|
2000
|
|
|
Alde batetik, tematikak zabaltzera egin duela esaten du eta adibidetzat aipatzen du lehengo liburuan heriotzak zentzu ideologikoa bazuen edo omenaldi poesiak egiten bazituen, oraingoan zabalera jotzen duela poetak, heriotza bera, bere heriotzaz eta hil ondokoaz hausnartzen duela. Bestetik, autobiografiatik aldentzen dela aipatzen du Kortazarrek, egileak oraingoan gaiak bere osotasunean
|
hartu
eta lantzen dituela esaten du, ikuspegi zabalagoak hartuz.
|
|
|
Bestalde, saioei berei dagokienez, gehienak idazle edo filosofo ezagunen aipamenen bat abiapuntutzat
|
hartu
eta bere argudioak eta ondorioak adierazten ditu segidan. Literatur piezei dagokienez, berriz, hiru aipatzen ditu Joxerra Gartziak beste guztien gainetik" Euria esan eta euria erortzea" (191 or.)," Ziutateko enparantzak" (201 or.) eta" Laberintoa habitatu" (206 or).
|
|
|
Honakoa adierazi zuen bilduma honetaz mintzatzean Edorta Jimenezek: " Ohi duen irudimen oparoa eta hizkuntzaren erabilpen preziosista galdu gabe, inoiz baino narratzaileago ageri zaigu, kontakizuna mendean
|
hartuz
eta harekin nahi duen bezala jostatuz." (Jakin 103)
|
|
|
Bestalde, bilduma honetako hiru ipuinetan tradiziozko ipuinak oinarritzat
|
hartu
eta hankaz gora jarri ditu: " txikitako ipuinak hartu, astindu bat eman eta ipuinok hankaz gora jartzeko." Joera hau Mailuix Legorbururen ipuin batzuetan ere ikusiko dugu.
|
|
|
Honela, gerra garaiari dagozkion atalak zenbaki erromatarrez adierazten dira, eta bigarren planokoak, aldiz, italieraz emandako izendapenez. Goraxeago aipatu bezala, Axun izango da bere parte
|
hartze
eta oroitzapenen bidez, bi planoak uztartuko dituen pertsonaia. Gainera, bi plano hauetariko bakoitzean mundu manikeoak aurkezten dizkigu, nahiz eta bi munduen arteko zubia egiten duten pertsonaia eta gertaera ugari ere badiren.
|
|
2001
|
|
|
Bikote baten arteko harremanen gainbehera etorri denean zilegi litzatekeen irteera bakarra (nobelan Beltranen hitzez edo Léo Ferré ren kantez irudikatzen dena), hau da, banaketarena da, hain justu, protagonista koldarrak hautatzen ez duena. Duintasunez bukatu ordez, nahiago du mendeku
|
hartu
eta maitea hil, modu honetan, G. Bataille ren hitzak gogoratuz," desiratutako objektuaren sakrifizioarekin" amaitzen duelarik bere amodiozko istorioa.
|
|
|
" ez duzu inor hilko; ez duzu adulteriorik egingo". Nobelako senar koldarrak, bikotearen arteko harremana amaituta dagoela onartu ordez, nahiago du mendeku
|
hartu
eta emaztea hil. Senar jeloskor hau dugu, hain zuzen, nobelaren narratzailea eta bere ahotik dakizkigu bikotearen harreman zail eta trumoitsuaren unerik bortitzenak.
|
|
|
Gutunak, beste alde, fikziozko" zu" bati elea zuzentzeko aukera ematen du, edo horrela hizkera dramatizatzeko bidea da. Izuen gordelekuetan barrena liburua, hainbat gerora, figurazio poesia deitu izan denaren adibide argitzat
|
hartu
eta neurri honetan, hari dagozkion ezaugarrien enpleguan ere eredutzat jo dezakegu. Horrela gutuna igortzea bakarrizketa dramatizatuaren adibidea litzateke.
|
|
2002
|
|
|
Aitorpena gerta dadin, M. Bajtinek iradoki bezala, beharrezkoa da arau sozialak haustea, eta nobela honen kasuan Bibliako agindu funtsezkoenak(" ez duzu hilko" eta" ez duzu adulteriorik egingo") dira hausten direnak. Senar koldarrak, harremanaren gainbehera onartu eta egoerari irtenbide" duina" bilatu beharrean (nobelan Beltran pertsonaiak Léo Ferréren kanten bidez adierazten duen jarrera), nahiago du mendeku
|
hartu
eta emaztea hil, eta, hartara, objektu desiratuaren sakrifizioaz burutu maitasun istorioa (ik. Bataille, G.:
|
|
|
iz. Tradizio, eskola edo estilo desberdinetako elementuak aukeratu eta bateratzen dituen teoria edo metodoa, ezaugarri nagusi hauek dituena: dogmatikoa edo itxia ez izatea, guztien jarrerak kontuan
|
hartzea
eta sistema erabatekorik ez egitea (filosofian, artean, irakaskuntzan, etab.)
|
|
|
Eleberriak Beñaten bizitza kontatzen digu, narratzaile estradiegetiko heterodiegetiko orojakile baten ahotik: Beñat gaztea inklusa batean utzi zuten eta, 13 urte zituela, familia batek
|
hartu
eta Kexuri baserrira eraman zuen bertan lan egin zezan. Zorigaitz sorta bat dela eta (amaordea eta anaiordea hiltzen zaizkio), Beñatek ihes egin eta umezurztegi batean hartzen du babesa.
|
|
|
Bai, lurrera jausi, haizeak teilatura eroan ezean. Ba niharduan lez, neskatila polit batek
|
hartu
eta eskeini deust:
|
|
|
Hautsez igurtziriko atea, eguneko neke ezerezaren ondoren lo zorroan egoala susmau ebanean, adimenean erne jakon asmoari amore emonez, sustrai samur batzuk lurretik atara, lora mortxakatik hazitxu batzuk sakelean gorde, adar gogor batzuk barruko min haundiz urratu eta eten, eta sustrai eta adarrok besartean
|
hartu
eta Untzorritxuk ixil ixilik toki haretatik hanka egin eban, bere gorputz eginaren zati ederrak heriotzabidean han lagata.
|
|
|
Eta berdea izate ezkero... Izena aitatuteko be, lotsati ekusan bere burua Martintxuk, mutiko lagunek susmoa
|
hartu
eta ixeka egingo eutsoelako.
|
|
|
Baiña lan egiteko edade lar dabenak, zera, zaartu direalako erretirau direanak, zelan euren premiñak bete al izan? Diru sari bardiña
|
artu
eta diru orren balioa geroago ta makalagoa baldin bada?
|
|
|
Par. Bainan zer dira iaio eta hil, izaitea
|
hartzea
eta galtzea baizik?
|
|
|
Neskatoak bere buruko uleei oratu, eskuan
|
artu
eta lepatxokotik paparraldera aldatu zituan. Igurtzi eta igurtzi hasi zan.
|
|
|
Orduan, bakotxa bere tronpea dantzari jarrierazo, eskuagaz
|
artu
eta zirulika ziarduala, tronpearen zanbulua erara parau eitean besoa erabili, eta aukeran dzin! tronpearen gerriagaz dirua jo, eta an joaten zan dirua urrun edo ez ain urrun.
|
|
|
Moscoun hasi zen istorio hau. Larunbat arratsalde batean Zoo berrian zegoen ximino gazteak Voronov doktor jaunaren liburu bat kaiolatik hurbil norbaitek utzitakoa eskuetan
|
hartu
eta hura irakurten gau osoa eman zuelako.
|
|
|
Idazle bion kontatubeharra, sakontasuna eta itzulingurura guztiz oparoa da. Honeetan ez da jazoten sarri agertu ohi dana, zera, eskuan
|
hartu
eta laga ezinak dirala. Laga ez?
|
|
2003
|
|
|
Fitxäa behar bezela ipini ostean, belarritakoa
|
hartu
eta markatu duanean, lehenagoko abotsak
|
|
|
Iziartxuren etxetik hogei bat metro gorago, Jaime Ostos kalean bertan bainan beste aldean, cafeteria bat zegoan, oso toki onean Fernando ta Inasiren etxeko atartea ikusteko. Han leiho ondoko mahai bat
|
hartu
eta garagardo caña bat eskatu zuan. Zabaldu Itz Lauz, Lizardiren liburua, eta irakurtzen hasi zan.
|
|
|
Noizik behin txurrutada bat
|
hartu
eta Iziartxuren atartera so jartzen zan. Ez orduan sartu edo aterako zalakoan, begi bazterraz ikusten baitzuan, irakurtzen egon arren, liburuak eta atarteak arreta guztia erdibitzen ziotelako baizik.
|
|
|
Egunorokoa irakurri duanean, kartera lodi bat
|
hartu
eta kalera.
|
|
|
Noizik behin rrriiin... rrriiin... rrriiin... hasten da telefonua, eta mahai gainetik
|
hartu
eta hitz batzuk esaten ditu comisarioak. Gero, ixiltzen danean, automobilen harat hunatak eta urruneko arradio baten soinuak entzuten dira, bainan hots guzti hauen gainetik Txominen arnas sendoa, konpasa markatzen duala.
|
|
|
Baina Urkiolako eleiza honen ardurea dauken abade txalogarriok, azken urteotan, gure Euskal Herri maitearen premina handiren bat jarri ohi deuskue begien aurrean, kristau alkarte lez hori gogo bihotzetan
|
hartu
eta, gaurko egun honetan eta aurrerantzean, premina hori gure otoitz sutsu eta jokabide bihurtu daiten. Aurten, gure arteko lanik ezaren arazo larria jarri nahi izan deuskue aurrean.
|
|
|
1 Gure gizarte honek ezin daike bakerik izan, gazteen gurariak aintzat
|
hartu
eta beharlekuetako, lantegietako, ateak edegiten ez badeutsez gazteoi. Benetako bakea nahi badogu, hauxe da aurrenengo konpondu behar doguna.
|
|
|
Antologia honen orrietan ezkutaturik dagozan aberastasunak ahalik ondoen aurkitu ahal dagizuzan, hirulau aurkibide be jarri deutsuguz, irakurle. Izan be, honelango liburu bat ez da egiten, eskuetan
|
hartu
eta jarraian irakurteko; era askotara erabili daiteke eta erabili behar da, bakotxean zer lortu nahi dan eta horixe bilatuz, irakasle argi baten zuzendaritzapean, ahal bada.
|
|
|
Holan uste izango dau batek baino gehiagok. Baina Kerexetaren lan luze eta ugaria guztiz dogu aintzat
|
hartzekoa
eta txalogarria:
|
|
|
Gure" Autobus" zahar-berrituan ere izango al dute tokirik, gaurko abesti barriekin batean, horrelako kanta zahar xume baliotsuak. Izan ere, nun toki hobeagorik, giro egokiagorik, autobus barruan baino, guziok elkar
|
hartu
eta kanta kantari joateko?
|
|
|
Beharbada, barriren barri entzun geunkez gaur behinola Ibar ek eta Altubek egindako dei zoliak: euskal gogo osoari eusteko, bizitzatik hurbil (hur hurretik) ibilteko, hizkuntza baten bizi legeak eta baldintzak ondo gogoan
|
hartu
eta ez alboratzeko.
|
|
|
Iurreta, herri legez, orduan Durango zan, Durangogaz bat eginda egoan, Durangoren auzo bat baino ez zan, ordurarte beti eleizate izandako gure herria. Egia esan, iurretarrok ez genduan sekula santan hori ontzat
|
hartu
eta geure nortasunari sendo eusten ahalegin handiak egiten genduzan. Durangogaz bat eginda bagengozan, hori legez holan zan, baina ez geure borondatez:
|
|
|
|
Hartu
eta irakurri
|
|
|
Ba, hara:
|
hartu
eta irakurten hasi zaitez. Itxi alde batera joskera, deklinabide ta horren antzeko beste" gramatikakeria" zorrotzen ardurak.
|
|
|
Euskeraz ikasi, euskeraz itz egin eta euskeraz idatzi. Baño ez jostaketako bezala, baizik eta buruz
|
artu
eta biotzez alkarren artean erabiliz, arazo guztietarako gai da ta. Zapeldunak, bizardunak, irakasleak, sendalariak (medikuak), apezak, andreak, neskatxak:
|
|
|
Eta horretarako be Kerexetarena
|
hartu
eta kito, ezta?
|
|
|
Herri herriaren euskal gogoa, euskal kontzientzia. Herriari beronen nortasuna begien aurrean jarri, euskal herriak bere ondasunik ederrenak aintzat
|
hartu
eta maite izan egizan; eta, ezeren lotsa ta bildur barik, harrotasunez, ondasunok jagoten eta zabaltzen ahalegindu eitean.
|
|
|
Hori?, neskea dauka eta Karmelek belakia
|
hartu
eta soina garbitzen hasi zen.
|
|
|
Neska arrapaladan atera zen, bazkariaren bila. Unaxek karpeta
|
hartu
eta txistuka irten zuen, pitika pitika.
|
|
|
Txsss, alde horretatik ez arduratu, ikusiko dozu zelan mozkortzen diran kinitoan jolastu eta gero... Zu leloa bazara, ez egin ezer, baina nik behintzat Karmele
|
hartu
eta ohera eroango dot, badot gogoa behingoz estrenatzeko!..., zuk ixten badeustazu, jakina, etxea zeurea da eta besteak barre egin zuen.
|
|
|
Gorputz bihurgunetsu hark aurrera jo zuen, irakaslearen begiek hanka paregabeei zeutsetela. Begi puntua aldatzerakoan neska horren amak aurreko egunean ikusitako liburu berarekin topo egin zuen, eta arrapaladan
|
hartu
eta kaxoi baten gorde zuen. Ainhize begira zeukan, baina ez zuen jakin hark izenburua irakurtzeko beste asti eduki ote zuen.
|
|
|
Leunkiro gidatu zuen etxerantz, birak oso poliki
|
hartuz
eta semaforoetan aurretik geldituz. Hiria ez zegoen zeharo loak hartuta, argixken azpitik gazte jendea igarotzen zen, taldeka, eta noizean behin, haien ahotsek auzoekin ahaztuta zeudela adierazten zuten.
|
|
|
Haren esanetan, larunbatetik ibili zen harekin hitz egin nahian, baina alperrik, ez ei zen modurik egon inon topatzeko. Larunbat egun osoa komisarian eman ei zuen, eta igandean batek daki non, etxean ez ei zuen inork telefonorik
|
hartzen
eta.
|
|
|
Unax besteak luzatzen zion eskua
|
hartu
eta barrura sartu zen, ingurura begiratzen zuela.
|
|
|
Eutsi! eta bereen ondoan zegoen pilota
|
hartu
eta itzuli zien. Neskatilek berriro eman zioten barreari, itsas lamia jostalarien antzera (Mundakako Lamiaran auzokoak, agian?).
|
|
|
Bata samatik eskegita, bestea beso batetik, gerritik hirugarrena (baietz azkenengo hau beraren gorputzaldiaren lekukoa izan!), aurrera egin eta laugarrenari luzatu zion pilota. Honek
|
hartu
eta irribarre egin zion, lotsati.
|
|
|
Parkatu! begiak jaitsi gabe Unaxek esku-oihala lurretik
|
hartu
eta itzuli egin zion. Hauxe da gertatzea gura ez nebana.
|
|
|
Egokia zeritzon berak sortutako giroari. Eta hola iritzi zion Unaxek ere, antza, hitzei astirik eman gabe berriro besoetan
|
hartu
eta bero musukatu baitzuen. Neskatilak bere burua gero eta tinkoago korapilatuta ikusten zuen irakaslearen sareetan eta egiten utzi, beste nahirik ez zuen.
|
|
|
Unaxek kokotsetik
|
hartu
eta musutxoa eman zion.
|
|
|
Gustura zegoen La Pollaren maketako kanta zaharrak haxix ketan igerian, Karmeleren hitz lagunkoiak belarrietan, eta kalimotxoa eskuan sentituz. Pote batzuk
|
hartu
eta gero, burua sentimenduen lainotik pixka bat jaitsita, hasiko zen lagunari azken aldiotako berri guztiak zehaztasunik txikienetaraino kontatzen.
|
|
2005
|
|
|
Patxadaz gosaldu, bainua
|
hartu
eta gero kalera doa. Bera lako goiztarrak dabiltza Londres iparraldeko auzuneko kaleetatik.
|
|
|
Turistek Chora Sfakionen itsasontzia
|
hartu
eta beste herriska batera joan etorria egingo eben eta Dimitris bertan egongo jaken zain bueltan. Bitartean deika egokon itsasoan bainua hartzea erabagi eban.
|
|
|
Ama izan zan horrezaz be konturatzen eta horri erremedioa jartzen lehena. Konturatu zanetik aurrera, gauero, besotan ama legez
|
hartu
eta kulunkatu egiten ninduan. Jaio aurretik sabeletik iritsitako uhinek bihotzeko oroimenean grabatutako doinu gozoa kantamarmarituz kulunkatzen ninduan amak, eta behin loak hartu ezkero sehaskan pausatzen ninduenean erritmo berberean eragiten eutsoen sehaskari haren eskuek.
|
|
|
Eskolarako bidea egiteko ordua be heldu jatan bost urte pasatxo nituenean. Liburu zorroa
|
hartu
eta han abiatu nintzan poz pozik herrentxuaren babesle izango ziran neba arrebakaz batera. Hasierako egunetan, barrien barriz danak liluratzen ninduanez eta jakingura ase gurean maistrari adi adi nengoenez, ez neban beste ezertarako astirik be, eta ia ia herrena nintzana be ahaztu egin jatan, etxera bueltan, eskolara bidean bezalaxe, poz pozik eta ia hegaz, lurrik ikutu barik ninoian eta.
|
|
|
Ez da harritzekoa, beraz, Fuerteventuraren barririk ez izatea, ez Fuerteventurarena ez beste edozein lekurena. Gosetetik bezalatsu, ezjakintasunetik iges doa Fatima Dieme, urak
|
hartutako
eta bertan behera itxitako eskolatik iges, pobrezian sartu eta mantendu dabezan benetako uzta jabeen uzta batzetik iges, eskulan merke, edo hobeto esanda, ordainbako eskulan izango diran umeak eta umeak erdituko dituan emakumea izatetik iges.
|
|
|
Burugabekeria eritxan ideia horri baina horra hor non egoan bera be lerro mugagatxa igarotzeko zorian. Hobe litxakio beraz gauzak neurriz
|
hartzea
eta alperreko buruhausteetan ez jardutea. Menpekotasun haretatik askatzeko berreziketari ekin eutsan.
|
|
|
" Gaur egin egin dot. Koadernoa
|
hartu
eta zabaldu hain zuzen be. Aspaldi aspalditik nigaz batera, batera eta bestera ebilen koadernoa, edota mutu eta ixilik apaletik niri begira eta deika egoan koadernoa, hartu eta zabaldu egin dabe nire esku dardartiek.
|
|
|
Koadernoa hartu eta zabaldu hain zuzen be. Aspaldi aspalditik nigaz batera, batera eta bestera ebilen koadernoa, edota mutu eta ixilik apaletik niri begira eta deika egoan koadernoa,
|
hartu
eta zabaldu egin dabe nire esku dardartiek.
|
|
|
Merienda prestaketak dirauen bitartean, sasoi betean dagoan aita batek" zu, ur azpian dagoan kobazuloa erakutsi behar deutsut" dinotso sasoi berean dagoan beste aita bati. Bainujantzi hutsean gelditu arte erantzi, ur azpirako betaurrekoak
|
hartu
eta han doaz itsaslabarrean behera hatxak kontuz kontuz eta ausardiaz zapalduz uretaraino, ur azpian desagertu arte. Abentura ederra merienda arruntarekin kontrajarriz agertzen jakena.
|
|
|
Ordurako andreak burua beste zeregin batzuetara jarria eban, uda igaroko eben etxeko zereginetara eta. Kalerako oinetakoak jantzi, artaziak eta zeloa
|
hartu
eta hantxe jaitsiko zan Juan oharra eskuan segurtasun handiagorako jarritako portaleko bigarren atean itsasteko. Ez eban auzokorik inor aurkitu lehen erreakzioak ikusteko.
|
|
|
Iduri luke Francoren garaian sofriturik euskaldunek uste dutela haren garaietako kontrarioa egitea aski litekeela zoriontsu izateko. Ez ahal dira jate, edate, lo egite, hatsa
|
hartze
eta gaineratikoetarik gelditu, baizik eta Francok jaten, edaten, lo egiten, hatsa hartzen eta abar egiten zuela! Buruaz murrua jo eta ohartuko ditazke gizarte batek badituela bere legeak.
|
|
|
Iduri luke Francoren garaian sofriturik euskaldunek uste dutela haren garaietako kontrarioa egitea aski litekeela zoriontsu izateko. Ez ahal dira jate, edate, lo egite, hatsa hartze eta gaineratikoetarik gelditu, baizik eta Francok jaten, edaten, lo egiten, hatsa
|
hartzen
eta abar egiten zuela! Buruaz murrua jo eta ohartuko ditazke gizarte batek badituela bere legeak.
|
|
|
Inoxente izan zen bosgarren mendeko aita saindu handiena San Leonekin: Erroman zen, Alarikek hiria
|
hartu
eta xehatu zuelarik, 410ean. Honena da ateraldia:
|
|
|
Gauzak eztitzeko, zenbaitek diote salmo baten pasartea direla Jesusen azken hitzak. Hain zuzen pasarte hori du Jesusek
|
hartu
eta ez beste bat otoitz egiteko eta erraten duena erran nahi du.
|
|
|
Ez nagoke, otoitz kantikak diren salmoetarik batek dioena aipatu gabe: " Dohatsu haurtxoak
|
hartu
eta harrokaren kontra lehertuko dituena." (Sal 137,9) Artetik errateko, gaur egun oraino, bertsu hau baztertua izan bada, honen iduriko beste zenbait ematen dizkigu Elizak otoitz egiteko, hala nola bezperetako lehen salmoko hau: " Erresumetan emanen ditu hilak metan, buruak ditu xehakaturen bazterretan." (Sal 109,6) Palestinan zelarik, Gabriel Lertxundi beneditarrak Iratzederri proposatu zion, bertsu zenbait baizik ez hartzea salmo bakotxean, ekialdeko egiten zen bezala, salmoak hango kulturaren emaitzak direlarik:
|
|
2006
|
|
|
Koitadua zoratu beharrean egoan. Horregaitik, astegoiena ailegetan zanean, autoa
|
hartu
eta ziztu bizian ospa egiten eban emaztearen altzora. Honetan be, atea zarratuaz batera ez eban atzera begiratu, baekian eta zelango panoramea ixten eban etxean, baina ez eutsan larregi ardura, antza, ez.
|
|
2007
|
|
|
Beste batzuek jartzeko zuk or goguan
|
artzeko
eta gero kantatzeko.
|
|
|
Copacabanan egun pare bat emon ostean, barkua
|
hartu
eta lurrezko mugak dituan itsasoan sartu gara. Eguzkiaren Ugartean barkutik bajatu garanoi itxaroten dago jentea.
|
|
|
Plateraren besteko okelea. Gero autobusa
|
hartu
eta Saltara jo dogu. Barriro be hamaika ordu autobusean.
|
|
|
Hemendik urteten dabe Antartikara joaten diran barku askok. Polita izango litzateke barkua
|
hartu
eta hara joatea. Lar karua da, eta amesa ames izan daiten itxiko dogu.
|
|
|
" Burra honeri zizpuruen kurbea esaten deutse". Eta bai, halan izan da, bueltea
|
hartu
eta" ai!" esan dogu. Jakitun izan arren, ezin izan deutsagu eutsi.
|
|
|
Gobernuak zuriek lurrak okupetea gura eban, mugen ganean arazo gitxiago izateko. Orain dala gitxira arte, Patagonia aldera etorten ziranek lurra
|
hartu
eta okupau eikien, ezer ordaindu barik. Eta halan okupau dabe alderdi handi hau.
|
|
|
Foz do Iguaçutik joateko egunean, hostala hain ona danez, pentsau dot egun osoa ugerlekuan emon, eta arratsaldean autobusa
|
hartu
eta Sao Paulora joatea. Eguzkia hartzen nagoala aurretik ezagututako lagun bi etorri dira, Indiako sikh mutil bat, Sonal, eta Greziako neska bat, Alexandra; Ingalaterran ezagutu eben alkar eta beste bategaz Hego Ameriketara etorri ziran.
|
|
|
Gauzak
|
hartu
eta herrira joan gara, aldapan gora. Troncoso ederra da; egurrezko etxeak, hainbat kolorez pintauta, etxe aurrean jentea trankil berbetan, umeak olgetan, bizikletan.
|
|
|
Italiako iparraldekoa da, eta gustukoa dau batetik bestera ibiltea. Italian dagoanean sarri trena
|
hartu
eta Bartzelonara joaten ei da. Euskaldunak garala esan deutsagunean, hauxe itaundu deusku:
|
|
|
lainoa, uragaz batera. Lurrunak, urak eta zarateak
|
hartu
eta inguratu egiten zaitue, eta beste mundu batera eroan be egiten zaitue. Benetakoa ez dan mundu bat, danik eta liluragarriena.
|
|
|
Deabruaren eztarriaren ahoan egon eta gero, txalupatxu bat
|
hartu
eta errekan behera joan gara. Ikuspegia berezia da, beragaz maitemindu be egin zeintekez.
|
|
|
Batzuek dendetako gurdiak daukiez batzen dabena eroateko eta hurrengo egunean saltzeko. Egunez, kalean jentea eskatzen ikusi izan dogu, umeak, amak, gazteak...; ume batzuek soinu txiki bat
|
hartu
eta daukazan botoi apurrai sakatzen emoten dabe egun osoa.
|
|
|
Dutxa bat hartu behar dot ezertan pentsau baino lehen. Toallea
|
hartu
eta urtetako prest egon nazenean, labazorri bat ikusi dot. Soinean daukadana zikinago sentidu dot.
|
|
|
Zamea ganetik kendu dot. Barriro autobusa
|
hartu
eta atzera alde zaharrera joan naz. Kaleetan barrena ibili naz, bankuan jesarrita jenteari begira, zaharrek, gazteek zer egiten daben begira.
|
|
|
Goiz goizetik autobusa
|
hartu
eta Iguazuko ur jauziak dagozan parkera joan naz. Iguazu ez da Amazonia, baina landaratzea ugaria da, emonkorra, berde berdea.
|
|
|
Arequipatik paraje Colca zintzurra dago, Coloradokoa baino sakonagoa da. Ikusgarria ei da eta kondorrak han ikusiko doguzala ta, gogotsu urten dogu goizeko ordu batetan autobusa
|
hartu
eta bertara joateko.
|
|
2008
|
|
|
Axular... Sistematikoki, hau da, orduak
|
hartuz
eta temarioari jarraituz, bigarren mailan ematen da. Bi ataletan daude banatuta:
|
|
|
Irakurgaiak aukeratzeko irizpideak aldatu egin ziren, eta meritu literarioaren arabera soilik aukeratu beharrean, ikasleen komunikazio gaitasuna lantzen lagunduko zutenak lehenetsi ziren. Hori dela eta, proposatu zen ikasleen kapital kulturaletik abiatzea, ikasleen motibazioa susta zezaketen lanak aintzat
|
hartzea
eta obrak gradualtasunaren arabera antolatzea.
|
|
|
Horiez gain, lau hiriburuak ere laginaren barruan sartu dira. Herriak hiru aldagai horien arabera sailkatu ondoren, Eustat eta Nafarroako Estatistika Institutuko zerrendak
|
hartu
eta ezaugarriak betetzen dituzten bigarren herriak aukeratu dira laginerako; hortaz, ausaz aukeratutako lagina da.
|
|
|
Ez eutsan inork edariari muzin egiten. Lanaldia amaitu eta gero, errekara joaten zan jentea bainua
|
hartzera
eta gero afaria goiko salan. Lana goizean toketan bazan, bazkaria, hori bai.
|
|
|
Adarrik zuzenenak ebagi ditugu, zurkaiztuak lagata; adaskak moztu, bernetan laharrak egindako urratu batzuk be aldean
|
hartu
eta etxera. Bakotxak egokiena deritxona, edo besteek lagatakoen artean egokiena hartu, kutxilo bategaz azala lerrotan ebagi eta gero erraz erraz kentzen da azal hori.
|
|
|
Etsipena eta haserrea nahasian eta zurrunbiloan ebilzan hego haizearen adarretan. Arnasea sakon
|
hartu
eta zemai doinuz bota eban txerrenak hamaikagarren galdera:
|
|
|
Bai, halan izango dok. Mendebalaren kontuk. Ezagutzen dozuezenak
|
hartu
eta erun!
|
|
|
Lanari tartea
|
hartu
eta mailukiak batzera goaz. Mailukilekuak gorri dagoz gure gozamenerako.
|
|
|
Ilun dago baina uretara joan behar dot. Iturriko txorrotean kantina zintzilikatu eta urak ontzian egiten dauan hotsa mehetu danean,
|
hartu
eta etxerako bideari ekin deutsat. Hanka azpian zapaldu dodan abarraren zarateak baso ilun osoa bete dau eta oinotsak sentitzen ditut atzetik.
|
|
|
Jitanoak taldeka hurreratzen ziran. Negua bazan, Armiñako koban lekua
|
hartu
eta handik mobiduten ziran eskean eta. Karro ederren jabe egin ziranean, koba beharrik barik ibilten ziran.
|
|
|
Okin bati emoten geuntsan zuzenean garia eta harek ekarten euskun, ordainez, eguneroko ogia. Ia dana etxean
|
hartu
eta egiten zan denporatik ia dana erostera urte gitxitan pasau gara, onerako eta txarrerako.
|
|
|
Lehenengo bedarra bai biguna eta samurra! urte ona bazan bigarren bedarragaz be laster beteten zan otzarea, baina sikatea suertatzen zanean, sega bizkarrean
|
hartu
eta bedarretara perretxiko bila lez urten behar etxetik, nonbaitetik karga bedarra jirau nahirik. Etxean orroa nagusi.
|
|
|
Eztia aterateko egunak heltzen ziranean, lokotsez egindako sua ontzi baten
|
hartuta
eta kapelea jantzita hurreratzen zan aita erlauntzetara. Ke artetik igesi joaten ziran erleak eta holan, ziztaden bildurrik barik hartzen ebazan eztiz betetako abaoak edo ezti orraziak.
|
|
|
Sasoi baten, erreminta barriak asmau aurretik, asko erabilten ziran. Neu be ikusita nago anaia nagusiak eta gurasoak laia bana
|
hartu
eta, lerroan jarrita, lurrean tinkatu, hankaz bultza egin eta gero, ahots baten agindura, guztiek batera lurra iraultzen. Sail txikietan egiten eben lan hori, arlo handietarako lan astuna da eta.
|
|
|
Lehertuta koitadua! Anaiak burdiaren ganean daukan burdinpala
|
hartu
eta buruan golpe bategaz eratsi dau. Gogorra egin jatan.
|
|
|
Heldu gara herrira. Orain maleta eta motxila
|
hartu
eta oinez, kanpalekuraino. Motxila erabilten ez nago ohituta, lehen aldia da gaurkoa eta.
|
|
|
Bazkaltzeko orduan, ojalatazko platerak
|
hartu
eta barriro be ilaran joaten ginan kantuan:
|
|
2009
|
|
|
Herri ondasunak ditu, eta ondasun horiek auzokoek eurek administratzen dituzte ohiturazko arauen bidez. Batzuetan, arau horiek, idatziz eman dira ordenantza legez. Orokorrean, elkarte horiek ez dira sano handiak, eta auzokoen parte
|
hartzea
eta eginbeharrak araututa daude. Kofradiek antolaketa administratiborako oinarri bat ezartzen zuten, izan ere, deialdiak eta batzarrak egiten zituzten, kontu liburuak idatzi, batzordeak eratu...
|