|
2007
|
|
|
|
Nik
, hain justu, irrati astronomiaren esparruan egiten dut lan. Zer da irrati astronomia?
|
|
|
Memoria azkarrak, izenak dioen bezalaxe, oso azkar lan egiten du, eta, energiarik ez dagoenean argia joaten denean, esaterako, desagertu egiten da. Ez al zaizu sekula gertatu bat batean argia joan eta pentsatzea
|
nik
hau ez dut gorde. Memoria gogorrak gordetzen du dena.
|
|
|
Medikuntza, esaterako, duela urte batzuk esandako guztia ikertzen ari da gaur egun. Zenbait nanoteknologia institutuk hamaika esperimentu egin dituzte untxiekin eta abarrekin, eta ikerketa batzuk proba klinikoen fasean daude.
|
Nik
ezin diezaioket honi guztiari data bat jarri, hanka sartze galanta litzatekeelako, baina lanean ari gara eta ari dira, eta litekeena da lan horretatik aipatutako emaitzak edo beste hainbat lortzea.
|
|
|
|
Nik
1960ko hamarkadaren lehen urteetan egin nituen unibertsitateko ikasketak, eta garai hartan ez zen ozeanoaz hitz egiten, erabat ezezaguna baitzen. Berez, ofiolitak aztertzen hasi nintzen.
|
|
|
Eta garai hartan sortu zen plaka tektonikaren teoria (1967) ere, eta dortsalak hor funtzio garrantzitsua zuela pentsatzen hasi ziren. Hala,
|
nire
espezialitatea dortsal fosilak izanik, dortsal aktiboak ikusteko gogoa piztu zitzaidan.
|
|
|
Omango ofiolita.
|
Niretzat
, leku kuttuna da. 1981ean hasi nintzen hura aztertzen, eta oraindik ere joaten naiz.
|
|
|
María Vivanco:
|
Nire
ustez, zelulen portaera ezagutzeko lehengai paregabea dira, eta horrek oso garrantzitsu egiten ditu. Bestalde, zelula arrunten iturri ia agortezina dira, eta, beraz, material ezin hobea dira, adibidez, botika berriak probatzeko.
|
|
|
Horren haritik,
|
nik
uste dut oso garrantzitsua dela gizarte hezia izatea. Denok ez dugu biologia molekularrean adituak izan beharrik, baina informazioaren gizartean bizi gara, eta ezinbestekoa da aukeratzen jakitea, komunikabideetatik iristen zaigunarekin kritiko izaten jakitea.
|
|
|
|
Nire
iritziz, enbrioiaren gaineko araudietan dagoen aldea, une honetan, gainezka egin duen eztabaida baten ondorio da. Eztabaida hori neurri handi batean izendapen kontu hutsa dela, ordea, garbi ikusi da Espainian onartu berri den legearekin edo Britainia Handian aurki onartu behar dutenarekin.
|
|
|
M. V.:
|
Nire
iritziz, argi eta garbi aurrerapauso bat da. Hala ere, Itziarrek esan bezala, uste dut gehiago egin behar dela nazioarte mailan, eta hori, ezinezkoa ez bada ere, oso zaila da orain.
|
|
|
Azkenik,
|
nire
ustean, gai bati ez diote irtenbide egokia eman, eta oso gai garrantzitsua da; ikerketarako obuluak emateari buruz ari naiz. Beste herrialde batzuetan, Britainia Handian, adibidez, galdeketa publiko handia egin da hori baimendu ala ez erabakitzeko, baina Espainian ez dut ikusi inolako ahaleginik egin denik horretan.
|
|
|
Beste kontu bat da informazio hori gizarteari helarazten asmatzen duten, askotan gertatzen baita izenburu deigarri bategatik alde batera uzten dela informazio oso baliotsua. Horregatik, hain justu,
|
niri
asko gustatzen zait Elhuyar.
|
|
|
Interesatutako sektore batzuek gaia arma politiko gisa erabiltzeko arriskua ere badago.
|
Nire
ustez, auzia bere onera ekartzeko unea da; bestela, gainezka egin eta gizartearentzat onuragarriak izan daitezkeen ikerketak bertan behera uzteko arriskua egon daiteke, hainbat herrialdetan gertatu den bezala.
|
|
|
M. V.: Bai,
|
nire
kasuan behintzat bai, nahiz eta beti dagoen arriskua batzuek gure lana geldiarazi nahi izateko. Animaliekin egiten diren esperimentuak adibide ona dira.
|
|
|
I. A.:
|
Nik
uste dut beharrezkoa dela hiritarrek eztabaida bioetikoak ulertzeko eta kritikoki epaitzeko gaitasuna izatea. Bestela, hainbat sektoretatik gai hauek manipulatzeko arriskua dago.
|
|
|
Alderdi negatiboa, berriz, izan daiteke ezin dudala denetarik egin,
|
nire
jarduera mugatu behar dudala. Oso erakargarria da denetik egiten saiatzea, baina ez dut denbora nahikorik.
|
|
|
Oso egonkorrak ziren, eta planeta guztiko atmosferan neur zitezkeen. Egoera horren aurrean, Sherry Rowland
|
nire
kideari eta bioi galdera bat etorri zitzaigun burura: zer egin genezakeen konposatu horiek atmosferatik desagerrarazteko?
|
|
|
Aurtengo aurrerapena, dena den, eman duten lehenengo pausoa izan da; esan daiteke hasierako fasean gaudela. Europa oraindik ere aitzindaria da, baina
|
nik
uste dut Estatu Batuetan keinu oso positiboak egiten ari direla. Litekeena da urte batzuen buruan Estatu Batuak izatea arazoa konpontzeko bidean aitzindariak.
|
|
|
|
Nik
uste dut positiboa dela. Orain arte jende asko ez zen arazoaz jabetu, eta, gaur egun ere, garabidean diren herrialde askotan ez dago kontzientziarik; arazoaz jabetzeko lan handiagoa egin behar dugu leku horietan.
|
|
|
CorpEus ek Interneteko bilatzaileen APIak erabiltzen ditu (Google, Yahoo edo Microsoft
|
enekin
ibil daiteke) hitz bat zein orritan agertzen den jakiteko APIak (Application Programming Interface) zerbitzu batek beste programa batetik erabiltzeko eskaintzen dituen funtzioak dira. Gero, orri horietan dauden hitzaren agerpen guztiak erakusten ditu, bere testuinguruan.
|
|
|
Hamabost urte inguru izango nituen astronomiari buruz irakurtzen hasi nintzenean. Eta oso ondo gogoratzen dut egun batean Sobietar Batasunean egindako zientzia fikziozko film bat ikusi nuela
|
nire
lagunekin. Egun hura baino lehen, western estiloko filmak besterik ez nuen ikusten; nire film gogokoenak ziren.
|
|
|
Eta oso ondo gogoratzen dut egun batean Sobietar Batasunean egindako zientzia fikziozko film bat ikusi nuela nire lagunekin. Egun hura baino lehen, western estiloko filmak besterik ez nuen ikusten;
|
nire
film gogokoenak ziren. Baina zientzia fikziozko film hark erabat aldatu zuen nire mundua.
|
|
|
Egun hura baino lehen, western estiloko filmak besterik ez nuen ikusten; nire film gogokoenak ziren. Baina zientzia fikziozko film hark erabat aldatu zuen
|
nire
mundua. Liluratuta geratu nintzen erlatibitatearen teoriaren ondorioekin.
|
|
|
|
Nire
lana da ikertzea nola sortzen diren espazioan elementu kimikoak, eta nola eboluzionatzen duten; gainera, eredu teorikoak egiten laguntzen duten behatze probak garatzen ditut.
|
|
|
Hori da; neurri handi batean hala da,
|
nire
ustez. Horrez gain, kontuan hartu behar da gaur egun matematikari batek ez duela bakarrik egiten lana.
|
|
|
|
Nire
kasuan, atzean Leioako irakasleak daude, eta ez Leioakoak bakarrik, lehenago eskolan izan nituen irakasle bikain haiek ere bai. Haiek gabe, seguru asko, nik ez nuke matematika aukeratuko gero ikasgaitzat, eta orain ez ginen honetaz berba egiten egongo.
|
|
|
Nire kasuan, atzean Leioako irakasleak daude, eta ez Leioakoak bakarrik, lehenago eskolan izan nituen irakasle bikain haiek ere bai. Haiek gabe, seguru asko,
|
nik
ez nuke matematika aukeratuko gero ikasgaitzat, eta orain ez ginen honetaz berba egiten egongo.
|
|
|
Gertatzen da matematika horiek baino zailagoa dela, eta horrek ere eragiten du. Hala ere,
|
niri
galdetzen didatenean: zer da hezkuntza sistemaren garrantzizkoena?
|
|
|
zer da hezkuntza sistemaren garrantzizkoena? Bada,
|
nik
uste dut irakaslea dela, zeren, nahiz eta gela txikia izan, ikasle asko izan, baliabide gutxi izan..., azkenean, irakasle bikain batek irakatsi egiten baitu.
|
|
|
Bai.
|
Nik
Parisen ikasi nuen, Laboratoire d' Analyse Numérique zelakoan gaur egun, Jacques Louis Lions izena du. Hain zuzen, Jacques Louis Lions izan zen sortzailea (duela sei urte hil zen), eta nik harekin lan egiteko aukera paregabea izan nuen.
|
|
|
Nik Parisen ikasi nuen, Laboratoire d' Analyse Numérique zelakoan gaur egun, Jacques Louis Lions izena du. Hain zuzen, Jacques Louis Lions izan zen sortzailea (duela sei urte hil zen), eta
|
nik
harekin lan egiteko aukera paregabea izan nuen.
|
|
|
|
Nik
horretan egin dut lan asko. Kontrolaren teoriaren, ekuazio diferentzialen edo deribatu partzialen ekuazioen, eta analisi numerikoaren triangelu horretan.
|
|
|
Kontrolaren teoriaren, ekuazio diferentzialen edo deribatu partzialen ekuazioen, eta analisi numerikoaren triangelu horretan. Eta
|
nik
uste dut egin ditugun gauza batzuk interesgarriak izan direla. Uhinen ekuazioa, esaterako, aplika daiteke akustikan, elastikotasunean, eta beste hainbat arlotan, eta prozesu horien kontrola eta kontrolean azaltzen den analisi numerikoa garatu ditugu.
|
|
|
Ingeniaritzako metodoekin egiten dute lan, baina neurri batean badakite matematikari buruz, topaturiko akatsa noiz den era matematikoan ebazteko modukoa eta noiz egon daitekeen matematikarentzat interesgarria izan daitekeen arazo bat jakiteko adina. Hala,
|
nik
lehen modu akademikoagoan landutako gaiak aplikatzeko aukera izan dugu.
|
|
|
Begira, unibertsitatean 18 urterekin sartzen gara, eta askotan ez gara ateratzen.
|
Nik
, adibidez, 45 urte ditut, eta horrek esan nahi du 27 urte daramatzadala unibertsitatearen arloan. Urte piloa dira; beraz, izan dugu zerbait dezentea egiteko aukera.
|
|
|
Bai, erabat. Orain dela gutxira arte, eta orain ere denbora gehienean, matematika teorikoan aritzen naiz, nahiz eta
|
nire
arloa matematika aplikatua den. Dena dela, hori guztiz normala da.
|
|
|
Egia esan, etnobotanikaren eta farmazia industriaren arteko harremana ez da oso estua. Farmazia industriak botika berriak egiteko lagin asko erabiltzen ditu, hilean milioi bat inguru,
|
nik
dakidala. Etnobotanikariok, lana oso gogor eginda ere, bi urteko lanaren ondoren 50 bat lagin ditugu.
|
|
|
|
Nik
uste dut, farmakognosta eta substantzia naturalen kimikaria naizen aldetik, farmazia industriaren lana egiteko modua ez dela egokia. Izan ere, milioika substantzia kimiko daude, eta horietako batzuk bakarrik daude naturan; horiexek dira benetako balioa dutenak.
|
|
|
Beraz, nahiz eta ez dakigun ezer asko horiek eragin ditzaketen efektu toxikoen inguruan, eta nahiz eta, segur aski, organismoak kolesterol oxidoak baino askoz gutxiago absorbatzen dituen, merezi du kontuan hartzea eta kontrolatzea.
|
Nire
ustez, oraindik ere lan handia dago egiteko arlo horretan.
|
|
|
|
Nire
ustez, sodio kloruroa (gatz arrunta) partzialki ordezkatzeko lortutako formulaziorik arrakastatsuenetariko bat askorbatoa eta kaltzioa dituen gatz nahastea da. Izan ere, azido askorbikoa antioxidatzailea da, eta, bestetik, kaltzioa osagai garrantzitsua da elikaduraren eta osasunaren ikuspuntutik begiratuta.
|
|
|
Eztabaida sortzea ondo iruditzen zait, baina inoiz ez aldez aurretik dauzkagun ideietan oinarrituta.
|
Nire
ustez askatasun pixka bat eta utzi behar zaie zientzialariei. Ez dut uste zientzialariek material horiek toxikoak diren edo ez jakin gabe itsu itsuan aurrera egingo dutenik.
|
|
|
Ideia urrutiko kontrol gisa funtzionatzea da.
|
Nire
etxeko DVDaren mandoak 42 botoi ditu. Guretzat ia ezinezkoa izan daiteke hori maneiatzea.
|
|
2008
|
|
|
Gure kasuan, sistema biologiko batek kuantitatiboki nola funtzionatzen duen aztertu nahi dugu, eta hura zehatz mehatz kontrolatu. Beraz,
|
nire
ikerketaren helburua da, besteak beste, zelulen portaera aurreikusteko prozesu zelularren eredu konputazionalak garatzea eta prozesu horiek kontrolatzen ikastea. Esaterako, gaur egun gaixotasun asko eta asko ezin dira botika bakarrarekin sendatu.
|
|
|
Biologia konputazionalean, berriz, fisika erabilita azter daiteke biologia. Beharbada horrexegatik oinarritu dut
|
nire
ikerketa gai horretan azken urteotan. Nire ikerketaren helburua da sistema biologikoen portaera aurreikustea teknika fisikoak nahiz ingeniaritza teknikak erabilita.
|
|
|
Beharbada horrexegatik oinarritu dut nire ikerketa gai horretan azken urteotan.
|
Nire
ikerketaren helburua da sistema biologikoen portaera aurreikustea teknika fisikoak nahiz ingeniaritza teknikak erabilita.
|
|
|
Azkenik, sistemen biologia konputazionala ere hor dago, eta, atal horretan, zelulen osagaiek nolako elkarrekintzak dituzten ikertzen dugu, zelulen portaera ezagutzeko. Ikertzen dugu diot, atal horretan oinarritzen baita nagusiki
|
nire
ikerketa. Hori guztia zelulari dagokionez.
|
|
|
Noski, txertoekin ikertzen jarraitu behar da, baina,
|
nire
ustez, jakin behar da zer gertatzen den GIB kontrolatzaileetan, eta infektatuta egon arren gaitza garatzen ez duten tximinoetan. Babes hori nola eta zergatik gertatzen den ezagutzeak aztarna asko emango dizkigu.
|
|
|
Mercken saiakuntzan, adibidez, publizitate handia egin zuten, eta gero erabateko porrota jaso zuten.
|
Nik
, hala ere, aitortu behar dut zientzialari askok ez genuela emaitza onik espero ikerketa hartatik. Horregatik, hobe da zuhurtziaz jokatzea.
|
|
|
Baina hori ikuspuntu ezkorra da.
|
Nik
ikuspuntu baikorra dut, ordea. Geometriak tresna berriak eskaintzen ditu mapak gero eta hobeto irudikatzeko.
|
|
|
Eta bada, baina gauza askotarako ez da egokia, formak asko distortsionatzen dituelako.
|
Nire
ustez, gezur bat beste gezur batez ordezkatzea ez dago ondo. Zentzuzko gogoeta bat egin behar da.
|
|
|
Bide batez, Eusko Jaurlaritzak eta hainbat erakundek Elhuyar Fundazioa, tartean Petersen mapa argitaratu eta ikastetxeetan banatu zuten.
|
Niri
iraingarria iruditu zitzaidan. Pentsa liteke Peters bihotz onekoa dela, baina idatzi zuen liburua irakurriz gero gezur eta manipulazio asko aurkitzen dira (biziki gomendatzen dut irakurtzea, baina jarrera kritiko batekin).
|
|
|
Dibulgazioa
|
nire
unibertsitateko lantzat hartu lukete
|
|
|
Kasualitatez.
|
Nik
izugarri gustuko dut klaseak ematea. Bada, behin, duela hamar urte, ikasleentzako hitzaldi batzuk prestatzea bururatu zitzaidan, klasean kontatu ezin diren gauzak kontatzeko, klaseen osagarri moduan.
|
|
|
Geometrian zeharreko ibilaldi bat izeneko hitzaldi ziklo bat sortu nuen. Hasieran,
|
nire
klaserako kontuak zirenez, neuk bakarrik antolatzen nuen, baina, gero, nire lankide Marta Machorekin batera, seriotasun gehiagorekin antolatu ahal izan genuen.
|
|
|
Geometrian zeharreko ibilaldi bat izeneko hitzaldi ziklo bat sortu nuen. Hasieran, nire klaserako kontuak zirenez, neuk bakarrik antolatzen nuen, baina, gero,
|
nire
lankide Marta Machorekin batera, seriotasun gehiagorekin antolatu ahal izan genuen.
|
|
|
Lan horrek areagotu egin zuen dibulgazioarekiko
|
nire
interesa. Eta egiten dudana ondo egiten saiatzen naizenez, Matematikaren Espainiako Errege Elkartekoek proposatu zidaten dibulgaziorako batzorde bat eratzea elkartearen barruan.
|
|
|
kazetariak, editoreak, matematikariak, irakasleak, politikariak eta abar elkartu ginen.
|
Niretzat
oso garrantzitsua izan zen informazio truke hura. Eta, ekitaldi haren ondorioz, komunikabideei buruzko kezka pixka bat areagotu zidan.
|
|
|
Garai batean baino hobeto hartzen dute, baina,
|
nire
ustez, ez du merezi duen ezagutza. Lan serioa da, ondo egina, eta nire unibertsitateko lantzat hartu lukete.
|
|
|
Garai batean baino hobeto hartzen dute, baina, nire ustez, ez du merezi duen ezagutza. Lan serioa da, ondo egina, eta
|
nire
unibertsitateko lantzat hartu lukete. Egia da errektoreak berak eta beste lankide batzuek esaten dutela lan garrantzitsua dela, baina ez da oraindik guztiz nire lanaren zatitzat hartzen.
|
|
|
Lan serioa da, ondo egina, eta nire unibertsitateko lantzat hartu lukete. Egia da errektoreak berak eta beste lankide batzuek esaten dutela lan garrantzitsua dela, baina ez da oraindik guztiz
|
nire
lanaren zatitzat hartzen. Nik uste dut ezagutzak erabatekoa izan lukeela.
|
|
|
Egia da errektoreak berak eta beste lankide batzuek esaten dutela lan garrantzitsua dela, baina ez da oraindik guztiz nire lanaren zatitzat hartzen.
|
Nik
uste dut ezagutzak erabatekoa izan lukeela.
|
|
|
hidrogeno hornitegi bat ez da izango gasolina hornitegi bat baino askoz arriskutsuagoa, non milaka litro produktu sukoi dauden lurpean.
|
Nire
ustez, hidrogenoa alternatiba da neurri jakin batean, baina ohiturak aldatzeko neurriekin egokitu behar da hori, eta horrek ez du zertan hondamendia izan. Londresen, adibidez, hirigunera sartzeko kobratzen hasi zirenean konpondu zen trafikoa.
|
|
|
|
Nire
gomendioa hauxe da: kontsulta dezatela Wikipedia, hain ezkutukoa eta esklusiboa den baliabide hori.
|
|
|
Egia esan,
|
nik
genetika erabili baino ez dut egiten, ez naiz biologoa... Betidanik izan dut interesa Chomsky-ren gramatikan.
|
|
|
Oso ongi, egia esan. Oro har, aurrerapausoak baino ez ditut ikusten
|
nik
. Orain, gainera, espezie pilo batean aurkitu dute:
|
|
|
|
Nik
uste dut (hori da nire apustua), mintzamenari dagokionez, pentsamenduak hitz bihurtzen parte hartzen duela geneak. Adibidez, nik ez dut zalantzan jartzen txinpantzeek pentsamendu konplexuak dituztenik, baina, nolabait, txinpantzeen buruan kateatuta daude, ezin dituzte gure antzera adierazi, ez dute adierazpiderik.
|
|
|
Nik uste dut (hori da
|
nire
apustua), mintzamenari dagokionez, pentsamenduak hitz bihurtzen parte hartzen duela geneak. Adibidez, nik ez dut zalantzan jartzen txinpantzeek pentsamendu konplexuak dituztenik, baina, nolabait, txinpantzeen buruan kateatuta daude, ezin dituzte gure antzera adierazi, ez dute adierazpiderik.
|
|
|
Nik uste dut (hori da nire apustua), mintzamenari dagokionez, pentsamenduak hitz bihurtzen parte hartzen duela geneak. Adibidez,
|
nik
ez dut zalantzan jartzen txinpantzeek pentsamendu konplexuak dituztenik, baina, nolabait, txinpantzeen buruan kateatuta daude, ezin dituzte gure antzera adierazi, ez dute adierazpiderik. Hala ere, gaur egun ez dakigu hori egia den.
|
|
|
Horrek adierazten du inprimagailu bat baino gehiago dela. Informatikako hitzetan esanda,
|
nire
ustez, informazioa sistema eragiletik pantailaraino eramaten duen programa litzateke FOXP2 genea. Litekeena da hori baino ez izatea; baina, bide horrek huts egiten badu, zuk ezin duzu ezer ikusi pantailan.
|
|
|
Hala ere,
|
nik
uste dut ideia okerra dela, txorietan egin zuten esperimentuan ikusi zutena kontuan izanda. Txoriek oso ongi zehaztutako bi portaera dituzte:
|
|
|
|
Ni
sintaxiaren mundutik nator, hizkuntzalari aspergarri horietako bat naiz, eta hauek aztertzen ditut, besteak beste: zuhaitzak, hitzen arteko loturak eta esaldi aktiboen eta pasiboen arteko desberdintasuna.
|
|
|
Kontua da beti joan nahi izan dudala egitura horietatik harago. Betidanik piztu du
|
nire
atentzioa jakiteak nolatan den gai garuna egitura horiek garatzeko, zer oroimen mota dituen eta abar.
|
|
|
|
Nire
lankideak eta ni saiatzen gara neurologian, genetikan eta horrelako arloetan lanean ari den jendearentzat neurgarriak diren parametro bihurtzen aztertzen ditugun ereduak. Adibidez, zuk esaldi bati begiratzen badiozu, objektu bat ikusten duzu.
|
|
|
Nire lankideak eta
|
ni
saiatzen gara neurologian, genetikan eta horrelako arloetan lanean ari den jendearentzat neurgarriak diren parametro bihurtzen aztertzen ditugun ereduak. Adibidez, zuk esaldi bati begiratzen badiozu, objektu bat ikusten duzu.
|
|
|
Adibidez, zuk esaldi bati begiratzen badiozu, objektu bat ikusten duzu.
|
Nire
ikuspuntutik, berriz, prozesu bat da, hainbat atal dituen prozesu bat. Hala, prozesu hori garunean nola islatzen den ikusten saiatzen gara.
|
|
|
ulertu nahi dugu zer funtzio izan dezakeen FOXP2 geneak hitz egiten dugun une bakoitzean.
|
Nire
susmoa da proteina bat (edo proteina multzo bat) dagoela, eta oraindik ezagutzen ez dugun moduren batean abiadura bizian konektatzen eta deskonektatzen dela. Betiere, noski, generik baldin badago horretan guztian sartuta!
|
|
|
Eduardo Txillidak ongi zekien hori: errespetu handia diot materialari, eta saiatu egiten naiz dituen arazoak
|
nire
lanarekin erlazioan jartzen. Ez ditut arazo estetikoengatik aukeratzen.
|
|
|
Egindako esperimentuetan lortutako emaitzen arabera, Liburua irakurri du neska perpausean, esaterako, jaiotzetiko hiztunak berehala jabetzen dira perpaus horren gramatika akatsaz; hizkuntza hiru urterekin ikasi dutenen kasuan, ordea, garunak ez ditu akats horiek sumatzen.
|
Nik
zu bakarrik ikusi dut motako akatsak dituzten perpausetan, berriz, antzeko erantzun elektrofisiologikoa ikus daiteke hiztun talde bien artean. Beraz, hiztuna hizkuntza batez zer adinetan jabetu den, akats mota batzuk edo beste batzuk sumatzen ditu garunak.
|
|
|
|
Nik
uste dut uraren gaia kontzeptualki aldatu egin dela azken hamar urteetan, eta mito ugari ari direla desagertzen. Ez dago ur eskasiarik, ur baliabideen kudeaketaren krisia baizik.
|
|
|
|
Niri
eskolan erakutsi zidaten ura baliabide berriztagarria eta agortezina zela. Baina orain guztiz kontrakoa dela ikusten dugu:
|
|
|
Interneten aukerak baliatu eta liburutegiko aleei hautsa kenduz, guztiak digitalizatu eta pdf moduan jarri ditugu (www.elhuyar. org/ elhuyar_ aldizkaria/). Bagenekien kolaboratzaile asko, lagun asko esango nuke
|
nik
, izan genituela, baina guztiak zerrendatu ditugunean ohartu gara zenbaterainoko altxorra dugun; batzuk ezagunak besteak ezezagunak, batzuk oraindik ere horretan ari direnak eta besteak jada lan horiek utziak dituztenak, batzuk jada gure artean ez direnak.... Guztira, urteen arteko 61 ale, 600 artikulu, 500 egile inguru eta ilusio askorekin egin dugu topo, eta hori guztia zuei eskaini eta zuentzat ere erabilgarri izan dadin lan egin dugu.
|
|
|
Milesker Arturo Elosegiri eta Joserra Diezi, egurren arteko pasabidea erakusteagatik eta Leire Ruizi, bidea
|
nirekin
egiteagatik. Eta, nola ez ba, Igor Aristegiri, azken bultzada emateagatik.
|
|
|
|
Nik
uste dut joko handia ematen duela, nahiz eta definizioz oso gauza sinplea den (karbonoak, hidrogenoak eta abarrek duten egituren kimikoa). Esate baterako, kontuan hartu behar da kiralitatea, atomoen arteko loturen asimetria, alegia.
|
|
|
Egia esan, biologia molekularrari buruz gehiago irakurtzeko beharra nabaritzen dut orain. Eta ez bakarrik lanarengatik, ez bakarrik inhibitzaileak egiten ditugulako, baizik eta
|
nire
jakin mina asetzeko ere bai. Nire ezagutza mugatua da arlo horretan.
|
|
|
Eta ez bakarrik lanarengatik, ez bakarrik inhibitzaileak egiten ditugulako, baizik eta nire jakin mina asetzeko ere bai.
|
Nire
ezagutza mugatua da arlo horretan.
|
|
|
Bai eta ez.
|
Nik
dakidala, gure autonomia erkidegoan gurea da kimika organikoan oinarritutako bakarra. Beste batzuek farmakoen arloan egiten dute lan, baina proteomika aldetik edo beste ikuspuntu batzuetatik.
|
|
|
Kostatzen zait pixka bat, baina beste gauza asko egiten ditut kimikarekin zerikusirik ez dutenak, zaletasun asko ditut. Lanbide honetan bada hogeita lau orduz lan kontuak buruan izaten dituen jendea; ez da
|
nire
kasua. Baina, adibidez, telebistan zapping egiten ari naizenean, zientziako kontuak topatzen baditut, edo teknologiakoak, gustura ikusten ditut.
|
|
|
Bai, bada. Besteak beste, Brasilgo Porto Alegre Unibertsitateko (Universidade Federal do Rio Grande do Sul)
|
nire
laborategian nahiz EHUko Magnetismo Taldearen laborategian ikertzen ari dira horren inguruan. Korronte elektrikoaren polarizazioan oinarritutako grabazioarekin zerikusia izango luke.
|
|
|
Erabat saritua sentitzen naiz.
|
Nik
neuk neurtu nuen lehendabizikoz magnetorresistentzia erraldoiaren efektua. Hainbat emaitza lortu nituen, baina, nolabait, ez zizkidaten lehendabizikoan sinistu...
|
|
|
|
Nire
ustez, arazo teknikoengatik baino gehiago, taxonomo klasikoek filogenia molekularra mehatxu gisa ikusi dutelako sortzen dira eztabaidak. Intsektu talde batean aditua den taxonomo klasiko batek, esaterako, zeinaren lana errespetatu eta estimatu behar den ez du gustuko beste arlo bateko zientzialariak genetikariak, adibidez espezie berriei buruz hitz egiten hastea.
|
|
|
Azken finean, eskola eta profesional desberdinen arteko liskar bat da,
|
nire
ustez.
|
|
|
Agian, elkar aditzera iritsi behar dutela pentsatzen dudalako edo,
|
nik
ezetz uste dut. Egia da genetika askoz azkarragoa dela.
|
|
|
|
Nire
ustez egokiagoa da filogenia DNAn oinarrituta egitea, eta, hala, egindako sailkapena erabiltzea espezie bakoitzari zer barra kode dagokion finkatzeko.
|
|
|
Bestalde, filogeniatik abiatuta, zenbait ezaugarri morfologikoren, ekologikoren, ugalketa estrategien eta abarren eboluzioa ere ikertzen dugu.
|
Ni
neu Curculio generoaren gorputz tamainaren eboluzioa ikertzen ari naiz. Intsektu horien larbak ezkurren parasitoak dira.
|
|
|
Yahoo! Research osoan Estatu Batuetan dauden zentroetan eta
|
nik
zuzentzen ditudanetan, Txilen eta Bartzelonan, azterketa bide nagusiak bilaketetan oinarrituta daude. Hain zuzen, datu meatzaritza egiten dugu, hau da:
|
|
|
Ez, ez da posible, edo oso zaila da, behintzat.
|
Nik
hogei urte daramatzat Internetekin lanean; orain dela hamalau urte Iberoamerikako lehenengo web zerbitzaria sortu nuen, eta, oraindik, intuizioak huts egiten dit. Askotan intuizioak ez du balio sarean zer gertatuko den iragartzeko.
|
|
2009
|
|
|
Betidanik izan dute; kimika bera nanozientzia da.
|
Nik
uste dut jendea ez dela guztiz jabetzen kimikariek maila nanoskopikoa duten objektuekin lan egiten dutela. Edaten dugun alkohola bera, adibidez, molekula nanoskopiko bat da; ura ere bai.
|
|
|
Nolabait esateko, kontrolatu dezakegu zuhaitz baten hazkuntza aulki bat sor dezan?
|
Nire
ustez, etorkizunean egin ahal izango dugu.
|
|
|
|
Nik
uste dut nanoteknologia XXI. mendeko kimika besterik ez dela. Materia kondentsatuaren fisikaren eremuan sartzen den kimika da; eta materialen zientziaren ingeniaritzaren eremuan eta biologia molekularrarenean.
|
|
|
Ez nuen
|
nik
hartu erabaki hori. Fullerenoak ez du aplikazio askorik gaur egun, baina oso baliagarria dirudi eguzki panelak egiteko.
|