|
2000
|
|
|
Donostian jaiotako honek txikitatik erakutsi baitzuen bere nortasuna edonoren aurrean eta ondorioak alde batera baztertuz. Ume zelarik Zurriolako eskolan maistra kastilanoa suertatu eta Salegi euskaraz mintzatzen zen eta gazteleraz oso gaizki hitz egiten zuela hasi omen zitzaien maistra hura esanez basatiak zirela ez zekitelako Cervantesen hizkuntzan hitz egiten... eta Salegi umeak orduan pupitreko tintontzia
|
hartu
eta bota egin zion. Maistrak Aldamar kaleko lotu egin zuen eta Jesukristo bezala gurutzatuta utzi zigor gisan.
|
|
|
etxe barru beroa, aire lehorra, ureztatzeaz ahaztuta, zintzilikario eta argiz jantzia... Egunerokotasun arrunterako buelta patxadaz
|
hartu
eta izeia dela eta kopetik ez ilundu. Tira, tira, okerragoa litzateke lorategian edo basoan, nonahi landatzea, urte gutxi barru Eguberri kondarrak kolonizatua luke gure lurra
|
|
|
Hasiera hasieratik pentsatu izan dut ETAk egin zuen gogoeta borroka armatua betirako uztearena izan zela, eta erabakia ere, ziurrenik, neurri handi batean oso bideratua zegoela ildo bere horretan. Beste gauza bat da erabaki hori formalki
|
hartzearena
eta publikoki adieraztea. Hori beste kontu bat da, zeren garai batean Txiki Benegasek esan ohi zuen bezala «si algun dia toman la decision de dejarlo, habra que ver como se viste el muñeco».
|
|
|
euskara batua zer da? Batzuentzat, euskalki guztietatik gauzak
|
hartu
eta hori testu batean erabiltzea da batua. Ni neu ez nator bat, hori naturaltasuna galtzea da.
|
|
|
Ez dago esan beharrik, ikasleak prest egoten dira beti aktibitate desberdinak garatzen parte
|
hartzeko
eta proposamen ugari izaten da zentzu honetan:
|
|
|
Dialektoa eta hizkuntzaren banaketa ez da beti zuzena, baina aragoera ez da gaztelaniaren dialektoa, Murtziako edo Andaluziako gaztelania izan daitezkeen legez. Desberdin sortu eta garatu diren hizkuntzak dira, batek indarra
|
hartu
eta bestearen esparrua jan egin du, eta jakina, kutsadura ere nabarmena izan da oraindik aragoeraz mintzo diren zenbait eskualdetan, baina gaztelaniartutako eremu batzuetan ere aragoeraren eragin handiko gaztelania erabiltzen dute
|
|
|
Aurreko egunean beratzen utzi zen patsarekin berriz, dolarea bete eta eman beharreko hiru edo lau kolpeak eman zitzaizkion, kolpe bakoitzeko patsa atera eta sartuz. Behin hori egin ondoren, patsa lehorra
|
hartu
eta zakutan sartu zen eta bitartean garbituta zeuden sagarrak txikitu eta patsa arratsalderako beratzen utzi zen. Arratsaldean beratzen zegoen patsari zegozkion kolpeak eman eta patsa lehorra zakutan sartu zen.
|
|
|
Urriaren 7an (asteazkena), goizeko zortzietan, aurreko egunean beratzen utzi zen patsa
|
hartu
eta dolarea bete zen, eman beharreko lau kolpeak emanez. Azkeneko zortzi zakuak hartu eta goiko solairura igo ziren, garbitu eta jotzeko.
|
|
|
Urriaren 7an (asteazkena), goizeko zortzietan, aurreko egunean beratzen utzi zen patsa hartu eta dolarea bete zen, eman beharreko lau kolpeak emanez. Azkeneko zortzi zakuak
|
hartu
eta goiko solairura igo ziren, garbitu eta jotzeko. Arratsaldean dolarean zegoen patsa lehorra atera, zakutan gorde eta goizean beratzen utzitakoarekin azkeneko aldiz dolarea bete zen.
|
|
|
Katalunian ez bezala, non hizkuntza kuotak laster indarrean jartzekoak diren, hemen, zinemara joan nahi izanez gero, erdaraz ikusi behar derrigor. Eusko Jaurlaritzaren pasibitatearen aurrean, eskerrak Tinko elkartearen ekimenez bikoizten diren filmak, parakaidisten modura, noizean behin gurean lur
|
hartu
eta elikatzen gaituzten. Oasis txikia basamortu erraldoian.
|
|
|
Pinudia ezkerrean utzi eta beste gain batera helduko gara. Hemen, parean dugun bidea
|
hartu
eta pinudi baten albotik baserriz baserri Azkizura doan errepidearekin bat egingo dugu (3,5 km). Errepidean eskuinera jarraitu eta kilometro eta erdi eginez gero Getariara helduko ginateke.
|
|
|
" Isiltasun eta ausentziaren duintasunaren ondoren, hitzaren arrunkeria". Gure botoa jaso eta segidan alde egiten dute bat, bi, lau urterako beren eserlekuetara, momentuan momentuko erabakiak
|
hartu
eta indarrean jartzera, behin baino gehiagotan partidu bati botoa eman dion pertsona hori ezin harrituago uzteko bada ere. Izan ere, hauteskunde kanpainetan politikariek esan ohi dituzten gauzak maila jakin batean kokatu beharrekoak baitira ia beti:
|
|
|
Bilerako zaharrentxoenetakoa izanik, izotza haustera ausartuko zela gizona. Hitza
|
hartu
eta proposamena bota: herria zabaltzeko aurrikusten diren obretan, zeharbidea egiten denerako, halako harizti salbatu behar litzatekeela.
|
|
|
Hildakoaren logelan diskete bat aurkituko du neskak urte bete lehenago Irlandara egindako bidaiaren egunerokoarekin. Disketea
|
hartu
eta bidaia errepikatzera joango da Txema Irlandara. Abiapuntu tragiko eta erromantikoa eman dio Julen Gabiriak bere estreinako nobelari.
|
|
|
Mendigurenek esaten zigunez, badirudi Piarres Xarriton eta Beñat Oihartzabal euskaltzain lapurtarrek aipaturiko lau lagunak
|
hartu
eta bazkaltzera Baigorriko Bixentaenera eraman zituztela. Pantzo Hirigaraik bazkari ederra prestatu omen zien, eta ondoren, miraria gertatu zen.
|
|
|
Esaterako, Franko Prusiar gerran borrokaren alderdi guztiak ehundaka zirriborrotan irudiztatu zituen. Halako batean, prusiarren zelataritzat
|
hartu
eta ziegan giltzapetu zuten. Carlos Iriarteri esker baino ez zuten askatu.
|
|
|
Baina liderrak ez du zertan luma hobea izanik. Koadriletan bezala da; berak dauka gogo gehien, ez dio nagirik ematen autoa
|
hartu
eta Donostiaraino gidatzeak. Gainerakoek jarraitu egiten diote.
|
|
|
Baina liburu horiek irakurtzen al dira? Liburu horiek apaletan uzten dituzte eta, agian, bakarren batek
|
hartu
eta irakurri egingo du. Baina hori gutxienekoa da; negozioa egina dago.
|
|
|
Horiek ere, azkenean, ezin dute nahi dutena egin. Agian, beste eredua hobea da, idaztearekin zerikusirik ez duen lan batean jarduten duen idazlearena, bere denbora
|
hartu
eta bost urtean behin liburu on bat egiten duenarena.
|
|
|
Jende asko poesiara hurbiltzen da beste hizkuntzetan baino beldur gutxiagorekin. Idazleak, hemen, ez dira elite bat, denok ezagutzen ditugu, kalean ibiltzen dira... eta orduan irakurleak esaten du" Harkaitz Canoren poesia liburu hau
|
hartu
eta irakurri egingo dut". Erdi mailako edozein espainolek ezin du hori egin.
|
|
|
Helduei edo heldutxoei zuzenduta dago. Baina nerabe batek
|
hartu
eta gogoko badu, nerabeentzako ere bada nire ustez, eta beste nerabe batek gustukoa ez badu, bada bazterrean utzi dezala lasai lasai. Bakoitzak bizitzan dauzkan ideia eta balioen arabera, izango du gustukoa edo ez.
|
|
|
Txirrindulariak gauzak hartzen hasi zirenetik, halako errezeloa baitago kirolariekin. Duela hiruzpalau urte, Etxebeste aizkolariak ere zer edo zer
|
hartu
eta sari guztiak kendu zizkioten. Animaliak dopatuz gero bestalde, ez dago kontrolen beharrik zerbait hartuta daudela igartzeko.
|
|
|
Gaztelerak eta katalanak izen hau euskaratik hartu dutela idatzi du, berriz, Font i Quer botanikari katalan ospetsuak.
|
Hartu
eta guk baino gehiago erabili, batezaren pare baitarabilgu. Estepa txararen bestengusua da.
|
|
|
Zer eragin izan du Iparraldeko bertsolaritzan zuek txapelketan parte
|
hartu
eta Ametsek Nafarroako txapela eramateak?
|
|
|
Aro nahiko konplikatua tokatu zaigu baina orain arteko gure egitekoa baikorra da. Lekukoa
|
hartu
eta treguaren etenaren berri astebetera ezagutu genuen. Atentatuak hasi ahala, egoera politikoa oso zaila bilakatu da eraberritze prozesu batean diharduen EA bezalako alderdi batentzat.
|
|
|
Leku hauek guztiak eta askoz gehiago ere erakusteko gogoz gaituzue eta horregatik, kotxea
|
hartu
eta batez ere asteburutan egiteko moduko txangoak prestatuko dizkizuegu, hainbat astetan zehar jorratuko ditugun 30 ibilbidetan banatuak. Ibilbideon zerrenda ondoko orrian duzue.
|
|
|
Beti esan dut nire ilusioa dela klub bat txarrenean
|
hartu
eta onenean lagatzea, bi hiru urtean egon eta beste batera joatea. Bestela ez da ulertzen nola egin nuen alde Oriotik, garai hartan denak irabazten baitzituen, eta egitura sendoa zuen...
|
|
|
Bestela ez da ulertzen nola egin nuen alde Oriotik, garai hartan denak irabazten baitzituen, eta egitura sendoa zuen... Castrori bi urtez egon nintzaion ezetz eta ezetz esaten, eta haiek xaxatzen ninduten" baina hik esaten duk klub bat
|
hartu
eta goienean gustura lagako hukela"... Eta azkenean zauri hori ireki zidaten, eta hori izan zen Castrora joateko arrazoia.
|
|
|
Eusko Jaurlaritza eta Madrilgo Kultur Ministeritzaren dirulaguntzari esker ekoiztu ahal izan du laburra La Semilla ekoiztetxeak. Azkenean, 3 milioi pezetako (120.000 libera) aurrekontua dutela, 35 milimetrotan kamera
|
hartu
eta bost egunetan filmatu dute Durangaldeko txoko ezberdinetan.
|
|
|
Euskadi Gazteako esatariak ere lagun izango ditu, azkeneko musikaren ingurukoak aditu ahal izateko. Bukatzeko, zuzeneko lehiaketak ere izango dira, unean bertan telefonoz parte
|
hartu
eta sariak irabazteko aukeraz. Azken finean, Andoni Aizpuruk adierazi moduan, dinamikoago, arinago, biziago eta aktualitateari lotuago izango den" Bertatik Bertara" bikoitza dugu IOSU ETXANIZ Aurreko zenbakian aurreratzen genizuen bezala," Bertatik Bertara" saio arrakastatsua aldaketa handiekin datorkigu bere seigarren denboraldian.
|
|
|
Euskadi Gazteako esatariak ere lagun izango ditu, azkeneko musikaren ingurukoak aditu ahal izateko. Bukatzeko, zuzeneko lehiaketak ere izango dira, unean bertan telefonoz parte
|
hartu
eta sariak irabazteko aukeraz.
|
|
|
" Berrikuntzekin hasi baino lehen dantza tradizionalean ikasteko asko dago. Bestalde, egun bide honetatik jarraitzeko dantzari prestatu gutxi dago, interesa bai baina prestakuntza gehiegi ez dagoenez guk egin dugun moduan dantzariak
|
hartu
eta prestatu egin behar dira".
|
|
|
Iruñeko Jaso Ikastolari lekukoa
|
hartu
eta Zizur Txikiko San Fermin Ikastolak antolatu du aurten Nafarroa Oinez jaia. Duela 30 urte eman zituen lehen pausoak San Ferminek, eta igandean lorturiko dirua eraikin berriak ordaintzeko erabiliko du batez ere.
|
|
|
Bestetik literatura: euskal literatura dezente irakurtzen dut eta bestela garai batean irakurri eta gustatu zitzaidana, berriro
|
hartu
eta beste irakurketa bat egitea, aztertzea ere gustatzen zait. Horretan Borges bat, edo Sciascia bat, Calvino bat...
|
|
|
Ez bakarrik literaturan. Mila bider pentsatu dut Dallaseko J.R. pertsonaia gaiztoa
|
hartu
eta Falcon Crest en sartuko balute, horrek jendeari morbo handia emango liokeela.
|
|
|
Kasualitatea, justu nik
|
hartu
eta oso gutxira ematea. Baina Saramago gustuko izan ez banu, ez nuen hartuko.
|
|
|
espainolez aritzea eta Euskadi Irratiko bulegoen erretzeak, besteak beste. Nazio eraikuntza hiru errealitate desberdinetatik bakarrik pentsa daiteke, hiru errealitate historikoak kontutan
|
hartuz
eta bertako beharrei erantzunez. Hau ulertzen ez den bitartean abertzaleen arteko komunikazioa biziki latza izanen da.
|
|
|
Batetik, sanoa da bertsolaritzan zabaldu dena: tradizioa dela hortik
|
hartu
eta sortzeko oinarri bat, tradizioa ez dela hor geratzeko, tradizioa modu bizi batean garatu behar dela, aldatzeko dela, esperimentatu behar dela... Baina aldi berean, tradizioak badu jarraikortasun bat eta badu arima bat.
|
|
|
Esaterako, epaileok holako manifestazio batean egotea kontraesan bat litzateke. Azken funtsean, gu botere bat gara eta gure lana erabakiak
|
hartzea
eta berauek inposatzea ere bada. Bateon bati inposatu egiten zaio gure erabakia.
|
|
|
Bertaratzen bazarete baieztapenaz jabetuko zarete. Eta zer esanik ez, urteko hilabete beroetan, eguzkia
|
hartzeko
eta bainatzeko ezin egokiagoak direnean... Orduan, inguru zabal hauetan leku bakartia topatzea ia ezinezkoa da.
|
|
|
Dena den, Eskoriatzako monumenturik interesgarriena Apotzaga auzoan dago, herri amaieran Intxaurtxueta kaletik ezkerrera
|
hartu
eta eskumarantz igotzen den errepidea hartuz. Antzinako euskal kanposantuen kutsua ederki gordetzen du Apotzagako hilerri biribilak.
|
|
|
Askatasuna eta erantzukizunaren ordua da. Askatasun osoa noski, bakoitzak egiten duen lanaren erantzukizuna
|
hartzeko
eta egiten ez duena ez egitearen erantzukizuna ere bere gain hartzeko, zintzotasunez jokatzeko.
|
|
|
Bata bortizkeria dela eta; bi aukera ditugu (biak zilegi): edo euskararen inguruko eztabaida kontzeptu horretatik at kokatzen dugu (hizkuntza eskubideen inguruan, ikuspegi kulturalean, herrigintzan...) edo
|
hartu
eta sano sano hitz egingo dugu gaiari buruz, kitto. Eta gero bakoitzak esan duenaren erantzukizun guztia hartu, guztia.
|
|
|
Alde batetik, tematikak zabaltzera egin duela esaten du eta adibidetzat aipatzen du lehengo liburuan heriotzak zentzu ideologikoa bazuen edo omenaldi poesiak egiten bazituen, oraingoan zabalera jotzen duela poetak, heriotza bera, bere heriotzaz eta hil ondokoaz hausnartzen duela. Bestetik, autobiografiatik aldentzen dela aipatzen du Kortazarrek, egileak oraingoan gaiak bere osotasunean
|
hartu
eta lantzen dituela esaten du, ikuspegi zabalagoak hartuz.
|
|
|
Bestalde, saioei berei dagokienez, gehienak idazle edo filosofo ezagunen aipamenen bat abiapuntutzat
|
hartu
eta bere argudioak eta ondorioak adierazten ditu segidan. Literatur piezei dagokienez, berriz, hiru aipatzen ditu Joxerra Gartziak beste guztien gainetik" Euria esan eta euria erortzea" (191 or.)," Ziutateko enparantzak" (201 or.) eta" Laberintoa habitatu" (206 or).
|
|
|
Honakoa adierazi zuen bilduma honetaz mintzatzean Edorta Jimenezek: " Ohi duen irudimen oparoa eta hizkuntzaren erabilpen preziosista galdu gabe, inoiz baino narratzaileago ageri zaigu, kontakizuna mendean
|
hartuz
eta harekin nahi duen bezala jostatuz." (Jakin 103)
|
|
|
Bestalde, bilduma honetako hiru ipuinetan tradiziozko ipuinak oinarritzat
|
hartu
eta hankaz gora jarri ditu: " txikitako ipuinak hartu, astindu bat eman eta ipuinok hankaz gora jartzeko." Joera hau Mailuix Legorbururen ipuin batzuetan ere ikusiko dugu.
|
|
|
Honela, gerra garaiari dagozkion atalak zenbaki erromatarrez adierazten dira, eta bigarren planokoak, aldiz, italieraz emandako izendapenez. Goraxeago aipatu bezala, Axun izango da bere parte
|
hartze
eta oroitzapenen bidez, bi planoak uztartuko dituen pertsonaia. Gainera, bi plano hauetariko bakoitzean mundu manikeoak aurkezten dizkigu, nahiz eta bi munduen arteko zubia egiten duten pertsonaia eta gertaera ugari ere badiren.
|
|
|
Gero, 1567 urtean, Erromara jo zuen eta, Vatikanoko Tribunal nagusiko kide izendatu zutenez, aukera egokia lortu ere bai, zeren Pio V.ak, Gregorio XIII.ak eta Sixto V.ak beren kontseilaritzat
|
hartu
eta ohore handien jabe egin zuten. Eta, han ere, bertako antolakuntza eta egitarauen hobekuntzaz arduratu zen.
|
|
|
Hizkuntzaren ofizialtasunari buruzkoan ordea, kon tuan
|
hartu
eta ezagutarazi beharrekoa iruditzen zait, euskarak lehen aldiz izan zuen ofizialtasuna, Nafarroako erresumaz gainera, Iparraldean gertatu zela, Frantziako Estatuaren barnean XVI. mende hasieran. Bazirudien bide egokia hartu zutela, baina laster aldatu ziren irizpideak eta, gerorantz, hango hertsitasuna na bar menagoa izan da.
|
|
|
Fernando Katolikoaren aginduz Albako dukeak 1512an Nafarroa
|
hartu
eta Gaztelaren menpeko jarri zuen, Albret errege erreginak koroarik gabe utziz. (Horren lekukotasun zehatzetarako, ikus Nafarroako artxibozain zen José Yanguas y Mirandaren Historia de la conquista del Reino de Navarra por el Duque de Alba, general del ejército del rey Fernando el Católico, Iruñea, 1843).
|
|
|
Kontseilu hau eratzen duen Foru Dekretuak dio: , bidezkoa ikusten da organo misto bat eratzea Administrazioaren eta gizarte nafarraren artean elkarretaratu, parte
|
hartu
eta elkarrizketatzeko foro modura, hizkuntza normalizazioaren kontzeptu berariazkoa osatzen duten alderdi batzuen gainean botere publikoei aholkua eman diezaieten?. Hala eta guztiz ere, garbi ikusten da Gobernuak ez zuela Kontseiluaren eskakizun eta aholkurik aintzat hartu nahi, eta beronen eginkizun garrantzitsuak (Foru Dekretuaren 4 artikuluan xedatzen direnak), hala nola, euskararen planifikazio, erabilera, sustapen eta normalizazioa?, saihesten aritu zela.
|
|
|
Euskaldunonikuspegitik, baina ondradu. Beste hark zioen moduan, argumentuak aintzat hartuz.Argumentuak aintzat hartzea, filosofian bederen, argumentuak hartzea baita;
|
hartzea
eta lantzea, buztinezko irudiak bailiren.
|
|
|
Argumentuak
|
hartu
eta miatu, horixe da, gure ustez, filosofia praktikoa: praktikoaden filosofia.
|
|
|
Sintesiabilatzea da filosofia praktikoaren zeregina, gure ustez. Horregatik, erabiliko dugunmetodologia, gai bakoitzari lotzen zaizkion hainbat matrize
|
hartu
eta diskurtso bateratuan bilduko dituena izango da. Izan ere, burujabetasuna bezalako adar anizkuneko gai batean, UEUko Filosofia Sailaren funtzioa burujabetasuna lantzen dutenperspektiba interesgarrienak jaso eta koherentziaz janztea dela uste dugu.
|
|
|
dei genezakeen egoera soziopolitiko horretan, ordea, norbanakoaren eta herrien burujabetza aldarrikapenak indarra eta gaurkotasuna irabazten dute, Abascal-en iritziz. Ondorioz, heziketa aintzat
|
hartzea
eta, batezere, erakunde nazional zein internazionalen eraginkortasuna eskatzen ditu, norbanakoaren gaineko kontrola ekidin eta herrien burujabetasuna babesteko.
|
|
|
–Etorkizunean ere ezaugarri etniko kulturalek nazioa definitzen jarraituko dutelabaiezta dezakegu; hutsean, batzuetan, baina ezaugarri politikoen eskutik gehienetan, ene ustez, eta osotasun bat eginik; hots, ez lehenak zentzu negatiboz
|
hartuta
eta bigarrenak kontrapisu modura ulertuta, osotasun bateko agerpide desberdin bezala baizik.?
|
|
|
Abertzaleen arteko lankidetza posiblea izan densasoi baten testigantza, baita elkarren arteko eztabaidak askatasunaren bidea argitzeko balio izan duen ekimen horren aldeko apustua ere. Gizarte zientzietako disziplinartekotasuna ardatz
|
harturik
eta alboraezinezko debatearen bidez, irakurleakgaur egungo politikagintzari buruzko aburuak eskuratzeaz gain, gai horretansakontzeko aukera izango du. K. Levin antropologoak zioenez,, ez dago ezer praktikoagorik teoria sendoa baino?.
|
|
|
EHk proposatutako estrategia da, agian, errazena eta argiena hiruren artean: haren premisa da Euskal Herriak oinarri demokratiko bat behar duela, beren proiektuak defenditu eta gauzatzeko denek baldintza berdinak izan ditzaten. Gaur egungolege barrutiari ez dio baliotasunik ematen, Euskal Herria estatu burujabe bilakatzeko oinarri oinarriko ezintasuna duelako, batez ere; eta Batzar Nazional Eratzaileasortzea proposatzen du, trantsizioaren buruzagitza
|
hartu
eta barruti juridiko politiko nazionala presta dezan.
|
|
|
–Neurotikoaren kasuan, kontaktua/ erretiradaren erritmoa deseginda dago. Ezindu bere kabuz erabaki noiz parte
|
hartu
eta noiz erretiratu, bere bizitzako amaitugabe dauden asuntuak, gertatzen diren prozesu guztien etenak bere orientabide zentroa nahastu dutelako... Bere gizartearekin kontaktu berezia izan dezakeenpertsona, gizartetik guztiz erretiratu gabe eta gizarteak irensten utzi gabe, ongiintegratutako pertsona da?. 13
|
|
|
Eragiketa Formalen garaiaren ostean, baliteke aurretik ezarritako harremanberezi baten BEEak eraldatzea, subjektuak pentsamenduari berari buruzpentsatzeko eskuratzen duen gaitasunaren ondorio gisa, hau da, harremanjakin batekiko distantzia
|
hartzeko
eta bera behatzeko gaitasunaren ondoriogisa.
|
|
|
Gauzak honela, XX. mendearen azken laurdenean H. S. Kaplan-ek argitaraturiko liburuetako bat parafraseatuz, Terapia sexual berria deitu izan denakonfiguratuz joan dela esan daiteke. Izendapen hau gehiegizkoa izan daiteke, agian, baina kontuan hartu behar da, marko teorikoek beren lana egitekoproposamen honen funtsezkoena oinarritzat
|
hartu
eta berezkoak dituzten printzipioteorikotara egokitu dutela: konduktismoa, kognitibismoa (Lopiccolo, 1989), sistemen teoria orokorra (Verhulst, 1988), planteamendu humanistak, objektu harremanetan oinarritutako norabide psikodinamikoa duten terapiak (Apfelbaum, 1988) eta abar.
|
|
|
Honek ondokoa esan nahi du: transferentzia ulertzea, ahozko interpretazioaerabiltzea, terapeutak eszena dramatikoan parterik ez
|
hartzea
eta batik bat hauageriko eduki gisa ulertzea, gorderik dagoen edukia interpretazioaren bidezkontziente egin nahi delarik.
|
|
|
Beste esperientzia garrantzitsua, errepresentazioak haurrari sinbolizatutakoa da; hau da, taldekide guztiek ulertzen diote inolako esplikaziorik gabe. Fikzio batensaretzea da, non guztiek parte
|
hartu
eta ulertzen duten, inork ezer esplikatu gabe; beraz, ahozko interpretazioa bigarren planora pasatuko da, terapeutak, rolean kokaturik, elkarrizketari lehentasuna emanez.
|
|
|
Anzieu ren iritziz (1986), taldeetan fantasia kontuan
|
hartzeak
eta erabiltzeakdesberdintzen ditu taldearen ulermen psikoanalitikoa eta psikosoziologikoa (Lewin i buruz ari da batik bat).
|
|
|
Egungo zientzia eremuan ematen diren ezaugarrien edo baldintzen artean, bat bere, egoera dimentsioaniztuna? da, nahiz eta espresio hau bera ere esanahi anitzekoa izan.Egungo zientziagintzan, ez bakarrik dimentsio asko kontuan
|
hartu
eta erlazionatu behardira, baizik dimentsio bakoitza ere nahiko modu anitzean edo konplexuan kontsideratubehar da. Omenaldi honetako kontesturako, dimentsio batzuk aukeratuko ditut, adibidemoduan, horretarako hizkuntzarekin oro har, eta euskararekin bereziki gure kasuan, ondoeta erraz lotzen direlako.
|
|
|
Testu horretaraino iristeko Ministeritzan zer nolako lanketa egin zen ez daki gu, eta, geure artean, hiri eta herrietan agindua nola
|
hartu
eta bete zen ere ez. Parroko, apaiz eta fraideek nola saihestu ote zuten arriskua?
|
|
|
Gure artean, J. Urrutia k azpimarratu zituen, batez ere, lehenengo jokamolde harkizan zituen ondorio praktiko luzeak. Isiltasuna, aintzakotzat ez
|
hartzea
eta urak betieregaztelaniaren errotara bakarrik eramatea zen politika haren ardatz erabakiorra (Urrutia1978: 388, 399).
|
|
|
Gobernuaren agindua
|
harturik
eta Gotzainaren arauak jasota, badirudi noraezeanaurkitu zirela herri eta hirietako elizgizonak (eta Egia Atotxako fraideak); baina esandaiteke, hilabeteen harian, beren gain zuten ardura pastoralari (nahitaez komunikazioerosoa eskatzen zuen zeregin horri) aurre eginez, herri euskaldunak euskaldun izanzirela elizetan ere, baina elebidunetan zailago gertatu zela lehengo euskal maila bereraitzultze...
|
|
|
Hurbilagoko lekukorik behar bagenu, gomuta dezagun nola Jon Etxaide idazleakeman zigun bere aita I. M. Etxaide integrista eta Euskaltzainburuaren antologia bat.Era berean, J. M. Lojendio ere Euskaltzainburua izan zen gerraondoan, eta, A. Arrueeuskaltzainak bere politika karlista alderditar eta pertsonalaren barnean, idazketa lanaez zuen laga, Egan en parte
|
hartuz
eta hainbat hitzaldi politiko eta kultural euskarazemanez.
|
|
|
jotzea etaharen inguruan osatzen diren iritziak (erlijiosoak nolabait, sentimenduan eta hizkeran) apartekoak edo beste fenomeno musikal eta kultural batzuetan gertatuko ez bailireniriztea. Fenomeno sozial gisa
|
hartuta
eta argudio abduktiboak erabiliz, alabaina, proposamen honen egiatasuna ala egiatasun eza frogatu ahal izango litzateke 11.
|
|
|
Gure Herriaren etengabeko konkista egoera hau gaitzat
|
hartu
eta begi aurrean izanda, bost ezaugarri azpimarratu nahi nituzke bereziki.
|
|
|
Diruz urri bazebilen ere, mediku bat
|
hartu
eta harekintxe joan zen aita hurrena.Alferrik ordea: Aita Itxaso hil berria zen, eta komentuan bertan lurperatuko zuten, biharamunean.
|
|
|
Azken puntu horiek kontuan
|
hartuta
eta esandakoa errespetatuta, irratiak nahi bezainbeste ahalegin egin dezake bere entzuleria handitzeko. Hori bai, produktu edo irratsaio onak lortzea ezinbestekoa dela aurretiaz jakinik; halaber, irrati estazioetako arduradunek jakitun egon behar dute entzuleen nahiak eta ohiturak ongi ezagutu behar direla.
|
|
|
Cebrián irakasleak programazio zikloak ditu aipagai. Testua irakurritakoan, ideia nagusiak
|
hartu
eta zuregandik hurbil dagoen tokian tokiko irrati batera edo dena delako estaziora joan eta arduradunei zer nolako programazio zikloak egiten dituzten galdetu. Gero ikaskideekin informazioa trukatu.
|
|
|
Berriztutako txabola baten azpitik Pedranzoko pagadian sartzen den bidetxoa
|
hartu
eta altuera galdu gabe, txilar zurien artean ordu erdi ibili ostean, bidea Los Pozos sarobera heltzen da. Hemendik, txilar eta larre artetik jaitsiz, Peña de las Rameraseraino bide markaturik gabe jarraitu behar da.
|
|
|
Gainaldean, txabola prefabrikatu baten ingurutik ekialderantz abiatzen den bidea
|
hartuta
eta altuerarik galdu gabe, Saldueroko zohikaztegietaraino heltzen da. Gainalde laua urte osoan ureztatuta mantentzen denez, zohikaztegien garapenerako baldintza aproposak daude.
|
|
|
Egoera kezkagarri honi irtenbide egokiak bilatu behar zaizkio, batetik abeltzainen bizimodua eta nahiak kontuan
|
hartuta
eta bestetik otsoaren kontserbazioari begira hartu beharreko neurriek baldintzatuta, zeren kontuan hartu behar baita Penintsulako otsoak direla Europako Elkartean geratzen diren ia bakarrak.
|
|
|
direlakoei eman zitzaien nagusitasuna. Baina plan horrek pentsamendu liberala unibertsitatetik erauzteko helburu zehatza izan arren, lehenago esan dugunez, liberalismotik
|
hartu
eta indarrean jarriko ziren bi joera nagusi jaso zituen: irakaskuntzaren uniformitatea eta zentralismoa.
|
|
|
" Eskerrak aurrerantz jausi ez zaren. Malkarraren ertzean geratu zara, bizkarrean itzelezko kolpea
|
hartu
eta gero".
|
|
|
Izkiriatutako azken orrialdean ireki zuen. Boligrafoa
|
hartu
eta, maitearekin gurutzatutako hitzak ahaztu ezinik, zera idatzi zuen:
|
|
|
erabakita zegoen. Gero, abioia
|
hartu
eta etxera, bere pisura. Pertsianak igoko zituen argia sar zedin, eta oroitzapenez kutsatutako gelak berrituko zituen.
|
|
|
—Halakoa da guti batzuetan amorioa —eta, hitz haiek erranik, halako tristura eta halako malenkonia batekin so egin zidan amak, su tipi batek, ustekabean, marmolaren bihotza
|
hartu
eta bere begi haiei lurruna balerie bezala, eta adierazi nahi izan balit bezala, halatan, ezen ez zela hura bere kasua, nahiz eta amestu behin baino gehiagotan egin izan zuen.
|
|
|
Nik harri eta zur behatzen nion osabari, zeinak, deblauki, apal batetik labana luze bat
|
hartu
eta hala erran baitzidan:
|
|
|
Eta nola, beraz, kontradikzioneak, hartaraz gero, itxurazkoagotzat jotzen ditudan egiazkoagotzat baino, zer gertatuko litzateke, baldin, zuk gutunean erraiten zenidan bezala, Giordano Brunoren ideiak aintzakotzat
|
hartu
eta are urrunago joanen bagina. Izan ere, mundu honetaz eta bertzeaz mintzatzen gara franko, baina zer, mundu hau eta bertzea bat eta bera balira?
|
|
|
...tu egin behar zintudala, baldin, igurikitzen nuen bezala, luthertarra zinela demostratzen banuen; eta bururatu zitzaidan, ondotik, ezen Jainkoa bere garaziaz eta ontasunaz baliatu zela, ene bizitzan bertze okasino baten ipintzeko —bigarrena—, Jainkoaren eta gizonen arteko hautuan Jainkoaren alde egin nezan amoreakatik; eta bururatu zitzaidan, azkenik, ezen segada bat prestatu eta segadan
|
hartu
eta atrapatu behar zintudala, Jainkoaren tribunalen aitzinerat eramaiteko.
|
|
|
Bertzenaz, guztien ahotan zebilen ezen jesuita misionestak jendearen baitarat iristeko —jendea beldurtzeko, jaun André? — dohain berezia zuela, eta bazirudiela ezen spirituak —beldurraren spirituak, jaun André? — ukitua zela, zeren joaiten zen herri guztietan uzten baitzuen jendea hunkiturik eta gogo aldaturik, halako suertez, non, misioneak akabatu bezain fite, ezin konta ahalekoak izaiten baitziren konfesionea solizitatzen zioten herritarrak, beren egunorozko desbidetik bidezko biderat egiteko asmotan. Nik ez dakit ba ote zuen hartan zer ikusirik pulpiturat eramaiten zuen burezurrak, huraxe zelako, hain zuzen ere, haren ohitura, baina baietz erranen nuke, zeren eta batzuetan burezurra bi eskuz
|
hartu
eta oihuka erraiten baitzuen: " Hona hemen, hona hemen bai, zuen etorkizuna, eta damu zaitezte, bada...!", erakusten zuelarik modu hartan ezen ezin hobeki mugitzen zituela teatroaren hariak, nola baitzegokion, hezkuntzaz eta ikaskuntzaz, jesuita bati.
|
|
|
Baina Pedrok ez zituen osabaren arrazoinak aintzakotzat
|
hartu
eta, bere ezezkoan itsutzen zela, erran zuen:
|
|
|
Eta aitortzen dut, bertzalde, ezen batzuetan ez dagoela gibelatzerik eta, hala rik ere, gibelat bihurtzen garela, baina orduan ere ez nuke nehoren juje izan nahi, zeren eta, nor da nor bertzeei kontu
|
hartzeko
eta juzkatzeko, tartean erabaki gordin bezain izugarri horiek daudenean, zeinetan bizia jokoan dagoen. Eta bai, ulertzen dut Galileo, umiliatua izan zelako, baina ez arras umiliatua; belaunikatua, baina ez arras belaunikatua; makurtua, baina ez arras makurtua, zeren, tribunalak deliberatu bazuen ere ezen lurra ez zela mugitzen, mugitu mugitzen zen:
|
|
|
Eta erabiltzen hasi zen, halaber, ikatz begetalaren ordez, ikatz minerala, Ingalaterratik kontrabandoan sartzen zuena —untzijabe ingeles baten zerbitzuei esker, baita Piarres Oihartzabal kapitain baionarraren zerbitzuei esker ere, zeinaz behin baino gehiagotan mintzatuko bainatzaizu aitzinago ere— eta sutegietako suaren garra sendotzen eta hobetzen zuena, produktuen kalitatearen onerako. ...aterrako, Flandriako eta bertze hainbat herritako handikiekin eta merkatari dirudunekin harremanetan ipintzen zelarik, lagun egin zuen, behin batean —Frantzia eta Espainiako gobernuak 1659.ean Faisaien uhartean sinatzen ari ziren Pirinioetako Bakearen sasoinean, hain zuzen ere—, Villagrandeko dukea, zeinaganik erdietsi baitzuen, hurrengo urtean, tratu biribil hura, aitak jauregiko ardura
|
hartu
eta lauzpabortz urterat: ehun kanoi eta bi mila fusil —edo xixpak, zeren xixpakoak baitziren— Espainiako armadarentzat.
|
|
|
" Ohorez aritu naiz eta ohorea hurbilago dago zerutik infernutik baino". Eta dukeak sonbrailu lumaduna besaperat eraman, toreatzailearen ateraldia esku zartaka
|
hartu
eta erran zion: " Ospea eta gloria hiri, gizon balent eta ausart horri".
|
|
|
Baina, kontatuko dizudanaren ulertzeko, jakizu ezen osaba, alde batetik, zuhurra zela eta buru argia, baina zuhurra zen neurrian zela, bertzetik, jostetari emana, zeren eta biziki maite baitzuen josteta, halako moldez, non zuhurtziak osaba periletik itzurtzerat eramaiten zuen neurri berean eramaiten zuen jostetak perilaren ontzat
|
hartzerat
eta perilaren mugetan ibiltzerat, muga iragaiteko arriskuan jartzen zelarik, ez noiznahi den, baina bai noizik behin. Hala erranik, kontradikzione bat lidurike, baina kondizione bikoitz hura osabaren baitaren baitakoa zen.
|
|
|
Libertateak, ordea, lur mugikorretarik ninderaman, zalantzaz zalantza, eta nik, batzuetan, zalantza egiten nuen zalantzaz, zeren zalantzak nekatzen zaitu, unatzen zaitu eta erdibitzen zaitu. Eta guti batzuetan pentsatzen nuen ez ote zen hobe arau guztien ontzat
|
hartzea
eta nork bere buruari uko egitea, nola erraiten baitzuen aita Bartolomek, guztiari amen erranez, amen, amen eta amen.
|
|
|
—eta, behakoaren gogorra leuntzen zuela eta irri bat moldatzen, erran zuen—: Zorionak, Joanes —eta kopa eskuan
|
hartu
eta kurka bat arno ezpainetaratu zuen.
|
|
|
Eta, hala, lehengoan, goizeko lehen orduan eskuan
|
hartu
eta mahai gainean utzi nuen ontzia: zabalik zegoen leihoa, nondik sartzen baitziren argi errainu batzuk, beiran eta ontzi barneko likidoan dir dir egiten zutenak.
|
|
|
Zeren, lehengoan ere, gorputzaldi ezin gaitzago batekin jaiki bainintzen —eta nola oroitu nintzen Quevedoren hendekasilabiko hartaz!, zeinak baitio: Soy un Fue, un Será y un Es cansado—, deusetarako gogorik gabe; eguraldia ere halakoa zegoen, gris bustia, eta hark ere ez zidan deusetan laguntzen; eguerdian, haatik, eguraldia altxatzen hasi zen eta, hala, aulkia
|
hartu
eta etxe aitzinean paratu nintzen, eguzkitarat, musker bat bezala, laxo, zabal eta ez antsia... Eta, bat batean, zer dohatsu sentitu nintzen eguzki errainuen euri epel hartan, eta nola errotu zitzaizkidan berriro aitzina egiteko borondatea eta bizigogoa, arima berritu banintz bezala, ongi nekien arren, bertzalde, ezen bizitzaren bazterrean eta hondarrean nuela gorputza, zahartzaroan sartua... eta neure urratsen akabantzan!
|
|
|
Eta orduan ere pentsatu nuen ezen mementu ezin egokiagoa izan zitekeela hura edabearen
|
hartzeko
eta neure hatsaren eteteko, neure hatsaren gainean nengoelarik, bertzalde: halarik ere, hain gogara nengoen neure estatu hartan eta neure alfertasunean —zeren ene alfertasun hura ez baitzen gauza gaixtoa, perilosa eta nork bereganik egoztekoa, baina guztiz kontrakoa—, non deliberatu bainuen ezen merezi zuela bertze egun baten igurikitzea, biharamuneko eguzkiaren zain; ez, ordea, antsiak harturik, baina ez antsiak eta nagiak, denboraz ohartu ere gabe, denboraren jabe....
|
|
|
Mezuarekin baterat, berriz, gaztelutik erretiratzeko manua jaso nian —mendez mende geure leinuaren habia izan den Urbiaingo gaztelu honetarik, zeina orain dela hilabete doi berreskuratu baikenuen eta zeinaren de fe ndatzeko ardura eman baitzidaten—, ahalik eta fitezen. Ondorez, manuaren lehenbailehen betetzeko asmoz, beaumondar presoak eta meneko guztiak neure gain
|
hartu
eta ate nagusitik iltki ninduan, kasik segidan, Donibane Garazirako bidean, harik eta oha rtu nin tzen arte ezen manuaren betetzea ezinezkoa zela... zeren gaztelutik iltki orduko jalgi baitzitzaigun biderat gaztelau partida bat, jauregirat itzularazi eta gibelarazi gintuena. Guk baino zorte hoberik izango ahal zenuten zuek, eta etsaiaren atzaparretarik salbu izanen ahal zaituztet biak honezkero, Jainkoak hala nahi dezala!
|
|
|
Zeren, zuk alde egin eta ni koadroari beha paratzen nintzela, osaba Joanikoten oinaze hura ikusi bainuen, hain egiazkoa eta hain zinezkoa... Baina, nola artean zaldi zoro hura bainintzen, Jainko Handiaren izenean neure oinazeen eta bertzeen oinazeen gainetik jauzi egiteko disposizionean, hala, jauzi egin nuen orduan ere osaba Joanikoten oinazearen gainetik, eta koadroa
|
hartu
eta sutarat egotzi nuen... Haatik, iduri hura begibistatik urrundu nuen arren, ez zen neure buruan eta neure memorian ezabatu, uroski, eta osaba Joanikotek handik egin izan dit egunoroz oihu, aldez edo moldez.
|
|
|
Baina historia bitxi hartan bazegoen kontu ilunik, zeren eta, kapatazekin eta bertze jende batzuekin mintzaturik, berant gabe jakin bainuen, konparazione, ezen erditzeko puntuan zeudenak zirela don Fidelek arbuiatzen zituèn eta etxetik egozten zituèn emazteki haietarik gehienak, eta ez nuen ulertzen zergatik... Izan ere, ez al zen arrazoin naturala emazteki haiekin izan zezakeen haur bat edo bertze beretzat
|
hartzea
eta etxeko primu eta heredero izendatzea.... Baina, ororen buruan, handik lau bat hilabeterat jakinen nuen kontu ilun haien kausa, zeren eta, don Fidel gizon fidagaitza zen arren, enekin zabaltzen hasi baitzen apur bana, harik eta goiz eguzkitsu batean ezin arraiago agertu zitzaidan arte, goresten zituela ene lana eta ene dohainak...
|