|
2000
|
|
|
Bien arteko adiskidetasuna kontakizunaren ardatza dela, une xarmantak biziaraziko dizkigute. Doinuen bidez mintzatzen da Bederatziehun,
|
hitzen
beharrik ez du, aldartea eta sentimenduak helarazteko musika bezalako tresnarik ez dagoelako. Hain handia da bere ospea pianojole gisa, non lehorreko musikariek bisitatuko duten.
|
|
|
—Ongi hitz egin gogo duenak isilik egoiten jakin beharra du... zeren eta, bertzela uste badezakegu ere, isiltasuna ez da hitzaren ausentzia edo hitzaren ukoa, baina lehen hitza eta argia den hitza —hitzen hitza, alegia—, bertze
|
hitzen
beharrik ez duena, iturburuan argia delako eta bere argi horrekin guztia argitzen duelako eta guztia esplikatzen, esplikazionerik eman gabe...
|
|
|
—Bada, jaun Marcelen erranetan, eskolastika omen da zientzien zientzia, munduan dagoen zientzia dibino bakarra,
|
hitza
behar bezala erabiltzen ikasteko ezinbertzekoa dena.
|
|
|
Eta ez ote da horregatik keinua anitz koloretako fletxa, kolore bakoitzean arrazoin bat eraman lezakeena, eta ez ote du fletxa jaurtikitzaileak kolpean jotzen xedea eta helmuga, halako moldez, non keinua ikusten duenak ere kolpetik uler bailezake guztia, keinuaren azpian egon litezkeen ñabardurak eta bertze korapilo guztiak ere bat batean deskorapilatu balira bezala? Eta ez ote da, ondorez, mezurik bizkorrena eta eraginkorrena keinua, zeren hitz bakar batez —keinuaren hitz bakarraz— guztia signifika baitezake, erabili gabe, hartarakotz, bertzela erabili ohi ditugun hitzak eta eleak, zeinek, aldi berean, bertze mila
|
hitzen
beharra izan ohi baitute usu, haien argitzeko eta esplikatzeko. Baina, baldin oraintxe erran badizut ezen keinuak ez duela hitzen beharrik, zer nabilkizu ni orain hemen keinuei buruz hitz eta pitz, jaun André?
|
|
|
Eta ez ote da, ondorez, mezurik bizkorrena eta eraginkorrena keinua, zeren hitz bakar batez —keinuaren hitz bakarraz— guztia signifika baitezake, erabili gabe, hartarakotz, bertzela erabili ohi ditugun hitzak eta eleak, zeinek, aldi berean, bertze mila hitzen beharra izan ohi baitute usu, haien argitzeko eta esplikatzeko? Baina, baldin oraintxe erran badizut ezen keinuak ez duela
|
hitzen
beharrik, zer nabilkizu ni orain hemen keinuei buruz hitz eta pitz, jaun André?
|
|
2001
|
|
|
Maitearekiko komunikazioa komunio da beste ezer baino gehiago eta besteak erabat ulertzen gaituen sentimenduaren ondorioz,
|
hitzen
beharrik ez dela eta segurtasun osoa sentitzen du maiteminduak.
|
|
|
Horrelaxe geratu gara etzanda, buru gorri bat paparrean dudala, badia bat banintz bezala, Gorriaren eskua ainguraren moduan gerrian dudala, futuro
|
hitzaren
beharrik gabe, planetek, meteoritoek eta beste asteroideek betetzen dituzten orbita eliptiko nekaezin eta ia zehatzez axolatu gabe.
|
|
2003
|
|
|
Mailegu hitzetan, hartu den jatorri hizkuntzako grafia zaintzeko joera du idazleak. Jakina da, kanpotiko
|
hitzak
behar diren guztian hartzeko erreparu gutxi duela, nasai jokatzen duela horretan, garaiko eta aurretiko purismo joeren kontra. Baina jatorrizko grafia euskaraz ere mantentzea bere garaian ere kritikatu zioten.36 Erregulartasun handiz, kanpotiko hitzetan jatorrizko grafia jagotera egiten du.
|
|
|
–Eta zergatik ez didazu sekula esan?
|
Hitzak
behar ditut, Oskar.
|
|
|
Gizonak ez du
|
hitzik
behar,
|
|
2004
|
|
|
Zenbaitetan, ez baita samurra izan jendeak bere mendiko materiala uztea: " Askori erreparoa ematen zion etxean ondo gordeta zuen hori lagatzea, ederki zainduko genien
|
hitza
behar zuten, horretan Euskal Museoaren babesa izan dut", diosku Yanizek. Izan ere, erakusketa antolatzeko orduan, Euskal Museoa alde teknikoaz arduratu da, BBK berriz, aretoaz eta arlo ekonomikoaz.
|
|
2005
|
|
|
Ideia arinak hiztegi pisu batekin emanak. Beraz, behar dira
|
hitzak
behar den bezala hautatu, beren erran nahian. Hori da ene ustez egokia.
|
|
|
Nork nor erasotzeko, menperatzeko, zapaltzeko armarik behinena da hitza. Geure neurriko errealitatea eraikitzen dugu hitzaren bidez. Hitzek egin dute posible urteotako gure tragedia,
|
hitzak
behar ditugu tragedia hori esplikatzeko.
|
|
|
Ametsek eta Naroak elkarri begiratu diote, elkarren sentimendu etsiak ulertzeko
|
hitzik
behar ez dutela.
|
|
|
Galicia Hoxe kazeta besapean duelarik azaldu da Anxela.
|
Hitzen
beharrik ez duen erretratu argigarri batek janzten du lehen orria. Behin eta berriro hiltzen nauten berri agentzietako argazki horietako bat.
|
|
2006
|
|
|
Esaten dute, elkarrekin denbora asko daramaten bikoteen kasuan, eguneroko keinuek betetzen dutela hitzen tokia; zeresana bukatu zaiela baina elkarren ondoan segitzen dutela, errutinazko mugimenduak errepikatuz,
|
hitzen
beharrik gabe. Oriol eta bion kasuan esan liteke halako egoera batera iritsi ginela, baina ez urte askotako bizikidetzaren ondotik baizik eta lehenengo momentutik.
|
|
|
Ez nuen gogo berotasun gehiegi jarri nahi, baina ez nuen ezta ere axolagabekeria transmititu behar. Tarteko
|
hitzak
behar nituen, ez beroegiak, ez hotzegiak. Ez zitzaidan, ordea, hitz egokirik ateratzen.
|
|
2007
|
|
|
Ez ahaztu kazetariak garela. Saio intelektualak ideiaren eta
|
hitzaren
beharra dauka.
|
|
|
— Ez gaizki ari haiz, kamelia ez dut hirietako landare bat, hire jakintasunak ez hau ez itoko, gaizoa, mañoliarekin nahasten duk, kasu he! Badiguk aski lan hemengo landare sortak ongi ezagutzeko, orduan
|
hitzak
behar bezala erabilzkik, he!
|
|
2008
|
|
|
Hitz gehiegi eta maiz desegokiro erabilita. Horrelakorik egiten duena fanatikoa da, ez du beste
|
hitzik
behar.
|
|
|
Elkarrizketetako bunbuiloetan
|
hitzak
behar bezala kokatzeko, testuaren eta marrazkiaren arteko orekari eusteko, pertsonaien keinuak sinesgarri egiteko, onomatopeiekin gustuko efektua lortzeko eta lerro zinetikoak irudiei mugimendua gehitzen dioten lerroak zuzen erabiltzeko trikimailuak jaso ditu Mauro Entrialgo komikigile gasteiztarrak Komikiaren oinarrizko gida. Zure istorioak hobetzeko trikimailuak eta aholkuak eskuliburuan.
|
|
|
• Tamaina: zenbat
|
hitz
behar dira gutxienez gaur egungo euskararen lagin adierazgarria edo orekatua osatzeko. Erreferentzia corpus askoren helburua den 100 milioi hitzeko tamaina lor liteke euskaraz?
|
|
|
zutitu egin zen, baita, zutitzearekin batera, Nataliari begiratu galdu bat zuzendu ere?; orduan, ordea, Nataliaren begiradarekin topatu zen?
|
hitzik
behar ez zuèn begirada funditzailearekin. Nataliari harila erori ote zitzaion, edo berak bota ote zuen nahita, neskamea umiliatzeko asmotan??, harekin zera esan nahi balio bezala: –Nik lehen behar zintudan, orain ez!?.
|
|
|
Hitzik gabe geratu ote zen markesa anderea, galdera makurraren aurrean? Orduan, baina,
|
hitzak
behar zituen, susmoa baitzuen senarraren balizko hitz haiek atsegin atsegin izango zituela bere garaian. Hitzik ezean, ordea, irudi baten bila abiatu zen, baita aurkitu ere, beharbada:
|
|
|
Utz iezadazue laburki aipatzen duela 30 urte baino gehiago Mitxelenak aipatzen zituen norabideak. Lehenik eta behin, erabilerak eta tradizioak ematen diote edozein
|
hitzi
behar duen bermea:
|
|
|
Horrela eginez doa egunez egun euskal hiztegia, hiztegi hori ofiziala ez bada ere, eta batu izaera zalantzazkoa badu ere. Euskaraz bizi nahi dugu, eta, horretarako, inguratzen gaituen eta erabiltzen dugun oro izendatzeko,
|
hitzak
behar ditugu.
|
|
|
Mila esker hemen ohore hori eman dautaten adichkide guzieri. Nire egimbidearen bethetzeko eta usaiak manatzen duen bezala zombeit
|
hitz
behar dauzkitzutet adiarazi.
|
|
|
|
Hitza
behar du irudiak
|
|
|
Bi
|
hitz
behar ditut eskatu didazuna egiteko: iraupen harrigarria.
|
|
|
Hitzik gabe geratu ote zen markesa anderea, galdera makurraren aurrean? Orduan, baina,
|
hitzak
behar zituen, susmoa baitzuen senarraren balizko hitz haiek atsegin atsegin izango zituela bere garaian. Hitzik ezean, ordea, irudi baten bila abiatu zen, baita aurkitu ere, beharbada:
|
|
|
Eta Regina, makurtzen hasia zena –ukitu ere, ukitu zuen harila eskuin eskuaz– zutitu egin zen, baita, zutitzearekin batera, Nataliari begiratu galdu bat zuzendu ere...; orduan, ordea, Nataliaren begiradarekin topatu zen...
|
hitzik
behar ez zuèn begirada funditzailearekin –Nataliari harila erori ote zitzaion, edo berak bota ote zuen nahita, neskamea umiliatzeko asmotan? –, harekin zera esan nahi balio bezala: " Nik lehen behar zintudan, orain ez!".
|
|
|
Baina lasai. Ez da
|
hitzen
beharrik izan, biok dakigu gaur izan dela elkar ikusiko dugun azken eguna. Biok dakigu ez dagoela bestelako arrazoirik elkar ikusten jarraitzeko eta gure arteko kapitulu soltea bukatu dela.
|
|
|
Berehala nabaritzen zitzaion, ordea, ez zela ikasia. Hamalau urterekin utzi zuen eskola, eta jario handiko hizketa modua baldin bazuen ere, sarritan esaldiak bukatu gabe uzten zituen, edo esan nahi zuena esantzat ematen zuen, edo ez zituen
|
hitzak
behar bezala ahoskatzen eta hainbat hitzen silabak nahasten zituen. Hala ere, zehaztasuna bilatzen zuen, ez zitzaion ez zenik esatea gustatzen, ezta lagunarteko txantxa giroan ere.
|
|
|
(Mediumak ere badira hildakoekin eta beren espirituekin tratu erraza dutenak, baina bizien
|
hitzik
behar bezala aditzen ez dakitenak. Denean ezin ona izan!).
|
|
2009
|
|
|
Nire pertsonaiak ulertu ezin zuen kontuetako bat zen hori. Hudsonen
|
hitzetan
beharrak batzen ditu bi pertsonaiak: Biek zerbait lortzeko borrokatzen duten:
|
|
|
Bitorianok UBMeko esperientzia gogoratzen du, baina problema hori presente zegoen jada Elorri n: ...z litekeen hitzik begitandu arazi nahi baldin badu; hitzaren bolumena behar du «erabako itzal» hura sortu nahi baldin badu; hitz ongi finkatu eta zehatza behar du «lotu bako berba» haren lehen erreferentzia puntu bezala; hitzaren soinu erreala behar du beste «soinu halakoa» sortu nahi baldin badu; hitzaren usain materiazkoa behar du «usain askatu» hura aditzera emateko; sakonki markatutako
|
hitza
behar du «kolore pintatu bako dan ez dan ezko» hura iruditzera emateko?. Pasarte hau Elorri ko poesia baten iruzkina da,. Neure itzaren billa?
|
|
|
Esnatu egin zaitut? . Buruarekin esaten dut ezetz,
|
hitza
behar dudala konturatu baino lehen. Hain entzuten diot hurbil bere ahotsa, gauaren isiltasun honetan, aurrez aurre gaudela dirudi?.
|
|
|
Eta isildu egin zen? ez baitzekien jada nola hasi nahi zuen, jakin ongi zekien arren zer esan behar zuen funtsean; huraxe zuen, ordea, auzia, funtsezkoa esateko funtsezko
|
hitzak
behar zituela: hitzik egokienak, alegia, bakoitza bere tokian, lehenengo hitza lehen eta atzetik besteak, hurrenez hurren; berehala etorri zitzaizkion bi lehenak, halako eran, non, mintzoaren aurreko arnasa hartzen zuela, esan baitzuen:
|
|
|
itxi zuten, izeba Ernestinaren ardurapean, izebak, bere egiteko hartan, Rakel neskamearen laguntza baldintzarik gabekoa izan bazuen ere; hiru oroitzapen haiek behar zituen, beraz, Maria Bibianak, eta hiru oroitzapen haiek behar zituzten, halaber, beste anai arrebek ere: hiru oroitzapen elkarri lotuak, hiru soka bezala, isilpeko tratu bat txirikordatu zutenak, denbora ilun haren baitan; tratu hark, baina, ez zuen hitz handien ez odol zinaren beharrik izan; are gehiago,
|
hitzen
beharrik ere ez zuen izan, tratuak hartara behartzen baitzituen, hain zuzen, anai arreba guztiak: afera hartaz eta, zer?
|
|
|
Gabinoren eranskinak, baina, are betilunago jarri zuen aita,
|
hitzik
behar ez zuèn eta Gabinok ongi ulertu zuèn keinuan; edo ez zion tutik ere ulertu, ausaz, handik pare bat egunera marrazki batzuekin joan baitzitzaion, zeinetan bi egun lehenago adierazia azaltzen baitzion, sekuentziaz sekuentzia: Napoleoren tropak aurrerabidean zihoazen, errenkadan jarritako tuberkuloso andana batekin topatu zirenean, bat batean; hauek etengabe eztul egin eta baziloak igortzen zizkieten, frantsesen biriketan sartu eta suge bihurtzen zirenak, birikak eta organo guztiak jan ondoren; sugeak, azkenik, begietatik nahiz ahotik irteten zitzaizkien soldaduei, azken beltza eraginez.
|
|
|
Regina Aldasoro ere alai alai zegoen, gogoan zituèn
|
hitzak
behar bezala esateaz gain, arrakastatsuak ere izan zirelako, Maria Bibianaren eta Adaren bat bateko erantzunak horren seinale, Maria Bibianak. Eskerrik asko, ama, hunkigarria izan da, esan baitzion, eta Adak:
|
|
|
Eta Gabino amari begira geratzen zen, hitzik egin gabe, begiek jada adieraziak
|
hitzen
beharrik ez balu bezala; sorgortasuna, gainera, mundutik bakartzen zuèn marraskiloaren oskola zen, bere jarrerarekin gero eta sendoagotzen zena, zementuzko bihurtu zuen arte; egun batean, halere, ziba hartu, dantzatu, baina zibak ere ez zion bizipozik ekarri, eta dantzatu orduko gorde zuen berriro kaxoian; beste egun batean, eztulka eta eztulka hasi zen.
|
|
|
Albertok begiak zabaldu zituen, betartea betetzen ziòn harridurazko keinu batean, harridurari itsatsita beste bi mezu zihoazela, nahigabearen itzala eta galdera marka bat?, keinu hura, bere osotasunean hartuta, galdera bat baitzen batez ere,
|
hitzen
beharrik ez zuena eta Domingori argibideak eskatzen zizkiona.
|
|
|
Eztarritik nola pasatzen diren sentitzen dut askotan. Ez dut
|
hitzen
beharrik, denbora pasetako gurutzegramak betetzeko ez bada edo orain gutxira arte ahizpari gutuna idazteko. Orain horretarako ere ez.
|
|
|
JOANAk badirudi ez dituela aitonaren
|
hitzak
behar bezala entzuten, bere munduan balego bezala.
|
|
|
Idazleak ideia du, baina
|
hitza
behar du. Musikariak doinua du, baina hitza behar du.
|
|
|
Idazleak ideia du, baina hitza behar du. Musikariak doinua du, baina
|
hitza
behar du. Hitza, abiapuntua.
|
|
|
Hitza, abiapuntua.
|
Hitza
behar dute hitzaren atzetik. Eta sentipena eta intuizioa.
|
|
|
Eta isildu egin zen... ez baitzekien jada nola hasi nahi zuen, jakin ongi zekien arren zer esan behar zuen funtsean; huraxe zuen, ordea, auzia, funtsezkoa esateko funtsezko
|
hitzak
behar zituela: hitzik egokienak, alegia, bakoitza bere tokian, lehenengo hitza lehen eta atzetik besteak, hurrenez hurren; berehala etorri zitzaizkion bi lehenak, halako eran, non, mintzoaren aurreko arnasa hartzen zuela, esan baitzuen:
|
|
|
Heriotza, izan ere, oso gauza itsusia da, munduko ezein haurrek inoiz ikusi ez lukeena, eta zuek ez duzue ikusiko, lasaitasun hori izango duzue behintzat, nire aholkua betetzen baduzue..."; eta ongi oroitzen zuen, azkenik, nola haurra ganbarako gela bakartuan –gela debekatuan, bestela esanda– itxi zuten, izeba Ernestinaren ardurapean, izebak, bere egiteko hartan, Rakel neskamearen laguntza baldintzarik gabekoa izan bazuen ere; hiru oroitzapen haiek behar zituen, beraz, Maria Bibianak, eta hiru oroitzapen haiek behar zituzten, halaber, beste anai arrebek ere: hiru oroitzapen elkarri lotuak, hiru soka bezala, isilpeko tratu bat txirikordatu zutenak, denbora ilun haren baitan; tratu hark, baina, ez zuen hitz handien ez odol zinaren beharrik izan; are gehiago,
|
hitzen
beharrik ere ez zuen izan, tratuak hartara behartzen baitzituen, hain zuzen, anai arreba guztiak: afera hartaz eta" zer" hartaz hitz erdirik ere ez egitera.
|
|
|
Albertok begiak zabaldu zituen, betartea betetzen ziòn harridurazko keinu batean, harridurari itsatsita beste bi mezu zihoazela –nahigabearen itzala eta galdera marka bat–, keinu hura, bere osotasunean hartuta, galdera bat baitzen batez ere,
|
hitzen
beharrik ez zuena eta Domingori argibideak eskatzen zizkiona.
|
|
|
Eta Gabino amari begira geratzen zen, hitzik egin gabe, begiek jada adieraziak
|
hitzen
beharrik ez balu bezala; sorgortasuna, gainera, mundutik bakartzen zuèn marraskiloaren oskola zen, bere jarrerarekin gero eta sendoagotzen zena, zementuzko bihurtu zuen arte; egun batean, halere, ziba hartu, dantzatu, baina zibak ere ez zion bizipozik ekarri, eta dantzatu orduko gorde zuen berriro kaxoian; beste egun batean, eztulka eta eztulka hasi zen.
|
|
|
Gabinoren eranskinak, baina, are betilunago jarri zuen aita,
|
hitzik
behar ez zuèn eta Gabinok ongi ulertu zuèn keinuan; edo ez zion tutik ere ulertu, ausaz, handik pare bat egunera marrazki batzuekin joan baitzitzaion, zeinetan bi egun lehenago adierazia azaltzen baitzion, sekuentziaz sekuentzia: Napoleoren tropak aurrerabidean zihoazen, errenkadan jarritako tuberkuloso andana batekin topatu zirenean, bat batean; hauek etengabe eztul egin eta baziloak igortzen zizkieten, frantsesen biriketan sartu eta suge bihurtzen zirenak, birikak eta organo guztiak jan ondoren; sugeak, azkenik, begietatik nahiz ahotik irteten zitzaizkien soldaduei, azken beltza eraginez.
|
|
|
Regina Aldasoro ere alai alai zegoen, gogoan zituèn
|
hitzak
behar bezala esateaz gain, arrakastatsuak ere izan zirelako, Maria Bibianaren eta Adaren bat bateko erantzunak horren seinale, Maria Bibianak" Eskerrik asko, ama, hunkigarria izan da" esan baitzion, eta Adak: " Maite zaitut, ama", biek ere pozezko malkoak zintzilik zituztela; harekin batera, senarrak zuzentzen zizkiòn so iheskorrak ikusten zituen, intentzioz beteak:
|
|
|
Era berean, ez da posible komunikazioa lortzea oihartzunik, bizitzarik, dinamismorik gabeko hitzekin. Gure barne zimikoek, gure harremanek, bizitzaren mirariak
|
hitzak
behar dituzte espresatuak izateko, baina hitz horiek gero eta oihartzun handiagoa izan, hitz horiek gero eta esperientzia poetiko gehiagoren lekuko izan, orduan eta komunikazio handiagoa lortuko dugu. Bizitzak, izendatu orduko, aingira baten modura egiten digu ihes.
|
|
|
Arratsaldearen lehen ordu konkaboak, zeruari buelta eta buelta, eginkizun xume eta zentzubakoen zerrendatzea, ogiak, egiak. Nekeari erresistentzia, western zaharrak, tvko apopilo nardagarriak, tragediaren sobredosia, banitateen eskaparateak, hezurduraren egokitze ezina, diarioaren gaueko grabazioa,
|
hitzen
beharra eta sinbiosia. Eta azkenean, arnasa hartu, lasai biluztu, zure azken unea balitz bezala.
|
|
2010
|
|
|
Europarrek" Euskadi"
|
hitza
behar bezala identifika dezaten lortu nahiak bultzatuta, Gasteizko Caja Laboral Baskonia eta Bizkaia Bilbao Basket (BBB) saskibaloi taldeetako jokalarien kamisetetan" Basque Country Pais Vasco Spain" hitzak txertatzea proposatu zuen iaz Eusko Jaurlaritzak, baina bi taldeetako presidenteek ezetz erantzun zuten, zenbait bazkideren sentimenduekin ez lukeelako bat egingo.
|
|
|
Poliomielitisarena ere ederra izan zen, gure ama saiatu ez zen, bada, amonari
|
hitza
behar bezala irakasten, goiz oso batean: poliomielitisa eta poliomielitisa!; eta amonak, eskailera bat mailaz maila igotzen den bezala, mailaz mailaka ikasi zuen hitz hura:
|
|
|
Bizitzaren paradoxak, une hartan Batasunaren esku zegoen legeztatzeko edo ez legeztatzeko erabakia. Hitz eginda zeukaten nola, PSOEk esana zuen alderdi berriaren estatutuekin malgu jokatuko zuela Estatuak, gaitzespen
|
hitzaren
beharrik ere ez zela izango. Baina ezker abertzalean ez zuten argi ikusten.
|
|
|
KEVIN: Garbi
|
hitz
behar dion. Joanak ulertuko din.
|
|
|
Orduan geratu da benetan hitzik gabe. Ez dut
|
hitzik
behar izan aita ez zela onik atera ulertu ahal izateko. Orduan, nik besarkatu dut estu estu.
|
|
|
Zertan ginen antzeko eta zertan bestelako, ez du merezi hemen xehatzen hastea, zertzelada psikologiko luzeetan sartu nuke eta. Nahikoa bedi esatea odol kidetasunik gabeko anaiak ginela Mikel eta biok; alegia, senideen artean, direnik eta diferenteenak izan arren, askotan muturtuta egonda ere, beti izaten da (beti ez bada gehienetan, edo hala luke bederen) elkarrenganako leialtasun bat,
|
hitzen
beharrik ez duen elkar ulertze bat, urteetan urrun egonda ere behar denean luzatuko zaizun eskuaren ziurtasuna; adiskideak, berriz, bakoitzak aukeratzen ditu, nork bere kidetasunen arabera, eta horrek, berez, harremana estuagoa eta finkoagoa egin lukeen arren, izatez, denok dakigu hauskorragoak direla lagunekiko lokarriak, soka sendo uste genituenak hari mehe bihurtzen direla maiz, denboraren edo... Bada, nik beti sentitu izan nuen nire baitan Mikel Mendigorria ez zela nik aukeraturiko adiskidea, nahitaez inposatu zitzaidana baino, eta ezinbestekotasun horretan, lagun amorragarria eta askotan gorrotagarria irudituta ere, nukeela hura alde batera utzi, oroimenaren zoko batean ahantzi, nire bizitzatik behin betiko erauzi.
|
|
|
Poliomielitisarena ere ederra izan zen, gure ama saiatu ez zen, bada, amonari
|
hitza
behar bezala irakasten, goiz oso batean: poliomielitisa eta poliomielitisa!; eta amonak, eskailera bat mailaz maila igotzen den bezala, mailaz mailaka ikasi zuen hitz hura:
|
|
|
|
hitzak
behar zuen garden
|
|
2011
|
|
|
Badago oso ongi integratzen dituenik, baina horiek gabe ere oso ongi adieraz daiteke gertatzen ari dena. Ez da
|
hitzik
behar. Pertsonaiaren gogoetak erakusten dituzten bunbuilak ere ez zaizkit gehiegi gustatzen; jendeak ez ditu ongi hartzen.
|
|
|
Katalunian egindako ikerketa batean oinarritu da, hainbat puntu planteatzeko: berreskuratu
|
hitza
beharrean, irabazi erabili; Sakrifizio barik, ahalegina aipatu; Integrazio hitza baztertu, agian, eta adopTatu erabili... Hausnartu egin behar da.
|
|
|
Pentsatzea eta esatea lehia bizian daude poesiaren sorkuntzan, poesian hitzak baitu protagonismo osoa. Poemaren sorkuntzan, poetak hitzarekin jolasten du,
|
hitza
behar du harilkatu. Eta hitzekin beste elementu bat askatzen du poetak:
|
|
|
Gatazka garratzean ginen lagunak, ni, zu.
|
Hitzak
behar genituen lehenik hura guztia geure buruari ulertzera emateko, bainuan azaldu behar zitzaigun formaren uste urdurian egon ondoan kubetako azidoak soslai hodeitu batzuk besterik ez errebelatzea bezalakoa zen nire bakarraldien gure eztabaiden emaitza.
|
|
|
Gidariari, baina denok entzuteko, erresuminez, poltsa hanpatu bana ukondoetan zintzilik emakumeak, un can morto, galego garbian. Bolanteari kendu, erregu eginez zabaldu zituen eskuak gidariak,
|
hitzik
behar ez zuen ezintasunaren antzezpena.
|
|
2012
|
|
|
Tripako mina nik. Ez genuen
|
hitzen
beharrik bestearen gorabeheren berri izateko. Harik eta semea handitu zen arte; orduan, eten egin zen komunikazioa.
|
|
|
Zorionez, Livok ez zuen
|
hitzik
behar izan. Nahikoa izan zitzaion tenientearen begiradarekin.
|
|
|
elkar inguratzen ginelako
|
hitzen
beharrik gabe.
|
|
2013
|
|
|
Hitzak bi alde dauzka beti, iruntzia ere bai, eta jaiotzen dira ezpainetatik amilduz, zerbait aitortu nahian bezala, zerbait aipatu nahian ahapetik, beste norbaiten bihotzaren handitasuna, kantua, gose gizalditakoa. ?
|
Hitzak
behar dira txoriak egon daitezen?, dio Versusek, eta eskuak uzten ditu hegan, negarrez, aingeru fierrak balira legez. Hitzaren destinua airea da, airean dantzatzen den maitasuna eta kedarra, kometa guztien isats urdinkara; baina, halaber, hitza airean izan dadin haragi, besteen ezereza ere behar du, leku argitsu bat hustasunean.
|
|
|
estatubatuarrak batzuetan, israeldarrak bertze batzuetan, berdin zaidak; aise uzten ditiagu, bai, etsaiak geure hitzetarik landara, dialogoa inoiz baino beharrezkoagoa denean. Eskua luzaturik duten
|
hitzak
behar ditiagu, ez arma bihurtuak, hori gizakion erabateko porrota bailitzateke.
|
|
|
Hura zen, beraz, errealitatea; Koldok ez al zuen sinesten, baina, errealitatea aldatu egin zitekeela??; horregatik baitzegoen Bisteizko Talde Antimilitaristan sartuta; hartarako, ordea,
|
hitzaren
beharra zuen; baldintza haietan, hala ere, hitz bakarra esan zezakeen Koldok, eta huraxe irten zitzaion errai eraietatik, zurrutari ekin ahala:
|
|
|
Irakurleak
|
hitzak
behar bezala ahoskatu ditu.
|
|
|
. Horrela, komunitateak berak mantentzen du proiektu hau, elkarlanean. Erregistratutako erabiltzaileek bakarrik gehi ditzakete hitzak eta ebakerak
|
Hitzak
behar bezala grabatzea sustatzeko, erregistratutako erabiltzaileek bakarrik gehi ditzakete hitzak eta ebakerak. Gainera, erregistratutako pertsona bakoitzak fitxa bat du, erantsitako hitz kopurua, balorazioa eta web orrian egindako jarduerari esker jasotako bisitak adierazten dituena.
|
|
|
Ondo entzuten diren hitz eta promesa bikainekin lehiatu aurretik, komeni da gogoratzea elikadura orekatua besarkada bat bezalakoa dela: ez du «komodin»
|
hitzik
behar osasungarria dela jakin dezagun.
|
|
|
Hura zen, beraz, errealitatea; Koldok ez al zuen sinesten, baina, errealitatea aldatu egin zitekeela...?; horregatik baitzegoen Bisteizko Talde Antimilitaristan sartuta; hartarako, ordea,
|
hitzaren
beharra zuen; baldintza haietan, hala ere, hitz bakarra esan zezakeen Koldok, eta huraxe irten zitzaion errai eraietatik, zurrutari ekin ahala:
|
|
|
estatubatuarrak batzuetan, israeldarrak bertze batzuetan, berdin zaidak; aise uzten ditiagu, bai, etsaiak geure hitzetarik landara, dialogoa inoiz baino beharrezkoagoa denean. Eskua luzaturik duten
|
hitzak
behar ditiagu, ez arma bihurtuak... hori gizakion erabateko porrota bailitzateke. Hoa, bada, AEBetara, begiak eta burua ere zabalik, haiengandik zer ikasirik ere izanen duk-eta, ez bakarrik alde teknikotik, guztian ere bai!
|
|
|
Aitzitik, gure burmuinaren osaera biologikoaren atal bereizi bat da. Gaitasun konplexu eta espezializatua da hizkuntza" (10 or.). Sortzetiko
|
hitza
behar bezala ulertzeko, oso garrantzitsua da Pinkerrek erabiltzen duen gaitasun espezializatu edo bereizi kontzeptua. Hizkuntzaren alde kulturala goresten dutenek onartzen dituzte gizakiak dituen ezaugarri biologikoak, eta ezin dute ukatu ezaugarri horiek duten garrantzia hizkuntza bezalako zerbait gerta dadin.
|
|
|
bestelako
|
hitzak
behar zituela jendeak
|
|
|
Has gaitezen
|
hitza
behar bezala erabiltzen.
|
|
2014
|
|
|
Hark hitz egin zuen denekin, negoziatu, eta behar bazuen, haserretu; harreman politikoen ardura haren esku zegoen". 2010eko azaroaren 5ean argitaratu zen lehen zenbakia, Baionako ordezkaritzak nahi zuen baino beranduago," aspaldian ikusten baitzuten Ipar Euskal Herriak bere
|
Hitza
behar zuela". Hasierako garaiak gogorrak izan ziren," lan asko egin behar izan zuten, baina gustura zeuden, ilusionantea baitzen".
|
|
|
Deskriptiboa izanik magiak ez duela
|
hitzik
behar uste du Ruben Vilagrand magoak (Ubeda, Espainia, 1984). «Hitzik gabeko komunikazioaren bidez askoz gehiago esaten da, eta jende gehiagorengana iristea lortzen da».
|
|
|
Hori dela eta, haragiaren, esnearen edo arrautzen ekoizpena, ustiategitik hasita, edozein arrisku mota murrizten saiatu behar da. “Baserritik mahaira”
|
hitzak
behar hori identifikatzen du, eta ekoizpenaren lehen urrats horiek elikagaien segurtasunerako funtsezko elikadura katearen zati gisa nabarmentzen ditu. Hain zuzen, Nekazaritzarako eta Elikadurarako Nazio Batuen Erakundearen (FAO) iritziz, funtsezkoa da “animalia gaixotasunak zaintzeko sistemei laguntzea”.
|
|
|
nire
|
hitzen
beharrik ez daukala
|
|
|
Zeure
|
hitza
behar dut, Erik.
|
|
|
Hegitoa ren estimuz daude harrian
|
hitz
beharrenak
|
|
2015
|
|
|
Justin lehorrean urruntzen ari den itsasontziari begira, ondoren aingura altxatzen eta behean bi irudi, bata lehorrekoa eta bestea itsasokoa; bakoitzaren baitan beste bi irudi lagun biena elkarri begira, osorik bata, aurpegiarena bestea. Irakurleak ez du
|
hitzik
behar, irudiak berak irudikatzen baitu bi lagunen buruetan dabilena.
|
|
|
Euskal hiztegiek ez dute sumud hitzaren parekorik jasotzen. Beharrak bultzatuta sortzen dituzte hitzak hizkuntza bakoitzeko hiztunek, eta palestinarrek sumud
|
hitzaren
beharra sentitu zuten aspaldian duten errealitatearen parte bat azaltzeko. Arbasoen lurra defendatzeko eskubidea esan nahi du, eta egunero, beren ahaleginarekin, hitz hori gorpuzten dute nekazari palestinarrek.
|
|
|
Harengana hurbildu eta hitz egitera ausartu nintzenean, udako egun sargori batzuk geroago, bekozkoa nabarmen ilundu zitzaion, bekokiko zimurrak hondorik gabeko zulo sakon bihurtzeraino.
|
Hitzen
beharrik gabe, haren aurpegiera nahikoa izan nuen ez zela nirekin gehiago akordatzen ulertzeko. Ipar izoztuan utzi zituen alaba biez hitz egin zidan, haien aitaren heriotzaz, heriotzari iskin egiteko hilerriaren ondoan erosi zuen etxeaz, seguru sekula ez zaiola otuko hildakoen artean bila hastea, memoria galtzen ari zen Teseo maitagarriaz?
|
|
|
Sabel guriaren gainean eskuak gurutzaturik, Carmichael jaunak begiak kliskatu zituen, lausengu haiei jator erantzun nahi. Ramsay andrea seduzitzailea baina urduri samarra zen? baina ezin balu bezala, murgilduta baitzegoen lozorro berde grisaxka batean, borondate oneko letargia oparo eta gozo batean,
|
hitzen
beharrik gabe, dena barruan biltzen zuena: etxe guztia; mundu guztia; bertako jende guztia.
|
|
|
Ohi bezala, hitz gutxi egin diote elkarri maitaleek, euskaraz eta islandieraz, nahasian, euskaldunek Islandian erabiltzen duten hizkera berezian. Martinek ez du
|
hitzik
behar ulertzeko Hurak adierazi nahi diona: besoekin sabelaldea oratuz egindako keinu xume bat nahikoa izan da jakinarazteko haurdun dagoela eta haurra berea dela.
|
|
|
Familiako zainetan dabilenean, oso modu bereziak ditu hitz egiteko eta entzuteko. Eta nire etsialdiaren gorenean nengoela, xuxurlaka adierazi dit badela
|
hitzik
behar ez duen elkartasun bat gorputz ondare bera gozatzen dugunon artean. Ni ez zigortze harekin, inplizituki, txalo jotzen zidaten nire asaba kopetilunok.
|
|
|
Konfiantza mantua lagun, emakumeak ez du
|
hitzen
beharrik orain, isiltasunak ez baitu ezinegonik piztu bere baitan, maiz ohi duenez. Zein urrun ikusten duen duela hain gutxiko egoera hura:
|
|
|
Orain ez du
|
hitzen
beharrik, baina, analogiaz edo, beste galdera bat sortu zaio:
|
|
|
Pisuz guztiz arindu da isiltasuna. Eta isiltasuna pisuz arintzen denean, ez dago
|
hitzen
beharrik, esan gabe doa esan nahi dena. Hitzak jostagarri hutsak dira halakoetan, denbora pasa, puzzle bat egitea bezala.
|
|
|
Euskarazkoaren abiapuntua batuan idatzitako testua izaten da. Gero, obra altxatzen ari garela, iristen da momentu bat non pertsonaiak berak eta joko eszenikoak hasten diren esaten pertsonaiek nola
|
hitz
behar duten: batuan edo euskalkian, erregistro formalean edo informalean.
|
|
|
Ez dugu
|
hitzik
behar.
|