|
2009
|
|
|
Jo zuen lehen harkaitz puskak urre gordina zeukan! Lagin batzuk
|
hartu
eta Shortyrengana jo zuen lasterka. Baina Shorty ez zegoen berriketetarako.
|
|
|
«Ez, zuk harri hauei begiratu aurretik», eman zion erantzuna Petek. Gogoz kontra, Shortyk bere lupa
|
hartu
eta harriari begiratu zion. Zalditik jauzi egin eta oihuka hasi zen:
|
|
|
Dakiena da aitatxo hori amatxoren eta beraren artean oztopo eta muga dela, eta goizetan, zerbait falta duenean, aita eta ama haserretzen direla eta, orduan, beti hurbiltzen zaio amatxo enaren liburua irakurtzera. Horregatik, batzuetan, aitaren giltzak
|
hartu
eta gorde egiten ditu. Zokoak miatzeaz gain, gauzak ezkutatzea maite baitu.
|
|
|
Artikulu hauetako batzuekin eta ipuinekin edota genero aldetik sailkaezinak diren beste testuekin, hamairu liburu osatu zituen Antoñanak, horien artean Patrañas y otros extravíos (Pamiela, 1985). Bilduma honetatik «Este soy (Mi ficha)» autoerretratua
|
hartu
eta euskaratu da, oinarrian «Mi ficha» (Diario de Navarra,) izeneko artikulua duena. Irakurleak jakin behar du aipatu artikulua Patrañas... liburuan argitaratzeko, Antoñanak, ohi zuenez, testua orraztu eta moldatu zuela; estilo aldaketa zehatz gutxirekin eta amaierako bi parrafo ezabatzearekin autoerretratua borobiltzen asmatu zuen.
|
|
2010
|
|
|
Tankera berezia hartzen zaio liburuari, zeren Gandiagaren idazle izaera eta pertsona tarteko, hontaz eta hartaz gogoeta egiteko abadagunea hartzen baitu, ardatz tematiko ugari batera darabiltzalarik. Espiralean moduan
|
hartu
eta berrartu egiten ditu argudioak norabide eta perspektiba sarri aldatuz, iritzi edo autoritate gehiago eta gehiagoren ekarpena eginez.
|
|
|
Eskertzen dizut, Esti, Marie Darrieussecqen liburua aipatu izana, oso gustukoa dudan idazlea baita. Nik ere atsegin dut gai bat hartu eta muturrera eramateko duen gaitasun hori, idazkera zorrotz hori, motibo bat
|
hartu
eta akitzeraino zukutzen duena, kiskillosoa, obsesiboa ia. Kasu honetan ere, Herria eleberriak irakurketa exijentea eskatzen du, Darrieussecqi irakurri dizkiodan beste lan batzuek bezala, eta oso interesgarriak dira sorterriaz egiten diren hausnarketak, hiritarrak herria duela deskubritzen du, erroak, badela nongoa, pertenentzia, identitatea, horien harremana memoriarekin, familiarekin...
|
|
|
Eskertzen dizut, Esti, Marie Darrieussecqen liburua aipatu izana, oso gustukoa dudan idazlea baita. Nik ere atsegin dut gai bat
|
hartu
eta muturrera eramateko duen gaitasun hori, idazkera zorrotz hori, motibo bat hartu eta akitzeraino zukutzen duena, kiskillosoa, obsesiboa ia. Kasu honetan ere, Herria eleberriak irakurketa exijentea eskatzen du, Darrieussecqi irakurri dizkiodan beste lan batzuek bezala, eta oso interesgarriak dira sorterriaz egiten diren hausnarketak, hiritarrak herria duela deskubritzen du, erroak, badela nongoa, pertenentzia, identitatea, horien harremana memoriarekin, familiarekin...
|
|
|
Iheslariak ulertu ahal izan duenez, Liuba izena zuen liburuko prostitutak, protagonista iraultzailea besoetan
|
hartu
eta hari haragiaren bidea erakusten zion neskatila eskuzabalak, Liuba.
|
|
|
Dickensen Etxe desolatua
|
hartu
eta hura irakurtzen geratu da Liuba. Gau mahaiko paperezko mukizapiak inguratu ditu, gertu edukitzeko.
|
|
|
Maddik ez bezala, ez zuen batere malkorik isuri. Zigarreta bat piztu, jaka
|
hartu
eta karrikara joan zen, fitsik erran gabe.
|
|
2011
|
|
|
Kontzertu lekuetara ere eraman izan gintuen Mikel eta biok, batzuetan José Ma Zabalarekin. Gidaria Mikel izaten zen beti, eta bidaia, lan kontuengatik izan edo turismoagatik edo oporrengatik izan, atsegina izan ohi zen, nahiz batzuetan okerreko bidea
|
hartu
eta pixka bat galdu. Oraingoan ere, 4Lak bidaia batean izan zuen bere azkena, baina, Potxolok ez bezala, bazterrean botata utzi gintuen.
|
|
|
Gure seme alabekin Otsagabi aldera gindoazen egun batean gertatu zen. Larrainetik Orhi mendirainoko malda ezin gogorragoa igo ondoren, beste portu batzuk ere igo eta atseden
|
hartu
eta bidean ura erruz edan ondoren, ezongi zegoela abisatzen ari balitz bezala, erre usaina botatzen hasi zen eta ez aurrera ez atzera geratu zen han goian, gailurrean, Orhiren mendi hegian. Zorionez, laster auto bat iritsi, turista katalan batzuekin, eta gure helmugara eraman gintuzten denok.
|
|
|
Dana dala, alkarri berriketa aundirik esan gabe, tapa tapa, Azpeitiko estaziora jaitsi giñan, beti bezela oiñez. An Urolako trena artu genuen, eta Donostira; gero, Topoa
|
artu
eta Irunera. Eta andik gora Gaintxurizketara, berriro ere oiñez. Etzegoen oraingo konturik joan etorriak egiteko.
|
|
|
Literatura artifizioa da, ados, baina idazlea parte den gizartearen tentsioen isla ere bada. Hori bai, idazleak tentsio horiek aintzat
|
hartu
eta buelta eman diezaieke tentsio horiek beraiek salatuz eta historia alternatibo bat proposatuz. Historia alternatiboa proposatzeak ez du esan nahi benetakoa ez denik edo izan ez daitekeenik; aitzitik, egilea pentsamendu hegemonikotik urrundu, eta historia beste ikuspuntu batetik (orain arte errepresentatua izan ez den ikuspuntua) azaltzen du.
|
|
|
Kasu egiten die jainkoei, aintzat hartzen ditu egwugwuak edo espiritu maskaratuak, eta errespetatzen du Gaizkiaren Basoa, zeinak «gizona hiltzen baitu bizitza gozoen zaion egunean». Beste herrixka batetik bahituta ekarri duten hamabost urteko mutila, Ikemefuma, bere etxean
|
hartu
eta semetzat dauka. Hiru urtez izan du berarekin.
|
|
2012
|
|
|
Batera eta bestera begira ari nintzela, estropezu egin eta eskuetan neuzkan edalontziak jausi zitzaizkidan lurrera. Korrika batean erratza
|
hartu
eta kristal puskak jaso nituen. Ez nuen aita gehiago haserretzerik nahi, nahikoa urduri bazebilen bestela ere.
|
|
|
Egunez, jaialdian erabili genuen harria. Ilunabarrean, atzera hura
|
hartu
eta lehengo tokira eraman zuten delako harri hori. Inork ez zuen ezer sumatu.
|
|
|
Joaquín Soler Serranoren elkarrizketetan literaturaz ikasten zuen gaztea izan banintz sasoi horretan, edota, Obabakoak argitaratu ondoren, Pariseko Centre Pompidou ko «Exposition Jorge Luis Borges» delakoan parte
|
hartu
eta María Kodama ezagutu zuena, agian jarraitu izango nukeen lehian; baina beste lan batzuk neuzkan aurrean, beste pentsatzeko edo sentitzeko era bat nire baitan. Azkenean, nik ere «bego» esan, eta kutxa batean gorde nituen CDak.
|
|
2013
|
|
|
«Ba, begira, zera pentsatu dugu, zuk egunero jantokiko ogia etxera eramatea, umeentzat. Lau ogi behar badituzu, lau; bost behar badituzu, bost; behar duzuna
|
hartu
eta eraman».
|
|
|
Jendea etortzen zenean, Mikelek
|
hartu
eta bere etxera eramaten zituen. «Zu egon zaitez geldi, gora eramango ditut», esaten zidan.
|
|
|
«Tori, tori mila pezeta semearen arimaren alde meza ateratzeko». Nire etxean sekula ez da inoren sosik sartu, baina hartarako izanda,
|
hartu
eta eskerrak eman nizkien. Bazihoazen, eta esaten didate:
|
|
|
Baina gogoz kontrako egoeran epe hori luze luzea gerta daiteke: monotonian murgilduta dauden egunak astiro astiro pasatzen dira, eta gaua iristea da desira bakarra, atsedena
|
hartzeko
eta egunen batean gauzak aldatuko direla amesteko.
|
|
|
Duela hogeita sei urte, 1987an, J. Kortazar eta M. Billelabeitiak eskuizkribua
|
hartu
eta
|
|
2015
|
|
|
«Eskubide motzak, janaria ez ugari, zaindari gehiegi». Egoera hori, konpondu beharrean, okertuz joan zen, eta Espainiatik alde egindakoentzat behin behineko aterpe gisa sortu zenak, Bigarren Mundu Gerraren eraginez, kontzentrazio esparruen ezaugarriak
|
hartu
eta jarraipen luzea zan zuen, 1945eko abendura arte.
|
|
|
Bero egunetan intsektuak errekatxo baten bazter hareatsuan biltzen ziren, mihiaz ura hartueta gero hegaz beren erlauntzetara eramateko. Ba niri, adin harekin, ez zitzaidan besterikbururatu pote batean ura
|
hartu
eta erle mordo haren gainera isurtzea baino, zer gertatzenzen ikusteko, seguruenik. Ekintzak berehalako erreakzioa izan zuen, bataiatu nituen erlehaietako batek eskura etorri eta ziztada egin baitzidan.
|
|
|
Horretarako, bi dantza mota erabiltzen dituzte, bata gauza hurbiletara gidatzeko, eta bestea, 8 batenantzeko dantza zirkularra, diametroaren okerduran erlauntzak eguzkiarekin eta interesgunearekin egiten duen angelua zehazki adieraztearren. Angelu hori eredu
|
hartu
eta, erleesploratzaile horrek ahora emandako nektarraren zaporeaz baliatuz, erraz jakin dezaketegainerako erleek lore horiek non aurkitzen diren.
|
|
|
Ikertzaile batzuen hasierako sinesgogorkeria gainditu zenean, azkenean, zientzia munduak von Frischen lana aintzat
|
hartu
eta 1973 urtean Fisiologia eta Medikuntzako NobelSaria eman zioten, Konrad Lorenz eta Nikolaas Tinbergen etologoekin batera.
|
|
|
Hamazortzi urte inguru zituenean, aitak txanela erosi zion, ikusten baitzuen Iparraldera joaten zela eta kontrabandoan ere bazebilela, eta ez baitzitzaion, nonbait, semearen ibilera hori gustatzen. Florentino bizikletan joaten zen Loiolaraino, eta han txanela
|
hartu
eta Santa Katalina zubirantz joaten zen. Diotenez, hondar biltzaileeklasterketak egiten zituzten nor lehenago ailegatu.
|
|
|
Han deskantsatu, etaErrenteriara. Errenterian trolebusa
|
hartu
eta Donostiara, Armendariz sare kidearenetxera. Gero Armendarizekin autoz Bilbora, kontsulatu britainiarrera, eta handik, esan dudan bezala, Gibraltarrera eta Londresera.
|
|
|
Agorrilaren hamabosteko edo, liztorren habiak garatzen dira, eta hastendira ihizian, geroz eta gehiago erlategietan, eta erleak ezdira gehiago ateratzen, beldurrez, eta gosez hiltzen dira! Ez badituzte liztorrek segidan jaten, pixkanaka gosezhiltzen dira. Horren aterabidea da erlauntzak kamionetan
|
hartu
eta mendira eramatea. Baina mendira, nora. Mendian ere badira toki batzuk...
|
|
|
Erdia, edogehiago. Horregatik behar ditut kofoinak
|
hartu
eta mugitu: Anhauze, Arnegi, Zuberoa... ahal dudan tokira.
|
|
|
MEXIKO: 1960ko hamarkadan itsasontzia
|
hartu
eta Mexikora joan ziren erraketistak. Sekulako arrakasta izan zuten, eta haietako batek, Conchita Bustinduyk, dioenez, oso ondo hartu eta tratatu zituzten.
|
|
|
1960ko hamarkadan itsasontzia hartu eta Mexikora joan ziren erraketistak. Sekulako arrakasta izan zuten, eta haietako batek, Conchita Bustinduyk, dioenez, oso ondo
|
hartu
eta tratatu zituzten. Frontoiak beteta egoten ziren.
|
|
|
Txino Bengoa, Alex Olazabal, ni neu?! Baztarrika zen hango nagusia, baina, behin,
|
hartu
eta putzura bota genuen abitu eta guzti! Putzura!
|
|
|
«Hi, Olazabal!, kendu niri hau hemendik, bestela ni ere eramango naitek eta!». «Egon hadi lasai, Martin, laster egingo diat hori ere eta!» Handik bi edo hiru egunera
|
hartu
eta eraman zuten, ez dakit nora. Baina gordeta eduki nuen haietako batek ziria sartu zidan:
|
|
|
Kontaktuak ere bageneuzkan enbaxadan guk. Eta
|
hartu
eta portura eraman ninduten. Bueltaka ibili ginen.
|
|
|
Astean bi hiru saio egiten genituen. Ni joaten nintzen bizikleta
|
hartu
eta, ahal den bezala, Anoetatik Tolosara korrika! Ematen zizkiguten xexto zaharrak ere frontoian uzten genituen.
|
|
|
Berrehun dolar irabazten nuela hasi nintzen, garai hartan! Dolar haietatik 50
|
hartu
eta erretiratu egiten zizkiguten, gure gurasoei bidaltzeko. Pixkanaka egin ginen hango bizimodura.
|
|
|
Beste bi hiru kardiologo gehiago ere baziren harekin lanean. Egin zizkidaten probak, tentsioa
|
hartu
eta hau eta hura, eta puska batean eduki ninduten han. Ni beti izan naiz oso nerbioso, eta hartzen zidaten tentsioa behin eta berriz, eta ikaragarri goian beti.
|
|
2016
|
|
|
kafe kikara eskuetan
|
hartu
eta
|
|
|
Kronikak, aldiz, biziak eta zehatzak dira. Elizalde lehen egunetatik hasi zen apunteak
|
hartzen
eta gudalekuetatik testuak Euskal Herrira bidaltzen:
|
|
2017
|
|
|
abailduta egotetik ezin hobeto sentitzera pasatu nintzen. Han egoteagatik bakarrik, hango arnasa
|
hartzeagatik
eta Kaliforniako argitasun hura jasotzeagatik.
|
|
2018
|
|
|
Izatez, Broussain izan zen, Arturo Campionekin batera, 1920an euskara batzeko proposamen txostena idatzi zuena, Euskaltzaindia sortu berriaren baitan. Euskalki zentralak (lapurtera eta gipuzkera) oinarri gisa
|
hartu
eta gainerako euskalkiekin aberastea proposatu zuten txostenean. Gerora Azkuek zehatzago azaldutako «gipuzkera osotua» ere bide horretatik zetorren, eta tartean Lizardi bezalako olerkariek ere gisa bereko hibridismo dialektalera jo zuten.
|
|
|
Agintari berriek bizi irauteko behar genuena ozta ozta ematen zigutela, batetik bestera ibili ginen modu apalean. Hiztegigintza izan genuen helburu nagusia, eta gaztelaniatik euskararako hiztegia egitea, neronek garai batean egindakoa oinarri
|
hartu
eta itzulia emanez. Zu ere partaide izan zinen horretan, eta hainbat arratsaldetan izan ginen biok Erribera kaleko egoitzan erdal hitzak euskaraz emateko asmoarekin, hiztegi baten egituran.
|
|
|
I. S.: Mitxelenak berak dioenez, nire Euskal literaturaren historia (Lur, 1971)
|
hartu
eta konturatu zen lehen partean saiakera moduan jarduten nuela, eta bigarrenean, berriz, autoreak eta obrak aztertzen nituela. Lana banatzeko era gustatu zitzaion.
|
|
|
Italia, Nepal, Erresuma Batua, Txina, Taiwan, Hong Kong, Eslovenia, Indonesia, Frantzia?, baina ni ez naiz bidaiari, nomada sentitzen naiz. Udazkenero maleta
|
hartu
eta berriro hasteko joera dut, lagun, kale eta usain berrietara ohitu eta nire historia mila aldiz errepikatzea da nire monotonia. Ez dut argazkirik ateratzen eta hasieran ez dut olerkirik ere idazten, gehienetan denboratxo bat behar izaten dut, kulturaz eta argiaz jabetzeko.
|
|
|
Londresetik, nire Londres kuttunetik, orain dela urtebete alde egin nuen. Brexita zela-eta ezin izan nuen lanik aurkitu, eta beste brexit pertsonal baten ondorioz (nire mutil lagunak hainbat urte elkarrekin eman ondoren gure artekoa etetea erabaki baitzuen), poltsak
|
hartu
eta Parisera joan nintzen autobus kirasdun batean. Trenetan eta autobusetan leihotik begiratzea oso ariketa malenkoniatsua da, erromantikoa, hainbat filmetan ikusitakoa, eta beharbada Brontëren Gailur ekaiztsuak oso gazte irakurtzeagatik soberazko erromantizismo batekin jokatzeko makurtasuna dut.
|