruan bezala, eta ahaztu egiten zitzaion ordubete lehenagoko jipoia, ahaztu bakarrik ez, seguru nago pen  tsatzen zuela ez ninduela jipoitu, ez zegoela berak baino hobeto tratatuko ninduen gizonik, eta loak hartzen zuenean, ni ohetik jaikitzen nintzen eta komunera joanda, zauriak eta garbitzen nituen ur oxigenatuarekin...
|
|
|
Nik diot hori? Ez,
|
hitzek
berek diote hori. Gehienok" proiektu" edo" egitasmo" izenekoetan ari gara, gabiltza edo, batik bat, gaude.
|
|
2009
|
|
|
–Ezin daiteke ibil une bakoitzean esankizunen adierazpide materialaren bila, hitz bakoitza sortu beharrez idaztaldi bakoitzean; jadanik erabakia behar luke hitzaren gorabehera hori(...).
|
Hitzak
berez berez irten behar lioke idazleari [hiztunari!]? (Ib.).
|
|
|
(Ib.). Baina
|
hitza
berez jariatzeko ez da aski hitza hiztegian egotea, irakaskuntzan sartua eta eskolan ikasia izatea ere ez, ezpada sozializatua egon behar du, usadioan normalizatua. Hemen ohar sozio eta psikolinguistikoetan sartu genuke:
|
|
|
Zu, lasai hemen. Joango naiz ni, erantzun zion Nazario Orbek, emazteak ahoskatu zuèn
|
hitzetik
berak esan zituenetara tarterik utzi gabe, huraxe balitz bezala bere berekoikeriaren ahotsa (azpitik ari zitzaiona: –Bai.
|
|
|
Imagen: rafael rozendaal
|
Hitzak
berez ez dabiltzanean, haiek bultzatzen dituzten metodoak bilatu behar dira. Hizketa adierazia laguntza sistema horietako bat da, eta, gaur egun, adimen urritasuna edo komunikazio mugak dituzten milaka pertsonak erabiltzen dute.
|
|
|
Hirugarren epaiketa ere polizien esanetan eta torturapean ateratako deklarazioetan oinarrituko da: Gure
|
hitza
beraien hitzaren aurka da, eta gure hitzak poliziena baino gutxiago balio du, azaldu du Indakoetxeak. Dena den, etsipen hitz horien gainetik aurrera egiteko asmo sendoa du.
|
|
|
Zu, lasai hemen. Joango naiz ni –erantzun zion Nazario Orbek, emazteak ahoskatu zuèn
|
hitzetik
berak esan zituenetara tarterik utzi gabe, huraxe balitz bezala bere berekoikeriaren ahotsa (azpitik ari zitzaiona: " Bai.
|
|
|
|
Hitzen
beraien gainetik ere hobetsi beharra dago
|
|
|
Bide desberdin horien ondorioak kanten
|
hitzetan
beretan eta haiek iradokitako munduetan islatu ziren. Kantetan oinarri hartuta eraikitzen hasten diren identitate nazionalek espazio sinboliko desberdinak mugatzen dituzte, eta espazio horiek herrialdearen zati batek bizi duenaren ispilu dira, azken batean.
|
|
|
Xuria bezin faltsoa da. Ez ditu gauzak argiki adierazten, beti billatu behar da haren
|
hitzen gibelean
beren egiazko erran nahia. Zeorek ikusiko duzue kondatzen bazaituztet gure lehenbiziko elkarhizketa.
|
|
2010
|
|
|
batetik interlokutiboa> eta bestetik interdiskurtsiboa> (edo intertestuala). Enuntziatuek oihartzun interdiskurtsiboa edo intertestuala dute, izan ere, enuntziatuetan beraietan agertzen baitira, oihartzun baten moduan,
|
hitz
beraien bidez edo gai beraren inguruan jada esanikoak. Enuntziatuak, zentzu horretan, jada esandakoaren eta esandako moduen ber aktualtzeak dira.
|
|
|
Urdai xerretan bildu (albardar edo lardear gaztelaniaz):
|
hitzek
berek dioten bezala, elikagaia, normalean haragia edo hegaztiak, urdai xerratan biltzeko ekintza da, horrela jakiari koipea ekartzeko edota kanpotik erre gabe kozinatzeko.
|
|
|
Orain, hark hasitako lanarekin jarraituko duen norbait behar du herrialdeak. Askok errepikatzen dituzte haren
|
hitzak
beren agerraldietan, baina inork gutxik du haren bidea segitzeko ausardia. Galtzear dagoen filosofia baten ikur bilakatu da Madiba.
|
|
|
Auzolan en sartu eta, udaldia gertu, mapa eta gidaz mukuru zegonan ate ondoko erakusmahaia, espiralean eratutako pila koloretsuan, oharkabean pasatzeko moduan ez behinik behin; dendan sartu orduko, baina, begiz beste egin huen, kontzienteki edo ez, eta irten arte ez hintzen jabetu heure jokabideaz, heure buruari beste min bat aurrezteko egindakoaz. Uda eta udaberria
|
hitzek
berek ere, poza beharrean, absentzia eta tristura usaina baino ez dinate engoitik ekartzen, erraiak zimurtzen nabaritzen ditun entzute hutsarekin.
|
|
|
|
Hitzak
berez adieraz zezala
|
|
|
Baina Hitzak
|
HITZA
berekin derama.
|
|
|
Sugarra ez duzue ikusten, sugarra ez duzue sentitzen. Hizkuntzak ez dituzue mintzatzen eta
|
hitzak
beren amaiera iritsi dira. Berria jadanik erretzen ari ote da?
|
|
2011
|
|
|
Izan dut joera gauzak gehiago janztekoa, eta janzte horretan konturatzen nintzen
|
hitzek
beren zentzua galtzen zutela, hitzak dominatuko ez banitu bezala, eta hitzek ni dominatuko banindute bezala. Hitzei beldurra galtzea, hitzen gaineko kontrola berreskuratzea, hitzek beren biluztasunean zer esan nahi duten jakitea, eta horiek erabiltzea.
|
|
|
Izan dut joera gauzak gehiago janztekoa, eta janzte horretan konturatzen nintzen hitzek beren zentzua galtzen zutela, hitzak dominatuko ez banitu bezala, eta hitzek ni dominatuko banindute bezala. Hitzei beldurra galtzea, hitzen gaineko kontrola berreskuratzea,
|
hitzek
beren biluztasunean zer esan nahi duten jakitea, eta horiek erabiltzea. Hori da liburu honetan egin dudan ariketa.
|
|
|
Hala, bada,
|
hitzak
beren esanahiagatik eta ñabardurengatik baloratzen ikasi genuen. Hizkuntza ez zen hitz segida hutsa.
|
|
|
P. Bourdieuk, hitzen indar ilokuzionario horretatik haratago joanik, proposatzen du
|
hitzek
berez performatibitaterik ez dutela. Ekintza erritual bat performatiboa eta eraginkorra izan dadin, hitzak ondo esan behar dira, baina gainera beharrezkoa da autoritatea duen norbaitek hitz horiek esatea (konpetentzia esparru baten posizio zehatz bat duen norbaitek).
|
|
|
Ondoren, 19:00ak inguruan adin guztietako jendea bildu ginen Azpeitiko Gaztetxeak izan duen bilakaeraz hitz egiteko, eta baita, lehenago Azpeitian Gazteok Zer!, ek egin zuen lanaz gehiago jakiteko ere. 35 lagun bildu ziren, eta konfiantzan eta giro ederrean gehienek hartu zuten
|
hitza
beraien ikuspuntua eskaintzeko.AGZ!, n ibili zirenak agertu ziren, eta Gaztetxea lortzeko negoziaketetara iristeko, zenbat lan egin behar izan zen azaldu zuten, eta gero negoziaketetan ze buruhauste izan zituzten udalekoekin ere azaldu zuten. 2000 urteko uztailaren 15ean gaztetxe zaharra okupatu zen, baina orduko alkate zen Bastidaren aginduz itxi egin zuten berriro, indar polizialak ibilita.
|
|
2012
|
|
|
Charlesek ez zekien zer erantzun; bere ama errespetatzen zuen, eta baina bere emaztea amaigabe maite zuen; bataren ebazpena hutsezinezkotzat ematen zuen, eta bestea ordea huts gabeko aurkitzen zuen. Madame Bovary ama joan ondoren, herabeki saiatzen zen gizona, eta haren
|
hitz
beretan, bere amatxori jalgitzen entzunak zizkion ohartarazpen hutsalenetariko bat edo beste menturatzen; Emmak, oker zegoela hitz batean frogatu, eta bere gaixoengana bidaltzen zuen.
|
|
|
|
Hitzek
berek aditzera ematen dutenez, modalitate adierazkorraren barnean iritzi emailea edo baloraziozkoa den modalitateari dagozkio.
|
|
|
Dantzak mintzoa lagüntzen dü.
|
Hitzek
berek ezin egin lirokeena betatzen dü. Edozoin jokülari, edozoin alderdi ere bere antzezkideari eta bere jokü bereziari josirik dago.
|
|
|
Beharra eta gosea dagoen seinale. Gero, jardunaldietan, behin eta berriro entzun genituen
|
hitz
berak: bazela ordua Euskaltzaindiak hitz ordenaren gaiari heltzeko; eta behin eta berriro eskerrak eman zizkiguten.
|
|
|
Kautxu biltzaileak zaintzea oso lan zaila zen, guztiak ere bertako tribuetakoak zirelako, ume umetatik oihan ilunean bizi izandakoak, eta inguruaren ezagutza handia noiznahi ihes egiten saiatzeko erabiltzen zutelako. Baina, Lalande Biran kapitainaren
|
hitz
berekin esatearren, Chrysostomek segituan erakutsi zuen" Kiron zentauro ehiztariaren parekoa" zela, edo, agian, Albini Braendlin bat erabiltzen zuenez, eta ez arku soil bat, are eta hobea. Oso gizon gutxik egiten zioten alde, eta gutxi haiek bide laburra egiten zuten.
|
|
2013
|
|
|
Hondartza nudista batean biluzik egotea eta jantziak banan banan eta mehatxupean emanez larrugorritan gelditzea ez dira berdinak. Gaurko gizarteko farfaila eta mozorrokeriaren aurrean, non
|
hitzek
berek ere gardentasuna galtzen duten, biluztasuna baino antidoto hoberik ez dagoela uste dut. Norberak bere baitarik hitz egin behar du, bere egia esan behar du, zintzoki, bestek berdin egin dezaten espero gabe, besterengan ikusi uste ditugun maltzurkeria eta jukutriak azpimarratzen eta salatzen denbora eman gabe.
|
|
|
«Egin behar diren urratsak sendotzeko izan behar dute». Foro Sozialaren bosgarren gomendioa ia hitzez
|
hitz
beren eginez, onartu egin dute prozesu hori, egitasmo orokor baten barruan izanda ere, «modu mailakatuan, konpromiso indibidualekin eta denbora zuhur batean» egitea. Urratsak iragartzeaz gain, egin ere egin dituzte EPPK-ko kideek, oharrean bertan:
|
|
|
Legeak ematen dituen aukerak baliatzea erabakitzen duenak bakarrik egin dezakeela bidea banaka. Bada, halaxe egingo dute EPPK-ko kideek, Foro Sozialaren gomendioei jarraituz eta hura ia hitzez
|
hitz
beren eginez. Etxeratze prozesua «modu mailakatuan, konpromiso indibidualekin eta denbora zuhur batean» nola egin aztertzeko prest daude.
|
|
|
Jean Saint Pierre Verdunetik itzuli zenean ere
|
hitz
berekin aritu zen. Soldaduek beren lana egin zutela, baina horretan Jainkoaren laguntza ukan zutela azpimarratu zuen, hain zuzen, Jainkoaren laguntzarik gabe gudu hartarik bizirik ateratzea ezinezkoa zela aditzera emanez.
|
|
|
Handik edo hemendik heldu zitzazkon berriak behar zituen aphaindu. Ezen eskuara ez dute orok
|
hitz
berez izkiribatzen. Bertzeetarik ukhan berriak behar zituen beraz bere eskuz berriz izkiribatu.
|
|
|
Bertzeetarik ukhan berriak behar zituen beraz bere eskuz berriz izkiribatu. [?] Eta nola aspaldidanik giristinoek baiterabilte eskuara,
|
hitzek
berek hartu dute erlijionearen leinhuru bat bezala. Hain ongi nun eskuararekin batean ikhasten ohi baitu haurrak erlijionea.
|
|
|
Baina, ohartzen da, ez dela nahikoa estrategia horren erabilera eta, orduan, ikasleek eskuratutako bizipenekin lotzen saiatzen da (30) (T: I explained that before Christmas?) adierazpenaren bidez, ikasleek dakitenaren eta ikasteko duten kontzeptu berriaren artean zubilana egiten saiatzen da «career»
|
hitzak
beraien bizitza profesionalarekin lotura baitu.
|
|
|
Jarduera zientifikoan psyche hitzak badu oraindik txokoren bat; esaterako," psiko logia" diogu. Dena den, psikologo gutxik erabiltzen dute arima
|
hitza
beren esparruko gaia izendatzeko. Nahiago izaten dute arima saihestu eta gogo, kontzientzia, ni (superni...) eta horrelakoak erabili.
|
|
2014
|
|
|
erran zion.
|
Hitzek
berek baino nahigabe handiagoa eragin zion ahotsari zerion poz basatiak. Hurrengo egunean, bertan behera utzi zuen linearen kontratua.
|
|
|
Eskolaurreko umeek imitazio atzeratuaren, jolas sinbolikoaren eta hizkuntzaren bidez erakusten dute funtzio sinbolikoa. Imitazio atzeratua indartsuagoa da 18 hilabeteren ondoren, eta ikusitako ekintza bat buru irudikapen gisa mantentzean oinarritzen da; adibidez, Ikerrek bere arrebari errieta egitea, aitak pizza banatzaileari pizza ekartzea kostatu zitzaiolako esan zizkion
|
hitz
berak erabiliz. Jolas simulatuan (fantasia jolasa, jolas dramatikoa edo irudimenezko jolasa ere baderitzo), umeek objektu bat erabil dezakete irudikatzeko edo beste gauza baten sinbolo izateko.
|
|
|
Hoiek euskararen lexikonetik erdaratiko hitz guztiak khendu nahi zituten ethor berriak eta mende asko danik euskaran bizi izaiten direnak[...] Arbuiatzen zituten
|
hitzen ordez
beren galdako hitz berriak sortarazten zituten.
|
|
|
Erromantizismoarekin, musikak bere rola aldatu zuen: hizketaldiko mezuaren laguntza soil izateari utzi zion, ez zuen mezu bat bere baitan garraiatzen,
|
hitzek
berek baino zerbait ‘sakonagoa’ garraiatzen zuen. Rousseau izan zen lehena musikaren adierazkortasunaren potentziala argiki artikulatzen; bere ustez, hitzezko hizketaldiaren ezaugarri afektiboak soilki imitatu beharrean, musikak ‘bere kabuz’ hitz egiteko eskubidea zuen hitzezko hizketaldi engainagarrien aldean, musikaren kasuan (Lacan parafraseatuz) egia bera da mintzo dena.
|
|
|
Ez gara bertsoetara abian entzuteko zerua urdina dela eta primaderan elorriek lili xuria dutela. Izugarri ontsa idatzia da,
|
hitzak
beren lekuan eta bertsolari batek egin duela ageri da, errimak ezin aberatsagoak, monotonia zerbaitekin bost inesiboengatik baina sustut ez dute problemarik sortzen. Bertsolari berak ote du hau idatzi:
|
|
|
Hortakotz, hor erabili eskuarak behar du izan aski legun, aski errex, irakurlea edo kantaria ez dadin behaztopa. Eta
|
hitzek
berek badute beren musika, itzultzaleak ahantzi behar ez duena. Lan hortan beharrik hor ginuen gidari Iratzeder, nehork baino hobeki dakiena pondu horren berri." 34
|
|
2015
|
|
|
Inperfektua eta fede motelekoa izanik, ez nintzen konturatzen Jainkoaren obra zela eta Haren Maiestateak eramango zuela aurrera. Haiek, niri falta zitzaizkidanak zituztenez gero, ez zieten jaramon handirik egin nire
|
hitzei
beren egintzak alde batera uzteko; eta horrela, poz pozik joan nintzen, hain mesede handiagatik Jainkoa merezi zuen adina goresten ez banuen ere.
|
|
|
Inperfektua eta fede motelekoa izanik, ez nintzen konturatzen Jainkoaren obra zela eta Haren Maiestateak eramango zuela aurrera. Haiek, niri falta zitzaizkidanak zituztenez gero, ez zieten jaramon handirik egin nire
|
hitzei
beren egintzak alde batera uzteko; eta horrela, poz pozik joan nintzen, hain mesede handiagatik Jainkoa merezi zuen adina goresten ez banuen ere.
|
|
|
idazle bidean lagundu ordez, gorrotoz eta inbidiaz literatura lanak epaitu, ahoz, taberna erdian, zurruteroen begi belarrien aurrean, egilearen lotsa, auto kulpa eta ezgauza eta miseria eragiteko baino, benetako fusilamendua euskaldun batentzat. Zer ostiatan ari ote dira sasi editore, sasi katedradun potroso, idazle zapuztu, kritikagile tunante horiek guztiak Inkisizioaren iraupena bermatzen ez bada, euren egoa eta negozioak Euskal Literaturan eta Durangoko Azoka nartzisistan, gabonetako arbola gisan, urrezko
|
hitzez
beren izenak ikusteko ez bada. Inkisizioaren bihotzean ez dago ezer, ez euskalduntasunik, ez ezer, inguruko izarren argia eta materia haien erdigunerantz xurgatzea baino ez, kosmoseko zulo beltzek bezala. Inkisizioaren bihotzean zapaldutako obrak eta idazleak ez dira argitaratuko inoiz, bihotz beltz hori existitzen den bitartean.Zorrotz egindako hausnarketak behar dira, borreroak salatu, mamuak biluzi eta ahozko kritika erauzi paperetara, kritika bera aztergai aratza izateko, eta garbi ikusteko, akaberan, geure benetako koordenatuak zein diren jakiteko, alde batetik, eta bestetik, nondik jaurti, zeinen laguntzaz, noren kontra eta zelan zehazten diren kritika usteldu betiereko horiek.
|
|
|
" Hitzek sortuko dute erreferentea, eta ez alderantziz.
|
Hitzek
berek, errepikapenaren bidez, erakartzen dute objektua, edo kontatzen jarraitu ahal izateko irudi aitzakia, ertz desberdinetatik zirikatu ondoren forma hartzera bultzaraziz".
|
|
|
Girixtino ortodoxoek ere sineste bera dute, edo bertsua segurik ba. Ama Birjinaren zerurat altxatzea ez dute haatik arras
|
hitz
berekin aipatzen, hitz berezi bat erabiltzen dute, Mariaren lokartzea nolazpait, loak hartzea erran ginezake berdin beharbada, frantsesez" dormition" erraiten zaiona.
|
|
|
Egia erran
|
hitzek
berek ez dituzte gauzak aldatzen. Gogor egin, buru egin, ihardoki, horiek izan dira esklaboen aterabideak.
|
|
|
102 Gorria Behin baino gehiagotan deitoratu dut frantsesa edo españolaren fotokopia, bi mintzairatan
|
hitz
berek ez dute gauza bera erran nahi, mundua bakotxak gure begi bereziekin ikusten baitugu. Huna adibide bat:
|
|
2016
|
|
|
Esan ezin bada ere Martin Maister oharkabean igaro den egile horietako bat izan denik, euskal literatura jasotzen duten eskuliburu guzti guztietan aipatzen baita, aipuaren urri lakarra sumintzekoa zaigu erabat, areago Maisterren dohainak izkiriagintzan goraipatzekoak ohi diren neurrian, izan ere, gorespen
|
hitzekin
berekin finitzen baitira komunzki Maisterren gaineko berri zeken eskastuak, eta hasiera batean bezala, geure buruari berriz ere galdetu behar diogu, zalantzakor, ea nor demontre ote zen Martin Maister zoritxarrekoa. Villasanterenean, geure gaiari buruzko eskuliburuetan guztietan horailen dena dudarik gabe, ez zaigu ezer berezirik aipatzen, ezpada Intxauspek egile hori idoro zuenetik behin eta berriz errepikatu izan dena baizik.
|
|
|
Buka dezagun artikulu hau omenaldia bukatu zuten
|
hitz
berekin: " Milesker Salaberri anderea egin duzun guziagatik, eta milesker ere, oraindik eginen duzun guziagatik.
|
|
|
Omiasaindu ondoko larunbat aratsean, Baigorriko ibar gaineko Adur batasunak eta Arrasateko Garabide elkarteak gomitatuak zituen Benin eta Boliviako gizon eta emazte batzu, denak hizkuntza guttituen etorkizunaz arduratuak. Guri entzunarazteko doia, sar
|
hitza
beren ama hizkuntzan egin daukute eta gero manera hunkigarrian kondatu hangoen egoera, bertze batzuen artean quechua eta aymara. Funtsean Euskal Herrian bezala, herrialde heietan frantsesa eta gaztelera indarrez sarrarazi dituzten agintarien nahia izan omen da lekuko mintzairen desagertaraztea.
|
|
2017
|
|
|
" Gero eta gizon gehiagok hartzen du
|
hitza
beren jokaera zalantzan jartzeko, eta aurrerapauso garrantzitsuak ematen ari dira arazo larri hau konpontzeko". Departamentuaren arabera, gizonek ere emakumeen ondoan borrokatu behar dute," emakumearen kontrako diskriminazioa bukatzeko, berdintasuna erdiesteko eta indarkeria matxista amaitzeko".
|
|
|
Silogismo hori amaigabea izan daiteke. Hizkuntza edukirik gabe geratu da; beraz,
|
hitzek
beren hustasuna baizik ezin dute erakutsi. Ezagutzan ez da jada ziurtasunik; beraz, epistemologiak parodia bihurtu behar du.
|
|
|
Badira gure gizartean horrenbeste aldiz entzun ostean jada gure egunerokotasuneko hizkuntzaren parte bihurtu ditugun hitz eta kontzeptuak. Horrela, errepikapenaren poderioz
|
hitzek
beren esanahia galdu dezakete; ohartu gabe, ziurtasun osoz zentzugabekeri bat esaten dugun bitartean.
|
|
|
Arte hortan haatik, ainitz jende galduak bezala, nehork ez erraiten treinak noiz berriz abiatzen ziren. SNCF ko enpleatuak ez batere
|
hitz
beretan, batek gauza bat erraiten eta beste bat arrunt bestela mintzo... Gobernua ere kexatua azkenean, holakorik ez dela hola eta hola onesten ahal, SNCF etxea ez dela aski xintxoki plantatu jendearen argitzerat eta laguntzerat.
|
|
|
" Ez da beti errex elgarrekin lan egitea, bainan sinergia baikorren iturri da". Jean Marie Iputcha auzapezak, bere aldetik, lehen
|
hitzetan
beretan laudatu du bere aitzineko auzapezak, Graxi Florence zenak, eraman ildoa, harek baitzuen Biperraren Etxearen proiektua abiatu Sindikatarekin batera. " Gaur biperrak zentro ederra badauka herri erdian, zer poza!" Biperraren Etxea 170.000€ gosta da BEZ gabe (204.000€ BEZ barne edo TTC), %47a diruz lagundua (Estadua, Departamendua, Lurraldea, Europa), %53a ekoizleen bizkar.
|
|
|
Bainan Hendaiatik hurbildu naiz ziotenek erran nahi zuten" Hendaiarat joan naiz" edo" Hendaiarat etorri naiz".
|
Hitz
berek ez dute hedadura bera frantsesez eta euskaraz.
|
|
|
Joanden aste hortan Emmanuel Macron frantses lehendakari gai jauna biltzarrez zen Bretainiako Kenper hirian, arrakasta handiarekin ere, diotenaz. Honek lehen
|
hitzetan
beretan oihukatu du Nantes eskualdea Bretainiaren barneko dela eta ez dela beraz Bretainiatik berex utzi behar! Kenperreko bilaldi hortan ziren gehienek omen hau arras ongi hartu dute, bereziki hor balinbaziren bretoin abertzalek ere.
|
|
2018
|
|
|
" Askotan erabiltzen ditugu gure arteko hitzak, gure harrikadak, eta bai esateko, adibidez, ye erabiltzen dugu maiz".
|
Hitza
beraien egiteaz gain," indarra" zuela ikusita, zortzikoak halaxe izendatu du estudioko hirugarren diskoa. Baga Biga zigiluaren eskutik eman dute argitara, eta atzo goizean egin zuen Donostiako Koldo Mitxelena kulturunean aurkezpen prentsaurrekoa.
|
|
|
Duela bospasei urte, zurrumurru berak berriz agertu ziren eta berak Libian egonak diren bi gizon mintzatu ziren, segurtatuz baietz eta baietz Sarkozy hautagaiak diru meta pollita ukana zuela bost miliun euro naskiMouammar Kadhafi Libiako diktadoreak laguntza gisa igorria. Sarkozy beti
|
hitz
beretan, ixtorio horrek ez duela kolore mikorik, bera Kadhafiren kontrakoa zela bestenaz ere... Nehork ez du ahantzia haatik Sarkozy-k Kahdafi handizki errezebitu ere zuela Parisen.
|
|
|
Batzuk hori frango bitxi kausitzen dute, nola emaiten ahal diren holako errextasunak, SNCF etxe horrek berak gaitzeko zorrak badituelarik eta bestalde sos ainitz galtzen greba horien gatik preseski. Bainan SNCF horren arduradunak beti
|
hitz
beretan daude. Jendea lausengatuz xahutuko dena bestalde irabaziko dela, ez berehala hain segur, bainan denbora poxi bat goiti beheiti.
|
|
|
Hauen ondotik zenaturrek ere proposamen hori eztabaidatuko dute. Ikusiko
|
hitz
beretan bozkatuko duten. Deputatuen idazkiak finkatzen du zerga aitorpen faltsuek 100.000 euro pasatuko dutenean eta horren %40 isunetan ordaintzea diseinatuko duenean finantza ministerioak, doziera auzitegietan xurituko dela.
|
|
|
Bi dokumentuak lerroz lerro negoziatuak dituzte bi entitateek azken hilabetetan. Egiazko balio eta indar politikoa hartuko dute Erresuma Batuko lege biltzarrak
|
hitz
beretan bozkatuko dituelarik. Mementoan ezin erran noiz gauzatuko den hori.
|
|
|
Kasu eginez ibili behar beraz... Bestalde, Macron presidenta beti
|
hitz
beretan da. Nahi ditu zalu zalua akulatu ja aipatu aldaketa guziak.
|
|
|
Bazela segur holako zerbait beharra... Guy Poulou auzapeza beti
|
hitz
beretan dago. Berrikitan bilkura berezi batean hautetsieri erakutsia izan da nolako eraikina litakeen.
|
|
|
Bruno Le Mairek gehitu du eginen duela Europar Batasuneko beste estatuen bisitaldia, printzipioz lau zigante numerikoei finkatua zaien zerga erabakitzearen alde mintza daitezen. Dirua hunkitzen duen edozein erabaki indarrean emaiteko 27 euro estatuak
|
hitz
beretan mintzatu behar baitira. Arriskatzen du ordea ahobatekotasun hori ez dela berehala gertatuko, lau zigante numerikoak aterbetzen dituzten estatuek ez baitute horrelakorik onartuko.
|
|
|
Orduan ez nekien Lindy Chamberlainen kasua benetakoa zenik, eta ez hori bakarrik, Australiako kronika beltzeko kasurik famatuena zela, eta dela, gaur egun ere. Baina argi dago ni izan nintzen umearengan utzitako aztarna sakona izan zela, gaur egun oraindik gogoratzeko gai naizenez gero eta dingo
|
hitz
berez alai samarrak nire ametsak pozoitzen jarraitzen duenez gero.
|
|
|
Baina ezpal honetako irabazle espainiarrarentzat" Ezer ez da iristen": dena da gutxi eta ezdeus
|
hitzak
beren lekura eta zentzura itzul daitezen. Eta" Ezer ez da iristen", diost Itzalek:
|
|
|
Ez da Laboa edo Xalbador edozein! Hitzen dantza, dantza berezia baita,
|
hitzek
beren sentsua daukate, beren askatasuna. Zuk gauza bat idatzi, edo erran eta zenbat aldiz hitzak ez ote duen ihes egiten eta beste sentsu bat hartzen!
|
|
2019
|
|
|
Idazle horiekin lan egiten dudanean, beraiengandik ikasten dut, eta, ondoren, hobeto idazten dut. Luxu bat da beraiekin elkarlanean aritzea, eta
|
hitzak
beraienak badira ere, jada nire egin ditut.
|
|
|
–Amodioan, esaten du Balzacek?, arima oro alde batera utzirik, emakumea lira bezalakoa da, jotzen dakienari soilik ematen baitio bere sekretua?. Gizonak harrapatu egiten du plazera emakumearekin; gizonak eman egiten dio plazera emakumeari;
|
hitzek
berek ere ez dute erreziprozitaterik islatzen. Emakumeak buruan dituen errepresentazio kolektiboetan, kutsu loriatsua ematen zaio gizonaren beroaldiari, eta amore emate lotsagarritzat jotzen da emakumearen durduza:
|
|
|
Kontu honi buruzko itzulinguru luzearen zioa honako hau da, hots, erakustea nola, inozentziaz, gerta daitekeen inor bere heriotzari ahotsa ematera iristea, bai eta heriotza berehala etortzen ez bada ere, eta nola, kasu honetan, asmo santuaz esaniko hitzak, mundu honetako ezerk atzeraraziko ez zituenak, suge sumindu bihurtu ziren. ...gitera deitzera, hiria setiatua izanagatik eta gerra hotsetan sarturik egonagatik ez baitzitzaion utziko fedearen errituak betetzeari, meskita nagusikoak jakin bazekien soldadu kristauek alde guztietatik ikusten zutela, batez ere Porta de Ferro zelatatzen zutenek, handik, hain hurbiletik, baina honek ez zuen kezkatzen, lehenbizi ez baitzegoen gezi galdu batek jotzeko bezain hurbil, bigarrenik bere
|
hitzek
berek zainduko baitzuten arriskuetatik, La ilaha illa lla, horixe aldarrikatuko zuen, Ala da Jainko bakarra, eta zertarako balioko zion finean ez bazen. Alabaina, bost ateen aurrean dagoen portugaldarren armadak ez du besterik itxaroten, oihu hauxe entzun nahi du aldi bereko eraso orokorra jotzeko, dakigunez, gatazkarako plan behin betikoa hezurmamitzeko ezarri ziren erasorako neurrietako lehena, gure errege onak deliberatu zuenaren arabera, bere estatu nagusiaren iritzia entzun eta gero.
|
|
|
Joan hizketan hasten denean,
|
hitzak
berez isurtzen zaizkio, batere behartu gabe: era leun eta askean.
|
|
|
|
Hitzok
beren kabuz irteten dira, artean sorgortua datzan gaztearen zerebroak horretarako inongo agindurik eman ez balu bezala. Ez dago esan beharrik batere erantzunik ez dagoela atxilotuen aldetik, arnas larrituena ez bada, bederen.
|
|
|
bi
|
hitz
beren doinu aldaera eta bustidurekin
|
|
|
Atzamarrak zurruntzen zaizkidan arte jarduten dut idazten, bihotza eztarrian dudala idazten dut, teklatuaren gainean jotzen ditut beste inon jotzera ausartu ez naizen kolpeak, isiltasunak jaurtitzen ditut, amorruak askatzen ditut, eskuei uzten diet neure pentsamenduen jarioa baino azkarrago joaten. Koherentzian edo kalitatean pentsatu gabe idazten dut,
|
hitzek
beren bidea aurkitzen dute, eurak dira ni herrestan naramatenak, umea nintzenean bezala idazten dut, idazteko atsegin hutsagatik, mozkin ekonomikorik edo inoren onarpenik ekarriko didan pentsatu gabe. Amaitzen dudanean orrialde guztiak inprimatu eta kaxa batean sartzen ditut irakurri ere egin gabe.
|
|
|
Eta zer deritzozue: hor goian ikusi ditugun elorri xuriaren hilabete honekiko usadio eta ohitura bitxi horiekin zerikusirik ote du ba, elorrio
|
hitzak
berekin jaso duen neke, oinaze, jasanbehar, penalitate, sofrikario, etsipen punttu eta antzerako esanahi sorta hori dena. Beste kulturetan elorriaren hilabeteak izan duen tradizio zailtasunezko hori:
|
|
|
Helduek ez zuten inolako aukerarik izan
|
hitzen bitartez
beren kontuei buruz aritzeko. Zerbait egitera joaten zirelarik, elkar ulertzeko hitz gutxi eta agindu gutxi erabiltzen zituzten; baina, ekintzez aparte, atsedena eta isiltasuna ziren nagusi.
|
|
2020
|
|
|
Erruralitatearen baitan kokatzen dugu beraz," cказ" 6 edo" zuzeneko kontaera" 7, Etxamendiren ahots narratzailea. Cказ nozioa" слово как таковое"("
|
hitza
berez bere") formalismoaren ideiatik dator. Cказ kontzeptuak hitzaren forma herrikoiarekiko, paremiologiarekiko eta besteekiko fidelitatearen mantentzea bilatzen du.
|